Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wysokotemperaturowa korozja wprocesie topnienia folii z aluminium i jego stopów pokrytej nadrukiem farb i lakierów

Bonderek Z., Smorawiński Z.

Przegląd Odlewnictwa

|

2009

|

Vol. 59, nr 1-2

26-30

PL

W artykule poruszono zagadnienie wysokotemperaturowej korozji jako efektu stosowania we wsadzie dla gatunków stopów serii 1000, 3000 i 5000 skladników z pokryciami organicznymi. Przedstawiono efektywność topienia statycznego wsadu o różnej masie, ze szczególnym uwzględnieniem materiałów cienkościennych. Zasygnalizowano potrzebę istnienia określonych funkcji dla procesów topienia topienia takich materiałów.

EN

In the article the problem of the high-temperature corrosion as the result of organic coverings of the charge materials for alloys of the serie 1000, 3000 and 5000 has been discussed. The effectiveness of static melting the charges of different mass has been presented with a special consideration of the thin-walled materials.

2

Wpływ stref oddziaływania obciążeń termicznych na poszczególne elementy funkcjonalne tłoków do silników spalinowych - charakterystyka właściwości siluminów w poszczególnych strefach

Bonderek Z., Krawczyk Ł.

Przegląd Odlewnictwa

|

2009

|

Vol. 59, nr 1-2

62-65

PL

W artykule przedstawiono badania wpływu stref oddziaływań termiczno-mechanicznych na poszczególne elementy konstrukcyjne tłoków do silników spalinowych. Obszary te scharakteryzowano pod względem właściwości fizycznych stopu, z którego produkuje się tłoki jak i pod względem analizy procesu krzepnięcia wspomnianego materiału w poszczególnych obszarach odlewu. Bazą do badań były odlewy tłoków do silników Diesla typu Heavy-Duty. Zaprezentowano również informacje przybliżające metody badań kontroli pod względem jakościowym podczas produkcji tłoków począwszy od procesu odlewania aż do obróbki końcowej (mechanicznej) włącznie.

EN

The article presents the influence of the zones of thermal-mechanical interaction on the particular constructional elements of the pistons for combustion engines. These areas have been characterized as regards the physical properties of the alloy, the pistons are produced of, as well as regards the analysis of the solidification of the mentioned material in the particular areas of the castings. Basis for the research were the pistons for the Diesel engines type Heavy-Duty. There also have been presented informations bringing closer the methods of inspection as regards the quality problems during piston production, beginning from the pouring process till the mechanical working of castings.

3

Badania odpornościna zmęczenie cieplne stopów Al-Si w obrębie odlewów tłoka typu Heavy-Duty

Zych J., Bonderek Z., Krawczyk Ł.

Przegląd Odlewnictwa

|

2009

|

Vol. 59, nr 1-2

18-20

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań zmęczenia cieplnego próbek pobranych różnych miejsc dużych tłoków silnikowych wykonywanych ze stopu Al-Si z dodatkiem: Cu (~3,50%), Mg (~0,80%) Ni (~2,40%) oraz Mn (~ 0,20%). Próbki zostały pobrane z miejsc, w których szybkość krzepnięcia odlewu była wyraźnie zróżnicowana. Badania w zakresie temperatury 50-350oC wskazują na dużą anizotropię odporności stopu na zmęczenie cieplne. W próbkach z najgrubszych miejscach tłoka stwierdza się odporność wynoszącą około 20-30 cykli cieplnych: nagrzanie-chłodzenie, w próbkach pobranych z miejsc najszybciej stygnących odporność wynosi ponad 200 cykli: Anizotropia zmęczenia cieplnego wynika ze struktury metalograficznej odlewu w poszczególnych jego obszarach, drobnoziarnista struktura sprzyja odporności tych stopów na zmęczenie cieplne.

EN

In the article results of of the research on the thermal fatigue of the samples taken from different places of big motor pistons made of Al-Si alloy with the additions of: ab. 3,50% Cu, ab. 0,80% Mg, ab. 2,40% Ni and ab. 0,20% Mn. The samples have been taken from pklaces, where the cooling rate was distincly differentiated. The research in the temperature range 50-350oC ondicate a great anisotropy of theresistance to thermal fatigue of the alloy. The thermal resistance of the samples taken fron the thickest places of the piston is about 20-30 cycles: heating-cooling, while in the samples taken from the places cooled with the graeatest rate 0- over 200 cycles. The anisotropy of the resistance to the thermal fatigue results from the microstructure of the casting in its respective places: the fine-grained structure favorizes a greater resistance of the alloys being researched to the thermal fatigue.

4

Ołów w świetle badań archeologicznych na Rynku Gównym w Krakowie

Garbacz-Klempika A., Rzadkosz S., Bonderek Z.

Przegląd Odlewnictwa

|

2008

|

Vol. 58, nr 12

642-647

PL

Metale w średniowieczu miały duże znaczenie dla gospodarki europejskiej, a rozwój ekonomiczny regionów w znacznym stopniu opierał się na pozyskiwaniu i handlu kruszcami. W Małopolsce i na Górnym Śląsku działalność człowieka, o charakterze wydobywczym i produkcyjnym, związana z występowaniem surowców naturalnych, miała miejsce już w czasach prehistorycznych. W średniowieczu największe znaczenie miały bogate w srebro rudy ołowiu eksploatowane głównie na terenie Sławkowa, Olkusza, Trzebini, a także wielu pobliskich miejscowości. Wielkość produkcji metali ze złóż śląsko-krakowskich w tym czasie wynosić mogła kilkaset ton rocznie. Ołów z rodzimych złóż służył miejscowym potrzebom, stając się z czasem przedmiotem handlu o europejskim zasięgu. Prowadzone w latach 2005-2008 badania archeologiczne, we wschodniej części Rynku Głównego w Krakowie, potwierdzają obecność ołowiu (np. w postaci licznych okrawków) w okolicy budynku Wielkiej Wagi, instytucji związanej z handlem metalami, począwszy od XIII wieku. W obszernym materiale archeologicznym wyróżnia się unikatowe znalezisko, którym jest bochen ołowiu z XIV wieku o wadze 693 kg. Zachowany w całości świadczy, iż przeznaczony był do handlu hurtowego. Tak uformowane bochny, ważone i znaczone na Rynku w Krakowie, dzielono na mniejsze części i sprzedawano na miejscu lub wysyłano na Węgry lub do Prus i Flandrii. W okresie XV-XVI wieku Małopolska i Śląsk w produkcji i handlu ołowiem zajmowały czołowe miejsce w Europie, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego kraju.

EN

Metals had in Middle Ages a great importance for the european economy, and the economic development of the regions based in essential degree on the mining of ores and on the trade in them. The human activity of the mining and production character and connected with the appearance of the natural raw materials in Little Poland and Silesia already had place at the prehistorical times. In Middle Ages the greatest importance had silver-rich lead ores exploited on the area of Sławków, Olkusz and Trzebinia as well as near to these localities. The yearly size of metal production from the Silesian-Cracovian deposits could at this time amount to some hundreds tons. The lead of the native deposits served to the local needs, but with the run of the time it became the object of european scope. The archeological research being curried out in the years 2002-2008 in the easter part of the Main Market in Cracow confirmed the presence of lead (for instance in the form of trimmings) in the vicinity of the building of Great Scales, i. e. institution connected with the metal trade, beginning from the XIII century. The wide archeological material is distinguished by an unical found, namely a large loaf of lead from XIV century, weighTing 693 kg. Retained as a whole it proves that it was determined for wholesale. The loafs, formed by such a way, weight and marked at the Main Market in Cracow, were divided in smaller parts and sold on the place or send to the Hungary, Prussia or Flanders. In the period of XV-XVI centuries Little Poland and Silesia took a leading position in Europe in the lead production and trade and thus contributed to the economic development of the country.

5

Kierunki rozwoju rafinacji barbotażowej aluminium i jego stopów za pomocą urządzeń z wirującą dyszą typu "pompa"

Bonderek Z., Smorawiński Z.

Przegląd Odlewnictwa

|

2007

|

Vol. 57, nr 7-8

346-353

PL

Omówiono w sposób szczegółowy warunki procesu rafinacji barbotażowej za pomocą urządzeń z wirującą dyszą. Rafinacja metalu odgrywa dużą rolę w otrzymywaniu metalu o małej zawartości rozpuszczonych gazów i wtrąceń niemetalicznych, a tym samym uzyskania odlewów o wysokiej jakości. Konstrukcja dyszy o nazwie MDS spełnia kryteria efektywności procesu rafinacji i stanowi dobre rozwiązanie dla prowadzenia tego procesu.

EN

Conditions of the barbotage refining process performed by means of devices with the rotary nozzle are discussed in detail. The refining process is very important for obtaining metal of small contents of dissolved gases and non-metallic contaminations - necessary for high quality castings. The construction of the MDS nozzle meets criteria of the refining process efficiency and constitutes good solution for this process.

6

Rafinacja przepływowa pulsacyjna ciekłych stopów

Bonderek Z., Rzadkosz S., Smorawiński Z.

Pneumatyka

|

2005

|

nr 5

28-29

PL

W artykule przedstawiono badania skuteczności procesu usuwania zanieczyszczeń gazowych i wtrąceń metalicznych z ciekłych stopów aluminium za pomocą wysoko dyspergującej rafinacji. Przeprowadzono badania rafinacji gazami oczyszczającymi kąpieli metalowej oraz badania rozpraszania pęcherzy gazu rafinującego w cieczy modelowej przez głowice obrotowe różnej konstrukcji. Testowano stacjonarne i pulsujące podawanie gazu oczyszczającego na jego dystrybucję w kąpieli metalowej. Wyniki badań posłużą do opracowania nowych rozwiązań głowic do wysoko dyspergującej rafinacji metalu.

7

Recykling lakierowanych aluminiowych odpadów opakowaniowych po napojach (1)

Bonderek Z., Smorawiński Z.

Przegląd Odlewnictwa

|

2004

|

Vol. 54, nr 3

232-238

PL

W artykule przedstawiono prawne aspekty recyklingu lakierowanych aluminiowych odpadów opakowań po napojach. Zakład produkcyjny w Koninie o nazwie Aluminium Recykling Organizacja Odzysku SA specjalizuje się w recyklingu tychże odpadów. Recykling odpadów tego rodzaju ma duże znaczenie dla polskiej gospodarki, pozwala bowiem na odzysk cennego surowca, jakim jest aluminium. Zdaniem ekspertów nastąpi wzrost zużycia i recyklingu aluminiowych puszek po napojach w Europie Środkowej i Wschodniej, a przeprowadzone uregulowania prawne powinny stać się motorem dla rozwoju polskiego przemysłu recyklingu surowców wtórnych.

EN

In the article legal aspects of the recycling of the laquered aluminium drink packaging wastes were presented. The production plant "Aluminium Recykling Organizacja Odzysku SA" in Konin is specializing itself in the recycling of such wastes. The recycling of the wastes of this kind is very important for the polish economy, because it allows to win back a very valuable raw material, namely the aluminium. In the opinion of the experts there will be observed an increase of the consumption and of recycling grade of the aluminium drink packaging boxes in Middle and Eastern Europe. The legal regulations shall become the driving force for the development of the polish recycling industry of the secondary raw materials.

8

Recykling lakierowanych aluminiowych odpadów opakowaniowych po napojach (II)

Bonderek Z., Smorawiński Z.

Przegląd Odlewnictwa

|

2004

|

Vol. 54, nr 5

410-418

PL

Artykuł omawia techniczne aspekty realizacji procesu recyklingu lakierowanych opakowań po napojach. Podano uwarunkowania, które powinny stanowić podstawę szczegółowych analiz przy podejmowaniu wszelkiego rodzaju wykładni aktów prawnych w tym zakresie oraz podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

EN

The article discusses technical aspects regarding implementation of recycling process for waste lacquered beverage cans. Conditions were given, which should provide the basis for detailed analyses performed when accepting all types of legal act interpretations related to this issue and making investment-related decisions.

9

Analiza hipotez wyjaśniających mechanizm modyfikacji stopów Zn-25% Al dodatkiem tytanu w zaprawach

Fraś E., Bonderek Z.

Przegląd Odlewnictwa

|

2004

|

Vol. 54, nr 2

144-150

PL

Stopy na osnowie cynku zawierające aluminium w ilości 25-28%, charakteryzują się w temperaturze otoczenia dobrymi właściwościami. mechanicznymi. Wykazują one także dobre właściwości odlewnicze, dobrą skrawalność i odporność na ścieranie. Wadą tych stopów jest mała plastyczność, a jej zwiększenie było tematem wielu badań. Jedną z metod zwiększenia plastyczności stopu jest rozdrabnianie dendrytów fazy alfa za pomocą zabiegu modyfikacji dodatkiem tytanu. Wprowadzenie tytanu w postaci zapraw Zn-Ti lub AI-Ti jest przedmiotem wielu opracowań podejmujących próbę wyjaśnienia mechanizmu rozdrobnienia ziaren. Autorzy przeprowadzili analizę hipotez dotyczących mechanizmu modyfikacji i przedstawili wnioski, wyjaśniające wiele sprzecznych sformułowań, spotykanych w literaturze.

EN

The Zn - alloys containing 25-28 % Al are characterised by good mechanical properties in the room temperature. They also have good foundry properties and good workability as well as high wear resistance. The drawback of these alloys is their low plasticity and its improvement was theme of a number of investigations. One of the methods of increasing the plasticity of the alloys under discussion is the refinement of the of dendntes alpha-phase using the inoculation treatment by the addition of titan. Introduction of titan in the form of master alloys Zn-Ti and AI-Ti was object of several research works in which the tests of clearing the mechanism of the refinement of the structural grains was undertaken The authors have carried out an analysis of the hypothesis concerning the mechanism of the inoculation of the Zn-AI alloys and have drawn conclusions clearing many of the contradictory formulations found in the technical literature.

10

Recykling lakierowanych aluminiowych odpadów opakowań po napojach

Bonderek Z., Smorawiński Z.

Archiwum Odlewnictwa

|

2004

|

R. 4, nr 13

25--32

PL

W niniejszym artykule poruszono, na bazie dotychczasowych doświadczeń takie zagadnienia, jak prawne umocowanie realizacji recyklingu odpadów opakowaniowych z aluminium i jego oddziaływanie na przemysł aluminiowy, rynek opakowań oraz ich jakość, a także wymagania techniczne i środowiskowe, niezbędne do realizacji recyklingu lakierowanych opakowań po napojach.

EN

In the article legal aspects of the recycling of the laquered aluminium drink packaging wastes were presented. The recycling of the wastes of this kind is very important for the polish economy, because it allows to win back a very valuable raw material, namely the aluminium. In the opinion of the experts there will be observed an increase of the consumption and of recycling grade of the aluminium drink packaging boxes in Middle and Eastern Europe. The legal regulations shall become the driving force for the development of the polish recycling industry of the secondary raw materials.

11

Problematyka badawcza realizowana w Zakładzie Odlewnictwa Metali Nieżelaznych

Bonderek Z., Rzadkosz S.

Przegląd Odlewnictwa

|

2001

|

Vol. 51, nr 9-10

317-320

PL

Omówiono problematykę badawczą realizowaną w Zakładzie Metali Nieżelaznych, skoncentrowaną na poszukiwaniu żużli pokrywajaco-rafinujacych dla aluminium i jego stopów. Drugi obszar działalności Zakładu obejmuje badania rafinacji metali nieżelaznych za pomocą mediów gazowych, a także ocenę stopnia zagazowania ciekłego metalu. Scharakteryzowano badania mechanizmu modyfikacji stopów aluminium i miedzi, procesów segregacji składników w brązach cynowych, a także technologii odlewania stopów magnezu i stopów o wysokiej wytrzymałości wytwarzanych na osnowie aluminium.

EN

The research problems, which are performed in the Chair for Non-Ferrous Metals Founding and concentrated on searching covering and refiners slags for aluminium and its alloys, are described. The second area of the activities includes investigations of refining non-ferrous metals by means of gaseous media as well as evaluation of the amount of gases in the liquid metal. The investigations of the inoculation mechanism of aluminium and copper alloys, segregation processes of constituents in tin bronzes and also pouring technology of magnesium alloys and alloys of high strength produced on aluminium matrix have been characterised.

12

Technologiczne problemy usuwania zanieczyszczeń z ciekłych stopów aluminium

Bonderek Z., Rzadkosz S., Smorawiński Z.

Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji

|

2001

|

Vol. 21, Nr spec

11-17

PL

Nowe technologie rafinacji polegają na wprowadzeniu obojętnego gazu za pomocą wirującej dyszy. W artykule zamieszczono wyniki badań procesu rafinacji w komorze urządzenia RGZ. Model procesu rafinacji gazowej obejmuje zjawisko dyfuzji wodoru w głąb pęcherzyków gazu oczyszczającego oraz mechaniczne unoszenie wtrąceń tlenkowych i innych zanieczyszczeń. Od-powiednia konstrukcja dysz, wirujących z odpowiednią szybkością, ilość gazu rafinującego i ilość żużla decydują o intensywności rafinującego działania.

EN

The modern technologies of refining consist in introducing, by means of a spinning nozzle, the inert gas. In the paper there are presented results of studies on the refining process in the RGZ device-chamber. The model of gas refining process allows for a phenomenon of the hydrogen diffusion inside the bubbles of refining gas and for the mechanical removal by flotation of oxide inclusions and other impurities. The proper design of the nozzles, spinning at a predetermined rotational speed, refining gas volume, type and volume of flux added - determines the intensity of the refining effect.

13

Zjawiska porowatości w odlewach ze stopów aluminium i magnezu

Bonderek Z., Rzadkosz S.

Krzepnięcie Metali i Stopów

|

2000

|

R. 2, nr 43

51--55

PL

Stopy lekkie o wysokiej wytrzymałości właściwej jako konstrukcyjne tworzywa odlewnicze są bardzo trudne pod względem technologicznym. Należą do nich stopy o strukturze typu roztworu stałego α na osnowie Al-Cu, Al-Cu-Mg i Al-Zn-Mg oraz stopy na osnowie magnezu typu np. Mg-Al-Zn. Podobne problemy technologiczne, aczkolwiek w znacznie mniejszej skali, pojawiają się również w przypadku innych stopów, w tym również podeutektycznych stopów Al-Si, w strukturze których dominuje roztwór stały α. Warunkiem uzyskania wysokich właściwości wytrzymałościowych jest odlanie stopów o zwartej, drobnoziarnistej strukturze pozbawionej nieciągłości wewnętrznych. [...]

14

Studies on the effectiveness of gas refining process

Bonderek Z., Rzadkosz S., Smorawiński Z.

Krzepnięcie Metali i Stopów

|

1999

|

R. 1, nr 41

212--217

EN

In the technology of preparing molten aluminium and its alloys the process of refining plays a very important part. In industrial practice they use for refining, alternatively, gaseous nitrogen, argon, chlorine or a mixture of these gases as well as the solid compounds of chlorine or nitrogen, which after immersing in liquid metal are decomposed with evolution of the bubbles of refining gas. The mechanism of hydrogen removal is an effect of the difference in partial pressure of hydrogen dissolved in metal bath (pH > O)and the partial pressure of hydrogen in the bubbles of refining gas. The removal of hydrogen from the metal bath is combined with the simultaneous removal of non-metallic inclusions by flotation. [...]

15

Problemy uszlachetniania ciekłych stopów aluminium

Bonderek Z., Rzadkosz S.

Krzepnięcie Metali i Stopów

|

1999

|

R. 1, nr 41

153--159

PL

Proces technologiczny przygotowania stopów odlewniczych obejmuje wszelkie zabiegi zmierzające do uzyskania żądanej optymalnej struktury odlewów bez porowatości, nieciągłości i wtrąceń . Zabiegi uszlachetniania ciekłych stopów są szczególnie ważne w przypadku wykorzystania materiałów wtórnych (złomu i odpadów własnych), przy czym problemy jakości odlewów pojawiają się głównie z powodu [1] - obecności zanieczyszczeń gazowych. Wskutek wydzielania się gazów w czasie krzepnięcia (głównie wodoru rozpuszczonego w ciekłym metalu) pojawia się porowatość gazowa. Gaz ten tworzy w odlewie pęcherze o różnej wielkości powodujące makro i mikroporowatość.

16

Analiza skuteczności zabiegów modyfikacji stopów aluminium

Bonderek Z., Rzadkosz S., Kucharski M.

Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji

|

1998

|

Vol. 18, nr spec

43-54

PL

Badano skuteczność oddziaływania preparatów modyfikujących na mikrostrukturę i właściwości wytrzymałościowe stopów aluminium. Ocenie poddano wpływ dodatków cyrkonu, sodu; strontu, tytanu, boru i innych domieszek w zależności od oddziaływania innych czynników na efekty zmian struktury i właściwości stopów aluminium. Zanalizowano przyczyny zmniejszonej efektywności oddziaływania preparatów modyfikujących.

EN

Within the framework of research works carried out recently an effect of the refining modifying agents on microstructure and mechanical properties of aluminium alloys was examined. An attempt was made to study the complex effect of various refining agents and other additives on the degree of alloy stnzcture refinement. The effect of additions of zirconium, sodium, strontium, titanium, boron and other elements was examined and referred to the effect of other factors changing the structure and properties of aluminium alloys. The reasons which account for a reduced effect of the refining-modifying agents were investigated.