Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Strefa głębokich zaburzeń glacitektonicznych wschodniej części Wzgórz Dalkowskich na tle naskórkowej struktury monokliny przedsudeckiej

Markiewicz A., Winnicki J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 134 (14)

133-152

PL

Wzgórza Dalkowskie stanowiące środkową część Wału Trzebnickiego (Śląskiego) położone są w SW części Niżu Polskiego. Strefa tych wzniesień charakteryzuje się bardzo skomplikowaną budową geologiczną wynikającą z obecności intensywnych i głębokich (często do ponad 200 m p.p.t.) deformacji glacitektonicznych osadów kenozoicznych. Naturalne obniżenie w obrębie łuku wschodniej części tych Wzgórz jest miejscem lokalizacji składowiska odpadów flotacyjnych "Żelazny Most" (należącego do KGHM Polska Miedź S.A. w Lubinie). W 2006 r. w ramach realizacji przez KGHM CUPRUM (CBR) dokumentacji hydrogeologicznej została opracowana dla tego rejonu mapa geologiczna w skali 1 : 25 000 wraz z przekrojami. Dane z kilku tysięcy wierceń wykonanych już po edycji map geologicznych z tego obszaru umożliwiły przedstawienie generalnego modelu budowy geologicznej piętra kenozoicznego w nawiązaniu do nowych obserwacji pochodzących z terenów sąsiednich. Badania tektoniczne i geofizyczne wykonane na początku XXI wieku w trakcie zgłębiania szybu R-XI kopalni "Rudna" - na pograniczu pradoliny barucko - głogowskiej i Wzgórz Dalkowskich, udokumentowały naskórkową strukturę tej części monokliny przedsudeckiej. Korelacja tego układu blokowo-uskokowego "sztywnego" podłoża osadów kenozoicznych ze strefami zaburzeń glacitektonicznych w obrębie Wzgórz Dalkowskich i z sąsiadującymi od północy depresjami glacitektonicznymi wykazuje relacje genetyczne pomiędzy tymi piętrami strukturalnymi.

EN

Dałkow HilIs being a central part of Silesian (Trzebnica) Ridge are located in SW part of Polish Lawland. This zone has very complicated geology resulting from intensive and deep (often down to 200 meters) glacitectonic deformations of Cenozoic sediments. Natural depression within the bend of east part of these hills is a place where tailings management facility "Żelazny Most" (owned by KGHM Polska Miedź S.A. in Lubin) is located. In 2006 while developing by KGHM CUPRUM the hydrogeological report, the geological map (scale 1 : 25 000) of this region and cross-sections were made. Data from several thousands of boreholes enabled to present the general model of geology in Cenozoic stage, taking into consideration new information from neighboring areas. Tectonic and geophysics investigations made at the beginning of XXI century during "Rudna" copper mine R-XI shaft sinking - on the boundary of Baruck-Głogów ice-marginal valley and Dałków Hills - confirmed the thin-skinned structure of this part of Foresudetic Monocline. Correlation of this block-fault "stiff" base of Cenozoic sediments with zones of glacitectonic disturbances in Dalkowskie Hills and vicinal glacitectonic depressions, shows genetic relations between these structural stages.

2

Morfotektonika Wału Trzebnickiego (Śląskiego)

Markiewicz A., Winnicki J.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2007

|

nr 134 (14)

113-131

PL

Wał Trzebnicki (Śląski) jest ważnym elementem morfologicznym SW części niżu polskiego - pomiędzy dolinami rzek Nysy Łużyckiej i Prosny. Ta pozytywna forma charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną piętra kenozoicznego z obecnością głębokich deformacji glacitektonicznych. Sztywne podłoże tych stref wzniesień tworzy kompleks utworów permsko-mezozoicznych monokliny przedsudeckiej, perykliny Żar i niecki północnosudeckiej o naskórkowej strukturze (warunkowanej pierwotną obecnością soli cechsztyńskich). Korelacja tych "sztywnych" struktur negatywnych i pozytywnych ze strefami egzaracji i zaburzeń glacitektonicznych osadów kenozoicznych w rejonie od Mużakowa po Ostrzeszów wskazuje na ich powiązanie genetyczne. Triasowe struktury rowowe występują pod depresjami glacitektoniczno-egzaracyjnymi a pod genetycznie z nimi związanymi strefami dużych zaburzeń glacitektonicznych występuje pasmo głównie inwersyjnego zuskokowania górnego permu i triasu wieku górnokredowego i młodszego. Ta asocjacja strukturalna w połączeniu ze specyficzną podatnością soli do przemieszczeń pod wpływem m.in. dodatkowego ciepła oraz naprężeń zewnętrznych przemawia za młodym uaktywnieniem naskórkowej struktury południowej części monokliny przedsudeckiej, perykliny Żar i niecki północnosudeckiej (z powstaniem m.in. kolapsów grawitacyjnych). Do tej reaktywacji tektonicznej niewątpliwie dochodziło w trakcie ruchów glacitafrogenicznych jak również w strefie czołowej lądolodów. Połączenie tych warunków z linijnym odtajaniem wiecznej zmarzliny, przy istotnym udziale wody, przyczyniło się do utworzenia dużych struktur glacitektonicznych w obrębie Wału Trzebnickiego oraz sąsiadujących z nimi od N glacidepresjami.

EN

Trzebnica (Silesian) ridge is an important morphological element of SW part of Polish Lowland - between valleys of Nysa Łużycka and Prosna rivers. This positive form has very complicated geology of Cenozoic stage with presence of deep glacitectonic deformations. Complex of Permian and Mesozoic formations of foresudetic monocline and Żary perycIine with thin-skinned structure (due to presence of Zechtein salt) makes the rigid base of these elevations. Corelation of these "rigid" negative and positive structures with zones of exaration and glacitectonic disturbances of Cenozoic sediments sic trench structures occur under glacitectonic-exaration depressions while under genetically connected zones of huge glacitectonic disturbances there is a zone of mainly inversion faulting of Upper Permian and Triassic sediments of Upper Cretaceous or younger age. This structural association together with specific susceptibility of salt for migration as a result of additional heat or outside stress, speaks about young activation of thin-skinned structure of south part of foresudetic monocline. Żary perycline and north Sudetic basin (with formation of gravity collapses among others z). This tectonic activation took place doubtlessly during the glaciafrogenic movements and in the heads of continental glaciers. Combination of such conditions and linear defrosting of permafrost, with substantial participation of water, contributed to form huge glacitectonic structures within Trzebnica Ridge and neighboring N glaci-depressions.

3

Wpływ środkowoplejstoceńskich struktur glacitektonicznych i rynien subglacjalnych na rzeźbę w północnej części Pojezierza Lubuskiego [zachodnia Polska]

Winnicki J.

Przegląd Geologiczny

|

2004

|

Vol. 52, nr 12

1144--1150

EN

The northern part of Lubusz Lakeland is the area of a various relief, where are clearly marked morphological by varied Ośno-Sulechów Hills and a flat Torzym Plain, situated farther south. Both units are cut by deep valleys used by rivers and lakes. The relief generally arose at the end of South-Polish Glaciations. In the first stage, push moraine[Ośno-Sulechów Hills] formed of folded Paleogene and Neogene and Quaternary sediments. The extent of the vertical Cenozoic sediment movements presumably exceeds 250 m. On the Torzym Plain, there were much less disturbed Paleogene and Neogene sediments in the form of a big beaming folding structures. In spite of the lack of Paleogene and Neogene convincing evidence, it’s not possible to reject tectonic movements during formation Ooeno-Sulechów Hills and Torzym Plain. The younger glaciations modified earlier elements of this relief to a small extent. During the next stage of the South-Polish Glaciations [Sanian] very deep subglacial valleys were eroded, which probably were connected with the drainage system of central and northern Germany. The valleys cut out the subglacial zone of Ośno-Sulechów Hills and Torzym Plain to the depth of over 160 m b.s.l. Those valleys still existed during the next glaciations and interglacials, as indicated by fluvial and lacustrine sediments of Mazovian Interglacial age, as well as valley sandurs of Pliszka and Ilanka rivers originated during the Weichselian.

4

Geology and palynology of Vistulian Glaciation deposits in closed basins near Jutrosin (southern Wielkopolska), Poland

Kuszell T., Winnicki J.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 1

69-74

EN

Several closed, infilled basins dating from the last glaciation were found near Jutrosin in southern Wielkopolska. The Nadstawem is site located 1.5 km south-east from the centre of Jutrosin. The basins are located within end morainic hills which date back to the Wartanian Glaciation. The deposits comprise clay and sand with frost structures interbedded with till, overlain by sand and silt with three organic beds. Palynological studies have enabled reconstruction of the plant communities. radiocarbon dating indicated about 38 700 BP for the lower organic bed without sporomorphs and ca. 29 000 BP for the upper two ones with a rich pollen spectrum. Hence, organic sedimentation ranged from the Hengelo Interstadial to the Denekamp Interstadial.