PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 16

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Analiza zaburzeń piorunowych indukowanych w modelu wiązki kablowej statku powietrznego
Filik K., Masłowski G.
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika
|
2018
|
z. 37 [297], nr 1
5--24
PL
W artykule dokonano analizy zaburzeń pochodzenia piorunowego, indukowanych w odcinku modelowej wiązki kablowej, ułożonej nad płaszczyzną metalową, w oparciu o przedstawione wyniki badań eksperymentalnych oraz komputerowych. Do przygotowania układu fizycznego użyto typowych lotniczych przewodów i oplotu ekranującego. Badania przeprowadzono dla wybranych wartości obciążenia linii oraz przy kilku sposobach uziemienia ekranu otaczającego wybrane przewody. W nieekranowanej linii tej samej wiązki wymuszano przepływ prądu udarowego. Zarejestrowano przebiegi czasowe napięć i prądów w określonych punktach systemu, będące efektem obecności zaburzenia piorunowego oraz sprzężeń pojemnościowych i indukcyjnych pomiędzy przewodami. Wyniki badań eksperymentalnych były podstawą do weryfikacji rezultatów symulacji komputerowej wykonanej w pakiecie oprogramowania CST Studio Suite 2017. Na bazie przygotowanej struktury trójwymiarowej badanego układu program umożliwił uzyskanie obwodowego modelu linii transmisyjnej, użytego w późniejszych obliczeniach w dziedzinie czasowej. Badania wykazały zależność konfiguracji obciążenia linii i sposobu jej ekranowania na kształt i wartość szczytową obserwowanych przepięć w układzie. Rezultaty obliczeń komputerowych charakteryzowały się dobrą zgodnością z wynikami eksperymentalnymi. Różnice wynikały między innymi ze stopnia dokładności odzwierciedlenia struktury 3D modelu fizycznego, sposobu zdefiniowania prądu wymuszającego oraz parametrów samej symulacji komputerowej.
EN
The paper presents an analysis of lightning overvoltages induced in the section of cable harness, located above the conducive metal plane, based on the presented results of experimental and computer studies. For the preparation of the physical model, typical wires and braided shield for aviation industry were used. The tests were carried out for various harness configuration. First of all, both the values of the resistive loads on both ends of the wires and the method of grounding the screen surrounding the selected wires were changed. In the unshielded wire of the same bundle, the lightning current was forced using a single impulse generator MIG0618SS with high accuracy and repeatability of generated disturbances. The overvoltages were transferred to the other wires of the line by capacitive and inductive coupling. Voltage and current waveforms at specific points of the system were recorded using a digital oscilloscope. The results of experimental research were the basis for verification of the computer simulation computation made in the CST Studio Suite 2017 software package. On the basis of the prepared 3D structure of the studied system, the program made it possible to obtain an equivalent transmission line model, used for later calculations in the time domain. Studies showed a clear and also the expected relationship of load configuration and the shield grounding method of the cable bundle on the shape and peak value of transients observed in the system. The differences resulted among other, from the degree of 3D model accuracy and the method defining the forcing current and parameters of the simulation. It is planned to use the presented software in further work on the analysis of lightning induced signals in electrical and electronic systems.
2
Content available remote Applications of impulse current and voltage generators dedicated to lightning tests of avionics
Filik K., Masłowski G., Karnas G., Szczupak P., Karpiński L., Ziemba R., Wyderka S.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2018
|
R. 94, nr 2
9--12
EN
The paper describes selected studies in the field of lightning and their effects carried out over the years at the Rzeszow University of Technology, which used modular impulse generators MIG0618SS and MIG0600MS. This apparatus dedicated to testing of avionics to induced lightning transients in accordance with DO-160 standard has also proved useful for other applications. The analysis of the previous research was done in terms of the applied solutions of test experimental setups and the parameters and configurations of the impulse generators.
PL
Artykuł przedstawia wybrane badania w obszarze oddziaływań wyładowań atmosferycznych, w których wykorzystano modułowe generatory udarów prądowych i napięciowych, służące do prób odporności awioniki na wtórne efekty wyładowań atmosferycznych. Skupiono się głównie na przedstawieniu dotychczasowych badań pod kątem zastosowanych rozwiązań konfiguracyjnych oraz zadanych parametrów udarów.
3
Wybrane badania w obszarze ochrony odgromowej i przepięciowej z wykorzystaniem generatora udarów piorunowych dedykowanego do testowania awioniki
Filik K., Masłowski G.
Energetyka
|
2018
|
nr 9
491--496
PL
Informacje na temat wyładowań atmosferycznych i ich efektów uzyskuje się od wielu lat poprzez badania eksperymentalne, teoretyczne i obserwację rzeczywistych zjawisk fizycznych. Od wielu lat prowadzone są na Politechnice Rzeszowskiej badania teoretyczne i eksperymentalne rozpływu prądów w urządzeniach piorunochronnych, ich elementach oraz dołączanych układach zasilania i teletransmisyjnych. W artykule przedstawiono wybrane badania w obszarze oddziaływań wyładowań atmosferycznych, w których zastosowano modułowy generator impulsów MIG0618SS. Jest on dedykowany do badań odporności awioniki na przebiegi indukowane od wyładowań atmosferycznych. Jego specyficzna budowa i właściwości pozwoliły na użycie go dodatkowo w innych aplikacjach. Sprawdził się jako źródło wymuszające podczas określania impedancji udarowej urządzeń, analizy rozpływu prądu w modelu urządzenia piorunochronnego oraz do wytwarzania zmiennego pola elektrycznego. Przedstawiono możliwe konfiguracje pracy i nastawy generatora oraz wpływ ich zastosowania na parametry uzyskiwanych dzięki temu impulsów. Wskazano w ten sposób obszary dodatkowych zastosowań dla generatorów z tej serii.
EN
Informations concerning lightning discharges and their effects have been gathered for many years from theoretical research, experimental testing and observations of real physical phenomena. Such theoretical and experimental research of current distribution in lightning protection devices, their elements and connected supply and teletransmission systems have been carried out over the years at the Rzeszów University of Technology. Presented are some selected investigations in the field of lightning discharge impacts for which the modular impulse generator MIG0618SS was applied. It is dedicated to test the avionics susceptibility to current flows induced by lightning discharges. Its specific construction and properties allow it to be used for some other applications. It also proved to be a source of strokes serving to determine the discharge impedance of devices and the analysis of current distribution in models of lightning protection devices as well as to generate the alternating electric field. Presented are possible configurations of the generator operations and settings and also the impact of their application on parameters of the obtained impulses. In this way shown are the areas of additional applications of generators of this model range.
4
Content available remote Estimation of building form factor and calibration of ELF-MF electric field antenna dedicated to lightning measurements
Karnas G., Filik K., Szczupak P., Masłowski G.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2017
|
R. 93, nr 12
26--29
EN
This paper is aimed to obtain a calibration coefficient for lightning electric field antenna operating at the Lightning Research System of Rzeszow University of Technology. The measurement showed that the electric field at the antenna location was significantly increased in respect to the flat terrain. Verification of the calibration coefficient was done with application of the commercial lightning location system data. Comparison with previous research from high voltage laboratory showed that an open test site calibration is in better agreement with empirical formulas.
PL
Celem artykułu było wyznaczenie współczynnika kalibracji anten piorunowego pola elektrycznego pracujących w systemie rejestracji wyładowań atmosferycznych Politechniki Rzeszowskiej. Pomiar uwidocznił, że pole elektryczne w docelowej lokalizacji było znacząco zwiększone w odniesieniu do pomiaru na otwartej przestrzeni. Dokonano weryfikacji współczynnika kalibracji z wykorzystaniem danych komercyjnego systemu lokalizacji wyładowań. Metoda pomiaru w terenie okazała się być w większej zgodności z teorią niż w przypadku pomiaru laboratoryjnego.
5
Funkcjonowanie i rola DNA w komórce - fakty i mity
Cal M., Matyjaszczyk I., Filik K.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2017
|
nr 3-4
40--44
PL
DNA u wszystkich organizmów żywych przyjmuje taką samą strukturę. Jest polimerem składającym się z dwóch łańcuchów połączonych zasadami azotowymi skręconych w podwójną helisę. Dopiero kilka lat po poznaniu struktury DNA, którą odkryli Watson i Crick, udało się złamać kod DNA. Okazało się, że każda trójka nukleotydów DNA zwana kodonem koduje jeden aminokwas w białku. W latach 80. XX w. odkryto, że w łańcuchu DNA znajdują się zasady azotowe, których wcześniej nie znano, do dziś poznano ich pięć. DNA jest materiałem gromadzącym i przekazującym informację na temat budowy i funkcji organizmów. Każda z nici DNA może być szablonem pozwalającym na stworzenie jej kopii, umożliwia to przekazanie jej do komórek potomnych. Może dochodzić do modyfikacji informacji zawartej w DNA, utrwaloną zmianę w informacji DNA nazywamy mutacją, dzięki mutacjom powstaje pierwotna zmienność genetyczna. Mutacje mogą mieć negatywny, obojętny, jak i pozytywny skutek dla komórki. Do negatywnych skutków zaliczamy m.in. nowotwory. Czynnikami środowiskowymi powodującymi mutacje są m.in. promieniowanie słoneczne i związki obecne w zanieczyszczonym powietrzu. Wiedza dotycząca funkcji i roli DNA w komórkach wciąż się powiększa.
EN
Deoxyribonucleic acid (DNA) has the same structure in all living organism. This is a polymer molecule that is built from two antiparallel polynucleotide strands. These strands containing complementary nitrogen bases, what result in hydrogen bond formation between these two strands and a double-helix structure is being created. After several years of discovery the DNA structure (by Watson and Crick) it was possible to decipher the DNA code. It was found out that each three nucleotides encode one amino acid residue in the protein sequence. In the 80s it was discovered that in DNA chain are nitrogenous base that have not been recognized before. Till now five nitrogenous base were known. DNA stores and transfers the information about the structure and function of living organisms. Each of DNA strands can be a template for creation of its copy, what allows to transfer genetic material to the daughter cells. It is possible that the information contained in DNA will be modified and established change is called mutation. Due to the mutations primary genetic variation can occur. Mutation can cause negative, neutral as well as positive effects for cell. As a negative effect the cancers can be mentioned. To the environmental factor causing mutation for example sunlight or compounds present in polluted air can be included. The knowledge of the function and role of DNA in cells is still growing.
6
Content available remote Lightning current distribution in a laboratory model of lightning protection system
Filik K., Karnas G., Szczupak P., Karpiński L., Masłowski G., Ziemba R.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2016
|
R. 92, nr 10
42--45
EN
The paper presents the results of preliminary laboratory tests of impulse current distribution in a model of the lightning protection system (LPS). The wooden frame house was prepared in a scale 1:5. It was based on the full size object subjected to lightning currents during open air experiments at the test side in Huta Poręby near Rzeszów. It was equipped with the model of the lightning protection system connected to the supplying electrical installation. The surge current injected to the tested system in the laboratory was produced with use of the lightning transient generator. Measurements were done for three varied shapes of the injected impulse current. The obtained results indicated the frequency dependent behaviour of the tested system. The current distribution in the proposed laboratory model of LPS is similar to those achieved during the tests on the real scale objects in recent years.
PL
drewniany szkielet budynku mieszkalnego, odwzorowujący obiekt używany do poligonowych badań rozpływu prądów udarowych w jego instalacjach piorunochronnej oraz elektrycznej, prowadzonych w Hucie Poręby niedaleko Rzeszowa. Zaproponowany model odzwierciedla istniejącą na poligonie instalację odgromową wraz z przyłączoną do niej niezasiloną typową elektryczną instalacją w postaci wewnętrznej sieci elektrycznej nn wraz z osprzętem, dochodzącej do złącza kablowego ziemnej linii kablowej nn, stacji transformatorowej i linii napowietrznej SN. Pomiarów dokonano dla trzech różnych kształtów wstrzykiwanego prądu udarowego. Uzyskane rozpływy prądów impulsowych są zbliżone do tych, obserwowanych podczas poligonowych badań pełnowymiarowych systemów przez ostatnie lata. Badany model wykazuje zależny od częstotliwości charakter.
7
Content available remote Analiza przepięć indukowanych pochodzenia atmosferycznego w systemie nawigacyjno-komunikacyjnym statku powietrznego
Filik K., Masłowski G.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2016
|
R. 92, nr 8
263--267
PL
W artykule przedstawiono wstępne rezultaty badań przepięć pochodzenia atmosferycznego, rejestrowanych w zasilonym systemie nawigacyjno-komunikacyjnym statku powietrznego, które prowadzono w Politechnice Rzeszowskiej, w laboratorium przeciwprzepięciowych badań awioniki. Badania wykonano metodą indukcyjnego sprzęgania pojedynczych udarów napięciowych o znormalizowanym kształcie WF4 6,4/69 μs do jednej z wiązek kablowych badanego zestawu. Pomiarów dokonano przy różnych wariantach uziemienia ekranów przewodów. Rejestrowano przebiegi prądowe i napięciowe indukowane w liniach zasilania oraz sygnałowych – obwodzie komunikacji audio. Wykazano wpływ obecności ekranu oraz sposobu jego podłączenia do uziemienia na wartość szczytową i kształt przebiegów napięciowych i prądowych w badanych obwodach.
EN
In this paper, the preliminary results of studies was presented of induced lightning transients in powered NAV/COMM system of the aircraft, conducted at Rzeszow University of Technology, Poland, in laboratory of lightning tests of avionics. The test was perform by coupling standardized voltage waveform WF4 6,4/69 μs into one selected cable bundle, connected to equipment under test. Measurements using different methods of grounding of cable shields were done. Voltage and current transients, induced in power supply and audio communication lines, were recorded. The influence of cable shield presence and shield grounding method to peak value and shape of transients, induced in observed circuits, was shown.
8
Organizmy modelowe w rozwoju biologii i medycyny na przykładzie muszki owocowej
Cal M., Zegan A., Filik K.
Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
|
2016
|
nr 9-10
21--26
PL
Badania na organizmach modelowych, takich jak muszka owocowa, zarówno te prowadzone w przeszłości, jak i te aktualne, są niezwykle istotne w naukach podstawowych, jak również w innych dziedzinach biologii, medycyny oraz szeroko pojętego środowiska.
EN
Studies of model organisms such as the common fruit fly, both those conducted in the past and the current ones, are extremely important for basic sciences, as well as other fields of biology, medicine and the environment.
9
Content available remote Badanie rozpływu długotrwałej składowej prądu piorunowego w instalacjach obiektu
Ziemba R., Masłowski G., Karpiński L., Wyderka S., Karnas G., Filik K., Szczupak P.
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika
|
2015
|
z. 34 [292], nr 2
157--170
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań poligonowych oraz symulacyjnych, rozpływu składowej długotrwałej prądu piorunowego w urządzeniu piorunochronnym, kablowej linii zasilającej i instalacji elektrycznej budynku jednorodzinnego. Badania przeprowadzono w 2014 roku na poligonie badawczym Politechniki Rzeszowskiej w miejscowości Huta Poręby. Rozpływ prądu w poszczególnych elementach badanego obiektu mierzono i rejestrowano za pomocą wielotorowego elektrooptycznego układu pomiarowego. Dla weryfikacji wyników pomiarów, przeprowadzono badania symulacyjne rozpływu prądu udarowego w elementach obiektu zamodelowanego w programie ATP-EMTP. Parametry schematu zastępczego urządzenia piorunochronnego badanego obiektu, w tym poziomych i pionowych uziomów , wyznaczono na podstawie ich wymiarów geometrycznych oraz wartości rezystywności gruntu. Wyniki badań komputerowych wykazały dobrą zgodność z rejestracjami eksperymentalnymi. Różnice wynikają głównie z przyjętych założeń upraszczających w modelu układu i generatora.
EN
The first controlled experimental study of lightning continuous current distribution in the lightning protection system supplied with the electrical system was conducted in 2014 at the open site in Huta Poręby, Poland. The measurement results show that the surge current distribution depends on the individual grounding resistance, as well as, the length of the circuit. This relationship is clear in the case of large differences between the values of grounding resistance. For slight differences in these values, that is of the order of several percent, a stronger influence on the current distribution have a reactance of the lightning protection system. The obtained results were compared to those obtained during previous tests conducted in Florida and Huta Poręby regarding of the distribution of lightning return stroke currents. It turns out that the relationship of amplitudes of the currents in the individual parts of the lightning protection system with respect to the relationship between the grounding resistances are very similar. However, the continuous current components have the same shape in the different conductors of lightning protection system, differently than in the case of return stroke components. It means that the impact of frequency dependent grounding impedance on the shape of continuous current components is much smaller than in the case of much faster return stroke components. The effectiveness of lightning continuous current dissipation to the ground locally is a few percent larger than for return stroke currents. The obtained valuable measurements provide an incentive for further experimental and computational research in order to better know the most important conditions affecting the distribution of continuous current in the lightning protection system.
10
Content available Analiza rozpływu prądu udarowego w urządzeniu piorunochronnym i dołączonych instalacjach
Masłowski G., Wyderka S., Karpiński L., Ziemba R., Karnas G., Filik K., Szczupak P.
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
|
2014
|
Nr 39
41--45
PL
W artykule przedstawiono poligon badawczy systemów ochrony odgromowej należący do Politechniki Rzeszowskiej. Przeprowadzono badania rozpływu prądów udarowych w urządzeniu piorunochronnym obiektu budowlanego i dołączonej instalacji. W badaniach wykorzystano mobilny generator udarów prądowych i oryginalny system pomiarowy. Uzyskane wyniki potwierdzają rejestracje dokonane na Florydzie z wykorzystaniem wyładowań atmosferycznych prowokowanych. Kształty fal prądowych nie są jednakowe w różnych miejscach badanego układu i zależą od parametrów częstotliwościowych poszczególnych elementów instalacji, natomiast efektywność odprowadzania prądu piorunowego do ziemi przez urządzenie piorunochronne zależy od relacji między wartościami impedancji uziemienia obiektu budowlanego i uziemienia najbliższej stacji transformatorowej.
EN
The paper presents a new test site of lightning protection systems belonging to the Rzeszow University of Technology. Analysis of impulse current distribution in the lightning protection system and the connected installations has been conducted. An impulse current generator was used together with the original measurement system during experimental tests. Obtained results confirm registrations made in Florida with usage of triggered lightning experiments. Current waveforms are not the same in lightning protection system and are influenced by frequency dependent parameters of different parts of the installation. The effectiveness of lightning protection system depends on the relation between the amount of impedances of the local grounding system and the grounding system of the transformer station.
11
Content available remote Badanie odporności zespołów awioniki statków powietrznych na narażenia LEMP
Filik K.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2014
|
R. 90, nr 10
60-63
PL
Przedstawiono efekty wyładowań atmosferycznych oddziałujących na statki powietrzne oraz procedurę badań odporności zespołów awioniki na efekty pośrednie obserwowane w ich obwodach. Scharakteryzowano metody weryfikacji podatności urządzeń elektrycznych i elektronicznych na zaburzenia przejściowe powstające w instalacji statku powietrznego. Zaprezentowano przykładowe badanie podatności pracującego zasilacza impulsowego na zaburzenia indukowane w jego obwodzie zasilania. Wykorzystano stanowisko z generatorem pojedynczych udarów napięciowych dostępne w Laboratorium przepięciowych badań awioniki w Politechnice Rzeszowskiej, dedykowane do badań zgodnych z normą DO-160.
EN
Lightning effects observed on aircraft wiring and procedure of lightning immunity tests of avionics were presented. Verification methods of susceptibility to induced transients have been characterized. Exemplary immunity test of powered SMPS power supply with the use of cable bundle method was performed. The test stand with single stroke generator available in the Laboratory of lightning immunity tests of avionics at Rzeszow University of Technology was used. It is dedicated to conduct tests according to DO-160 standard. In the future it is planned to carry out a series of test to obtain input surge impedances.
12
Content available remote Badania funkcjonalne generatora udarów do prób odporności awioniki
Filik K., Karnas G., Masłowski G., Wyderka S., Ziemba R.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2014
|
R. 90, nr 1
144--148
PL
Przeprowadzono badania funkcjonowania generatora przeznaczonego do prób odporności awioniki pojedynczymi udarami napięciowymi i prądowymi odwzorowującymi zagrożenie zaburzeniami powstającymi w czasie wyładowań piorunowych. Obiektem poddanym próbom był wybrany zasilacz komputerowy. Wyniki badań potwierdziły właściwości i parametry generatora gwarantowane przez jego wytwórcę, a także zgodność tych parametrów z wymaganiami normy DO-160. Pozwoliły również na ocenę odporności badanego zasilacza na udary napięciowe i prądowe oraz umożliwiły identyfikację charakteru impedancji jego obwodu wejściowego.
EN
Functional investigations were conducted of generator dedicated for immunity tests of avionics with voltage and current single strokes representing the threat coming from disturbances caused by lightning discharges. Selected computer supplier was the tested object. Investigation results confirmed the characteristics and parameters of the generator guaranteed by the manufacturer, and also the conformity of these parameters with the DO-160 standard requirements. The results also allowed to evaluate the immunity of tested supplier to voltage and current surges, and they enabled to identify the character of its input circuit impedance.
13
Content available remote Analysis of lightning current distribution in lightning protection system and connected installation
Karnas G., Wyderka S., Ziemba R., Filik K., Masłowski G.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2014
|
R. 90, nr 2
174--178
EN
The aim of this paper was to analyze lightning current distribution in a typical lightning protection system (LPS) and connected supplying electrical installation. Some preliminary tests done in 2012 for the real scale test house model equipped with the LPS and connected to the 15kV/400V supplying transformer station showed that the most of the current flew through the transformer grounding. Moreover, shapes of the current wave-forms in the LPS grounding rods were different from the surge, and strongly dependent of the transformer grounding characteristics. In order to make precise analysis a simple model of the LPS was prepared at the open test site. The model was a frame consisted of rectangular air terminals and two grounding rods. Transformer circuit was connected to the one side of the frame near the ground surface. The lightning stroke current was injected to the frame with application of 10/15 μs stroke generator of energy about 10 kJ. Measurement was done for several different configurations of the LPS, and for current amplitudes varied from 100 A up to 3 kA. The results indicated variation regarding both, the amplitude and the shape of the waveforms. The most significant changes were due to trans-former grounding influence. The rising time of the waveforms changed highly when the transformer was connected to the LPS. In correspondence to the current measurement total resistance was verified. The resistance was measured for several groundings individually and totally in respect to the generator surge location. Typical results were observed in this case. Further simulation was based on the evaluation of the generator current by the measured resistances in order to obtain theoretical currents in different points of the LPS. Direct comparison of measured and computed waveforms showed distinct character of the real circuit. Therefore, in order to improve current simulation accuracy the grounding system impedance should be considered rather than the pure resistance.
PL
Celem artykułu była analiza rozpływu prądu piorunowego w urządzeniu piorunochronnym oraz połączonej instalacji zasilającej. Testy generatorowe wykonane w 2012 roku na modelu domu wyposażonego w instalację odgromową oraz podłączonego do transformatora 15kV/400V pokazały, że największa część prądu udarowego odpływała do uziemienia transformatora. Kształty przebiegów prądowych w różnych punktach instalacji różniły się, były również bardzo zależne od rezystancji uziemienia stacji transformatorowej. W celu dokonania precyzyjniejszej weryfikacji przygotowano uproszczony model instalacji odgromowej w postaci prostokątnej ramki złożonej z dwóch zwodów połączonych z uziomami pionowymi. Obwód transformatora był połączony do jednego z uziemień ramki. Kilka odrębnych konfiguracji całego systemu zostało zbadanych dla prądów w zakresie od 100 A do 3 kA. Rezultaty uwidoczniły silną zmienność kształtu oraz amplitudy przebiegów prądowych. Największy wpływ miała wartość rezystancji transformatora. Zweryfikowano również wartość rezystancji poszczególnych elementów indywidualnie oraz rezystancję zastępczą całego systemu. Otrzymano wyniki zgodne z obliczeniami symulacyjnymi. Na bazie rezystancji oraz prądu na wyjściu generatora obliczono prądy teoretyczne w instalacji. Bezpośrednie porównanie z wartościami rzeczywistymi uwidoczniło pewne różnice. W celu poprawy dokładności odwzorowania rozpływu prądów konieczna jest weryfikacja z uwzględnieniem impedancji systemu, a nie wyłącznie rezystancji.
14
Content available remote Analysis of lightning current distribution in lightning protection system and connected installation
Karnas G., Wyderka S., Ziemba R., Filik K., Maslowski G.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2014
|
R. 90, nr 1
122--126
EN
The aim of this paper was to analyze lightning current distribution in a typical lightning protection system (LPS) and connected supplying electrical installation. Some preliminary tests done in 2012 for the real scale test house model equipped with the LPS and connected to the 15kV/400V supplying transformer station showed that the most of the current flew through the transformer grounding. Moreover, shapes of the current wave-forms in the LPS grounding rods were different from the surge, and strongly dependent of the transformer grounding characteristics. In order to make precise analysis a simple model of the LPS was prepared at the open test site. The model was a frame consisted of rectangular air terminals and two grounding rods. Transformer circuit was connected to the one side of the frame near the ground surface. The lightning stroke current was injected to the frame with application of 10/15 μs stroke generator of energy about 10 kJ. Measurement was done for several different configurations of the LPS, and for current amplitudes varied from 100 A up to 3 kA. The results indicated variation regarding both, the amplitude and the shape of the waveforms. The most significant changes were due to trans-former grounding influence. The rising time of the waveforms changed highly when the transformer was connected to the LPS. In correspondence to the current measurement total resistance was verified. The resistance was measured for several groundings individually and totally in respect to the generator surge location. Typical results were observed in this case. Further simulation was based on the evaluation of the generator current by the measured resistances in order to obtain theoretical currents in different points of the LPS. Direct comparison of measured and computed waveforms showed distinct character of the real circuit. Therefore, in order to improve current simulation accuracy the grounding system impedance should be considered rather than the pure resistance.
PL
Celem artykułu była analiza rozpływu prądu piorunowego w urządzeniu piorunochronnym oraz połączonej instalacji zasilającej. Testy generatorowe wykonane w 2012 roku na modelu domu wyposażonego w instalację odgromową oraz podłączonego do transformatora 15kV/400V pokazały, że największa część prądu udarowego odpływała do uziemienia transformatora. Kształty przebiegów prądowych w różnych punktach instalacji różniły się, były również bardzo zależne od rezystancji uziemienia stacji transformatorowej. W celu dokonania precyzyjniejszej weryfikacji przygotowano uproszczony model instalacji odgromowej w postaci prostokątnej ramki złożonej z dwóch zwodów połączonych z uziomami pionowymi. Obwód transformatora był połączony do jednego z uziemień ramki. Kilka odrębnych konfiguracji całego systemu zostało zbadanych dla prądów w zakresie od 100 A do 3 kA. Rezultaty uwidoczniły silną zmienność kształtu oraz amplitudy przebiegów prądowych. Największy wpływ miała wartość rezystancji transformatora. Zweryfikowano również wartość rezystancji poszczególnych elementów indywidualnie oraz rezystancję zastępczą całego systemu. Otrzymano wyniki zgodne z obliczeniami symulacyjnymi. Na bazie rezystancji oraz prądu na wyjściu generatora obliczono prądy teoretyczne w instalacji. Bezpośrednie porównanie z wartościami rzeczywistymi uwidoczniło pewne różnice. W celu poprawy dokładności odwzorowania rozpływu prądów konieczna jest weryfikacja z uwzględnieniem impedancji systemu, a nie wyłącznie rezystancji.
15
Content available remote Badanie rozpływu prądu udarowego w urządzeniu piorunochronnym i instalacji elektrycznej budynku
Wyderka S., Masłowski G., Ziemba R., Karnas G., Filik K.
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika
|
2013
|
z. 33 [289]
349--363
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań poligonowych oraz symulacyjnych, rozpływu prądu udarowego w urządzeniu piorunochronnym, kablowej linii zasilającej i instalacji elektrycznej budynku jednorodzinnego z przyłączonymi urządzeniami AGD i RTV. Badania przeprowadzono w 2013 roku na poligonie badawczym Politechniki Rzeszowskiej w miejscowości Huta Poręby koło Dynowa. Udary prądowe wprowadzano z generatora do zwodu odgromowego na dachu budynku. Rozpływ prądu w poszczególnych elementach badanego obiektu mierzono i rejestrowano za pomocą wielotorowego elektrooptycznego układu pomiarowego. Dla weryfikacji wyników pomiarów, przeprowadzono badania symulacyjne rozpływu prądu udarowego w elementach obiektu zamodelowanego w programie ATP-EMTP. Parametry schematu zastępczego urządzenia piorunochronnego (LPS) w tym elementów uziemienia badanego obiektu w postaci uziomów pionowych i poziomych, wyznaczono na podstawie ich wymiarów geometrycznych oraz wartości rezystywności gruntu. Przeprowadzone badania wykazały istotny wpływ konfiguracji, wymiarów i impedancji elementów badanego obiektu na rozpływ prądu w układzie. Zauważono wpływ częstotliwościowych zależności parametrów układu na zmiany kształtów zmierzonych prądów. Wyniki symulacyjne wykazały dobrą zgodność z wynikami eksperymentalnymi. Niewielkie różnice wynikają z przyjętego w symulacjach dwu-wykładniczego przebiegu prądu, który nie odwzorowuje w pełni prądu generatora.
EN
The paper presents results of the lightning protection system (LPS) tests for a small residential structure with the connected home appliances and electronics, conducted in 2013 at the new test site in Poland using the mobile surge current generator. Current surges were injected from generator to the air termination on the building roof. Current distribution in individual elements of test object was measured and registered with multi-channel electro-optical measurement system. The current waveshapes in the vertical ground electrodes differed from the injected current waveshapes and from the current waveshapes in other parts of the test system. Computer simulation using ATP-EMTP were carried out in order to verify the results of measurements. Vertical and horizontal ground electrodes were modeled for specified parameter resulting from the geometrical configuration of the system and the measured soil conductivity. Conducted investigations showed the significant influence of configuration, dimensions and impedance of test object on current distribution. A significant influence of frequency dependent components of the system impedances on current waveshapes has been noticed. Computed results show a good agreement with the experimental data. Small differences in the current waveshapes result mainly from the adopted double-exponential mathematical approximation which does not perfectly match the current injected from the generator.
16
Content available remote Analysis of a simple grounding system installed in a multilayer soil
Karnas G., Masłowski G., Ziemba R., Wyderka S., Filik K.
Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Elektrotechnika
|
2012
|
z. 32 [287]
5--15
EN
The aim of the paper is to analyze the influence of selected geoelectrical models on the correctness of a simple grounding system performance estimation. A comparison of different multilayer soil models used to compute grounding system resistance was made as an alternative to typical uniform and two-layer soil conceptions. Experimental tests of a simple grounding system are described. Preliminary measurements were conducted at the new open-air laboratory belonging to Rzeszow University of Technology (RUT), Poland. Finally, measurements of soil resistivity with the use of different methods and at the same time, the ground resistance measurements of simple grounding system were performed. Using the experimental data, a different multilayer soil models were proposed and the grounding resistances of the same grounding system were computed. In case of impact excitations characteristic for lightning currents, the potential distributions around the analyzed grounding system are shown for the selected multilayer soil, and then, the obtained simulation results were compared with the case of the corresponding uniform soil.
PL
Celem artykułu jest analiza wpływu wybranych modeli geoelektrycznych gruntu na poprawność symulacji prostego układu uziemienia. Szczegółowej analizie poddano typowe modele jednorodne oraz dwuwarstwowe, a następnie porównano je ze znacznie bardziej złożonymi koncepcjami gruntu wielowarstwowego. Uzyskane rezultaty odniesiono do wyników eksperymentalnych. Pomiary wykonano na poligonie badawczym w Hucie Poręby należącym do Politechniki Rzeszowskiej. Rezystywność gruntu na terenie poligonu uzyskano trzema metodami: Wennera, Schlumbergera oraz ogólną czteroelektrodową. Jednocześnie zmierzono rezystancję oraz rozkład potencjału wokół badanego układu uziemiającego. Na podstawie zebranych wyników zaproponowano kilka modeli geoelektrycznych gruntu, dla których odpowiednio wyznaczono rezystancje uziemienia. Dokonano również analizy obejmującej rozkład potencjału generowanego rozpływem prądu udarowego typowego dla wyładowań piorunowych. Uzyskane rezultaty porównano z wynikami dla gruntu jednorodnego.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.