Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Comparison of the environmental effect of M1 category vehicles fed with traditional and alternative fuels

Bukrejewski P., Skolniak M., Kowalski Ł.

Archiwum Motoryzacji

|

2017

|

Vol. 75, nr 1

5--21

EN

The fuels under comparison and the exhaust gas components have been briefly characterized. The pollutant emissions from vehicles powered with traditional fuels and natural gas have been compared with each other, based on the EURO 5 and EURO 6 exhaust emission standards for M1 category vehicles. The emissions from vehicles such as Fiat Panda, Volkswagen Up, Volkswagen Passat, Volkswagen Touran, and Volkswagen Caddy, according to results of type-approval tests and the EURO 5 and EURO 6 standard specifications, have been analysed. Data on noise emission levels, fuel consumption, and vehicle operation costs (fuel costs), related to feeding the vehicles with both conventional and alternative fuels and measured for individual vehicles under consideration, have been presented. According to the data, the CNG-fuelled vehicles were characterized by lower specific distance emission of carbon monoxide in comparison with the similar vehicles powered with petrol. Conversely, the vehicles fuelled with petrol showed lower specific distance emissions of hydrocarbons and nitrogen oxides as against the corresponding vehicles powered with CNG. An exception was Volkswagen Passat, for which the test results were different. For all the CNG-fuelled vehicles, the specific distance emission of carbon dioxide was lower than that measured for the similar vehicles powered with conventional fuels.

PL

W artykule przedstawiono krótką charakterystykę porównywanych paliw oraz składników gazów spalinowych. Porównano emisję zanieczyszczeń pojazdów zasilanych paliwami tradycyjnymi oraz gazem ziemnym, zgodne ze standardem emisji Euro 5 i Euro 6 w kategorii pojazdów M1. Przeanalizowano emisję pojazdów takich jak: Fiat Panda, Volkswagen UP, Volkswagen Passat, Volkswagen Touran, Volkswagen Caddy zgodnie z badaniami homologacyjnymi oraz z normami Euro 5 i Euro 6. Przedstawiono dane dotyczące poziomu natężenia hałasu w poszczególnych opisywanych pojazdach oraz zużycie paliwa i koszty eksploatacyjne (koszty paliwa) związane z zasilaniem pojazdów, zarówno paliwami konwencjonalnymi, jak i paliwami alternatywnymi. Na podstawie danych przedstawionych w niniejszym artykule wynika, iż pojazdy zasilane CNG charakteryzowały się mniejszą emisją drogową tlenku węgla w porównaniu do analogicznych pojazdów zasilanych benzyną, natomiast mniejszą emisję drogową węglowodorów i tlenków azotu wykazały pojazdy zasilane benzyną w stosunku do analogicznych pojazdów zasilanych CNG za wyjątkiem testów dotyczących pojazdu Volkswagen Passat. We wszystkich analizowanych pojazdach zasilanych CNG emisja drogowa ditlenku węgla jest mniejsza niż w analogicznych pojazdach zasilanych paliwami konwencjonalnymi.

2

Bronze Jewellery from the Early Iron Age urn-field in Mała Kępa. An approach to casting technology

Garbacz-Klempka A., Kowalski Ł., Gackowski J., Perek-Nowak M.

Archives of Foundry Engineering

|

2017

|

Vol. 17, iss. 3

175--183

EN

This study characterizes the bronze jewellery recovered from the Lusatian culture urn-field in Mała Kępa (Chełmno land, Poland). Among many common ornaments (e.g. necklaces, rings, pins) the ones giving evidence of a steppe-styled inspiration (nail earrings) were also identified. With the dendritic microstructures revealed, the nail earrings prove the implementing of a lost-wax casting method, whereas some of the castings were further subjected to metalworking. The elemental composition indicates the application of two main types of bronze alloys: Cu-Sn and Cu-Sn-Pb. It has been established that the Lusatian metalworkers were familiar with re-melting the scrap bronze and made themselves capable of roasting the sulphide-rich ores. The collection from Mała Kępa has been described in terms of its structure and composition. The investigations were made by means of the energy dispersive X-ray fluorescence spectroscopy (ED-XRF), scanning electron microscopy (SEM) coupled with an energy dispersive X - ray analysis system (EDS) and optical microscopy (OM). In order to fingerprint an alloy profile of the castings with a special emphasis on the nail earrings, the data-set (ED-XRF, EDS) was statistically evaluated using multidimensional analyses (FA, DA).

3

Archaeometallurgical Investigations of the Early Iron Age Casting Workshop at Kamieniec. A Preliminary Study

Garbacz-Klempka A., Kowalski Ł., Kozana J., Gackowski J., Perek-Nowak M., Szczepańska G., Piękoś M.

Archives of Foundry Engineering

|

2016

|

Vol. 16, iss. 3

29--34

EN

(Chełmno land, Poland) as it is reflected through casting workshop recovered during recent excavations. Among ready products, the ones giving evidence of local metallurgy (e.g. casting moulds and main runners) were also identified. With the shrinkage cavities and dendritic microstructures revealed, the artifacts prove the implementing a casting method by the Lusatian culture metalworkers. The elemental composition indicates application of two main types of bronzes: Cu-Sn and Cu-Pb. Aside these main alloying additions, some natural impurities such as silver, arsenic, antimony and nickel were found which may be attributed to the origin of the ore and casting technology. The collection from Kamieniec was described in terms of its structure and composition. The investigations were made by means of the energy dispersive X-ray fluorescence spectroscopy (ED-XRF), scanning electron microscopy (SEM) coupled with an energy dispersive X-ray analysis system (EDS) and optical microscopy (OM). In order to fingerprint either local or non-local profile of the alloys, the ED-XRF data-set was statistically evaluated using a factor analysis (FA).

4

Projektowanie wyrobów AGD z wykorzystaniem metod inwentycznych

Dostatni E., Piechowiak J., Kowalski Ł.

Zarządzanie Przedsiębiorstwem

|

2015

|

Vol. 18, nr 2

9--17

EN

This paper presents an approach to designing innovative product appliances including its recycling using a number of inventing methods. The research methods include brainstorming, Osborn’s checklist and a crushing method. Each of them has helped to create innovative solutions for a toaster. The inventive tools which have been applied here support creative problem solving and provide a lot of innovative ideas. The conducted research were focused on inventiveness as well as environmental aspects. It was important to find solutions which were not only innovative but environment friendly as well. As a result of research using all these methods, one receives a number of proposals, out of which the most creative ones are selected. Was also important ideas applicability in practice. Indication of the final concept of a product were based on the results of the survey. An appliance of the product using CAD system was a final result of presented research in this paper. A new approach towards designing appliance, known as eco-design, is used and it considers the appliance’s influence on the environment as early as on the level of preliminary designs. In order to meet environmental requirements, one conducts a recycling analysis of the appliance. The analysis was carried out using a recycling agent-based application developed at the Poznan University of Technology.

5

Ceramika pradziejowa ze stanowiska Skrzypkowo 13 – analiza porównawcza z zastosowaniem ASA, XRD i spektroskopii γ

Kowalski Ł., Adamczak K.

Materiały Ceramiczne

|

2015

|

T. 67, nr 2

191--200

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy porównawczej 50 fragmentów naczyń pradziejowych, pozyskanych ze stanowiska 13 w Skrzypkowie (ziemia dobrzyńska). Materiały przyporządkowano do kilku jednostek kulturowych epoki neolitu i wczesnego okresu epoki brązu, których pozycja chronologiczna na ziemi dobrzyńskiej mieści się w okresie 4200-1500 kal. p.Ch. Fragmenty naczyń przeprowadzono do postaci proszku ceramicznego i poddano oznaczeniom składu chemicznego, faz mineralnych i detekcji promieniowania γ, posługując się metodami atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA), rentgenowskiej analizy dyfraktograficznej (XRD) i spektroskopii promieniowania γ. Dane pomiarowe poddano wielowymiarowym analizom statystycznym, w tym metodzie głównych składowych (PCA) i analizie dyskryminacyjnej (DA). W ten sposób prześledzono reguły asocjowania poszczególnych zbiorów z uwzględnieniem ich zróżnicowania na kultury archeologiczne i grupy technologiczne. Ustalono, że grupowanie analizowanych fragmentów przebiegało w przestrzeni zmiennych, które można korelować z minerałami mikowymi lub skaleniami, marglami, endogenicznymi związkami żelaza oraz minerałami ciemnymi. Uzyskane wyniki pozwoliły na postawienie kilku hipotez na temat zachowań wytwórczych pradziejowych garncarzy, m.in. powielania kanonów produkcji naczyń, cyrkulacji tzw. ekskluzywnych typów naczyń społeczności we wczesnej epoce brązu czy epizodycznego charakteru osadncitwa pradziejowego na stanowisku w Skrzypkowie, najbardziej czytelnego w przypadku grup subneolitycznych.

EN

This article presents the results of a comparative study performed on 50 prehistoric potsherds from the Skrzypkowo 13 site (Dobrzyń Land). All the materials were classified to the Neolithic and the early Bronze Age, that are dated on Dobrzyń Land in a period 4200-1500 cal. B.C. The potsherds were grinded and the chemical and phase composition of the resultant powder was identified by atomic absorption spectrometry (AAS) and X-ray diffraction (XRD), respectively. Moreover, the γ-ray detection of the resultant powder was performed using γ-ray spectroscopy. The data set was statistically elaborated using multidimensional analyses such as principal component analysis (PCA) and discriminant analysis (DA). It permits to follow association rules within individual sets, such as cultural units and technological groups. It has been found that the grouping of the analyzed fragments proceeded in the space of variables that can be correlated with mica minerals or feldspars, marls, endogenous iron compounds and dark minerals. The obtained results have permitted to put some hypotheses on the manufacturing behaviour of prehistoric potters concerning vessel production patterns, circulating of so called exclusive vessels of the Early Bronze Age societies or episodic nature of the prehistoric settlement activity on the Skrzypkowo site that was the most readable in a case of Subneolithic groups.

6

Projekt „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość” – wizualizacja wiedzy o architekturze drewnianej jako forma ochrony zabytków

Kowalczyk P., Kowalski Ł., Pietrasiewicz T., Przystojecki T., Zętar J.

Budownictwo i Architektura

|

2015

|

Vol. 14, nr 3

117--126

PL

Projekt „Drewniany Skarb. Chroniąc dziedzictwo, kreujemy przyszłość” to działanie realizowane przez Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” na rzecz ochrony i promocji tradycyjnej architektury drewnianej miasteczek Lubelszczyzny. Jednym z celów projektu jest uwrażliwienie społeczności lokalnych na problem degradacji wielokulturowego dziedzictwa regionu. Projekt jest realizowany we współpracy z Muzeum Wsi Lubelskiej i Katedrą Architektury, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego Politechniki Lubelskiej oraz z Norweskim Instytutem Badań nad Dziedzictwem Kulturowym (NIKU) oraz Vestoldmuseene IKS (Larvik Museum).

EN

The region of Lublin has a rich tradition of the usage of timber in construction. A few dozen years ago wood was still the predominant building material in villages, towns and on the outskirts of big cities. Small multicultural towns were a characteristic element of the cultural landscape of the region. The wooden buildings of these towns compose one of the most unique phenomena in Polish and architecture. To this day some examples of particular small towns’ buildings were preserved. The main aim of the project is to create digital 3D reconstructions of five small towns of the Lublin region and a model illustrating wooden architecture of the Norwegian town of Larvik in different historical periods. All models will be accesible online on multimedia service dedicated to wooden architecture and methods of its conservation and will have connection with inventory of the most representative monuments of wooden architecture of the Lublin region, uploaded and shared via the Internet.

7

Copper and Arsenical Copper During Eneolithic in Metallographic and Mechanical Properties Examination

Garbacz-Klempka A., Kozana J., Piękoś M., Cieślak W., Perek-Nowak M., Kowalski Ł., Adamczak K., Łoś J.

Archives of Foundry Engineering

|

2015

|

Vol. 15, iss. 4 spec.

23--28

EN

Arsenical copper has been used since 5th millennium cal.BC, later exchanged by application of Cu-Sn alloys in metallurgy. This work presents the results of metallographic and mechanical properties studies performed on two flat axes connected with local Eneolithic societies (4500-3000 cal.BC). The axes are one of the oldest metal artifacts from Polish land. Originally they were made from Cu-As alloy, and their chemical composition was established by X-ray fluorescence spectroscopy (XRF). Their microstructure was analysed using optical microscopy (OM) and scanning electron microscopy conducted with energy-dispersive X-ray spectroscopy (SEM-EDS). The macrostructure analysis (OM) of the axes was performed as well. On the basis of the results, the alloys used in the Eneolithic to cast the axes were reproduced in lab. In order to achieve the characteristics of the alloys, their mechanical properties including ultimate tensile strenght (UTS), hardness (HB), microhardness (HV0,1) and ductility were examined. The solidification process was studied by means of thermal analysis.

8

Mapowanie i analiza miejsc problemowych z perspektywy rowerzystów w Krakowie

Kowalski Ł., Miłosz A., Peek B.

Transport Miejski i Regionalny

|

2014

|

nr 9

10--14

PL

Rozwój i zarządzanie siecią rowerową jest wyzwaniem dużych polskich miast. Brakuje danych na temat rowerzystów, ich dziennych podróży i problemów. Autorzy wykorzystali aplikację mapową i ankietę internetową, aby znaleźć miejsca postrzegane przez rowerzystów za problemowe. W ciągu 2 miesięcy 532 osoby naniosły na mapę 1 235 miejsc i 1 140 odcinków dróg, które wymagały naprawy i usprawnienia pod kątem ruchu rowerowego. Dane były wzbogacone 1 174 komentarzami i 1 085 propozycjami inwestycji, co znacznie ułatwiło ich interpretację. Najbardziej problemowymi miejscami były: w przypadku punktów – niebezpieczne skrzyżowania – 32% wskazań; w przypadku odcinków dróg – miejsca, gdzie pojazdy jeździły zbyt blisko rowerzystów – 25% lub nawierzchnia była nierówna – 22%. Problemy koncentrowały się na najbardziej ruchliwych skrzyżowaniach i ulicach, gdzie rowerzyści wpadali w konflikt z kierowcami samochodów – ruch rowerowy był tam zwykle źle zorganizowany, np. nie było ścieżek rowerowych. Tak duże zbiory danych trudno analizować na poziomie miasta, każde miejsce jest specyficzne. Autorzy wykorzystali więc mapy gęstości punktów i linii problemowych, aby znaleźć miejsca ich największej koncentracji. Następnie przeanalizowali je szczegółowo i zaproponowali zmiany, bazując na informacjach dostarczonych przez badanych. Wykorzystana metoda zbierania danych o jakości infrastruktury rowerowej, w której pytamy jej użytkowników o opinie, okazała się bardzo dobra i skuteczna. W bardzo krótkim okresie udało się zdobyć ogromną ilość danych. Dzięki zaangażowaniu rowerzystów i liczbie ankiet dane były łatwe w interpretacji i rzetelne. Badanie stanu infrastruktury miejskiej „oczami” jej użytkowników znacznie usprawni zarządzanie miastami w przyszłości, nie tylko w kwestiach rowerowych.

EN

Management and development of bicycle network is a challenge for big Polish cities. Sufficient data about cyclists, their daily trips and problems is lacking. The authors used internet survey to map places perceived by cyclists as problematic. During 2 months 532 persons have responded, mapping 1 235 spots and 1 140 sections requiring repairing and improvement in reference to bicycle traffic. This dataset was completed with 1 174 respondents’ comments and 1 085 investment suggestions which facilitate interpretation of messages. Generally the most important problems were: for spots – dangerous intersection – 32%, for sections – places where vehicles drive too close bikers – 25% and bumpy surface – 22%. Problems were concentrated at the busiest city’s intersections and roads where cyclists were conflicted usually with car drivers – organization of bicycle traffic was defec tive. It is difficult to analyze such a big dataset at the level of a city – each spot has it’s unique characteristic. In order to find places of the highest concentration of necessary improvements the authors used point and line density maps. Later they analyzed in detail 6 hotspots, using information provided by respondents. Applied methodology of mapping problems in bicycle network by its users, proved to be good and effective. In a very short period we gathered big, reliable set of data, which was easy to interpret. Studying of the urban infrastructure based on the users participation will improve managing of cities in the future, not only with reference to the bicycle’s issues.

9

Analiza archeometryczna ceramiki pradziejowej z zastosowaniem SEM-EDX

Kowalski Ł.

Materiały Ceramiczne

|

2014

|

T. 66, nr 3

274--280

PL

Artykuł prezentuje wyniki analizy archeometrycznej przeprowadzonej na kolekcji 50 fragmentów naczyń z wczesnej epoki brązu. Fragmenty pozyskano z sześciu stanowisk archeologicznych położonych na ziemi chełmińskiej: Biały Bór, Grudziądz Mniszek, Małe Radowiska, Toruń Grębocin, Wałyczyk, Zieleń i jednego na ziemi dobrzyńskiej: Skrzypkowo. Wszystkie analizowane materiały należy łączyć ze społecznościami kultury iwieńskiej, których rozwój przypada na przełom III i II tys. p.Ch. Fragmenty naczyń przeprowadzono do postaci proszku ceramicznego i poddano oznaczeniom składu chemicznego metodą dyspersji energii promieniowania rentgenowskiego (EDX) z zastosowaniem skaningowej mikroskopii elektronowej (SEM). Uzyskano spektrogramy matryc chemicznych, na których udało się określić ilościowo udział następujących pierwiastków: C, Na, Mg, Al, Si, P, K, Ca, Ti, Mn, Fe, Cu. Dane pomiarowe zostały poddane analizie archeometrycznej, polegającej m.in. na zastosowaniu metody dyskryminacyjnej. W ten sposób prześledzono reguły asocjowania poszczególnych zbiorów, z uwzględnieniem ich zróżnicowania na stanowiska archeologiczne (z których pozyskano badane fragmenty), grupy technologiczne (do których zaklasyfikowano poszczególne fragmenty) oraz dodatkowo w ramach jednego mikroregionu osadniczego. Wyniki analizy dyskryminacyjnej podały zmienne (zawartości pierwiastków), które najlepiej dyskryminowały zbiór analizowanych fragmentów pod względem ich pochodzenia i przynależności do poszczególnych grup technologicznych. Analiza średniej zawartości Al wskazuje, że utrzymywał się on na porównywalnym poziomie (11-13)% mas. (poza ceramiką ze stanowiska w Białym Borze, gdzie zarejestrowano podwyższony poziom jego zawartości - około 16% mas.). Na tej podstawie stwierdzono, że wytwórcy naczyń na poszczególnych osadach we wczesnej epoce brązu stosowali gliny plastyczne. Natomiast obniżona do (1-2)% mas. średnia zawartość P wskazuje, że nie praktykowano schudzania masy garncarskiej domieszkami pochodzenia roślinnego. Uzyskane wyniki pozwoliły sformułować wnioski na temat stosowania przez społeczności kultury iwieńskiej podobnych źródeł surowcowych, zwłaszcza w obrębie mikroregionu osadniczego Małe Radowiska-Wałyczyk-Zieleń. Ponadto, zaobserwowano tendencję utrzymywania pewnego kanonu technologicznego wytwarzania naczyń, obejmującego podział na ceramikę o charakterze "reprezentacyjnym" i "kuchennym”. Tendencja ta była trwale wpisana w reguły garncarskie i kultywowana niezależnie od miejsca zamieszkiwania i dostępności do złóż surowcowych.

EN

This article presents the results of an archaeometric analysis performed on a collection of 50 Early Bronze Age pottery sherds. The potsherds were obtained from six archaeological sites located on the Chełmno Land: Biały Bór, Grudziądz Mniszek, Małe Radowiska, Toruń Grębocin, Wałyczyk, Zieleń and one on the Dobrzyń Land: Skrzypkowo. All the materials analyzed in the article are connected with the Iwno Culture societies from the turn of the 3rd and 2nd millenium B.C. The potsherds were grinded, and the chemical composition of the resultant powder was identified by Energy-Dispersive X-ray Spectroscopy (EDX) combined with a scanning electron microscopy (SEM). Chemical matrix spectrograms were obtained. The spectrograms allowed performing quantitative determination of the following elements: C, Na, Mg, Al, Si, P, K, Ca, Ti, Mn, Fe, Cu. Data set was statistically elaborated using an archaeometric analysis, including i.a. the discriminant analysis. It permitts to follow an association rules within the individual sets, such as the site (from where the potsherds were excavated), technological groups (which the potsherds were classified into) and additionally within one settlement microregion. The results of the discriminant analysis indicated the variables (elements concentration) that best of all discriminate the set of the analyzed potsherds in terms of their provenance and their belonging to the technological groups. Analysis of mean values of the Al concentration indicates a level of 11-13 wt% (except of the pottery from Biały Bór site where the elevated concentration of Al – amounted to 16 wt% was registered). On this basis, it has been found that the vessels manufacturers from each the Early Bronze Age settlements used plastic clay sources. In contrast, low mean concentration of P (amounted to about 1-2 wt%) indicates that a practice of weakening the clay paste with floral additives did not take place. The obtained results permitted to draw conclusions on the use of similar clay sources by the communities of the Iwno Culture, especially within the settlement microregion Małe Radowiska-Wałyczyk-Zieleń. In addition, the presence of a tendency of cultivating some technological canon within vessels manufacturing, which included differentiation between “representative” and ”kitchen” pottery, was observed. This tendency had been permanently existing in the pottery manufacturing rules and it had been cultivated regardless of a place of habitation, and access to raw material sources.

10

Badanie sondażowe jako element uspołeczniania miejskiej polityki rowerowej

Hubert W., Kowalski Ł.

Transport Miejski i Regionalny

|

2013

|

nr 9

9--13

PL

Celem artykułu jest prezentacja i analiza wyników badań sondażowych, które zostały przeprowadzone w pierwszym kwartale 2013 roku w Krakowie. Na podstawie analizy danych sondażowych (próba 1600 respondentów) wyodrębniono 3 podstawowe typy rowerzystów: całoroczni-lokomocja, sezonowi-lokomocja oraz sezonowi-rekreacja. Ankietowani deklarowali chęć częstszego niż dotychczas wykorzystania roweru oraz większej niezależności od innych środków transportu, w tym własnego samochodu. Według nich do większej liczby podróży skłoniłaby ich większa liczba i długość dróg rowerowych, ich modernizacja i poprawa spójności sieci. Aktualna infrastruktura oceniana była zwykle negatywnie. Jeśli chodzi o zachowania przestrzenne, to dla 90% badanych Śródmieście było punktem docelowym – co świadczy o silnej pozycji centrum miasta. Dziennie pokonywali oni średnio prawie 15 kilometrów. Generalnie wraz ze wzrostem odległości od celu spadała liczba rowerzystów, przy czym najchętniej podróżowano na dystans 8-12 kilometrów. Ten opór odległości wpływał na trasy pokonywane przez rowerzystów – wybierali oni zwykle najkrótszą drogę do celu. Dodatkowo przeanalizowano dokładne trasy części rowerzystów – co pozwoliło jeszcze lepiej opisać ich zachowania przestrzenne. Autorzy zaproponowali ponadto możliwości ich wykorzystania oraz dalszy kierunek badań. Zaprezentowane wyniki mogą służyć do tworzenia polityk i kampanii promujących ruch rowerowy oraz wskazania kierunków kontynuacji badań naukowych.

EN

The purpose of this article is to present and analyse the results of surveys carried out on cyclists in Krakow in 2013, authors also suggested the possibility of their use and the future direction of research. Authors analysed 1600 questionnaires, filled up mainly through the Internet. Three types of cyclists were distinguished: all year-commute, seasonal-commute and seasonal-recreation. Respondents declared a willingness to use their bikes more often, which, as a consequence, would contribute with less often use of other transport’s means, including their own car. According to them, number of bicycle paths, their modernization and improving the coherence of the network would convince more people to cycle. City centre was very important destination for 90% of respondents. On average people traveled about 15 kilometers every day. Generally longer the distance was, less cyclists were willing to use a bicycle. Additionally, precise routes of cyclists were analysed in the research – which allowed more detailed description of their spatial behavior. The results presented in the article can be used to develop policies and campaigns to promote cycling and indicate the directions of future research. The research can provide a good basis to implement cycle policy created with involvement of community in different Polish cities.

11

Wykorzystanie funkcji oporu przestrzeni w programowaniu rozbudowy sieci dróg rowerowych w Krakowie

Kowalski Ł., Łobodzińska A., Szabó G.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne

|

2012

|

Nr 2(98)

121--131

PL

Celem artykułu jest ustalenie, w jakiej kolejności powinny powstawać odcinki tras rowerowych w Krakowie. W oparciu o model grawitacji autorzy skonstruowali model lokalizacji nowych odcinków w sieci uwzględniający potencjalne przepływy między miejscami zamieszkania a: centrum, miejscami pracy, liceami ogólnokształcącymi i uczelniami. Jako funkcję oporu odległości zastosowano funkcję eksponencjałną. Za podstawowe zasady, które powinna spełniać prawidłowo zaprojektowana sieć dróg rowerowych, uznano spójność i bezpośredniość. Poszczególne cechy użyte w konstrukcji modelu sprowadzono do centroidów lub ich rzeczywistych lokalizacji punktowych. Pomierzone wartości oddziaływań pomiędzy nimi poddano standaryzacji, a następnie zsumowano, uzyskując sumaryczny wskaźnik określający znaczenie danego odcinka w sieci dla wszystkich badanych typów przemieszczeń. Na podstawie wartości wskaźnika sumarycznego oraz położenia odcinka w sieci dróg rowerowych zaproponowano kolejność, w jakiej powinny powstawać nowe fragmenty sieci. Priorytet nadano odcinkom, których wartości wskaźnika sumarycznego są wysokie i które przyczynią się do zwiększenia spójności i bezpośredniości sieci oraz stosunkowo krótkim trasom o niższych wartościach, które uzupełniają istniejącą sieć. Skonstruowany przez autorów model jest narzędziem umożliwiającym podejmowanie decyzji dotyczących kolejności lokalizacji nowych odcinków sieci dróg rowerowych oraz modernizacji istniejących. Uwzględnienie przepływów potencjalnych zamiast rzeczywistych pozwala uniknąć faworyzowania ciągów, w których istnieją już odcinki sieci. Ponadto model zjednej strony zakłada jednakowe traktowanie wszystkich mieszkańców, z drugiej jednak - umożliwia nadanie priorytetu konkretnej grupie przez zmianę wag przy wskaźniku sumarycznym.

EN

The aim of the paper is to discover the order in which new sections of Cracow cycle route network shall be built. Basing on gravity model the authors created a location model for any new section of the network. Potential flows between homes and city centre, workplaces, secondary schools and universities were considered. Exponential function was applied as a distance-decay function. Moreover, the authors assumed that a well-planned cycle network shall fulfil two requirements: coherence and directness. Data used in the model were reduced to centroids (population and workplaces) or their actual locations (schools, universities and student houses). Measured values of interactions were standardised and summed. As a result, general index, informing about the importance of particular section in the whole network, was obtained. The authors proposed an order of building the cycle paths basing on general index value and location of a section within cycle network. The priority was given to sections, which obtained high index value and will increase coherence and directness of the network, as well as to short paths completing existing network. The presented model assumes the equal treatment for all groups of inhabitants. On the other hand, it enables prioritisation of certain group by changes of weights in the general index.

12

Metoda oceny kolejności realizacji tras rowerowych

Kowalski Ł., Łobodzińska A., Szabó G.

Transport Miejski i Regionalny

|

2012

|

nr 9

35-39

PL

Celem artykułu jest ustalenie, w jakiej kolejności powinny powstawać odcinki tras rowerowych w Krakowie. W oparciu o model grawitacji autorzy skonstruowali model lokalizacji nowych odcinków w sieci uwzględniający potencjalne przepływy między miejscami zamieszkania a: centrum, miejscami pracy, liceami ogólnokształcącymi i uczelniami. Jako funkcję oporu odległości zastosowano funkcję eksponencjalną. Za podstawowe zasady, które powinna spełniać prawidłowo zaprojektowana sieć dróg rowerowych, uznano spójność i bezpośredniość. Poszczególne cechy użyte w konstrukcji modelu sprowadzono do cen-troidów lub ich rzeczywistych lokalizacji punktowych. Pomierzone wartości oddziaływań pomiędzy nimi poddano standaryzacji, a następnie zsumowano, uzyskując sumaryczny wskaźnik określający znaczenie danego odcinka w sieci dla wszystkich badanych typów przemieszczeń. Na podstawie wartości wskaźnika sumarycznego oraz położenia odcinka w sieci dróg rowerowych zaproponowano kolejność, w jakiej powinny powstawać nowe fragmenty sieci. Priorytet nadano odcinkom, których wartości wskaźnika sumarycznego są wysokie i które przyczynią się do zwiększenia spójności i bezpośredniości sieci oraz stosunkowo krótkim trasom o niższych wartościach, które uzupełniają istniejącą sieć. Skonstruowany przez autorów model jest narzędziem umożliwiającym podejmowanie decyzji dotyczących kolejności lokalizacji nowych odcinków sieci dróg rowerowych oraz modernizacji istniejących. Uwzględnienie przepływów potencjalnych zamiast rzeczywistych pozwala uniknąć faworyzowania ciągów, w których istnieją już odcinki sieci. Ponadto model z jednej strony zakłada jednakowe traktowanie wszystkich mieszkańców, z drugiej jednak - umożliwia nadanie priorytetu konkretnej grupie przez zmianę wag przy wskaźniku sumarycznym.

EN

The aim of the paper is to determine construction order of new sections of Cracow's cycle route network . The authors created a location model based on the gravity model. Potential flows between places of residence and city centre, workplaces, secondary schools and universities were considered. Exponential function was applied as distance-decay function. Moreover, the authors assumed that a well-planned cycle network shall fulfil two requirements: coherence and directness. Data used in the model were reduced to centroids (population and workplaces) or their actual locations (schools, universities and student houses). Measured values of interactions were standardised and summed. As a result, general index, informing about the importance of particular section in the whole network, was obtained. The authors proposed an order of building the cycle paths basing on the general index value and location of a section within cycle network. The priority was given to sections, which obtained high index value and will contribute with the increase of coherence and directness of the network, as well as to short paths complementing existing network. The presented model assumes the equal treatment of all groups of inhabitants. On the other hand, it enables prioritisation of certain group by changes of weights in the general index.

13

A Polish case study for biogas to biomethane upgrading

Kowalski Ł., Smerkowska B.

Silniki Spalinowe

|

2012

|

R. 51, nr 1

EN

The article presents the results of a theoretical pre-feasibility study for biogas upgrading to biomethane for a planned agricultural biogas plant with a capacity of about 10 million Nm3 of raw biogas production per year. Upgraded biogas to the quality of natural gas can be injected to the natural gas distribution network or used as a transportation fuel for natural gas vehicles (NGVs). Currently the agricultural biogas, as well as landfill gas and gas from sewage treatment plants, is mainly used in Poland to produce electricity and heat (CHP plants). The market for biogas upgrading to biomethane in Poland does not actually exist. A variety of factors affects this situation, including: high investment costs of upgrading units, the existing national incentive system promoting green electricity and heat production from biogas, lack of national standards for biomethane, limited awareness of the available technologies, and finally a small number of vehicles capable of using compressed biomethane (CBM). The aim of this study is to examine alternative options for biogas utilization compared to combined heat and power production. Several biogas upgrading technologies available on the European market (water scrubbing, chemical scrubbing, cryogenic upgrading) were compared in terms of their applicability and cost effectiveness. Estimation of the installation costs, operation costs and revenues was presented for two alternatives of biomethane application: injection into the gas distribution grid or use for transport purposes for NGVs. A profitability analysis of the two solutions was performed, taking into account possible incomes from renewable energy certificate system (for injecting to the gas grid option).

PL

W artykule zaprezentowano rezultaty studium wykonalności dla teoretycznej, planowanej biogazowni rolniczej o wydajności około 10 mln Nm3 surowego biogazu, zintegrowanej z instalacją uszlachetniania biogazu. Biogaz uszlachetniony do jakości gazu ziemnego może być wtłaczany do dystrybucyjnej sieci gazowej bądź stosowany jako paliwo transportowe do samochodów zasilanych gazem ziemnym (tzw. NGVs - Natural Gas Vehicles). Aktualnie w Polsce zarówno biogaz rolniczy, jak również gaz składowiskowy i z oczyszczalni ścieków jest przede wszystkim wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej i ciepła (układy kogeneracyjne), natomiast rynek uszlachetniania biogazu w Polsce prawie nie istnieje. Składają się na to różne czynniki, m.in. wysokie koszty inwestycyjne instalacji uszlachetniania, krajowy system wsparcia promujący produkcję energii elektrycznej i ciepła, brak odnośnych norm jakościowych dla biometanu, niewielka wiedza na temat dostępnych technologii oraz niewielka liczba pojazdów mogących wykorzystywać sprężony biometan (CBM). Na podstawie studium przypadku autorzy poddali analizie alternatywne możliwości wykorzystania biogazu. Przedstawiono wariantowe technologie uszlachetniania biogazu. Porównano możliwość zastosowania oraz opłacalność wybranych dostępnych w Europie technologii uszlachetniania biogazu w wymienionej biogazowni (absorpcja fizyczna w skruberze wodnym, absorpcja chemiczna, separacja kriogeniczna). Przedstawiono symulację kosztów oraz przychodów instalacji uszlachetniania przy wybranej biogazowni rolniczej. Porównano dwa warianty wykorzystania uzyskanego biometanu: wtłaczanie do sieci gazowej oraz wykorzystanie na cele transportowe. Na tej podstawie opracowano szacunkową analizę opłacalności obu rozwiązań, w tym również z uwzględnieniem ewentualnych przychodów z tytułu uzyskania świadectw pochodzenia biogazu (w przypadku wtłaczania do sieci gazowej).

14

The use of natural gas in municipal transport : constraints, potential, prospects

Kowalski Ł., Smerkowska B.

Archiwum Motoryzacji

|

2012

|

Nr 4

3-12

EN

The paper presents multifaceted analysis of the possibilities of use of compressed natural gas (CNG) in the municipal transport in Poland. Poland has enormous potential for the development of the transport based on natural gas. This is connected with such factors as price, low emission characteristics, and availability of this fuel (multiannual contracts with external suppliers, domestic production, and shale gas in view). Simultaneously, the current use of natural gas in transport is nearly 12 million m[^3]/a, which makes about 0.1% of the total natural gas consumption in Poland. At present, there are several dozen CNG filling stations, with 29 of them being open to the public; for comparison, the total number of vehicles fuelled with CNG varies around 2 500 and 310 of them are municipal transport buses. The paper shows the benefits that may be gained from the introduction of natural gas as fuel for municipal transport. In particular, the environmental aspects (reduced pollutant emissions) and economic factors have been highlighted. Examples of the solutions implemented up to now in selected cities in Poland and of good practices in the development of CNG-fuelled motor vehicle fleets have been presented. Moreover, a simplified financial analysis of making investments in city buses fuelled with compressed natural gas and in a company's own CNG filling station has been carried out. The analysis has revealed that investments of this kind may be profitable in the current situation. In the recapitulation, the authors tried to answer a question what conditions should be met so that the sector of the application of natural gas as motor fuel could develop much more dynamically than hitherto.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono wieloaspektową analizę możliwości wykorzystania sprężonego gazu ziemnego (CNG) w transporcie miejskim w Polsce. Polska ma bardzo duży potencjał rozwoju transportu opartego na gazie ziemnym. Związane jest to między innymi z ceną tego paliwa, niską emisyjnością oraz jego dostępnością (wieloletnie umowy z dostawcami zewnętrznymi, wydobycie krajowe, w perspektywie gaz łupkowy). Jednocześnie, aktualne wykorzystanie gazu ziemnego w transporcie wynosi blisko 12 mln m3 rocznie, co stanowi około 0,1% całkowitego zużycia gazu ziemnego w Polsce. Obecnie w kraju istnieje kilkadziesiąt stacji tankowania, z czego 29 jest dostępnych publicznie, a liczba pojazdów oscyluje w granicach 2500, w tym 310 to autobusy komunikacji miejskiej. W artykule przedstawiono korzyści związane z wprowadzeniem gazu ziemnego jako paliwa dla transportu miejskiego. Uwypuklono aspekty środowiskowe (zmniejszone emisje substancji szkodliwych) jak i uwarunkowania ekonomiczne. Przedstawiono przykłady wdrożonych dotychczas rozwiązań w wybranych miastach w kraju oraz dobre praktyki w rozwoju flot zasilanych CNG. Wykonano uproszczoną analizę finansową inwestycji w tabor miejski zasilany sprężonym gazem ziemnym oraz w stację tankowania CNG. Wykazała ona, że przy obecnych uwarunkowaniach inwestycja taka może być opłacalna. W podsumowaniu autorzy próbowali odpowiedzieć na pytanie, jakie warunki powinny zostać spełnione by sektor gazu ziemnego jako paliwa silnikowego rozwijał się znacznie dynamiczniej niż dotychczas.

15

Mikroprocesorowe przenośne urządzenie do pomiaru śladowych ilości tlenku węgla w powietrzu

Grychowski T., Kowalski Ł.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2011

|

R. 87, nr 7

90-92

PL

W artykule przedstawiono wyniki pracy polegającej na wykonaniu przenośnego urządzenia do pomiaru śladowych ilości tlenku węgla. W urządzeniu zastosowano wysokiej klasy, elektrochemiczny czujnik do pomiaru tlenku węgla firmy Figaro oraz mikrokontroler sterujący urządzeniem. Urządzenie posiada możliwość kalibracji oraz odczytu wskazań na lokalnym wyświetlaczu LCD. Przeprowadzono badania czujnika oraz urządzenia w celu weryfikacji poprawności jego działania. Oceniona została niepewność pomiarów wykonywana urządzeniem.

EN

The paper presents the construction of a portable device for measuring low concentration of carbon monoxide. The device uses high-end, an Figaro's electrochemical sensor for measuring carbon monoxide and microprocessor control unit. The device allows to calibrate and read values on the local LCD display. Tests of the device and the sensor were performed. Verified proper operation of the device. The uncertainty of measurement device was assessed.

16

Złapać wiatr w żagle

Kowalski Ł.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2010

|

Nr 12-1(2011)

76--78

PL

Polska ciągle sporo traci do liderów pozyskiwania energii z wiatru. Jednak zainteresowanie inwestorów tym tematem jest duże. Czy zatem mamy szansę dogonić czołówkę?

17

Polski rynek energii wiatrowej w 2009 roku

Kowalski Ł.

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2009

|

Nr 12-1(2010)

101--102

PL

Energetyka wiatrowa jest najszybciej rozwijającą się gałęzią sektora energetycznego w Polsce. Wg Urzędu Regulacji Energetyki, zainstalowane są 282 instalacje o łącznej mocy 666,33 MW [stan na 30.09.2009r.]. W roku poprzednim, zainstalowana moc wynosiła 472 MW.

18

Wisła - czyli rzeka, która się rozpływa. Reinterpretacja koncepcji Świder Bis

Harmas M., Zienkiewicz K., Kowalski Ł., Siedlecki M.

Architektura Krajobrazu

|

2003

|

nr 1-2

111-117

EN

The subject matter of the project workshop which took place on 1-5.05.2002 in the studio of prof. Jacek Damiecki in Warsaw was an attempt to reinterpret Swider Bis conception. The workshop was organized by The Scientific Circle of Landscape Architects SGGW in Warsaw. The conception Swider Bis which was aiming at creating a waterside leisure area in a region of Otwock ridge was created in "Wisła" studio of the Warsaw development planning office in the 1970s. During the reinterpretation two new factors were taken into consideration: the growth of importance of the Wisła as a European ecological passage and change in socio- economical conditions. These factors decided about the assumption of the principal conception, presumption of introducing an open recreation program and the possibility of carrying it out in several investment steps. The essence of the conception and also a characteristic distinguishing it from the primary version is preservation of the natural rhythm of Wisła valley life through resignation from building a flood bank. It is to allow partial freeing the Wisła and lead to natural seasonal flooding of the Wisła marshy meadows. The current conception includes in its range a bigger region than the primary Swider Bis. It assumes building a foot-cycling bridge across the Wisła which would ensure a flow of cycling and pedestrian traffic from central parts of Warsaw to so called Otwock ridge. Such a bridge with a light and openwork structure which is based on the Bailey type MS military system, which harmonizes with the character of the vast marshy meadow landscape of the river and its length provides easy passage of the construction over Średzkie Islands Reservation. The conception also assumes adaptation of Siekierki thermal-electric power station ash mound which would constitute a viewing point over the Wisła Valley, at the same time the offering possibility of building into its infrastructure - servicing tourist traffic. In the conception Swider Bis 2002 the bridge together with the mound would play a franchise part in creating a main recreation base.