Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podatna kotwa spiralna dla wyrobisk górniczych w warunkach głębokiej kopalni

Pytel W., Mertuszka P., Szeptun K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 103

17--28

PL

W sytuacji gdy eksploatacja złóż rud miedzi w Polsce prowadzona jest w coraz trudniejszych warunkach geologiczno-górniczych, jednym z priorytetowych zadań do rozwiązania jest zapewnienie efektywnej i bezpiecznej eksploatacji, głównie w zakresie systemów obudów wyrobisk, adekwatnych dla nowych warunków geologiczno-górniczych. Warunki te, jak można się spodziewać, będą się charakteryzować większymi wartościami składowych tensora naprężeń pierwotnych, a także mniejszą odkształcalnością i większą wytrzymałością skał otaczających złoże rud miedzi. Oznacza to, że w niedalekiej przyszłości problem wyrzutów skał stanie się jednym z zagadnień, które zadecydują o ekonomice i bezpieczeństwie eksploatacji w nowych obszarach górniczych. W tym aspekcie znaczenia nabiera opracowanie takich systemów obudowy, które byłyby zdolne do kontrolowania dynamicznych przejawów ciśnienia górotworu poprzez absorpcję energii kinetycznej przemieszczających się odspojonych bloków skalnych. Podstawowym elementem tego rodzaju systemów są różnego typu kotwy podatne, rozpraszające energię kinetyczną gwałtownie odspojonych fragmentów otoczenia skalnego, pozwalające znacząco spowolnić lub nawet całkowicie wyhamować ich przemieszczanie się w głąb wyrobiska. W ramach niniejszego artykułu przedstawiono koncepcję ekonomicznie uzasadnionej i efektywnej w zastosowaniach dołowych nowej konstrukcji podatnej kotwy spoiwowej, której gładka, o przekroju prostokątnym żerdź, została uformowana w postaci spirali o zmiennej charakterystyce geometrycznej. Wykonane prototypy kotew skręconych zostały przetestowane w warunkach kopalnianych w oddziale G-11 zlokalizowanym w zachodniej części kopalni Rudna. Próby wyrywania kotew z otworu wiertniczego wykazały, że ich skuteczność zależy przede wszystkim od ich kształtu oraz rodzaju substancji izolująco-poślizgowej, którą została pokryta.

EN

Having increasingly tightened geological and mining conditions in which the extraction of copper ore deposits in Poland is conducted, ensuring effective and safe mining is presently becoming a key task and a significant challenge for mine operators, mainly in the field of ground support systems being the equivalent for the new geological/mining conditions. As one may expect, these conditions shall be characterized by higher values of the primary stress tensor elements as well as the lower deformability and higher strength of the rock mass surrounding the copper ore body. This means that in the near future, the rock bursts problem will become one of the most important issues deciding on the economy and safety within the newly developed mining areas. Therefore developing a novel effective ductile ground support systems which could be able to control the rock mass movement in squeezing and burst-prone rock conditions is recommended. This type of requirement may fulfil only ductile or, in other words, the kinetic energy-absorbing systems, which permit slowing down a movement of violently ejected rock blocks. This paper’s objective is to present the idea of the development of a new type of an effective and low cost ductile resin anchored rockbolt system with smooth and of the square cross-section steel rod is formed in coil shape of different pitch. The developed bolt prototypes have been tested underground in the G-11 section of the Rudna mine. Results of the pull-out tests, involving different bolts’ shapes and different sliding materials set on the rockbolts’ rods, have proved those bolts’ efficiency as an element of the ductile support system.

2

Wpływ przestrzennego położenia zapalnika w ładunku materiału wybuchowego emulsyjnego luzem na skuteczność detonacji

Mertuszka P., Fuławka K., Szumny M., Zdrojewski A.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 4

17--24

PL

Materiały wybuchowe emulsyjne należą do grupy materiałów stosunkowo bezpiecznych, co związane jest z ich niewielką wrażliwością na działanie czynników zewnętrznych. Aby zapewnić optymalne warunki inicjacji ładunków MW, konieczne jest doprowadzenie odpowiednio silnego impulsu energetycznego. W celu zwiększenia energii początkowej wybuchu, ładunki inicjuje się przy pomocy zapalnika i pobudzacza. Jednak w przypadku urabiania skał miękkich, takich jak piaskowce, materiał wybuchowy inicjowany jest najczęściej przy użyciu zapalników. Biorąc pod uwagę wymiary zapalników, prawdopodobnym jest, że w trakcie łączenia obwodu strzałowego może dochodzić do zmiany ich lokalizacji w otworze strzałowym. Taka sytuacja może negatywnie wpływać na efekt końcowy robót strzałowych. W ramach niniejszego opracowania przeanalizowano wpływ przestrzennego położenia zapalnika w ładunku MWE luzem na skuteczność detonacji.

EN

Emulsion explosives belong to a group of relatively safe materials. It is related to their low sensitivity to external impulses. To ensure optimum conditions for initiating process, a sufficiently strong energy impulse must be applied. In order to increase the initial energy of the explosion, charges are initiated by means of a detonator and booster. However, in case of detonation in soft rocks such as sandstones, the explosive is most often initiated using detonators only. In the light of the dimensions of the detonators, it is likely that detonators may change their location in the blast hole during the loading process. It may adversely affect the final effect of blasting works. The aim of this paper is to analyse the effect of the position of the igniter within the bulk emulsion explosive charge on the detonation efficiency.

3

The effect of selected rockburst prevention measures on seismic activity - case study from the Rudna copper mine

Fuławka K., Pytel W., Mertuszka P.

Journal of Sustainable Mining

|

2018

|

Vol. 17, iss. 1

1--10

EN

In order to face threats from mining tremors a number of organizational and technical prevention methods are applied in underground mines. Unfortunately, most of these methods are based on the experience of crew and there is uncertainty whether in practice all of the executed operations are suitable and necessary in the given conditions. Analysis were performed for one of the mining districts of the Rudna copper mine, Poland. In this paper, selected methods of rockburst prevention in the G-4/8 district are described and the recorded seismicity is analysed. On the basis of the data provided by the personnel of the mine, maps of mining progress were generated. This permitted the mined out areas as well as backfilled excavations to be calculated as a function of time. The results were presented in quarterly periods. Furthermore, the seismicity recorded was correlated with the rate of mining progress, the rate of mined out zones and the active rockburst prevention effectiveness. Finally, it was concluded that correlation between the opening area and energy of seismic events may be observed under the mining panel conditions considered. A similar conclusion applied as regards the quarterly speed of mining and the frequency of event occurrence.

4

Wpływ sposobu umieszczenia sondy pomiarowej względem ładunku materiału wybuchowego na prędkość detonacji

Mertuszka P., Fuławka K., Baran W., Waczur J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 1

5--16

PL

Jednym z podstawowych parametrów charakteryzujących materiał wybuchowy jest prędkość detonacji, która opisuje, z jaką prędkością wewnątrz ładunku materiału wybuchowego przemieszcza się fala detonacyjna. Parametr ten zależy od szeregu czynników, dlatego też jego wartość może się zmieniać, szczególnie w warunkach kopalń podziemnych. Dzięki nowoczesnym technikom pomiarowym, prędkość detonacji może być oznaczana w warunkach ruchowych zakładu górniczego, tj. podczas detonacji ładunków w otworach strzałowych. W trakcie prowadzenia badań kontrolnych materiałów wybuchowych, z wykorzystaniem sond pomiarowych w postaci rurek koncentrycznych, pojawiło się wiele pytań, związanych z wpływem sposobu ich umieszczania względem ładunku MW na prędkość detonacji. Zgodnie z procedurą badawczą, opracowaną przez producenta aparatury pomiarowej, sondę umieszcza się wew-nątrz ładunku. Jednak po przeprowadzeniu szeregu badań pojawiły się wątpliwości, czy umieszczanie sond pomiarowych wewnątrz ładunków nie wpływa na obniżenie prędkości detonacji materiału wybuchowego, szczególnie przy badaniach MW nabojowanych o stosunkowo niewielkich średnicach. W ramach niniejszego artykułu przedstawiono wyniki badań wpływu wybranych sposobów umieszczenia sondy pomiarowej względem badanego ładunku MW na prędkość detonacji, z wykorzystaniem ciągłego systemu rejestracji MicroTrapTM.

EN

Velocity of detonation is one of the basic parameters characterizing the explosives and describes how fast the detonation wave travels along the charge. This parameter depends on a number of factors. Thus, detonation velocity varies significantly, especially in underground mining conditions. Thanks to modern measurement techniques, velocity of detonation can be determined in-situ, i.e. during firing of explosives in blastholes. During the control tests of explosives with the use of proberods, questions related to impact of their position along the explosive sample on detonation velocity arose. According to the testing procedure de-veloped by the manufacturer of applied measuring system, the probe is inserted axially in the sample of explosives. However, after conducting a number of tests, some doubts emerged, whether the inserting of the probes inside the samples does not contribute to reduction of detonation velocity, especially when testing of small-diameter packaged explos-ives. This paper presents the results of investigations on the impact of selected proberod positions along the explosive sample on detonation velocity using the continuous MicroTrapTM recording system.

5

Ocena efektu sejsmicznego strzelań grupowych przodków w warunkach polskich kopalń rud miedzi

Mertuszka P., Fuławka K., Szumny M., Stolecki L.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 3

17--30

PL

Podstawowym sposobem prowokowania zjawisk dynamicznych w kopalniach podziemnych Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego są grupowe strzelania przodków. Polegają one na jednoczesnym odpaleniu ładunków materiału wybuchowego w kilku lub kilkunastu przodkach, co ma na celu uwolnienie energii sprężystej skumulowanej w górotworze. Dokładność stosowanych obecnie systemów nieelektrycznej inicjacji ładunków materiałów wybuchowych jest niewystarczająca, aby w sposób kontrolowany doprowadzać lokalnie do wzmacniania fali sejsmicznej, generowanej detonacją materiału wybuchowego. Oznacza to, że jednoczesne odpalanie ładunków w większej liczbie przodków nie zawsze przekłada się na poprawę skuteczności profilaktyki tąpaniowej. W ramach niniejszego artykułu przeanalizowano przebiegi fal sejsmicznych, generowanych grupowymi robotami strzałowymi w warunkach wybranego oddziału eksploatacyjnego kopalni KGHM. Oceny efektu sejsmicznego strzelań grupowych dokonano w oparciu o zarejestrowane amplitudy prędkości drgań cząsteczek górotworu i wyniki krótkoczasowej transformaty Fouriera.

EN

The Group Blasting is one of the most often applied method of dynamic events provoking in underground mines of the Lower Silesian Copper Basin. The synchronised detonation of dozens mining faces are carried out in order to release of energy which is cumulated in surrounding rock mass. The accuracy of currently used initiation systems is insufficient to provide a controlled interference of seismic wave triggered by firing of explosives. As a result, simultaneous detonation of higher number of mining faces does not always correlate with improvement of the effectiveness of rock burst prevention. In this paper, the records of seismic waves generated by detonation of explosives in one of the mining panels within KGHM mine were analyzed. The evaluation of the seismic effect generated by group winning blasting was performed based on peak particle velocity values and using short-time Fourier transform analysis.

6

Influence of Explosive Charge Diameter on the Detonation Velocity Based on Emulinit 7L and 8L Bulk Emulsion Explosives

Mertuszka P., Cenian B., Kramarczyk B., Pytel W.

Central European Journal of Energetic Materials

|

2018

|

Vol. 15, no. 2

351--363

EN

One of the main parameters describing the properties of explosives is the velocity of detonation, which can be defined as the propagation speed of the chemical reaction zone in the detonating explosive. The detonation velocity of an explosive depends on many parameters, such as the material’s density or diameter and the shell of an explosive, plus the degree of crystal fragmentation, the initiation method and the content of particular components. The effectiveness of blasting work in underground mines depends primarily on the proper selection of the hole diameter, hole length, the distance between the holes and the delays of the detonators used. This article presents the results of studies investigating the influence of the diameter of a bulk emulsion explosive charge on the detonation velocity using a MicroTrapTM VOD/Data Recorder manufactured by MREL, Canada. The underground tests were developed in the “Polkowice-Sieroszowice” copper mine in Poland.

7

Zmiany prędkości detonacji mw emulsyjnego luzem w funkcji czasu na przykładzie emulinitu 8l

Mertuszka P., Kramarczyk B., Cenian B.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 3

10--14

PL

Jako jeden z elementów podwyższonego bezpieczeństwa materiału wybuchowego emulsyjnego ładowanego mechanicznie podaje się utratę jego właściwości wybuchowych po upływie pewnego czasu, niestety bez odniesienia się do konkretnych badań. Producent określił ten czas na ok. 48 godzin od momentu jego wytworzenia i załadowania do otworów strzałowych. W normalnych warunkach prowadzenia eksploatacji jest to czas w zupełności wystarczający do bezpiecznego prowadzenia ruchu. Jednak w praktyce mogą pojawić się sytuacje wyjątkowe, niemożliwe do przewidzenia, w wyniku których nie dochodzi do odpalenia załadowanego MW w przewidzianym terminie. Celem pracy było zweryfikowanie danych odnośnie zachowania się stosowanych w kopalniach KGHM materiałów wybuchowych emulsyjnych ładowanych mechanicznie poprzez śledzenie zmian prędkości detonacji w czasie. Przedmiotem badań był MWE typu Emulinit 8L produkowany przez NITROERG S.A. z Bierunia. Rejestrację prowadzono przy wykorzystaniu aparatury MicroTrapTM VOD/Data Recorder, która pozwala na ciągły pomiar prędkości detonacji materiałów wybuchowych.

EN

As one of the elements of enhanced safety of mechanically charged emulsion explosives, the loss of its explosive properties after a certain period of time is given, but without reference to the particular research. The manufacturer described this time for approximately 48 hours from the time of its charging to the blasting holes and sensitizing. Under regular conditions of mining works, this time is absolutely sufficient for safe mining operations. However, in practice there may be some exceptional situations, impossible to predict, that the charged explosive is not fired within the prescribed period of time. The aim of the study was to verify the data regarding the behavior of mechanically loaded emulsion explosives used in KGHM’s mines by tracking the changes of velocity of detonation over time. The subject of the research was Emulinit 8L emulsion explosive manufactured by Nitroerg S.A. from Bieruń. The measurements were provided using MicroTrapTM VOD/Data Recorder, which allows for continuous measurement of velocity of detonation of explosives.

8

Wpływ sposobu pobudzenia materiału wybuchowego emulsyjnego luzem na prędkość detonacji na przykładzie Emulinitu 8L

Mertuszka P., Fuławka K., Cenian B., Kramarczyk B.

Przegląd Górniczy

|

2017

|

T. 73, nr 5

8--16

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu zastosowanego środka inicjującego na prędkość detonacji materiału wybuchowego. Przedmiotem badań był materiał wybuchowy emulsyjny luzem Emulinit 8L produkowany przez firmę Nitroerg S.A. z Bierunia. W ramach badań przeanalizowano przebiegi detonacji na całej długości ładunków MW dla wszystkich analizowanych przypadków oraz charakterystykę rozbiegu materiału do prędkości maksymalnej.

EN

This paper presents the results of analysis of the impact of initiation method on the detonation velocity of explosives. The subject of research was Emulinit 8L emulsion explosive manufactured by Nitroerg S.A. from Bieruń. Within the framework of the presented research, detonation characteristics on the entire length of explosive’s samples as well as characteristics of detonation run-up to maximum velocity were analyzed.

9

Badania kontrolne parametrów materiałów wybuchowych i środków strzałowych w warunkach ruchowych zakładu górniczego

Mertuszka P., Fuławka K.

Materiały Wysokoenergetyczne

|

2017

|

T. 9

194--203

PL

Technika strzałowa jest obecnie podstawową metodą urabiania skał zwięzłych w górnictwie. Na skuteczność robót strzałowych wpływa wiele czynników, z których najistotniejszymi wydają się być skład i jakość dostarczanych materiałów wybuchowych, średnica otworu strzałowego czy sposób inicjacji. Prowadzenie badań kontrolnych wpływu tych parametrów na efektywność urabiania mogą przełożyć się na jej poprawę. W ramach niniejszego artykułu przedstawiono możliwości zastosowania wybranego systemu rejestracji prędkości detonacji do weryfikacji parametrów materiałów wybuchowych i środków strzałowych w warunkach ruchowych zakładu górniczego oraz zaprezentowano przykładowe wyniki badań.

EN

Currently, exploitation of the hard rock deposits is achieved through the use of blasting technology. The effectiveness of blasting works is influenced by many factors, the most important of which are the composition and quality of the explosives supplied, the blasthole diameter and the method of initiation. Conducting of the follow-up measurements on the impact of these parameters on the efficiency of the mining works may translate into its improvement. The article describes the technical parameters and possibilities of application of selected VOD recorder for verification of explosives and blasting agents parameters in mining conditions as well as results of field tests.

10

Pomiar prędkości detonacji ładunków materiałów wybuchowych w warunkach polowych z wykorzystaniem urządzeń Explomet-Fo-2000 oraz MicroTrap

Mertuszka P., Fuławka K., Cenian B.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 1

28--34

PL

Badania parametrów materiałów wybuchowych nie obejmują szeregu czynników zewnętrznych, które istotnie wpływają na ich zachowanie w warunkach rzeczywistych. Uzasadnione jest zatem prowadzenie pomiarów bezpośrednio w miejscu prowadzenia robót strzałowych w celu określenia ich stabilności i zgodności z parametrami deklarowanymi przez producentów. Jednym z podstawowych i zarazem najczęściej stosowanym parametrem opisującym właściwości materiałów wybuchowych jest prędkość detonacji. W ramach niniejszego opracowania dokonano porównania urządzenia MictroTrap™ kanadyjskiej firmy MREL pozwalającego na ciągły pomiar prędkości detonacji w oparciu o metodę elektryczną oraz urządzenia Explomet-Fo-2000 szwajcarskiej firmy Kontinitro działającego w oparciu o odcinkową metodę elektrooptyczną. W artykule opisane zostały parametry techniczne, możliwości i ograniczenia obydwu systemów oraz przedstawiono przykładowe wyniki badań polowych.

EN

The tests of explosive’s parameters do not consider a number of external factors, that significantly impact on their behaviour in mining conditions. It is therefore justified to perform the in-situ measurements in order to determine their stability and conformity with parameters declared by the manufacturers. One of the basic and also the most commonly used parameter describing the properties of explosives is the velocity of detonation. In this paper, the following VOD recorders were compared: the Micro-TrapTM VOD/Data TM Recorder from MREL, Canada, which allows for continuous VOD measurements based on electrical method, and Swiss Made – the Explomet-Fo-2000, which is triggered by the light emitted during the detonation. The article describes the technical parameters, possibilities and limitations of both systems as well as selected results of field tests.

11

Zastosowanie modelowania numerycznego do oceny możliwości wystąpienia wstrząsu górotworu

Mertuszka P., Pytel W., Szczerbiński K.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2017

|

nr 1

5--15

PL

Zagrożenie dynamicznymi przejawami ciśnienia górotworu jest jednym z podstawowych problemów towarzyszących eksploatacji złoża w polskich kopalniach rud miedzi, przejawiając się najczęściej w postaci wstrząsów górotworu, tąpnięć i odprężeń. Analiza tego typu zjawisk, ze względu na swój krótkotrwały przebieg i trudny do przewidzenia czas wystąpienia, jest wyjątkowo trudna w praktycznym zastosowaniu. Dlatego prowokowanie górotworu grupowymi robotami strzałowymi jest jedną z najbardziej skutecznych metod ograniczenia tego typu zagrożeń w warunkach kopalń LGOM. Jako sprowokowane klasyfikuje się te wstrząsy, które wystąpiły natychmiast po strzelaniu przodków lub też w okresie wyczekiwania po robotach strzałowych. Celem przeprowadzonej analizy było określenie stanu naprężeń i odkształceń w górotworze w rejonie rozważanego pola oraz sprawdzenie, czy przy danej geometrii wyrobisk istniały przesłanki o możliwości pojawienia się niestateczności w górotworze.

EN

The risk caused by dynamic effects of rock mass pressure is one of the basic problems associated with exploitation of the deposit in Polish copper ore mines and is mostly represented by tremors, rockbursts and stress relief. These phenomena are extremely difficult to both predict and analyze due to their short duration and unpredictable time of occurrence. Rock mass provoked by the use of concentrated blasting works proved to be an effective method of rockburst prevention in LGOM mines conditions. A significant number of recorded dynamic events are usually provoked by the blasting works. When provoked, stress is relieved immediately after blasting or during the post-blasting waiting period. The purpose of this analysis is to determine the stress/deformation state of the rock mass within the subject mining parcel and verify whether the geometry of the mining drifts had any indication of roof strata instability occurrence.

12

System obserwacji stropu bezpośredniego oparty na wklejanej kotwi oprzyrządowanej

Pytel W., Mertuszka P., Fabiańczyk E., Fuławka K.

Wiadomości Górnicze

|

2016

|

R. 67, nr 12

654--664

PL

W artykule przedstawiono założenia oraz projekt systemu pomiarowego pozwalającego na prowadzenie obserwacji zachowania się stropu bezpośredniego bazującego na wysoce zaawansowanych technologicznie narzędziach pomiarowych w postaci kotwi oprzyrządowanych tensometrami foliowymi. System pomiarowy wykorzystuje powszechnie stosowane w kopalniach KGHM „Polska Miedź” S.A. kotwie wklejane o długości 1,8 m oraz dedykowany do tego celu niezależny system akwizycji danych pomiarowych.

EN

The article presents the assumptions and a design of the measurement system allowing to observe the behavior of the direct roof based on technologically highly advanced measurement tools in the form of bolts instrumented with strain gauge film. The measuring system uses commonly applied in KGHM Polska Miedź SA 1.8 m long adhesive bolts and the independent data acquisition system dedicated for this purpose.

13

Doświadczenia zakładów górniczych „Polkowice-Sieroszowice” z wykonywania szybików techniką strzałową

Cenian B., Mertuszka P., Pytel W.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 6

85--90

PL

Eksploatacja pokładowego złoża rud miedzi w głębokich kopalniach w Polsce prowadzona jest głównie przy użyciu techniki strzałowej. W trakcie prowadzenia eksploatacji rud miedzi na Monoklinie Przedsudeckiej, w miarę rozbudowywania infrastruktury podziemnej, konieczne jest wykonywanie wielu wyrobisk pionowych łączących chodniki kopalniane znajdujące się na różnych poziomach. Wyrobiska te, nazywane szybikami, wykonywane są głównie dla celów wentylacji wyrobisk lub jako zbiorniki retencyjne – magazynowanie urobku w ciągach transportowych. Wszystkie szybiki w warunkach kopalni „Polkowice- Sieroszowice” wykonuje się za pomocą techniki strzałowej, stosując metodę długich otworów z otworem lub otworami wielkośrednicowymi we włomie. W ramach artykułu przedstawiono doświadczenia Zakładów Górniczych „Polkowice-Sieroszowice” z wykonywania techniką strzałową następujących szybików: Z-19 (szybik retencyjny urobku), szybik wentylacyjny w oddziale wydobywczym G-32 oraz szybik retencyjny w pokładzie soli na oddziale G-55.

EN

The copper ore exploitation in deep underground mines in Poland is mostly performed by the use of blasting technology. During the copper ore extraction process on Fore-Sudetic Monocline, with the progress of mining infrastructure development, performance of a number of vertical excavations which connect the mining drifts located on different levels are required. These excavations, called winzes or staple-shafts if they are blind, are mainly performed as a part of underground ventilation system or as reservoirs to store the mined rocks in transportation cycle. All the winzes and staple-shafts in Polkowice- Sieroszowice mine conditions are excavated by the use of blasting techniques with the long holes method with one or more holes of enlarged diameter located within the cut. This paper presents experiences of excavation of winzes and staple-shafts using blasting techniques and includes three cases from Polkowice-Sieroszowice mine: Z-19 retention fore-shaft for the mined rocks, ventilation fore-shaft in G-32 mining division and retention fore-shaft located in the rock salt deposit within G-55 mining division.

14

Wpływ czasu na zdolność detonowania materiałów wybuchowych emulsyjnych

Cenian B., Wojewódka A., Pytel W., Mertuszka P.

Wiadomości Górnicze

|

2015

|

R. 66, nr 3

155--161

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań zachowania się materiałów wybuchowych emulsyjnych ładowanych mechanicznie do otworów strzałowych na przykładzie MWE RP-T2 w zależności od czasu pozostawania w otworze strzałowym. Z analizy wynika m.in., że pomimo kilkuletniego prowadzenia mechanicznego załadunku MWE, nadal duża część przodków odpalana jest poza zakresem optymalnych gęstości. Warto zwrócić uwagę na często pomijany negatywny wpływ stosunkowo wysokiej temperatury pierwotnej skał, co może powodować zupełnie inny przebieg nagazowania matrycy, niż zakładany przez producenta i przestrzegany przez operatorów modułu mieszalniczo-załadowczego.

EN

The article presents the results of the behavior of the emulsion explosives loaded mechanically to blast holes on the example of MWE RP-T2 explosives depending on the time of their deposition in the blast holes. The analysis shows, among others, that in spite of several years of conducting of mechanical loading of MWE there is still a big part of the faces were shot firing is beyond the scope of optimal density. It is worth paying attention to the often overlooked negative impact of the relatively high virgin temperature of rocks, which can result in a completely different course in carbonation of the matrix than that assumed by the manufacturer and adhered to by operators mixing-loading module.

15

Charakterystyka ruchu drgającego o charakterze translacyjnym i rotacyjnym od kopalnianych wstrząsów sejsmicznych

Grzebyk W., Mertuszka P., Stolecki L.

Wiadomości Górnicze

|

2015

|

R. 66, nr 2

97--103

PL

Wychodząc naprzeciw nowym kierunkom badań w dziedzinie sejsmologii, a sejsmologii górniczej (mikrosejsmologii) w szczególności, przeprowadzono wstępne rozpoznanie drgań o charakterze rotacyjnym od górniczych wstrząsów sejsmicznych. Odpowiednie obserwacje przeprowadzono na powierzchniowym stanowisku pomiarowym będącym w zasięgu oddziaływań wstrząsów sejsmicznych, indukowanych eksploatacją złoża rud miedzi w LGOM. Dokonywano równoległych rejestracji drgań za pomocą wysokiej klasy czujników elektrochemicznych, tj. sejsmometru szerokopasmowego EP-300 i sejsmometru rotacyjnego R-1. Badania zorientowane są na poszerzenie wiedzy o mechanizmie wstrząsów sejsmicznych przydatnej w ich prognozowaniu.

EN

In order to meet the new directions of research in the field of seismology and mining seismology (mico-seismology) in particular, a preliminary determination of a rotational vibration resulting from mining seismic quakes was conducted. Relevant observations were carried out on surface measurement stand being within the range of impact of seismic quakes, induced by copper ore mining operations in the LGOM. Parallel registering of vibrations was made with high-class of electrochemical sensors, i.e. a broadband seismometer EP-300 and the rotational seismometer R-1. The studies are oriented to expand our knowledge of the mechanism of seismic quakes useful for their forecasting.

16

The evolution of mechanized excavating systems in LGOM mines conditions

Młynarczyk J., Mertuszka P., Ziętkowski L., Bodlak M.

Mining Science

|

2015

|

Vol. 22, Special Issue 2

93--104

EN

This paper details the experiences of national copper ore mining associated with mechanized rock excavating systems. In particular, the machines used, technological solutions, efficiencies, and problems related to their implementation to underground copper mining conditions on Fore-Sudetic Mono-cline are discussed. Beginning from the experiences of „Konrad” mine in the Old Copper Basin where cutter-loaders type WŁE-50S were used - and ending with the ongoing tests with the Caterpillar ACT longwall shearer in the „Polkowice-Sieroszowice” mine. The implementation of mechanical excavation systems in KGHM’s mines has not reached a successful level thus far, but the results achieved during the previous attempts are promising. The roadheaders used while excavating the mining drifts achieved very good results considering the given mining-organizational conditions.

17

Pilotażowe pomiary prędkości detonacji materiałów wybuchowych w warunkach kopalń KGHM

Cenian B., Mertuszka P., Pytel W.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

145--157

PL

Jednym z podstawowych parametrów opisujących właściwości materiałów wybuchowych jest prędkość detonacji. Wartości prędkości detonacji, podawane przez producentów materiałów wybuchowych, określane są laboratoryjnie, co nie ma bezpośredniego przełożenia na zachowanie się MW w warunkach dołowych. Mając na uwadze, że prędkość detonacji jest jednym z głównych czynników wpływających na uzyskanie efektywnego zabioru, konieczne jest przeprowadzanie pomiarów pozwalających na jej określenie w warunkach dołowych. Istotnym czynnikiem z punktu widzenia efektywności prowadzonych robot strzałowych jest także zmienność jakości dostarczanych przez producentów materiałów wybuchowych, która istotnie wpływa na skuteczność stosowanych materiałów wybuchowych, w tym emulsyjnych, luzem przygotowywanych w przodku. Mając do dyspozycji narzędzie, pozwalające na przeprowadzanie pomiaru prędkości detonacji in situ, możliwe jest, bez zakłócania procesów produkcyjnych, przeprowadzanie jej okresowych pomiarów, które wymuszą na producentach dostarczanie materiałów o gwarantowanych parametrach termodynamicznych, co w efekcie przełoży się na poprawę efektywności robót strzałowych. W artykule przedstawiono czynniki, mające wpływ na prędkość detonacji, a także wyniki pilotażowych pomiarów prędkości detonacji materiałów wybuchowych z wykorzystaniem aparatury MicroTrapTM kanadyjskiej firmy MREL, przeprowadzonych na terenie kopalni „Polkowice-Sieroszowice”.

EN

One of the basic parameters describing the properties of explosives is velocity of detonation. The values of velocity of detonation given by the manufacturers of explosives are determined under laboratory conditions, which does not have a direct impact on the behavior of explosives in underground mining conditions. Having in mind, that the velocity of detonation is one of the main factor influencing the effective burden, underground measurements of velocity of detonation are highly recommended. An important factor, from the point of view of efficiency of blasting works, is also the variability of quality of explosives supplied by manufacturers, which significantly affects the effectiveness of bulk emulsion explosives (prepared underground). Having a tool, which allows for in-situ measurements of velocity of detonation, periodical underground measurements, without hindering of mining process, can be carried out. It will force manufacturers to provide products with guaranteed thermodynamic parameters, which in turn will result into improvement of efficiency of blasting works. The article presents the factors affecting the velocity of detonation and results of pilot measurements of velocity of detonation of explosives with the use of MicroTrap recorder manufactured by Canadian MREL company, carried out in „Polkowice-Sieroszowice” mine.

18

O modelowaniu numerycznym detonacji ładunków materiałów wybuchowych w otworach włomowych

Małachowski J., Pytel W., Damaziak K., Mazurkiewicz Ł., Mertuszka P., Cenian Ł.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 1

95--106

PL

Podstawowym celem stosowania technologii strzałowej przy urabianiu złoża w kopalniach podziemnych jest uzyskanie odpowiedniego zabioru, którego objętość determinuje wprost poziom produkcji. Jednym z kluczowych czynników, decydujących o uzyskaniu właściwego zabioru, jest odpowiedni dobór metryki strzelania, a w tym przede wszystkim geometrii otworów włomowych. Ponieważ do dziś nie istnieją właściwie efektywne metody analityczne doboru metryk strzałowych, w praktyce robi się to na podstawie prób dołowych i empirycznych doświadczeń. Biorąc pod uwagę istotne znaczenie procesu urabiania w ciągu produkcyjnym kopalni, istotne jest zatem, zarówno w aspekcie technologicznym, jak i finan-sowym, przeprowadzenie systematycznych prac badawczych, które pozwolą z grupy rozwiązań technicznie dopuszczalnych wyłonić rozwiązanie optymalne dla określonych warunków geologiczno-górniczych. Proponuje się zatem wykorzystanie techniki komputerowej, która już dziś pozwala rozwiązywać czasowo-szybkozmienne i jednocześnie nieliniowe zadania fizyczne, m.in. detonację materiału wybuchowego i jej skutki dla otoczenia. W związku z powyższym, w artykule przedstawiono podstawy teoretyczne oraz wstępne wyniki analiz numerycznych potwierdzających ich przydatność jako narzędzia pozwalającego scharakteryzować liczbowo strefę spękań, wywołaną detonacją ładunku materiału wybuchowego. Ich przestrzenny rozkład jest jednym z najważniejszych kryteriów oceny skuteczności strzelań w danej metryce i w danych warunkach geologiczno-górniczych. Przedstawiony materiał stanowi wprowadzenie do dyskusji o narzędziach analizy numerycznej detonacji MW i zakresie badań koniecznych dla uzyskania niezawodnych prognoz efektywności stosowanych metryk strzałowych.

EN

The main objective of drill-and-blast technology utilized in underground mines is the effective burden development which volume determines ore production. One of the crucial factor affecting the volume of burden is the appropriate selection of geometry of the cut-holes. Because till today there were no available effective analytical tools which would allow selection the effective geometry of shot-firing patterns, in practice they are selected through field tests and empirical concluding. Taking into account the importance of excavation process within the whole mine production, it is obvious that only systematically furnished research based on numerical modelling supported by field observations enables selecting the optimum solution from the population of technically allowed solutions applicable in a given geological/mining conditions. It is therefore proposed engaging computer technology which today permits solving time-extremely fast-varying and non-linear physical problems, among them detonation of explosives and its effect on surrounding rock mass. In this respect the theoretical background and the preliminary results of numerical modeling confirming their usefulness as a tool which is able to characterize quantitatively the fracture zone caused by detonation of explosives. The obtained fractures’ spatial distribution is one of the most important criterion of effectiveness of blasting in a given shot-firing pattern. The material presented in the paper may be treated as an introduction into discussion on analytical tools modelling detonations as well as on a scope of research necessary for getting reliable forecast of effectiveness of drill-and-blasting technology.

19

Inteligentne narzędzia zarządzania w górnictwie w warunkach kopalń KGHM „Polska Miedź” SA – projekt I2Mine

Pytel W., Mertuszka P., Świtoń J.

Wiadomości Górnicze

|

2013

|

R. 64, nr 7-8

382--389

PL

Komisja Europejska poprzez 7 Program Ramowy wspiera badania naukowe i projekty badawcze w zakresie rozwoju technologicznego w Europie. Projekt „I2Mine” to przykład jednego z największych europejskich projektów realizowanych na bazie współpracy międzynarodowej w dziedzinie górnictwa podziemnego, oznaczający jednocześnie początek realizacji prac w zakresie wprowadzenia w życie idei innowacyjnej i bezpiecznej kopalni zlokalizowanej na dużej głębokości. W projekcie I2Mine bierze udział 23 partnerów z 10 krajów europejskich. Jednym z nich – co opisano w artykule – jest KGHM Cuprum sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe.

EN

European Commission supports scientific research and research projects in the field of technological development in Europe through the 7th Framework Programme. The „I2Mine" project is an example of one of Europe's biggest projects on the basis of international cooperation in the field of underground mining, meaning at the same time the beginning of realization of works on implementation of an idea of an innovative and safe mine located at great depth. The I2Mine project involves 23 partners from 10 European countries. One of them — as described in the article — is KGHM Cuprum Ltd. a Research and Development Centre.

20

Wpływ eksploatacji podziemnej na powierzchnię terenu na przykładzie zbiornika retencyjnego wód technologicznych Polanka w Polkowicach

Pytel W., Mertuszka P.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

180--185

PL

W artykule przedstawiono analizę wpływu deformacji górniczych na stateczność i wytężenie zbiornika retencyjnego Polanka. W ramach pracy przeprowadzono analizę geomechaniczną wpływu eksploatacji podziemnej na wskaźniki deformacji terenu górniczego. Zamodelowano dwie sytuacje górnicze różniące się stopniem zaawansowania eksploatacji. Wyniki porównano z pomierzonymi wartościami deformacji obiektu.

EN

This paper presents an analysis of mining deformations’ impact on the stability and loading level of ‘Polanka’ storage reservoir. Within the framework of this work, a geomechanical analysis of underground mining impact on the indexes of mining area deformation was performed. Two mining layouts distinguished by the level of mining operation progress have been modeled. The results were compared with the measured values of the object’s deformation.