Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Effects of winter wheat supplementation with selenium

Ducsay L., Ložek O., Varga L., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

289-294

EN

Effect of foliar application of graduated Se rates (0; 0.5; 1.0; 10 and 20 g Se o ha-1) on Se accumulation in grain winter wheat and Se uptake by grain was investigated in the accurate field fertilization experiment. Selenium fertilization was applied as solution Na2SeO3 o 5H2O in the growth stage of the 6th leaf (Zadoks = 29). Applied treatments of Se fertilization did not influence the yields of gram. Both the rates of 10 and 20 g Se per hectare highly significantly increased Se accumulation in grain in all experimental years. Average Se content in grain dry matter was 0.039 š 0.015 mg o kg-1 under unfertilized treatment and with the Se rates of 10 g and 20 go ha-1 it increased to the values of 0.094 š 0.015 and 0.192 š 0.088 mg o kg-1, respectively. The total uptake of Se by grain yield increased in the similar way. Se translocation to the wheat gram represented 10.0, 2.9 and 4.4% of total applied Se, respectively, when the rates of 1, 10 and 20 g Se - ha-1 were applied. It results from the experiment that the rate of 10 g Se - ha -1 is sufficient for achieving the required Se content in winter wheat grain. Se application impoved the nutritive value of winter wheat grain.

PL

W ścisłym doświadczeniu polowym badano wpływ dolistnego nawożenia wzrastającymi dawkami selenu (0; 0,5; 1,0; 10 i 20 g Se o ha-1) na akumulację w ziarnie pszenicy ozimej. Nawożenia selenem w postaci roztworu Na2SeO3 o 5H2O stosowano w stadium rozwoju 6 liścia (Zadoks = 29). Zastosowane nawożenie Se nie miało wpływu na ilość plonu ziarna. Dawki 10 i 20 g Se o ha-1 w znacznym stopniu zwiększały jego akumulację w ziarnie we wszystkich latach doświadczeń. Średnia zawartość selenu w suchej masie ziarna pszenicy nienawożonej wynosiła 0,039:k 0,015 mg o kg-1, a w nawożonych dawkami 10 i 20 g Se - ha--1 zwiększała się odpowiednio do 0,094 š 0,015 i 0,192 š 0,088 mg Se o kg-1 s.m. Całkowite pobranie Se z plonem ziarna zwiększało się w podobnym stopniu. Z doświadczeń wynika, że dawka 10 g Se o ha -1 jest wystarczająca do osiągnięcia wymaganej zawartości selenu w ziarnie pszenicy ozimej. Stosowanie selenu poprawiło wartość odżywczą ziarna pszenicy ozimej.

2

Effect of magnesium fertilisation with soil supplementation of cadmium on the yield and qualitative parameters of poppy (Papaver somniferum)

Škarpa P., Lošak T., Richter R.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 8

875-881

EN

The objective of the pot experiment was to discover the effect of magnesium applied in the form of magnesium nitrate together with soil supplementation of cadmium on the qualitative and quantitative parameters of poppy, variety Opal. During the vegetation (stage DC 41) Mg fertilisation had a positive effect on Mg and Ca concentrations in the plant. Mg application also had a synergic effect on N uptake and increased its content in the plant. In variants where Cd was supplemented its content in the plants considerably increased. With Mg fertilisation the yields of poppy seeds increased when compared with the unfertilised variants; both in the variant with a natural Cd content and variant where it was supplemented, ie by 3.6 % and 19.9 %, respectively. We compared the yields of variants not fertilised with magnesium and found that they increased statistically significantly (by 32.1 %) in the variant with a higher content of Cd. It was similar in variants where Mg was applied. We see that cadmium had a synergic effect enhancing a better utilisation of nutrients, which was reflected in higher seed yields. There were no statistical differences in the yields of poppy straw among the variants. As a result of Mg application the amount of morphine in poppy straw increased; that is both in variants with a natural and supplemented Cd content (by ca 5.4 % and ca 8.6 %, respectively). As expected, the content of Cd in poppy seed increased in variants where it was applied to the soil. Comparisons between variants not fertilised with magnesium and variants with a natural and increased content of Cd showed that the concentration of the heavy metal in seeds increased in the same way as in the plant matter, ie almost tenfold. Magnesium fertilisation reduced the content of cadmium particularly in variants where it was supplemented (by almost 50 %).

PL

Celem eksperymentu wazonowego było zbadanie wpływu magnezu, dodawanego w formie azotanu magnezu do gleby zawierającej kadm, na jakość maku odmiany Opal. Podczas wzrostu (faza DC41) nawożenie magnezem miało pozytywny wpływ na stężenie Mg i Ca w roślinie. Dodanie Mg miało też synergiczny wpływ na pobieranie azotu i zwiększało jego zawartości w roślinie. W przypadku kiedy dodawany był kadm, jego stężenie w roślinach znacząco zwiększyło się. Nawożenie Mg powodowało wzrost plonów maku w porównaniu do upraw nienawożonych. Zaobserwowano synergiczny wpływ kadmu, poprawiający wykorzystanie składników pokarmowych, co prowadziło do wzrostu ilości nasion. Nie zauważono statystycznie istotnych różnic w wydajności słomy makowej. Zastosowanie magnezu zwiększyło ilość morfiny w słomie makowej w obu wariantach, z Cd o naturalnej zawartości i wprowadzonej (wzrost wynosił odpowiednio 5,4 i 8,6%). Porównanie roślin nienawożonych magnezem oraz wyrosłych na glebach z naturalną i zwiększoną zawartością kadmu wykazało dodatkowo podobny wzrost stężenia w nasionach i samej roślinie, tzn. prawie 10-krotny. Nawożenie magnezem zredukowało zawartość kadmu (prawie o 50%), szczególnie w wariantach, gdzie został on dodany.

3

Effect of increased levels of selenium in soil on selected yield-forming potato components

Jůzl M., Hlušek J., Elzner P., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 5-6

473-478

EN

The aim of this work was to investigated if the application of increased doses of Se into the soil before planting influenced some selected potato yield-forming parameters, viz. yield per hectare (in tons), number of tubers, number of consume-size tubers (> 35 mm), share of the yield of consume-size tubers in the total hectare yield, and the number of stems). Five variants with increasing Se-doses (0; 12; 24; 48 and 72 kg Se - ha-') were established in a small-plot field trial in the locality Źabtice within the period of two years (2004 and 2005). The experiment involved two varieties with different terms of harvest (ie an early variety `Karin' and a medium-early variety `Ditta'). Several selected potato yield-forming parameters were followed in two basic harvest terms at the beginning of physiological maturity, it means in the term of maximal harvesting of selected varieties for the market in the Czech Republic (ie after 92 days of vegetation variety `Karin' and after 99 days of vegetation variety `Ditta'). All potato yield-forming components were influenced by increasing doses of selenium applied into the soil before planting. Hectare yields, numbers of tubers per plant and also yield of consume-size tubers decreased on increasing doses of selenium. In both years, the maximum hectare yield was found out in control variants (38 Mg - ha-1 in 2004 and 43 Mg ha-1 in 2005) while the minimum one was recorded in the variant Se72 (30.5 Mg h-1 in 2004 and 28.6 Mg ha-1 in 2005). The yield per hectare was significantly influenced by the year and a higher mean hectare yield was achieved in 2005. The total number of tubers per plant was also influenced by Se supply and the lowest number of tubers per plant was found out in the variant Se72 in both experimental years.

PL

Celem pracy było zbadanie, czy zastosowanie wzrastających dawek Se do gleby przed sadzeniem ziemniaka wpłynie na niektóre wybrane komponenty struktury plonu, tj.: ilość plonu (w Mg z 1 ha), liczbę bulw, liczbę bulw o wymiarach konsumpcyjnych (> 35 mm), udział plonu bulw o wymiarach konsumpcyjnych w całkowitym plonie z 1 ha oraz liczbę łodyg. Pięć wariantów ze wzrastającymi dawkami Se (0; 12; 24; 48 i 72 kg Se - ha-') badano w doświadczeniu mikropoletkowym zlokalizowanym w Źabcicach w okresie dwóch lat (2004 i 2005). Doświadczenie obejmowało dwie odmiany z różnymi terminami zbioru (odmianę wczesną `Karin' i średnio wczesną `Ditta'). Prześledzono kilka wybranych komponentów struktury plonu ziemniaka w dwóch podstawowych terminach zbioru na początku dojrzałości fizjologicznej, czyli w terminie maksymalnego zbioru wybranych odmian dla marketów w Republice Czeskiej (tj. po 92 dniach wegetacji odmiany `Karin' i po 99 dniach wegetacji odmiany `Ditta'). Wszystkie komponenty struktury plonu ziemniaka podlegały wpływowi wzrastających dawek selenu stosowanych do gleby przed sadzeniem. Plon z 1 ha, liczba bulw, z 1 rośliny, a także plon bulw o wymiarach konsumpcyjnych zmniejszały się w miarę zwiększania dawek selenu. W obydwu latach maksymalny plon z 1 ha stwierdzono w wariancie kontrolnym (38 Mg ha-1 w 2004 i 43 Mg o ha-1 w 2005 r.), podczas gdy minimalny zanotowano w wariancie Se72 (30,5 Mg ha-' w 2004 i 28,6 Mg ha -1 w 2005 r.). Plon z 1 ha zależał od warunków wegetacji w danym roku. Większy średni plon z 1 ha uzyskano w 2005 r. Ogólna liczba bulw z rośliny także zależała od ilości zastosowanego Se. Najmniejszą liczbę bulw z rośliny stwierdzono w wariancie Se72 w obydwu latach doświadczeń.

4

Effect of alternative organic fertilisers on the iron and zinc content in soil growing cabbage (Brassica oleracea L.)

Hlušek J., Burianova L., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 5-6

451-456

EN

In a small-plot trial seven fertilisation treatments were used to explore the effect of alternative organic fertilisers on the content of Fe and Zn in soil growing cabbage (Brassica oleracea L.) - variety `Trvalo' F1. In the experiment five organic fertilisers were applied: farmyard manure, garden compost, "Agro", "Agormin T" and "Dvorecky Agroferm", which were incorporated into the soil in spring in the following recommended doses: farmyard manure - 55 Mg - ha-', garden compost - 30 Mg - ha-', "Agro" - 1 Mg o ha-', "Agormin T" - 2.5 Mg o ha-', "Dvorecky Agroferm" - 1 Mg - ha-'. The trial also included a control unfertilised variant and a variant where mineral fertilisers in the form of ammonium sulphate, potassium sulphate and kieserite were applied. Before establishment of the trial soil showed the average content of Fe - 1514 mg o kg-'. After harvesting a statistically significant increase Fe content was discovered in the soil of all variants, which ranges between 2042 and 2435 mg Fe o kg-' (control and "Agro" fertiliser, respectively). The Zn content in the soil before establishment of the experiment was much below the limit, ie 9.87 mg o kg-'. Alternative organic fertilisers had no effect on the content of Zn in the soil. Compared with the other variants the Zn content increased statistically significantly only in the variant fertilised with mineral fertilisers and reached a value of 20.77 mg - kg-'. All mineral and organic fertilisers affected content of Fe extracted with 2 mol o dm-3 HNO3 solution in the soil and caused increase its level, while the content of Zn boosted only in combination with the application of mineral fertilisers.

PL

W doświadczeniach mikropoletkowych stosowano siedem kombinacji nawozowych do zbadania wpływu alternatywnych nawozów organicznych na zawartość niektórych metali ciężkich (Fe, Zn) w glebie po uprawie kapusty (Brassica oleracea L.), odm. `Trvalo' F l. W doświadczeniu stosowano pięć nawozów organicznych: obornik, kompost ogrodniczy oraz "Agro", "Agormin T" i"Dvorecky Agroferm", które wymieszano z glebą wiosną w następujących zalecanych dawkach: obornik - 55 Mg - ha-', kompost ogrodniczy - 30 Mg, ha', "Agro" - 1 Mg o ha-', "Agormin T" - 2,5 Mg - ha-', "Dvorecky Agroferm" - 1 Mg - ha-'. Doświadczenie obejmowało też wariant kontrolny nienawożony oraz wariant, w którym stosowano nawożenie mineralne w formie siarczanu amonu, siarczanu potasu i kizerytu. Gleba przed nawożeniem wykazywała średnią zawartość Fe - 1514 mg - kg-'. Stwierdzono statystycznie istotny wzrost zawartości żelaza w glebie ze wszystkich wariantów, która wahała się między 2042 mg - kg-' (kontrola) a 2435 mg o kg-' (nawóz "Agro"). Zawartość Zn w glebie przed założeniem doświadczenia mieściła się poniżej zawartości granicznych, tj. 9,87 mg o kg-'. Alternatywne nawozy organiczne nie miały wpływu na zawartość Zn w glebie. W porównaniu z innymi wariantami, zawartość Zn wzrosła statystycznie istotnie tylko w wariancie z nawożeniem mineralnym i osiągnęła wartość 20,77 mg - kg-1. Wszystkie nawozy mineralne i organiczne oddziaływały na zawartość Fe ekstrahowanego roztworem 2 mol HNO3 o dm-3 w glebie, powodując wzrost jego poziomu, podczas gdy zawartość Zn w glebie zwiększyła się tylko w kombinacji, w której stosowano nawozy mineralne.

5

Changes in agrochemical properties of discharge soil of the DAZ waste dump: "Z 8 at The Gasworks"

Novotna J., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 3-4

357-362

EN

We conducted long-term monitoring of changes in some agro-chemical properties of discharge soil (anthropogenic soil), the result of lignite mining in the North-Bohemian lignite fields not far from the town of Usti nad Labem. The waste dump was filled in the 1950's using the technology of shovel excavators. On the surface of the last face of the waste dump elevated 15-20 m above the original terrain we saw grey ilite - kaolinite - montmorillonite clay. On part of this surface direct agricultural reclamation had been ongoing since 1961; that means that it was not overlaid with land-improving substrates. Some agrochemical properties of the discharge soil (soil pH reaction, content of available nutrients - P, K, Mg, Cox, N) were determined in soil samples collected in 1961, 1974, 1987 and 2005 according to standard rules and followed by analyses using the respective analytical methods. The content of available nutrients increased significantly during the period of investigations (1961-2005), ie phosphorus from 7.59 to 71 mg o kg-', potassium from 186.5 to 456.5 mg o kg-' and magnesium from 253.3 to 435 mg - kg-'. Value of soil pH measured in KCI solution (soil reaction comprised the exchangeable acidity) decreased from 6.63 (neutral) to 5.97 (sub-acid). The Cox increased from 14.5 (1961) to 33.0 g- kg-' (2005) and during the same period the N content increased from 1.1 to 2.7 go kg-'. After technical and biological reclamation was completed the anthropogenic soil developed successfully; the elements of soil fertility are increasing.

PL

Wieloletni monitoring zmian wybranych właściwości agrochemicznych ziemi nadkładowej (gleba antropogeniczna), następstwa wydobycia węgla brunatnego w północnoczeskim zagłębiu węgla brunatnego niedaleko miasta Usti nad Łabą. Hałda odpadów powstała w 1950 r. z użyciem koparek szuflowych. Powierzchnię ostatniej warstwy hałdy odpadów, wyniesionej 15-20 m nad pierwotnym poziomem terenu, pokryto szarym iłem illitowo-kaolinitowo-montmorylonitowym. Na części powierzchni od 1961 r. trwa bezpośrednia regeneracja rolnicza, tj. bez uprzedniego pokrycia jej substancjami poprawiającymi właściwości gruntu. Wybrane właściwości agrochemiczne ziemi nadkładowej (odczyn gleby, zawartość Cox i N oraz przyswajalnych składników - P, K i Mg) oznaczano w próbkach gleby pobranych w 1961, 1974, 1987 i 2005 r. według standardowych procedur, a następnie analizy wykonano, stosując odpowiednie metody analityczne. Zawartość przyswajalnych składników zwiększyła się istotnie w okresie badań (1961-2005), fosforu z 7,59 do 71 mg o kg-', potasu z 186,5 do 456,5 mg o kg-' i magnezu z 253,3 do 435 mg - kg-'. Wartość pH gleby mierzona w roztworze KCl (odczyn gleby obejmujący kwasowość wymienną) obniżyła się z 6,63 (obojętny) do 5,97 (słabo kwaśny). Zawartość C organicznego zwiększyła się z 14,5 (1961 r.) do 33,0 go kg-' (2005 r.) i w tym samym okresie zawartość N zwiększyła się z 1,1 do 2,7 go kg-1.

6

Effect of sulphur fertilisation on yields, quality and content of arsenic in onion (Allium cepa L.)

Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 9

931-937

EN

The objective of the vegetation pot trial was to evaluate the effect of graded level of sulphur in the soil in combination with constant dose of nitrogen on yields, horizontal diameter, content of nitrates(V), amino acids, cysteine and methionine and the toxic element of arsenic in anion (Allium cepa, L.) variety 'Štutgartska'. The control variant was not fertilised with nitrogen (N0) and the content of sulphate sulphur (SO42 -S) in the soil was natural, ie 25 mg . kg-1 (S0). Ammonium sulphate was applied to increase this content to 40 and 60 mg S . kg-1 (S1 and S2, respectively). Ammonium nitrate was applied to balance the level of nitrogen to a uniform content of 0.9 g N (NI) per pot. The variant without nitrogen fertilisation and with a natural sulphur content (N0S0) showed a statistically highly (p = 0.01) significant lower anion yields by 46 %, smaller the horizontal diameter by 21.9 %, lower content of nitrate, cysteine and methionine by 44.3,52.9 and 50 %, respectively, and higher concentration of arsenic in the bulbs by 120.8 % compared to the nitrogen-fertilised variant (N1S0). Increasing the level of S in the soil to 40 mg S . kg-1 (S1) in combination with nitrogen (N1) statistically significantly increased the weight of one onion, ie on average by 6.6 %, at the same time reducing the nitrate content by 13 % compared with the N1S0 variant. While the content of methionine did not change, the content of cysleine dropped by 28.8 %. Further application of sulphur up to 60 mg S . kg-1 (S2) in the soil at the level or N1 had no statistically significant effect on yields and nitrate content. Similar results as when the sulphur level was S1 were achieved with amino acids. In terms of the hori-zontal diameter of onions (mm) there were no statistical differences among the fertilised variants (S0 - S1 - S2) The concentration of arsenic in the bulbs was less than 0.1 mg . kg-1 and did not exceed the hygienic standard. The As concentration in the tops was considerably higher than in bulbs and ranged between 0.23 and 0.25 mg . kg-1; no significant effect of sulphur doses was seen.

PL

W doświadczeniu wazonowym oceniano wpływ wzrastającego poziomu siarki w glebie przy stałym na-wożeniu azotem na wielkość plonu, średnicę poprzeczną cebul, zawartość azotanów(V), aminokwasów cysteiny i metioniny oraz toksycznego pierwiastka arsenu w cebuli (Allium cepa L.), odmiany 'Štutgartska' Gleba wariantu kontrolnego nie była nawożona azotem (N0) i miała naturalną zawartość siarki siarczanowej (S-SO4 2-) wynoszącą 25 mg . kg-1 (S0). W celu zwiększenia tej zawartości do 40 i 60 mg S . kg-1 (odpowiednio S1 i S2) stosowano siarczan amonu. Do uzupełnienia azotu do jednolitej dawki 0,9 g N (N1) na wazon stosowano azotan amonu. W wariancie kontrolnym (N0S0) stwierdzono wysoce statystycznie istotnie (p = 0.01) niższy plon cebuli 046 %, mniejszą średnicę poprzeczną cebulo 21,9 %, mniejszą zawartość azotanów, cysteiny i metioni-ny, odpowiednio o 44,3, 52,9 i 50 %, oraz większą zawartość arsenu w cebulach o 120,8 % w porówna-niu z wariantem nawożonych azotem (N,S0). Zwiększenie poziomu S w glebie do 40 mg S . kg-1 (S1) w kombinacji z azotem (N1) spowodowało statystycznie istotny wzrost masy jednej cebuli, średnio o 6,6 %, jednocześnie redukując zawartość azotanów o 13 % w porównaniu z wariantem N1S0. W tych warunkach zawartość cysteiny obniżyła się o 28,8 %, podczas gdy zawartość metioniny nie zmieniła się. Dalsze zwiększanie dodatku siarki do 60 mg S . kg-1 (S2) do gleby przy stałym nawożeniu azotem (N1) nie miało statystycznie istotnego wpływu na wielkość plonów i zawartość azotanów. Podobne wyniki jak przy poziomie siarki wynoszącym S1 uzyskano dla aminokwasów. Nie było istotnej różnicy w kategoriach średnicy poprzecznej cebul [mm] pomiędzy wariantami nawożenia (S0, S1 i S2). Zawartość arsenu w cebulach mieściła się poniżej 0,1 mg. kg-1 i nie przekraczała dopuszczalnego standardu. Zawartość As w pędach była istotnie wyższa niż w cebulach i wahała się od 0,23 do 0,25 mg. kg-1. Nie stwierdzono istotnego wpływu nawożenia siarką na jego zawartość.

7

Effect of foliar applications of selenium in potato

Hlušek J., Juzul M., Čepl J., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 9

907-913

EN

The effect of the foliar application of selenium on its concentration in potato tops and tubers (raw, boiled and French chips) was studied within the framework of exact small-plot field experiments. Potato crops were cultivated in two different localities (Žabčice and Valečov) with soils showing a law content of this trace element (<0.1 mg Se . kg-1). Selenium was applied in two doses (100 and 200 g Se . ha-1) in the form of sodium selenite (Na2SeO3 . 5H2O). Experiments were carried out with an early potato variety 'Karin'. As compared with control (0.453 mg . kg-1), the content of selenium in tops was significantly increased after its higher dose in both localities: in Žabčice, this increase was equal to 2.110 mg. kg-1. In Valečov, the corresponding values were 0.775 mg . kg-1 (in control) and 1.705 mg . kg-1. The content of Se in tops was significantly higher than in tubers in both localities. In raw tubers, similar trends in the Se content were observed as well: in Žabčice, the increase in its concentration was statistically significant only after the application of a higher dose (0.765 mg . kg-1 vs. 0.200 mg . kg-1 in control) while in Valečov Ibis increase was significant after the aplication of both Se doses (0.910 and 1.010 mg. kg-1, respec-tively) as compared with control (0.325 mg . kg-1). The foliar application of both Se doses was positively reflected also in its increased concentrations in boiled potatoes: in Žabčice, this increase ranged from 0.955 to 1.033 mg . kg-1 (0.288 mg. kg-l in control) and in Valečov the corresponding figures were 0.878-1.068 mg. kg-1 (0.465 mg' kg-1 in control). An increase in Se concentrations was observed also in chips. After the higher dose, its concentrations were 0.833 and 1.063 mg Se . kg-1 in Žabčice and Valečov, respectively. In controls, the corresponding concentrations were 0.258 and 0.323 mg Se . kg-1, respectively. There were no significant differences in Se concentrations in tops, raw tubers, boiled tubers and chips between both Se doses applied on leaves. It can be concluded that the foliar application of selenium contributed to the desired increase in concentrations of this element and improved the nutritive value of potato tubers.

PL

W ramach ścisłego doświadczenia mikropoletkowego badano wpływ dolistnego stosowania selenu na jego zawartość w łętach i bulwach ziemniaków (surowych, gotowanych i frytkach). Ziemniaki uprawiano w dwóch różnych miejscowościach (Žabčice i Valečov) na glebach wykazujących małą zawartość tego pierwiastka śladowego (<0,1 mg Se . kg-1). Selen stosowano w dwóch dawkach (100 i 200 g Se . ha-1) w formie selenianu(IV) sodu (Na2Se03. 5H2O). W doświadczeniu uprawiano wczesną odmianę ziemniaka 'Karin'. W porównaniu z obiektem kontrolnym (0,453 mg. kg-1), zawartośc selenu w łętach znacząco wzrastała po zastosowaniu większej dawki w obydwu miejscowości. W Žabčicach wzrost ten wynosił do 2,110 mg . kg-1. W Valečovie, odpowiednie wartości wynosiły: 0,775 mg . kg-1 (w obiekcie kontrolnym) i 1,705 mg Se . kg-1. W obydwu miejscowościach zawartość Se w łętach była znacząco większa niż w bulwach. Podobne trendy obserwowano w zawartości Se w bulwach surowych: w Žabčicach wzrost zawartości selenu był statystycznie istotny tylko po zastosowaniu wyższej jego dawki (0,765 mg . kg-1, a w roślinach kontrolnych 0,200 mg. kg-1), podczas gdy w Valečovie wzrost ten był istotny po zastosowaniu obydwu dawek Se (odpowiednio 0,910 i 1,010 mg. kg-1) w porównaniu z kontrolą (0,325 mg . kg-1). Dolistne stosowanie obydwu dawek Se wpłynęło pozytywnie na jego zawartości w ziemniakach gotowanych: w Žabčicach jego zawartość wzrosła od 0,955 do 1,033 mg . kg-1 (0,288 mg . kg-1 w obiekcie kontrolnym), a w Valečovie odpowiednie wartości wynosiły 0,878 i 1,068 mg . kg-1 (0,465 mg. kg-1 w kontroli). Obserwowano również wzrost zawartości Se we frytkach. Po zastosowaniu większej dawki Se, jego zawartość wynosiła 0,833 i 1,063 mg Se . kg-1, odpowiednio w Žabčicach i Valečovie. Odpowiednie zawartości w roślinach kontrolnych wynosiły 0,258 i 0,323 mg Se . kg-1. Nie było istotnych różnic w zawartości Se w łętach, bulwach surowych, bulwach gotowanych i frytkach między obiema dawkami Se stosowanymi dolistnie. Można skonkludować, że dolistne stosowanie selenu przyczyniło się do pożądanego wzrostu zawartości tego pierwiastka i poprawiło wartość odżywczą bulw ziemniaka.

8

Can magnesium nutrition influence the yielding and chemical composition of straw and seeds of poppy (Papaver somniferum L.)?

Richter R., Lošak T.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 9

965-972

EN

The effect of two doses of magnesium on amount of straw and seeds yields of poppy (Papaver somniferum L.), 'Opal' cv., contents of N, P, K, Ca, Mg, S and Cd in plants in the flowering stage and in seeds after the harvest, and also concentration of Cd and morphine in straw was studied in a one-year pot experiment. Magnesium was applied into the soil in the form of magnesium nitrate in doses of 0.3 and 0.6 g per pot. The content of Mg in plants increased with the increasing dose of fertiliser up to 2.7 g Mg . kg-1 (as compared with 2.2 g Mg. kg-1 in control). The Mg content in seeds was nearly the same in all three vari-ants and ranged from 1.9-2.1 g Mg . kg-1. After both doses of Mg the content of Cd in plants was with-out difference and ranged from 0.061 to 0.062 mg Cd . kg-1 in d.m. (as compared with 0.058 mg Cd . kg-1 in control). The doses of Mg did not influence significantly the yields of neither seeds (3.36--3.44 g per plant) nor straw (12.85-12.93 g per plant) as compared with non-fertilised control (3.32 g and 11.35 g per plant, respectively). The content of morphine in straw (= empty capsules + 15 cm of stem) increased to 9.1-9.5 g. kg-I after the application of both doses of Mg (as compared with 8.5 g. kg-1 in control). The content of Cd was higher in seeds (0.097-0.123 mg. kg-1) than in straw (0.018-0.035 mg Cd. kg-1). Increased doses of Mg in soil reduced the content of Cd in seeds from 0.123 mg kg-1 to 0.097-0.099 mg kg-1 (i.e. by ca 20 %). In straw this decrease made as much as 48.6 %.

PL

W jednorocznym doświadczeniu wazonowym badano wpływ dwóch dawek magnezu na ilość plonu słomy i nasion maku (Papaver somniferum L), odm. 'Opal', zawartość N, P, K, Ca, Mg, S i Cd w roślinach w stadium kwitnienia oraz nasionach po zbiorze roślin, a także zawartość Cd i morfiny w słomie. Magnez stosowano do gleby w formie azotanu magnezu w dawkach 0,3 i 0,6 g na wazon. Zawartość Mg w roślinach wzrastała ze wzrostem dawki nawozu do 0,27 mg Mg . kg-1 (w porównaniu z 0,22 mg Mg o kg-1 w roślinach kontrolnych). Zawartość Mg w nasionach ze wszystkich trzech warian-tów była podobna i wahała się od 0,19 do 0,21 mg Mg o kg-1. Po zastosowaniu obydwu dawek Mg nie stwierdzono różnic w koncentracji Cd w roślinach i jego zawartość wahała się od 0,061 do 0,062 mg Cd . kg-1 s.m. (w porównaniu z 0,058 mg Cd . kg-1 w roślinach kontrolnych). Dawki Mg nie wpływały znacząco ani na plon nasion (3,36-3,44 g z rośliny) ani słomy (12,85-12,93 g z rośliny) w porównaniu z nienawożoną kontrolą (odpowiednio 3,32 g i 11,35 g z rośliny). Zawartość morfiny w słomie (= puste główki + 15 cm łodygi) wzrosła do 9,1-9,5 g . kg-1 po stosowaniu obydwu dawek Mg (w porównaniu z 8,5 g o kg-1 w roślinach kontrolnych). Zawartość Cd była większa w nasionach (0,097-0,123 mg o kg-1) niż w słomie (0,018-0,035 mg Cd. kg-1). Wzrastające dodatki Mg do gleby redukowały zawartość Cd w nasionach z 0,123 do 0,097-0,099 mg . kg-1 (tj. o ca 20 %). W tych warunkach zawartość Cd w słomie obniżyła się o 48,6 %.