Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 13

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
W pracy wykazano zależność ewapotranspiracji rzeczywistej roślin od wielkości dawek i rodzaju stosowanych nawozów. Wielkość ewapotranspiracji określono na podstawie badań lizymetrycznych, przeprowadzonych w okresie od 1 IV 2002 r. do 31 VII 2007 r. W kolejnych latach lizymetry obsiane były mieszanką traw, kukurydzą, burakami cukrowymi, gorczycą białą, pszenżytem i rzepakiem ozimym. W celu zbadania wpływu nawożenia na wielkość infiltracji i ewapotranspiracji zastosowano wariant bez nawożenia, dwa warianty nawożenia organicznego kompostem: K1 – 10 g N•m-2 i K2 – 15 g N•m-2 oraz dwa warianty nawożenia mineralnego: NPK1 i NPK2 z równorzędnymi dawkami N w postaci saletry amonowej oraz PK w postaci superfosfatu i soli potasowej. Do obliczenia ewapotranspiracji rzeczywistej na podstawie pomiarów lizymetrycznych zastosowano wzór na infiltrację efektywną. Otrzymane wyniki wykazały, że nawożenie gleby jest czynnikiem zwiększającym ewapotranspirację rzeczywistą roślin uprawnych. Ze zwiększaniem dawek azotu występuje tendencja zwiększania się ewapotranspiracji, a wpływ na wielkość ewapotranspiracji ma nie tylko wielkość dawek azotu, ale także rodzaj nawozu, w którym zostały zastosowane. Ewapotranspiracja roślin uprawnych nawożonych kompostem była większa niż w przypadku ich nawożenia równorzędnymi dawkami nawozów w formie mineralnej.
EN
The paper shows the dependence of real evapotranspiration of plants on the dosage levels and the type of fertilizers used. The evapotranspiration volume was determined on the basis of lisimetric studies carried out between 1 April 2002 and 31 July 2007. In the following years lisimeters was sown with a mixture of grass, corn, sugar beet, yellow mustard, triticosecale and winter oilseed rape. In order to investigate the effect of fertilization on the amount of infiltration and evapotranspiration, a variant without fertilization was applied, two variants of organic fertilization with compost: K1 – 10 g N•m-2 i K2 – 15 g N•m-2 and two variants of mineral fertilization: NPK1 and NPK2 with equivalent N doses in the form of ammonium nitrate and PK in the form of superphosphate and potassium salt. For the calculation of real evapotranspiration on the basis of lisimetric measurements, an effective infiltration pattern was used. The results showed that soil fertilization was a factor that increased actual evapotranspiration from the crop area. With the increase in nitrogen doses tend to increase evapotranspiration and the effect on evapotranspiration is not only the amount of nitrogen doses, but also the type of fertilizer in which they are used. The evapotranspiration of crops fertilized with compost was greater than in the case of their fertilization with equivalent doses in mineral form of fertilizers.
EN
Grasslands were seen in the past primarily as a source of feed. The important function of grassland, beside the role of feed, consists in their natural value and role in the landscape. The aim of this study was to assess natural and landscape values of the distinguished meadow-pasture communities in Kłodzko. It is located in the south-western part of Poland, within the Sudety chain and is surrounded by mountains that form its natural boundary. The whole area of the county is very diverse in terms of physiogeography and climate what affects its natural and landscape values. The natural value of the seven distinguished plant units: 4 assosciations - Angelico-Cirsietum oleracei, Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum, FestucoCynosuretum, 3 communities with dominant species - Poa pratensis-Festuca rubra, community with Agrostis capillarisFestuca rubra, community with Trisetum flavescens, on subject area was determined on the basis of the species richness represented by the total number of species, the Shannon-Wiener species diversity index H' and the presence of endangered and rare species. These phytocenoses are characterized by a large species richness from 34 to 150 species. The values of the H' index are at an average level and ranged from 2.32 to 2.64. Community with Trisetum flavescens is characterized by the highest diversity index value. The biggest species richness is in the Lolio-Cynosuretum. Among species legally protected are noted in Poland: Carlina acaulis and Colchicum autumnale and near threatened (NT) Geranium sylvaticum. Plant species richness, the high proportion of the color of flowering herbs and weeds and Fabaceae plants flowering in different time of the growing season, affect the aesthetic qualities and the landscape values of the meadow-pasture communities analyzed. Their location in the landscape varied with hills and terrain, enhancing the landscapes of the studied Kłodzko county.
PL
Użytki zielone postrzegane były w przeszłości przede wszystkim jako źródło paszy. Obecnie, zwłaszcza w sytuacji zaniechania lub ograniczania chowu zwierząt, ważną funkcją użytków zielonych, obok roli paszowej, jest ich wartość przyrodnicza i rola w krajobrazie. Celem pracy było określenie wartości przyrodniczej oraz krajobrazowej wyróżnionych zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych w powiecie kłodzkim, który znajduje się w południowo-zachodniej części Polski, w obrębie łańcucha Sudetów. Otoczony jest górami stanowiącymi jego naturalną granicę. Cały obszar powiatu jest silnie zróżnicowany pod względem fizjogeograficznym i klimatycznym, co wpływa na jego walory przyrodnicze i krajobrazowe. Walory przyrodnicze wyróżnionych na badanym terenie siedmiu zbiorowisk roślinnych (4 zespołów - Angelico-Cirsietum oleracei, Arrhenatheretum elatioris, Lolio-Cynosuretum, Festuco-Cynosuretum oraz 3 zbiorowisk z gatunkiem dominującym: Poa pratensisFestuca rubra, zbiorowisko z Agrostis capillaris-Festuca rubra, zbiorowisko z Trisetum flavescens) określono na podstawie bogactwa gatunkowego wyrażonego liczbą gatunków ogółem, współczynnika różnorodności gatunkowej ShannonaWienera, wyrażonego wskaźnikiem H' oraz obecności gatunków chronionych i rzadkich. Fitocenozy te charakteryzują się dużym bogactwem gatunkowym od 34 do 150 gatunków. Wartości wskaźnika H’ kształtują się na średnim poziomie i wynoszą od 2,32 do 2,64. Najwyższą wartością współczynnika różnorodności charakteryzuje się zbiorowisko z Trisetum flavescens, a największym bogactwem gatunkowym Lolio-Cynosuretum. Spośród gatunków prawnie chronionych w Polsce odnotowano obecność: Carlina acaulis i Colchicum autumnale, a bliskich zagrożenia (NT) - gatunek Geranium sylvaticum. Bogactwo gatunkowe roślin, wysoki udział barwnie kwitnących w różnych porach sezonu wegetacyjnego ziół i chwastów oraz roślin z rodziny bobowatych wpływają na walory estetyczne i krajobrazowe analizowanych zbiorowisk łąkowo-pastwiskowych. Ich lokalizacja w krajobrazie urozmaiconym wzniesieniami, zagłębieniami terenu, podnoszą atrakcyjność badanych rejonów powiatu kłodzkiego.
EN
The aim of this study was to estimate natural and utility values of meadow communities of the order Arrhenatheretalia situated in Wałbrzych County in relation to habitat conditions. Moisture and trophic status were selected for analyses from among many habitat conditions. Plants of fresh habitats dominated (57-62% of the total number of species) in all described communities (Arrhenatheretum elatioris, Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris-Festuca rubra, Trisetum flavescens). Phytocoenoses of the order Arrhenatheretalia showed a high species richness amounting from 83 to 115 species. Depending on community, diversity index varied from 2.99 to 3.40. Comparative analysis of natural valorisation showed that studied communities had small to medium natural values. The share of plant functional groups differed among studied phytocoenoses. Grasses constituted 14.8 to 17.7% of the sward and legumes - from 8.9 to 14.5%. Herbs and weeds were the most numerous groups in meadow communities and contributed in more than 60% to the sward composition. Depending on phytocoenoses, the number of utility value (Lwu) of the sward varied between 5.4 and 6.4 which placed the meadows in the group of mean to good fodder quality (Lwu>6.0). Performed evaluation allowed to distinguish Trisetum flavescens community, which showed the highest natural and utility value.
PL
Celem pracy było określenie wartości przyrodniczo-użytkowej zbiorowisk łąkowych z rzędu Arrhenatheretalia zlokalizowanych w powiecie wałbrzyskim, na tle warunków siedliskowych. Sposród wszystkich czynników siedliskowych do analizy wybrano uwilgotnienie i trofizm. We wszystkich omawianych zbiorowiskach występujących na badanym terenie (Arrhenatheretum elatioris, Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris-Festuca rubra, Trisetum flavescens) dominowały rośliny siedlisk swieżych z udziałem od 57 do 62% ogółu gatunków. Fitocenozy badanego terenu z rzędu Arrhenatheretalia charakteryzowały się dużym bogactwem gatunkowym - od 83 do 115 gatunków. Obliczony na podstawie badań wskaźnik różnorodności H’ przyjmował wartość, w zależności od zbiorowiska, od 2,99 do 3,40. Analiza porównawcza waloryzacji przyrodniczej wykazała, że badane zbiorowiska charakteryzowały się małymi i średnio małymi walorami przyrodniczymi. Udział poszczególnych grup funkcjonalnych roślin w badanych fitocenozach był zróżnicowany. Trawy stanowiły od 14,8 do 17,7% składu runi, a rośliny bobowate od 8,9 do 14,5%. We wszystkich badanych zbiorowiskach łąkowych najliczniejszą grupę stanowiły zioła i chwasty, a ich udział w runi wynosił ponad 60%. W zależności od badanej fitocenozy liczba wartości użytkowej runi (Lwu) wahała sie od 5,4 do 6,4, co charakteryzuje je jako łąki o miernej i dobrej (Lwu>6.0) wartości paszowej. W przeprowadzonej ocenie wartości przyrodniczo-użytkowej wyróżniało się zbiorowisko z Trisetum flavescens, które charakteryzowało się najwiekszą wartością przyrodniczą i użytkową runi.
EN
The subject of the studies were waste generated in suburban households, in 3-bag system. The sum of wastes generated during the four analyzed seasons (spring, summer, autumn, winter – 1 year), in the households under study, per 1 person, amounted to 170,3 kg (in wet mass basis). For 1 person, most domestic waste was generated in autumn – 45,5 kg per capita and the least in winter – 39,0 kg per capita. The analysis performed of sieved composition (size fraction) showed that fractions: >100 mm, 40–100 mm, 20–40 mm constituted totally 80% of the mass of wastes (average in a year). The lowest fraction (<10 mm), whose significant part constitutes ashes, varied depending on the season of year: from 3.5% to 12.8%. In the morphological composition of the households analyzed (on average in 4 seasons), biowastes totally formed over 53% of the whole mass of wastes. A significant part of waste generated were also glass waste (10,7% average per year) and disposable nappies (8,3% average per year). The analysis of basic chemical components of biowastes showed that in case of utilizing them for production of compost, it would be necessary to modify (correct) the ratios C/N and C/P. Analysis of the chemical composition showed that the biowastes were characterized by very high moisture content and neutral pH.
PL
W świetle nowych regulacji prawnych samorządy gminne musiały zorganizować system gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy (przygotować min. przetarg na odbiór odpadów, ustalić kryterium naliczania i wysokość opłat, obowiązujący system segregacji). W analizowanych gminach wiejskich opłaty za odbiór odpadów (segregowanych i niesegregowanych) z gospodarstw domowych były niższe niż w gminach miejsko-wiejskich. Większość gmin, jako kryterium wysokości opłat zastosowało liczbę osób zamieszkujących gospodarstwo, a system segregacji oparty był na wydzieleniu czterech frakcji. Z danych ankietowych wynika, że bezpośrednio przed wprowadzeniem ustawy gminy nie dysponowały wiarygodnymi danymi ze swojego terenu i opierały się w prognozowaniu na oficjalnych wskaźnikach. Z uwagi na duże zróżnicowanie terenów wiejskich oraz istotny wpływ różnych czynników (demograficznych, ekonomicznych, zwyczajowych) na rodzaj i masę wytwarzanych odpadów oficjalne wskaźniki wykorzystywane w planowaniu systemów gospodarowania odpadami w gminach mogły powodować przeszacowanie lub niedoszacowanie kosztów funkcjonowania systemu.
EN
In the light of new law regulations municipalities had to organize a system of municipal waste management on their area (i.a. tender for waste collection, establish criteria for payment system, the system of waste segregation mandatory in this community). In the analyzed rural municipalities charge of waste (sorted and unsorted) of households were lower than in the urban-rural communities. Most municipalities as a criterion for level of charges applied the number of people in the household and the system of segregation was based on the separation of four fractions. The survey data showed that immediately before the introduction of Act the municipalities did not have real data from their area and they based new waste management system in forecasting on official rates. The use of the same indicators for all rural areas could lead to overestimation or underestimation of cost of waste management system.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań odpadów opakowaniowych powstających w gospodarstwach domowych na terenach wiejskich. Stwierdzono, że odpady te stanowią ok. 22% (34,5 kg) całkowitej masy odpadów domowych. Wykazano, że odpady opakowaniowe ze szkła stanowią 45% masy wszystkich odpadów opakowaniowych, a dominującą grupą są odpady ze szkła białego (74%). Tworzywa sztuczne stanowiły 28% masy wszystkich odpadów opakowaniowych, co wyniosło 9,5 kg rocznie w przeliczeniu na 1 osobę. Udział kompozytów w odpadach opakowaniowych wyniósł 12 % (4,2 kg/M/rok). Wśród odpadów z metali, dominowały odpady żelazne, które stanowiły 66% masy opakowań metalowych. Masa odpadów opakowaniowych z papieru i tektury wyniosła 3,2 kg/M/rok. W badaniach wykazano zależność masy odpadów opakowaniowych powstających w gospodarstwach domowych od liczby osób w rodzinie. Mniej odpadów powstało w rodzinach 4-, 6-osobowych. Zwrócono również uwagę na zaznaczającą się zmienność sezonową odpadów z tworzyw sztucznych i papieru.
EN
The article presents results of research of waste packaging generation at rural areas. It was found that these wastes are approx. 22% (34,5 kg) of total weight of household waste. It has been shown that the glass packaging waste represent 45% of all packaging waste and the dominant group is white glass (74%). Plastics accounted for 28% of all packaging waste mass, which amounted 9,5 kg yearly per capita. The share of composites in packaging waste was 12% (4,2 kg/ per capita/ year). The waste packaging of metals was mainly represented by ferrous waste which accounted for 66% metal packaging. The weight of paper and cardboard packaging waste was 3,3 kg per capita. Studies have shown the dependence of the weight of waste packaging from household on the number of people in the family. The less amount of waste were generated in families of 4-, 6-persons. It was also noted by checking the seasonal volatility of waste plastics and paper.
PL
Zakłady przetwórstwa mięsnego i mlecznego zużywają największe ilości wody w branży przetwórstwa spożywczego. Wskaźniki zużycia wody w analizowanych zakładach mleczarskich wyniosły 3 l wody/l mleka surowego i były zbliżone do danych literaturowych. Wielkość uzyskanego wskaźnika w branży mleczarskiej nie zależała od ilości przerabianego w zakładzie mleka. W zakładach mięsnych stwierdzono tendencję do obniżania wielkości wskaźników zużycia wody w poszczególnych latach.
EN
The studies covered the branches: milk industry, meat processing and slaughterhouses. Performed in the paper were analyses of water consumption Comparison of water management in two branches showed that the highest water absorbability is in meat processing and slaughterhouses. The values obtained for meat industry indicate that it is the least diversified branch. Water consumption in the plants under study amounted from 1,2-4,7 m3/Mg for milk industry and 10,75 m3/Mg (average) for meat branches.
PL
W pracy przedstawiono badania przeprowadzone w 5 zakładach mleczarskich, dotyczące struktury powstających w nich odpadów opakowaniowych. Ilość odpadów opakowaniowych wahała się od 0,3 do 2,8 kg na 1000 litrów surowca. Wykazano, że w ciągu czterech lat (2005–2008) ilość odpadów tego typu zwiększała się, a dominującą grupą były odpady opakowaniowe z papieru i tektury.
EN
Presented in the publication is the structural analysis of packaging wastes occurring in production plants of milk processing plants. The material constituted polls conducted in production plants, covering data concerning amount of production, quantity of packaging wastes occurring in the plant, and mode of their utilization. In diary plants the quantity of packaging wastes per 1000 l of raw milk ranged from 0.3 to 2,8 kg. It was shown that in four years (2005-2008) amount of packaging waste has grown and the dominant group of wastes were paper and cardboard.
PL
W pracy przedstawiono wyniki badań redukcji ładunku azotu odprowadzanego ze ściekami po ich glebowo-roślinnym oczyszczaniu w okresie od kwietnia 2009 r. do marca 2011 r. W pracy dokonano analizy skuteczności eliminacji azotu ogólnego w wyniku glebowo-roślinnego oczyszczania ścieków. W doświadczeniu zastosowano dwa gatunki roślin wieloletnich należących do grupy roślin energetycznych: miskant olbrzymi (Miscanthus giganteus Greef et Deu.) oraz ślazowiec pensylwański (Sida hermaphrodita (L.) Rusby). Badania prowadzono w lizymetrach o średnicy 1,0 m i głębokości 1,3 m, wypełnionych piaskiem gliniastym. W doświadczeniu zastosowano 2 warianty obciążenia gleby ściekami (I - 1200 mm·r-¹ i II - 1600 mm·r-¹). Wyniki badań z obu wariantów świadczą o dużej skuteczności usuwania azotu ogólnego zawartego w ściekach w poszczególnych miesiącach, wynoszącej od 84 do 100%. Wskazały również na wpływ warunków atmosferycznych determinujących wielkość odcieków, a co za tym idzie - ilość składników wymywanych z gleby
EN
The paper presents the results of studies on the reduction of nitrogen load in soil-plant treatment of waste waters in the period from April 2009 to March 2011. Two perennial energetic plants: Miscanthus giganteus and Sida hermaphrodita Rusby were used in the study. The experiment was performer in lysimeters of a diameter of 1.0 m and depth 1.3 m filled with loamy sand. Sewage loads applied in the experiment were 1200 mm·year-¹ (variant I) and 1600 mm·year-¹ (variant II). Both variants showed a high effectiveness of total N removal which ranged from 84 to 100% in particular months. They also demonstrated the effect of atmospheric conditions which determined the amount of drainage and hence the quantity of components washed out from the soil and the seasonal variability of nitrogen removal from waste waters
PL
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (u.c.p.g.) z 1 lipca 2011 r. (DzU nr 152, poz. 897) wprowadza w dotychczasowym systemie gospodarki odpadami komunalnymi wiele zmian, które mają na celu poprawę tego obszaru. Według nowych regulacji, odpowiedzialność za właściwą organizację systemu spoczywa na samorządach gminnych.
PL
W pracy przedstawiono analizę struktury odpadów opakowaniowych powstających w zakładach produkujących napoje alkoholowe (wódki, wina, piwo). Materiał stanowiły badania ankietowe przeprowadzone w zakładach produkcyjnych, obejmujące dane dotyczące wielkości produkcji, ilości odpadów opakowaniowych powstających w zakładzie, oraz sposobu ich zagospodarowania. W badanych browarach ilość odpadów opakowaniowych, na hektolitr wyprodukowanego piwa, wahała się od 0,12 do 0,53 kg. W każdym badanym zakładzie największą grupę stanowiły odpady opakowaniowe ze szkła od ok. 58% do 72%. Drugimi, co do ilości były odpady z papieru i tektury powstające, jako resztki opakowań kartonowych i etykiet, których udział w ogólnej masie odpadów wynosił od 12 do 24%. W zakładach produkujących tzw. mocne alkohole ilość odpadów opakowaniowych wahała się od 0,9 do 1,32 kg na hektolitr wyprodukowanego alkoholu. W zależności od profilu produkcji oraz samego zakładu dominującą grupą odpadów opakowaniowych były opakowania ze szkła (ponad 50%) lub opakowania z papieru i tektury (ponad 60%). W zakładach winiarskich stwierdzono, że udział odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych oraz z papieru i tektury stanowi ponad 60% ogólnej masy odpadów opakowaniowych.
EN
Presented in the publication is the structural analysis of packaging wastes occurring in production plants of alcoholic beverages (vodka, wine, beer).The material constituted polls conducted in production plants, covering data concerning amount of production, quantity of packaging wastes occurring in the plant, and mode of their utilization. In the breweries studied, the quantity of packaging wastes per hectoliter of beer produced ranged from 0.12 to 0.53 kg. In each of the plants studied, the largest group constituted packaging wastes of glass from about 58% to 72%. The second constituted quantities of wastes of paper and cardboard occurring as remains of cartons and labels whose share in total mass of wastes amounted from 12 to 24%. In production plants, viz. of "strong alcohols", the quantity of packaging wastes ranged from 0.9 to 1.32 kg per hectoliter of alcohol produced. Depending on the production profile and the plant itself, the dominating group of packaging wastes was packaging of glass (over 50%) or packaging of paper and cardboard (over 60%). In wine plants, it was confirmed that the share of packaging wastes of plastics along with paper and cardboard constituted over 60% of total mass of packaging wastes.
EN
The studies covered the branches: sugar industry, fruit-and-vegetable processing and potato processing plants. The analyses of water consumption and quantities of wastewater formed in 24 production plants were performed in the paper. A comparison of water and wastewater management in three branches showed that the highest water consumption is in fruit-and-vegetable processing. The data collected in the paper indicates the drop of water consumption in potato as well as fruit-and-vegetable industry. The values obtained for sugar industry indicate that it is the least diversified branch.
EN
The studies covered sugar industry. The analyses of wastes and wastefulness indicators in the sugar industry were performed in the paper. The results showed that processing of sugar beet generates the formation of huge quantities of side products and wastes. The values of indicators obtained in individual factories were very similar.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.