Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Fertiliser Value and Trace Element Content of Composts Produced from Different Wastes

Meller E., Niedźwiecki E., Rogalska P., Jarnuszewski G., Wilczyński D.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 4

154--160

EN

Composting process provides a valuable material improving physical and chemical properties of soil. The quality of the obtained compost depends to a great extent on the kind of material subjected to stabilisation. Composting biodegradable products may result in the end product exceeding heavy metal limits that cannot be used in agriculture. The studies included composts produced in the compost plant in Kołobrzeg, the Municipal Waste Recovery and Storage Plant in Leśno Górne and the Waste Managemant Plant in Wardyń Górny. Composts were made from municipal solid waste, sewage sludge with straw and sawmill waste, and from urban green waste. The following determinations were determined: morphological composition, total content of macroelements and microelements and the level of these elements soluble in HCl at the concentration of 0.5 mol dm-3. The examined composts contained the amounts of total Pb, Ni and Cd allowing for their use in agriculture and the compost from sewage sludge, straw and sawmill waste, turned out to have the best utilisation properties.

2

Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cześć III. Zróżnicowanie zbiorowisk łąkowych na tle warunków glebowych

Gamrat R., Kochanowska R., Niedźwiecki E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

157-165

PL

Równocześnie z badaniami hydrologiczno-glebowymi, na sporadycznie użytkowanych łąkach w dolinie Iny, wykonywano badania florystyczno-fitosocjologiczne (lata 2000-2002). Ich celem było określenie zróżnicowania szaty roślinnej w zależności od warunków glebowych i wilgotnościowych, wzdłuż transektu, przecinającego dolinę na linii Sowno-Przemocze. Na obszarze trzech typów gleb - mad brunatnych, mad próchnicznych i torfowo-murszowych - wyróżniono 15 fitocenoz, wśród których największą powierzchnię zajmowały zbiorowiska trawiaste. Należały do nich: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Carex acuta, zbiorowisko Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, zbiorowisko Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae i Phragmitetum australis. Sporadycznie występowały zbiorowiska ruderalne (Anthriscetum sylvestris, Urtico-Calystegietum sepium). Zmieniające się warunki glebowe wokół silnie meandrującej rzeki oraz czas trwania wiosennych zalewów wpłynęły na mozaikowatość zbiorowisk roślinnych. Czynnikami w największym stopniu wpływającymi na rozwój i kształtowanie się szaty roślinnej były warunki glebowe i wilgotnościowe oraz antropopresja. Brak stałego użytkowania łąk w dolinie spowodował ekspansję śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).

EN

Simultaneously with hydrological and soil studies on sporadically used meadows in the Ina River valley, floristic-phytosociological properties were investigated in the years 2000-2002. The aim of the study was to determine the diversity of vegetation cover in relation to soil and humidity conditions along the valley transect from Sowno to Przemocze. Peat-muck soils, alluvial humic soils and alluvial brown soils were found in the study area. Out of 15 described phytocoenoses, the largest area was occupied by grasses such as: Alopecuretum pratensis, Deschampsietum caespitosae, Scirpetum sylvatici, Valeriano-Filipenduletum, Deschampsia caespitosa-Carex acuta community, Deschampsia caespitosa-Juncus effusus, Festuca pratensis, Holcus lanatus-Festuca rubra, and then by rushes: Caricetum acutiformis, Phalaridetum arundinaceae, Phragmitetum australis. Ruderal phytocoenoses of Anthriscetum sylvestris and Urtico-Calystegietum sepium occurred sporadically. Diversity of soils around the strongly meandering Ina River and different time of spring floods resulted in mosaic pattern of plant communities. The main factors affecting the development and structure of plant communities were the soil, humidity and antropogenic impacts. A lack of permanent utilisation of meadows in the valley facilitated the expansion of the tufted hair grass (Deschampsia caespitosa (L.) P.B.).

3

Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Część I. Warunki hydrologiczne i cechy morfologiczne gleb

Niedźwiecki E., Winkler L., Wojcieszczuk T., Malinowski R., Sammel A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

133-144

PL

Na Nizinie Szczecińskiej rzeka Ina jest największym dopływem Odry. Dolna część jej doliny, między Stargardem Szczecińskim i Goleniowem, podlega częstym zalewom, w wyniku których następuje sedymentacja namułów naniesionych przez wodę. Fragment tej doliny w pobliżu miejscowości Sowno objęto badaniami, które prowadzono na dwóch transektach, przecinających w poprzek całą dolinę. Uwzględniając jej mikrorelief wyznaczono 11 powierzchni badawczych, w których wykonano 11 odkrywek glebowych. Badania wykazały, że występująca z koryta rzeki woda znacząco kształtuje mikrorzeźbę doliny oraz kierunek i przebieg procesów glebowych, w wyniku czego, niekiedy w niewielkiej odległości od siebie, spotykamy gleby różnych typów i podtypów. W badanym fragmencie doliny stwierdzono występowanie dwóch typów gleb - mad rzecznych i gleb murszowych podtypu torfowo-murszowego i namurszowego. Gleby torfowo-murszowe występują w najbardziej obniżonej części doliny, w pobliżu starych terasów akumulacyjnych, stopniowo przechodząc w mady próchniczne, a te z kolei - w środkowej części doliny - w mady brunatne, wyróżniające się dużą zawartością związków żelaza w poziomie brunatnienia. W pobliżu koryta rzeki występują mady próchniczne.

EN

The Ina River is a major tributary to the Odra River in Szczecin Lowland and the lower part of its valley between Stargard Szczeciński and Goleniów is subjected to frequent inundations resulting in sedimentation of material carried by water. This study was carried out along two transects crossing the whole valley near Sowno. Eleven study plots for collecting 11 soil profiles were selected with the consideration of microrelief of the valley. The studies showed that waters overflowing the river bed markedly shape the microrelief of the valley and the course and direction of soil processes. Therefore, a variety of soil types and subtypes occurs at a small distance from each other. Two soil types were found in the studied part of the valley: alluvial soils and muck soils of the peat-muck subtype. Peat-muck soils occur in the lowest part of the Ina valley near old alluvial terraces, gradually turning into humic alluvial soil and then into brown alluvial soil with a great accumulation of iron compounds. Humic alluvial soils prevail near the river channel.

4

Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cz. II. Właściwości mechaniczne gleb i zawartość makroskładników w runi łąkowej

Niedźwiecki E., Meller E., Malinowski R., Sammel A., Sobczyńska E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

145-155

PL

Badaniami objęto teren i roślinność łąkową doliny rzeki Ina w pobliżu miejscowości Sowno. Warunki geomorfologiczne i hydrologiczne, a także cechy morfologiczne występujących tam gleb (mady próchniczne, mady brunatne i gleby torfowo-murszowe) omówiono w pierwszej części opracowania. Badania wykazały, że gleby doliny Iny, mimo różnej przynależności typologicznej, miały odczyn od kwaśnego do lekko kwaśnego oraz dużą pojemność sorpcyjną. Stopień wysycenia gleb kationami zasadowymi w badanych madach był korzystniejszy niż w glebach torfowo-murszowych. Powierzchniowe poziomy mad zawierały znaczne ilości węgla organicznego (mady próchniczne średnio 35,4, a brunatne - 30,9 g.kg-1), stosunek C:N był w nich korzystny i wynosił średnio 10,3:1,0. W poziomie murszowym gleb organicznych stosunek ten, przy dużych wahaniach, wynosił średnio 14,9:1,0. Badane gleby charakteryzowały się małą bądź bardzo małą zasobnością w przyswajalny potas i fosfor i korzystną zasobnością w przyswajalny magnez. Taka zasobność gleby wpływała na skład chemiczny runi łąkowej, w której - zwłaszcza na madach - zanotowano niedobory potasu, wapnia i sodu. Jedynie zawartość magnezu w roślinności spełniała zalecane normy.

EN

The area and grassland vegetation of the Ina River valley near Sowno were studied. Geomorphologic and hydrological conditions as well as morphological features of the soils (humic and brown alluvial soils, peat-muck soils) were discussed in Part I of the paper. The studies showed that despite different typology, the soils of the Ina River valley were characterised by acid to slightly acid reaction and a high sorption capacity. However, the alkaline cation saturation was more favourable in studied alluvial soils than in peat-muck soil. Surface layers of alluvial soils contained considerable amounts of organic carbon (on average 35.4 and 30.9 g.kg-1 in humic and brown soil, respectively) and favourable mean C:N ratio of 10.3:1, whereas in the muck layer of organic soils this ratio fluctuated being 14.9:1 on average. Available resources of potassium and phosphorus were low or very low but soils had favourable content of available magnesium, which was confirmed by the chemical composition of grassland sward. The sward, especially on alluvial soil, was deficient in potassium, calcium and sodium. Only magnesium content was within the recommended amounts.

5

Water and soil conditions facilitating halophyte development in the Polish western coastal areas of the Baltic Sea

Niedźwiecki E., Protasowicki M., Malinowski R., Bucior A., Poleszczuk G.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2009

|

Vol. 16, nr 4

439-451

EN

The article presents results obtained in a study of 4 grassland areas containing halophyte plants located within the Island Karsiborska Kępa, Island Chrzaszczewska, in the valley of the river Dziwna close to Jarzebowo and in the valley of the river Rega, close to Włodarka. The chemical properties of alluvial soils and peat-silt-marshy soils (4 studied grassland areas) were determined as well as the chemical composition of ground and surface waters (3 studied grassland areas), with special attention to the method of the agricultural exploitation of soil. In general, the surface layer (O-25 cm) of the examined soils is acidic, it contains considerable amount of organic matter (>20%), favorable ration of C:N, high content of 0.5 M HCl extractable of magnesium, potassium and phosphorus (in the case of potassium, it was solely the soils in the Karsiborska Kępa that showed its high content). Sodium concentration, extracted with 0.5 M HCl, fell within the range 1280-3247 mg-kg^-1 and increased down the soil profile. The average salinity was within the range to 3.45-11.68 g NaCl-dm^-3. Soil waters and surface waters from the areas of halophyte plant occurrence showed elevated mineralization, with total salinity 2.0-8.0 g-dm^-3. This elevated salinity resulted from the inflows of salt marine waters and frequently (Chrzaszczewska Island) from the seepages of salt water (with salinity ca 18 g NaCl-dm^-3) from the deeper ground layers. These seeping waters contained considerable amounts of mineral and organic compounds of nitrogen and phosphorus as well as significant quantities of dissolved organic matter (COD-Cr up to 250 mg O2 o dm~3). The mineralization of organic matter in soil waters went under anoxic conditions leading to weak acidification (6.50 < pH < 7.00) of these waters. The redox status in soil waters was reducing (Eh of the order of 110 mV) and influenced mainly by iron. In surface waters, relatively well oxygenated and with 7.0 < pH < 8.0 (indicating the ongoing assimilation processes), the redox status was oxidative (Eh of the order of 400 mV) and influenced by nitrogen compounds (redox pair NO3 / NH4+ ). Pasture or mowed-pasture type of agricultural exploitation is dominant in the studied grassland areas, this type being favourable in halophyte communities protection.

PL

Praca przedstawia wyniki uzyskane z badań 4 obiektów użytków zielonych za zbiorowiskami halofitów występującymi w obrębie Wyspy Karsiborskiej Kępy, Wyspy Chrząszczewskiej, doliny Dziwny k. miejscowości Jarzębowo i doliny Regi k. miejscowości Włodarka. Określono właściwości chemiczne gleb aluwialnych i torfowo-mułowo-murszowych (4 badane użytki zielone) oraz chemizm wód glebowych i powierzchniowych (3 badane użytki zielone), zwracając przy tym uwagę na sposób użytkowania terenu. W ogólnym ujęciu gleby te w powierzchniowej 0-25 cm warstwie wykazują odczyn kwaśny, dużą zawartość materii organicznej (większej od 20%), korzystny stosunek C:N, dużą zawartość magnezu i małą zawartość fosforu i potasu rozpuszczalnego w kwasie solnym o stężeniu 0,5 mol o dm^-3 (w przypadku potasu jedynie gleby Karsiborskiej Kępy wykazywały się dużą zawartością tego pierwiastka). Zawartość sodu rozpuszczalnego w kwasie solnym o stężeniu 0,5 mol o dm^-3 wynosiła średnio od 1280 do 3247 mg o kg^-1 gleby i wzrastała z głębokością profilu, a zasolenie utrzymywało się średnio od 3,45 do 11,68 g NaCl o dm^-3. Wody glebowe i powierzchniowe w miejscach występowania halofitów to wody o zwiększonej mineralizacji, których zasolenie ogólne wynosiło 2,0-8,0 g o dm^-3 i było związane z napływami słonych wód morskich i niekiedy (Wyspa Chrząszczewska) z podsiąkaniem wody słonej (o stężeniu ok. 18 g soli o dm^-3) z głębszych warstw ziemi, cechujące się znaczną zawartością mineralnych i organicznych związków azotu i fosforu, a także zawierające znaczne ilości rozpuszczonej materii organicznej (ChZT-Cr do 250 mg 02 o dm^-3), która, ulegając mineralizacji w warunkach beztlenowych w wodach glebowych, zakwaszała je nieznacznie (6,50

6

Zawartość metali ciężkich w kompostach wytwarzanych z frakcji organicznej odpadów komunalnych w Zakładzie Utylizacji Odpadów Gorzów Wielkopolski

Meller E., Niedźwiecki E., Suchenia M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 133 (13)

319-325

PL

W pracy przedstawiono zawartość pierwiastków śladowych (Fe, Zn, Mn, Pb, Cu, Ni, Co, Cd) w kompostach wytworzonych w ZUO Gorzów Wielkopolski z frakcji 16-80 mm odpadów komunalnych. Porównanie uzyskanych wyników badań z opublikowanymi w pracy Meller i in. [2006a] wskazuje, że w procesie kompostowania zwiększa się w masie kompostu zawartość niektórych pierwiastków śladowych (Fe, Ni, Cu, Pb, Cd). Zawartość w badanych kompostach niektórych analizowanych metali ciężkich (Cd, Pb, Ni) przekracza wartości dopuszczalne, określone w przepisach prawa obowiązującego w Polsce (Dz.U. 2003, 236, 2369). Spośród badanych metali ciężkich, znacznym udziałem łatwo rozpuszczalnych form, dostępnych dla roślin, charakteryzują się szczególnie cynk (82,5%), mangan (78,8%), kadm (77,7%), nikiel (60,5%) oraz ołów (59,7%). Znaczna, na tle obowiązujących norm, zawartość w badanych kompostach szczególnie kadmu [...], ołowiu [...] i niklu [...] przy jednoczesnym dużym udziale form łatwo rozpuszczalnych tych pierwiastków, wskazuje, że należy wykluczyć możliwość wykorzystywania tych kompostów do celów rolniczych, a jednym ze sposobów ich wykorzystania mogą być cele rekultywacyjne.

EN

This paper presents the content of trace elements (Fe, Zn, Mn, Pb, Cu, Ni,Co, Cd) in composts produced from 16-80 mm fraction of municipal waste in ZUO Gorzów Wielkopolski. The comparision of obtained results with previous study results by Meller at al. (2006) shows that as a result of composting process the content of certain trace elements increases (Fe, Ni, Cu, Pb, Cd). The content of some heavy metals under study (Cd, Pb, Ni) exceeds permissible values, defined by the current regulations in force in Poland (Dz.U. 2003, 236, 2369). Among the examined heavy metals, zinc (82,5%), manganese (78,8%), cadmium (77,7%), nickel (60,5%) and lead (59,7%) are characterised by a considerable amount of easily soluble forms, which favours their availability to plants. Relatively high, in the light of permissible limits, content of cadmium [...], lead [...] and nickel [...] with a great amount of their easily soluble forms exclude the possibility of using these composts for agricultural purposes. Land reclamation may be one of possible applications.

7

Zawartość makro- i mikroelentów w glebach murszastych w obrębie Równiny Odrzańsko-Zalewowej

Sammel A., Niedźwiecki E.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

293-304

PL

Celem przeprowadzonych badań było określenie zawartości makro- i mikroelementów w glebach murszastych użytkowanych jako grunty orne. Profil gleb murszastych występujących w obrębie Równiny Odrzańsko-Zalewowej budują piaski luźne pochodzenia fluwioglacjalnego. O ich przydatności rolniczej decyduje poziom murszasty (Aip). Gleby te w poziomie powierzchniowym miały odczyn kwaśny bądź bardzo kwaśny, natomiast w skale macierzystej lekko kwaśny. Zasobność w przyswajalne formy fosforu, potasu i magnezu utrzymywała się w granicach od średniej do wysokiej. Oznaczona zawartość mikroelementów oscylowała wokół wartości uznawanych za naturalne dla gleb piaszczystych.

EN

The aim of the studies was to determine the content of macro- and microelements of muckous soils used as arable land. The profile of muckous soils within the Odra Floodplain is made up of loose sands. Their agricultural use depends on the properties of muckous horizons (Aip). The reaction of this soil ranged from strongly acid or acid in muckous horizons to slightly acid in the parent material. The availability of phosphorus, potassium and magnesium was medium to high. The content of microelements varied within the values known as natural for sandy soils.

8

Zmiany niektórych właściwości chemicznych substratów glebowych wykorzystanych do uprawy frezji ogrodowej (Fressia hybrida)

Wojcieszczuk T., Niedźwiecka A., Startek L., Niedźwiecki E.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 15

81-88

PL

Zmiany w składzie chemicznym substratów glebowych przed rozpoczęciem i po zakończeniu okresu wegetacji roślin zbadano w doświadczeniu dwuczynnikowym, gdzie pierwszym czynnikiem było podłoże (I - podłoże mineralne (Aan) + torf wysoki; II - torf wysoki firmy Kronen; III -włókno kokosowe firmy Dastin Bis; IV - włókno kokosowe firmy Bloemexim; V - podłoże mineralne (Aan), a drugim czynnikiem odmiana (1 - 'Gompey'; 2 - 'Popey') frezji ogrodowej z grupy Easy Pot. Zastosowane podłoża wzbogacono nawozami mineralnymi przed i w trakcie uprawy roślin. Wykorzystane do uprawy substraty różniły się właściwościami chemicznymi i nie spełniały wszystkich wymagań pokarmowych roślin. Intensywne nawożenie mineralne w trakcie uprawy oraz pobieranie składników chemicznych przez rośliny wpłynęły na wzrost zawartości Mg, K, Fe, Mn, Zn, Cu, Pb, a zmniejszenie się ilości Na i Ni w podłożach. Uprawiane w doświadczaniu odmiany frezji miały istotny wpływ na ilość Na, Mn, Ni w badanych podłożach.

EN

Changes of chemical composition of mediums before and after vegetation period of fressia plants were studied during two factors experiment where medium was the first factor ( I - mineral medium-Aan + Sphagnum peat, II - Sphagnum peat prepared by Kronen Co., III - coco fibre from Dastin Bis Co., IV - coco fibre from Bloemexim Co., V - mineral medium-Aan) and the garden fressia variety from group Easy Pot (1 - 'Gompey'; 2 - 'Popey') was a second factor . These mediums were enrichment with mineral fertilizers before and during cultivation of plants.Chemical composition of used media were differed and they did not supply all the nutrients indispensable for plants growth. Intensive mineral fertilization during garden fressia cultivation and uptake of chemical compounds by plants increased contents of Mg, K, Fe, Mn, Zn, Cu, Pb and decreased amount of Na and Ni in analysed media. The varieties of garden fressia cultivated in experiment significantly affected content of Na, Mn and Ni in analysed media.

9

Zmiany niektórych właściwości chemicznych substratów glebowych wykorzystanych do uprawy frezji ogrodowej (Fessia hybrida)

Wojcieszczuk T., Niedźwiecka A., Startek L., Niedźwiecki E.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

319-320

10

Skład chemiczny roślinności łąkowej z pól refulacyjnych "Gąsierzyno" i "Karsibór C" przy torze wodnym Świnoujście-Szczecin

Niedźwiecki E., Protasowicki M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

213-214

11

Badania chemizmu wód powierzchniowych (zastoiska i rowy) i glebowych na obszarze występowania halofitów na wyspie Karsiborska Kępa (Brama Świny - NW Polski)

Czyż H., Niedźwiecki E., Protasowicki M., Rogalski M., Poleszczuk G.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 12

18-19

12

Charakterystyka zbiorowisk roślinnych w obrębie polderu Cedyńskiego Parku Krajobrazowego

Malinowski R., Czyż H., Niedźwiecki E., Trzaskoś M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

303-320

PL

Badania przeprowadzono w Cedyńskim Parku Krajobrazowym na madach odznaczających się silnie kwaśnym i kwaśnym odczynem (pH KCl od 4,1 do 4,8), dobrą zasobnością magnezu, a małą - przyswajalnego fosforu i potasu. Analizą objęto 16 zbiorowisk roślinnych, występujących w zróżnicowanych warunkach siedliskowych. Na madzie ciężkiej całkowitej ukształtowały się głównie zbiorowiska wyczyńcowe, np.: Alopecurus pratensis z Poa pratensis, Alopecurus pratensis z Phalaris arundinacea, Alopecurus pratensis z Poa trivialis, Deschampsia caespitosa z Alopecurus pratensis, także na tej samej madzie ciężkiej, ale płytkiej na piasku występowały: Poa pratensis z Arrhenatherum elatius, Poa pratensis z Festuca rubra,Arrhenatherum elatius z Bromus inermis. Na madzie średniej występowały Festuca rubra z Poa pratensis oraz Poa pratensis z Festuca rubra, a na madzie lekkiej Festuca rubra, Achillea ptarmica, Bromus tectorum, Trifolium arvense, Poa pratensis z Festuca rubra oraz Calamagrostis epigeios. Do gatunków powszechnie występujących na analizowanych madach były: z traw - wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis L.) i wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.), z motylkowatych - groszek łąkowy (Lathyrus pratensis L.), wyka ptasia (Vicia cracca, L.), natomiast z innych roślin dwuliściennych: rogownica pospolita (Cerastium holosteoides L.), ostrożeń polny (Cirsium arvense L.), jaskier rozłogowy (Ranunculus repens L.) i żywokost lekarski (Symphytum officinale L.). Wartość gospodarcza runi zbiorowisk, oceniona za pomocą Lwu, wynosiła średnio od 1,30 (wartość uboga) dla zbiorowiska Calamagrostis epigeios na madzie lekkiej do 7,52 (wartość dobra) dla zbiorowiska typu Poa pratensis z Festuca rubra na madzie ciężkiej. Badane łąki były interesujące krajobrazowo z powodu dużego zróżnicowania florystycznego, a na podstawie obliczonego średniego wskaźnika waloryzacji przyrodniczej, wynoszącego 2,3, badany użytek zielony można zakwalifikować do obszarów o umiarkowanych walorach przyrodniczych.

EN

The study was carried out on the Cedynia Landscape Park Polder, on alluvial soil of pH(KCl) 4.1 - 4.8, abundant in Mg, but poor in available P and K. Sixteen plant communities which grew in various environmental conditions were analysed. Heavy alluvial soil were dominated by Alopecurus communities composed of Alopecurus pratensis with Poa pratensis, Alopecurus pratensis with Phalaris arundinacea, Alopecurus pratensis with Poa trivialis, Deschamsia caespitosa with Alopecurus pratensis. On the same but shallower soil on sandy substratum we found: Poa pratensis with Arrhenatherum elatius, Poa pratensis with Festuca rubra, Arrhenatherum elatius with Bromus inermis. Medium alluvial soil was overgrown by Festuca rubra with Poa pratensis and Poa pratensis with Festucarubra and light alluvial soil - by Festuca rubra, Achillea ptarmica, Bromus tectorum, Trifolium arvense, Poa pratensis with Festuca rubra and Calamagrostis epigeios. Species common on the analysed area included the grasses Alopecurus pratensis and Poa pratensis, the papilionaceous plants: Lathyrus pratensis and Vicia cracca and other dicotyledons: Cerastium vulgatum, Cirsium arvense, Ranunculus repens and Symphytum officinale. The economical value of the sward assessed by the sward value number method was from 1.30 on the average (poor) for the Calamagrostis epigeios community on light alluvial soil to 7.52 (good) for Poa pratensis with Festucarubra on heavy alluvial soil. Analysed meadows were interesting because of their floristic composition and their average valorisation index (2.3) classified that grassland to areas of moderate natural value.

13

An attempt of heavy metals load estimation during sedimentation of sludges in the Szczecin Lagoon

Protasowicki M., Niedźwiecki E.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2004

|

Tom 6

91-97

EN

Heavy metals, diluted in water, are usually in ionic or colloidal form. They are partly taken in by water organisms into their cells and tissues and partly absorbed by inorganic particles in suspension. Organic matter, released into water after the decay of bacteria, plants and animals containing a certain amount of heavy metals absorbed earlier can additionally absorb more metals from the water. With time organic and inorganic suspension falls down forming bottom sediments. Although a certain amount of heavy metals can be released into water in this process, a considerable amount of them is deposited in bottom sediments permanently. The material falling down on the bottom of the Szczecin Lagoon was collected by collectors which were placed for 4 months, from July to November 1992 in 5 places: 1 - border buoy, 2 - I Brama Torowa, 3 - II Brama Torowa, 4 - navigation sign, 5 - Chełminek (Fig. 1). The collector funnel (Fig. 2) was 232 cm2 in area and was about 35 cm above the bottom. In the collected material the content of heavy metals - Hg, Cd, Pb, Cu, Zn, Cr, Ni, Fe and loss on ignition were determined. Prior to heavy metal determination, the samples were burnt in a mixture of nitric and perchloric acids (Adrian 1971, Protasowicki et al. 1999). Chemical elements were analysed by the method of atomic absorption spectrometry (AAS), mercury by means of the cold vapour technique (CV AAS) and other metals after atomization by air-acetylene flame (FAAS). All the determinations were made in three parallel replications and relative error was below 5%. The material deposited in the sedimentation process at the bottom of the Szczecin Lagoon has a great load of heavy metal, as a result, the flow of these pollutants from the Odra estuary into the Baltic Sea is limited to a great extent.

PL

W celu bliższego poznania procesów sedymentacji w Zalewie Szczecińskim wystawiono kolektory powstającego osadu. Kolektory takie wystawiono na okres 4 miesięcy od lipca do listopada w 5 punktach zalewu. Powierzchnia kolektora wynosiła 232 cm2 i znajdowała się na wysokości około 35 cm nad dnem. W kolektorach po upływie 4 miesięcy, w zależności od rejonu, zebrało się od 62 do 376 g osadu o zawartości suchej masy w przedziale 27,82÷41,77%. Pozwoliło to wyliczyć masę opadającej na dno materii. W zebranym w kolektorze materiale oznaczono zawartość materii organicznej oraz metali ciężkich - Hg, Cd, Pb, Cu, Zn, Cr, Ni, Fe. Materię organiczną oznaczono na podstawie strat przy wyżarzaniu w temperaturze 5500°C. Próby przed oznaczeniem metali ciężkich spalano w mieszaninie kwasów azotowego i nadchlorowego (HNO3 + HClO4). Pierwiastki analizowano metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS), przy czym rtęć oznaczano techniką zimnych par (CV AAS), a pozostałe metale po atomizacji w płomieniu acetylenowo-powietrznym (FAAS). Zawartości metali mieściły się w następujących granicach: Hg - 0,636÷1,324; Cd - 2,035÷6,227; Pb - 46,3÷335; Cu - 0,21÷8,71; Zn - 299÷1427; Cr - 11,0÷27,1; Ni - 10,2÷22,9 i Fe - 3686÷31326 žgźg-1 suchej masy. Tak znaczne zróżnicowanie wynikało z faktu miejsca położenia kolektora. Odnotowano, że największe ilości stwierdzano w rejonie ujścia Odry do Zalewu Szczecińskiego lub w jego części centralnej. Uwzględniając powyższe dane oraz powierzchnię polskiej części zalewu - Zalew Wielki, która wynosi 410 km2 obliczono że, całkowita roczna depozycja mieści się w zakresie (ton/rok): materia 1316100÷1414500; rtęć 0,972÷1,107; kadm 3,899÷5,990; ołów 65,19÷440,34; miedź 52,89÷78,72; cynk 455,1÷1.881,9; chrom 15,99÷25,83; nikiel 17,22÷30,75 i żelazo 21102÷41230. Porównanie tych wartości z ładunkiem zanieczyszczeń dopływającym do zalewu z wodami Odry (suma przekroju Krajnika i Goleniowa) podawanymi przez PIOŚ potwierdza, że są one w znacznej mierze odkładane w osadach dennych zalewu.

14

Chemical composition of the vegetation introduced on the areas reclaimed by uing sewage sludge

Niedźwiecki E., Protasowicki M., Czyż H., Ciereszko W., Nowak G.

Polish Journal of Chemical Technology

|

2001

|

Vol. 3, nr 3

15-16

EN

The aim of this study was to analyse the chemical composition of the gramineous vegetation planted in 1997, in the areas reclaimed by the sewage sludge from Świnoujście (Poland) municipal sewage treatment plant. Grasses were introduced into the soil-less ground after the application of sewage sludge, containing a considerable amount of zinc, copper and lead, at the dose of 120 t-ha exp. -1. Chemical analyses included the content of: macroelements (K, P, Mg, Ca and Na), heavy metals (Cu, Zn, Fe, Mn, Ni, Pb, Hg) and chloroorganic substances (y-HCH, HCB, DDT, DDE, DDD, I DDT, PCB). During the whole period (1998 - 2000) the gramineous vegetation was found to have a favourable content of macroelements (K, P, Mg, Ca and Na) and relatively high, exceeding permissible concentrations, contents of copper, zinc manganese, iron, nickel. The content of chloroorganic compounds was also unfavourable (y-HCH and PCB). Chemical analyses of the plant material showed that it can be used as a component of compost.

15

Wykorzystanie osadów ściekowych przy zakładaniu trawników na glebie piaszczystej

Niedźwiecki E., Protasowicki M., Czyż H., Ciereszko W., Śliwiński D., Nowak Z.

Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej. Instytut Technologii Nieorganicznej

|

1998

|

Nr 547

256-259

PL

Rekultywację przeprowadzono dwiema metodami: 1/ zakładania trawników z wykorzystaniem gotowej darniny; 2/ wysiewu mieszanki trawiastej. W obu metodach do poprawy wcześniej ustalonego stanu żyzności podłoża, zastosowano niekompostowane osady ściekowe z uruchomionej oczyszczalni w Świnoujściu. Przed ich zastosowaniem określono skład chemiczny osadów, ze szczególnym uwzględnieniem zawartości metali ciężkich. Uzyskane dane posłużyły do ustalenia dawki nawożeniowej (120 t s.m. osadu/ha). Opracowana koncepcja zadarniania terenu oczyszczalni sprawdziła się w praktyce, a tym samym można ją stosować przy rekultywacji gruntów bezglebowych, gleb zdegradowanych przez erozję wietrzną i wodną oraz wyłączonych z produkcji rolnej gleb piaszczystych.

EN

Two methods of reclamation were used: 1/ using earlier produced sod; 2/ sowing grass mixture. In both the methods the row sludge from the biological sewage treatment plant were used for improving the soil fertility. The chemical composition of the sludge, especially heavy metals content had been determined before its application. The obtained results were used for estimating fertilization dose (120 t of sludge dry matter per ha). Since sodding the area proved to be useful it can be recommended for the reclamation of: soil-less land, soil degraded by water and wind erosion and non-arable sandy soil.