Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Energia słoneczna w służbie bardzo potrzebującym

Szkutnicki J.

Przegląd Geofizyczny

|

2015

|

Z. 1-2

51--58

PL

Trwająca od 50 lat wojna domowa w Sudanie zmusiła 2,5 miliona mieszkańców regionu Darfur do ucieczki z własnych domostw do sąsiadującego Czadu. Spowodowało to katastrofę humanitarną. Uchodźcy żyją w prowizorycznych obozach w skrajnie trudnych warunkach, w terenie pustynnym lub półpustynnym. Jednym z najpoważniejszych problemów jest brak możliwości przygotowania ciepłego posiłku. Drewna do kuchni poszukuje się w miejscach odległych o kilkanaście kilometrów. Wymaga to ogromnego wysiłku, jak również powoduje konflikty z miejscową ludnością. Cierpią z tego powodu zwłaszcza kobiety i dzieci. W tej sytuacji z pomocą przyszedł Derk Rijks – inżynier agrometeorolog, emerytowany pracownik Światowej Organizacji Meteorologicznej, wielce zasłużony twórca i realizator licznych działań humanitarnych w Afryce. D. Rijks, wraz z kilkoma Czadyjczykami, zainicjowali projekt pod nazwą Kuchnie słoneczne dla Sahelu. Projekt ma na celu wyposażenie rodzin uchodźców w kuchnie wykorzystujące energię słoneczną, która jest zapewniona w Sahelu przez ok. 320 dni roku. Zaprojektowano tanią, lekką i przenośną kuchnię. Uruchomiono na miejscu produkcję i przekonano nieufnych o jej zaletach. Po przeprowadzeniu szkoleń dotyczących zasad stosowania 36 tys. rodzin otrzymało urządzenie umożliwiające przygotowanie dwóch posiłków w ciągu dnia w czasie niewiele dłuższym niż na kuchni węglowej. Na zakończenie projektu przeprowadzono ankietę wśród kobiet, które z wielką wdzięcznością oceniły nowy sposób przygotowania posiłków. Kobiety wypowiadały się, że teraz łatwo przygotowują czyste posiłki, że mają więcej czasu dla dzieci i mężów, a nawet dla chorych i niesprawnych sąsiadów, że mają ciepłą herbatę przez cały dzień. Z odpowiedzi w ankiecie wynika, jak różne są ludzkie potrzeby i pragnienia. Tak oto umysł ludzki i dobra wola odmieniły życie około 180 tys. uchodźców.

FR

La guerre civile au Soudan, qui persiste depuis 50 ans, a provoqué l’exode du peuple de la région de Darfour ainsi qu’une catastrophe humanitaire. Les réfugiés se sont instalés au Tchad voisin, dans les conditions très difficiles, dans une région aride. Un de plus grand problèmes rencontré est l’absence de possibilité de préparer des repas chauds. Il faut chercher très loin, à pusiers kilomètres, le bois nécessaire pour cuisiner. C’est un grand effort, provoquant en plus des conflits avec les autochtones. Les femmes et les enfants en souffrent surtout. Dans cette situation difficiles, Derk Rijks – ingénier agrométéorologue, ancien foncionnaire de l’Organisation Météorologoque Mondiale avec quelques Thadiens de l’Assotiation Solaire, ont apporté secour en créant le projet: La cuisine solaire au Sahel. L’objectif de ce projet est de fournir aux réfugiés des cuisines utilisant l’énergie solaire, énergie disponible au Sahel pendant environ 320 jours par an. Un modèle d’une cuisine simple, légère et transportable, a été realisé et sa fabrication organisée sur place. Il a été nécessaire de convaincre les sceptiques de la qualité de ce nouvel outil. Après leurs formation, 36 000 famillies ont reçu des cuisines permettant de préparer deux repas chauds par jours. A la fin du projet, une enquête a été organisée parmi les femmes. Elles ont été ravies et reconnaissantes de recevoir cet outil. Les femmes repondaient: nous avons déjà une facilitée de préparer des repas propres sans sable et insectes; nous pouvons dégager du temps pour s’occuper de nos enfants et nos maris; nous avons le temps pour la recherche de l’eau, et pour soigner nos voisins malades; nous avons du thé chaud à toute heure de la journée. Les reponses à cette enquête demontrent que besoins et désirs humains sont differents. Ainsi l’inteligence humaine et la volonté de coopération ont pu améliorer la vie, d’environ 180 000 réfiugiés.

2

Recesja zasilania gruntowego rzek w klimacie tropikalnym

Szkutnicki J., Kadłubowski A.

Przegląd Geofizyczny

|

2014

|

Z. 1-2

39--56

PL

Zjawisko zasilania gruntowego rzek w klimacie tropikalnym w ciągu długiego okresu (6-7 miesięcy) nie jest zakłócone zasilaniem powierzchniowym. W związku z tym następuje tzw. recesja zasilania gruntowego, która przebiega zgodnie z postępem geometrycznym malejącym. Proces ten jest opisany równaniem Mailleta-Bussinesqua. Na podstawie tego równania wyznaczono współczynniki recesji, które zostały przedstawione na przykładzie 4 rzek Senegalu. Stwierdzono, że recesja zasobów wód gruntowych w klimacie tropikalnym przebiega zawsze w dwóch fazach: opadania i wysychania. W fazie opadania spełnia się równanie w postaci powszechnie przyjmowanej, w fazie wysychania natomiast równanie to nie może być stosowane, co wymagało przyjęcia jego modyfikacji zaproponowanej przez Hortona. W dużych rzekach Senegal i Faleme, o płytko zalegającym podłożu krystalicznym, faza opadania jest intensywniejsza niż w dwóch pozostałych rzekach Casamance i Khorine, gdzie przeważają utwory sedymentacyjne. Faza wysychania w dużych rzekach przebiega znacznie wolniej. Może to świadczyć, że głębsze warstwy wodonośne dużych rzek są zasobniejsze w wodę niż rzek małych. Recesja fazy wysychania wszystkich rzek w klimacie tropikalnym jest bardzo intensywna. Świadczą o tym wykładniki potęgi n > 1 w rzekach dużych i n > 2 w rzekach małych. Ma to m.in. związek z wysoką temperaturą w okresie suchym, co sprzyja silnemu parowaniu terenowemu. Szczególnie szybkie wyczerpywanie zasobów wodnych w małych rzekach w fazie wysychania może być wynikiem nasilonej ewapotranspiracji, gdyż zlewnie Casamance i Khorine są pokryte bogatą roślinnością wiecznie zieloną. Współczynniki recesji zasilania gruntowego w strefie tropikalnej są obszarowo zróżnicowane. Natomiast ich zróżnicowanie w czasie jest mniej znaczące, co pozwoliło kiedyś zaproponować średnie współczynniki recesji dla rzek w klimacie tropikalnym w celu prognozowania zasobów wód gruntowych Senegalu. Uzyskane wyniki dotyczące recesji zasilania gruntowego w strefie klimatu tropikalnego mogą być informacją dla potrzeb modelowania i symulacji suszy w naszym klimacie.

FR

Le phenomène d’alimentation souterraine des rivières, dans le climat tropicale, pendant longue période (6-7 mois) n’est pas influencé par l’alimentation superficielle. Cecioffre une bonne possibilitée de prevision des débits de décrue selon la loi de vidanged’un réservoir, dans l’occurence, la nappe phréatique. Cette vidange se fait en conformité avec la progression géométrique décroissante. Ce processusse est exprimé par l’équation exponencielle de Maillete-Bussinesq Qt = Q0e–at Selon cette équation on a calculé les coefficients de décroissance pour 4 rivières du Sénégal (Sénégal, Falémé, Casamance, Khoriné). On a constaté que la décroissance de débit des cours d’eau, dans le climat tropical, se fait en deux phases tarrissement et épuisement. Dans la phase de tarrissement l’équation ci dessus est cohérante, mais dans la phase d épuisement cette équqtion n’est pas appropriée. Pour cela il fallait adapter sa modifi cation proposée par Horton qui a la forme exponentielle double : Qt = Q0e–atn Dans les grands fleuves (Sénégal, Falémé), dont les bassins versants schisteux et cristaliques ne sont pas trop perméable, la phase de tarrissement est plus intensive que dans les petits cours d’eau (Casamance, Khoriné) dont les bassins versant sédimentaitres accumulent des réserves d’eau dans la nappe phréatique hypodermique. Par contre la phase d’ épuisement dans les grands fleuves est beaucoup plus lante. Ce qui peut signifier que ses profondes nappes phréatique sont plus abondantes en eau. Néanemoins la phase d’épuisement, dans le climat tropical, est partout très intensive. En phase de tarrissement l’exposant n = 1, en phase d’épuisement dans les grands cours d’eau n > 1 et dans les petits cours d’eau n > 2 (dans le climat tempéré n >=1). On peut supposer que l’allure de la phase d’épuisement, c’est-ta-dire la chute caractéristique des débits, soit provoquée par une forte évaporation de l’eau libre des cours d’eau et l’évapotransporation de leurs alluvions saturées couvertes par une végétation assez développée. Ce phénomène est observé surtout dans les petits bassins versants (Casamance et Khoriné). Les coeficients de décroissance varient dans l’éspace en fonction des conditions géologiques et de dimention des superficie de bassin versants. Ils varient aussi dans le temps surtout en foction des perturbations climatiques. La variation temporelle est moins prononcée et pour certaines stations on a proposé les formules pour estimer des débits d’étiage et des réserves d’eau souterraines. Les résultats obtenus peuvent étre utiles dans le climat tempéré pour une simulation de sécheresse.

3

Krzywa natężenia przepływu a przepływy ekstremalne

Ozga-Zieliński B., Szkutnicki J., Chudy Ł.

Przegląd Geofizyczny

|

2014

|

Z. 3-4

85--110

PL

Mimo stałego rozwoju metod pomiarowych krzywa natężenia przepływu pozostaje wciąż pod¬stawowym narzędziem wyznaczania wartości przepływów chwilowych. Jej poprawność zależy od dobrze wykonanych jednoczesnych pomiarów przepływu i stanu wody. Chociaż w ostatnich latach nastąpił duży postęp w możliwościach pomiarowych dostępnego sprzętu hydrometrycznego, w wielu stacjach wodowskazowych nie ma danych pomiarowych w zakresie wielkich przepływów. Dotyczy to szczególnie strefy wielkich przepływów w rzekach o rozległych terenach zalewowych i zmieniających się warunkach hydraulicznych oraz w rzekach górskich, w których występują duże prędkości i rwący ruch wody. Brak danych pomiarowych powoduje konieczność ekstrapolacji krzywej przepływu w jej górnym przebiegu. W warunkach Polski ekstrapolacja krzywych przepływu w wielu przypadkach przekracza znacznie normy ISO. Obecnie wzrasta zapotrzebowanie na coraz dokładniejsze określanie charakterystyk przepływów, szczególnie ekstremalnych. Podyktowane jest to rozwojem gospodarczym, intensyfikacją budownictwa wodnego i lądowego, zagospodarowywaniem terenów zalewowych i osłony przeciwpowodziowej. Przepływy maksymalne są podstawą do wyznaczania przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia, które z kolei wykorzystywane są do projektowania obiektów gospodarki wodnej. Przepływy maksymalne i odpowiadające im stany wody są najważniejszymi charakterystykami do wyznaczania stref zagrożenia powodziowego. Artykuł poświęcony jest przede wszystkim weryfikacji wartości przepływów ekstremalnych na Wiśle, Bugu i Sanie, ale jest on również podsumowaniem wieloletnich badań autorów, prowadzonych w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowym Instytucie Badawczym. W artykule wykazano zaistniałe zmiany zdolności przepustowej koryt rzecznych i ich możliwy wpływ na zakres stref zagrożenia powodziowego. Zaproponowano również rozwiązania natury metodycznej dotyczące wyznaczania krzywych natężenia przepływu.

EN

In spite of continues development of measurement methods, the rating curve is still fundamental tool for determining of instantaneous flows. Its reliability depends on well-done simultaneous measurements of water stages and discharges. Although recently significant development of capabilities of available instruments is observed, there is no data of big flows in many gauging sites, in particular for rivers with large floodplains and mountain rivers with rapid flow. Lack of data is the cause of extrapolation of upper parts of rating curves. Currently there is a growing demand for welldeterminate characteristics of extreme flows. It is dictated by development of economy, intensification of water and land structures building, floodplain-use and flood protection. The maximum flows are basis of maximum flood with T-year return period estimation and in consequences the basis of water management structures designing. The maximum flows and corresponding water stages are crucial characteristics for flood protection zones determination. Krzywa natężenia przepływu a przepływy ekstremalne. In the paper there are methods and examples of rating curves construction and employment. The paper represents long-standing research and experience of authors in construction of rating curves and in estimation of design flows.

4

Wisła w Warszawie - wybrane problemy hydrologiczne

Ozga-Zieliński B., Szkutnicki J., Kadłubowski A., Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2010

|

Nr 12

490-493

5

O zasobach i niedoborach wodnych we wschodniej części województwa mazowieckiego (na przykładzie zlewni Wilgi)

Jaworski J., Krupa-Marchlewska J., Szkutnicki J.

Przegląd Geofizyczny

|

2002

|

Z. 3-4

225-240

EN

The paper deals with the problem of water resources and water deficiences in the eastern part of Mazowieckie Palatinate (on example of the Wilga River basin). The investigations were realized in the period 1976-1990. The Wilga River basin with an area of 231,6 km2, has mainly an agricultural character. Basing on results of experimental and theoretical investigations, the water resources (equal to the mean low river flow SNQ), the deficience of precipitation No, the soil moisture values in the upper layer of the aeration zone, the deficit or surplus of soil moisture and the soil drought periods were estimated. It was stated, that the precipitation deficit as well as the soil moisture deficience and soil drought play an important role in hydrology, because of the diminishing of water resources also in the saturation zone as a consequence of braking the filtration process in the direction of the ground water table and - last but not least - because of the reduction of the river flow in the basin. The largest soil water deficiences (-NZG) appeared mainly in June and July (-13,8 mm; -22,3 mm). One month later, in August - the least value of mean low river flow was noted (SNQ= 0,270 m3/s). In the investigated 15-years period intensive soil drought conditions during 14 years were noted. A significant influence of soil drought conditions on the hydrological processes - also on river flow - was stated. The investigations have shown, that the disposal water resources of the Wilga River (DZQ) could be used for irrigation purposes; in June an area of 500 ha, in July and August areas of 370 ha and 270 ha could be irrigated. Taking into account the large soil moisture deficits in the basin, these irrigations are urgently needed.