W pracy przedstawiono wielkość ładunku związków biogennych odprowadzanych ze zlewni cząstkowych dorzecza Odry. Wykazano zależność wielkości ładunku związków azotu transportowanych wodami największych rzek w zlewni Baryczy, od warunków klimatyczno-hydrologicznych ich zlewni. Pomiędzy poszczególnymi latami, w zlewniach omawianych rzek, występują bardzo duże różnice jednostkowych ładunków analizowanych związków azotu i fosforu. Ładunki azotu i fosforu ogólnego układają się w przedziale 1,69-17,35 kg Nha^rok"1 i 0,10-1,59 kg P-ha^-rok"1. Przeprowadzone badania wykazały istotną zależność ładunku azotu ogólnego i azotanowego od wielkości przepływu wody i opadów półrocza zimowego. Istotną zależność ładunku związków azotu i średniorocznego przepływu wody wykazano dla wszystkich rzek w zlewni Baryczy. Na podstawie wielkości jednostkowych ładunków azotu i fosforu ogólnego transportowanych z obszaru zlewni rzecznej przedstawiono nowy sposób wyznaczania zeutrofizowanych wód rzecznych. Zgromadzone wyniki pochodzą z prowadzonych badań własnych oraz danych Państwowego Monitoringu Środowiska i obejmują lata hydrologiczne 1992/93-2001/02 Baryczy.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In order to characterize the influence of point and non-point sources of pollution on the loads of nitrogen and phosphorus to the Gwda river, factors that affect leaching of these elements were analysed. The factors include: land use, the kind of soils, climatic conditions in particular hydrological years, the magnitude of water discharge in the river, location of cities and the degree of pollutant reduction in the sewage treatment plants.
PL
W artykule podjęto próbę ustalenia wpływu punktowych i obszarowych źródeł zanieczyszczeń na obciążenie rzeki Gwdy ładunkiem azotu i fosforu oraz zależności ich wymywania od warunków przyrodniczych zlewni. Do czynników oddziałujących na wielkość ładunku azotu i fosforu w wodach rzeki Gwdy zaliczono: sposób użytkowania gruntów, rodzaj gleb, warunki klimatyczne (temperatura i opady) panujące w każdym roku prowadzonych badań, wielkość przepływu wody w rzece oraz lokalizacje miast i stopień redukcji zanieczyszczeń w istniejących oczyszczalniach ścieków. Zlewnia rzeki Gwdy charakteryzuje się dużą lesistością i wysokim procentem obszarów nie użytkowanych rolniczo i leśnie. Wyżej wymienione czynniki i wskazane elementy krajobrazu powinny w znacznym stopniu wpływać na wielkość transportowanych biogenów. Zmiany ładunków azotu i fosforu ogólnego w profilu rzeki pozwalają ustalić ich pochodzenie i dokładną identyfikację, która umożliwia stwierdzenie czy dany ładunek jest pochodzenia punktowego czy obszarowego. Praca wskazuje także te odcinki rzeki, w których wielkości ładunków ulegają zmianie. Zrealizowane badania oraz ich kontynuacja pozwolą ustalić jak duży jest wpływ warunków przyrodniczych na wielkość transportowanych ładunków biogenów w zlewniach rzek o charakterze leśno-rolniczym.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.