The following paper summarizes the history of Gelnica, Smolnik and Rożnava gold, silver, copper and iron orefields in Eastern Slovakia, which have been mined since the Medieval ages by of Slovak and German miners. In Gelnica, where mining operations date back to the XIIth century, massive quartz-siderite- chalcopyrite veins with Fe-dolomite, pyrite and tetrahedrite (with silver) cut Lower Devonian phyllites and porphyroids. In Smolnik, where copper mining has commenced in the first half of the XIIIth century followed by gold, then silver and iron ore exploitation, 10-11 pyrite-chalcopyrite ore horizons are hosted in Silurian phyllites. In Rożnava mining operations for iron, silver gold and copper ores have been known since the XIIIth century and have lasted until 1992. Over 40 ore veins discovered in this field contain mostly siderite although quartz-siderite-sulphide paragenesis with Ag-bearing tetrahedrite was also observed. In all three mining districts there are numerous objects of mining heritage and other valuable historical monuments, reflecting the wealth of old Slovak mining towns.
PL
Artykuł podsumowuje historię eksploatacji złóż rud złota, srebra, miedzi i żelaza w Gelnicy, Smolniku i Rożnavie we wschodniej Słowacji, które wydobywali od średniowiecza górnicy słowaccy i niemieccy. W Gelnicy, gdzie roboty górnicze rozpoczęto w XII w., występują żyły kwarcowo-syderytowo-chalkopirytowe z niewielką ilością dolomitu żelazistego, pirytu i tetraedrytu zawierającego srebro. Przecinają one dolnodewońskie fyllity i porfiroidy. W Smolniku, gdzie wydobywano miedź już w pierwszej połowie XIII w., a następnie eksploatowano złoto, srebro i rudę żelaza, w fyllitach wieku sylurskiego zalega 10-11 horyzontów rudnych z pirytem i chalkopirytem. W Rożnavie rudy żelaza, srebra, złota i miedzi były eksploatowane od wieku XIII do roku 1992. Znajduje się tutaj ponad 40 żył kruszcowych zawierających głównie syderyt, chociaż znana jest także parageneza kwarc-syderyt-siarczki ze srebronośnym tetraedrytem. We wszystkich trzech okręgach górniczych znajduje się wiele obiektów historycznego dziedzictwa górniczego, a także inne, cenne zabytki historyczne, dokumentujące bogactwo dawnych słowackich miast górniczych.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper describes the Palanok Castle in the Zakarpattya in Western Ukraine. This is one of the most popular tourist sites in Ukraine, famous not only of turbulent history and military architecture, but also interesting geology and incomparable scenic views. The recent castle was built in the XIVth century at the top of Sarmatian-Early Pannonian hornblende-pyroxene andesite plug, which rises 68 meters above the surrounding plain. The castle includes lower, central and upper parts with 130 rooms of total area about 14 000 m2. In 2008 over 100,000 visitors have arrived from Ukraine, Slovakia, Poland and Hungary, which generated over 50, 000 EUR profit. Recently, the castle is a site of regional museum, modern painting gallery and thematic exhibition "The wooden churches of Zakarpattya".
PL
W artykule opisano zamek "Palanok", i położony na Zakarpaciu, w Zachodniej Ukrainie. Jest to jeden z najpopularniejszych obiektów turystycznych Ukrainy, słynny nie tylko ze względu na burzliwą historię i ciekawą architekturę obronną, ale także interesującą geologię i niezwykłe widoki. Współczesny zamek wybudowany został w XIV w. na szczycie komina andezytowego, wznoszącego się 68 metrów ponad otaczającą równinę. Andezyty hornblendowo-piroksenowe pochodzą z sarmatu-wczesnego pannonu. Zamek składa się z zamku dolnego, środkowego i górnego. Jest tu ok. 130 komnat o łącznej powierzchni ponad 14 000 m2. W roku 2008 zamek odwiedziło ponad 100 000 turystów z Ukrainy, Słowacji, Polski i Węgier, co przyniosło dochód przekraczający 50 000 EUR. Obecnie w zamku mieści się muzeum regionalne, galeria malarstwa nowoczesnego oraz wystawa tematyczna "Drewniane świątynie Zakarpacka".
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.