Przestrzeń publiczna małego miasta o dominującej funkcji uzdrowiska wymaga troskliwego zagospodarowania i zaprojektowania. Stan tej przestrzeni świadczy o standardzie i atrakcyjności wypoczynkowo-turystycznej miejscowości. W artykule przedstawiono historyczne powiązania przestrzeni publicznej z obszarami uzdrowiskowymi miasta Głuchołazy leżącego na Śląsku Opolskim. Obszary o dominującej, specjalistycznej funkcji są tu wyizolowane ze śródmieścia i jednocześnie sprzężone z historycznym centrum za pomocą głównego ciągu komunikacyjnego – dawnej promenady. Rozpoznanie osiowego wiązania ma istotny wpływ na wieloletnie decyzje planistyczne i rewitalizacyjne.
EN
Public space of a small town with a dominant function of a health resort requires careful development and designing. The state of this space attests to the standard and attractiveness of a holiday and tourist town. Historical connections of the public space with health resort areas of Głuchołazy located in Śląsk Opolski have been presented in this article. The areas with a dominant, specialist function are isolated here from the town center and at the same time, they are connected with a historical center by means of the main traffic route. Recognition of an axial bond has significant influence on long-term planning and revitalization decisions.
The value assigned to time-worn objects and buildings seems crucial to a conservator’s theoretical beliefs. The notion of antiquity is almost imprinted in the structure of the building itself, as well as in the concept of the time that has lapsed since the erection of the building. The head of the restoration project of the 1908 art nouveau Villa Duelfer, in Barlinek, which gradually fell into ruin after the war, presents how, in practice, this idea of antiquity was respected in that project. On the hundredth anniversary of the construction of the villa, the building, commonly referred to as the ‘Pałacyk Cebulowy‘, has lived to see its revival by sustaining its primary residential function, its architectural form and its historic values, in an urban context.
PL
Kluczowa dla poglądów konserwatora zabytków architektury jawi się idea wartości dawności. Jest ona niejako odciśnięta w strukturze budowli i w wyobrażeniu o czasie, jaki upłynął od chwili powstania. Dobrym przykładem ilustrującym zagadnienie dawności zabytku jest ostatnia renowacja Willi Duelfera w Barlinku, wzniesionej w 1908 roku i potocznie zwanej „Pałacykiem Cebulowym”. Po wojnie popadającej w ruinę, W 2008 roku w wyniku konsultacji z konserwatorem zabytków właściciel postanowił przywrócić jej symetrię i dobudować z lewej strony dodatkowe pomieszczenie. Podjęto także rozbudowę wilii od strony zachodniej poprzez dostawienie klatki schodowej i dodanie balkonu opartego na kolumnach na wzór elewacji wschodniej. Dokonano również renowacji zdobień elewacji i odtworzono brakujące elementy od frontu i z tyłu obiektu. Prace przebiegały w szybkim tempie i trwały zaledwie dwa lata, choć budynek był bardzo zniszczony.
Stan przestrzeni małego miasta o dominującej funkcji uzdrowiska świadczy o standardzie i atrakcyjności wypoczynkowo-turystycznej miejscowości. Również naturalne walory położenia kurortu w praktyce okazują się istotnym czynnikiem miastotwórczym. W artykule przedstawiono próbę odpowiedzi na pytanie: Czy możliwe jest pełne odrodzenie dawnego uzdrowiska i przystosowanie go wymogów współczesności? Posłużono się przykładem małej dolnośląskiej miejscowości położonej nieopodal polsko-czeskiego pogranicza. Przedstawiono charakterystykę tożsamości Głuchołaz wynikającej z historii i tradycji miejsca oraz uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. Wszystkie te czynniki mają znaczący wpływ na proces rezyliencji i możliwość przyszłego rozwoju polskiego uzdrowiska.
EN
The condition of urban space of a small town with a dominating health resort function indicates its standard and appeal as a holiday and tourist destination. In practice, also natural values concerning the location of a health resort prove to constitute a significant citygenic factor. This article attempts to find the answer to the question whether it is possible to fully restore an old health resort and to adapt it to the demands of contemporary world. A case study of a small Lower Silesian town in the vicinity of Polish and Czech border should prove helpful in the said deliberations. A profile of Głuchołazy and its identity, stemming from history and tradition of the place as well as internal and external conditioning, has been presented. All these factors significantly influence the process of resilience and potential development of this Polish health resort.
Neogotycka cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim została wzniesiona145 lat temu, a na przestrzeni lat jej istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Szczegółowe badanie obiektu nastąpiło pod koniec 2010 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego zabytku.
EN
Neo-Gothic Orthodox church of Holy Apostle St. Peter and St. Paul in Stargard Szczeciński was built 145 years ago, and over the years of its existence the building has not had any fundamental overhaul A detailed examination of this property was undertaken in late 2010 in preparation for the monument conservation of overhaul.
Neogotycka cerkiew pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim została wzniesiona145 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Szczegółowe badanie obiektu nastąpiło pod koniec 2010 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego zabytku.
EN
Neo-Gothic Orthodox church of the Holy Apostol St.Apostles Peter and St. Paul in Stargard Szczeciński was built 145 years ago, and over the years its existence the building has not passed any fundamental overhaul. Detailed examination this property was in late 2010 as a preparation for the overhaul monument conservation.
Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim został wzniesiony 135 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Gruntowne badanie obiektu nastąpiło na przełomie 2008 i 2009 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego wieży i dachu nad korpusem.
EN
The neo-Gothic church of the Holy Spirit in Stargard was built 135 years ago, and over the building of its existence has not passed any renovations.. The main study of this property was at the turn of 2008 and 2009 to prepare for overhaul of restoration of the tower and the roof of the housing.
Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim został wzniesiony 135 lat temu, a na przestrzeni jego istnienia budynek nie przeszedł żadnych gruntownych remontów. Gruntowne badanie obiektu nastąpiło na przełomie 2008 i 2009 roku w ramach przygotowania do kapitalnego remontu konserwatorskiego wieży i dachu nad korpusem.
EN
The neo-Gothic church of the Holy Spirit in Stargard was built 135 years ago, and over the building of its existence has not passed any renovations. Thorough examination of the object occured at the turn of 2008 and 2009, in preparation for preservationist overhaul of the tower and a roof over their corps.
Na Pomorzu Zachodnim istnieje wiele wiejskich kościołów w konstrukcji słupowo - ryglowej powstałych w okresie od XV do XIX wieku w kilku typach architektonicznych rozwiązań. Powojenna kondycja budowli sakralnych była dobra. Natomiast na przełomie XX i XXI w. stan techniczny wiejskich kościołów ryglowych wyraźnie pogorszył się. Dziś wiele z tych obiektów wraz z ich wyposażeniem wymaga natychmiastowej interwencji konserwatorskiej.
EN
There are many village churches in West Pomerania featuring posts and timber frames built in from the 15th to 19th century in several types of architectural solutions. After the war the condition of these church structures was good. Whereas the technical condition of village timber framed churches at the turn of the 20th and 21st century has clearly deteriorated. Today many of these buildings along with their fittings require immediate conservation.
Neogotycki kościół Świętego Ducha w Stargardzie Szczecińskim to świątynia jednonawowa lecz dająca wrażenie trójnawowej. Została wzniesiona na planie prostokąta zbliżonego do kwadratu (19,00 x 23,50 m) i przekryta dwuspadowym dachem. Od zachodu nawa łączy się z prezbiterium zbudowanym na części ośmioboku, a od strony wschodniej z masywną wieżą zwieńczonym ceglanym hełmem o ponad 50-metrowej wysokości. Dominującym materiałem jest czerwona cegła.
EN
Neo-gothic Holy Spirit church in Stargard Szczeciński is a one-nave temple, but it gives an impression of a three-nave construction. It was built on a rectangle plan close to a square (19.00 x 23.50.), covered with a gable roof. From the west the nave connects with the presbytery built on a part octagon, and from the east with a massive tower topped with a brick cupola over 50-meter high. Red brick is the dominant material.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Na Pomorzu Zachodnim powstało wiele wiejskich kościołów w konstrukcji słupowo-ryglowej. Od najstarszych, XV-wiecznych, po te z połowy XIX wieku, obiekty owe w niewielkim stopniu stanowią zróżnicowane rozwiązania tworząc dużą grupę budynków często bez wyraźnych cech stylowych. Powojenna kondycja budowli sakralnych w porównaniu z innymi obiektami zabytkowymi na terenie województwa szczecińskiego była dobra. Podjętą renowację stanowiły zazwyczaj działania cząstkowe, prowadzone zazwyczaj nie dość energicznie. W ostatnim czasie wyraźnie pogorszył się stan techniczny kościołów ryglowych [1]. Pełniejsza ochrona zabytków podjęta w ostatnim dziesięcioleciu zdołała uratować tylko część dawnej spuścizny. Zaprezentuję kilkanaście realizacji ryglowych kościołów zachodniopomorskich, które uszeregowałam w sześciu grupach formalnych, przyjmując jako podstawowe kryterium uporządkowania kompozycję bryłową obiektu. W przypadku każdej grupy oraz w przypadku poszczególnych rozwiązań możemy zauważyć harmonijne powiązanie urbanistyczno-architektoniczne, ilustrujące wzajemne oddziaływanie kościoła i otoczenia na historycznie ukształtowany krajobraz.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.