Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Działalność Zakładu Ochrony Środowiska, czyli naukowe podstawy praktycznych rozwiązań proekologicznych w górniczym przemyśle miedziowym

Mizera W., Grotowski A., Kotarska I.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 4

83--95

PL

W artykule przedstawiono wyniki wybranych prac naukowo-badawczych, wykonanych na przestrzeni ostatnich pięciu dekad w Zakładzie Ochrony Środowiska KGHM CUPRUM Centrum Badawczo-Rozwojowe (wcześniej znane jako ZBiPM Cuprum, CBPM Cuprum), których wykorzystanie i często wdrożenie przyczyniło się do znaczącej poprawy stanu środowiska w rejonie górniczego Zagłębia Miedziowego. Wkład i rola CUPRUM, a więc zakładów tzw. zaplecza KGHM, umożliwiały nierzadko zapewnienie ciągłości funkcjonowania oddziałów na przestrzeni lat. Opracowywano rozwiązania organizacyjne, usprawniające funkcjonowanie spółki-Matki, przygotowywano dokumentację, na podstawie której oddziały KGHM Polska Miedź S.A. uzyskiwały wymagane prawem decyzje, stanowiące ramy prowadzonej działalności górniczo-hutniczej, czy też wreszcie wypracowywano rozwiązania techniczne dla potrzeb jej konkretnych instalacji.

EN

The paper presents the chosen results of works which were elaborated by the Environmental Protection Department of KGHM CUPRUM Ltd (formerly known as ZBPM Cuprum and CBPM Cuprum Ltd) within last 50 years of its existence. Usage and/or implementation of the aforementioned results significantly improved the state of the environmental conditions in the location of KGHM Polska Miedz deposit. The role and the KGHM CUPRUM’s input (understood here as supporting company), made functioning of the KGHM Departments (mines, smelters and concentration plants) within the years possible. We were responsible for an organizational solutions for our Owner, as well as for preparation of all kind of environmental documentation to receive permits. We were also responsible for technical development of all kind of installations owned by KGHM Polska Miedz.

2

Wstępna ocena możliwości zastosowania procesów sortowania do prekoncentracji rud miedzi KGHM Polska Miedź S.A.

Grotowski A., Szubert A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 2

123--136

PL

W pracy przedstawiono zasady konstrukcji i działania sortowników oraz omówiono postęp, jaki dokonał się w tej dziedzinie w ostatnich latach. Wykorzystując próbki rudy z O/ZWR rejon Lubin, przeprowadzono wstępne badania i symulacje nad możliwością sortowania rudy lubińskiej. Uzyskano zachęcające wyniki: sortując wybrane klasy ziarnowe rudy miedzi (12,5-35 mm), stwierdzono możliwość wydzielenia odpadów końcowych, z wychodem 20 lub 30% i ze stratami Cu odpowiednio 2,8% lub 4,7%. Na podstawie dostępnych danych oszacowano celowość implementacji układu sortowania do ZWR Lubin. Po uwzględnieniu rzeczywistych wychodów klas ziarnowych nadających się do wstępnego wzbogacania, sumaryczny wychód odpadów końcowych w operacji sortowania oszacowano jako nieprzekraczający 8%. Jednocześnie stwierdzono, że wychód odpadów sortowania na II ciągu technologicznym jest około 3-krotnie mniejszy niż na ciągu I. Z uwagi na uwarunkowania ZG Lubin, możliwość wstępnego odrzucenia odpadów, przy minimalnych stratach Cu, może być wykorzystana jedynie do zmniejszenia kosztów operacyjnych zakładów wzbogacania, dzięki produkcji tej samej ilości koncentratu, przy mniejszej ilości mielonej i flotowanej rudy. Podano zakres badań, jakie powinny zostać wykonane dla uzyskania danych, niezbędnych do opracowania wariantowych koncepcji projektowych układów sortowania i przeprowadzenia analizy efektywności inwestycji.

EN

Sorter construction and operations rules have been presented, as well as, the sorter development which took place during the last years in this area has been discussed in the paper. Using ore samples from Lubin concentrator, the preliminary tests and simulations have been carried in order to determine possibilities for Lubin ore sorting. The promising results have been achieved: sorting the selected particle fractions (12.5 mm to 35 mm), the possibility for production of final tailings with yield of 20 or 30% and with copper losses amounting 2.8 or 4.7%, respectively, have been found. Using available data, usefulness of implementation of a sorting system to Lubin concentrator has been evaluated. Considering the real particle fraction yields, appropriate to preliminary concentration, the total final tailing yield in sorting operation has been evaluated as a not bigger than 8 %. Simultaneously, one has concluded that the sorting tailing yield on the IInd technological line is approx 3 times lower than on the Ist line. Because of Lubin mine conditions, the possibility of preliminary tailing rejection with minimal copper losses can be utilized only to diminishing concentrator operation costs, thanks to production of the same mass of concentrate, however, with less mass of ore directed to milling and flotation. Additionally, range of research, which should be carried out for achieving data, necessary for elaboration of variant designing concepts of sorting system implementation and for carrying out a prefeasibility study, has been given.

3

Możliwości odzysku metali z rud niesiarczkowych z wykorzystaniem bioługowania

Szubert A., Grotowski A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2009

|

R. 54, nr 4

191-196

PL

Bioługowanie jest znaną i stosowaną coraz częściej na skalę przemysłową metodą przeróbki rud siarczkowych, skał nadkładu, odpadów mineralnych oraz węgli. Jest także stosowane do odzysku metali z koncentratów siarczkowych. Znacznie mniej uwagi poświęca się natomiast badaniu możliwości odzysku metali z ubogich rud niesiarczkowych. Jak dotąd brakuje doniesień literaturowych o próbach zastosowania metod biohydrometalurgicznych na większą skalę. Niniejszy artykuł przedstawia krótką charakterystykę możliwości odzysku metali z ubogich rud niesiarczkowych, zwłaszcza laterytów, z wykorzystaniem metod biologicznych. Przedstawiono mechanizmy procesu bioługowania tych rud, stosowane mikroorganizmy, jak również czynniki wpływające na efektywność tego procesu. Ponadto zwrócono uwagę na szereg problemów, pojawiających się przy prowadzaniu badań nad bioługowaniem, a także na zagadnienie dostępności źródła węgla organicznego, niezbędnego do wzrostu mikroorganizmów heterotroficznych.

EN

Bioleaching is a well-known method, applicable to sulfide ores, waste rocks, tailings or coals processing. It is also applied to metals recovery from sulfide concentrates. Much less attention however, is being given to the research on possibility of metals recovery from low-grade nonsulfidic ores (e.g. laterite ores). Up till now, there is a lack of information in literature about application of biohydrometallurgical methods on a bigger scale. This article presents short characteristics of possibilities of metals recovery from low-grade nonsulfidic ores by using biological methods. The mechanisms of bioleaching these ores, several examples of microorganisms used, as well as different factors affecting a process recovery are discussed in the article. Moreover, several problems arising in the course of bioleaching research, as well as an accessibility of an organic carbon source for heterotrophic microorganisms growth are dicussed.

4

Badania wstępne nad mikrobiologicznym odzyskiem niklu z polskich rud laterytowych

Szymańska A., Sadowski Z., Szubert A., Grotowski A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2009

|

nr 1, 2

107-121

PL

W artykule przedstawiono wyniki wstępnych badań nad bioługowaniem polskich, krzemianowych rud niklu ze złoża Szklary na Dolnym Śląsku. Badania te miały na celu wybór optymalnej metody ługowania mikrobiologicznego. Rozważono i przetestowano różne możliwości ługowania rud niklowych: w obecności biomasy w układzie, z użyciem brzeczki mikrobiologicznej, wytworzonej przez zastosowane mikroorganizmy. Przeprowadzono badania w kolbach, w reaktorze mieszalnikowym oraz w kolumnie szklanej różnych frakcji ziarnowych rudy. Określono podstawowe parametry i sposób prowadzenia procesu oraz hodowli wybranych mikroorganizmów.

EN

The preliminary research results on bio-leaching polish, silicate nickel ores from Szklary deposit on Lower Silesia have been presented in the paper. The main target of those research was selection of optimal method for microbial leaching. Different possibilities of leaching nickel ores in the presence of biomass in the system using metabolic solution (organic acids solution), formed by used Aspergillus niger were considered and tested. The research on different grain fractions of ore, using flasks, the mixing reactor and the glass column have been carried out. The basic parameters and the way of conducting of the process and culture of selected microorganisms have been determined.

5

Nowoczesne metody przeróbki rud miedzionośnych

Szubert A., Grotowski A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2008

|

R. 53, nr 8

467-472

PL

Przedstawiono ogólne zagadnienia dotyczące rozwijającej się w ostatnich latach nowej technologii odzysku metali z materiałów mineralnych, bazującej na procesach biotechnologicznych (bioługowaniu), w aspekcie zastosowań do przeróbki rud miedzionośnych. Omówiono podstawy tego procesu: mechanizm ługowania poszczególnych minerałów miedzi, stosowane mikroorganizmy, warunki prowadzenia procesu, podstawowe czynniki wpływające na przebieg i wydajność procesu. Przedstawiono także przykłady zastosowań technologii opartych na bioługowaniu do odzysku miedzi z rud i koncentratów.

EN

The article presents the main aspects concerning the new, developing in the recent years technology for metals recovery from copper-bearing ores, based on biotechnology, i.e. the bioleaching. The basis of bioleaching, such as copper minerals bioleaching mechanisms, micoorganisms using, the process conditions and main parameters influencing its effectiveness were shortly discussed. The main examples of the bioleaching applications for copper-bearing ores treatment are also presented.

6

Postęp w przeróbce rud miedzi - aktualny stan techniki i technologii w Zakładach Wzbogacania Rud KGHM Polska Miedź S.A

Grotowski A., Sztaba K., Wieniewski A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2008

|

nr 2

81-103

PL

Omówiono aktualny stan i tendencje przeróbki rud miedzi. Tendencje rozwojowe obserwowane już od kilkunastu lat to w dalszym ciągu konstruowanie i stosowanie coraz większych jednostek produkcyjnych. Poza nielicznymi wyjątkami nie pojawiły się konstrukcje maszyn o całkowicie nowych zasadach działania. Szczególnie silnie widoczne jest to w przypadku flotacji, gdzie jeszcze 10 lat temu największe maszyny flotacyjne miały pojemność komory 100-150 m3, a obecnie osiągają 250-300 m3. W zakresie kruszenia i mielenia postęp w ostatnich latach przyniósł utrwalenie tendencji do stosowania młynów do półsamomielenia praktycznie wszędzie gdzie to tylko jest możliwe. Po nieudanych próbach zastosowań kruszarek walcowych do przerobu rud metali nieżelaznych w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, obecnie kruszarki te są stosowane coraz szerzej i z coraz lepszymi efektami. Omówiono także możliwości implementacji metod bio- i hydrometalurgicznych do przerobu krajowych rud miedzi. Postęp w przeróbce rud miedzi na świecie porównano z aktualnym stanem techniki i technologii w zakładach wzbogacania KGHM Polska Miedź S.A. Zasygnalizowano problematykę bardzo intensywnie rozwijających się zadań automatyzacji procesów technologicznych i innych towarzyszących im czynności oraz służących ich realizacji i kontroli rozwiązań technicznych, wprowadzanych w zakładach przeróbki rud miedzi.

EN

Present condition and trends in copper ore processing is discussed. Building and using larger production units is the basic developmental trend observed in the last years. Apart from several exceptions there is no machine construction with totally new mode of operation. It is especially so in flotation, where 10 years ago the capacity of the biggest flotation machines chamber was 100-150 cubic meters and now it reaches 250-300 cubic meters. In crushing and grinding the progress during last years gave the strengthening of the tendency to use semi-selfgrinding mills practically everywhere, where it is possible. After unsuccessful trials of roll crushers application for non-ferrous metal ores processing in the 90. of the last century, now those crushers are used on a larger scale and with better effects. The possibility of implementation the bio- and hydrometallurgical methods for domestic copper ore treatment is also discussed. Progress in the worldwide copper ore processing is compared with present engineering and technology in the KGHM Polska Miedz SA concentrators. Issues of very intense development of technological processes automation and other activities with regard of developing and monitoring the technical solutions implemented in treatment plants are indicated.

7

Ochrona środowiska w KGHM Polska Miedź S.A

Piątkowski J., Mizera A., Grotowski A., Szafran A.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2008

|

nr 2

105-123

PL

Przedstawiono działalność KGHM CUPRUM w ciągu 40 letniego okresu funkcjonowania firmy. Opisano osiągnięcia naukowe oraz ich praktyczne znaczenie dla osiągnięcia obecnego poziomu ochrony środowiska w KGHM Polska Miedź S.A. Opisano tematykę oraz wyniki prac badawczych prowadzonych w Zakładzie Ochrony Środowiska w ramach projektów krajowych i europejskich.

EN

The activity of KGHM CUPRUM's Process Engineering and Environmental Department during 40-years of the company's existence is presented. Some scientific achievements and their practical importance for obtaining the present level of environment protection in KGHM Polska Miedz SA is presented. The issues and results of some research works carried out by the Environmental Department in the domestic and European projects are described.

8

Analiza rozwiązań nowatorskich w przemyśle wydobywczym rud miedzi i surowców towarzyszących w Polsce

Dębkowski R., Grotowski A., Kulczycka J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2008

|

nr 1

129-144

PL

Przedstawiono wybrane, nowatorskie rozwiązania z dziedziny górnictwa i przeróbki rud miedzi. W odniesieniu do zagadnień górniczych skoncentrowano się na systemach eksploatacji w odniesieniu do przedziałów miąższości wybieranego złoża, występujących w kopalniach LGOM. Podstawowy trend rozwojowy obserwowany w przypadku przeróbki to rosnąca liczba rozwiązań z zakresu hydrometalurgii oraz zmniejszenie ilości patentów dotyczących tradycyjnych maszyn przeróbczych.

EN

Innovatory solutions in mining and copper ore proccesing have been introduced. In refer to mining issues, deposit thickness range, which can be found in LGOM mines, has coused the main concern. Rising number of solutions in hydrometallurgy and patent number reduction conceming traditional processing machineries pose basie developmental trend.

9

Presentation of the FP6 european project bioshale: exploitation of black shale ores using biotechnologies - polish case studies

d'Hugues P., Norris P. R., Johnson B., Grotowski A., Chmielewski T., Łuszczkiewicz A., Sadowski Z., Skłodowska A., Farbiszewska T.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2007

|

Vol. 41

373-385

EN

The Bioshale project, involving 13 partners throughout Europe, is co-funded by the European Commission under the FP6 program. The main objective of this project (which started in October 2004) is to identify and develop innovative biotechnological processes for "eco-efficient" exploitation of metal-rich, black shale ores. Three extensive deposits have been selected for R&D actions. These are: (i) a site (in Talvivaara, Finland) that, at the outset of the project, had not been exploited; (ii) a deposit (in Lubin, Poland) that is currently being actively mined, and (iii) a third site (in Mansfeld, Germany) where the ore had been actively mined in the past, but which is no longer exploited. The black shale ores contain base (e.g. copper and nickel), precious (principally silver) and PGM metals, but also high contents of organic matter that potentially handicap metal recovery by conventional techniques. The main technical aspects of the work plan can be summarized as: (i) evaluation of the geological resources and selection of metal-bearing components; (it) selection of biological consortia to be tested; (iii) assessment of bioprocessing routes, including hydrometallurgical processing; (iv) techno-economic evaluation of new processes from mining to metal recovery including social, and (v) assessing the environmental impacts of biotechnological compared to conventional processing of the ores. An overview of the main results obtained to date are presented, with special emphasis on the development of bioleaching technologies for metal recovery that can be applied to multi-element concentrates and black shale ores from Poland.

PL

Projekt BIOSHALE, obejmujący 13 partnerów z Europy, jest sponsorowany przez Unię Europejską w ramach programu FP6. Głównym przedmiotem badań w tym projekcie, który rozpoczął się w październiku 20Q4r., jest znalezienie i opracowanie innowacyjnego procesu biotechnologicznego, który umożliwi eksploatację w sposób ekologiczny rud łupkowych bogatych w metale. Badaniem poddane zostały trzy istniejące złoża. Są nimi: (i) złoże Talvivaara w Finlandii, które w momencie rozpoczęcia projektu nie było eksploatowane, (ii) złoże Lufaińskie w Polsce, które jest obecnie eksploatowane, (iii) trzecim miejscem były okolice miejscowości Mansfeld w Niemczech, gdzie została zakończona eksploatacja i pozostały hałdy odpadów. Rudy łupkowe zawierają metale takie jak: miedź, nikiel, metale szlachetne ( głównie srebro) oraz metale z grupy platynowców (PGM), a także duże ilości substancji organicznej, która uniemożliwia odzysk tych metali w sposób konwencjonalny. Głównymi aspektami pracy w projekcie są: 1. opis zasobów geologicznych i wydzielenie składników (rud) bogatych w metale, 2. wybór konsorpcjum bakteryjnego dla prowadzenia procesu biohigowania, 3. ocena procesu bakteryjnego ługowania łącznie z procesem hydrometalurgicznym, 4. opracowanie założeń techniczno-ekonomicznych nowego procesu odzysku metali, 5. ocena ryzyka zagrożenia środowiska naturalnego przez wprowadzenie procesu bazującego na biotechnologii w porównaniu do istniejących procesów. W pracy został dokonany przegląd najważniejszych wyników ze szczególnym wyróżnieniem technologii biohigowania w celu odzysku metali. Technologie tę mona będzie zastosować do przerobu wieloskładnikowych koncentratów i rud łupkowych w Polsce.

10

Bioleaching of cobalt from mineral products

Uryga A., Sadowski Z., Grotowski A.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2004

|

Vol. 38

291-299

EN

A kinetic approach to study cobalt, copper and arsenic bioleaching has been proposed and discussed. Two flotation by-products from the Lubin mine have been used. Acidithiobacillus ferrooxidans bacteria isolated from water from the “colour” lakes of Boguszow (Lower Silesia), was adopted to metal leaching. Semi-empirical model has been proposed to describe the metal extraction from collected samples. This model originated from the shrinking core and it was able to fit the experimental data. This model is an useful tool to investigate and compare ore bioleaching process for different size fractions.

PL

Badania kinetyki procesu bioługowania kobaltu, miedzi i arsenu zostały przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych. Do badań użyto dwa półprodukty otrzymane z procesu flotacji z ZWR Lubin. Bakterie Acidithiobacillus ferrooxidans, które zostały wykorzystane w tych badaniach, były wyizolowane z kwaśnych wód pobranych z “kolorowych” jeziorek w okolicy Boguszowa (Dolny Śląsk). Do opisu procesu ekstrakcji badanych próbek został zastosowany półempiryczny model. Model ten zakłada istnienie warstwy półprzepuszczalnej nad ługowaną powierzchnią mineralną. Zastosowanie tego modelu okazało się odpowiednie dla opisu procesu bioługowania ziaren o różnych wymiarach.

11

Możliwości odzysku miedzi i srebra z odpadów flotacyjnych rud miedzi.

Grotowski A., Kubacz N., Szczerba E., Rudnicka B.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2002

|

R. 47, nr 7

310-316

PL

Omówiono ważniejsze z dotychczas wykonanych prac z zakresu przeróbki i utylizacji odpadów flotacyjnych. Scharakteryzowano aktualnie powstające odpady flotacyjne rud miedzi w zakładach wzbogacania, należących do KGHM Polska Miedź S.A. Przedstawiono wyniki flotacji odpadów flotacyjnych i oceniono perspektywy opracowania na tej podstawie opłacalnej technologii odzysku miedzi.

EN

The more important works related to utilization and processing of flotation tailings, which have been carried out up to now, are discussed in the paper. The tailings produced at present during copper ore flotation performed in the concentrators belonging to KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. have been characterized. The results of re-flotation of flotation tailings have been presented and prospects for the development of a profitable technology for copper recovery have been discussed.

12

Metoda oceny techniczno-ekonomicznej projektów geologiczno-górniczych

Płaneta S., Wirth H., Kudełko J., Grotowski A., Ofman P.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2000

|

nr 14

3-68

PL

Przedmiotem niniejszego opracowania jest metoda postępowania, pozwalająca na selekcję i ocenę projektów geologicznych i górniczych pod względem technicznym i ekonomicznym. Postępowanie obejmuje ocenę kolejno następujących po sobie etapów prowadzenia prac geologicznych, określenia wielkości bazy zasobowej, określenia optymalnych parametrów systemów eksploatacji i przeróbki rudy oraz oceny nakładów inwestycyjnych i kosztów produkcji. Pozwala także na oszacowanie ryzyka związanego z przedsięwzięciami inwestycyjnymi. Każdy z etapów wymaga oddzielnego studium techniczno - ekonomicznego, który daje podstawę do podjęcia decyzji dotyczącej dalszego kierunku prac. Zakres opracowania obejmuje sposoby pozyskiwania informacji, zestawienia kosztów, klasyfikacje, przykłady obliczeniowe i porównania różnych projektów. Proponowana metoda oceny projektów dostosowana jest do norm i zasad postępowania obowiązujących w światowych kompaniach górniczych.

EN

The subject of the paper is a method enabling the selection and evaluation of geological and mining projects from the technical and economical point of view. The procedure involves the evaluation of the consecutive stages of carrying out geological research, determination of the resource magnitude, determination of the optimal parameters of mining and ore processing systems as well as evaluation of the investments and costs. It enables also to evaluate the risk connected with investing. Every stage needs the separate technical and economic study, which gives the basis for making decision on the further works direction. The scope of the study includes the methods of collecting the information, cost breakdowns, classifications, calculation examples and comparison of the different projects. The proposed method of projects evaluation is conformed with standards and regulations binding in the world wide mining companies.