Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dynamika sezonowych zmian bioróżnorodności bakterii w jeziorach przymorskich: Łebsko i Sarbsko

Jureczko M., Ziembińska-Buczyńska A., Glińska-Lewczuk K., Burandt P., Kobus S., Lew S., Obolewski K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 2

1830--1858

PL

Polskie pobrzeże jest bogate w jeziora słonawe o charakterze estuariów. Należą do nich jeziora Niziny Gardnieńsko-Łebskiej. Każdy z tych akwenów ma własną specyfikę hydrologiczno-ekologiczną, co skutkuje faktem, że wiedza na temat tych dynamicznych ekosystemów wodnych jest niepełna i wymaga rozszerzenia. W ramach eksperymentu badano bioróżnorodność bakteryjną w jeziorach Łebsko i Sarbsko w różnych porach roku. Materiał do badań stanowił materiał bakteriologiczny, pochodzący z przefiltrowania próbek wody tych jezior. W celu zbadania różnorodności biologicznej wykorzystano łańcuchową reakcję polimerazy – PCR (ang. Polymerase Chain Reaction), połączoną z elektroforezą w gradiencie czynnika denaturującego – DGGE (ang. Denaturing Gradient Gel Electrophoresis). Markerem molekularnym wykorzystanym w badaniach był fragmentu genu kodującego 16S rRNA. Różnorodność biologiczną badano ze względu na gradient zasoleniowy oraz inne zmiany fizyko-chemiczne i biologiczne, wywoływane następującymi po sobie porami roku, oraz występującymi w obrębie zbiornika w zależności od głębokości. Efekty eksperymentu udokumentowano w postaci zdjęć w świetle ultrafioletowym rozdziału w gradiencie czynnika denaturującego produktów PCR, na podstawie których wykonano analizę densytometryczną, obliczono współczynnik podobieństwa Dice’a, indeks bioróżnorodności Shannona oraz utworzono dendrogramy na podstawie algorytmu najbliższego sąsiada. Badania wykazały, że bioróżnorodność zbiorowiska w trakcie trwania eksperymentu nie była stała i wahała się od stosunkowo ubogiej do przeciętnie bogatej genotypowo. Najniższe wartości indeksu Shannona obserwowano latem, co miało związek z fluktuacjami zasolenia i wysoką temperaturą. O tej porze roku zaobserwowano także spadek współczynnika podobieństwa Dice’a w jeziorze Łebsko. Sytuacja taka nie miała miejsca w jeziorze Sarbsko. W projekcie wykazano, iż jezioro Sarbsko ma bardziej stałą różnorodność bakteryjną, na co wskazują mniejsze fluktuacje wartości indeksu bioróżnorodności Shannona. Zaobserwowano nieznaczną zmianę struktury genotypowej w cyklu sezonowym w jeziorze Sarbsko, co obrazują dendrogramy, na których widać stopniowe różnicowanie się zbiorowisk bakterii. Temperatura w różnych porach roku również wpłynęła na różnorodność biologiczną bakterii. Ponadto zaobserwowano związek między bioróżnorodnością i stężeniem tlenu. Podczas eksperymentu nie było zmian w poziomie pH, więc parametr ten nie miał wpływu na bakterie.

EN

The Polish shore of the Baltic Sea is rich in brackish lakes of estuarine character. One of them are lakes of the Gardnieńsko-Łebska Lowland. Each of these reservoirs has its own hydrological and ecological specificity, which results in the fact that knowledge about these dynamic water ecosystems is incomplete and requires further researches. The aim of this work was to study seasonal changes in bacterial diversity in coastal brackish lakes: Sarbsko and Łebsko. Biodiversity was studied for salinity gradient, as well as physicochemical and biological changes (caused by seasons and depth of the reservoir from which the test material was taken). To monitor the genotypic variation of individual microorganisms and estimate biodiversity of the bacterial community in the settlement and to estimate the genotype complexity of the samples PCR-DGGE method (polymerase chain reaction, combined with denaturing gradient gel electrophoresis) was used. The molecular marker used in the studies was a fragment of the 16S rRNA gene. The effects of the experiment were documented in the form of photos in the ultraviolet light of the PCR-DGGE products, on the basis of which densitometric analysis was performed, Dice similarity coefficient and Shannon biodiversity index was calculated, and dendrograms were created based on the nearest neighbor algorithm. The research showed that the biodiversity of the community during the experiment was not constant and ranged from relatively poor to average genotypically rich. The lowest values of the Shannon index were observed in the summer, which was related to salinity fluctuations and high temperature. In the summer, a decrease in the similarity of Dice in the Łebsko lake was also observed. Such a situation did not take place in Sarbsko. The project showed that Sarbsko has a more stable bacterial diversity, which is indicated by smaller fluctuations in the Shannon biodiversity index. It was observed that bacteria genotypic structure has changed slightly in seasonal cycle in tha Sarbsko lake, as dendrograms show. Temperature through the seasons also influence the bacterial biodiversity. What is more relation between biodiversity and oxygen concentration had been noticed. During the experiment there were no changes in pH level and this parameter has not got influence on bacteria.

2

Effects of floodplain Lake restoration on macroinvertegrate assemblages : a case study of the lowland River (The Słupia River, N. Poland)

Obolewski K., Glińska-Lewczuk K., Strzelczak A., Burandt P

Polish Journal of Ecology

|

2014

|

Vol. 62, nr 3

557--575

EN

A study on the response of macroinvertebrate assemblages to the restoration of hydrological connectivity of an oxbow lake through the channel excavation is presented. The study included a five-year environmental monitoring (hydrological, hydro-chemical measurements and invertebrate sampling) carried out in the years 2008–2009 and 2011–2012 in the floodplain of the Słupia River (N Poland). The results allowed for assessing ecological effects of the hydrotechnical treatments (re-opening of an old river bed, declogging and installation of wooden deflectors) applied in the oxbow restoration. The results confirmed the preliminary hypothesis that the level of hydrological connectivity determines the dynamics of invertebrate fauna communities in river-floodplain systems. Analysis of the data revealed that such reconnection considerably influenced the structure of hydrobionts by altering abiotic habitat conditions. Effects of radical changes in the habitat morphology and hydrodynamic conditions and monitoring of macroinvertebrate assemblages preformed in the restored lake indicated a significant instability of the ecosystem soon after the treatment, what was confirmed by the results of canonical analysis, in which 50% of the total variance remained unexplained. Among factors analysed, water quality parameters explained 21.4% of the total variance in macroinvertebrate communities. However, the hydrobionts showed a significant instability with respect to variable hydrological conditions (flow through the lake) what contributed to a low share of water flow along the oxbow in explaining the total variance. The analysis of long-term changes that occurred in the studied ecosystem showed that the restoration of full hydrological connectivity brought only a short-term increase in benthofauna abundance. The most distinct reorganization in the structure of macroinvertebrate communities was observed in the first year after the reconnection while the consecutive four years brought only insignificant changes, mainly the appearance of a few species, mainly molluscs. Our investigation suggests that the taxonomic composition of macroinvertebrates in the studied oxbow lake having the only one-arm opening, before the improvement of hydrological connectivity, seemed to be more stable and optimal for this kind of habitat, than after the hydrotechnical works, when the ecosystem became passable due to both-arms connections to the river channel. Therefore, semi-lotic oxbows, connected to parent rivers only with one arm, can be properly functioning aquatic ecosystems in river floodplains.

3

Wpływ małych elektrowni wodnych na dynamikę zmian stanu, przepływu i temperatury wód powierzchniowych i gruntowych – studium przypadku w dolinie rzeki Słupi

Jarosiewicz A., Obolewski K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2013

|

Vol. 22, No. 4

363--373

PL

Celem pracy było określenie wpływu systemu czterech elektrowni wodnych na dynamikę zmian przepływu, stanu i temperatury wód powierzchniowych i gruntowych w zlewni rzeki Słupi. Przeanalizowano dobowe zmiany poziomu lustra wody, prędkości przepływu i temperatury wód rzeki Słupi na wodowskazie zlokalizowanym około 25 km poniżej systemu elektrowni. Określono również zakres dobowych zmian poziomu i temperatury wód gruntowych w dolinie rzeki. Na podstawie przeprowadzonych analiz ustalono, że rzeka Słupia poniżej ciągu elektrowni wodnych charakteryzuje się wyrównanym stanem wód (średnie dobowe zmiany z wielolecia poniżej 0,1 m) i stabilnym przepływem (dobowy współczynnik zmienności przepływu około 20%), a zmienność temperaturowa (średnio 0,5°C przez 24 h) spowodowana jest przede wszystkim czynnikami klimatycznymi. Średnie dobowe stany wód gruntowych, wyniosły poniżej 0,1 m, a zmiany temperatury nie przekroczyły 0,2°C. Mimo tego iż dolina rzeki Słupi została bezsprzecznie zmieniona na skutek powstających zabudowań hydrotechnicznych, to po około 100 latach sprzyjające warunki pozwoliły na osiągnięcie pewnej stabilizacji ekosystemów.

EN

The aim of this study was to determine the effect of four hydropower plants systems on the Słupia River. Authors analyzed the daily changes in the water levels, discharge and temperature on the station located about 25 km below the hydropower plants system. Moreover authors determined the daily changes in the levels and temperature of groundwater in the river valley. Based on the measurements it was found that the Słupia River below the hydropower plants system is characterized stable water level (on average, daily changes were less than 0.1 m) and water flow (daily flow variability coefficient about 20%), and the temperature variability (0.5°C during 24 h) was mainly due by climatic factors. Daily changes in groundwater levels averaged out at less than 0.1 m, and the changes in temperature did not exceed 0.2°C. Despite the significant changes in the river valley as a result of hydropower plant construction, after 100 years the favourable conditions allowed to achieve some stability of the ecosystem.

4

Wykorzystanie makrozoobentosu do biologicznej oceny jakości wody w starorzeczach o różnym stopniu łączności z rzeką na przykładzie doliny Łyny

Obolewski K.

Ochrona Środowiska

|

2013

|

Vol. 35, nr 2

19--26

EN

This study presents influence of hydrological connectivity between oxbow lakes and the river on water quality determined based on the structure of aquatic invertebrate communities in oxbow lakes. Five oxbow lakes of the Lyna River were investigated, i.e. two lotic, two semi-lotic and one lentic ecosystem. It was shown that Chaoboridae (Diptera), Oligochaeta and Hydrobiidae (Gastropoda) were the most abundant groups of invertebrates, often accompanied by Chironomidae larvae (Diptera). Ephemeroptera and Trichoptera were the only invertebrate bioindicators observed in the studied water bodies. The EPT% index, determined based on their abundance, as well as EPT:C, determined based on their proportion to Chironomidae, indicated that groups of these organisms sensitive to environmental conditions occurred at low abundance in all hydrological types of oxbow lakes. Family Biotic Index (FBI), Biological Monitoring Working Party index (BMWP-PL) and Average Score per Taxon (ASPT), both adapted to the Polish conditions, revealed low water quality regardless of the degree of hydrological connectivity. This study shows that the structure of invertebrate communities inhabiting oxbow lakes can be a source of valuable monitoring data. BMWP-PL seems to be the most objective among the biotic indices. Hence, it can be applied in biomonitoring research of many types of aquatic ecosystems.

PL

Na przykładzie pięciu starorzeczy rzeki Łyny (dwa otwarte, dwa półotwarte i jedno zamknięte) określono wpływ stopnia łączności hydrologicznej starorzeczy z rzeką na jakość wody, w oparciu o strukturę bezkręgowców wodnych zasiedlających starorzecza. Wykazano, że najbardziej licznymi grupami bezkręgowców w starorzeczach były larwy Chaoboridae (Diptera), Oligochaeta i Hydrobiidae (Gastropoda), którym z reguły towarzyszyły larwy Chironomidae (Diptera). Wśród bezkręgowych organizmów wskaźnikowych obserwowano jedynie Ephemeroptera i Trichoptera. Wyznaczone na podstawie ich liczebności wartości wskaźników EPT% oraz EPT:Chironomidae wykazały, że wrażliwe na zanieczyszczenia grupy tych organizmów były bardzo ubogie i osiągały podobną liczebność w różnych typach hydrologicznych starorzeczy. Obliczone wartości wskaźników FBI, BMWP-PL oraz ASPT wskazywały na złą bądź niezadowalającą jakość wody w starorzeczach, bez względu na stopień ich łączności z rzeką. Badania wykazały, że struktury wodnych zgrupowań bezkręgowców zasiedlających starorzecza mogą dostarczyć cennych informacji monitoringowych, a wśród testowanych wskaźników biotycznych najbardziej obiektywnym wydaje się być BMWP-PL. Tym samym można go stosować w badaniach biomonitoringowych wielu typów ekosystemów wodnych.

5

Estuarium rzeki Wieprzy jako siedlisko bezkręgowców dennych

Obolewski K., Burandt P, Glińska-Lewczuk K

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 31

80--90

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań nad strukturą ilościowo-jakościową makrozoobentosu w warunkach ujściowych odcinków rzek na przykładzie estuarium rzeki Wieprzy. Badania obejmowały obszar portu w Darłowie oraz strefę przybrzeżną Bałtyku w rejonie ujścia rzeki. W trakcie prowadzonych prac zidentyfikowano 18 taksonów należących głównie do Mollusca (6 taksonów), Crustacea (4 taksony), Polychaeta (3 gatunki), Insecta (3 taksony). Zagęszczenie makrozoobentosu osiągnęło najwyższe wartości w strefie kontaktu wód rzecznych z morzem, podczas gdy największą biomasę tych organizmów stwierdzono w strefie przybrzeżnej. Wskaźniki bioróżnorodności malały wraz ze wzrostem udziału słonych wód morskich w estuarium. Pomimo negatywnego oddziaływania funkcjonowania portów morskich na faunę denną wewnątrz estuariów rzecznych, możliwe jest podjęcie działań zwiększających bioróżnorodność tych siedlisk poprzez planowe wdrażanie systemu zarządzania środowiskowego w portach.

EN

In the paper are presented results of the studies on the qualitative and quantitative structure of benthic fauna in the estuary of Wieprza River. The study was carried out in the area of the harbor of Darłowo and the coastal zone of the Baltic Sea. During the study we identified 18 taxa of macronvertebrates belonging mainly to the Mollusca (6 taxa), Crustacea (4 taxa), Polychaeta (3 species) and Insecta (3 taxa). Macrozoobenthos density reached the highest values in the contact zone of the river and the sea, while the highest biomass was stated in the coastal zone. Biodiversity indices decreased due to the increasing share of saline water in the estuary. In spite of negative influence of marine harbors onto the bottom fauna within the river estuaries, there is a possibility to undertake activities aiming at the increase in biodiversity throughout implementation of environmental management system in the harbors.

6

Composition and density of plant-associated invertebrates in relation to environmental gradients and hydrological connectivity of wetlands

Obolewski K.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2011

|

Vol. 40, No.4

52-63

EN

Frequency of occurrence and intensity of the raised water stage determine the structure of invertebrates in the wetland ecosystems of wetland river floodplains. In order to assess the relationships in a regulated, lowland river of moderate climate, samples of water and invertebrates inhabiting submerged shoots of reed Phragmites australis Trin Ex. Stued. were taken from the middle section of the Słupia River and five of its oxbow lakes. The wetlands differed in hydrological activity (type of connection with the river). Redundancy Analysis (RDA) revealed that hydrological connectivity accounted for 37% of the total invertebrate variance, physico-chemical conditions - 21%, while the trophic state only - 7%. Linear regression showed that the highest species richness was observed in oxbow lakes connected to the river with one arm. Diversity and species evenness increased with the increasing hydrological connectivity. The study revealed that plant-associated invertebrates inhabiting wetlands can be the main source for the reconstruction of biodiversity after floods.

7

Phytosociological and Ecological Analysis of Lower Section of the Kwacza River Before Restoration (Slupia River Basin)

Osadowski Z., Obolewski K., Glińska-Lewczuk K., Lopatovskaya O.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 2

241-254

EN

The 2.5 km long section of the Kwacza River (tributary of the Slupia River) was investigated in 2007 in terms of hydrochemistry and phytosociology. The aim was to assess the quality of river waters as well as to identify vegetation composition before the planned restoration of the river. Hydrochemical research was conducted four-times (spring, summer, autumn and winter) at the beginning and at the end of the studied river section. Additionally, hydrochemical measurements were performed in the Slupia River above the outlet of Kwacza in order to compare the results. Vegetation was studied according to the Braun-Banquet method and the results were presented in the form of phytosociological table. The performed chemical analyses indicated that the river along its whole length had unclassified waters and the parameter which caused that situation was phosphorus content. Mineral forms of nitrogen over the vegetation period accumulated considerably due to biosorption in plants. The analysis of 174 phytosociological records revealed the presence of 15 phytocoenoses of Potametea and Phragmitetea classes, including seldom observed in Pomerania plant communities of Ranunculion fluitantis (Callitricho-Batrachion) alliance. The dominant position in the riverbed of Sagittario-Sparganietum emersi plant society as well as the dynamic development of Elodeetum canadensis were the result of water contamination which could further lead to elimination of valuable Callitricho-Batrachion plant communities of Ranunculion fluitantis alliance. The planned renaturization works should be conducted carefully due to the presence of legally protected plant species and natural habitats. First the water and sewage management should be regulated in the whole Kwacza drainage area.

PL

Na 2,5-kilometrowym odcinku rzeki Kwaczy (dopływ Słupi) przeprowadzono w 2007 roku badania hydrochemiczne i fitosocjologiczne. Celem badań było określenie jakości wód w rzece oraz rozpoznanie flory i roślinności makrofitów przed planowaną renaturyzacją rzeki. Badania hydrochemiczne przeprowadzono czterokrotnie (wiosna, lato, jesień i zima) na początku (K1) i na końcu badanego odcinka rzeki (K10). Dodatkowo, w celach porównawczych, wykonywano pomiary hydrochemiczne wód Słupi powyżej ujścia rzeki Kwaczy. Na całym odcinku rzeki badano rooelinność metodą Braun-Blanquet, a wyniki zestawiono w formie syntetycznej tabeli fitosocjologicznej. Analizy chemiczne wykazały, że rzeka na całej długości prowadzi wody pozaklasowe, a parametrem obniżającym klasę jakości była zawartość fosforu. W okresie wegetacji mineralne formy azotu ulegały znacznej akumulacji w wyniku biosorpcji przez rośliny. Na podstawie analizy 174 zdjęć fitosocjologicznych stwierdzono w korycie rzeki 15 fitocenoz z klasy Potametea i Phragmitetea, w tym rzadko opisywane na Pomorzu zbiorowiska ze związku Ranunculion fluitantis (Callitricho-Batrachion): Ranunculetum aquatilis, Ranunculo-Sietum erecto-submersi i Beruletum submersae. Dominujący udział w korycie rzeki zespołu Sagittario-Sparganietum emersi oraz dynamiczny rozwój płatów Elodeetum canadensis jest efektem zanieczyszczania wód, co z czasem może doprowadzić do całkowitego wyparcia cennych zbiorowisk rzek włosienicznikowych ze związku Ranunculion fluitantis. Planowane prace renaturyzacyjne należy przeprowadzać z dużą ostrożnością ze względu na obecność prawnie chronionych gatunków roślin i siedlisk przyrodniczych. W pierwszej kolejności należy uporządkować gospodarkę wodno-ściekową w obrębie całej zlewni rzeki Kwaczy.

8

Ocena jakości wód powierzchniowych na obszarach zurbanizowanych z wykorzystaniem makrobezkręgowców na przykładzie rzeki Słupi

Obolewski K.

Ochrona Środowiska

|

2010

|

Vol. 32, nr 2

35-42

PL

Badania jakości wody w Słupi na zurbanizowanym terenie Słupska przeprowadzono na 11 stanowiskach pomiarowych, które różniły się miedzy sobą stopniem przekształcenia dna rzeki. Do oceny stanu ekologicznego badanego odcinka rzeki zastosowano analizy biologiczne i chemiczne, zgodnie z wytycznymi biomonitoringowymi. Badania wykazały dobrą jakość wody (I klasa) w zakresie zawartości substancji biogennych i chlorków oraz pH, jedynie BZT5 było podwyższone na najbardziej przekształconych stanowiskach badawczych. Jakość wody oceniono na podstawie analizy makrozoobentosu, z wykorzystaniem takich wskaźników biotycznych, jak BMWP-PL, ASPT, OQR oraz indeks bioróżnorodności Margalefa (d). Porównanie systemów oceny jakości wody wykazało, że warunki ekologiczne w rzece na terenie zurbanizowanym były gorsze, niż wskazywała na to jakość chemiczna wody. Stwierdzono, że badany odcinek Słupi charakteryzował się wodami III i IV klasy czystości, co potwierdza negatywny wpływ urbanizacji na ekosystemy rzeczne. Wykazano, że przekształcenia dna, poprzez jego przedzielanie i betonowanie, powodują utrudnienia w rozwoju makrobezkręgowców wodnych, co prowadzi do pogorszenia stanu ekologicznego rzeki.

EN

Water quality was assessed using samples collected at 11 sites, which were located along the Slupia River within the city of Slupsk and differed in the extent of riverbed transformations. The ecological state of the river section examined was determined using biological and chemical analyses in compliance with the biomonitoring guidelines. Water quality was found to be good (class I) as regards the pH and the concentrations of biogenic substances and chlorides. BOD5 alone showed increased levels at sampling sites with major transformations in the riverbed. Water quality was also assessed by analyzing the macrozoobenthos with the aid of such bioindicators as BMWP-PL, ASPT, OQR and the Margalef biodiversity index (d). The comparison of these bioindicators revealed that within the urban area the ecological state of the river water was not as good as could have been inferred from the values of its chemical quality parameters. The investigated section of the Slupia River was characterized by waters of class III and class IV quality, which substantiates the negative influence of urbanization on riverine ecosystems. The study has demonstrated that riverbed transformations due to partitioning or placing concrete elements inhibit the growth of hydrobionts and thus deteriorate the ecological state of the river.

9

Wykorzystanie makrozoobentosu do oceny stanu ekologicznego estuariowego jeziora Jamno

Obolewski K.

Ochrona Środowiska

|

2009

|

Vol. 31, nr 2

17-24

PL

Badania nad strukturą makrozoobentosu w jeziorze Jamno przeprowadzono w sezonach letnich 2005 r. i 2006 r. Stanowiska badawcze (15) wyznaczono w taki sposób, aby można było określić strukturę fauny dennej w poszczególnych plosach (Jamno Małe, Centralne i Osieckie) oraz profilach (północnym, środkowym i południowym), z uwzględnieniem oddziaływania zasolonych wód Bałtyku. Uzyskane wyniki wskazują na bardzo złą sytuację ekologiczną akwenu. Makrofauna denna jeziora Jamno jest obecnie bardzo uboga pod względem jakościowym i składa się tylko z 9 taksonów, wśród których dominują Oligochaeta i larwy Chironomidae reprezentowane głownie przez rodzaje Chironomus i Procladius. Według wskaźnika BMWP-PL jakość wód jeziora Jamno jest bardzo zła, z wyjątkiem jego strefy centralnej. Wyznaczona wartość wskaźnika OQR (<1,9) wskazuje, że plosa Jamna Małego i Osieckiego mają wody o bardzo złej jakości. W Jamnie Centralnym sytuacja jest nieznacznie lepsza dzięki napływom wód bałtyckich. Największe bogactwo gatunkowe makrozoobentosu stwierdzono w Jamnie Centralnym oraz w profilu środkowym, a najmniejsze w Jamnie Osieckim i profilu północnym. Największym zagęszczeniem osobników cechowało się Jamno Małe i profil środkowy, natomiast najmniejszym Jamno Osieckie i profil południowy. Analiza biomasy wskazała, że największe wartości zanotowano w strefie północnej i Jamnie Centralnym, a najmniejsze w profilu środkowym i Jamnie Małym. Proponowane metody rewitalizacji Jamna wymagają przed ich wdrożeniem przeprowadzenia szczegółowych badań hydrobiologicznych w celu ochrony odbudowujących się formacji ekologicznych.

EN

Qualitative and quantitative analyses of the macrozoobenthos structure in the Jamno Lake were conducted in the summer seasons of 2005 and 2006. The sampling sites (15) were chosen so as to enable the determination of the benthic fauna structure in particular basins (Jamno Małe, Jamno Centralne and Jamno Osieckie) and in the horizontal profiles (northern, central and southern), taking into account the influence of saline waters from the Baltic Sea. The results obtained have revealed that the ecological condition of the water region is very bad. The biodiversity of the benthic macrofauna in the Jamno Lake is poor, consisting of nine taxones only, where Oligochaeta and Chironomidae larvae (represented primarily by the genera Chironomus and Procladius) are dominant. According to the BMWP-PL index, the lake water quality is generally very low, except for that in the central zone of the Jamno reservoir. The value of the OQR index obtained (<1.9) indicates that the basins of the Jamno Małe Lake and Osieckie Lake include waters of very low quality, and that the quality of the Central Jamno Lake water is slightly higher owing to the inflow of saline water from the Baltic. The widest biodiversity of the macrozoobenthos was found to occur in the Central Jamno Lake, as well as in the central horizontal profile, and the poorest biodiversity in the Jamno Osieckie Lake and the northern profile. The highest concentration of macrozoobenthos organisms was detected in the Jamno Małe Lake and the central profile, and the lowest in the Jamno Osieckie Lake and the southern profile. Biomass analysis has revealed the highest values in the northern zone and the Central Jamno Lake, and the lowest ones in the central profile and the Jamno Małe Lake. It is recommended that the application of any revitalization methods should be preceded by detailed hydrobiological studies in order to protect the restoring ecological formations.

10

Effect of hydrological connectivity on the molluscan community structure in oxbow lakes of the Łyna River

Obolewski K., Glińska-Lewczuk K., Kobus S.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2009

|

Vol. 38, No.4

75-88

EN

During 2004 and 2005 research on the malacocenoses existing in oxbow lakes differ in terms of hydrological connectivity was conducted in the valley of the Łyna River. The results showed that the connection of an oxbow lake with the river is the key factor influencing the abundance and biomass of molluscs in the lake. Three types of oxbow lakes representing lentic, semi-lotic and lotic environments were considered. In the lentic oxbow lake Mollusca was dominated by Potamapyrgus antipodarum Gray, the semi-lotic by Viviparus viviparus L., and the lotic by Pisidium sp. The most hospitable conditions for the molluscs’ development were found in the semi-lotic reservoir where contact with the river was maintained by backwater in the downstream arm. The separation of the reservoir from the river caused a total reduction of the Bivalvia representatives. Diversity of the malacocenoses resulted mainly from different abilities to adapt to temporary oxygen deficits. Each type of oxbow lake is characterized by an individual pattern of oxygen distribution. To avoid anaerobic conditions and enable the development of biodiversity in floodplains, water bodies should be supplied by well-aerated river water.

11

The structure of macrozoobenthos assemblages in the area of sewage-treatment plant in Jurata - Jastarnia (the Puck Bay coastal zone)

Obolewski K., Jarosiewicz A.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 4

91-103

EN

Single study on horizontal distribution of macrozoobenthos in the sandy bottom of Jastarnia and Jurata coastal zone was conducted in summer 2004. 15 sampling sites in Jurata were divided into 4 radii every 100 m and 4 sampling sites were located near the harbor in Jastarnia. 18 species and 3 groups represented benthic invertebrates in the studied area. They reached the density of x = 1840 indiv.źm^-2 and wet mass of x = 121.8 gźm-2 near Jurata and near Jastarnia x = 638 indiv.źm^-2 and x = 376.6 gźm^-2, respectively. The most abundant species were Hediste diversicolor, Cerastoderma glaucum and Hydrobia ulvae. As for the biodiversity calculated with the Shannon index, it reached the highest values at sampling sites the most distant from the shore in Jurata. Species composition as well as qualitative and quantitative structure of benthic fauna in the studied area indicated unsatisfactory environmental conditions and low value of the area as a feeding ground for fish.

PL

Badania nad poziomym rozmieszczeniem makrozoobentosu piaszczystego dna w okolicach Jastarni i Juraty prowadzone były jednorazowo latem 2004 roku. Wyznaczono 15 stanowisk w okolicach Juraty dzieląc stanowiska na cztery promienie oddalone od siebie o 100 m oraz 4 stanowiska w pobliżu portu w Jastarni. Bezkręgowce denne na tym obszarze reprezentowane były przez 18 gatunków i 3 grupy ponadgatunkowe, które w pobliżu Juraty osiągały zagęszczenie x = 1840 osobn.źm^-2 i masę mokrą x = 121,8 g_mmźm^-2, a w okolicach Jastarni x = 638 osobn.źm-2 i x = 376,6 g_mmźm^-2. Najczęściej spotykanymi gatunkami były Hediste diversicolor, Cerastoderma glaucum i Hydrobia ulvae. Większą bioróżnorodnością wyznaczoną wskaźnikiem Shannona-Wienera charakteryzowały się stanowiska najbardziej oddalone od brzegu w Juracie. Skład gatunkowy oraz struktura jakościowo-ilościowa fauny dennej w tej części Zatoki Puckiej świadczy o niezadowalającym stanie środowiska oraz niskiej wartości tych obszarów jako miejsca żerowania ryb.

12

MR&CT analysis of the qualitative and quantitative structure of macrozoobenthos in selected oxbow lakes of Northern Poland

Obolewski K., Strzelczak A.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2008

|

Vol. 37, No.3

97-104

EN

Macrozoobenthos inhabiting six oxbow lakes in the basins of the Słupia, Łyna, and Vistula rivers was investigated during spring, summer, and fall 2002-2006. The researched reservoirs – re-opened, dredged, with a sluice, natural open, natural semi-open, and natural closed – differed in degree of succession and type of connection with the relevant river. In order to determine the dependency of macrozoobenthos structure on type of oxbow lake and season, multivariate regression and classification tree method (MR&CT), and indicator species analysis were applied. The tree obtained revealed that the natural, semi-open oxbow lake differed distinctly from the others and was a favorable habitat for Diptera (mainly – Chironomidae larvae), Bivalvia, and Gastropoda. The latter taxon turned out to be an indicator for summer, while Insecta and Bivalvia dominated in spring and fall. Meliorated oxbow lakes (re-opened, dredged, with a sluice) were characterized by balanced density of all the macrozoobenthos organisms and the lack of indicator taxa. In turn, high trophy was indicated by Oligochaeta abundant in natural open and natural closed oxbow lakes, and in a reservoir with a sluice.

13

Zależność struktury makrozoobentosu od zawartości metali ciężkich w osadach dennych starorzeczy rzeki Słupi

Obolewski K., Glińska-Lewczuk K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 16

49-53

14

Periphyton inhabiting reed, Phragmites australis and artificial substrate in the eutrophicated Lubowidzkie Lake

Obolewski K.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2006

|

Vol. 32, no. 3

67-82

EN

Periphytic organisms inhabiting biotic and artificial substrates in Polish Pomeranian lakes have been poorly recognized, so far. Within the frame of interdisciplinary studies on the revitalization of eutrophicated Lubowidzkie Lake, a study on different ecological formations, including the periphyton formations inhabiting Phragmites australis (CAV.) TRIN. ex STEUD, and artificial substrates (foil), was carried out in 2003. It was demonstrated that the average concentration of periphytic algae on reed from spring to autumn in Lubowidzkie Lake amounted to 23.4 o 106 cells m-, periphytic microfauna - 184.9 o 10' individuals nr2; and macrofauna - 27.5 o 10' individuals m2. The concentration of periphyton on the studied biotic substrate was considerably lower in comparison to the organisms growing on the artificial substrate (foil). The average density of periphytic algae on foil amounted to 34.8 o 10° cells nr2, periphytic microfauna - 451.3 o 10' individuals nr2. and macrofauna 62 7 o 10' individuals nr2. The highest microperiphyton taxa number in Lubowidzkie Lake was six in spring and for macroperiphyton - two in autumn. The Shannon-Wiener biodiversity index was also the highest with H' = 1.773 in summer up to H' = 2.445 in spring, however it was lower for zooperiphyton inhabiting artificial substrate than biotic substrate. The periphytic formation will play a significat role in the project of lake revitalization by purification and deeutrophication of the waters, and in creating additional, abundant food base for ichtiofauna in Lubowidzkie Lake.

PL

Organizmy poroślowe zasiedlające biotyczne i sztuczne podłoża w polskich jeziorach przymorskich i pomorskich są słabo poznane. W ramach opracowana stanu perifitonu jezior pomorskich w 2003 r. rozpoczęto badania tej formacji ekologicznej zasiedlającej Phragmites australis (CAV.) TRIN. ex STUED. oraz sztuczne foliowe podłoża Jeziora Lubowidzkiego. Wykazano, że średnie zagęszczenie glonów porostowych na trzcinie w sezonach wiosna, lato i jesień 2001 r. w Jeziorze Lubowidzkim wyniosło 23,4 o 106 komórek nr2, mikrofauny poroślowej 184,9 o 10' osobn. nr2 oraz makrofauny 27,5 o 10' osobn. nr2. Zagęszczenie perifitonu na badanym podłożu biotycznym było niższe w porównaniu do porośli na sztucznym podłożu (folia) umieszczonym w Jeziorze Lubowidzkim. Na folii zagęszczenie glonów perifitonowych wyniosło 34,8 o 106 komórek m:, mikrofauny poroślowej 399,6 o 10' osobn. m~: oraz makrofauny 62,7 o 10' osobn. nr2. Zagęszczenie makrofauny perifitonowej było największe spośród wszystkich badanych cieków i jezior Tylko w tym akwenie zaobserwowano wśród makrozooperifitonu przedstawicieli chruścików. Największą liczbę taksonów mikroperifitonu w Jeziorze Lubowidzkim zaobserwowano wiosną (6) a makrozooperifitonu jesienią (2). Wartości wskaźnika bioróżnorodności Shannona-Wienera (H') zmieniały się od 1,773 latem do 2,445 na wiosnę i był on niższy na sztucznym podłożu niż na trzcinie. W projekcie rewitalizacji jeziora formacja porostowa będzie spełniać istotną rolę w doczyszczaniu, deeutrofizacji wód oraz tworzeniu dodatkowej obfitej bazy pokarmowej dla ichtiofauny zamieszkującej to jezioro.

15

Epiphytic macrofauna on water soldiers (Stratiotes Aloides L.) in Słupia River oxbows

Obolewski K.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2005

|

Vol. 34, No.2

37--54

EN

The taxonomic composition and biomass of phytophilous macrofauna dwelling on water soldiers in two Słupia River oxbows, Koński Staw (KS) and Osokowy Staw (OS), were determined in two periods (April 1 - July 23, 1981; April 20 - July 20, 2001). The KS water soldier macrofauna studied in the 1980s was comprised of 22 invertebrate taxa, while 25 to 28 taxa were recorded in 2001. The macrofauna of the two periods was dominated by gastropods and mining chironomid larvae (1981) and hirudineans (2001). The OS macrofauna studied in the springsummer of 2001 consisted of 25 taxa. The OS macrofauna was dominated in both periods by gastropods, and trichopterans were the subdominants.

16

Możliwości praktycznego wykorzystania udrożnionych starorzeczy i czynnego podłoża do doczyszczania wód rzecznych

Obolewski K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

215-216

17

Influence of the hydrological conditions on the distribution of zoobenthos in the Łyna river headwater

Obolewski K., Glińska-Lewczuk K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 13

137-142