Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 8

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
PL
Istotną cechą współczesnej epoki jest intensywny rozwój demograficzny, powodujący wzrost zapotrzebowania na wodę do picia oraz intensyfikację produkcji żywności. Woda do picia powinna mieć skład korzystny dla zdrowia człowieka, nie powinna zawierać substancji dla niego szkodliwych. W zdegradowanym środowisku wodnym obecne są jednak liczne zanieczyszczenia obce, do których należą mikrozanieczyszczenia będące wynikiem masowej presji antropogenicznej. Wśród kilku tysięcy związków organicznych, zidentyfikowanych jako zanieczyszczenia wód, istotną grupę stanowią chemiczne środki ochrony roślin. Należą one do substancji, przy pomocy, których człowiek stara się rozwiązać jeden z fundamentalnych problemów - niedostatek żywności. Brak możliwości całkowitej rezygnacji z użycia pestycydów, zmusza do wprowadzenia różnych środków ostrożności mających na celu ochronę środowiska, zdrowia i życia organizmów żywych, do szukania sposobów łagodzących ich uboczne działanie, czy też usprawniania metod ich detoksykacji. Należy dążyć do tego, aby usprawnić proces przygotowania wody pitnej na stacjach uzdatniania ewentualnie zastosować środki zapobiegawcze już u samego konsumenta. Wiele mikrozanieczyszczeń trudno usuwa się w konwencjonalnych procesach stosowanych w technologii wody. W związku z tym, ich obecność w wodach ujmowanych z przeznaczeniem do zaopatrzenia ludności, znacznie komplikuje układ stacji uzdatniania. Możliwe jest usuwanie herbicydów fenoksyoctowych na BAFw wypełnionych sorbentami krajowymi. Porównując uzyskane wyniki skuteczności usuwania herbicydów stwierdzono, że lepszym sorbentem okazał się węgiel typu WG-12. Sorbent ten charakteryzował się dłuższym okresem działania oraz większą efektywnością usuwania zanieczyszczeń pestycydowych. Mechanizm usuwania tych związków zachodzi przede wszystkim na drodze sorpcji, zaś towarzysząca jej biodegradacja przedłuża czas pracy kolumn węglowych poprzez regenerację powierzchni aktywnej sorbenta, co obrazuje charakterystyczne obniżenie się współczynnika c/c0. Rozwój biomasy we wszystkich złożach jest zjawiskiem naturalnym występującym zawsze filtrach węglowych, jednak jego intensywność uzależniona jest od składu oczyszczanej wody. Nie stwierdzono znaczącej zależności między rodzajem podłoża węglowego a składem biocenozy zasiedlającej BAFw. Jednakże wraz z długością filtra, a co jest z tym związane, dłuższą pracą kolumny w warunkach bez dopływu substancji pestycydowych, następował intensywniejszy rozwój mikroorganizmów. Można stwierdzić, że aktywność biologiczna w przypadku usuwania mikrozanieczyszczeń pestycydowych sprzyja przedłużeniu cyklu pracy kolumn sorpcyjnych, ale nie przyczynia się do znacznego zwiększenia ich skuteczności. Na podstawie wartości współczynnika S stwierdzono, że główną rolę podczas oczyszczania analizowanej wody na biologicznych złożach węglowych odgrywał jednak proces sorpcji. Towarzysząca sorpcji aktywność mikrobiologiczna nie miała dominującego znaczenia. Przez większość trwania cyklu badawczego miała tylko symboliczny wpływ na skuteczność usuwania zanieczyszczeń, ale powodowała jednocześnie przedłużenie cyklu pracy kolumn. W złożach węglowych zaobserwowano w czasie trwania cyklu badawczego procesy nitryfikacyjne, prowadzące do ubytku azotu amonowego z wody, przy jednoczesnym wzroście w odpływie zawartości azotu azotynowego oraz azotu azotanowego. Stwierdzono także, iż badane filtry zapewniały obniżenie zawartości żelaza. Nie bez znaczenia jest też fakt, że działalność życiowa mikroorganizmów niewątpliwie przyczyniła się do zmniejszenia ilości toksycznych zanieczyszczeń powstających podczas procesu oczyszczania wody z zanieczyszczeń pestycydowych. Zanieczyszczenia te stały się pożywką mikroorganizmów, co ograniczyło ilość substancji będących odpadami z procesów oczyszczania wody niekorzystnie oddziaływujących na środowisko.
EN
The research was carried out using a dynamic method (with a constant inflow of solution - 2 m3/m2h). Water had 30-minute contact with the filter's bed. The concentration of: pesticide (using TLC and HPLC method), other contaminants (using CODMn method), dissolved oxygen (using OXI 330 oxymeter), iron, manganese, different forms of nitrogen as well as pH, acidity and alkalinity were determined in filtrate which was sampled periodically. Biocenosis on the filters was observed using a microscope. The aim of this research was to determine the influence of active carbon on efficiency of pesticide micro pollution removal and the influence of microorganisms developing on the filter's bed on the process. The efficiency of water treatment was estimated basing on adsorption isoplans of pollution parameters in water. EMS test was made to describe a degree of biological activity. The S parameter does not show clearly where the quantity of biomass is the biggest. Comparison of results of herbicide removal efficiency shows, that active carbon WG-12 is a better sorbent. It is characterised by longer working period and better efficiency in pesticide contaminants removal. During the research period in the active carbon beds the nitrification processes were observed. Those processes cause removal of ammonia nitrogen and at the same time increase of nitrate and nitrite nitrogen concentration in the filtrate. It was also observed that tested filters caused decrease in iron concentration. The next important fact is, that microorganisms' life activity undoubtedly contributed to decrease of the concentration of toxic contaminants, which arise during process of water polluted by pesticide contaminants treatment.
PL
W zdegradowanym środowisku wodnym obecne są liczne zanieczyszczenia obce, do których należy zaliczyć substancje będące wynikiem intensywnej działalności gospodarczej ludzi. Ostatnie dziesięciolecia przyniosły znaczący wzrost chemizacji rolnictwa, przemysłu i innych dziedzin życia człowieka. Dążenie do zaspokojenia potrzeb żywnościowych ludności niesie za sobą konieczność coraz częstszego stosowania środków chemicznych służących polepszeniu jakości i ilości płodów rolnych. Do takich substancji niezaprzeczalnie należą środki ochrony roślin oraz substancje pożywkowe w postaci nawozów sztucznych. W ciągu ostatnich lat nastąpił wzrost zużycia herbicydów, wśród których w największych ilościach stosowane są herbicydy pochodne kwasu fenoksyoctowego (2,4-D, MCPA, MCPP). Nieuniknione w związku z tym jest przenikanie tych substancji z gleby do wód naturalnych, a w pierwszej kolejności do wód powierzchniowych. Pestycydy łatwo rozpuszczalne w wodzie bardzo szybko wymywane są z gleb terenów rolniczych i wprowadzane do wód. Herbicydy fenoksyoctowe należą właśnie do takich substancji. Ich rozpuszczalność w wodzie w temperaturze około 20oC wynosi odpowiednio: 2,4-D=600 mg/l, MCPA=1605 mg/l, MCPP=620 mg/l. Przepisy Unii Europejskiej precyzyjnie określają jakość wód powierzchniowych przeznaczonych do poboru wody pitnej, charakteryzują metody pomiaru i częstotliwość pobierania próbek tych wód, a także podobnie jak już obowiązujące przepisy polskie, określają dopuszczalne stężenia substancji pestycydowych w wodzie pitnej. Żadne dostępne źródło nie podaje informacji dotyczących występowania środków ochrony roślin w wodach rzeki Narwi. Według danych Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie [14] jako substancje toksyczne rozpatrywano jedynie zanieczyszczenia uwzględnione w Dyrektywie 86/280/EEC [5] (w sprawie wartości dopuszczalnych dla ścieków i wskaźników jakości wód w odniesieniu do zrzutów niektórych niebezpiecznych substancji). Wyniki jednorazowej oceny wykazały, że zanieczyszczenia chloroorganiczne oraz metale ciężkie nie stanowiły zagrożenia, ponieważ nie przekraczały norm dopuszczalnych dla wód I klasy czystości. Jednocześnie należy podkreślić, że przy jednokrotnym badaniu pestycydów w roku, wynik oceny może być przypadkowy. Ponadto należy podkreślić, że oznaczano pestycydy nie stosowane od wielu lat, zamiast związków używanych obecnie do zabiegów agrotechnicznych. W związku z tym niniejsza praca stanowi cenne źródło informacji o występowaniu herbicydów fenoksyoctowych w wodach powierzchniowych naszego regionu. Okazało się, iż stężenia tych substancji w Narwi są wielokrotnie wyższe niż w monitorowanych w latach 80. i 90. wodach Raduni i Redy [19]. Analizując stężenia oraz okres występowania herbicydów, a także związków biogennych stwierdzono, że istnieje zależność miedzy ilością tych substancji i czasem wykrycia a zamożnością okolicznych rolników. W bogatszych, lepiej sytuowanych wsiach nawozy oraz herbicydy stosowane były dwukrotnie w roku, zaś w biednych wsiach tylko raz w roku, ewentualnie wcale. Należy także wspomnieć o dużym wpływie na stan czystości rzeki Narwi wody spuszczanej ze zbiornika Siemianówka [17,18]. Niosły one ze sobą zanieczyszczenia organiczne powodujące barwę i mętność, a także roślinność przyczyniającą się do ubytku tlenu rozpuszczonego oraz wiele innych zanieczyszczeń.
EN
The presence of pesticides in natural waters of such countries as: USA, Canada, Russia, Germany, France, Switzerland and also in the Baltic Sea and the North Sea has been proved many times. The following compounds are detected most often and in largest quantities: Lindan, DDT (which has not been used for many years now), Simazine, Atrazine, Chlorfenvinphos and Fenitrothion. The presence of pesticides in surface waters in the Żuławy Wiślane region has been described many times by Żelechowska and Makowski. Additionally, the author's own research confirmed the presence of phenoxyacetic acid herbicides in surface waters in the northern-eastern region of Poland - in the Supraśl, Białka, Narew, Ploska and Biebrza rivers. This paper presents the results of the research on determination of phenoxyacetic herbicides and other pollutants concentrations in the Narew river. Narew is a right tributary of Vistula and it is 484 km long (along borders of Poland 448.1 km). Narew and its inflows embrace area of 75175.2 km2 (in Poland 53787 km2). The upper part of Narew and its inflows are on comparatively weakly industrialized areas (with typical agricultural character) and large forest areas. Near the Belarus border the barrage and reservoir called Siemianówka is situated. From sources to outlets the river flows across a comparatively flat ground. It is controlled when it flows onto Łomża ground. It goes across a flat valley (there were many meanders earlier). From the outlet of Biebrza Narew has a natural course. It flows here in a wide valley, which is the south bank of Biebrza valley. At Pniewo and Krzewo the valley of Biebrza narrows and farther the river flows into a narrow valley. Near Nowogród it flows into a wide valley (which is a natural edge of Kurpie Plain) with sandy basis. The samples were collected over a period of one year, from April 2000 to March 2001. Unfortunately any accessible sources do not give any data about usage of chemicals for protecting plants in the Narew catchment's area. This is not acceptable that such monitoring investigations have not been done. This work is a source of information about occurrence of phenoxyacetic acid- vinegar herbicides in surface water in our region. It has turned out that concentrations of these substances in Narew are many times higher than in monitored water of Radunia and Reda in Żuławy Wiślane. Analyzing concentrations and a period of occurrence of herbicides as well as concentrations biogene substances one may notice that there is a dependence between the quantity of these substances, the detection time and the wealthy of farmers. In richer, better-situated villages the fertilizers and herbicides were applied twice a year, while in poor villages only once a year or not at all. This has a large influence on a state of cleanness of water which is much worse from reservoir Siemianówka to Narew. Water carries organic pollution that causes colour and turbidity. It carries also plants that cause decrease of oxygen. The most important fact noted during the research is that in surface water taken for drinking significant amounts of crop protection products were determined, which, in the light of the new act concerning quality of drinking water, irrefutably must be removed in the treatment processes. Monitoring research carried out by the Environment Protection Institute in Białystok as well as the Regional Water Management Board in Warsaw in the Narew river's catchment allow only in limited range introducing EU directives, because localization of sections, range of determined pollutants as well as frequency of examinations are not always according to the EU directives.
PL
Obecność pestycydów w wodach naturalnych takich krajów jak: USA, Kanada, Rosja, Niemcy, Francja, Szwajcaria, a także w Morzu Bałtyckim i Morzu Północnym jest wielokrotnie udowodniona. Najczęściej i w największych ilościach wykrywane są następujące związki: lindan, nie stosowany od wielu lat DDT, symazyna, atrazyna, chlorofenwinfos i fenitrotion. O obecności pestycydów w wodach powierzchniowych na terenie Żuław Wiślanych wielokrotnie pisała Żelechowska i Makowski. Badania własne potwierdziły obecność herbicydów fenoksyoctowych w wodach powierzchniowych regionu północno-wschodniego - Supraśli, Białce, Narwi i Biebrzy. W publikacji zostaną przedstawione wyniki dotyczące stężeń kwasów fenoksyoctowych i innych zanieczyszczeń w rzece Supraśli. Okres badawczy obejmował cały rok tj. od kwietnia 2000 do marca 200ł roku.
EN
The presence of pesticides in natural waters of such countries as: USA, Canada, Russia, Germany, France, Swizerland and also in the Baltic Sea and North Sea has been proved many times. The following compounds are detected most often and in largest quantities: lindan, DDT, which has not been used for many years now, Simazine, Atrazine, Chlorfenvinphos and Fenitrothion. The presence of pesticides in superficial waters in the Żuławy Wiślane region has been described many times by Żelechowska and Makowski. Additionally, my own research confirmed the presence of phenoxyacetic acid herbicides in superficial waters in the northern-eastern region - in the Supraśl, Białka, Narew and Biebrza rivers. This paper presents the results of the determination of concentrations of phenoxyacetic herbicides and other pollutants in the Supraśl river. The samples were collected over a period of one year, from April 2000 to March 2001.
PL
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczących usuwania herbicydów fenoksyoctowych z wody na węglu WD-1 metodą sorpcji. Doświadczenia miały na celu ustalenie stopnia eliminacji związku w zależności od jego budowy i własności fizyczno-chemicznych. Wyniki przedstawiono za pomocą izoterm i równań adsorpcji Freundlicha. Stężenie równowagowe pestycydu oznaczano metodami chromatograficznymi - TLC i HPLC.
EN
The purpose of the project was to assess the efficiency of removal of phenoxyacetic pesticides from water by means of activated carbon sorption. The sorbents WD-1 used in this research were domestic products. It was produced by GRYFSKAND, Ltd., Hajnowka. The static research was conducted according to the Chemviron Carbon methodology. Its aim was to determine the Freundlich isotherm and sorption capacity. The residual concentration of the contaminant in the filtrate was determined by the relevant analytical techniques. Also the concentration of phenoxyacetic acid was identified by TLC and HPLC methods.
PL
W opracowaniu przedstawiono wyniki badań dotyczących usuwania herbicydów fenoksyoctowych z wody na węglu AG-5 metodą sorpcji. Doświadczenia miały na celu ustalenie stopnia eliminowania związku w zależności od budowy tego związku i jego własności fizyczno-chemicznych. Wyniki przedstawiono za pomocą izoterm i równań adsorpcji Freundlicha. Stężenie równowagowe pestycydu oznaczano metodami chromatograficznymi - TLC i HPLC.
EN
The purpose of the project was to assess the efficiency of removal of phenoxyacetic pesticides from water by means of activated carbon sorption. The sorbents AG-5 used in this research were domestic products. It was produced by GRYFSKAND, Ltd., Hajnowka. The static research was conducted according to the Chemviron Carbon methodology. Its aim was to determine the Freundlich isotherm and sorption capacity. The residual concentration of the contaminant in the filtrate was determined by the relevant analytical techniques. Also the concentration of phenoxyacetic acid was identified by TLC and HPLC methods.
PL
Ostatnie dziesięciolecia przyniosły znaczący wzrost chemizacji rolnictwa, przemysłu i innych dziedzin życia człowieka. Dążenie do zaspokojenia potrzeb żywnościowych ludności niesie za sobą nieunikniony fakt coraz częstszego stosowania środków chemicznych służących polepszeniu jakości i ilości płodów rolnych. Do takich substancji niezaprzeczalnie należą środki ochrony roślin oraz substancje pożywkowe w postaci nawozów sztucznych. W ciągu ostatnich lat nastąpił wzrost zużycia herbicydów, wśród których w największych ilościach stosowane są herbicydy pochodne kwasu fenoksyoctowego (2,4-D, MCPA, MCPP). Nieuniknione w związku z tym jest przenikanie tych substancji z gleby do wód naturalnych, a w pierwszej kolejności do wód powierzchniowych. Pestycydy łatwo rozpuszczalne w wodzie bardzo szybko wymywane są z gleb terenów rolniczych i wprowadzane do wód. Herbicydy fenoksyoctowe należą właśnie do takich substancji. Ich rozpuszczalność w wodzie w temperaturze około 20oC wynosi odpowiednio: 2,4-D=600 mg/l, MCPA=1605 mg/l, MCPP=620 mg/l. Ponieważ region północno-wschodni należy do terenów typowo rolniczych, a zużycie kwasów fenoksyoctowych jest tu wysokie, istnieje poważne niebezpieczeństwo przenikania tych substancji do wód powierzchniowych. Dostępna literatura nie podaje aktualnych stężeń tych związków w wodach Podlasia. Od lat prowadzone są jedynie pomiary ilości nie stosowanego od dziesięcioleci DDT i jego metabolitów. W związku z tym celowym wydało się podjęcie badań nad występowaniem zanieczyszczeń obszarowych na terenie białostocczyzny, szczególnie iż wiele wód powierzchniowych tego regionu stanowi ujęcie wody pitnej. Do badań wytypowano między innymi rzekę Narew, Białą, Czarną, Supraśl, Czapliniankę, Ploskę. W niniejszej pracy przedstawione zostaną wyniki badań dotyczących ilości zanieczyszczeń obszarowych w rzece Czarnej oraz określony zostanie ich wpływ na jakość wody rzeki Supraśli, gdyż Czarna przepływająca przez tereny typowo rolnicze wpada do Supraśli jako ostatni dopływ przed ujęciem wody pitnej dla miasta Białegostoku. Rzeka Supraśl (jedna z większych rzek Podlasia) o długości 93,8 km i powierzchni zlewni 1844,4 km2 jest prawobrzeżnym dopływem Narwi i uchodzi do niej na 299,8 km . Źródła rzeki wypływają na północ od wsi Topolany, płynąc przez rozległe torfowisko. Kierunek biegu rzeki Supraśl należy do jednego z dwóch podstawowych kierunków biegu rzek regionu północno - wschodniego i można go określić: ze wschodu na zachód. Około 2 km poniżej Gródka rzeka tworzy przełom przez strefę moreny czołowej. Poniżej ujścia dopływu Grzybówki kończy się przełomowy odcinek Supraśli. Największym dopływem prawobrzeżnym Supraśli jest Sokołda. Około 4 km przed miejscowością Supraśl rzeka przyjmuje swój największy dopływ lewobrzeżny - rzekę Płoskę. Kilka kilometrów poniżej Supraśla rzeka obiera kierunek południowo - zachodni płynąc w stronę Wasilkowa, poniżej którego przyjmuje prawobrzeżny dopływ - rzekę Czarną. W rejonie Fast do Supraśli wpada rzeka Biała, która jest głównym odbiornikiem oczyszczonych ścieków z Białegostoku. Około 3 km w górę od wodowskazu Fasty na rzece znajduje się jaz piętrzący wodę w celu nawodnienia łąk w dolinie. Na ostatnim swoim odcinku rzeka Supraśl wpada do Narwi w okolicach wsi Złotoria.
EN
This paper presents the results of determination of concentrations of phenoxyacetic herbicides and other pollutants in Supraśl and Czarna rivers. The samples were collected over a period of one year, from April 2000 to March 2001. On the base of obtained results both rivers are classified to 2nd class of river purity. Also these results show that Czarna river has no negative impact on Supraśl river cleanness state. Many times amounts of herbicides and phosphates in Czarna were much bigger than in Supraśl, and yet it had no influence on worsening of water quality in Supraśl river. The most important fact noted during the research is that in surface water taken for drinking significant amounts of crop protection products were determined, which, in the light of the new act concerning quality of drinking water, irrefutably must be removed in the treatment processes.
PL
W chwili obecnej, kiedy pestycydy są stosowane powszechnie, istnieje niebezpieczeństwo ich niekontrolowanej migracji do ścieków, wód powierzchniowych i podziemnych. W artykule przedstawiono rezultaty badań nad efektywnością usuwania herbicydów fenoksyoctowych z wody pitnej metodą sorpcji na węglu aktywnym. Doświadczenia prowadzono na kolumnach wypełnionych węgłami typu: WD-ekstra, CWZ-22 oraz NP-5. Mechanizm usuwania herbicydów fenoksyoctowych z wody zachodzi przede wszystkim na drodze sorpcji, zaś mikroorganizmy zasiedlające biofiltry biorą udział w bioregeneracji powierzchni aktywnej sorbenta.
EN
As far as pesticides are commonly available and used in uncontrolled way, the danger of their infiltration into water and wastewater and then to underground water is very serious. In the paper the results of investigations on effectiveness of activated carbon filter beds used for removal phenoxyacetic acid from drinking water are presented. The investigations were carried out on the filter beds filled with carbon types: WD-extra, CWZ-22 and NP-5. It was found that phenoxyacetic-acids herbicide detoxication is caused by sorption, and microorganisms in biofilters take part in bioregeneration of the sorbent's active surface.
8
Content available remote Adsorpcja herbicydów fenoksyoctowych na naturalnych materiałach sorpcyjnych
PL
Wśród kilku tysięcy związków organicznych zidentyfikowanych jako zanieczyszczenia wód istotną grupę stanowią pestycydy, których obecność w wodzie powierzchniowej, podziemnej i wodociągowej jest stwierdzona i poparta wynikami badań na terenie Polski i innych krajów. Celowe okazało się podjęcie badań nad efektywnością usuwania herbicydów fenoksyoctowych z wody metodą sorpcji na węglu aktywnym. Zastosowano następujące rodzaje sorbentów produkowanych przez Zakład Produkcyjny GRYFSKAND Sp. z o.o. w Hajnówce: WD-ekstra. NP-5. Sorpcję statyczną realizowano według metodyki firmy Chemviron Carbon. Ich celem było wyznaczenie izoterm Freundlicha, pojemności sorpcyjnych sorbentów oraz wytypowanie najlepszego sorbentu w warunkach statycznych. Badania dynamiczne realizowano na kolumnach węglowych o średnicy 25 mm, wysokości 250 mm przy obciążeniu hydraulicznym od 3 do 25 m³/m² · h. Efektywność sorpcji statycznej wynosiła od 13 do 100%, zaś dynamicznej od 85 do 100%.
EN
Pesticides, which constitute a significant group among several thousand of chemical compounds identified as water pollutants, have been traced in surficial and underground waters as well as in water supply systems. Their presence has been identified and proved in Poland and other countries. The purpose of the project was to assess the efficiency of removal of phenoxyacetic pesticides from water by means of activated carbon sorption. The following kinds of sorbents have been applied: WD-extra, NP-5. Both of them were produced by GRYFSKAND Ltd., Hajnowka. The static research was conducted according to the Chemviron Carbon methodology. Its aim was to determine the Freundlich isotherm and sorption capacity, and to select the best sorbent in static conditions. The dynamic research was conducted in a carbon column system (diameter: 25 mm; depth: 250 mm) with hydraulic loading ranging from 3 to 25 m³/m² · h. The efficiency of static sorption ranged from 13 ÷ 100% while the range for dynamic sorption was 85 ÷ 100%.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.