Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 2021

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Tradycja i współczesność w architekturze Zakopanego. Wybrane aspekty

Węcławowicz-Gyurkovich Ewa, Godula-Węcławowicz Róża

Wiadomości Konserwatorskie

2021

Nr 67

61--70

Drewniana architektura Zakopanego, intensywnie rozwijającego się z końcem XIX i w pierwszej dekadzie XX wieku, stanowi odmienny od innych regionów fenomen. Jest wypadkową tradycji kultury górali podhalańskich i motywów zaczerpniętych ze stylistyki historycznej, twórczo przetworzonych przez Stanisława Witkiewicza w oryginalny styl w architekturze i zdobnictwie. Styl zakopiański został zaadaptowany przez kolejne pokolenia Podhalan, którzy nadal uznają go za własny; co więcej, do dziś stanowi wzorzec dla architektów i projektantów. W nowych realizacjach w Zakopanem można zaobserwować rozmaite formy budynków – twórcze interpretacje stylu, realizacje kontrowersyjne albo powierzchownie nawiązujące do tradycji. Długie trwanie idei Witkiewicza wpisuje się w kulturową kategorię „tradycji wynalezionej”, rozumianej procesualnie, podlegającej przekształceniom i reinterpretacji.

The wooden architecture of Zakopane, which developed intensively at the close of the nineteenth century and in the first decade of the twentieth century, is a phenomenon that differs from those in other regions. It is a synthesis of traditional culture of the gorals of Podhale and motifs derived from historic stylistics, transformed by Stanisław Witkiewicz into an original style in architecture and decoration. The Zakopane Style was adapted by successive generations of the inhabitants of Podhale who still consider it as their own. Moreover, it is still a pattern and model for architects and designers. In new buildings in Zakopane one may observe various forms of buildings-creative interpretations of the style, controversial ones, or ones with superficial ties to tradition. The continued persistence of Witkiewicz’s ideas is inscribed into the cultural category of “invented tradition,” understood as processual and subject to transformations and reinterpretation.

Lanckoroński pejzaż z problemami rewaloryzacji w tle (cz. 1)

Godula-Węcławowicz Róża, Węcławowicz Tomasz

Wiadomości Konserwatorskie

2021

Nr 66

134--143

Autorzy zwięźle przedstawiają dzieje Lanckorony, które są tłem dla analizy przeobrażeń przestrzeni historycznej i kulturowej. W konsekwencji unikatowy średniowieczny układ przestrzenny miasta został bezpowrotnie utracony, zanikły przedproża domów przyrynkowych i w narożach głównych ulic, zniekształceniom ulega zabytkowa architektura drewniana, nie chroni się lokalnej toponimii jako wartościowego komponentu niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Działania konserwatorskie, podejmowane z przerwami od lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia oraz na progu bieżącego wieku, okazały się niewystarczające, nawet kontrowersyjne w kontekście zmieniających się potrzeb społecznych i sukcesywnej przemiany miasta w letnisko i miejscowość turystyczną. Autorzy postulują konieczność bardziej realnych rozwiązań prawnych, chroniących wartości materialne i niematerialne Lanckorony.

The authors briefly present the history of Lanckorona, as the background for the analysis of the transformations of historical and cultural space. As a consequence, the unique medieval spatial layout of the city has been irretrievably lost. The raised entrance platforms in front of the Market Square houses have disappeared. The historic wooden architecture is distorted, and the local toponymy is not protected as a valuable component of the cultural heritage. Conservation activities were undertaken successively since the 1960s. They turned out to be insufficient, even controversial in the context of changing social needs and the gradual transformation of the town into a summer tourist resort. The authors point out the need for more real solutions to protect Lanckorona’s historical structure of architecture and non-material values.