Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bilans wodny powierzchni ziemi na obszarze Wrocławia na podstawie badań symulacyjnych przy pomocy modelu WetSpass

Kajewska-Szkudlarek J., Kajewski I., Otop I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 6

33--41

PL

Urbanizacja wywiera negatywny wpływ na procesy hydrologiczne w różnej skali, zachodzące zarówno na powierzchni, jak i pod powierzchnią ziemi. Nadal poszukuje się odpowiedzi na pytanie w jaki sposób zmiany użytkowania powierzchni wpływają na bilans wodny w skali regionalnej i narzędzi, które ją umożliwią. W niniejszej pracy wykorzystano symulacyjny model WetSpass do oceny struktury bilansu wodnego na obszarze miasta Wrocławia o powierzchni 295 km2, z czego około 40% posiada typowe cechy obszarów wiejskich. Przedstawiono zależności między użytkowaniem terenu a składowymi bilansu wodnego (infiltracja efektywna, ewapotranspiracja rzeczywista, spływ powierzchniowy) dla całej aglomeracji miejskiej, jak i poszczególnych historycznych dzielnic. Średnia roczna suma zasilania infiltracyjnego we Wrocławiu w wieloleciu 1981-2010 wynosiła zaledwie 16,5 mm/rok (ok. 3% rocznej sumy opadów), ewapotranspiracji rzeczywistej 443,7 mm/rok, natomiast spływu powierzchniowego 79,3 mm/rok. Na podstawie wyników symulacyjnych stwierdzono podobieństwo między Starym Miastem i Śródmieściem, gdzie notowano wartości ewapotranspiracji równe ok. 410 mm i spływu powierzchniowego ok. 110 mm oraz między Psim Polem i Fabryczną z wyższą ewapotranspiracją (450 mm) i niższym spływem powierzchniowym (70 mm).

EN

Booming urbanization has negative impact on hydrological processes at different scales, which occurring both on and below the earth surface. However, there is still a question of how modifications in the land use affect the regional water balance and searching the tools that will enable it. In the current work, a simulation WetSpass model was used to assess the water balance structure in the city of Wroclaw (total area 295 km2, with significant share, amounting 40%, of typical rural areas). The relationship between land use and components of the water balance (groundwater recharge, actual evapotranspiration, surface runoff) for the entire urban agglomeration as well as individual historical districts has been presented. The average annual groundwater recharge in Wroclaw in the years 1981-2010 was only 16.5 mm/year (3% mean annual precipitation), evapotranspiration 443.7 mm/year, and surface runoff 79.3 mm/year. A similarity was observed between the Stare Miasto and the Śródmieście districts, where the values of evapotranspiration equal to approx. 410 mm and surface runoff of about 110 mm and between Psie Pole and Fabryczna districts with higher evapotranspiration (450 mm) and lower surface runoff (70 mm) were calculated.

2

Ocena zasobów odnawialnych wód podziemnych Pomorza Zachodniego na podstawie modelu symulacyjnego WETSPASS

Kajewska-Szkudlarek J., Kubicz J., Kajewski I., Dąbek P.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

1080--1084

EN

The aim of the study was to the assess Western Pomeranian renewable groundwater resources in relation to climate change. The objective was accomplished by simulating the water balance components in two periods of 1971-2000 and 1981-2010, differing in terms of climatic parameters (precipitation, evaporation, air temperature and wind speed). The results of the simulation calculations allowed to assess the impact of climate change on the water balance structure of Western Pomerania and particularly on groundwater recharge. The data for the simulation calculations in the WetSpass model were included 8 numerical maps (raster), representing the basic elements of the climate, land use, types of soil (due to soil texture), depth of the groundwater table and terrain slopes. As a result of the simulation calculations, raster maps of the spatial distribution ofparticular elements of the water balance were obtained sub-divided into the summer and winter seasons and for the whole year.

3

Ocena składników bilansu wodnego w skali regionalnej przy pomocy modelu wetspass1

Kajewski I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

178-179

4

GIS-based distributed analysis of subsurface nitrogen flow in the Odra Basin

Dannowski R., Steidl J., Mioduszewski W., Kajewski I.

Journal of Water and Land Development

|

2002

|

no. 6

91-104

EN

Agricultural nitrogen surplus is the main non-point source of nitrates in groundwater and thus accounts for the most sustaining component of the surface waters nitrogen load. To analyse the underlying processes at the catchment scale, an efficient GIS-based approach has been developed called MODEST - Modelling Diffuse Entries via Subsurface Trails. Grid techniques allow for process-oriented distributed modelling the long-term transport and degradation of dissolved nitrate along the underground passage through the unconsolidated rock region. Highly differentiated regional studies are feasible with reasonable computing time. A database has been compiled for the transnational Odra Basin containing digital information of land use, nitrogen balance, water budget, soils, groundwater table, and the river network. MODEST was calibrated and validated using calculated historical nitrogen balances as well as discharge values and N concentrations recently measured in rivers of selected catchments between 500 and 5,000 km² in Poland and Germany. Case studies were performed for the present state of subsurface nonpoint-source nitrogen flows in the Odra River basin and for scenarios with modified nitrogen surplus. Results have been evaluated in terms of the nitrogen load potentially to be received by the rivers.

PL

Nadmiar azotu pochodzenia rolniczego jest głównym źródłem azotanów w wodach gruntowych i powierzchniowych. W celu analizy procesów jakie zachodzą w zlewni rzecznej w trakcie przepływu azotu opracowany został model MODEST pozwalający na prowadzenie obliczeń transportu azotu z wodami gruntowymi od obszarowych źródeł zanieczyszczeń do rzek. Zastosowanie rozwiązania pozwalają na modelowanie długo-okresowego przepływu azotu w ośrodku porowatym. Przykładowe obliczenia przeprowadzone zostały dla zlewni Odry. Dane do modelu przygotowane zostały przy wykonaniu techniki GIS, w formie map tematycznych obejmujących: informacje o użytkowaniu zlewni, nadwyżki azotu, bilans wodny, gleby, głębokość zalegania wód gruntowych i sieć hydrograficzna. Model podlegał kalibracji w oparciu o dostępne dane pomiarowe dla wybranych zlewni cząstkowych przy powierzchni od 500 do 5000 km², obliczenia właściwe przeprowadzono dla całej zlewni Odry (z wyjątkiem obszarów gdzie zalegają skały lite) dla obecnego stanu rolnictwa oraz przy założeniu zwiększenia i zmniejszenia wielkości nawożenia.

5

Ocena ładunku azotu i fosforu ze źródeł rolniczych wnoszonego do rzek w zlewni Odry

Mioduszewski W., Zdanowicz A., Dannowski R., Seidl J., Deumlich D., Radczuk L., Kajewski I.

Gospodarka Wodna

|

2000

|

Nr 11

417-421

PL

Przedstawiono metodykę i wyniki (w postaci map) obliczeń wielkości jednostkowych ładunków azotu i fosforu wprowadzanych z terenów rolniczych do rzek w ziewni Odry.

EN

The paper presents the method and the results (in the form of maps) of calculations of nitrogen and phosphorus unit loads being introduced to rivers from agricultural areas in the basin of the river Oder.

6

Estimation of the nitrogen load entering groundwater from the agricultural area in the Odra catchment

Mioduszewski W., Dannowski R., Kajewski I.

Journal of Water and Land Development

|

1999

|

no. 3

21-31

EN

In the paper the calculations of the load of nitrogen entering groundwater from agricultural sources for the Odra catchment (136 000 km²) are presented. The emission-oriented method was chosen, which allowed to analyse the impact of nutrients on groundwater quality taking into consideration the intensity of agricultural land use, as well as climatic, topographic, hydrogeological and soil conditions. The calculation has been done using geographical information system (ARC INFO method) within the boundaries of small administrative districts (gminas) and small river catchments with a surface area less than 500 km².

PL

W pracy przedstawiono ocenę potencjalnego zagrożenia dla jakości wód gruntowych na skutek wymywania związków azotu z obszarów rolniczych w zlewni Odry. Badania obejmują całą zlewnię Odry (136 000 km²), poza częścią znajdującą się na terytorium Republiki Czeskiej oraz obszarem zbudowanym ze skał litych. Wielkość ładunku azotu szacowana była w oparciu o rzeczywiste wielkości nadwyżek biogenów wytwarzanych i uwalnianych w procesie produkcji rolniczej w roku 1989. W roku tym zanotowano najwyższe w historii zużycie nawozów mineralnych. Przeprowadzone obliczenia pozwoliły na identyfikację podstawowych rolniczych źródeł zanieczyszczeń, tj. wyznaczenie obszarów najbardziej narażonych na zanieczyszczenie wód podziemnych w zależności nie tylko od poziomu intensyfikacji rolnictwa lecz również rodzaju gleby, warunków hydrologicznych i klimatycznych (opadu i ewapotranspiracji). Przy obliczeniach wykorzystany był system informacji geograficznej (GIS), który pozwolił na numeryczne opracowywanie map tematycznych zlewni Odry. Wykorzystując pakiet ARC INFO opracowano dla potrzeb analizy transportu szereg map obejmujących m.in. następujące parametry: opady atmosferyczne i ewapotranspiracja, przestrzenne zróżnicowanie nadwyżek azotu, zagospodarowanie i użytkowanie terenu, właściwości filtracyjne gleb i gruntów. Wynikiem pracy są mapy zlewni Odry przedstawiające przestrzenny rozkład infiltracji efektywnej, czasu dopływu azotu z powierzchni terenu do wód gruntowych oraz jednostkowe ładunki azotu wymywane do wód gruntowych.