Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowe rezultaty badań mineralizacji polimetalicznej, PGE i REE w suwalskim masywie anortozytowym (NE Polska)

Wiszniewska J., Krzemińska E., Rosowiecka O., Petecki Z., Ruszkowski M., Salwa S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 472

271--284

PL

Suwalski masyw anortozytowy (SAM) występuje w podłożu krystalicznym północno-wschodniej Polski w obrębie 200-kilometrowej długości magmowego terranu mezoproterozoicznych skał facji AMCG (anortozyty–mangeryty–charnockity–granity), zwanego kompleksem mazurskim. SAM odkryto w wyniku rozpoznania wiertniczego wyraźnych ujemnych anomalii magnetycznych i grawimetrycznych. Z masywem anortozytowym są związane rozległe ujemne anomalie obu pól potencjalnych. Anomalię grawimetryczną otaczają pasma anomalii dodatnich wywołanych przez skały o podwyższonych gęstościach, takie jak: granitoidy, monzodioryty i granodioryty. Ujemną anomalię magnetyczną okalają pasma dodatnich anomalii o znacznych amplitudach, szczególnie mocno zaznaczające się od południa, zachodu i północy. Dodatnie anomalie są związane z występowaniem skał o stwierdzonej, silnej podatności magnetycznej spowodowanej zawartością ferrolitów: skał ilmenitowo-magnetytowych z towarzyszącą im mineralizacją siarczków Fe-Cu-Ni-Co. Złoża rud Fe-Ti-(V) w SAM zostały odkryte przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) we wczesnych latach 60. XX w., pod miąższym nadkładem fanerozoicznych skał osadowych, w obrębie małych dodatnich anomalii magnetycznych, w rejonie Krzemianki, Udryna, ¬Jeleniewa i Jeziora Okrągłego. Złoża te udokumentowano za pomocą ok. 100 głębokich otworów wiertniczych, do głębokości 2300 m, a zasoby oszacowano w kat. C1 + C2 na ok. 1,5 mld ton rudy tytanomagnetytowej z wanadem, głównie w polu rudnym Krzemianka i Udryn. Wiek modelowy uzyskany metodą Re-Os NTIMS dla rud Fe-Ti-V i siarczków ze złóż Krzemianka i Jeziora Okrągłego wyniósł 1559 ±37 mln lat ze stosunkiem początkowym 187Os / 188Os = 1,16 ±0,06. Uznano go za wiek całego masywu suwalskiego. Pomimo wieloletnich badań, wgłębna budowa i forma masywu nie są dokładnie rozpoznane. Obecnie są wykonywane geofizyczno-geologiczne modelowania 3D danych otworowych z wykorzystaniem pakietu oprogramowania OasisMontaj (Geosoft). Model 3D jest generowany w aplikacji GeoModeller 3D (Intrepid Geophysics) w celu rozpoznania prawidłowości geologicznych oraz interpretacji anomalii magnetyczno-grawimetrycznych na całym obszarze masywu, łącznie z osłoną.

EN

Suwałki Anortosite Massif (SAM) occurs in the crystalline basement of NE Poland within 200 km of the magmatic, Mesoproterozoic AMCG (anorthosite–mangerite–charnockite–granite) rock suite terrane called the Mazury Complex. SAM was discovered as a result of the drilling research of the prominent negative magnetic and gravimetric anomalies. There is an extensive negative anomaly of both potential fields related to the anorthosite massif. Gravimetric anomaly is surrounded by the bands of positive anomalies caused by rocks with elevated densities, such as granitoids, monzondiorites and granodiorites. A negative magnetic anomaly is surrounded by the bands of positive anomalies with significant amplitudes, particularly strongly marked from the south, west and north. Positive magnetic anomalies are associated with the presence of rocks with proven strong magnetic susceptibility due to the content of ferrolites (ilmenite-magnetite rocks) with accompanying Fe-Cu-Ni-Co sulphide mineralization. Fe-Ti-(V) ore deposits in the SAM were discovered in the early 1960s, in the region of Krzemianka and Udryn, but also Jeleniewo and Jezioro Okrągłe, under a thick overburden of Phanerozoic sedimentary rocks within small positive magnetic anomalies. These deposits were documented in about 100 deep boreholes to a depth of 2300 m, and the resources in C1 + C2 category were estimated for about 1.5 billion tons of titanium-magnetite ores with vanadium, mainly in the Krzemianka and Udryn ore fields. The model age obtained by the Re-Os NTIMS method for Fe-Ti-V ores and sulphides from the Krzemianka and Jezioro Okrągłe ore deposits was 1559 ±37 Ma with an initial ratio of 187Os/188Os = 1.16 ±0.06. This age was recognized as the age of the entire Suwałki Massif. Despite many years of research, the deep structure and the form of the massif has not been fully recognized. At present, geophysical and geological 3D modelling of borehole data is carried out using the OasisMontaj (Geosoft) software package. The 3D model is generated in the GeoModeller 3D application (Intrepid Geophysics) in order to recognize the geological correctness and interpretation of magnetic-gravity anomalies of the whole massif and its cover.

2

Stratigraphy and palaeoenvironment of Stajna Cave (southern Poland) with regard to habitation of the site by Neanderthals

Żarski M., Winter H., Nadachowski A., Urbanowski M., Socha P., Kenig K., Marcinkowski B., Krzemińska E., Stefaniak K., Nowaczewska W., Marciszak A.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 2

350--369

EN

The Stajnia Cave is one of the most important archaeological sites due to the finds of the first remains of Neanderthals in Poland, and several tens of thousands of flint artefacts from the Middle Palaeolithic. Based on geological, geochemical, palaeobotanical, palaeozoological, archaeological and isotope analyses, coupled with absolute age determinations (OSL, U-Th and C14), 15 lithostratigraphic layers were distinguished and palaeoenvironmental conditions during the sedimentation of these beds were determined. The cave loams accumulated through weathering, aeolian and fluvial processes. Their age may be correlated with an interval from the Early Glacial to the Late Pleniglacial of the Visulian (Weichselian) Glaciation. Archaeological relics related to the Neanderthals have been discovered in layer D with an absolute age of about 52,000–45,000 years BP and correlated with MIS 3 – the Middle Plenivistulian (Interplenivistulian). Climate oscillations in the Vistulian are reflected by the type of the sediments and their physical-chemical features, allowing determining warmer interstadial and colder stadial periods. Generally, the climate was cold, characteristic of tundra areas with a typical vegetation and fauna, and with the mean temperature of the warmest month not exceeding 12°C. Based on multi-proxy studies it can be concluded that from layer E1 upwards, the climate conditions became progressively drier. At that time, the climate was cold with continental features enhancing tundra domination. This conclusion is confirmed by palaeontological investigations and the record of stable oxygen isotopes in the teeth of reindeer. The studies have also indicated seasonal migration of reindeer on the tundra that surrounded the cave. Probably, short-term slight climate warmings occurred during the Middle Plenivistulian (Interplenivistulian).

3

Reconstructing seasonality using δ18O in incremental layers of human enamel : a test of the analytical protocol developed for SHRIMP IIe/MC ion microprobe

Krzemińska E., Sołtysiak A., Czupyt Z. J.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 2

370--383

EN

A number of recent studies dealing with palaeoclimate and environmental reconstruction include the measurement of oxygen isotope composition of mammalian teeth. Some of them analyse a temporal sequence of the changes recorded in bioapatite from enamel layers representing the whole period of tooth development. Enamel samples display large intra-tooth δ18O variations that may reflect a seasonal fluctuation in the δ18O of local palaeoclimate parameters. The present paper provides an effective analytical protocol for sequential δ18O analysis of human teeth using SHRIMP IIe/MC ion microprobe. It is possible to follow the inner enamel layer along enamel-dentine junction on a high spatial scale in a range about 0.02 mm of spot diameter and 0.12–0.14 mm of the distance between spots. Using the methodology described herein, we can achieve an external precision for δ18O analysis <0.2‰ (1σ). The number of 60 to 90 single analyses covering the enamel layer between the incisal and apical ends is enough to obtain temporal resolution of less than one month and to document precisely seasonal fluctuation caused by local environmental and climate factors. The methodology of δ18O in situ measurements has been tested on human teeth from Tell Majnuna, a 4th millennium BCE cemetery in Northern Mesopotamia, which is a relatively arid area with high seasonal differences in precipitation and temperature. Observed pattern of δ18O variations is consistent with expected seasonal fluctuations, although the overall effect is blurred by some inertia in the enamel maturation.

4

Application of handheld XRF spectrometers for estimation of Rare Earth Elements content in alkaline intrusions from the East European Craton (NE Poland) – preliminary results

Pańczyk M., Bazarnik J., Nawrocki J., Giro L., Krzemińska E.

Geology, Geophysics and Environment

|

2015

|

Vol. 41, no. 1

120

EN

The Carboniferous alkaline intrusions, which cut the Precambrian basement of East European Platform are known only from drillings. The massifs are covered by Mesozoic and Cenozoic sediments (600–800 m) and their borders were defined by extensive geophysical investigations. The Tajno alkaline-carbonatite complex, the Ełk syenite massif, the Pisz gabbro-syenite complex as well as alkaline rocks recognized as Mława or Olsztynek anomaly are the subject of systematic and complex analyses. All of them could be the potential sources for rare earth elements. The massifs were explore by several boreholes (about 12,000 m of drill core material; e.g. Ełk IG 1-4, Tajno IG 1-12, Prostki 1-2, Klusy-1, Grajewo IG-1). Thus, the main aim of our study is to precisely identify the perspective drill-core intervals within the Ełk IG4 borehole materials for better defining of locations for detailed sampling and further laboratory analysis. For this purpose we had applied handheld XRF DELTA 50 Premium spectrometers equipped with a 4W Ta anode X-ray tube (50 kV). The parameters of spectrometers (higher voltage and multi-beam system) are optimized for rare earth elements (REEs) such as Y, La, Ce, Pr, Nd. Handheld XRF nondestructive analyses allowed the identification of mineralized trends and anomalies within the drill-core material at the ppm level. The previous testing analyses enabled to optimize times of acquisition for each beam and provide fast field analyses (about 100 per day).The contents of La and Ce were chosen as indicators of the REE-bearing minerals occurrence in analyzed rocks. The XRF analyses were performed for each meter of drill core. The graph of these elements content vs. depth of the samples from Ełk IG4 borehole exhibited high differentiation. The highest and lowest content of La was 17 ppm and 3241 ppm, respectively (average 167 ppm for 1185 samples, without 78 below the level of detection) and Ce – 24 ppm and 4313 ppm (average 294 ppm for 1214 samples, without 49 below the level of detection). The higher content of REE elements seems to be related to concentration of minerals such as pyroxene, mica, titanite, monazite, zircon, f luoro-carbonate as well as t he presence of secondary veins in smaller amounts.

5

Badania izotopów siarki w minerałach siarczkowych ze złóż rud polimetalicznych w Sudetach za pomocą mikrosondy jonowej SHRIMP IIe/MC

Mikulski S. Z., Krzemińska E., Czupyt Z., Williams I. S.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 464

61--77

PL

W artykule opisano wyniki analiz izotopowych siarki siarczkowej przeprowadzonych po raz pierwszy w PIG-PIB za pomocą nowoczesnej mikrosondy jonowej SHRIMP IIe/MC. Rezultaty wskazują na dużą precyzję i szybkość analiz metodą SIMS oraz na wysoką powtarzalność wyników. W porównaniu z analizą stosunków izotopowych siarki konwencjonalną metodą spektrometrii gazowej IRMS stwierdzono zdecydowaną przewagę na korzyść techniki SIMS. W metodzie tej możliwa jest obserwacja analizowanej powierzchni w skali mikronów i precyzyjne wybranie miejsca analizy (ok. 20 μm), w tym uniknięcie inkluzji lub stref spękań w badanych kryształach siarczków. W przypadku analiz izotopowych siarki metodą konwencjonalną IRMS efekt homogenizacji próbek znacznie wpływa na końcowy wynik. Technika mikrosondy jonowej SIMS, dzięki wysokiej rozdzielczości przestrzennej, dostarcza bardziej szczegółowych wyników. Skład izotopowy siarki wyznaczony w wyniku badań próbek pirytów z rejonu zarzuconego złoża Au–Cu–As w Radzimowicach w nieznacznym stopniu odbiega od δ[sup]34[/sup]S = 0‰ (średnia ważona δ34S dla próbki 10B = +0,84 ±0,24‰ , n = 60, dla próbki M20 = +0,37 ±0,13‰, n = 35, a dla próbki M21 = –0,03 ±0,32‰, n = 26), co wskazuje na źródło siarki związane z magmą odpowiadającą stopom płaszczowym lub dolnoskorupowym. Z kolei w przypadku pirytu z wyrobiska w rejonie Leszczyńca uzyskano ujemne wartości δ34S poniżej –1‰ (zakres od –3,24 ±0,08‰ do –1,19 ±0,09‰), co świadczy o udziale procesu kontaminacji i o niewielkim wpływie osadowego protolitu podczas generacji stopu.

EN

Results of sulphur isotope analyses in sulphides by use of modern ion microprobe equipment – SHRIMP IIe/MC – are described in the paper. Measurements with an application of the SIMS method indicate high precision, fast procedure as well as high repeatability of results. Considering the sulphur isotopic ratio measured by the IRMS (the conventional method of gas spectrometry), advantage of the SIMS method is clearly visible. It allows for observation of the analysed surface at the micron-scale and for very precise selection of the area of analysis (about 20 μm in diameter), including the avoiding of other mineral microinclusions or microfractures in sulphide crystals, which are common features. In the case of the IRMS sulphur isotope analyses sample homogenization strongly influenced obtained results. The SIMS ion microprobe technique provides high spatial resolution which enables more reliable results. In the case of pyrites analysed from the abandoned Au–Cu–As Radzimowice deposit results of isotopic sulphur are close to δ34S = 0‰ (weighted average of δ34S for sample 10B is +0.84 ±0.24‰, n = 60, for sample M20 +0.37 ±0.13‰, n = 35, and for sample M21 –0.03 ±0.32‰, n = 26), which indicates the source of sulphur from processes related to magmas probably of mantle or lower crust origins. On the other hand pyrites from the old mining prospect in Leszczyniec have negative δ[sup]34[/sup]S values below –1‰ (ranging from –3.24 ±0.08‰ to –1.19 ±0.09‰), which suggest a contaminationprocess and possible minor input of sedimentary protolith during the magma generation.

6

Mapa geologiczna podłoża krystalicznego polskiej części platformy wschodnioeuropejskiej : podsumowanie projektu badawczego

Krzemiński L., Krzemińska E., Petecki Z.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 6

288--289

EN

A new geologic map of the crystalline basement of NE Poland has been constrained on the basis of the magnetic and gravity imaging, data from seismic profiles of POLONAISE'97 and CELEBRATION'2000, and extensive geochemical, isotopic and U-Pb dating studies of drill core samples. This updated reconstruction of the hidden southwestern margin of the East European Craton revealed of several late Svecofennian orogenic domains with ages in the range 2.0–1.74 Ga, belonging to the Fennoscandia. The age of these Paleoproterozoic domains is becoming regionally younger towards NW. Furthermore, there is two Paleoproterozoic domains, which form integral part of the westernmost youngest rim of the Sarmatia block. During the early Mesoproterozoic between 1.54 and 1.45 Ga intracratonic plutons of the AMCG suite intruded a large area of the Mazury-Warmia, Pomorze and SE Baltic region. Several deep-sourced ultramafic-alkaline bodies of Early Carboniferous age (354–338 Ma) are related to the youngest magmatic event.

7

Alkaliczna intruzja syenitowa Mławy a perspektywy występowania pierwiastków ziem rzadkich

Krzemińska E., Krzemiński L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 448 (2)

401--407

PL

Obecność kilku alkalicznych i alkaliczno-ultramaficznych ciał w obrębie zakrytego podłoża kratonu wschodnioeuropejskiego na obszarze północno-wschodniej Polski była znana od dawna, na podstawie badań geofizycznych, jako wyraźne anomalie Ełku, Pisza, Tajna i Mławy. Jedynie cztery głębokie otwory wiertnicze na peryferiach anomalii Mławy (Płońsk IG 2A/2, Ciechanów 1, Konopki Wielkie 1 i Gradzanowo 2) odsłoniły syenity i kwarcowe syenity. Metaluminowe, bogate w pierwiastki ziem rzadkich (REE) i Zr syenity Mławy są względnie późnym produktem procesów frakcjonowania magmy. Analizy chemiczne w mikroobszarze potwierdziły obecność pierwotnych fluorowęglanów REE (bastnäsyt, parisyt) i obfitość cyrkonu jako faz bogatych w REE i Zr w syenitach. Istotna koncentracja minerałów nośników REE ma genetyczne i przestrzenne związki ze skałami alkalicznymi, dlatego intruzja Mławy powinna być obiektem dalszych badań.

EN

A number of alkaline and alkaline-ultramafic bodies have been known within the hidden basement of the East European Craton (EEC) in north-western Poland for a long time. These are the strong anomalies of Ełk, Pisz, Tajno and Mława identified based on a geophysical survey. Syenite and quartz syenites, were drilled by only four deep boreholes on the periphery of the Mława anomaly (Płońsk IG 2A/2, Ciechanów 1, Konopki Wielkie and Gradzanowo 2). The REE- and Zr-rich Mława metaluminous syenites are relatively late-stage products of fractionation processes. Electron microprobe analyses confirm primary-appearing REE-fluorocarbonate (bastnäsite–parisite) and zircon abundance as major host phases to REE and Zr in the syenites. A significant concentration of the REE-bearing minerals shows a genetic and spatial relation to an alkaline rocks, therefore the Mława igneous bodies should be the subject of further investigations.

8

Geochemiczna i izotopowa rekonstrukcja środowiska geotektonicznego domeny mazowieckiej w podłożu prekambryjskim północno-wschodniej Polski

Krzemińska E.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

T. 195

5--56

PL

Nowe dane geochemiczne i geochronologiczne dotyczące skał metamorficznych pochodzących z 5 głębokich otworów wiertnicznych, zlokalizowanych w obrębie tzw. domeny mazowieckiej MD (poprzednio granitoidowy masyw mazowiecki), zaprezentowane w tym artykule, podtrzymują nową interpretację paleoproterozoicznego etapu ewolucji skorupy w całym regionie. Protolit zbadanych skał metamorficznych ujawnia genezę osadową lub magmową. Paragnejsy z Moniek, Jastrzębnej i Wigier były pierwotnie wakami lub łupkami i łupkami żelazistymi. Zostały zmetamorfizowane w umiarkowanych warunkach facji zieleńcowej do amfibolitowej. Materiał źródłowy pochodził z niszczenia skał kontynentalnego łuku wysp lub aktywnej krawędzi kontynentalnej. Rozkład populacji materiału detrytycznego (1,86–3,10 oraz 1,84–3,52 mld) jest bardzo zbliżony do wieku cyrkonów notowanych w swekofeńskich skałach metaosadowych Szwecji i Finlandii. Domenę mazowiecką tworzą także skały o protolicie magmowym, reprezentowane przez ortognejsy maficzne i felzytowe (Mońki, Tajno, Bargłów). Skały te składem podobne są do metawulkanitów litewskich (otwory Lazdijai, Bliudziai, Virbaliskis), związanych ze strefą szwu środkowolitewskiego (MLSZ), w których udokumentowano geochemicznie cechy łuku wulkanicznego. Wyniki pomiarów wieku U–Pb na cyrkonach dowodzą, że aktywność magmowa związana z formowaniem się łuku wulkanicznego na obszarze domeny mazowieckiej miała miejsce między 1,82 a 1,83 mld lat temu. Jest to przedział zgodny z wiekiem procesów tworzenia się skorupy w terranie polsko-litewskim (1,80–1,85 mld).

EN

New geochemical and geochronological data for metamorphic rocks recovered from 5 isolated deep boreholes drilled within the so-called Mazowsze Domain MD (previously Mazowsze granitoid massif) presented in this paper support a new interpretation of the Paleoproterozoic evolution of the region. The protolith of these rocks reveals a sedimentary or igneous origin. The paragneisses (Mońki, Jastrzębna, Wigry) are mostly low to moderately metamorphosed greywackes, shales and Fe-shales. Source material was derived from an active continental margin or a continental island-arc setting. Detrital zircon age distributions (1.86–3.10 Ga and1.84–3.52 Ga) closely match to those reported for detrital zircon from Svecofennian metasediments in Sweden and Finland. The MD also consists of rocks of an igneous protolith, represented by mafic (Mońki) to felsic (Tajno, Bargłów) orthogneisses. These ortogneisses are compositionally similar to the Lithuanian metavolanics related to the Middle Lithuanian Suture Zone (e.g. from the Lazdijai, Bliudziaiand Virbaliskis boreholes), which have documented volcanic arc affinity. The results of U–Pb age zircon measurements prove that arc-related igneous activity within the Mazowsze Domain took place between 1.82 and 1.83 Ga, which is consistent with the age(1.80–1.85 Ga) of crust formation processes within the Polish-Lithuanian terrane.

9

Granity typu A w kompleksie mazurskim - przyczynek do dyskusji o klasyfikacji granitów

Gawęda A., Krzemińska E., Wiszniewska J.

Przegląd Geologiczny

|

2009

|

Vol. 57, nr 6

478-485

EN

The modern geochemical classification of granitic rocks is based upon diverse criteria such as: mineralogy, geochemistry, tectonic environment and their origin. The alphabetic classification of S, I, M and A-type granites have been used to facilitate recognition of the origin, chemical composition and geotectonic setting. Of these, the A-type term has generated worldwide discussions in petrological communities. The authors discuss the geochemical, mineralogical and geotectonic features as well as the question of source rocks and co-genetic rock complexes of A-type granites at the example of the Mazury granitoid complex. The Mesoproterozoic Mazury Complex from the crystalline basement of East European Craton represents A-type group of granitoids, plotting in WPG (Within Plate Granites) and A2 type fields. The obtained results confirm usability and at the same time practical diagnostic value of the term of A-type for defining a special type of granites, distinguishable from the other ones.

10

Wczesnokarboński wiek intruzji platformowych w podłożu krystalicznym NE Polski

Krzemińska E., Wiszniewska J., Williams I.S.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 12

1093-1098

EN

Three mafic-alkaline intrusive bodies in NE Poland: Ełk, Pisz and Tajno, have been dated recently with U-Pb SHRIMP method. An earlier Rb-Sr whole rock isochron of Ełk syenites pointed to an age 355š4 Ma, while K-Ar age estimates suggested a Late Paleozoic age of Pisz and Tajno rocks, however, in a wide range between 349-291 Ma and 327-289 Ma, respectively. In the paper, we present new geochronological results and discuss the problem of the closure temperatures for different minerals and different isotopic systems used in previous age determinations. Much of the early dating works has been done using K-Ar method. Biotite and K-feldspar retain radiogenic Ar quantitatively below 280 -200şC. Only if magmatic bodies cooled quickly and remained unmetamorphosed, K-Ar and Rb-Sr ages estimate accurately the intrusion emplacement. Zircon used for U-Pb datings has a closure temperature over 800şC, that is comparable to the temperature of magma’s solidus. Therefore U-Pb magmatic zircons dates could be interpreted as an intrusion emplacement ages. The obtained U-Pb results of 347.7 š8 Ma (Ełk) and 345.5š5 Ma (Pisz) have shown very consistent Early Carboniferous age of platform mafic-alkaline magmatic activity. This new U-Pb SHRIMP dating indicates that Ełk and Pisz intrusions are coeval and together with the Tajno alkaline-carbonatite massif could be affined with the Late Devonian Kola Alkaline Carbonatite Province (KACP).

11

Rewizja wieku "najstarszych" skał w podłożu krystalicznym północno-wschodniej Polski

Krzemińska E., Wiszniewska J., Williams I.S.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 11

967-967, 973

EN

The oldest geochronological results between 2.69–2.57 Ga was previously obtained by using K–Ar method on biotite from pegmatite from Jastrzębna IG–1 borehole. In consequence, in many published reports up to 1998, the Mazowsze (or Masovian) granitoid massif has been regarded as Archean age structure. Therewithal, other rocks in the area, e.g. Bargłów gneiss sequence traditionally were described as Archean in age. In the paper we present new U–Pb SHRIMP zircon and monazite results for above mentioned rocks which have been considered as Archean. Cathodoluminescence images and SHRIMP analysis were carried out for zircons and monazites from Jastrzebna IG–1 pegmatite of 514 m depth (a historical sample previously dated by K–Ar method) and for zircon magmatic cores from Bargłów IG–2 orthogneiss of the 708 m depth. The obtained U–Pb ages of 1826 š12 Ma (zircon) and 1789š34 Ma (monazite), and 1835š28 Ma (zircon) for two rock samples respectively have shown Paleoproterozoic origin. Only 4 of the 24 analysed zircons have clearly discordant results, which are all from the Jastrzebna pegmatite, where Pb–loss was possible (in partially metamict U–rich zircon grains). The new U–Pb SHRIMP dating indicates that Jastrzębna pegmatite and Bargłów magmatic protolith of the orthogneiss is only Late Paleoproterozoic in age and in general about 700 Ma younger than previously reported by K–Ar method. Therefore, there is no unequivocal evidence of the presence of Archean rocks in crystalline basement of NE Poland. This study has been undertaken as a part of a collaborative research agreement between the Polish Geological Institute and Geochronology and Isotope Geochemistry Research School of Earth Sciences of the Australian National University in Canberra.

12

Proterozoiczne zmiany retrogresywne zapisane w granulitach i gnejsach podlaskiego kompleksu metamorficznego

Krzemińska E.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 12

1129-1136

PL

Praca prezentuje wyniki badań petrologicznych oraz dane termobarometryczne granulitów i gnejsów z trzech głębokich otworów wiertniczych z kompleksu podlaskiego, w polskiej części platformy wschodnioeuropejskiej. Zastosowane geotermobarometry rejestrują w granulitach z Mielnika warunki wczesnoretrogresywnego etapu metamorfizmu (T = 650-700oC; p = 5,8-6,2 kbar) oraz regresywnego (T = 520-550oC; p = 4,1-5,2 kbar) etapu metamorfizmu proterozoicznego, datowanego na co najmniej 1527 mln lat. Skonstruowano hipotetyczną ścieżkę p-T dla tego stadium metamorfizmu, porównując otrzymane wyniki z analogicznymi danymi z zachodniej części białorusko-bałtyckiego pasa granulitowego i zachodniolitewskiego masywu granulitowego (rejon Lazdijai).

EN

This paper presents the results o)penological study and thermobarometric data of granulites and gneisses from deep boreholes, from the Podlasie Complex, in Polish part of the East European Craton. Applied geothermobarometers indicate an early-retrograde, near peak (T = 650-700" C, p = 5.8-6.2 kbar) and retrograde stage (T- 520-550°C, p = 4.1-5.2 kbar) of Proterozoic metamorphism (1527 Ma) in the Mielnik granulites. These metamorphic conditions were also compared with those from the Ivje block in the Belarus-Baltic Granulite Belt and Lazdijai area, Western-Lithuanian Granulkę Domain.