Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożenie upraw kukurydzy szkodnikiem Diabrotica virgifer na obszarze wybranych gmin województwa opolskiego

Sławiński J., Gołąbek E.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 6

153--159

PL

Powiększający się z roku na rok areał kukurydzy w Polsce, stwarza idealne warunki do rozwoju wielu agrofagów. Do najgroźniejszych z nich należy zachodnia kukurydziana stonka korzeniowa Diabrotica virgifera Le Conte, która z powodu specyficznego sposobu żerowania powoduje bardzo duże straty plonu. Do 6 lutego 2014 roku stonka posiadała status organizmu kwarantannowego i inwazyjnego na terenie całej Unii Europejskiej, w tym także w Polsce. Ocenę zagrożenia upraw przez szkodnika, przeprowadzono w latach 2012-2013 na obszarze dwóch miejscowości Zopowy i Lubotyń (gminy Głubczyce i Kietrz), a następnie porównano je z badaniami monitoringowymi prowadzonymi przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Głubczycach. Uzyskane wyniki świadczą, że istotny wpływ na występowanie szkodnika miał system uprawy kukurydzy. Uprawa monokulturowa kukurydzy prowadzona w miejscowości Zopowy bardziej pozytywnie niż uprawa prowadzona w systemie zmianowania w Lubotyniu sprzyjała rozprzestrzenianiu się stonki kukurydzianej.

EN

The maize area in Poland, growing year by year, creates ideal conditions for the development of many pests. The most dangerous of them is the western corn rootworm Diabrotica virgifera Le Conte, which due to the specific way of feeding, causes very large crop losses. Until February 6, 2014, the pest had the status of a quarantine and invasive organism throughout the European Union, including Poland. The pest threat assessment was carried out in the years 2012–2013 in the area of two localities: Zopowa and Lubotyń (commune of Głubczyce and Kietrz), and then they were compared with monitoring research conducted by the State Plant Health and Seed Inspection in Głubczyce. The obtained results show, that the maize growing system had a significant impact on the occurrence of the pest. It has been found, that Diabrotica virgifera spreads faster in monoculture.

2

The Infestation Degree of Trees with Common Mistletoe Viscum album L. and their Health Status (on the Example of Praszka City)

Gołąbek E., Sławiński J.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 6

80--85

EN

The research was carried out in September and October 2013. Their main aim was to obtain the information on the abundance and distribution of the common mistletoe in Praszka, assess the health status of the trees infested with this semi-parasite, and to determine its impact on the health of the hosts. All the trees with mistletoe were examined (in terms of the species, the number of semiparasite shrubs, the host health). The distribution and density hosts were presented on a prepared network with an area of 1 ha and Pearson’s correlation factor was used to determine the relationship between the infestation degree of a host and its state of health. Only the typical subspecies of mistletoe – Viscum album L. subsp. album, which occupied 11 species of trees were found in the city of Praszka. These were mainly: black poplar Populus nigra L., small-leaved lime Tilia cordata L. and black locust Robinia pseudoacacia L. (they are also the most common or the frequent hosts in the country). The distribution of mistletoe in the city is uneven, and this is mainly due to the degree of urbanization, sunshine, noise, occurrence of the most common hosts as well as the presence of birds. It turned out that the largest groups of hosts were located along the roads in low building areas, on the peripheries of the city as well as in parks and cemeteries. The health condition of trees inhabited by mistletoe was generally good. There was a correlation between the number of mistletoe shrubs on the host and its health status (the greater the number of shrubs, the worse the health status of the host).

3

Biomass Utilization as a Renevable Energy Source in Polish Power Industry – Current Status And Perspectives

Gołuchowska B., Sławiński J., Markowski G.

Journal of Ecological Engineering

|

2015

|

Vol. 16, nr 3

143--154

EN

The depletion of the conventional energy sources, as well as the degradation and pollution of the environment by the exploitation of fossil fuels caused the development of renewable energy sources (RES), including biomass. In Poland, biomass is the most popular renewable energy source, which is closely related to the obligations associated with the membership in the EU. Biomass is the oldest renewable energy source, and its potential, diversity and polymorphism place it over other sources. Besides, the improvement in its parameters, including an increase in its calorific value, resulted in increasing use of biomass as energy source. In the electric power industry biomass is applied in the process of co-combustion with coal. This process may contribute, inter alia, to the reduction in the emissions of carbon, nitrogen and sulfur oxides. The article presents the characteristics of the biomass burned in power boilers of one of the largest Polish power plants, located in Opole Province (Southern Poland). Besides, the impact of biomass on the installation of co-combustion, as well as the advantages and disadvantages of the co-combustion process not only in technological, but also environmental, economic and social aspects were described.

4

Wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych na glebę i uprawną roślinność przydrożną

Sławiński J., Gołąbek E., Senderak G

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 40

137--144

PL

Celem pracy było rozpoznanie wpływu zanieczyszczeń komunikacyjnych na glebę i roślinność uprawnianą przy pasie drogowym. Zanieczyszczenia te, to nie tylko spaliny, ale również pyły powstające w wyniku tarcia opon o nawierzchnie drogi, płyny wyciekające z nieszczelnych instalacji oraz śmieci wyrzucane przez kierowców w trakcie jazdy. Roślina bytująca w takim środowisku, jest narażona na liczne stresy i uszkodzenia. Główną przyczyną wpływającą niekorzystnie na rozwój roślin, a nawet powodującą ich śmierć, jest potęgujące się stale zanieczyszczenie powietrza, zwłaszcza w rejonach śródmiejskich jak i wzdłuż obciążonych tras komunikacyjnych. Na skutek używania soli do zwalczania gołoledzi, narażamy glebę na skażenie, co wpływa na rozwój roślin a także zmniejsza kwasowość gleby. Na wielu takich terenach zatrucie przekracza normy wytrzymałości roślin, będąc podstawową przyczyną chorób a także masowego zamierania. Obiektem badań była kukurydza oraz jej siedlisko uprawy. Do celów analiz z pola zlokalizowanego w miejscowości Kośmidry pobrano próby glebowe, w których oznaczono: pH, zasolenie, zawartość węgla organicznego i poziomy metali ciężkich. W łanie kukurydzy obserwowano obecność czynników bio- i abiotycznych, wpływających na stan zdrowotny roślin oraz poziom zachwaszczenia.

EN

The aim of the paper was identification of the impact of transport pollution on soil and vegetation grown in roadside soil. These pollutants are not only exhaust fumes but also dust generated by the friction of tires on road surface, fluids leaking from leaky installations and trash thrown by drivers while driving. The plant living in this environment is exposed to various stresses and damage. The main reason negatively affecting plant growth and even causing their death, is constantly increasing air pollution, especially in downtown areas and along busy roads. As a result of the use of salt for deicing, we risk contamination of the soil, resulting in poor plant growth and reduction in soil acidity. In many of these areas contamination exceeds the standards of plant resistance, being the basic cause of diseases and mass dying. The object of the study was corn and its habitat of cultivation. For the purposes of analyses soil samples were collected in the field located in the village of Kośmidry, and the following determination were carried out: pH, salinity, organic carbon content and levels of heavy metals. In the cornfield of the maize the presence of bio-and abiotic factors was noted affecting the health status of plants and the level of weed growth.

5

Stan zdrowotny drzew i jakość siedliska na terenie miasta Oświęcim

Gołąbek E., Sławiński J, Jasińska O

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 38

181--190

PL

Celem przeprowadzonych w 2011 r. badań było określenie zdrowotności wybranych drzew miejskich oraz jakości ich siedliska (za pomocą dwóch prostych metod), a następnie scharakteryzowanie występujących między nimi zależności. Analizą objęto 5 obszarów miasta Oświęcim różniących się między sobą warunkami siedliskowymi. Kondycję zdrowotną drzew wyznaczono na podstawie skali zdrowotności opracowanej przez J. Dudę, natomiast jakość siedliska określana była w oparciu o zmodyfikowaną przez Mazuruk oraz autorów artykułu skalę, zaproponowaną przez Jendrzejczak, Buczkowską, Chojnacką. Badaniami objęto 424 drzewa (22 gatunki). Najliczniejszymi były: lipa drobnolistna Tilia cordata – 16,7% i lipa szerokolistna Tilia platyphyllos (15,8%). Najwięcej (aż 76,2%) stanowiły drzewa w dobrym stanie zdrowotnym i najliczniejszą grupę (38%) okazy na siedlisku o średniej jakości. Najlepszym stanem zdrowotnym charakteryzowały się drzewa na siedlisku o bardzo wysokiej i średniej jakości, a najgorszym na siedlisku o jakości niskiej. Badania wykazały, że nie zawsze jakość siedliska znajduje swoje bezpośrednie odzwierciedlenie w stanie zdrowotnym drzew. Może to wynikać między innymi z faktu, iż drzewa rosnące w miejscach eksponowanych oraz stanowiące realne zagrożenie dla ruchu pieszego i ulicznego są częściej poddawane zabiegom pielęgnacyjnym mającym bezpośredni wpływ na ocenę zdrowotności.

EN

he study conducted in the year 2011 aimed at the determination of the health state of selected urban trees and the quality of their habitat (using two simple methods), and then the characterization of the correlations between them. The analysis included five areas of the town of Oświęcim (Silesian Voivodeship, Southern Poland), differing in tree habitat conditions. The health state of the trees was evaluated based on the health scale developed by J. Duda, and the habitat quality was determined on the basis of the scale proposed by Jendrzejczak, Buczkowska and Chojnacka, modified by Mazuruk and the authors of the article. The study included 424 trees of 22 species. The most numerous were: the small-leaved lime Tilia cordata – 16,7% and broad-leaved lime Tilia platyphyllos (15,8%). The majority of the trees (as many as 76,2%) were in good health condition, and the largest group (38%) consisted of the specimens on the habitat of average quality. The trees on the habitats of very high and average quality were characterized by the best health state, and the trees on low quality habitats were in the worst state of health. The research has shown, that the quality of tree habitat is not always directly responsible for its health state. This may result, inter alia, from the fact, that the trees growing in the exposed stands and posing a real threat to pedestrians and traffic, are more often subjected to care treatments directly influence the result of health state assessment.

6

Influence of intensive farming on number and vertical division of Galinsoga parviflora Cav. seeds in arable soil layer

Sławiński J., Gołąbek E.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 1

165--169

EN

The degree of soil pollution with vital seeds of weeds depends on many factors, such as amount and species biodiversity of the habitat of weeds inhabiting in the crop, type of crop, method of cultivation as well as the level of nutrients supply in soil and its physicochemical properties. Various species of weeds differ from each other in possibilities to produce seeds. Differences between actual and potential seed production are significant, which is determined by environmental conditions in which plant vegetation takes place. At the population level weeds have the ability to produce such quantities of seeds, which largely compensate reduction in their appearance. This ability makes it significantly difficult to reduce the degree of their presence in the crop. In order to identify the impact of the above technology of cultivation on the amount and vertical distribution of Galinsoga parviflora Cav seeds in arable layer, pot experiments were carried out, in which soil samples taken twice from winter wheat fields were subjected to detailed analysis. The results indicate that the technology of plant cultivation significantly affects the number of seeds of weed species and their distribution in the arable layer of soil.

PL

Stopień zanieczyszczenia gleby żywotnymi nasionami chwastów zależy od wielu czynników, takich jak: liczebność i bioróżnorodność gatunkowa siedliska chwastów bytujących w uprawie, rodzaj uprawy, sposób gospodarowania oraz poziom zasobności gleby w składniki pokarmowe i jej właściwości fizykochemicznych. Poszczególne gatunki chwastów różnią się między sobą możliwościami wytwarzania nasion. Różnice między faktyczną i potencjalną produkcją nasion są znaczne, o czym decydują warunki środowiska, w jakich odbywa się wegetacja rośliny. Na poziomie populacji chwasty mają zdolność do produkcji takiej ilości nasion, która w znacznym stopniu kompensuje zmniejszenie ich nasilenia. Zdolność ta w znaczny sposób utrudnia stopień ograniczania ich obecności w łanie rośliny uprawnej. W celu rozpoznania wpływu technologii uprawy na liczebność i rozdział pionowy, w warstwie ornej, nasion żółtlicy drobnokwiatowej przeprowadzono doświadczenia wazonowe, w których szczegółowej analizie poddano próbki glebowe pobrane w dwóch terminach z pól z uprawą pszenicy ozimej. Uzyskane wyniki wskazują, że technologia uprawy roślin w dużym stopniu wpływa na ilość nasion gatunków chwastów oraz na ich rozmieszczenie w ornej warstwie gleby.

7

Bezodpadowe i bezemisyjne oczyszczanie spalin z SO2/NOx na przykładzie technologii oczyszczania gazów odlotowych z wykorzystaniem wiązki elektronów (EBFGT)

Sławiński J., Matłoka A.

Ekologia i Technika

|

2012

|

R. 20, nr 4

238-246

PL

Oczyszczanie gazów spalinowych zanieczyszczających środowisko nie jest problemem nowym, ale w związku z tym, że w ostatnich latach wzrosły obostrzenia związane z limitami emisji do at-mosfery tych gazów ze strony prawodawstwa Unii Europejskiej, zamiarem autorów jest przybliżenie tej problematyki na podstawie doniesień literaturowych. Celem niniejszego artykułu jest podwyższenie świadomości społeczeństwa związanego z ochroną powietrza jak i zwrócenie uwagi na perspektywy wykorzystania technologii w oczyszczaniu gazów spalinowych, które prowadzą do uzyskania użytecznych "odpadów" i ograniczenia emisji szkodliwych gazów. W początkowej części artykułu autorzy przybliżą zapewne informacje powszechnie znane, ale to z zamiarem pewnego usystematyzowania wiedzy i wprowadzenia w tematykę. Zostaną również omówione wady i zalety technologii oczyszczania gazów odlotowych z wykorzystaniem wiązki elektronów (EBFGT). Ponadto zostanie poruszony aspekt prawny związany z ograniczeniami i wartościami dopuszczalnymi emisji SO,)/NOx do atmosfery regulowany przez prawodawstwo Unii Europejskiej. Przedstawione zostanie podejście "od źródła" - działanie ex ante, tj. eliminacja szkodliwych skutków ekologicznych w całym procesie produkcji i użyteczne zagospodarowanie produktów ubocznych - odpadów (value addition) [1]. Technologie spełniające wymogi zero emisji, zero odpadów są omówione na przykładzie najnowszych polskich technologii wdrożonych w elektrociepłowniach "Kawęczyn k/ Warszawy" oraz "Pomorzany-Szczecin". Także zostaną przybliżone procesy chemiczne zachodzące podczas usuwania tych gazów spalinowych. Niniejsza praca ma charakter przeglądowy, w której w szczególności omówiono wykorzystanie wiązki elektronów do bezodpadowego przekształcenia NOx i SO, w finalne użyteczne produkty, głównie na podstawie prac badawczych zespołów A.G. Chmielewskiego i J. Lickiego. Również omówiono w jaki sposób w krajach UE w ostatnich dwóch dekadach została zmniejszona emisja gazów spalinowych. Podkreślono wpływ tych zanieczyszczeń na organizmy roślinne i zwierzęce oraz zdrowie człowieka.

EN

Purification of combustion gases polluting the environment is not a new problem, but due to the fact that in recent years are increasing stringency of emission limits on these gases to the atmosphere from the European Union legislation, the intention of the authors is to present the issue. Therefore, based on the latest Don-hall literature, the authors intend to present in this paper a modern coal combustion technologies for energy. satisfying the conditions: zero harmful emissions and waste. Moreover, the approach will be presented, "the source" - the action ex ante, i.e. the elimination of harmful environmental effects throughout the manufacturing process and useful for management of by-products - waste (value addition). Work processes satisfying the requirements of zero emissions, zero waste will be discussed on the example of the latest technologies implemented in the Polish power plants, "Kawęczyn near Warsaw" and "Pomorzany - Szczecin", this product. Chemical processes occurring in the removal of exhaust gases in this process will also be approximated. This paper is a review based on research reports of solid-temperature, which will be discussed iri particular the use of electron beam to the waste-less conversion of NO and SO,, in the firial products useful mainly on the basis of teams A.G. Chmielewski and J. Licki. The paper also discusses the advantages and disadvantages of EBFGT technology. Also will be moved the legał aspect related to the limitations of SO2/NOx emissions into the atmosphere governed by EU legislation. Also will be shown the EU countries which in the past two decades reduced emissions of greenhouse gases. The impact of pollution on plant and animal organisms and the health of man is underlined.

8

Płyty poliuretanowo-gipsowe wzmocnione łodygami miscanthus giganteus jako materiały konstrukcyjne

Sławiński J., Ciesielski K.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2010

|

z.57[271], nr 4

501-508

PL

W pracy przedstawiono otrzymywanie płyt z pianki poliuretanowej wzmocnionych łodygami miskanta. Na gotowe płyty naniesiono warstwę gipsu lub cementu w celu zmniejszenia podatności na zapalenie oraz poprawy estetyki. Zaprezentowane zostały wyniki badań wytrzymałościowych łodyg i liści miskanta oraz wzmocnionych płyt poliuretanowych.

EN

The present work demonstrates the obtention of boards made of polyurethane foam and strengthened with miscanthus stalks. A layer of gypsum or cement was applied onto ready-made boards to reduce susceptibility to catch fire and to improve an aesthetic appeal. The study presents the results of durability tests performed on miscanthus stalks and leaves as well as on strengthened polyurethane boards.

9

Influence of farming systems on the number and biodiversity of weed seeds in a soil bank

Sławiński J., Gołąbek E.

Proceedings of ECOpole

|

2010

|

Vol. 4, No. 1

73--77

EN

30÷60% seeds located in a soil bank can be eliminated through farming within one vegetative period. Fallowing and mineral fertilisation applied prior to planting may accelerate this process causing considerable seed reduction in an arable soil layer. In order to identify the above-mentioned dependences, in pot experiments conducted in the years 2002-2004 arrangement structure, size and diversity of soil seed bank in soil samples from fields in Przylek were distinguished and compared. On examined samples potatoes and wheat were cultivated in a crop rotation system and wheat in monoculture using various management systems. As a result of the conducted experiments on soil from the field of an extensive farming system there germinated 1382 weed pieces/m2, and on samples with an intensive farming germinated 3129 weed pieces/m2. In an extensive farming system there registered 9 weed species. Dominant species were Chenopodium album, Apera spica venti, and Anthemide spp. and on samples from fields of an intensive farming system 12 weed species, of which in the greatest intensification appeared Chenopodium album, Galinsoga parviflora, Anthemide spp. and Apera spica venti. The fallowing process lasting for 72 days used in the experiment increased the number of plant germinations depending on examined samples by 15.5 to 24.4%. The attained results indicated that this method of plant farming substantially influences the number and diversity of seeds of weed species existing in an arable soil layer.

PL

W okresie jednego sezonu wegetacyjnego poprzez uprawę można wyeliminować 30÷60% nasion znajdujących się w glebowym banku. Ugorowanie i nawożenie mineralne stosowane przedsiewnie mogą przyspieszać ten proces, przyczyniając się do znacznej redukcji nasion w ornej warstwie gleby. W celu rozpoznania wymienionych zależności w doświadczeniach wazonowych prowadzonych w latach 2002-2004 rozpoznano i porównano strukturę rozmieszczenia, ilość oraz różnorodność glebowego banku nasion w próbkach glebowych pobranych z pól w Przyłęku. Na badanych obiektach uprawiano w zmianowaniu ziemniaki i pszenicę oraz pszenicę w monokulturze, stosując różne systemy gospodarowania. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń na glebie pobranej z pola o uprawie ekstensywnej wzeszło 1382 szt. chwastów/m2, a w próbkach z intensywnym sposobem gospodarowania 3129 szt. chwastów/m2. W uprawie ekstensywnej zrejestrowano 9 gatunków chwastów, wśród których dominowały Chenopodium album, Apera spica venti, i Anthemide spp., a w próbkach pobranych z pola o intensywnym sposobie gospodarowania 12 gatunków chwastów, z których w największym nasileniu wystąpiły Chenopodium album, Galinsoga parviflora, Anthemide spp. i Apera spica venti. Zastosowane w trakcie doświadczeń ugorowanie, trwające 72 dni, zwiększyło liczbę wschodów roślin w zależności od badanych próbek od 15,5 do 24,4%. Uzyskane wyniki wskazują, że technologia uprawy roślin w znaczny sposób wpływa na ilość i różnorodność nasion gatunków chwastów występujących w ornej warstwie gleby.

10

Zdrowotność oraz zagrożenia drzew przyulicznych w centrum Opola

Gołąbek E., Sławiński J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2010

|

Nr 23

7-13

EN

The publication presents an evaluation ofhealth status of roadside trees (growing between the road and the pavement) in the central part of the city of Opole. To assess the health condition of the trees the method proposed by 1. Duda was used, whereby the health of a tree is assessed in the twelve gradual scale. Among the surveyed trees, 13 species were found, of which the most abundant, constituting 63.8% of the examined group were: TWa cordata, Aesculus hippocastanum, Robinia pseudoacacia, Tilia platyphyllos. Eight native and five alien species in the domestic flora were distinguished. Among the studied objects definitely the largest share - 78.1 % had the trees in good health. The specimens in poor and very poor condition constituted 19.3% and 2.6% respectively. In the group representing the native species oftrees, 75.7% of the specimens in good condition, 21.0% in poor and 3.3% in very poor was noted, while among the alien species 81.4% were in good condition, 16.8% in bad and 1.8% in very poor. Among the factors negalively affecting the health status oftrees, mechanical damages, chloroses, pathogens and pests were identified.

11

Application of Miscanthus x Giganteus as a source of renovable energy and construction material

Sławiński J., Karasiewicz J., Dolata K.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2008

|

z. 47 [252]

451-455

EN

This paper presents possibilities to use high productivity perennial C4-grass called Miscanthus x Giganteus as a biofuel and fibre for usage in building materials, paper biodegradable packing materials, geotextiles and many environment friendly products. Full stems of the grass combined with cement and/or gypsum in the form of plates have been prepared in our laboratory.

PL

Omówiono agrotechniczne i energetyczne aspekty uprawy i wykorzystania trawy chińskiej Miscanthus Giganteus jako źródła energii odnawialnej oraz wykorzystania jako dodatku do materiałów konstrukcyjnych stosowanych w budownictwie oraz jako ekologicznie przyjaznych materiałów w ochronie środowiska. Przedstawione dane wskazują na przyszłościowy charakter badań i możliwości wszechstronnego, praktycznego wykorzystania tej rośliny dla celów energetycznych i jako pomocniczego materiału w budownictwie.

12

A fast and sensitive method for determination of polymers degradation by environmental factors using an ultrahigh sensitive CCD camera and single photon counting imaging technique

Sławiński J., Górski Z., Magdziarek I., Powierza M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2008

|

z. 47 [252]

443-450

EN

The interaction of polyethyleneterephthalate (PETP) and polycarbonate (PC) foils with light, UV radiation, humidity and artificial acid rains was studied using absorption spectroscopy, testing mechanical properties of foils and chemiluminescence imaging. The most destructing agents are broad band radiation (200-1000 nm) and oxidative character of acid rains. These agents change slightly absorption spectra and more mechanical properties of polymeric foils. The most sensitive and pertinent to the physicochemical mechanisms of foils' degradation method appears to be chemiluminescence enhanced by molecular probes such as luminol, lucigenin and hydrogen peroxide. This method allows multiparametric comparison of many samples in the same time and conditions. It is expected that the method adopted to semiconducting organic photovoltaic materials may be useful for testing their resistance to detrimental environment conditions.

PL

Badano degradację folii polimerowych PETP i PC przez czynniki środowiskowe za pomocą metod optycznych i mechanicznych: spektrofotometrii absorpcyjnej (200- 1000nm), właściwości mechanicznych oraz obrazowania i kinetyki chemiluminescencji. Promieniowanie zakresu 200-1000 nm oraz utleniający charakter kwaśnego deszczu i atmosfery okazały się najbardziej destrukcyjnymi czynnikami. Widma absorpcji nieznacznie się zmieniały, bardziej wyraźnie właściwości mechaniczne. Najbardziej adekwatną do mechanizmów destrukcji metodą jest obrazowanie chemiluminescencji oraz jej kinetyki z użyciem sond molekularnych - luminolu, lucigeniny i nadtlenku wodoru. Umożliwia ona wieloparametrowe porównanie dużej liczby próbek folii w tych samych warunkach i czasie. Osłony przeciw promieniowaniu UV wykazały ich małą efektywność. Można oczekiwać, że metoda obrazowania i kinetyki chemiluminescencji może okazać się użyteczna dla badania trwałości przewodzących folii organicznych stosowanych w fotowoltaice.

13

Synthesis of (3-Amino-7-chloro-8-methyl-1,1-dioxo-4H-1,5,2-benzo[f]dithiazepin-4-ylidene)acetic Acid De rivatives as Potential Antitumor Agents

Brzozowski Z., Sączewski F., Sławiński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2007

|

Vol. 81, nr 12

2133-2142

EN

Several 3-amino-7-chloro-8-methyl-1,1-dioxo-4H-1,5,2- benzo[f]dithiazepin- 4-yli - dene)acetic acid derivatives (2, 4-15) have been syn the sized. The in vi tro antitumor activity of the compounds 8, 10-12 and 14-15 have been evaluated in the US National Cancer Institute. Screening data indicated that compounds 10, 11 and 14 exhibited high activity against 1-28 human tumor cell lines (GI50 < 0.01 to 3.0 mM). [3-(Benzo-2,1,3-thiadiazol-4-ylamino)-7-chloro-8-methyl-1,1-dioxo-4H-1,5,2-benzo[f]dithiazepin-4--ylidene]acetic acid 11 is the prominent one due to remark able activity and selectivity toward CNS cancer SF-295 cell line of (GI50 < 0.01 mM; TGI = 0.05 mM) and BT-549 cell line of breast cancer (GI50 < 0.01 mM; TGI = 0.09 mM).

14

Synthesis of 2-(4-Chloro-2-mercaptobenzenesulfonyl)-3,5-dihydroxy-1,1-dioxo-2H-1,2,4,6-thiatriazine Derivatives with Potential Anti-HIV and Anticancer Activities

Brzozowski Z., Sławiński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2007

|

Vol. 81, nr 8

1419-1426

EN

Several 2-(4-chloro-2-mercapto-5-R-benzenesulfonyl)-3,4-dihydroxy-1,1-dioxo-2H- 1,2,4,6-thiatriazines (9–12) have been synthesized as potential anti-HIV (9–10) or anticancer (11–12) agents. The in vitro anti-HIV or antitumor activities were tested at theUSNational Cancer Institute (Bethesda,MD), and the structure-activity relationships are discussed. Compound 9 (R =Me) showed good anti-HIV activity with 50% effective concentration (EC50) value of 73.2 ěMand moderate cytotoxic effect (IC50= 220.0 miM). The compounds 11 and 12 exhibited high or reasonable activity against most (98%) of the human tumor cell lines tested. Compound 12 (R = 4-ClC6H4NHCO) is theprominent of the compounds due to its good activity against 54 human tumor cell lines (GI50 = 0.67–38.9 ěM), and remarkable selectivity toward renal cancer RXF 393 cell line (GI50 = 0.67 miM).

15

Synthesis, and In Vitro Antitumor Activity of a New Series of 4-Chloro-2-mercapto-5-methylbenzenesulfonamide Derivatives

Sławiński J., Brzozowski Z.

Polish Journal of Chemistry

|

2007

|

Vol. 81, nr 8

1433-1440

EN

The synthesis of S-(5-chloro-4-methyl-2-sulfamoylphenyl) N-(phenylsulfonyl)benzothiohydrazonates 4a–k is described. The compounds 4b–f and 4j–k were screened at the US National Cancer Institute for their in vitro activities against a panel of 53–57 human tumor cell lines and relationship between structure and antitumor activity is discussed. The compound 4b was inactive, whereas the remaining compounds exhibited fairly high or reasonable activity (GI50 = 8.12–24.9 miM) against one or more human tumor cell lines.

16

Sensitized thin conjugated polymers for photovoltaic applications

Sławiński J.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2006

|

z. 40 [229]

451-458

EN

Current research ol!:;-elastic copolymeric photovoitaic cells composed of donor acceptor heteropolymers are presented. Perspectives of the use of photosensitizers, quantum [nano) dots and multiple exciton generationin order to increase the efficiency and exploit near infrared spectral region are outlined. A dynamic imaging of luminescence induced by iigbt, humidity and oxygen is proposed as a multiparametric method for evaluation of the photo-oxidative resistance of polymers.

PL

Omówiono bieżące badania ogniw fotowoltaicznych zbudowanych z eIastomero,.. zawierających donorowe i akceptorowe heteropolimery. Zarysowano perspektywy zastosowania sensybilizatorów, kwantowych "nanokropek" i efektu multip_ ekscytonów dla zwiększenia wydajności fotoogniw oraz wykorzystania blis_ podczerwieni w nowych generacjach fotoogniw. Zaproponowano wieloparametrową metodę cyfrowego obrazowania dynamiki luminescencji dla oceny szybkości proce. fotoindukowanej oksydacyjnej degradacji polimerowych materiałów fotowoltaicznych które decydują o ich odporności na światło i tlen.

17

Synthesis of N,S-Substituted 4-Chloro-2-mercapto-5-methylbenzenesulfonamide Derivatives as Potential Anti-HIV Agents

Brzozowski Z., Sławiński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2006

|

Vol. 80, nr 11

1807-1815

EN

A new series of N,S-substituted 4-chloro-2-mercapto-5-methylbenzenesulfonamide derivatives 12-15, 17, 18 and 20-24 have been synthesized as potential anti-HIV agents. All compounds were screened at the National Cancer Institute (Bethesda, USA) for their in vitro anti-HIV-1 activity, and relationships between structure and anti-HIVactivity are discussed. The prominent compounds with remarkable activity were [5-chloro- 4-methyl-2-(1H-pyrrol-1-ylsulfonyl)phenylthio]acetamide 22 (EC50 = 5.9 _M) and 4-bromophenyl 5-chloro-4-methyl-2-(1H-pyrrol-1-ylsulfonyl)phenylthiomethyl ketone 4-phenylsemicarbazone 24 (EC50 = 5.1 mi M).

18

Synthesis of Novel 4-Chloro-5-methyl-2-(R-thio)-N-(2,3-dihydro-1,3,4-thiadiazol-2-ylidene)benzenesulfonamide Derivatives

Sławiński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2006

|

Vol. 80, nr 9

1503-1511

EN

Two series of novel 4-chloro-5-methyl-2-(R-thio)-N-(2,3-dihydro-1,3,4-thiadiazol-2- ylidene)benzenesulfonamide derivatives 5-14 were synthesized by the reaction of potassium 6-chloro-1,1-dioxo-7-methyl-1,4,2-benzodithiazine-3-thiolate (1) or 6-chloro-3- mercapto-7-methyl-1,4,2-benzodithiazine 1,1-dioxide (2) with hydrazonyl bromides 3a-g. Suggested mechanisms of the investigated reaction were discussed. Themolecular orbital calculation of the possible tautomeric forms of 3-mercaptobenzodithiazine 2 were also presented.

19

Emergence of dicotyledonous weed species in spring and in summer on mountainous soil

Sławiński J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr s4

439-444

EN

In laboratory conditions (1998-2000) the resumption of growth of weed seeds were investigated. On the field where potatoes (1996) and buckwheat (1997) had been cultivated, in the spring (May R 8th 1998 = I) and in the summer (Aug. 14th 1998 = II) gasses were sown. In days of seeding, soil samples were taken to determine in pots the soil seed bank with a method of counting emergence of plants. In the fields before taking soil samples, weeds were destroyed with a shallow tillages (5: 6 cm). In the soil samples after 866 days (I) 3841 and after 768 days (II) 1997 pieces of plants/m2 emerged. In the field, during the time May 8th - Aug. 14th 1998 in 0-10 cm soil layer 45% of weeds were emerged and removed and in 10-20 cm soil layer 34% of weeds lost their vitality. In 0-10 cm soil layer comparing with that of 10-20 cm in the period of Oct. 25th 1997 - May 8th 1998 31%, and in the time of May 8th 1998 - Aug. 14th 1998 11% of weeds were removed. Dominant weed species (65-69% of total weeds): Plantago major L., Spergida arvensis L., Thlaspi arvense L., Viola arvensis Murray, Chenopodium album L. and Galindoga parviflora Cav. in 0-10 cm, comparing with that of 10-20 cm soil layer, during periods of Oct. 25th 1997 - May 8th 1998 and May 8th - Aug. 14th 1998 emerged in the bigger amount and they were removed in 51 and in 38%, respectively. In 0-70 and 10-20 em soil layers emergence of Viola arvensis (68%), Galinsoga parviflora (83-95%) and Stellaria media (L.) Vill. (in 100%) was found to be in the soil taken during the spring and of Thlaspi arvense (in 91-96%) in the soil from the summer. The same amount of emergence in both soil layers is the evidence of periodicity of this process. Periodicity have been found by Plantago major and Spergula arvensis as well. Tillages made in the spring caused faster growth resumption of plants 50% emergence after 93 days (0-10 cm) and 106 days (10-20 cm) than on the summer time 151 days in 0+10 cm and 10-20 cm soil layers and this fact could be important point of ecological crops weeding.

PL

W doświadczeniach doniczkowych (1998-2000) badano wschody chwastów na próbach gleby brunatnej górskiej, pobranej z warstwy ornej przed wiosennym (I - 08.05.1998) i letnim (II - 14.08.1998) wysiewem traw, na której przedplonem były ziemniaki (1996) i gryka (1997). Przed siewem wschody chwastów niszczono mechanicznie (głębokość uprawy 5-6 cm). Na próbkach glebowych po 866 dniach wzeszło 3841 (I), a po 768 dniach 1997 sztuk (II) roślin/m2. W okresie 08.05.1998-14.08.1998 wzeszło, a następnie zostało zniszczonych 45% (0=10 cm) oraz 34% (10-20 cm) chwastów. W warstwach 0+10 cm w porównaniu do 10=20 cm, w okresach 25.10.1997-08.05.1998 zostało wyeliminowanych 31%, a między 08.05.1998 i 14.08.1998 11% chwastów. Gatunki dominujące (65-69% ogólnej liczby chwastów): Plantago major, Spergulu arvensis, Thlaspi ar-vense, Viola arvensis, Chenopodiuna album i Galinsoga parviflora wznawiały wzrost intensywniej, bowiem w warstwach 0-10 cm w porównaniu do 10-20 cm, w okresach 25.10.1997--08.05.1998 i 08.05.1998-14.08.1998, były eliminowane odpowiednio w 51 i 38%. Na próbkach pobranych wiosną w warstwach gleby 0-10 i 10-20 cm wschody wynosiły: Viola arvensis 68%, u Galinsoga parviflora odpowiednio 95 i 83% oraz u Stellaria media 100%, natomiast na próbkach pobranych latem Thlaspi arvense 96 i 91%. Niezależność aktywności biologicznej nasion od głębokości przykrycia glebą świadczy o periodyczności procesu. Cecha periodyczności wystąpiła także u Plantago major i Spergula arvensis. W próbach wiosennych 50°lo chwastów wzeszło po 93 (0-10) i po 106 dniach (10-20 cm), a w letnich po 151 (0-10, 10-20 cm) dniach. Uprawy polowe wykonywane wiosną sprzyjały zatem szybszemu wznawianiu wzrostu roślin i wykorzystywanie tej informacji może być ważnym aspektem ekologicznym w odchwaszczaniu agrocenoz.

20

Syntheses of 1-(phenylsulfonyl)-(1H, 3H)-imidazol-2-one Derivatives with Potential Biological Activity

Brzozowski Z., Sławiński J.

Polish Journal of Chemistry

|

2004

|

Vol. 78 / nr 4

547-551

EN

Aseries of 1-(arylsulfonyl)-3-(2,2-dimethoxyethyl)ureas (2a-e) was obtained by the reaction of 1-(phenylsulfonyl)ureas (1a-e) with aminoacetaldehyde dimethyl acetal in boiling dioxane. Cyclocondensation reactions of the 1-(arylsulfonyl)-3-(2,2-dimethoxyethyl) ureas (2a-e) in 98% H2SO4 gave the appropriate 1-(arylsulfonyl)-(1H,3H)- imidazol-2-ones (3a-e) in good yields. The subsequent reaction of 3a with methanesulfonyl- or 4-nitrophenylsulfonyl chlorides furnished the 3-(R4-sulfonyl) derivatives 4 and 5, respectively. Preliminary screening data indicated that the compounds 3c-e, 4 and 5 were inactive against three selected human tumor cell lines derived from Breast cancer (MCF7), Lung cancer (NCI-H460) and CNS cancer (SF-268).