Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Socio-cultural challenges of coal regions and their transformative capacities – a case study of Silesia

Kowalik Wojciech, Hubert Wit, Pepłowska Monika, Kryzia Dominik, Gawlik Lidia, Komorowska Aleksandra

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2024

|

T. 40, z. 1

167--186

EN

This article presents the results of a study of the determinants of energy transformation of coal-dependent regions. The case study was on the region of Silesia. This region is the main producer of hard coal and coking coal in Poland, with nineteen mines and numerous coal-fired power plants. Silesia is highly industrialized and urbanized, contributing significantly to Poland’s GDP. However, it is also a leader in terms of methane and carbon dioxide emissions. The study used an approach based on Alvin L. Bertrand’s ‘stress-strain’ theory, to investigate the socio-cultural stresses emerging as a result of the interaction of external factors and internal process dynamics within the region itself. Then, using Marc Wolfram’s systems-based analytical framework approach, the current transformative capacity of Silesia was analyzed. The theoretical framework adopted assumes that socio-cultural stress can be inferred from past situations of tension, influencing the social structure of the region and shaping accepted patterns of adaptation to change. Socio-cultural stress emerges as a key determinant of a region’s coping strategy and shapes its ability to transform in the long term. The research approach presented in this article adopts a comprehensive framework that integrates socio-cultural, socio-ecological and technological dimensions, providing a holistic view of a region’s transformation challenges and opportunities. The research was conducted using focus group interviews and a structured interview questionnaire. Participants in the research were individuals representing a diverse community of experts and activists involved in the energy transition process in Silesia, including local government officials, businesses, professional associations and social activists.

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań nad uwarunkowaniami transformacji energetycznej regionów węglowych na przykładzie Śląska. Region ten jest głównym producentem węgla kamiennego i koksującego w Polsce, z 19 kopalniami i licznymi elektrowniami węglowymi. Śląsk jest wysoce uprzemysłowiony i zurbanizowany, wnosząc znaczący wkład w polski PKB. Jest jednak również liderem pod względem emisji metanu i dwutlenku węgla. W prezentowanych badaniach wykorzystano podejście bazujące na teorii „napięć-odkształceń” Alvina L. Bertranda, do badania stresu społeczno-kulturowego pojawiającego się w efekcie oddziaływania czynników zewnętrznych i wewnętrznych procesów w samym regionie. Następnie, korzystając z ram analitycznych Marca Wolframa opartych na podejściu systemowym, przeanalizowano obecne zdolności transformacyjne Śląska. Przyjęte ramy teoretyczne zakładają możliwość wnioskowania o stresie społeczno-kulturowym z przeszłych sytuacji napięć, wpływających na strukturę społeczną regionu i kształtujących przyjęte wzory adaptacji do zmian. Stres społeczno-kulturowy wyłania się jako kluczowy czynnik determinujący strategię radzenia sobie regionu i kształtuje jego zdolność do transformacji w perspektywie długoterminowej. Zaprezentowane w artykule podejście przyjmuje perspektywę, która integruje wymiar społeczno-kulturowy, społeczno-ekologiczny i technologiczny, zapewniając holistyczny obraz wyzwań i możliwości transformacji w regionie. Badania przeprowadzone były przy wykorzystaniu zogniskowanych wywiadów grupowych oraz ustrukturyzowanego kwestionariusza wywiadu. Uczestnikami badań były osoby reprezentujące zróżnicowane środowisko ekspertów i działaczy zaangażowanych w proces transformacji energetycznej Śląska – samorządowców, przedsiębiorstw, stowarzyszeń zawodowych czy działaczy społecznych.

2

Examining pollution emissions in relation to atmospheric conditions: a case study on air-quality management in Kraków

Pepłowska Monika, Kryzia Dominik

Polityka Energetyczna

|

2023

|

T. 26, z. 3

117--130

EN

This article presents the topic of atmospheric pollution. The authors have presented the most important national air-quality regulations. They have identified measurement stations in Kraków (Poland), collected data from them and conducted their analysis. The aim of the article is to present the research results on developing a statistical model for estimating air pollution in Kraków depending on the changing weather conditions during the year. The authors used the mathematical modelling method to prepare the air-pollution model. The article presents collected data showing the situation prior to the introduction of a number of environmental regulations in the city of Kraków. The paper is based on meteorological data in the form of daily average values of air temperature, wind speed, air humidity, pressure and precipitation. Emission data included the average daily concentrations of the selected air pollutants, including sulfur dioxide (SO2), nitrogen dioxide (NO2), nitrogen oxides (NOx), nitrogen oxide (NO), carbon monoxide (CO), ozone (O3) and particulate matter PM10 and PM2.5. The results of the study indicate that the three most significant factors influencing the level of air pollution (appearing as explanatory changes in the models for each of the pollutants listed) are the value of ambient air temperature (a destimulant, except for ozone), wind speed (a destimulant) and the concentration of each pollutant on the previous day (a stimulant). The article concludes with a summary and conclusions.

PL

W artykule przedstawiono tematykę zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Autorzy przedstawili najważniejsze krajowe przepisy dotyczące jakości powietrza. Zidentyfikowali stacje pomiarowe w mieście Kraków (Polska), zebrali z nich dane i przeprowadzili ich analizę. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań nad opracowaniem statystycznego modelu szacowania zanieczyszczenia powietrza w Krakowie w zależności od zmieniających się warunków pogodowych w ciągu roku. Do opracowania modelu zanieczyszczenia powietrza autorzy wykorzystali metodę modelowania matematycznego. W artykule zebrano dane obrazujące sytuację przed wprowadzeniem szeregu regulacji środowiskowych na terenie miasta Kraków. Artykuł bazuje na danych meteorologicznych w postaci średnich dobowych wartości temperatury powietrza, prędkości wiatru, wilgotności powietrza, ciśnienia i opadów atmosferycznych. Dane emisyjne stanowiły średnie dobowe stężenia wybranych zanieczyszczeń powietrza, w tym: dwutlenku siarki (SO2), ditlenku azotu (NO2), tlenków azotu (NOx), tlenku azotu (NO), tlenku węgla (CO), ozonu (O3) oraz pyłu zawieszonego PM10 i PM2,5. Wyniki badania wskazują, że trzema najistotniejszymi czynnikami wpływającymi na poziom zanieczyszczenia powietrza (pojawiającymi się jako zmiany objaśniające w modelach dla każdego z wymienionych zanieczyszczeń) są: wartość temperatury otoczenia (czynnik destymulujący, z wyjątkiem ozonu), prędkość wiatru (czynnik destymulujący) oraz stężenie każdego z zanieczyszczeń w dniu poprzednim (czynnik stymulujący).

3

Assessment of the potential of using CNG to power up passenger cars in Poland

Kryzia Dominik, Pepłowska Monika

Polityka Energetyczna

|

2023

|

T. 26, z. 4

209--220

EN

This article presents the results of an assessment of the potential for the use of CNG in Poland as a fuel for passenger cars powered by an internal combustion engine fuelled by petrol or diesel. The basis for assessing the potential was an analysis of the economic efficiency of converting a passenger car fuelled by petrol or diesel to a dual-fuel vehicle by installing a CNG system. On the basis of available literature data, the vehicle structure was characterised using the following criteria: vehicle age, engine capacity, car-segment, type of fuel used and unladen vehicle mass. The average fuel consumption (petrol or diesel) of the vehicle before conversion was determined on the basis of specially developed statistical models. The conversion and operating costs of a vehicle fuelled with conventional fuel and with CNG (after vehicle conversion) were estimated on the basis of a stochastic simulation model using probability density distributions of vehicle parameters and the Monte Carlo method. The vehicle parameters were estimated so that the obtained set of vehicles reflected the actual structure of passenger cars in Poland. The estimated costs of vehicle conversion (purchase and installation of a CNG system) and its subsequent operating costs made it possible to assess the economic efficiency of the car conversion process. The potential use of CNG as a fuel for combustion cars was estimated by comparing the operating costs of a vehicle before conversion and the operating costs of a vehicle after conversion, taking into account the costs of conversion. Analogous calculations were carried out for the conversion of a vehicle to run on LPG, i.e. the most important competitor to CNG. At the current CNG fuel price of over 9.50 PLN/m3, the installation of a CNG system in passenger cars in Poland is not economically viable. Taking into account current fuel prices, the installation of a CNG system will start to be economically efficient for a small number of vehicles when the CNG price is 4 PLN/m3 lower than the current price. Conversion most often has a positive economic effect when it takes place in cars with a petrol-fuelled engine characterised by high fuel consumption and an average annual mileage of more than 20,000 kilometres.

PL

Artykuł prezentuje wyniki oceny potencjału wykorzystania CNG w Polsce jako paliwa do zasilania samochodów osobowych napędzanych silnikiem spalinowym zasilanym beznyną lub olejem napędowym. Podstawą do oceny potencjału była analiza efektywności ekonomicznej konwersji samochodu osobowego zasilanego benzyną lub olejem napędowym na pojazd dwupaliwowy polegający na montażu instalcji CNG. Na podstawie dostępnych danych literaturowych scharakteryzowano strukturę pojazdów za pomocą następujących kryteriów: wiek pojazdu, pojemność silnika, autosegment, rodzaj stosowanego paliwa, masa własna. Średnie zużycie paliwa (benzyny lub oleju napędowego) przez pojazd przed konwersją zostało określone na podstawie specjalnie opracowanych modeli statystycznych. Koszty konwersji i eksploatacji pojazdu zasilanego paliwem konwencjonalnym oraz instalacja CNG (po konwersji pojazdu) oszacowano na podstawie stochastycznego modelu symulacyjnego wykorzystującego rozkłady gęstości prawdopodobieństwa parametrów pojazdów oraz metodę Monte Carlo. Parametry pojazdów estymowano tak, aby otrzymany zbiór pojazdów odzwierciedlał rzeczywistą strukturę samochodów osobowych w Polsce. Oszacowane koszty konwersji pojazdu (zakup i montaż instalacji CNG) oraz jego późniejszej koszty eksploatacji umożliwiły ocenę efektywności ekonomicznej procesu konwersji samochodu. Potencjał wykorzystania CNG jako paliwa dla samochodów spalinowych został oszacowany poprzez porównanie kosztów eksploatacji pojazdu przed konwersją i kosztów eksploatacji pojazdu po konwersji z uwzględnieniem kosztów jej przeprowadzenia. Analogiczne obliczenia prrzeprowadzono dla wariantu konwersji pojazdu na napęd zasilany LPG to jest paliwa będącego najważniejszym konkurentem dla CNG.

4

An evaluation of the potential of the conversion of passenger cars powered by conventional fuels into electric vehicles

Kryzia Dominik, Kryzia Katarzyna

Polityka Energetyczna

|

2023

|

T. 26, z. 3

171-186

EN

The aim of this article is to assess the potential of converting gasoline-powered passenger cars into electric vehicles in Poland. Based on the available literature data, the vehicle structure was classified using the following criteria: vehicle age, engine capacity, car segment, type of fuel used, and curb weight. The average fuel and electric energy consumption values per vehicle before and after conversion were determined using specially developed statistical models. The conversion and operation costs of a conventionally fueled vehicle and an electric vehicle (after conversion) were estimated using a stochastic simulation model employing probability density distributions of vehicle parameters and the Monte Carlo method. Vehicle parameters were estimated to reflect the real structure of passenger cars in Poland. The estimated costs of converting a gasoline-powered vehicle to an electric vehicle (including the purchase and installation of an electric motor and battery) and its subsequent operating costs enabled the assessment of the economic efficiency of the car conversion process. The potential for converting gasoline-powered cars to electric vehicles was estimated by comparing the operating costs of the vehicle before and after conversion, taking into account the costs of the conversion itself. The potential of the studied conversion process amounted to 535,000 vehicles, which would generate an annual electricity demand of 1,746.36 GWh with electricity prices of 0.6 PLN/kWh. The conversion is economically viable mainly in passenger cars with a spark engine (more than 90% of cases).

PL

Celem artykułu jest ocena potencjału konwersji samochodów osobowych napędzanych silnikiem spalinowym na samochody elektryczne w Polsce. Na podstawie dostępnych danych literaturowych scharakteryzowano strukturę pojazdów za pomocą następujących kryteriów: wiek pojazdu, pojemność silnika, autosegment, rodzaj stosowanego paliwa, masa własna. Średnie zużycie paliwa i energii elektrycznej przez pojazd przed i po konwersji zostało określone na podstawie specjalnie opracowanych modeli statystycznych. Koszty konwersji i eksploatacji pojazdu zasilanego paliwem konwencjonalnym oraz energią elektryczną (po konwersji pojazdu) oszacowano na podstawie stochastycznego modelu symulacyjnego wykorzystującego rozkłady gęstości prawdopodobieństwa parametrów pojazdów oraz metodę Monte Carlo. Parametry pojazdów estymowano tak, aby otrzymany zbiór pojazdów odzwierciedlał rzeczywistą strukturę samochodów osobowych w Polsce. Oszacowane koszty konwersji pojazdu spalinowego na elektryczny (zakup i montaż silnika elektrycznego i baterii akumulatorów) oraz jego późniejszej koszty eksploatacji umożliwiły ocenę efektywności ekonomicznej procesu konwersji samochodu. Potencjał konwersji samochodów spalinowych na elektryczne został oszacowany poprzez porównanie kosztów eksploatacji pojazdu przed konwersją i kosztów eksploatacji pojazdu po konwersji z uwzględnieniem kosztów jej przeprowadzenia. Potencjał badanego procesu konwersji wyniósł 535 tysięcy sztuk pojazdów, co wygeneruje roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną na poziomie 1746,36 GWh przy cenie energii elektrycznej na poziomie 0,6 zł/kWh. Konwersja jest ekonomicznie opłacalna głównie w samochodach osobowych z silnikiem iskrowym (ponad 90% przypadków).

5

Territorial trauma or modernization experience? The Kraków Metropolitan Area and Silesia as case studies affected by intensive energy transition processes

Hubert Wit, Kowalik Wojciech, Komorowska Aleksandra, Kryzia Dominik, Pepłowska Monika, Gawlik Lidia

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2023

|

T. 39, z. 3

125--148

EN

Energy transition is a process that affects entire regions, not only reducing the prevailing socio-economic conditions but most importantly, creating a new framework of functioning for their inhabitants. The changes that are taking place can be described as territorial stresses, which are factors that affect not only the psychological well-being of residents but also the economic, demographic, technological and ecological conditions of the regions. The article presents the partial results of research work conducted within the ENTRANCES project. The authors compare two carbon-intensive regions: Kraków Metropolitan Area (high air pollution area) and Silesia (coal mining area). Comparing the results of the two components and thus the research methods: the identification and systematization of the socio-cultural stress situation (a component describing events relevant to the transformation of the regions from 1945-2022 and the sparing of its significance on the development conditions in the regions; the assessment of the adaptive capacity of the residents based on their attachment to the place, individual adaptation strategies for resolving tensions and the level of life satisfaction (socio-psychological component).

PL

Transformacja energetyczna jest procesem oddziaływującym na całe regiony, nie tylko zmieniając panujące w nich warunki społeczno-gospodarcze, ale przede wszystkim tworzy nowe ramy funkcjonowania dla ich mieszkańców. Zmiany, które zachodzą, określić można mianem stresu terytorialnego, który jest czynnikiem wpływającym nie tylko na dobrostan psychiczny mieszkańców, ale oddziałującym również na kondycje ekonomiczną, demograficzną, technologiczną i ekologiczną regionów. Artykuł stanowi prezentację częściowych wyników prac badawczych prowadzonych w ramach projektu ENTRANCES . Autorzy dokonują porównania dwóch regionów intensywnych węglowo: Krakowski Obszar Metropolitalny (obszar wysokiej emisji) oraz Śląsk (obszar górniczy). Badanie przedstawia także zestawienie wyników dwóch analizowanych komponentów i tym samym metod badawczych: identyfikacji i usystematyzowania sytuacji stresu społeczno-kulturowego (komponent analizujący wydarzenia istotne z punktu transformacji regionów z lat 1945-2022) oraz oszacowanie jego znaczenia na warunki rozwoju w regionach; oceny zdolności adaptacyjnych mieszkańców na podstawie ich przywiązania do miejsca, indywidualnych strategii adaptacji, rozwiązywania napięć oraz poziomu satysfakcji życiowej (komponent socjopsychologiczny).

6

The ecological impact of using photothermal and photovoltaic installations for DHW preparation

Olczak Piotr, Olek Małgorzata, Kryzia Dominik

Polityka Energetyczna

|

2020

|

T. 23, z. 1

65--74

EN

A domestic hot water (DHW) system has been modernized in a multi-family house, located in the southeastern part of Poland, inhabited by 105 people. The existing heating system (2 gas boilers) was extended by a solar system consisting of 32 evacuated tube collectors with a heat pipe (the absorber area: 38.72 m2). On the basis of the system performance data, the ecological effect of the modernization, expressed in avoided CO2 emission, was estimated. The use of the solar thermal system allows CO2 emissions to be reduced up to 4.4 Mg annually. When analyzing the environmental effects of the application of the solar system, the production cycle of the most material-consuming components, namely: DHW storage tank and solar collectors, was taken into account. To further reduce CO2 emission, a photovoltaic installation (PV), supplying electric power to the pump-control system of the solar thermal system has been proposed. In the Matlab computing environment, based on the solar installation measurement data and the data of the total radiation intensity measurement, the area of photovoltaic panels and battery capacity has been optimized. It has been shown that the photovoltaic panel of approx. 1.8 m2 and 12 V battery capacity of approx. 21 Ah gives the greatest ecological effects in the form of the lowest CO2 emission. If a photovoltaic system was added it could reduce emissions by up to an additional 160 kg per year. The above calculations take also emissions resulting from the production of PV panels and batteries into account.

PL

W budynku wielorodzinnym położonym w południowo-wschodniej części Polski, zamieszkałym przez 105 osób, zmodernizowano system przygotowania ciepłej wody użytkowej. Istniejący system grzewczy (2 kotły gazowe) został rozbudowany o układ kolektorów słonecznych składający się z 32 próżniowych kolektorów rurowych (powierzchnia absorbera wynosi 38,72 m2). Na podstawie danych o wydajności systemu oszacowano ekologiczny efekt modernizacji, wyrażony jako uniknięta emisja CO2. Zastosowanie systemu kolektorów słonecznych pozwala zmniejszyć emisję CO2 do 4,4 Mg rocznie. Analizując skutki środowiskowe zastosowania instalacji kolektorów słonecznych, wzięto pod uwagę cykl produkcyjny najbardziej materiałochłonnych komponentów instalacji, a mianowicie zasobnika ciepłej wody użytkowej i kolektorów słonecznych. Aby jeszcze bardziej ograniczyć emisję CO2, zaproponowano instalację fotowoltaiczną, dostarczającą energię elektryczną do napędu pompy obiegowej instalacji kolektorów słonecznych. W środowisku obliczeniowym Matlab, na podstawie danych pomiarowych z instalacji kolektorów słonecznych i danych pomiarowych całkowitego natężenia promieniowania, zoptymalizowano powierzchnię paneli fotowoltaicznych i pojemność akumulatorów. Wykazano, że układ paneli fotowoltaicznych o powierzchni ok. 1,8 m2 oraz akumulatorów 12 V o pojemności ok. 21 Ah zapewnia największy efekt ekologiczny w postaci najniższej emisji CO2. Dodanie paneli fotowoltaicznych może zmniejszyć roczną emisję CO2 nawet o dodatkowe 160 kg. Powyższe obliczenia uwzględniają również emisje wynikające z tytułu produkcji paneli fotowoltaicznych i akumulatorów.

7

”Mój Prąd” as an example of the photovoltaic one off grant program in Poland

Olczak Piotr, Matuszewska Dominika, Kryzia Dominik

Polityka Energetyczna

|

2020

|

T. 23, z. 2

123--137

EN

There are many financial ways to intensify the construction of new renewable energy sources installations, among others: feed in tariff, grants. An example of photovoltaic grant support in Poland is the “Mój Prąd” [My Electricity] program created in 2019. This program, with a budget of PLN 1 billion, is intended for households in which installations with a capacity range of 2–10 kWp have been installed. During its first edition 27,187 application were submitted. Over 98% of installations cost less than PLN 6,000/kWp. The total installed capacity is 151.3 MWp, which gives the average amount of co-funding per unit of power at the level of PLN 884.7/kWp. The average power of the installation on the national scale is 5.57 kWp, the indicator per 1000 inhabitants is 3.94 kWp, and per unit of area is 0.484 kWp/km2. These installations will produce around 143.5 GWh of electricity annually, contributing to the reduction of CO2 emissions by approximately 109,800 Mg per year. Most applications came from the Silesian Province (3855), which translated into the largest installed capacity of 21.82 MWp, as well as 4.81 kWp/1000 inhabitants and 1.77 kWp/km2 (over 3 times higher than the average in Poland).The installed capacity in the individual province was closely correlated with the population of the province (correlation coefficient – 0.95), while the installed capacity indicator per 1,000 inhabitants with insolation (0.80). The highest power ratio per 1000 inhabitants was achieved in the Podkarpackie Province and amounted to 5.05, and the lowest in the West Pomeranian Province (2.41).

PL

Istnieje wiele finansowych sposobów na intensyfikowanie budowy nowych instalacji OZE, m.in.: taryfa gwarantowana, dotacje. Przykładem grantowego wsparcia fotowoltaiki w Polsce jest powstały w 2019 roku program „Mój Prąd”. Program ten, z budżetem 1 mld zł, jest przeznaczony dla gospodarstw domowych, w których zostały zainstalowane instalacje z przedziału mocy 2–10 kWp. Podczas jego pierwszej edycji zgłoszonych było 27 187 instalacji. Ponad 98% instalacji kosztowało mniej niż 6000 zł/kWp (z czteropunktową punktacją). Całkowita moc zainstalowana to 151,3 MWp, co daje średnią wielkość dofinansowania w przeliczeniu na moc na poziomie 884,7 zł/kWp. Średnia moc instalacji w skali kraju to 5,57 kWp, wskaźnik na 1000 mieszkańców to 3,94 kWp, a na jednostkę powierzchni 0,484 kWp/km2. Instalacje te pozwolą na wyprodukowanie ok. 143,5 GWh energii elektrycznej rocznie, przyczyniając się do redukcji emisji CO2 o ok. 109 800 Mg rocznie. Najwięcej wniosków pochodziło z woj. śląskiego (3855), co przełożyło się na największą moc zainstalowaną 21,82 MWp oraz wskaźnik 4,81 kWp/1000 mieszkańców i 1,77 kWp/km2 (ponad 3-krotnie wyższy niż średnia w Polsce). Zainstalowana moc w poszczególnych województwach była ściśle skorelowana z liczbą ludności województwa (współczynnik korelacji – 0,95), a wskaźnik mocy zainstalowanej na 1000 mieszkańców – z nasłonecznieniem (0,80). Najwyższy wskaźnik mocy/1000 mieszkańców (PPI) został osiągnięty w woj. podkarpackim i wyniósł 5,05, a najniższy w woj. zachodniopomorskim (2,41).

8

The impact of measures aimed at reducing low-stack emission in Poland and on energy efficiency and the household emission of pollutants

Kryzia Dominik, Pepłowska Monika

Polityka Energetyczna

|

2019

|

T. 22, z. 2

121--131

EN

According to the European Environment Agency (EEA 2018), air quality in Poland is one of the worst in Europe. There are several sources of air pollution, but the condition of the air in Poland is primarily the result of the so-called low-stack emissions from the household sector. The main reason for the emission of pollutants is the combustion of low-quality fuels (mainly low-quality coal) and waste, and the use of obsolete heating boilers with low efficiency and without appropriate filters. The aim of the study was to evaluate the impact of measures aimed at reducing low-stack emissions from the household sector (boiler replacement, change of fuel type, and thermal insulation of buildings), resulting from environmental regulations, on the improvement of energy efficiency and the emission of pollutants from the household sector in Poland. Stochastic energy and mass balance models for a hypothetical household, which were used to assess the impact of remedial actions on the energy efficiency and emission of pollutants, have been developed. The annual energy consumption and emissions of pollutants were estimated for hypothetical households before and after the implementation of a given remedial action. The calculations, using the Monte Carlo simulation, were carried out for several thousand hypothetical households, for which the values of the technical parameters (type of residential building, residential building area, unitary energy demand for heating, type of heat source) were randomly drawn from probability distributions developed on the basis of the analysis of the domestic structure of households. The model takes the coefficients of correlation between the explanatory variables in the model into account. The obtained results were multiplied so that the number of hypothetical households was equal to 14.1 million, i.e. the real number of households in Poland. The obtained results allowed for identifying the potential for reducing the emission of pollutants such as carbon dioxide, carbon monoxide, dust, and nitrogen oxides, and improving the energy efficiency as a result of the proposed and implemented measures, aimed at reducing low-stack emission, resulting from the policy. The potential for emissions of gaseous pollutants is 94% for CO, 49% for NOx, 90% for dust, and 87% for SO2. The potential for improving the energy efficiency in households is around 42%.

PL

Celem pracy była ocena wpływu działań zmierzających do obniżenia niskiej emisji w gospodarstwach domowych (wymiana kotłów, zmiana rodzaju paliwa, docieplenie budynków) wynikających z regulacji prawnych w zakresie ochrony środowiska na poprawę efektywności energetycznej i emisję polutantów w sektorze gospodarstw domowych w Polsce. Zbudowano stochastyczne modele bilansu energii i masy dla hipotetycznego gospodarstwa domowego, które zostały wykorzystane do oceny efektywności energetycznej i emisji polutantów realizacji działań wynikających z prawodawstwa. Dla hipotetycznych gospodarstw domowych oszacowane zostało roczne zużycie energii i emisji polutantów przed wdrożeniem danej regulacji i po jej wdrożeniu. Wykorzystując symulację Monte Carlo obliczenia zostały przeprowadzone dla kilku tysięcy hipotetycznych gospodarstw domowych, dla których wartości parametrów technicznych (liczba osób w gospodarstwie, sposób przygotowania ciepłej wody użytkowej i ogrzewania budynku, rodzaj paliwa, wiek i klasa energetyczna budynku, powierzchnia i lokalizacja budynku) były losowane z rozkładów prawdopodobieństwa przygotowanych na podstawie analizy struktury krajowej gospodarstw domowych. Otrzymane wyniki zwielokrotniono tak, aby liczba hipotetycznych gospodarstw była równa 14,1 mln, tj. rzeczywistej liczbie gospodarstw domowych w Polsce. Otrzymane wyniki pozwoliły określić potencjał w zakresie ograniczenia emisji polutantów takich jak CO2, CO, pyły oraz NOx i poprawy efektywności energetycznej w wyniku proponowanych i realizowanych działań zmierzających do ograniczenia niskiej emisji wynikających z regulacji prawnych. Potencjał emisję zanieczyszczeń gazowych sięga ponad 94%, natomiast potencjał w zakresie poprawy efektywności energetycznej w gospodarstwach domowych wynosi około 42%.