Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza energetyczna systemu ogniw paliwowych z jonowymienną membraną polimerową - PEMFC

Ceran B., Długosz J., Kruczek H.

Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering

|

2016

|

No. 86

301--311

PL

W referacie przedstawiono wyniki analizy energetycznej systemu ogniw paliwowych NEXA ze stosem ogniw z jonowymienną membraną polimerową o mocy 1,2 kW. Opisano podstawy teoretyczne przeprowadzania obliczeń energetycznych stosów ogniw paliwowych. Przedstawiono zależności matematyczne opisujące sprawności wytwarzania mocy elektrycznej i cieplnej wykorzystujące wielkości stosowane w energetyce (moc elektryczna, strumień energii chemicznej, wartość opałowa i ciepło spalania paliwa) oraz wielkości stosowane w elektrochemii (siła elektromotoryczna ogniwa, potencjał termoneutralny).

EN

The paper presents results of energy analysis of NEXA fuel cell system with a 1.2 kW proton exchange membrane fuel cell stack. Theoretical basis of calculations of energy fuel cell stacks were described. Mathematical formulas describing fuel cell electric and heat efficiency based on physical quantities used in power engineering (electrical power, chemical energy, low heating value, high heating value) and in electrochemistry (electromotive force, thermoneutral voltage) were presented.

2

General characteristics of the quantity and quality of sewage sludge from selected wastewater treatment plants in the Świętokrzyskie Province

Gawdzik J., Długosz J., Urbaniak M.

Environment Protection Engineering

|

2015

|

Vol. 41, nr 2

107--117

EN

Five wastewater treatment plants from the Świętokrzyskie Province have been briefly described, and a general analysis of the composition and quantity of sewage sludge from the data objects has been conducted. The paper also presents various ways of management of sewage sludge. The authors analyzed sediments from the wastewater treatment plant for PE in the range of 15 000–99 999 located in Ostrowiec, Opatów, Starachowice, Skarżysko-Kamienna, and in Sandomierz. The sludge was characterized in terms of its quantity and quality, the content of heavy metals, total nitrogen, total phosphorous, and organic solids.

3

Gromadzenie, automatyczne przetwarzanie i udostępnianie danych w zarządzaniu gospodarką wodną na przykładzie zbiornika goczałkowickiego

Długosz J., Cofałka P., Bronder J., Grzegorek L, Szot M., Rzychoń M.

Gospodarka Wodna

|

2014

|

Nr 8

303--305

PL

W projekcie ZiZOZap wypracowano narzędzia pozwalające pozyskiwać wiedzę o procesach zachodzących w zbiorniku goczałkowickim i przełożenie jej na sprawne zarządzanie. Ma to szczególne znaczenie tam, gdzie sposoby realizacji poszczególnych funkcji zbiornika wykluczają się, generując obszary konfliktowe. Podstawą pozyskiwania wiedzy są zbiory danych i informacji o zbiorniku, które zgromadzono, uporządkowano, zweryfikowano, zmagazynowano w bazie danych, przetworzono i poddano interpretacji. Zbudowano system wspomagający podejmowanie decyzji (DSS) obejmujący dedykowaną bazę danych, geoportal i system informacyjny. System może zostać zaimplementowany jako narzędzie wspomagające zarządzanie innymi akwenami i pozwala na uzyskanie celów środowiskowych, co ma istotne znaczenie w kontekście zakończenia okresu przejściowego wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej.

EN

The ZiZOZap project worked out tools enabling acquiring knowledge concerning processes taking place in the Goczałkowice reservoir and translating it into efficient management. It is ofparticular importance where the methods of realisation of different reservoir functions exclude each other, generating areas of confilict. The basis for acquiring the knowledge are the reservoir data and information sets, collected, organised, verified, stored in a database, processed and interpreted. The Decision Supporting System (DSS) was created, including a dedicated database, a geoportal and an information system. The system may be implemented as a tool supporting management of other water bodies and enables achieving environmental goals, what is of particular importance in the context of the end of the Water Framework Directive implementation transitional period.

4

Wpływ wielkości oczyszczalni ścieków na średnią mobilność oraz stabilność metali

Długosz J., Gawdzik J.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2014

|

Nr 9

337--340

PL

W publikacji dokonano analizy wpływu wielkości oczyszczalni ścieków wyrażonej przez RLM na średnią mobilność oraz stabilność metali ciężkich. Badania dotyczyły dziewięciu oczyszczalni ścieków z województwa świętokrzyskiego o różnej wielkości wyrażonej przez RLM od 850 do 8000. Analizowanymi metalami ciężkimi były: Cd, Cu, Cr, Ni, Zn, Pb.

EN

The paper analyzes the influence of sewage treatment capacity expressed by the PE to the average mobility and stability of heavy metals. The study involved nine sewage treatment plants from the świętokrzyskie province with different capacity expressed by PE from 850 to 8000. Heavy metals: Cd, Cu, Cr, Ni, Zn, Pb were analyzed.

5

Ocena poprawności działania oczyszczalni ścieków w Sandomierzu

Długosz J., Gawdzik J

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2014

|

Nr 5

195--199

PL

W pracy przedstawiono ocenę funkcjonowania oczyszczalni ścieków komunalnych w Sandomierzu. Ocenę sprawności działania oczyszczalni oparto na wielkości redukcji 5 wybranych wskaźników zanieczyszczeń: BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny i fosfor ogólny. Przedstawiono charakterystykę procesów jednostkowych oraz dokonano oceny efektywności systemu oczyszczania ścieków na oczyszczalni. Analizując wartości średniodobowego niskiego przepływu rzeki oraz średniej dobowej ilości ścieków odprowadzanej do odbiornika można stwierdzić, iż rzeka Wisła jest odpowiednim odbiornikiem dla oczyszczonych ścieków.

EN

The paper presents an evaluation of functioning wastewater treatment plant near Sandomierz. Evaluation of operation capacity was based on reduction size of 5 chosen pollutants’ indexes: BOD5, COD, total suspended solids, general nitrogen and general phosphorus. The characteristics of unit processes and assessment of the effectiveness of the sewage treatment systems was done in this work. River and the average daily volume of wastewater discharged into the гесеіѵег сап be concluded, that Wisła river is a suitable гесеіѵег for the treated wastewater.

6

Analysis and evaluation of sewage treatment plant operation

Gawdzik J., Długosz J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2014

|

Vol. 21, nr 2

199-209

EN

The paper presents the analysis and evaluation of six sewage treatment plants. The effectiveness of wastewater treatment was assessed for the following treatment facilities: Barcza (O1), Opatow (O2), Ostrowiec (O3), Starachowice (O4), Sandomierz (O5) and Piaseczno (O6). The evaluation of plant operation was based on the amount of reduction of five selected pollution indicators: BOD5, COD, total suspension, total nitrogen and total phosphorus. In addition, COD/BOD5 ratios were determined, the reliability coefficient (RC) was calculated and the degree of use of sewage treatment plant capacity, in relation to pollutant loads, was assessed. The paper also analyzes the non uniformity coefficient that characterizes variation in sewage flow.

PL

W pracy przedstawiono analizę oraz ocenę funkcjonowania sześciu oczyszczalni ścieków. Ocenie efektywności systemu oczyszczania poddano oczyszczalnie ścieków Barcza (O1), a także w Opatowie (O2), Ostrowcu Świętokrzyskim (O3), Starachowicach (O4), oraz w Sandomierzu (O5) i Piasecznie (O6). Oceny poprawności działania oczyszczalni oparto na wielkości redukcji 5 wybranych wskaźników zanieczyszczeń: BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny i fosfor ogólny. Poza tym dokonano obliczeń stosunku ChZT/BZT5, jak i również obliczono współczynnik niezawodności WN oraz stopień wykorzystania przepustowości oczyszczalni ścieków ze względu na ładunki zanieczyszczeń. W pracy przeanalizowano również wartość współczynnika nierównomierności, który charakteryzuje zmienność dopływu ścieków.

7

Zawartość różnych form metali ciężkich w osadach ściekowych z oczyszczalni ścieków w Staszowie

Długosz J., Gawdzik J

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 4

77--84

EN

Samples of stabilized sewage sludge from the municipal sewage treatment plant in Staszów were analyzed for the presence of the following heavy metals: zinc, cadmium lead, nickel, chromium , copper and cobalt. The form of heavy metal occurrence was determined by extraction analysis according to the BCR method. The results have revealed that in comparison to other municipal sewage treatment plants, the heavy metal content of the sludge from the Staszów plant was low. The results of sequential extraction have revealed the presence of heavy metal ions in all of the fractions, but metalloorganic compounds and aluminosilicates (fractions III and IV) were found to be the dominant forms of heavy metal occurrence. The study has also demonstrated that the overall heavy metal content of the sewage sludge fails to be a reliable criterion for assessing the potential risk to the soil and water environment. That is why the heavy metal ions belonging to fraction III are likely to pose environmental hazards if the sewage sludge is intended for use in soil recultivation.

PL

Próbki ustabilizowanego osadu ściekowego z oczyszczalni ścieków komunalnych w Staszowie badano na zawartość następujących metali ciężkich: cynku, kadmu ołowiu, niklu, chromu, miedzi oraz kobaltu. Formy występowania tych metali wyznaczono metodą ekstrakcji według metody BCR. Wyniki badań wykazały, że w porównaniu do innych obiektów, zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych z oczyszczalni w Staszowie była niska. Wyniki badań uzyskane metodą ekstrakcji sekwencyjnej wykazały obecność jonów metali ciężkich we wszystkich frakcjach, jednak to połączenia metaloorganiczne i glinokrzemiany (frakcje III i IV) okazały się dominującymi formami występowania metali. Badania wykazały, że całkowita zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych nie jest wiarygodnym kryterium oceny potencjalnego zagrożenia dla środowiska gruntowo-wodnego. Ponadto jony metali ciężkich należące do frakcji III mogą stwarzać zagrożenie dla środowiska, jeśli osadów ściekowych jest przeznaczony do rekultywacji gruntu.

8

Zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych kondycjonowanych CaO

Długosz J., Gawdzik J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 2

49--56

PL

W publikacji dokonano analizy wpływu kondycjonowania osadów ściekowych przy pomocy wapna na zawartość metali ciężkich. Wykazano, że wpływ ten jest niejednoznaczny. Mieszanie osadu z wapnem prowadzi często do spadku zawartości miedzi, przy wzroście zawartości kadmu. Nieznacznie wzrasta również mobilność metali określona metodą BCR. Badane osady po higienizacji wapnem wykorzystywane są jako nawóz, należy jednak pamiętać o deprecjacji azotu amonowego.

EN

The paper analyzes the impact of sewage sludge conditioning, with the use of lime, on heavy metal content. It was shown that this effect is ambiguous. Mixing sludge with lime often leads to a decrease in the copper content, together with an increase in the cadmium content. The mobility of metals, determined with the BCR method, also grows slightly. After disinfection with lime, sewage sludge is used as a fertilizer, however, the depreciation of ammonium nitrogen should be accounted for.

9

Metoda Fentona i jej modyfikacje w oczyszczaniu odcieków – praca przeglądowa

Długosz J

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 4

33--42

EN

Selecting a method of leachate management should take into account, inter alia, changing the chemical composition of the effluent and its quantity. Conventional treatment methods are not always effective and efficient, especially in the case of the removal of these substances hardly biodegradable. Therefore, an alternative to these methods are the methods of AOP (Advanced Oxygen Processes). Among these methods, the most common method of Fenton is known for more than 100 years. The paper presents a theoretical characterization of the Fenton process and its several possibilities modifications. Moreover, in general presents research conducted by scientists from around the world on the use of classical and modified Fenton process in wastewater effluents.

PL

Wybierając metodę gospodarki odcieków należy uwzględnić m.in. zmieniający się skład chemiczny odcieku oraz jego ilość. Konwencjonalne metody oczyszczania ścieków nie zawsze są skuteczne i efektywne, a przede wszystkim w przypadku usuwania z nich substancji trudno biodegradowalnych. Dlatego też alternatywą dla tych metod są metody AOP (ang. Advanced Oxigen Processes). Wśród tych metod najpowszechniejszą jest metoda Fentona znana już od ponad 100lat. W artykule zaprezentowano teoretyczną charakterystykę procesu Fentona oraz jego kilka możliwości modyfikacji. Ponadto w sposób ogólny przedstawiono badania prowadzone przez naukowców z całego świata dotyczące zastosowania klasycznego oraz modyfikowanego procesu Fentona w oczyszczaniu odcieków.

10

Wykorzystanie kompostowanego osadu ściekowego i ektopróchnicy leśnej do wzbogacania gleb w uprawie szkółkarskiej lipy drobnolistnej (Tilia cordata Mill.)

Klimek A., Rolbiecki S., Rolbiecki R., Długosz J., Musiał M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 3

2811--2828

EN

The influence of fertilization with the compost prepared from treated sewage sludge with bark additive and mulching with the fresh forest ectohumus on the soil conditions, chosen parameters of two- and three-year old littleleaf linden seedlings growth as well as the occurrence of soil mites (Acari) was investigated in the paper. The experiments were carried out in 2009–2010 at forest nursery Białe Błota (Forest District Bydgoszcz) on the rusty soil. The whole area of the experiment was irrigated with the use of stationary sprinkling machine. The soil was characterized by the alkaline reaction (pH in H2O was in the range 7.2–7.4), the low content of available potassium and available phosphorus as well as the content of C-org from 35.7 to 38.4 g kg-1),. The C:N ratio ranged from 14.3 to 14.9. Two- and three-year old seedlings of littleleaf linden grown on plots fertilized with the compost were higher than those cultivated on plots with mineral fertilizer and they were also characterized by the higher number of leaves and the higher leaf area. Mulching – which was carried out in September of the first growing season – did not influence significantly on the growth parameters of two-year old seedlings (with the exception of the decrease in a leaf area). In the third growing season the mulching significantly influenced on all the seedling growth parameters tested, and – furthermore – there was also a significant interaction between the both studied treatments in shaping of the all growth parameters (with the exception of the plant height) of littleleaf linden seedlings. The density of mites in the soil was distinctly increased after the mulch-ing treatment , and it was many fold higher as compared to the control plot MC. On the base of the analysis it was found that the mulching and the fertilization with compost prepared from municipal sewage sludge influenced positively on the abundance of mites, especially oribatid mites as well as on their species diversity. Tectocepheus velatus was the most abundant species among the oribatid mites on all the stands of littleleaf linden cultivation. Abundance dynamics of this oribatid species in the two-years period of the study, especially on the variant with mulching and organic fertilization, indicates the upward trend in the number of its population.

11

Zróżnicowanie zawartości N-ogółem oraz aktywności enzymów przemian azotu w glebie płowej i czarnej ziemi regionu Pomorza i Kujaw

Piotrowska-Długosz A., Długosz J., Kobierski M., Wilczewski E.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

229--235

PL

Celem badań było określenie zróżnicowania zawartości N-ogółem (NOG) oraz aktywności ureazy (UR), nitroreduktazy (NR) i poziomu amonifikacji argininy (ADA) w poziomie powierzchniowym gleby płowej oraz czarnej ziemi regionu Pomorza i Kujaw. W tym celu w kwietniu 2007 roku z obu obszarów pobrano po 50 próbek glebowych z punktów zlokalizowanych w sztywnej siatce kwadratów (10m x 10m). Wyniki badań opracowano metodami statystycznymi, a zmienność przestrzenną wybranych parametrów określono za pomocą map rastrowych oraz korelogramów, przedstawiających korelacje przestrzenne badanych zmiennych. Średnia zawartość N-ogółem w glebie płowej wynosiła 0,80 g•kg–1, natomiast w czarnej ziemi 1,80 g•kg–1. Aktywność ureazy mieściła się w zakresie 7,30-19,3 mg NH4 +•kg–1•h–1 w czarnej ziemi oraz 0,16-0,68 mg NH4 +•kg–1•h–1 w glebie płowej, natomiast poziom amonifikacji argininy wynosił średnio 4,09 mg NH4 +•kg–1•h–1 w czarnej ziemi oraz 1,31 mg NH4 +•kg–1•h–1 w glebie płowej. Aktywność nitroreduktazy była zbliżona w obu typach badanych gleb. Wyniki aktywności NR cechowały się wysokim zróżnicowaniem, co potwierdziły współczynniki zmienności wynoszące CV = 41,9% w glebie płowej oraz CV = 106,2% w czarnej ziemi, natomiast aktywność UR i ADA oraz zawartość N-ogółem wykazywała średnie zróżnicowanie (CV od 16 do 35%). Większość badanych zmiennych miała skośność dodatnią, a jedynie wyniki zawartości NOG w czarnej ziemi oraz aktywności UR w glebie płowej wykazywały ujemne wartości skośności. Kurtoza mieściła się w zakresie od –1,369 do 8,909 i dla większość badanych cech była ona dodatnia, co świadczy o większej koncentracji wyników wokół średniej w porównaniu do rozkładu normalnego. W obu badanych glebach najwyższe współczynniki korelacji prostej uzyskano pomiędzy zawartością CORG i NOG. Korelogramy wykazały, że badane zmienne charakteryzowały się zróżnicowaną korelacją przestrzenną, a największą korelację wykazywała aktywność NR w próbkach czarnej ziemi. Mapy przestrzennego rozmieszczenia wyników badanych zmiennych wykazały, że rozmieszczenie wartości każdej z nich wykazywało inny kierunek. Ponadto wartości danej cechy były odmiennie rozmieszczone w obu typach gleb.

EN

The objective of this study was to evaluate and compare the spatial differentiation of total-N content and urease (UR), nitrate reductase (NR) and arginine deaminase (ADA) activities in the surface horizon of Luvisol and Phaeozem of the Pomorze and Kujawy region. 50 soil samples from both study areas were collected in April 2007 in a square sampling grid (90 m x 40 m). The results were evaluated with the use of classic statistical and modern geostatistical methods. Spatial variability of the investigated parameters was evaluated by using empirical semivariograms with adjusted theoretical mathematical model of variograms. Raster maps of the studied properties were drawn. Mean value of total-N content in Luvisol samples was 0.80 g•kg–1, while in case of Phaeozem it amounted to 1.80 g•kg–1. Urease activity ranged 7.30-19.3 mg NH4•kg–1•h–1, while arginine deaminase activity was 4.09 mg NH4•kg–1•h–1 in Phaeozem and 1.31 mg NH4•kg–1•h–1 in Luvisol. The nitrate reductase activity was similar in samples of both types of soils. Differentiation of NR activity was very high, what was confirmed by coefficients of variation values (CV%) amounting for 41.9% in Luvisol and 106.2% in Phaeozem, while UR, ADA activity and total-N content showed a moderate variability (CV = 16-35%). The kurtosis ranged from –1.369 to 8.909 and most of variables studied shown the positive values of this parameter, suggesting higher concentration of the data around the average value compared with the normal distribution. In both soil studied the highest positive correlation coefficients were found between CORG and NTOT content. Correlograms displayed various spatial correlation of properties determined and the highest spatial correlation was calculated for NR activity in Phaeozem. The raster maps showed that the distribution of each variable had the different direction in the area studied and the same variable was distributed diversely in both topsoils.

12

Ocena skuteczności funkcjonowania oczyszczalni ścieków w Barczy (woj. świętokrzyskie)

Długosz J., Gawdzik J.

Proceedings of ECOpole

|

2013

|

Vol. 7, No. 1

311--317

PL

W pracy przedstawiono ocenę funkcjonowania jednej z oczyszczalni ścieków w województwie świętokrzyskim - oczyszczalni ścieków komunalnych w Barczy. Przedstawiono charakterystykę procesów jednostkowych oraz dokonano oceny efektywności systemu oczyszczania ścieków na oczyszczalni. Obiekt uzyskuje bardzo dobre wyniki w oczyszczaniu ścieków, które zgodne są z dopuszczalnymi wartościami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 oraz z pozwoleniem wodnoprawnym. Zawartości wskaźników zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach są zwykle trzy razy niższe od dopuszczalnych. Podobnie, analizując wartości średniodobowego niskiego przepływu rzeki oraz średniej dobowej ilości ścieków odprowadzanej do odbiornika, można stwierdzić, iż rzeka Lubrzanka jest odpowiednim odbiornikiem dla oczyszczonych ścieków.

EN

The paper presents an evaluation of functioning of one sewage treatment plant in Świętokrzyskie Province - wastewater treatment plant near Barcza. The characteristics of unit processes and assessment of the effectiveness of the sewage treatment systems was done in this work. A very good result of wastewater treatment, which complies with the limit values laid down in the Regulation of the Minister of Environment of 24 July 2006 and in the water-legal permission was achieved. Content indicators of pollution in treated wastewater are typically three times lower than the limit. Similarly, by analyzing the average daily low flow of the Lubrzanka. River and the average daily volume of wastewater discharged into the receiver can be concluded, that Lubrzanka river is a suitable receiver for the treated wastewater.

13

Przemiany jakościowe w obsłudze klienta na rynku TSL

Długosz J.

Logistyka

|

2013

|

nr 5

49--52

PL

Na rynku TSL zachodzą ciągłe zmiany. Dotyczy to zarówno strony podażowej jak i popytowej. Głównym kreatorem zmian są klienci usług logistycznych wraz ze swoimi potrzebami. Oznacza to konieczność badania tych potrzeb, co usługodawcy coraz częściej czynią. Brakuje jednak badań nad zjawiskiem zmian potrzeb jakościowych usługobiorców w perspektywie czasowej. Dlatego celem tego opracowania jest rozpoznanie dynamiki charakteru potrzeb jakościowych klientów instytucjonalnych na rynku TSL w Polsce. Metoda analizy dostępnych źródeł pozwala na stwierdzenie, że po stronie podaży usług logistycznych zmiany, prze-biegały raczej w sposób ewolucyjny, bez cech gwałtowności. Natomiast po stronie popytu obserwuje się wręcz stabilizację potrzeb gdy chodzi o ich jakościowy wymiar. Najważniejsze cechy usługi logistycznej takie jak cena, pewność dostawy, dostawa bez uszkodzeń, szybkość realizacji zlecenia czy bezpieczeństwo towaru były postrzegane przez klientów w podobny sposób na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat. Dotyczy to zarówno zmian danej cechy jak i relacji między cechami. Konstatacja ta pozwala (z pewnymi zastrzeżeniami) zakwestionować upowszechnioną tezę o gwałtowności i nieprzewidywalności zmian na rynku – oczywiście tylko w analizowanym zakresie.

14

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie wybranego obiektu „N"

Długosz J, Gawdzik J

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2013

|

Nr 7

285--288

PL

Ocena mobilności metali ciężkich w osadach ściekowych z oczyszczalni ścieków w Opatowie (woj. świętokrzyskie).Wyniki badań dla ustabilizowanych tlenowo osadów ściekowych potwierdziły obserwowaną tendencję koncentracji metali ciężkich we frakcjach niemobilnych, tu w połączeniach z glinokrze mianami (chrom - 53,4%; ołów - 80,2%). Wynika z tego, że dominujące formy występowania badanych metali ciężkich są niemobilne. Wykazano, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych nie jest obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska. Mając to na uwadze należy jednak nadmienić, iż immobilizowane we frakcji F-III metale ciężkie mogą stanowić potencjalne niebezpieczeństwo dla gruntu w strefie aeracji.

EN

Evaluate the mobility of heavy metals in sewage sludge from wastewater treatment plants in Opatów (the Świętokrzyskie Province). The results for oxygen stabilized sewage sludge confirmed a trend being observed in heavy metals concentration in the immobile fractions, here in combination with aluminosili cates (chromium - 53.4%, lead - 80.2%). On the basis of the investigations, it can be concluded that the dominant forms of heavy metals are immobile. It was shown that the total content of heavy metals in the sewage sludge does not provide an objective criterion for the environmental risk evaluation. Bearing that in mind, however, it should be noted that heavy metals immobilized in the fraction F-III, may pose a potential hazard to soil in the aeration zone.

15

Spatial Differentiation of Total Nitrogen Content and the Activity of n-transforming Enzymes in a Soil

Piotrowska-Długosz A., Rybacki M., Długosz J., Kobierski M., Wilczewski E.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

Vol. 20, nr 6

663--674

EN

The objective of this study was to evaluate and compare the spatial differentiation of total N (NTOT) content and urease (UR), nitrate reductase (NR) and arginine deaminase (ADA) activities in the surface horizon of Luvisol and Phaeozem of the Pomerania and Cuiavia region. 50 soil samples from both study areas were collected in April 2007 in a square sampling grid (90 × 40 m). The results were evaluated with the use of geostatistical methods. Spatial variability of the investigated parameters was evaluated by using empirical semivariograms with adjusted theoretical mathematical model of variograms. Raster maps of the studied properties were drawn. The concentration of chemical properties (TN, TOC, pHKCl) and the activity of UR and ADA was significantly higher in Phaeozem compared to Luvisol. Only the nitrate reductase activity was similar in samples of both types of soils. To characterise the spatial variability of the properties studied, spherical or mixed (spherical/linear) models with or without the nugget effect (only NR activity in Luvisol), were fitted to the calculated semivariograms. Total N content, NR activity in Phaeozem and ADA activity in Luvisol were in the strong variability class (the nugget effect < 25 %), while UR activity in both soil types and ADA activity in Phaeozem were situated in the moderate variability class (the nugget effect between 25 and 75 %). The ranges of influence calculated for properties studied ranged from 9.0 to 17 m. The raster maps showed that the distribution of each variable had a different pattern on the area studied. A specific variable was distributed in both topsoils in a different way.

PL

Celem badań było określenie zmienności przestrzennej zawartości N-ogółem (TN) oraz aktywności ureazy (UR), nitroreduktazy (NR) i poziomu deaminacji argininy (ADA) w poziomie powierzchniowym gleby płowej oraz czarnej ziemi regionu Pomorza i Kujaw. W kwietniu 2007 r. z obu obszarów pobrano po 50 próbek glebowych z punktów zlokalizowanych w sztywnej siatce kwadratów (90 × 40 m). Wyniki zmienności przestrzennej badanych parametrów określono za pomocą empirycznych variogramów oraz map rastrowych. Zawartość parametrów chemicznych (TN, TOC, pHKCl) oraz aktywność UR i ADA były większe w czarnej ziemi w porównaniu do gleby płowej. Jedynie aktywność nitroreduktazy była zbliżona w obu typach badanych gleb. Zmienność przestrzenną badanych parametrów przedstawiono za pomocą sferycznych lub mieszanych (sferyczno-liniowych) modeli semivariogamów. Zawartość N ogółem, aktywność NR w czarnej ziemi oraz ADA w glebie płowej znajdowały się w niskiej klasie zmienności (wariancja samorodka < 25 %) natomiast aktywność UR w obu typach gleb oraz ADA w czarnej ziemi zaliczono do średniej klasy zmienności. Zakresy autokorelacji badanych zmiennych wynosiły od 9 do 17 m. Mapy przestrzennego rozmieszczenia wyników badanych zmiennych wykazały, że rozmieszczenie wartości każdej z nich wykazywało inny kierunek. Ponadto wartości danej cechy były odmiennie rozmieszczone w obu typach gleb.

16

Wybrane metody oczyszczania odcieków ze składowisk odpadów komunalnych – praca przeglądowa

Długosz J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2013

|

Vol. 15, nr 2

59--68

PL

Artykuł jest przeglądem literatury na temat metod oczyszczania odcieków ze składowisk odpadów komunalnych (zarówno młodych, jak i ustabilizowanych). Poza tym w pracy przedstawiono ogólną charakterystykę wybranych metod oraz ich efektywność usuwania zanieczyszczeń, w tym ChZT, OWO, BZT5 itd.

EN

Article is a review of the literature to the methods of treatment of leachate from municipal landfills (both young and established). In addition, the paper presents a general description of the selected methods and their removal efficiency of pollutants, including COD, TOC, BOD5 etc.

17

Wpływ fermentacji osadów ściekowych na mobilność metali ciężkich na przykładzie oczyszczalni w Skarżysku-Kamiennym

Gawdzik J., Długosz J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2013

|

Vol. 15, nr 4

13--20

EN

The paper presents the impact of sewage sludge fermentation on heavy metal mobility. Sewage sludge from STP near to Skarżysko-Kamienna was researched. The heavy metals: chromium, zinc, cadmium, copper, nickel and lead was analyzed in accordance with the extraction method proposed by the Community Bureau of Reference (BCR). Based on this, it was found that the percent of mobile forms of HMS into sewage sludge after anaerobic digestion decreases.

PL

Wpływ fermentacji osadów ściekowych na mobilność metali ciężkich na przykładzie oczyszczalni w Skarżysku-Kamiennym W publikacji przedstawiono wpływ fermentacji osadów ściekowych na mobilność metali ciężkich. Analizie poddano osad ściekowy pochodzący z oczyszczalni ścieków w Skarżysku-Kamiennej. Badanymi metalami ciężkimi były: chrom, cynk, kadm, miedz, nikiel oraz ołów. Zastosowano metodykę proponowaną przez Community Bureau of Reference (BCR). Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, iż procentowy udział form mobilnych w osadach ściekowych po fermentacji metanowej zmniejsza się.

18

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych na przykładzie wybranej oczyszczalni ścieków w miejscowości "N”

Gawdzik J., Długosz J.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2013

|

Vol. 15, nr 3

9--16

EN

Stabilized sewage sludge from the wastewater treatment plant in Ostrowiec Św. was analyzed in accordance with the extraction method proposed by the Community Bureau of Reference (BCR). Zinc, cadmium, lead and nickel were determined by means of the standard addition with the use of the Perkin-Elmer 3100-BG FAAS atomic absorption spectrophotometer (with the background correction function turned on). Chromium and copper were tested using the FAAS technique. In order to determine mercury the CVAAS method was employed. The sequence analysis revealed the presence of heavy metals in all fractions. It should be strongly emphasised that organometallics and aluminosilicates constitute the most prevalent forms of metals under consideration. On the basis of the investigations, it can be concluded that the dominant forms of heavy metals are immobile. It was shown that the total content of heavy metals in the sewage sludge does not provide an objective criterion for the environmental risk evaluation.

PL

Mobilność metali ciężkich w osadach ściekowych z oczyszczalni ścieków w Ostrowcu Świętokrzyskim Ustabilizowane osady ściekowe pochodzące z oczyszczalni ścieków w Ostrowcu Św. poddano analizie ekstrakcyjnej według metodyki proponowanej przez Community Bureau of Reference (BCR). Cynk, kadm, ołów i nikiel oznaczono metodą dodawania wzorca na spektrofotometrze absorpcji atomowej Perkin-Elmer 3100-BG FAAS (przy włączonym korektorze tła BG). Chrom oraz miedź badano techniką FAAS. Oznaczenie rtęci wykonano metodą CVAAS. Analiza sekwencyjna wykazała obecność metali ciężkich we wszystkich frakcjach. Należy stanowczo podkreślić, iż dominującymi formami występowania analizowanych metali są połączenia metaloorganiczne oraz glinokrzemiany. Wykazano, że sumaryczna zawartość metali ciężkich w osadach ściekowych nie jest obiektywnym kryterium oceny zagrożenia środowiska.

19

Zmienność sezonowa i przestrzenna sodu i chloru w glebach inowrocławskiego Parku Zdrojowego

Krzyżaniak M., Długosz J.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 1

233--237

PL

Badaniami objęto czarne ziemie zlokalizowane w parku zdrojowym w Inowrocławiu, będące pod stałym wpływem tężni. Ten specyficzny czynnik antropogenny powoduje wzrost stężenia jonów sodowych i chlorkowych, zmieniając tym samym istotnie skład kompleksu sorpcyjnego i roztworu glebowego analizowanych gleb. Analizy przeprowadzono na 27 próbkach powierzchniowych pobranych trzykrotnie w ciągu roku (wiosna, lato, jesień). Obliczenia geostatystyczne obejmowały wykreślenie semiwariogramów z danych empirycznych, opracowanie ich modeli oraz wykreślenie na ich podstawie map zmienności przestrzennej badanych składników. Przed wykonaniem map dane były estymowane metodą krigingu punktowego, a zgodność modelu z wariogramem weryfikowano metodą kross-walidacji. Do wykonana modeli semiwariogramów badanych składników wykorzystano modele: sferyczny, liniowy i efektu samorodka. Otrzymane modele dla semiwariogramów jonów chlorkowych, wymiennych i wodnorozpuszczalnych jonów sodowych wykazały, że zakres ich oddziaływania mieści się w przedziale 61÷148 m. Również w rozkładzie przestrzennym we wszystkich badanych składnikach przeważała zmienność strukturalna (długiego zasięgu), co potwierdziła niska wartość efektu samorodka (nugget effect) (8,5÷14,9%). Z badanych składników największą zmiennością przestrzenną charakteryzowały się wymienne jony Na+, na co wskazuje największa wartość wariancji progowej (sill) (59,8÷237,4 (mmol/kg)2). Natomiast najmniejszą zmienność przestrzenną miały jony chlorkowe (0,91÷127,7 (mmol/kg)2). Porównując zmienność w poszczególnych sezonach, stwierdzono, że największą zmiennością charakteryzowały się badane składniki w okresie letnim (121,6÷237,4 (mmol/kg)2).

EN

The research covered Phaeozems (WRB 2007) located in the Spa Park in the town of Inowroclaw, which are under continuous influence of graduation towers. This specific anthropogenic factor induces the increased concentration of calcium, sodium and chloride ions, and thus significantly modify the composition of the sorption complex and the soil solution of the analysed soils. Analyses were carried out on 27 surface samples collected three times per year (spring, summer, autumn). Geostatistical calculations included plotting of semivariograms based on empirical data, drawing up their models and based on them - plotting of spatial variability maps of the studied components. Before maps were drawn, the data were estimated by the method of point kriging, and the goodness of fit of a model to a variogram was verified by the method of cross-validation. Spherical and linear models, as well as the nugget effect were applied in order to prepare the models of semivariograms for the studied elements. The obtained models for semivariograms of chloride ions, exchangeable and water-soluble sodium ions proved that their interactions range from 61 to 148 m. Structural variability prevailed also in the spatial distribution in all studied components (long range), which was confirmed by a low value of the nugget effect (8.5÷14.9%). Among the studied components, exchangeable Na+ ions were characterised by the highest spatial variability, and this is indicated by the highest sill value (59.8÷237.4 (mmol/kg)2). Whereas, chloride ions were characterised by the lowest spatial variability (0.91÷127.7 (mmol/kg)2). When comparing particular seasons, the highest variability of the studied components occured in the summer (121.6÷237.4 (mmol/kg)2).

20

Ocena skuteczności funkcjonowania oczyszczalni ścieków w Barczy (województwo świętokrzyskie)

Długosz J., Gawdzik J.

Proceedings of ECOpole

|

2012

|

Vol. 6, No. 2

585--591

PL

W pracy oceniono funkcjonowanie jednej z oczyszczalni ścieków w województwie świętokrzyskim oczyszczalni ścieków komunalnych w Barczy. Przedstawiono charakterystykę procesów jednostkowych oraz dokonano oceny efektywności systemu oczyszczania ścieków w oczyszczalni. Obiekt uzyskuje bardzo dobre wyniki w oczyszczaniu ścieków, które są zgodne z dopuszczalnymi wartościami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 oraz z pozwoleniem wodnoprawnym. Zawartości wskaźników zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach są zwykle trzy razy niższe od dopuszczalnych. Podobnie, analizując wartości średniodobowego niskiego przepływu rzeki oraz średniej dobowej ilości ścieków odprowadzanej do odbiornika, można stwierdzić, iż rzeka Lubrzanka jest odpowiednim odbiornikiem dla oczyszczonych ścieków.

EN

The paper presents an evaluation of functioning of one sewage treatment plant in Swietokrzyskie Province wastewater treatment plant near Barcza. The characteristics of unit processes and assessment of the effectiveness of the sewage treatment systems was done in this work. A very good result of wastewater treatment, which complies with the limit values laid down in the Regulation of the Minister of Environment of 24 July 2006 and in the water-legal permission was achieved. Content indicators of pollution in treated wastewater are typically three times lower than the limit. Similarly, by analyzing the average daily low flow of the Lubrzanka. The river and the average daily volume of wastewater discharged into the receiver can be concluded, that Lubrzanka river is a suitable receiver for the treated wastewater.