Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Effect Of The Gadolinium Oxide Addition On The Electrical Properties Of Tetragonal Zirconium Dioxide

Cyran J., Wyrwa J., Drożdż E., Dziubaniuk M., Rękas M.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2015

|

Vol. 60, iss. 2A

993--998

EN

The aim of this work was examination of gadolinium-doped 3YSZ electrical and structural properties. Such materials may be used as electrolytes in intermediate temperature solid oxide fuel cells (IT-SOFC). First step of the research was synthesis of 3YSZ with different contents of gadolinium (0.25; 0.5; 1.0 at %). Prepared materials were characterized by high porosity. No effect of gadolinium addition on grain size was observed. The experimentally determined values of grain interiors electrical conductivities for gadolinium doped samples are comparable to grain interior conductivities of gadolinium free tetragonal zirconia. On the other hand, a clear effect of gadolinium addition on electrical conductivity of grain boundaries was observed. It was found that 3YSZ containing 0.25 at. % Gd was the most promising from the investigated materials as a solid electrolyte for IT SOFC.

PL

Celem pracy było zbadanie strukturalnych i elektrycznych właściwości dwutlenku cyrkonu stabilizowanego 3% mol. tlenkiem itru (3YSZ) z dodatkiem gadolinu. Tego typu materiał może znaleźć zastosowanie jako elektrolit w średniotemperaturowych stało-tlenkowych ogniwach paliwowych (IT-SOFC). Pierwszym etapem badań była synteza 3YSZ z różną ilością wprowadzonego gadolinu (0.25; 0.5; 1.0 at %). Otrzymane materiały charakteryzowały się wysoką porowatością. Nie zaobserwowano wpływu dodatku gadolinu na wielkość ziaren. Wyznaczone eksperymentalnie wartości przewodnictwa objętości ziaren są porównywalne z wartością przewodnictwa objętości ziaren wykazywanego przez czysty 3YSZ (bez dodatku gadolinu). Z drugiej strony, zaobserwowano znaczny wpływ dodatku gadolinu na przewodnictwo po granicach ziaren. Stwierdzono również, że 3YSZ zawierający 0.25% at. gadolinu był najbardziej obiecującym z badanych materiałów pod kątem zastosowania jako elektrolit w IT – SOFC.

2

Wpływ wymagań prawnych na decyzje technologiczne w uzdatnianiu wody

Wolborska A., Cyran J., Senderecki P.

Instal

|

2009

|

nr 4

32-37

PL

Zadaniem systemu wodociągowego jest dostarczenie wody bezpiecznej dla zdrowia ludzkiego, o wymaganej jakości i ciśnieniu oraz w ilości kształtowanej potrzebami odbiorców. Zmiana warunków końcowych działania systemu poprzez zaostrzenie wymagań sanitarnych dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia, z drugiej zaś strony pogarszająca się jakość zasobów wodnych, ograniczenie ich dostępności i wzrost kosztów poboru wód, pociągają za sobą konieczność ciągłego dostosowywania systemu do nowych warunków. W artykule przedstawiono, na przykładzie łódzkiego systemu wodociągowego, wpływ zmian wymagań prawnych na wybór źródła poboru wody oraz zmiany technologii jej uzdatniania. Szczególny nacisk położono na konieczność ograniczenia ubocznych produktów dezynfekcji wody.

EN

The main objective of water pipes is to supply water which is safe for the human health and which is of the required quality and pressure and in the amount expected for consumers. The change of the conditions established for the end of the whole network, through the restriction of the sanitary requirements concerning the drinking water quality, and, on the other hand, the deteriorating quality of water resources, limitation of their availability and an increase in water intake costs contribute to the necessity of the continuous adjustment of the system to the new conditions. In the study the influence of changes in the regulations and the impact of the introduction of the new legal requirements on the choice of water intake source and on the changes of water conditioning technology are presented on the basis of water supply system of Lodz. A particular emphasis has been laid upon the necessity of limitation of water disinfection by-products.

3

Badania wpływu użycia ditlenku chloru i ozonu na efektywność usuwania toksyn sinicowych w systemie wodociatgowym Sulejów-Łódź w sezonie 2003

Kabziński A.K.M., Szczukocki D., Macioszek B., Juszczak R., Grabowska H., Cyran J., Dziegieć J., Zawadzka A., Szczęsna-Kulesza

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr S3

339-358

PL

Sinice (Cyanoprokaryota), wchodzące w skład planktonu, należą do grupy Gram-ujemnych mikroorganizmów fotosyntezujących. W normalnym stanie wód ilość komórek sinicowych w 1 cm3 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, podczas gdy w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić nawet do kilkuset tysięcy w 1 cm 3 wody. Nadają one wtedy intensywne zabarwienie wodzie, której kolor zależy od dominujących gatunków. Obecność glonów oraz sinic w dużych ilościach może też nadawać wodzie charakterystyczny nieprzyjemny zapach, którego intensywność i charakter zależą od rodzaju kwitnących glonów i sinic oraz od ich ilości w wodzie. Zakwity sinicowe są olbrzymi problemem natury higienicznej i zdrowotnej, a także estetycznej, tworząc podczas intensywnych zakwitów kożuchy oraz pianę na powierzchni zbiorników wodnych. Problemem są także toksyny produkowane przez wiele gatunków sinic (anatoksyna, afanotoksyna, mikrocystyna, nodularina, akutificyna, scytoficyna, czy też cyanobakteryna), o toksyczności ostrej, mieszczącej się w średnim przedziale toksyczności, oraz mających właściwości kancerogenne. Toksyny sinicowe stanowią bardzo niebezpieczną grupę związków chemicznych działających zarówno na hepatocyty wątroby, jak też na system nerwowy ludzi i zwierząt. Stąd bardzo ważne jest efektywne ich usuwanie w procesie uzdatniania wody. W artykule po raz pierwszy w Polsce przedstawiono dane dotyczące zastosowania ditlenku chloru oraz ozonu do uzdatniania wody w ciągu produkcyjno-przesyłowym Sulejów-Łódź. W latach 1998-2001 efektywność usuwania mikrocystyny-LR wahala się w przedziale 74-92%,. podczas gdy dla innych izoform wahała się zakresie 45-94% ładunku.

EN

Cyanobacterials (Cyanoprokaryota) belong to plankton. In normal state concentration of cyanobacterial cells in water ranged between few hundreds to few thousands in 1 cm3 of water but while blooming may be increased even to one million in 1 cm3. At this time water bas characteristic colour, depending on dominated species. Also characteristic smell is coming from presence of cyanobacterial and phytoplankton cells produced odour substances. The cyanobacterial blooms are very important hygienic problems for human and animal health, While blooming they form foams and head coating on water surface. Also huge problems pose cyanobacterial toxins. Cyanobacteria may produce acute toxins such as hepatotoxic peptides (microcystins, nodularins and cylindrospermopsin) and neurotoxic alkaloids (anatoxin-a, anatoxin-a(s), homoanatoxin and aphanotoxins). Cyanobacterial toxins are very dangerous substances, which can intoxicated livers hepatocytes and nervous system of humans and animals, In this situation is very important to remove them in water pretreatment processes. Data on removing of cyanobacterial toxins front water in pretreatment process with application of chlorine dioxide and ozone in Sulejow-Łodz system, were presented for the first time in Poland. In period 1998-2001 effeciency of microcystin-LR removing was ranged between 74+92% while for other isoforms it was between 45-94%.

4

Ozonation-based removal of microcystin from drinking water drawn from the artificial lake of Sulejów, Poland

Kabziński A.K.M., Grabowska H., Cyran J., Juszczak R., Zawadzka A., Szczukocki D.E., Szczytowski K.

Environment Protection Engineering

|

2006

|

Vol. 32, nr 2

17-35

EN

Cyanobacteria can produce toxins and are also responsible for the taste and odour of water, which significantly impairs its quality. Removal of cyanobacterial cells with their intracellular compounds during water treatment not only improves the taste and odour of the treated water, but also reduces the concentration of toxic metabolites. In the present study, the ozonation of water in pretreatment plant near Sulejów artificial lake was tested. The concentrations of MCYST-LR and other isoforms of this hepatotoxin were determined at different steps of the pretreatment process by SPE and RP-HPLC methods.

PL

Sinice mogą produkować toksyny, związki pogarszające smak i dające nieprzyjemny zapach, obniżając w ten sposób jakość wody. Usuwanie komórek sinicowych wraz z ich produktami wewnątrzkomórkowymi w czasie procesu uzdatniania wody zmniejszy stężenie substancji smakowych i zapachowych oraz toksycznych metabolitów w uzdatnianej wodzie. Przedstawiono ozonowanie w stacji wstępnego uzdatniania wody znajdującej się w pobliżu zbiornika zaporowego w Sulejowie. Stężenie MCYST-LR i innych izoform tej hepatotoksyny w wodzie oznaczano techniką RP-HPLC po wstępnym oczyszczaniu i zatężaniu próby metodą SPE.

5

Wpływ zastąpienia wody powierzchniowej wodą podziemną na jakość wody oczyszczonej w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Grabowska H., Grabowski Z., Rzerzycha B., Cyran J.

Ochrona Środowiska

|

2005

|

R. 27, nr 3

43-46

PL

Zaostrzające się wymagania stawiane wodzie powierzchniowej ujmowanej do zaopatrzenia ludności oraz wodzie przeznaczonej do spożycia zmusiły do poszukiwania metod poprawy jakości wody. W pracy scharakteryzowano pogarszającą się jakość ujmowanej wody powierzchniowej ze Zbiornika Sulejowskiego na przestrzeni ostatnich 10 lat i jej wpływ na technologię oczyszczania, trudności w dotrzymaniu obowiązujących norm jakościowych oraz koszt oczyszczania wody. Omówiono rozważane w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi kierunki działań, zmierzające do poprawy jakości wody. Przedstawiono etapy zastąpienia ujmowanej wody powierzchniowej wodą podziemną, a także dostosowanie technologii i urządzeń do oczyszczania najpierw wody zmieszanej, a następnie samej wody podziemnej. Omówiono efekty technologiczne i ekonomiczne zastąpienia wody powierzchniowej na podziemną w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź".

EN

The object under study was the Water Supply System Sulejów-Łódź, which provides the city of Łódź (over million inhabitants) with drinking water. The water is drawn from an impoundment lake (Sulejów). In the past 10 years, the quality of the lake water has been deteriorating and fails to meet the more and more stringent standards. The continuing deterioration has also had a detrimental effect on the treatment and the costs involved. All this triggered the search for an alternative approach. Thus, in their effort to upgrade the quality of the treated water, the Waterworks of Łódź decided to use deep-well water instead of surface-water intakes. Such substitution requires adaptation of the treatment train and relevant equipment to the two stages of transition: the first one involving a mixture of both surface water and groundwater, and the second one using deep-well water alone. In conclusion, the paper itemizes the technological and economic benefits of switching from surface water to deep-well water treatment.

6

Wpływ jakości wody i parametrów jej uzdatniania na efektywność usuwania toksyn sinicowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Kabziński A. K. M., Grabowska H., Cyran J., Juszczak R., Zawadzka A., Macioszek B. T.

Ochrona Środowiska

|

2004

|

R. 26, nr 3

13-20

PL

Sinice (Cyanophyta), wchodzące w skład fitoplanktonu, należą do grupy gram ujemnych prokariotycznych organizmów fotosyntezujących. W normalnych warunkach liczebność komórek sinicowych w 1 cm3 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, przy czym w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić do kilkuset tysięcy komórek w 1 cm3 wody. Intensywne zakwity nadają wodzie barwę i nieprzyjemny zapach, uwalniają też duże ilości neurotoksyn alkaloidowych i hepatotoksyn o charakterze oligopeptydów o wysokiej toksyczności. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące efektywności uzdatniania wody ujmowanej ze zbiornika sulejowskiego, przy obecności komórek sinicowych i hepatotoksyn, w systemie wodociągowym Sulejów-Łódź. W badaniach przeprowadzonych w 2002 r. stwierdzono, że końcowe stężenia mikrocystyny LR były dużo niższe niż wartość dopuszczalna (1,0 mg/m3), świadcząc o prawidłowym przebiegu procesu uzdatniania wody. Czynnikiem mającym negatywny wpływ na efektywność uzdatniania wody była całkowita biomasa mikroorganizmów oraz pośrednio wysoka temperatura wody powierzchniowej, wpływająca korzystnie na zakwity oraz przyrost całkowitej biomasy, jak też ilość produkowanych toksyn. Zastosowane w procesie uzdatniania dawki dwutlenku chloru i ozonu były dostateczne do usunięcia mikrocystyny LR w granicach 85÷100%, a innych izoform w granicach 70÷100%. Dokładniejsze zbadanie wpływu tych czynników na efektywność usuwania toksyn sinicowych będzie przedmiotem dalszych badań, w celu potwierdzenia wcześniej uzyskanych wyników.

EN

Cyanobacteria (Cyanophyta) belong to the group of gram-negative procariotic photosynthesizing organisms and are part of the phytoplankton. Normally, the number of cyanobacteria ranges between several hundred and several thousand cells per cubic centimeter of water to increase to several hundred thousand cells per cubic centimeter when blooming. Blooming produces an intensive hue and objectionable odor of the water; it also releases large amounts of alkaloid neurotoxins and hepatotoxins of oligopeptide type displaying a very high toxicity. The present paper shows the results of an experimental study (performed in 2002), which aimed at determining the efficiency of the treatment process involving water taken in from the Sulejów impoundment lake, contaminated with cyanobacterial cells and hepatotoxins. The study has produced a number of major findings. The final concentrations of microcystin LR fell much below the admissible level (1.0 mg/m3). The total biomass of the microorganisms and, indirectly, the high temperature of the surface water had an adverse influence on the efficiency of the treatment process; they promoted blooming, enhanced the increment in the total biomass and increased the amount of the toxins produced. The chlorine dioxide and ozone doses used in the experiments sufficed to yield a removal of microcistin LR and other isoforms within 85 to 100% and 70 to 100%, respectively. The effect of the factors mentioned above upon the extent of cyanobacterial toxins removal will be examined in more detail in a further study in order to substantiate our previous results.

7

System identyfikacji palet on-line na wózkach widłowych w DHL Express (cz. 1)

Cyran J.

Logistyka

|

2004

|

nr 5

57-58

PL

W I kwartale br. w Warszawie, Zabrzu, Głuchowie k. Poznania - trzech sotrowniach DHL Express, firma BCS Polska uruchomiła system on-line identyfikacji palet na wózkach widłowych.

8

System identyfikacji palet on-line na wózkach widłowych w DHL Express (cz. 2)

Cyran J.

Logistyka

|

2004

|

nr 6

38-40

9

Praca biologicznie aktywnego filtra węglowego w cyklu uzdatniania wody

Wolborska A., Cyran J.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2004

|

T. 7, nr 1

19-38

PL

Przedstawiono wyniki kompleksowych badań prowadzonych na modelowym filtrze o średnicy 1 m wypełnionym węglem aktywnym, włączonym do cyklu procesowego Stacji Uzdatniania Wody w Kalinko k. Rzgowa. Omówiono działanie filtra po osiągnięciu przez niego pełnej aktywności biologicznej. Analizie poddano wpływ zmian jakości dopływającej wody, a także prędkości przepływu przez warstwę wypełnienia na jakość wody uzdatnionej. Zaprezentowano kryteria pozwalające prowadzić bieżącą kontrolę przebiegu procesu i sygnalizować wystąpienie jego zakłóceń, m.in. ubytek tlenu rozpuszczonego w wodzie, test EMS, porównawcza analiza zapotrzebowania wody na dwutlenek chloru, badania bakteriologiczne i hydrobiologiczne wody, adsorbentu i popłuczyn z filtra. Przeanalizowano przyczyny i skutki incydentalnej zmiany jakości wody zasilającej instalację pilotową na przebieg procesu. Podstawą oceny chłonności sorpcyjnej węgla aktywnego i jej zmian w wyniku 1,5-roczej eksploatacji złoża sorpcyjnego była liczba jodowa. Ta wielkość dobrze korelowała z pozostałymi wskaźnikami opisu procesu. Zwrócono szczególną uwagę na rolę bioregeneracji adsorbentu w odnawianiu pojemności sorpcyjnej węgla aktywnego i wydłużeniu czasu pracy złoża w cyklu uzdatniania wody.

EN

Water filtration through the bed of granulated activated carbon is currently one of the basic technological processes used in the modern water treatment plants. With more stringent water quality regulations, when restrictions concerning disinfectants are introduced, the role of activated carbon in the process cycle changes. The activated carbon is now used first of all to determine micropollutants that are precursors of disinfection by-products, to remove the products of ozonation and to decrease the required doses of disinfectants. In a sorption layer, biochemical processes develop in proper thermal and food conditions. The mentioned processes could have both beneficial and detrimental influence on filter's performance, so usually pilot-plant investigations are performed before the carbon filters are introduced to technology. Results of extensive studies carried out for 18 months on a model filter 1 m in diameter, filled with activated carbon, operating in the Water Treatment Plant at Kalinko near Rzgow are presented. A model filter was supplied with water treated on a technical scale and ozonated. Systematic measurement of hydraulic parameters of the bed, physico-chemical analysis, hydrobiological and bacteriological analysis, chlorine dioxide demands for in- and outflowing water were done. Parallel to water quality tests the iodine number of activated carbon taken cyclically from several bed levels was determined. The filter operation after reaching full biological activity was discussed. The effect of changes in the quality of water flowing in and the rate of flow through the packing on the treated water quality was analysed. The criteria enabling a current control of the process and monitoring any disturbances were discussed. Among the others, a comparative analysis was made of carbon dioxide demand in water, loss of oxygen dissolved in water, pH changes, EMS test, bacteriological and hydrobiological analysis of water, adsorbent and filter washes. Iodine number indicator correlated well with the other indices of the process description. Causes and effects of change in the quality of water supplied to the pilot-plant system on the process were analysed. An incidental, however abrupt change of water conductivity and a possible impact of blue-green algae toxins was found among the other things. Measurements of the quality indices of water supplied to the filter and filtered did not reveal any disturbances in the process. Only a complex control of the criteria assumed in the estimation of carbon bed operation showed changes in the process mechanism in the bed, transient disturbances in biodegradation of pollutants, an increased adsorption impact and changes in the contribution of particular bed layers in the reduction of water pollution index. Organic contamination decrease by water filtration through biosorption bed appeared to be an effective technique. Protection of quality standards of cleaned water, decrease of chlorine dioxide demand by 2¸3 times, limitation of side-effect products of disinfection process was achieved. Bioregeneration of active carbon bed was observed. Special attention was paid to the role of adsorbent bioregeneration in renewal of sorption capacity of activated carbon and prolongation of the bed working period in the water treatment cycle.

10

Badania dotyczące użycia ditlenku chloru i ozonu do usuwania toksyn sinicowych w systemie wodociągowym Sulejów - Łódź

Kabziński Andrzej K.M., Grabowska H., Cyran J., Juszczak R., Dziegieć J., Zawadzka A., Szczukocki D., Szczytowski K.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 2

17--38

PL

Sinice (Cyanophyla), wchodzące w skład fitoplanktonu, należą do mikroorganizmów gramujemnych fotosyntezujących. W normalnym stanie wód ilość komórek sinicowych w I dm1 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, podczas gdy w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić nawet do kilkuset tysięcy w 1 dm! wody. Nadają one wtedy intensywne zabarwienie wodzie, której kolor zależy od dominujących gatunków. Obecność w dużych ilościach glonów oraz sinic może też nadawać wodzie charakterystyczny nieprzyjemny zapach, którego intensywność i charakter zależą od rodzaju glonów i sinic oraz od ich ilości w wodzie. Zakwity sinicowe są olbrzymim problemem natury higienicznej a także estetycznej, tworząc podczas intensywnych zakwitów kożuchy oraz pianę na powierzchni zbiorników wodnych. Zagrożenie zdrowotne stanowią toksyny produkowane przez wiele gatunków sinic (anatoksyna, afanatoksyna, mikrocystyna, nodularina, akutificyna, scytoficyna czy też cyanobakteryna), o toksyczności ostrej mieszczącej się w średnim przedziale szkodliwości oraz posiadających właściwości kancerogenne. Toksyny sinicowe stanowią bardzo niebezpieczną grupę związków chemicznych działających na hepatocyty wątroby jak też na system nerwowy ludzi i zwierząt. Stąd bardzo istotne jest efektywne ich usuwanie w procesie uzdatniania wody. W artykule po raz pierwszy w Polsce przedstawiono dane dotyczące zastosowania ditlenku chloru oraz ozonu do uzdatniania wody w ciągu produkcyjno-przesyłowym Sulejów -Łódź. W okresie 1998-2001 efektywność usuwania mikrocystyny-LR wahała się w przedziale 74-92%, podczas gdy dla innych izoform była w zakresie 45-94%.

EN

Cyanobacterials (Cyanophyla) belong to phytoplancton. In normal state concentration of cyanobacterial cells in water rangs between a few hundreds to a few thousands in 1 dm3 of water but while blooming may be increased even to one million in 1 dm3. At this time water has characteristic color, depending on dominated species. Also characteristic smell is the results of the presence of cyanobacterial and phytoplankton cells producing odour substances. The cyanobacterial blooms are very important hygienic problem for both human and animal health. While blooming they form foams and head coating on water surface. Also cyanobacterial toxins arc huge problem. Cyanobacteria may produce acute toxins such as hepatotoxic peptides (microcystins, nodularins and cyhndrospermopsin) and neurotoxie alkaloids (anatoxin-a, anatoxin-a(s), homoanatoxin and aphanotoxins). Cyanobacterial toxins are very dangerous substances which can intoxicate hepatocytes and the nervous system in humans and animals. In this situation it is very important to remove them effectively in water pretreatment processes. In the present paper have been presented for the first time in Poland data on removing cyanobacterial toxins from water in pretreatment process with application of chlorine dioxide and ozone on the example of Sulejów - Lodź water pipe system. In period 1998-2001 the effectiveness microcystin-LR removal ranged between 74-92% while for other izoforms they were between 45-94%.

11

Ocena skuteczności usuwania mikrocystyny LR w procesach uzdatniania wody powierzchniowej w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Grabowska H., Grabowski Z., Rzerzycha B., Cyran J., Kabziński A.K.

Ochrona Środowiska

|

2003

|

R. 25, nr 4

51-56

PL

Omówiono problem toksyn sinicowych występujących podczas zakwitów w wodzie powierzchniowej ujmowanej do systemu wodociągu "Sulejów-Łódź", zaopatrującego aglomerację łódzką w wodę przeznaczoną do spożycia. W okresach silnych zakwitów w latach 2001 i 2002 wykonano badania próbek na zawartość mikrocystyny LR w wodzie ujmowanej, w wodzie po ozonowaniu w stacji uzdatniania "Kalinko" oraz w wodzie tłoczonej do sieci wodociągowej. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że woda uzdatniona w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź" spełnia zarówno krajowe wymagania sanitarne jak i zalecenia WHO dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia w zakresie zawartości mikrocystyny LR. Stężenie mikrocystyny LR w wodzie tłoczonej do sieci wodociągowej zawierało się w przedziale 0,00÷0,32 mg/m3, co stanowiło 32% wartości stężenia dopuszczalnego. W wyniku zastosowanych procesów uzdatniania (wykorzystując m.in. ozonowanie) uzyskano stopień usuwania mikrocystyny LR na poziomie 84÷100%.

EN

The problem of cyanobacteria toxins which appear during periods of blue-green algae (Cyanophyta) blooming in the surface water taken in for the needs of the Sulejów-Łódź Water Supply System is discussed. In the periods of strong blooming in 2001 and 2002, analyses were carried out for the presence of Microcystin LR in the taken in water, in the water after ozonation, and in the water flowing in the distribution network. In was found that the water treated in the facilities of the Sulejów-Łódź Water Supply System met both the national standards and the WHO directives on potable water quality with respect to Microcystin LR concentration, which ranged between 0 and 0.32 mg/m3 and thus accounted for 32% of the admissible value. The treatment processes applied (and this includes ozonation) yielded an efficiency of Microcystin LR removal varying from 84 to 100% (compared to the samples collected from the water intake).

12

Ocena biologicznej aktywności filtrów węglowych w uzdatnianiu wód powierzchniowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"

Wolborska A., Zarzycki R., Cyran J., Grabowska H., Wybór M.

Ochrona Środowiska

|

2003

|

R. 25, nr 4

27-32

PL

W pracy przedstawiono wyniki 10-miesięcznych badań pilotowych na złożu granulowanego węgla aktywnego TL 830, prowadzonych w stacji uzdatniania wody w Kalinku (Wodociąg "Sulejów-Łódź"). Równolegle z badaniami jakości wody (utlenialność, absorbancja w UV, rozpuszczony węgiel organiczny, ubytku tlenu rozpuszczonego w wodzie) przeprowadzono kontrolę stopnia wyczerpania węgla przez oznaczenie liczby jodowej. Określono kryteria biologicznego wpracowania węgla aktywnego oraz wyznaczono zapotrzebowanie wody na dwutlenek chloru. Aktywność biomasy oceniono przy pomocy testu EMS, zaś zmiany chłonności węgla aktywnego-liczbą jodową. Filtracja wody przez aktywnie biologicznie złoże węglowe okazała się skuteczną metodą usuwania zanieczyszczeń organicznych, dzięki czemu uzyskano wymaganą jakość wody uzdatnionej oraz 2¸3-krotne zmniejszenie zapotrzebowania wody na dwutlenek chloru, a także ograniczenie powstawania ubocznych produktów dezynfekcji. Jednocześnie stwierdzono efekt bioregeneracji złoża węgla aktywnego.

EN

A 10-month pilot-plant-scale experimental study of TL 830 type granular activated carbon (GAC) was carried out at the water treatment station of the Waterworks of Kalinko (Sulejów-Łódź Water Supply System). The study included analyses of water quality parameters (COD, UV absorbance, dissolved organic carbon, oxygen loss), estimation of GAC exhaustion (by the iodine number method), continuous measurements of the hydraulic parameters of the GAC bed, physicochemical, hydrobiological and bacteriological analyses, as well as the determination of the chlorine dioxide demand for the inflowing and outflowing water. The objective of the study was to determine and compare the biological activity of the TL 820 GAC filter bed and its performance in the biosorption process. The activity of the biomass and the absorbing of the GAC were estimated by the EMS test and ion number, respectively. Water filtration through the biosorption bed was found to be an efficient method of organic matter removal, yielding water of the desired quality. The demand for chlorine dioxide decreased two- and three-fold, the formation of unwanted side products was reduced, and a bioregeneration of the GAC bed was observed.

13

System obsługi drukarek przenośnych BSC dla Servisco (cz.2)

Cyran J., Jaworski K., Rosiek M.

Logistyka

|

2003

|

Nr 3

61-62

14

System obsługi drukarek przenośnych BCS dla Servisco (cz. 1)

Cyran J., Jaworski K., Rosiek M.

Logistyka

|

2003

|

Nr 2

40-42

15

Poziom wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w wodzie zbiornika sulejowskiego oraz wydajność ich usuwania w procesie oczyszczania wody

Kabziński A. K. M., Cyran J., Dziegieć J., Juszczak R., Łopusińska M., Sieciarska K.

Gospodarka Wodna

|

2002

|

Nr 11

464-471

PL

Przedstawiono wyniki badań zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w wodzie zbiornika sulejowskiego będącego źródłem zaopatrzenia w wodę do picia Łodzi oraz ocenę tych wyników w świetle normatywów zalecanych przez międzynarodowe organizacje. Badania były przeprowadzone w okresie 1999-2000.

EN

The paper presents results of measurements of concentration of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in water of the Sulejow reservoir which is the source for drinking water supply for the town Lodz and their evaluation in the light of normatives recommended by international organizations. The measurements had been carried out in the period 1999-2000.

16

Wstępne utlenianie domieszek wody dwutlenkiem chloru i usuwanie produktów ubocznych utleniania na przykładzie wodociągu Sulejów-Łódź

Grabowski Z., Rzerzycha B., Grabowska H., Wybór M., Cyran J., Solnica J.

Ochrona Środowiska

|

2001

|

nr 3

45-48

EN

Sulejów-Łódź Waterworks have been supplying municipal water since 1973. Because of a comparatively high pollution level and a long distance from the Sulejów reservoir to the treatment plant, the water needs preoxidation. Till 1994, preoxidation was carried out with chlorine (up to 12 g/m[3] doses), which had the disadvantage of producing large amounts of chloroform (its concentration in treated water in some instances approached 110 mg/m[3]). The substitution of chlorine with chlorine dioxide reduced chloroform concentration in the water supplied to the user much below the admissible value (mg/m[3], compared to the admissible 30 mg/m[3]). A serious drawback of including ClO2 oxidation into the treatment train was the problem of how to reduce the formation of chlorites and chlorates, the by-products of the process. The chlorine dioxide doses ranged between 0.5 and 3.2 g/m[3] (1.5 g/m[3] on average). Total chlorite + chlorate content accounted for 13 to 57% of the ClO2 doses applied (37.6% being accounted for by chlorites which convened into chlorates as a result of ozonation). Since 1999, the Water Treatment Plant of Kalinko near Łódź has been operating a system (the first of that type in Poland), which reduces the quantity of chlorites (and consequently of chlorates) by 77% on average, with the use of FeSO4. The process, however, requires thorough supervision: Overdosage of the ferrous salt increases coloured matter concentration, turbidity and total iron, whereas insufficient dosage fails to provide complete removal of chlorites. The operating cost of the system averages USD 0.001/m[3] of water.

17

Współpraca miasta Rybnik z zewnętrznym konsultantem przy realizacji miejskiej oczyszczalni ścieków

Cyran J., Górski G.

Przegląd Komunalny

|

1998

|

nr 14 dod.

126-127

PL

Miejska oczyszczalnia ścieków w Rybniku, usytuowana nad cofką zbiornika zaporowego elektrowni Rybnik, zbudowana została w latach siedemdziesiątych przy zastosowaniu standardowej jak na owe czasy technologii, która nie pozwala obecnie na usuwanie związków biogennych, a tym samym powoduje duże zagrożenie eutrofizacji odbiornika ścieków. Z powodu złego stanu technicznego obiektów i urządzeń niezbędne są ciągłe naprawy i remonty. Ograniczona przepustowość nie pozwala na dalszą rozbudowę sieci kanalizacyjnej (obecnie dopływa około 16 000 m³ ścieków na dobę). Z uwagi na to w 1996 roku władze samorządowe podjęty decyzję o rozbudowie i modernizacji oczyszczalni.