Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Natural Processes in Mitigation of CO2 and CH4 Emission

Czechowska-Kosacka A., Lubańska Z., Dragan P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

1039--1048

PL

W pracy scharakteryzowano emisję CO2 i CH4 oraz ich wpływ na efekt cieplarniany. Omówiono przepływy pomiędzy ekosystemami Ziemi. Szczególna uwagę zwrócono na naturalne metody usuwania CO2 przez uprawy rolnicze na przykładzie powiatu bialskiego. Omówienie redukcji ograniczono do redukcji jego emisji z wysypisk.

2

Efektywność energetyczna paneli fotowoltaicznych polikrystalicznych i cienkowarstwowych na farmie fotowoltaicznej w Dolinie Zielawy

Dragan P., Lubańska Z.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 50

42--48

PL

Odnawialne źródła energii to szansa nie tylko na poprawę efektywności energetycznej indywidualnych odbiorców, ale również na zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego samorządów. W 2007 roku w województwie lubelskim 5 gmin utworzyło partnerstwo samorządowe o nazwie „Dolina Zielawy”. Celami partnerstwa jest współpraca w zakresie oświaty, zadań z zakresu kultury, z zakresu ochrony zdrowia, pomocy społecznej, bezpieczeństwa przeciwpożarowego i oświetlenia ulicznego. Jednym z nadrzędnych celów tego partnerstwa jest m.in. zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawa efektywności energetycznej poprzez zagospodarowanie energii słonecznej. Zasoby energii słonecznej na Lubelszczyźnie charakteryzują się przede wszystkim bardzo wysokim stopniem nasłonecznienia w porównaniu do innych regionów kraju. Największy potencjał pod względem wykorzystania energii słonecznej posiada wschodni obszar województwa (w tym obszar partnerstwa). W celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego gminy partnerstwa powołały spółkę Energia Dolina Zielawy sp. z o.o., która w 2014 roku zbudowała farmę fotowoltaiczną o mocy 1,4 MW w Bordziłówce w Gminie Rossosz. W pracy przedstawiono podsumowanie pracy farmy fotowoltaicznej w okresie półtorarocznym oraz efektywność energetyczną różnego rodzaju paneli fotowoltaicznych, które produkują energię na farmie fotowoltaicznej w Bordziłówce.

EN

Renewable energy is an opportunity not only to improve the energy efficiency of individual customers, but also to ensure energy security for local governments. In 2007, in Lublin province 5 municipalities have formed a partnership government called “Valley of Zielawa”. The objectives of the partnership is the cooperation in the field of education, tasks in the field of culture, health protection, social welfare, fire protection and street lighting. One of the overarching goals of the partnership include ensure energy security and improving energy efficiency through the utilization of solar energy. Solar energy resources in the Lublin region are mainly characterized by a very high degree of sunlight compared to other regions of the country. The greatest potential for solar energy use is the eastern area of the province (including the area of partnership). In order to ensure the energy security of the community established a company Energy Valley of Zielawa, which in 2014 built a photovoltaic farm with a capacity of 1.4 MW in the Bordziłówka in Municipality Rossosz. This paper presents the work recapitulation of photovoltaic farm over the year and a half and the energy efficiency of various types of photovoltaic panels which produce energy on a farm in photovoltaic Bordziłówce.

3

Wpływ zmian klimatu na osadnictwo prehistoryczne Mazur w kontekście badań osadów jeziornych

Chodyka M., Nitychoruk J., Welc F., Rogóż A., Lubańska Z., Grudniewski T.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 3

43--50

PL

Badania zmian klimatu odbywają się z dużym sukcesem na osadach jeziornych. Przedstawione w artykule dotychczasowe badania ujmowały zagadnienia antropopresji na dużym obszarze przy uwzględnianiu badań pojedynczych jezior, co dawało wnioski ciekawe ale dosyć ogólne. Zaproponowana w pracy koncepcja badań stawia na pierwszym miejscu bezpośredni związek obiektu archeologicznego z towarzyszącym mu jeziorem. Badanie i tym samym wyszczególnienie faz osadniczych opiera się głównie na analizie materiału archeologicznego pozyskanego w trakcie wykopalisk. W przypadku regionu Warmii i Mazur odtworzenie poszczególnych etapów dawnego osadnictwa utrudnia nie tylko brak źródeł pisanych ale również fragmentaryczność danych archeologicznych. Przedstawione przez autorów analizy palinologiczne i diatomologiczne pozwoliły na wstępną charakterystykę litologiczno – sedymentologiczną osadów dennych tego zbiornika. Wykazały, iż dno jeziora wyściełają głównie osady organogeniczne (gytie), które nie są przewarstwione osadami piaszczystymi, co wskazuje na bardzo spokojne środowisko sedymentacji oraz ciągły zapis procesów depozycyjnych. Co więcej, wykona SEM/EDS (mikroskop skaningowy z mikrosondą), w celu korelacji opisywanych rdzeni, ujawniły, iż charakteryzują się one niemal identycznym zapisem sedymentacyjnym i tym samym paleośrodwiskowym, co potwierdza fakt, iż w zbiorniku zachodziła ciągła i spokojna sedymentacja, która doskonale odzwierciedla lokalne ale i też regionalne przemiany środowiskowe. Z przeprowadzonych badań wynika, że w osadach jeziornych zanotowane są wyraźne zmiany, które można utożsamiać z momentami antropopresji oraz/lub zmianami klimatycznymi powiązanymi z wahaniami poziomu wód w jeziorze.

EN

Research on climate change done on lake sediments may be successful. The following article presents the research of an antropogenic impact conducted so far on individual lakes, which yielded interesting yet rather general findings. The proposed research forwards a concept that directly links the archaeological site and the nearby lake. The research, particularly the specification of settlement phases, bases on the analysis of archaeological material obtained in excavations. In the case of Warmia and Mazury region, reconstruction of different stages of the former settlement is hindered by the lack of written sources and fragmentary archaeological data. The palynological and diatomological analysis presented by the authors allows for a characterization of lithological - sedimentological bottom sediments. It shows that the lake bottom is lined mostly with organogenic sediments (gyttjas), not interbedded with sandy sediments, which indicates a very calm sedimentation and continuous depositional processes. Moreover, the already conducted measurements of the magnetic susceptibility of the preliminary geochemical data from the analysis of SEM / EDS (a scanning electron microscope with a microprobe), enabling a correlation of the described cores, reveals that they are characterized by an almost identical sedimentation and paloeenvironmental record, which proves that the reservoir underwent a calm sedimentation process, which at the same time reflects the local but also regional environmental change. The study shows that significant changes have been noted in the lake sediments, which can be related to an antropogenic impact and / or climate change associated with fluctuations in the water level in the lake.

4

Rodzaje metod sekwestracji CO2

Lubańska Z., Grudniewski T., Chodyka M., Nitychoruk J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 3

239--246

PL

Z pojęciem ochrony środowiska wiąże się bardzo szeroko w ostatnim czasie omawiane zagadnienie dotyczące ograniczenia emisji CO2. Konsekwencją globalnych zmian klimatu wywołanego przez ludzi jest wzrost stężenia atmosferycznego gazów cieplarnianych, które powodują nasilający się efekt cieplarniany. Wzrasta na świecie liczba ludności, a co za tym idzie wzrasta konsumpcja na jednego mieszkańca, szczególnie w krajach szeroko rozwiniętych gospodarczo. Protokół z Kioto ściśle określa działania jakie należy podjąć w celu zmniejszenia stężenia dwutlenku węgla w atmosferze. Pomimo maksymalnej optymalizacji procesu spalania paliw kopalnianych wykorzystywanych do produkcji energii, zastosowania odnawialnych źródeł energii zmiana klimatu jest nieunikniona i konsekwentnie będzie postępować przez kolejne dekady. Prognozuje się, że duże znaczenie odegra nowoczesna technologia, która ma za zadanie wychwycenie CO2 a następnie składowanie go w odpowiednio wybranych formacjach geologicznych (CCS- Carbon Capture and Storage). Eksperci są zgodni, że ta technologia w niedalekiej przyszłości stanie się rozwiązaniem pozwalającym ograniczyć ogromną ilość emisji CO2 pochodzącą z procesów wytwarzania energii z paliw kopalnych. Z analiz Raportu IPCC wynika, iż technologia CSS może się przyczynić do ok. 20% redukcji emisji dwutlenku węgla przewidzianej do 2050 roku [3]. Zastosowanie jej napotyka na wiele barier, nie tylko technologicznych i ekonomicznych, ale także społecznych. Inną metodą dającą ujemne źródło emisji CO2 jest możliwość wykorzystania obszarów leśnych o odpowiedniej strukturze drzewostanu. Środkiem do tego celu, oprócz ograniczenia zużycia emisjogennych paliw kopalnych (przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju) może być intensyfikacja zalesień. Zwiększanie lesistości i prawidłowa gospodarka leśna należy do najbardziej efektywnych sposobów kompensowania antropogenicznej emisji CO2. W pracy omówiono najważniejsze metody sekwestracji CO2 i przedstawiono krótką charakterystykę.

EN

The concept of environmental protection involves very widely discussed issue concerning the reduction of CO2 emissions. The consequence of global climate change caused by humans is an increase of atmospheric concentrations of greenhouse gases which cause the intensifying greenhouse effect. The world population is increasing , and hence the consumption per capita i salso increasing, especially in economically developed countries. The Kyoto Protocol sets out strict measures to be taken to reduce the concentration of carbon dioxide in the atmosphere. Despite maximum optimization of combustion of fossil fuels used for energy production, the use of renewable energy, the climate change is inevitable and consequently will proceed over the next decades. It is predicted that the modern technology which aims to capture CO2 and store it in wellselected geological formations (CCS- Carbon Capture and Storage) will play an important role. Experts agree that in the near future this technology will become a solution to reduce the enormous amount of CO2 emissions coming from energy production from fossil fuels. The analyses of the IPCC report show that the CSS technology can contribute to approximately 20% reduction in emissions of carbon dioxide by 2050 [3]. Its application faces obstacles, not only technological and economic, but also social. Another method of giving a negative source of CO2 emissions is the ability to use forest areas with suitable structure stand. The means to reach the aim, in addition to limited consumption of emission-generating fossil fuels (while maintaining the principles of sustainable development) may be the intensification of afforestation. Increasing afforestation and proper management of forests is one of the most effective ways to compensate of anthropogenic CO2 emissions. The paper discusses the main methods of CO2 sequestration and presents a short overview.

5

Innowacyjna metoda pomiaru wilgotności gleby z zastosowaniem neutronów kosmicznych - trzy lata funkcjonowania czujnika na południowym Podlasiu

Chodyka M., Nitychoruk J., Zreda M., Grudniewski T., Lubańska Z.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 3

51--58

PL

Pomiary wilgotności gleby do niedawna były prowadzone punktowo, co miało ograniczenia wynikające z przestrzennych różnic i niejednorodności gleb. Jeśli wykonywane są pomiary punktowe wilgotności gleby, to mogą one być wykorzystane po uśrednieniu, czyli należy zebrać wystarczająco dużą liczbę danych. Aby uzyskać dokładność do trzech punktów procentowych, należy zaprojektować 40 punktów pomiarowych. W artykule przedstawiona została innowacyjna metoda pomiaru wilgotności gleby z zastosowaniem neutronów kosmicznych. Zasadniczą częścią każdego czujnika są dwa liczniki neutronów – licznik z osłoną polietylenową do pomiaru szybkich neutronów oraz nieosłonięty licznik do pomiarów neutronów termicznych. W Stanach Zjednoczonych funkcjonuje system obserwacji wilgotności gleby z zastosowaniem neutronów kosmogenicznych – COSMOS (COsmic-ray Soil Moisture Observing System), który jest wyposażony w 56 stacjonarnych czujników. Pojedyncze czujniki zainstalowane są także miedzy innymi w Kenii, Brazylii, Francji, Szwajcarii i również w Polsce W pracy prezentowane są wyniki badań opracowanych przy wykorzystaniu innowacyjnego czujnika zainstalowanego w Polsce w miejscowości Derło. Dane pozyskane w trakcie trzech rocznych cykli pomiarowych dobrze korelują z obserwowanymi opadami deszczu i śniegu. Cykle pomiarowe obejmują okres od kwietnia do końca marca. Szczegółowa analiza zarejestrowanych w tym okresie danych wskazuje na przyczyny zróżnicowania wilgotności gleby. Okazuje się, że czujnik może być wykorzystywany do identyfikacji okresu występowania pokrywy śnieżnej zalegającej na danym terenie.

EN

Measurements of soil moisture until recently were conducted by checking particular spots, which had its limitations due to soil spatial differences and heterogeneity. If spot checks are made to measure soil moisture, the gathered data can be used only after being averaged, which means collecting a sufficiently large number of data. To get results that would be accurate to within three percent, one must conduct 40 check points. The article presents an innovative method of measuring soil moisture by using space neutrons, which gives new opportunities. The main part of each sensor are two neutron - counters covered with polythene to measure fast neutrons, and an uncovered counter for measuring thermal neutrons. The United States has a system of measuring the soil moisture that uses space genic neutrons - COSMOS (Cosmic-ray Soil Moisture Observing System), which is equipped with 56 stationary sensors. Individual sensors are also installed, among others, in Kenya, Brazil, France, Switzerland and in Poland. The authors wish to present the results of innovative sensing research done in Derło, Poland. The conclusions have been based on three annual cycles of measurement that can be well correlated with the observed rainfall and snow. The cycles cover the period from April to the end of March (2013 - 2016). The first sensor in Poland has already taken three season measurements, on the basis of which one can draw interesting conclusions about the reasons for soil moisture diversity. It turns out that the sensor can also be used to determine the period of snow.

6

Analiza własności warstw CdS w zależności od parametrów procesu wytwarzania z wykorzystaniem napylania plazmowego

Grudniewski T., Czernik S., Lubańska Z., Chodyka M., Nitychoruk J.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 4

185--192

PL

W prezentowanym artykule, autorzy skupili się na analizie zmian wydajności ogniw fotowoltaicznych, których jednym z kluczowych składników jest CdS. Wykorzystując urządzenie do (napylania) sputteringu magnetronowego, autorzy podjęli próbę modyfikacji wybranych składników procesu nanoszenia warstw materiału. Celem wskazanego działania było zwiększenie wydajności ogniw, usprawnienie oraz obniżenie kosztów procesu produkcyjnego. Autorzy przebadali grupę wytworzonych przez siebie w różnych (wskazanych eksperymentem) warunkach ogniw, analizując ich wydajność w przypadku światła białego, wydajność względem długości fali oświetlającej oraz odnieśli otrzymane wyniki do zmian w topografii warstw CdS. Domniemywano, że podobnie jak w przypadku innych materiałów (autorzy we wcześniejszych pracach zajmowali się poprawą parametrów elektro-optycznych podłoży przewodzących), utrzymywanie procesu w możliwie wysokiej temperaturze spowoduje lepsze uporządkowanie struktury CdS a tym samym poprawę parametrów elektro-optycznych. Postanowiono zbadać, czy podobna zależność wpłynie na wydajność ogniwa fotowoltaicznego. Równolegle autorzy pracują nad technikami mającymi zmodyfikować topografię ogniw fotowoltaicznych w celu zwiększenia powierzchni czynnej. Postanowiono zatem zbadać przedstawione powyżej zagadnienia w możliwie najszerszy sposób.

EN

In this paper, the authors focused on the analysis of changes in the efficiency of photovoltaic cells, where one of the main components is CdS. Using the magnetron sputtering device, the authors attempted to modify the selected components during applying layers of material. The purpose of that experiment was to increase cell efficiency, streamlining and reducing the cost of the production process. The authors studied a group of 27 prepared photovoltaic cells, created in different (indicated by experiment) process conditions. The different effects was examined: the cell efficiency in the case of white light illumination, efficiency in relation to the wavelength of the illumination, and also the obtained results to changes in the topography of the CdS layer. It was alleged that, as in the case of other materials (the authors of the earlier work dealt with the improvement in performance electro-optical conductive substrates), keeping the process as possible high temperature will result in a better structuring of CdS and thus improving the performance of electro-optical devices. It was decided to investigate whether a similar relationship will affect the performance of the photovoltaic cell. In parallel, the authors are working on techniques having to modify the topography of photovoltaic cells to increase the active surface. It was therefore decided to examine the above issues in the widest possible way.

7

Wytwarzanie ultra cienkich warstw z wykorzystaniem line 440 sputtering system

Lubańska Z., Grudniewski T., Chodyka M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

2693--2695

PL

W artykule omówiono jedną z możliwych technik nanoszenia cienkich warstw na podłoża szklane jaką jest sputtering magnetronowy. Metoda polega na nanoszeniu na przygotowane podłoża, materiałów w wyniku rozpylania plazmowego. LINE 440 jest aparaturą najnowszej generacji wykorzystywaną do celów naukowo-badawczych w Centrum Badań nad Innowacjami przy Państwowej Szkole Wyższej w Białej Podlaskiej.

EN

The article describes one of the possible techniques for thin films preparation on glass substrates. The method involves applying to the surface of sample externally controlled media, which is sprayed in a magnetic field and then deposited onto a substrate. Line 440 is the latest generation apparatus used for the purposes of research at the Center for Innovation Research at the State School in Biala Podlaska.

8

Wykorzystanie mikroskopii AFM do wizualizacji efektów prac nad otrzymaniem tlenków cyny SNO2

Lubańska Z., Grudniewski T., Chodyka M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

944--946, CD

PL

W artykule przedstawiono charakterystyki cienkich warstw SnO2 na czystym szkle. Warstwy SnO2 nanoszone były metodą magnetronowego sputteringu (nanoszenie) na podłoże szklane w różnych temperaturach. Wykorzystano do tego urządzenie Magnetron Line 440. Do badania składu i morfologii warstwy użyto mikroskopii skaningowej i atomowej (STM/AFM). Na podstawie badań stwierdzono, że powłoki wykazują dobre połączenie z materiałem podłoża, charakteryzują się zróżnicowaną chropowatością i są jednorodnie chemiczne.

EN

Atomic force microscopy is one of the most popular method used in surface imaging. This method allows to measure the surface topography and determine the dimensions of the structures in the subatomic resolution [1]. Due to its properties, it can be applied to the measurement of conductors and semiconductor surfaces prepared in various processes. The experiment is fo-cused on SnO2 and ITO thin layers which can be used as transparent electrodes [2]. The authors are trying to illustrate the correlation between process parameters - creation of semiconductor in magnetron sputtering by different process conditions (temperature and cooling process, gas pressure and composition), surface of the sample and its other electrooptical parameters.

9

Sześć lat doświadczeń w pracy z nauczaniem zdalnym w Państwowej Szkole Wyższej w Białej Podlaskiej

Grudniewski T., Chodyka M., Lubańska Z., Pietraszuk M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

2293--2296, CD

PL

Praca dotyczy praktycznych doświadczeń wyniesionych z wprowadzenia w Katedrze Nauk Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej w Białej Podlaskiej, platformy kształcenia na odległość. Sześć lat od uruchomienia tego rodzaju pomocy, pozwala autorom dokonać podsumowań dotyczących dobrych i złych praktyk. Możliwa jest też ocena wykorzystania tego nowego medium przez studentów i nauczycieli akademickich.

EN

The work concerns the practical experience gained from the implementation in the Department of Technical Sciences of the State University College in Biala Podlaska, a platform for distance learning. Six years since the launch of this type of teaching method allows authors to make summaries of good and bad practices. It is also possible assessment of the use of this new medium by students and teachers.

10

Odkrywanie wiedzy w bazach danych

Chodyka M., Lubańska Z., Grudniewski T.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

2269--2271, CD

PL

Rozwój technologii automatycznego gromadzenia i przechowywania informacji jest wynikiem nagłego wzrostu rozmiarów przechowywanych danych i eksplozją danych. Nowe możliwości daje ciągły wzrost mocy obliczeniowej i pojemności pamięci, jednak posiadanie danych nie jest równoznaczne z posiadaniem wiedzy zawartej w tych danych. Dla podejmowania lepszych decyzji i wyciągnięcia wniosków konieczna staje się zaawansowana analiza dużych wolumenów danych. Techniki eksploracji danych pozwalają na znajdowanie nieznanych zależności pomiędzy danymi, co przyczynia się do wspomagania podejmowania decyzji. Celem artykułu jest prezentacja rozwiązań związanych z odkrywaniem wiedzy w bazach danych, poprzez omówienie technik eksploracji danych oraz reprezentacji odkrywanej wiedzy z jej praktycznym zastosowaniem.

EN

Development of technologies for automated collection and storage of information is a result of a sudden increase in the size and amount of storage data. Continuous increase of computing power and storage capacity gives new opportunities, but having the data is not synonymous with having the knowledge contained in these data. For making better decisions and drawing conclusions, it is necessary to make an advanced analysis of large volumes of storage information. Data mining techniques (called. Data Mining) allow you to find the unknown relationship between the data, which helps to support decision-making.

11

Możliwości wykorzystania kursów e-learningowych w rozszerzeniu dostępu studentów I i II stopnia studiów inżynierskich do laboratoriów posiadanych przez funkcjonujące laboratoria naukowo-badawcze

Chodyka M., Lubańska Z., Grudniewski T.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

2264--2268, CD

PL

Zdalne nauczanie z wykorzystaniem technologii teleinformatycznych zdobywa systematycznie coraz większą popularność wśród różnych form kształcenia. Wpływ na to ma szczególnie dynamiczny rozwój multimediów. Trend ten popularny jest także w kształceniu inżynierów. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań w zakresie możliwości zastosowania kursów e-learningowych, w tym symulacji komputerowych i wirtualnych laboratoriów, w kształceniu inżynierów. Wnioski oparte są na wyni-kach badań przeprowadzonych wśród studentów kierunków inżynierskich Wydziału Nauk Ekonomicznych i Technicznych Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej. Realizacja celu badawczego nastąpiła poprzez stworzenie autorskiego kwestionariusza ankiety skierowanego do studentów kierunków inżynier-skich. Efektem prowadzonych badań jest stwierdzenie na podstawie otrzymanych 95 ankiet, iż studenci oczekują takich rozwiązań i chętnie by z nich korzystali, jednak nie chcieliby całkowicie zastąpić kontaktów osobistych z prowadzącymi zajęcie w trakcie tradycyjnych zajęć stacjonarnych.

EN

Remote teaching using ICT is steadily gaining more and more popularity among various forms of education. This is particularly due to dynamic development of multimedia. This trend is also popular in the education of engineers. The aim of the article is to present research results concerning the possibility of applying e-learning courses, including computer simulations and virtual labs in engineers training. The conclusions are based on research conducted among students of Engineering Faculty of Economics and Technology of the Pope John Paul II State School of Higher Education in Biala Podlaska. The implementation of the research took place through the creation of a questionnaire addressed to students of engineering. The result of the research is to determine, on the basis of the 95 ques-tionnaires, that students expect such solutions and would willingly use them but do not want to completely replace personal contact with lecturers during the course of traditional type.

12

Analiza wpływu trawienia powierzchni w procesie sputteringu magnetronowego

Grudniewski T., Chodyka M., Lubańska Z.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

624--626, CD

PL

W prezentowanym artykule, autorzy starają się zwrócić uwagę na proces wstępnego przygotowania próbek do nanoszenia warstw metodą sputteringu magnetronowego. Wykorzystywaną metodą w urządzeniu, na którym przeprowadzono badania proces ten polega na bombardowaniu powierzchni próbki plazmą i wytrawianiu jej górnych warstw. Autorzy postanowili zatem zbadać jaki wpływ ma trawienie na próbkę oraz czy wybite z próbki atomy materiału mogą być osadzone na innym podłożu. Dodatkowo przeanalizowano jedną z możliwości modyfikacji kształtu plazmy poprzez wprowadzenie, do komory roboczej, bardzo silnych magnesów.

EN

In this paper, the authors pay attention to the pre-treatment process for creating layers by magnetron sputtering. The method used by the device on which the study was conducted involves bombarding the sample surface plasma and etching the upper layers. The authors therefore decided to investigate what impact the digestion of the sample has and whether the sample atoms knocked out of the material can be embedded on other substrates. In addition, one possible modification of the plasma shape was analyzed by introducing very strong magnets into the working chamber.

13

Wykorzystanie systemu SAP klasy ERP w przedsiębiorstwie sektora elektroenergetycznego

Lubańska Z., Grudniewski T.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

4517--4525, CD2

PL

W pracy na przykładzie innowacyjnego systemu SAP przedstawiono możliwości do realizacji wybranego procesu z zakresu gospodarki materiałowej. Moduł gospodarki materiałowej pozwala na gromadzenie aktualnych danych podstawowych: indeksów materiałów, usług, rekordów dostawców, które są jednolite i spójne dla całej grupy. Opisano, jedną z wielu możliwości modułu MM, ZATWIERDZANIE REZERWACJI I ZGŁOSZEŃ ZAPOTRZEBOWANIA. Przedstawiono etapy jakie można zrealizować: zatwierdzanie rezerwacji, wyszukanie rezerwacji do zatwierdzenia, raportowanie rezerwacji, zatwierdzanie zgłoszeń zapotrzebowania, wyszukanie zgłoszenia do zatwierdzenia, raportowanie zgłoszeń zapotrzebowania. Omówiono strukturę organizacyjną systemu i korzyści wynikające z wdrożenia w przedsiębiorstwie. Pozwala to w rezultacie na większą przejrzystość procesów zachodzących w przedsiębiorstwie, na dostęp, w czasie rzeczywistym, do spójnych informacji zarządczych, co w konsekwencji przyspiesza podejmowanie decyzji.

EN

Presented paper explains the usage of innovative SAP system. It presents possibilities how to implement the process in the field of materials management. Furthermore, in this paper materials management module is explained and shows how to collect basic data: indexes of materials, services, supply records that are uniform and consistent for the whole group. The authors also describe one of many possibilities of the MM, APPROVAL OF RESERVATION AND REGISTRATION REQUIREMENTS. Gradually, they illustrate steps that can be performed: validation of the reservation, reservation search for approval, reporting reservation, approving requisitions, search of the application for approval, reporting requisitions. Finally, the authors discuss the organizational structure of the system and the benefits of the system implementation. Combined material indicates how to present the result to greater transparency of processes taking place in the company.

14

Wykorzystanie komputera i Internetu w wolnym czasie przez niepełnosprawnych na wsi w woj. lubelskim

Grudniewski T., Dąbrowski D., Lubańska Z.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

3545--3550, CD2

PL

W prezentowanym artykule przeanalizowano zmiany zachodzące w wyposażeniu gospodarstw domowych osób niepełnosprawnych zamieszkałych na terenach wiejskich województwa lubelskiego oraz wpływ tych zmian na jakość spędzania czasu wolnego, zaawansowania w zastosowaniu technik informacyjnych, rosnącej aktywizacji zawodowej i udziału w życiu społecznym. Przedstawione zestawienia pozwoliły autorom na wyciągnięcie wniosków dotyczących wcześniej poruszanych kwestii związanych z e-learningiem jako jedną z metod podnoszenia kwalifikacji pośród osób niepełnosprawnych. Do analizy danych użyto wyników badań przeprowadzonych pośród osób niepełnosprawnych zamieszkałych na obszarach wiejskich w województwie lubelskim. Badania przeprowadzono na próbie 5000 osób w latach 2008-2012 w ramach finansowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych projekt pt. „Determinanty aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych zamieszkałych na obszarach wiejskich”, umowy nr 3/4/WPR/B/08/. Na terenie województwa lubelskiego przeprowadzono 543 ankiety.

EN

The usefulness of information technology and new communication solutions in society, especially the Internet, is inevitable. New technologies reach all sectors of the economy as well as households. This enables correlation of new technologies with the problems of disabled people in rural areas. Such a problem is undertaken not only by national governments and international organizations, but also by associations, foundations and universities. The objectives of activity in new technologies sector are tasks to realize the possible integration of social groups (specially the disabled people) in all aspects of activity in social and professional activities. Immense computerization of the rural areas may find possible application in the case of pro-social processes activation to prevent exclusion and professional activity among people with disabilities. Particularly, one of the most attractive forms of computerized world implementation is the imputation of information technology for people with disabilities as one of the ways of spending free time and keeping contact with others. Possibilities of information technology functions in society devoid the barriers related to disabilities.

15

Charakterystyka AFM cienkich warstw SnO2 uzyskanych podczas sputteringu magnetronowego przy wybranych warunkach procesu

Grudniewski T., Lubańska Z., Czernik S.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2015

|

z. 62, nr 2

99--106

PL

Mikroskopia sił atomowych (AFM-Atomic Force Microscopy) znajduje obecnie szerokie zastosowanie w dziedzinie charakteryzacji materiałów elektronicznych [1,2]. Oprócz precyzyjnego pomiaru topografii powierzchni z rozdzielczością umożliwiającą obserwowanie warstw atomowych, współczesne urządzenia tego typu oferują wiele dodatkowych możliwości, obejmujących badanie właściwości elektrycznych, magnetycznych jak i zmian zachodzących przy wahaniach temperatury. Jednym z zastosowań może być charakteryzacja otrzymanych warstw na podstawie obserwowanych obrazów struktur oraz powiązanie obserwowanej struktury z parametrami elektro-optycznymi. Szczególnie interesujące są struktury przewodzące prąd, przeźroczyste oraz takie, które absorbują jak najwięcej energii z padającego promieniowania [3-7]. Autorzy w niniejszej pracy wykonali badania metodą mikroskopii sił atomowych (AFM NT-MDT Ntegra Spectra C – Rys.1.) cienkich warstw SnO2 otrzymanych w procesie napylania w Line 440 Alliance Concept. Postanowiono zbadać zależności pomiędzy topografią warstw a temperaturą procesu napylania, ilością gazów biorących udział w procesie oraz równolegle własnościami elektrycznymi. Starano się odszukać zależności umożliwiające charakteryzowanie parametrów elektro-optycznych warstw SnO2 (uzyskiwanych w różnych temperaturach) w oparciu o obrazy pozyskane techniką AFM. Autorzy uważają, że badania struktur z wykorzystaniem AFM usprawnią dobór procesów napylania celem otrzymania oczekiwanych własności elektrycznych i optycznych. Otrzymane podczas prac rezultaty pozwalają na chwilę obecną skorelować własności elektro-optyczne warstw z ich topografią oraz procesami wytwarzania. Przeprowadzone eksperymenty pozwoliły w fazie finalnej na otrzyanie przezroczystych tlenków SnO2 o zakładanej rezystancji.

EN

Atomic force microscopy is one of the most popular method used in surface imaging. This method allows to measure the surface topography and determine the dimensions of the structures in the subatomic resolution [1]. Due to its properties, it can be applied to the measurement of conductors and semiconductor surfaces prepared in various processes. The experiment is focused on SnO2 and ITO thin layers which can be used as transparent electrodes [2]. The authors are trying to illustrate the correlation between process parameters - creation of semiconductor in magnetron sputtering by different process conditions (temperature and cooling process, gas pressure and composition), surface of the sample and its other electro-optical parameters. The authors of this research performed experiments using atomic force microscope (AFM NT-MDT Ntegra Spectra C - Fig.1.). SnO2 thin films were prepared in a sputtering system Line 440 Alliance Concept. It was decided to examine the relationship between the topography of the layers and the temperature of the sputtering process, the amount of gas involved in the process and parallel electrical properties. Attempts were made to find a relationship permitting the characterization of the electro-optical parameters SnO2 layer (obtained at different temperatures) based on the obtained AFM images. The authors believe that the study of structures using AFM facilitate the selection process in order to obtain the expected sputtering electrical and optical properties. Results obtained during the work permit at the moment correlate the electro-optical properties of the layers of their topography and manufacturing processes.

16

Próba modyfikacji własności warstw otrzymywanych w procesie sputteringu magnetronowego z wykorzystaniem elementów sterowanych zewnętrznie

Grudniewski T., Czernik S., Lubańska Z., Lichograj R., Lichograj P.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/II

195--202

PL

Sputtering magnetronowy jest techniką napylania warstw zdobywającą coraz większe zainteresowanie w procesach wytwarzania elementów elektronowych i ogniw fotowoltaicznych. Celem prezentowanych w artykule prac badawczych, była analiza możliwości modyfikacji składu i topografii warstw otrzymywanych w procesie sputteringu magnetronowego z wykorzystaniem elementów sterowanych zewnętrznie. Rolą wprowadzonych do układu elementów zewnętrznych było zaburzenie procesu nanoszenia warstw. Zaburzenie nanoszenia warstw może skutkować pozytywnie, powodując większe uporządkowanie struktury warstwy lub bardziej jednolitą powierzchnię, lub negatywnie - całkowicie uniemożliwiając prawidłowe napylenie warstwy. Oba rezultaty są pożądane z punktu widzenia zastosowań produkcyjnych. Z jednej strony poszukuje się cienkich i jednolitych warstw, a z drugiej - warstw o zmodyfikowanej topografii. W czasie eksperymentów autorzy użyli siatek stalowych oraz przewodników miedzianych umieszczonych w wybranych odległościach od siebie jak i podłoża, a następnie napylali miedź na powierzchnię płytek ze szkła laboratoryjnego. Następnie próbki zostały przebadane przy pomocy mikrosondy wykrywającej skład atomowy substancji i mikroskopu sił atomowych celem analizy zmian w topografii. Autorzy spodziewali się otrzymać warstwy o zwiększonej powierzchni aktywnej. Zgodnie z przewidywaniami autorów otrzymane warstwy okazały się znacznie cieńsze. Interesujący jest natomiast fakt, że ich struktura była bardziej uporządkowana niż na próbce referencyjnej, a ich chropowatość znacznie mniejsza. Podczas eksperymentów nie doszło także do wybijania materiału z dodatkowych elementów wprowadzonych do układu.

EN

Magnetron sputtering is a technic to spray sheets that acquire more interests in electronics and photovoltaic fabrication. The aim of the research presented in present paper was to analyze the possibility of modifying of the layers obtained by the magnetron sputtering - using elements controlled externally. Those elements can modify obtained layers in two different ways: positive by greater orderliness of structure or more uniform surface, or negative causing gaps in sputtered coating. Both results are desirable from the applications point of view. On the one hand seeking to thin and uniform layers on the other layers of the modified topography. During the experiments, the authors used a wire mesh and copper conductors located in some distance from each other and the substrate. Then the samples were tested using the SEM microscope witch detection probe that allow to detect the layer composition substances and atomic force microscope for analysis of changes in topography. Authors hoped to achieve layers with greater active surface area. As authors suspected, sputtered layers were a lot thinner. Interesting fact is that their structure was a lot more ordered than the reference sample, and their roughness was smaller. During the experiment there was no material extraction from additional elements.

17

Analiza właściwości struktur otrzymanych w procesie nanoszenia warstw metodą sputteringu magnetronowego z wykorzystaniem targetów o modyfikowanym składzie

Lubańska Z., Grudniewski T.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2014

|

z. 61, nr 3/II

329--337

PL

Wykorzystanie sputterigu jako metody nanoszenia cienkich warstw materiałów wykorzystywanych w produkcji paneli fotowoltaicznych jest powszechnie znane. W sferze eksperymentalnej częstym problemem pozostaje ekonomiczne źródło pozyskiwania targetów o modyfikowanym składzie (wieloskładnikowych) – szczególnie targetów niezbędnych do wykonania pojedynczych eksperymentów. Szczególnie problem ten jest dotkliwy w urządzeniach wykorzystujących targety o dużych rozmiarach, takich jak Line 440 firmy Alliance Concept. Rozmiar targetu w Line 440 to 38 x 13 cm i sporadycznie używana jest powierzchnia całego targetu. Uwarunkowania techniczne umieszczania targetów (w urządzeniach w konfiguracji odwróconej, gdzie target znajduje się nad napylaną próbką), koncepcji ich wytwarzania, statystyk dystrybucji materiału oraz wprowadzania niepożądanych pierwiastków zanieczyszczeń, wymagała opracowania i przygotowania oddzielnego, poświęconego tylko tej tematyce procesu badawczego. Ważne jest, że konfiguracja odwrócona magnetronu, uniemożliwia zastosowanie dodatków w postaci np. sprasowanych tabletek z materiałem. Należy nadmienić, że próba stworzenia własnych targetów do pojedynczych napyleń była rzeczą priorytetową w przedstawionych badaniach. Przeanalizowano możliwość zastosowania siatki jako elementu umożliwiającego wybijanie dodatkowego pierwiastka znajdującego się pod stworzonym targetem wieloskładnikowym. W niniejszej pracy został zawarty opis prób polegających na wytworzeniu własnych targetów wieloskładnikowych oraz metod ich montażu. Dodatkowo wykonano szczegółową analizę składu napylonych powłok, przeanalizowano możliwość mieszania się składników pochodzących z targetu w wytworzonej cienkiej warstwie oraz dystrybucję pierwiastków targetu w obrębie komory magnetronu.

EN

The magnetron sputtering method is well known as a technique for thin layers preparation. Obtained photosensitive thin layers can find usage in many fields of electronic and photovoltaic technology. Mainly prepared experiments are based on material targets provided by specialized manufacturers – with defined composition. Size of the targets define costs of its purchase specially when experiments do not provide usage of the prepared target more then once. This problem is important with devices equipped by large size targets - such as Alliance Concept Line 440 (38 x 13 cm target size). The common difficulty in experimental applications is a method of preparation of the targets with modified composition - specially multi-component ones. The technical specifications for targets (in used by presented experiments up-right magnetron construction), the concept of its preparation (compressed tablets, sputtered structures), material distribution statistics (aperture, mouting method), impurity elements – creates very interesting issue in own targets preparation and obtained layers analysis. Attempt to create targets for individual layer composition in Line 440, seemed very desirable thing and it was a priority in the presented research. In the present work has been included description of the prepared tests involving the creation of their own multiple targets and obtained structures analysis.

18

Wykorzystanie systemu klasy ERP do rozliczenia środków transportu

Lubańska Z.

Logistyka

|

2012

|

nr 3

PL

Systemy klasy ERP (Enterprise Resource Planning) stanowią najbardziej zaawansowaną grupę zintegrowanych systemów wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwem. Decydując się na wybór i wdrożenie systemu klasy ERP należy zdać sobie sprawę, że proces ten nie jest prosty. Pierwszy zdawałoby się, że elementarny problem to dobór systemu na potrzeby przedsiębiorstwa, jak również wybór w pełni zaufanego dostawcy. W pracy przedstawiono moduł TRANSPORT systemu klasy ERP SAP R/3 do rozliczenia środków transportu.

EN

The system of ERP class are the most advanced group of integrated systems supporting enterprise management. When deciding on the selection implementation of the system of ERP class, we should be aware that this process is not simple. The first and seemingly elementary problem is the selection of the system for enterprise purposes, as well as a selection of well trusted supplier. The paper presents the TRANSPORT module of the system of ERP class, SAP R/3 to the settlement of means of transport.