W artykule podjęto problem oceny stanu istniejących synagog w regionie wielkopolskim. Spośród 74 zinwentaryzowanych obiektów, które istniały na obszarze badań jeszcze przed okupacją hitlerowską, do czasów współczesnych przetrwało 38 synagog. Wyniki inwentaryzacji wskazują na mało zadowalający stan bożnic; tylko kilka z nich można zakwalifikować do cennych architektonicznie z uwagi na zachowany oryginalny układu wnętrz oraz elementy elewacji zewnętrznej, np. obiekty w Buku, Koninie oraz Sompolnie. Przyczyn degradacji synagog należy szukać z jednej strony w zniszczeniach okresu wojennego, z drugiej zaś w zaniedbaniach w okresie powojennym. Obecnie na przeszkodzie w renowacji synagog stoi nieuregulowana kwestia własnościowa, brak funduszy na cele remontowe, jak również niewielkie zaangażowanie władz lokalnych. Szczególną uwagę poświęcono trzem synagogom, znajdującym się w Lesznie, Ostrowie Wlkp. i Poznaniu.
EN
The article discusses the problem of state of existing synagogues in the Wielkopolska Region. Of the 74 objects existed within the study area before the Nazi occupation, to the present day have survived only 38 synagogues. The inventory results indicate less than satisfactory condition of synagogues; only a few of them can be classified as an architecturally valuable because of the preserved original interior design and exterior facade elements, such objects as synagogues in Buk, Konin and Sompolno. The reasons of degradation of the synagogues, on the one hand, is the destruction during the Nazi occupation, and on the other hand, the negligence in the postwar period. Currently problem in the aspect of synagogues restoration are: outstanding ownership issue, lack of funds for the repair purposes, as well as the low level of involvement of local authorities. A particular attention was paid to the three synagogues, located in Leszno, Ostrów Wielkopolski and Poznań.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Odkrywkowa eksploatacja surowców ilastych ceramiki budowlanej prowadzi do degradacji krajobrazu. Znaczącymi konsekwencjami eksploatacji są: zmiana rzeźby terenu, degradacja gleby i roślinności oraz zmiana użytkowania terenu. Z drugiej strony, eksploatacja przynosi również pozytywne zmiany w krajobrazie poeksploatacyjnym. Głównym celem pracy było określenie zmian zachodzących na obszarach pozyskiwania surowców ilastych ceramiki budowlanej, a szczególnie w nieczynnych wyrobiskach. Badania prowadzono na wybranych obszarach eksploatacyjnych w strefie miejskiej, bądź podmiejskiej Wielkopolski. Analiza nieczynnych małopowierzchniowych odkrywek udowodniła, że po zakończonej eksploatacji następuje samoczynna regeneracja ekosystemu, pod warunkiem, że zaistniałe zmiany nie doprowadziły do daleko posuniętej destrukcji krajobrazu. Regeneracja obszarów poeksploatacyjnych kreuje nową jakość krajobrazu. Szczególnego znaczenia nabiera wtórna sukcesja naturalna. Niektóre obszary poeksploatacyjne stają się terenami chronionymi ze względu na wyjątkowość znajdującej się tam flory. Przeprowadzona analiza potwierdza wzrost geo- oraz bioróżnorodności terenów poeksploatacyjnych.
EN
Open-cast clay mining causes landscape degradation. During extraction the most negative consequences are the changes of relief, soil and vegetation degradation and land-use changes. On the other hand, excavation brings also positive changes in post-mining landscape. The aim of the present study was to identify changes occurring at clay mining sites, especially worked-out pits. The analysis of landscape changes was made at some extraction sites in urban or suburban areas in the Wielkopolska Region: Poznań, Kalisz, Jarocin, Krotoszyn, Ostrów Wlkp., Mikstat. Data were taken from topographical maps, aerial photographs and landscape observation in-situ. The study of abandoned small-scale mines showed that after the termination of mining activity the ecosystem may recover spontaneously, if results of excavation have not destroyed the environmental conditions. The natural reclamation of post-mining areas creates a new quality of the landscape. Natural succession very often takes place in them leading to landscape re-naturalization. Some of post-mining areas are protected because the "new" valuable biotopes with rare flora and fauna species is created there. Recent studies showed that the extraction leads to increase of the geo- and biodiversity in heterogeneous landscape.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.