This article presents the results of research on controlling the structure of vibrations induced during the firing of explosives with the use of non-electrical and electronic systems and the influence of the vibration structure during a transition from the ground to the building. The use of procedures associated with the selection of millisecond delay for firing explosive charges during blasting allows to get the excitation of favourable structure vibrations, thanks to a strong damping which is obtained at the transition from the ground to the structure. This means that optimally designed blasting works do not have to limit the mass of the explosives in the borehole as well as their number.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań nad sterowaniem strukturą drgań wzbudzanych w czasie odpalania ładunków MW z zastosowaniem systemów nieelektrycznych i elektronicznych oraz wpływem struktury drgań na interakcję układu budynek-podłoże. Zastosowanie do projektowania robót strzałowych procedur związanych z doborem opóźnienia milisekundowego do odpalania ładunków MW pozwala na wzbudzanie drgań o korzystnej strukturze, dzięki czemu uzyskuje się silne tłumienie przy przejściu z podłoża do obiektów. Oznacza to, że optymalnie zaprojektowane roboty strzałowe nie muszą ograniczać masy ładunków MW w otworze oraz ich liczby.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This article presents the results of research on controlling the structure of vibrations induced during the firing of explosives with the use of non-electrical and electronic systems and the influence of the vibration structure during a transition from the ground to the building. The use of procedures associated with the selection of millisecond delay for firing explosive charges during blasting allows to get the excitation of favourable structure vibrations, thanks to a strong damping which is obtained at the transition from the ground to the structure. This means that optimally designed blasting works do not have to limit the mass of the explosives in the borehole as well as their number.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań nad sterowaniem strukturą drgań wzbudzanych w czasie odpalania ładunków MW z zastosowaniem systemów nieelektrycznych i elektronicznych oraz wpływem struktury drgań na interakcję układu budynek–podłoże. Zastosowanie do projektowania robót strzałowych procedur związanych z doborem opóźnienia milisekundowego do odpalania ładunków MW, pozwala na wzbudzanie drgań o korzystnej strukturze, dzięki czemu uzyskuje się silne tłumienie przy przejściu z podłoża do obiektów. Oznacza to, że optymalnie zaprojektowane roboty strzałowe nie muszą ograniczać masy ładunków MW w otworze oraz ich liczby.
W artykule przedstawiono procedurę komputerowej optymalizacji opóźnień milisekundowych, przy obecnie stosowanych nowoczesnych, elektronicznych systemach inicjowania w firmie Austin Powder, w oparciu o dane pozyskiwane z odpalania pojedynczych ładunków materiału wybuchowego. Taki tok postępowania daje możliwość weryfikacji, poprzez pomiary rzeczywiste, przyjętego przez projektanta modelu symulacji wieloszeregowych siatek strzałowych.
EN
The use of explosives to extract resources in rock material mines is necessarily associated with the use of an appropriate initiation system that allows for the firing of explosive charges with a time delay (millisecond). Such a method of charges detonation gives a wide range of possibilities when designing multi-row blasting patterns, and at the same time, it has a positive effect on the minimization of the blasting impact on buildings in the vicinity of mines. Selecting the right millisecond delay should be based primarily on the seismograms recorded during the firing of singular blasthole and the analysis of the vibrations frequency structure. The article presents the procedure of computer-based optimization of millisecond delay, with today’s modern, electronic initiation systems, based on data derived from firing a singular blasthole. This approach allows to verify, by means of real measurements, the simulation model (predicted values) of the multi-row blasting patterns accepted by a designer.
Blasting works conducted in surface mines with large explosive charges are associated with the problem of unfavourable influence of vibrations, induced by detonating the charges, on structures in the vicinity of the mines. Applying explosives to mine deposits also influences effectiveness of blasting works, associated with fragmentation of rocks. Since the beginning of the 1950s, explosive charges are most often fired with millisecond delays. The article presents the historical outline of research into millisecond firing with electric, non-electric and electronic systems, conducted in surface mines in Poland and around the world. As a result of the works, it was concluded that the interval and precision of set millisecond delays signifi-cantly influence intensity of vibrations induced by detonating explosive charges, and fragmen-tation of rocks. In electrical systems the actual firing times of detonators may significantly differ from their nominal times, hence there is a risk of overlapping delay times and, as a re-sult, a risk of increasing intensity of vibrations. Researchers indicate that maintaining specified time interval between detonations of consecutive explosive charges may successfully limit the seismic effect. It was the reason behind introducing “8 millisecond criterion” into the practice of blasting works in 1960s, as the minimal delay time between consecutively fired charges. With technical progress in initiation systems, precision of set delays significantly improved, as electronic initiation systems show it. The research conducted with the system clearly shows that the commonly assumed minimal 8 ms time does not have to be a binding rule any more. Precision of state-of-art electronic detonators successfully enables designing multiple row fir-ing patterns, with minimal delay time shorter than 8 ms between consecutively fired charges.
PL
Wykonywanie w kopalniach odkrywkowych robót strzałowych z zastosowaniem dużych mas materiałów wybuchowych wiąże się z problemem niekorzystnego oddziaływania drgań, wzbudzanych detonacją ładunków, na zabudowania w otoczeniu kopalń. Stosowanie materiałów wybuchowych w procesie urabiania złóż wpływa również na efektywność robót strzałowych, związaną z granulacją urobku. Od początku lat 50., ładunki materiałów wybuchowych odpalane są najczęściej milisekundowo. W artykule przedstawiono rys historyczny badań w zakresie odpalania milisekundowego z zastosowaniem systemów elektrycznych, nieelektrycznych i elektronicznych, prowadzonych w kopalniach odkrywkowych zarówno w Polsce jak i na świecie. W efekcie tych prac stwierdzono, że interwał i precyzja zadawanych opóźnień milisekundowych mają istotny wpływ na intensywność drgań indukowanych detonacją ładunków MW, jak i na stopień rozdrobnienia urobku. W przypadku elektrycznego systemu inicjowania rzeczywiste czasy detonacji zapalników mogą się znacznie różnić o czasów nominalnych, stąd istnieje ryzyko nakładania się czasów opóźnień a tym samym może nastąpić wzmocnienie intensywności drgań. Autorzy badań wskazują, że zachowanie określonego odstępu czasowego między detonacją kolejnych ładunków materiałów wybuchowych może skutecznie ograniczać efekt sejsmiczny. To było przyczyną wprowadzenia w latach 60. ubiegłego wieku do praktyki wykonywania robót strzałowych „kryterium 8 milisekund”, jako minimalnego czasu opóźnienia pomiędzy kolejno odpalanymi ładunkami. W miarę postępu technicznego systemów inicjowania, precyzja zadawanych opóźnień uległa znacznej poprawie, czego dowodem jest elektroniczny system inicjowania. Jednocześnie badania z zastosowaniem tego systemu wyraźnie wskazują, że powszechnie przyjęty w praktyce minimalny czas 8 ms nie musi już być obowiązującą regułą. Precyzja nowoczesnych zapalników elektronicznych z powodzeniem umożliwia projektowanie wieloszeregowych siatek strzałowych, z minimalnym czasem opóźnienia mniejszym niż 8 ms pomiędzy kolejno odpalanymi ładunkami.
Używanie materiałów wybuchowych do urabiania złóż w kopalniach surowców skalnych nieodzownie wiąże się z zastosowaniem odpowiedniego systemu inicjowania, umożliwiającego odpalenie ładunków MW z opóźnieniem czasowym (milisekundowym). Taki sposób detonacji ładunków daje szerokie możliwości przy projektowaniu wieloszeregowych siatek strzałowych, a jednocześnie wpływa korzystnie na minimalizację oddziaływania robót strzałowych na zabudowania w otoczeniu kopalń. Dobór właściwego opóźnienia milisekundowego powinien bazować na sejsmogramach drgań wzbudzanych w czasie odpalania pojedynczych ładunków MW i analizie struktury tych drgań. W artykule przedstawiono wyniki z pierwszych prac badawczych opartych na zastosowaniu milisekundowej zapalarki ZT 480t, skonstruowanej na przełomie lat 80. i 90. w Instytucie Górnictwa Odkrywkowego AGH. Spostrzeżenia z przeprowadzonych doświadczeń stały się przyczynkiem do kontynuacji prac wskazujących na konieczność budowy systemów odpalania ładunków MW, które pozwolą na szerszy wybór opóźnień milisekundowych, a tym samym dadzą możliwość modyfikacji struktury wzbudzanych drgań. Wymiernym efektem prowadzonych badań było dopuszczenie, w roku 1994, do stosowania w górnictwie odkrywkowym zapalarki milisekundowej EXPLO-201, również skonstruowanej w Instytucie Górnictwa Odkrywkowego AGH. Komputerowa optymalizacja opóźnień milisekundowych, przy obecnie stosowanych, nowoczesnych, elektronicznych systemach inicjowania, bazuje właśnie na danych pozyskiwanych z odpalania pojedynczych ładunków MW. Jak widać, spostrzeżenia z badań prowadzonych w ubiegłym wieku są nadal aktualne i stanowią mocną podstawę dla obecnie projektowanych robót strzałowych.
EN
The use of explosives to extract resources in rock material mines is necessarily associated with the use of an appropriate initiation system that allows the firing of explosive charges with a time delay (millisecond). Such a method of charges detonation gives a wide range of possibilities when designing multi-row blasting patterns, and at the same time, it has a positive effect on the blasting impact minimization on buildings in the vicinity of mines. The selection of the right millisecond delay should be based on the seismograms recorded during the firing of a singular blasthole and the analysis of the vibrations structure. This paper presents the results of the first research which included the application of millisecond blaster ZT 480t, constructed at the turn of the 80s and 90s, at the Institute of Open Mining AGH. Observations from the experience have contributed to the continuation of the pursue which indicates the need to build firing systems that will allow a wider selection of millisecond delay and thus allow for the possibility of modifying the structure of the induced vibrations. The tangible outcome of the research in 1994 was the authorization of the EXPLO-201 blaster for mining, also constructed at the Open Mining Institute AGH. Computer-based optimization of millisecond delay, with today’s modern, electronic initiation systems, is based on data derived from firing a singular blasthole. As shown, observations from the research conducted in the last century are still valid and provide a strong basis for the currently planned blasting.
Monitoring drgań indukowanych robotami strzałowymi jest coraz powszechniej stosowaną formą działalności profilaktycznej prowadzonej w kopalniach odkrywkowych. Stosowany w kopalniach system KSMD został w roku 2012 zmodernizowany. Pozwoliło to na zmianę systemu łączności i wprowadzenia zarządzania danymi pomiarowymi gromadzonymi na centralnym serwerze. W artykule przedstawiono historię pracy jednej stacji pomiarowej, dokonano analizy zarejestrowanych drgań i wskazano korzyści płynące z tak prowadzonego dokumentowania oddziaływania robót strzałowych na obiekty budowlane w otoczeniu. Stacje pomiarowe rejestrują również inne zdarzenia, co pozwoliło na porównanie oddziaływania, na ten sam budynek, drgań wzbudzanych robotami strzałowymi i wstrząsem indukowanym eksploatacją podziemną.
EN
The ground borne vibration monitoring system is one of the most commonly used form of preventive activities applied by open-pit mines. The KSMD ground borne vibration monitoring system, which is still in use by various open pit mines, was modernized in 2012. The modernization allowed to change the communication system and apply data management system. The system allows to gather and manage recorded data on a central server. This paper presents the operation history of one of ground borne vibration monitoring unit and an analysis of recorded vibration. Moreover, the advantages of ground borne vibration monitoring were included. Expect from ground borne vibration generated by blasting works, the ground borne vibration monitoring system allows to record events generated by other activities. The comparison between the impact effect of ground born vibration generated by blasting works and underground mining on a concrete structure was presented in this paper.
W artykule wskazano na konieczność weryfikacji efektu sejsmicznego robót strzałowych prowadzonych w kopalni odkrywkowej. Do odpalania ładunków MW zastosowano system elektroniczny, a w celu doboru optymalnego opóźnienia milisekundowego wykonano symulacje komputerowe w oparciu o przeprowadzone pomiary intensywności drgań wzbudzanych pojedynczymi ładunkami MW. Umożliwiło to zweryfikowanie pomiarem rzeczywistym wartości prognozowanych uzyskanych w procesie projektowania. Analizę intensywności i struktury wzbudzanych drgań przeprowadzono wykorzystując filtrowanie tercjowe. Dokonano również oceny wpływu zarejestrowanych drgań na obiekty budowlane za pomocą skal SWD.
EN
This paper presents the necessity of blasting work effect verification. The analysis was performed on the basis of data gathered from ground born vibration monitoring which was applied in the surroundings of one of the open pit mines. Electronic detonators were applied in blasting works. Delay time optimization was done, based on the computer simulation which uses data obtained from the single borehole blasting. This approach allows to verify the presumptive ground born vibration intensity by a field measurement. Ground born vibration analysis was done on the basis on the Octave analysis. The evaluation of the ground born vibration impact on the concrete structure was included in this paper.
Environmental Protection Law together with Geological and Mining Law impose on a mining plant a duty to protect its surroundings against the effects of mining operations. It also refers to the impact of vibrations on people and buildings induced by blasting works. Effective protection is possible only if the actual level of the impact is known, hence it has to be recorded. It was and still is the keynote idea of the research conducted at the AGH Laboratory of Blasting and Environmental Protection. The effect of many years of research is the development of an original and, in particular, an effective procedure to record the impact of blasting works with periodical measurements of vibration intensity or monitoring the vibrations' impact on buildings in the surrounding area. These assumptions form part of preventive actions taken by open pit mines, which are aimed at minimizing the impact of blast workings on the surroundings and are often recommended by experts. This article presents the course of action concerning control tests of vibration intensity in the surroundings of a mine. It also shows it is necessary to monitor vibrations in buildings as it is a source of knowledge for the mining plant management personnel and engineers who conduct blasting works, thus contributing to an increase in awareness of the responsible management of a mining plant. The Vibration Monitoring Station (KSMD) developed by a research group, after several upgrades, has become a fully automated system for monitoring and recording the impact of blast workings on the surroundings. Moreover, it should be emphasised that without the mine management personnel's cooperation, it would be impossible to work and achieve the common goal, i.e. conducting blasting works in a way that is safe for the surroundings.
Stosowanie materiałów wybuchowych do urabiania złóż w kopalniach surowców skalnych nieodzownie wiąże się z zastosowaniem odpowiedniego systemu inicjowania, umożliwiającego odpalenie ładunków materiału wybuchowego z opóźnieniem czasowym (milisekundowym). Taki sposób detonacji ładunków daje szerokie możliwości przy projektowaniu wieloszeregowych siatek strzałowych, a jednocześnie wpływa korzystnie na minimalizację oddziaływania robót strzałowych na zabudowania w otoczeniu kopalń. Dobór właściwego opóźnienia milisekundowego powinien bazować przede wszystkim na sejsmogramach drgań wzbudzanych w czasie odpalania pojedynczych ładunków materiału wybuchowego i analizie struktury częstotliwościowej tych drgań. W artykule przedstawiono procedurę komputerowej optymalizacji opóźnień milisekundowych, przy obecnie stosowanych, nowoczesnych, elektronicznych systemach inicjowania, w oparciu o dane pozyskiwane z odpalania pojedynczych ładunków materiału wybuchowego. Taki tok postępowania daje możliwość weryfikacji, poprzez pomiary rzeczywiste, przyjętego przez projektanta modelu symulacji (wartości prognozowanych) wieloszeregowych siatek strzałowych. Należy zaznaczyć, że zarówno zmienność warunków geologiczno-górniczych kopalni jak również liczba czynników mających wpływ na efekt wykonywanych robót strzałowych, stwarza konieczność budowania szerokiej bazy informacji dla programu komputerowego. Wskazano również, jako ważny efekt zastosowanej procedury projektowania, możliwość zminimalizowania oddziaływania drgań wzbudzanych w czasie robót strzałowych, do poziomu drgań pomijalnych w ocenie wpływu na budynek. Ponadto możliwość elastycznego projektowania opóźnień milisekundowych w elektronicznych systemach inicjowania, przy wsparciu programów komputerowych stanowi także duży potencjał dla optymalizacji i sterowania efektami robót strzałowych w zakresie uzyskiwania pożądanej granulacji urobku.
EN
The use of explosives to extract resources in rock material mines is necessarily associated with the use of an appropriate initiation system that allows the firing of explosive charges with a time delay (millisecond). Such a method of charges detonation gives a wide range of possibilities when designing multi-row blasting patterns, and at the same time, it has a positive effect on the blasting impact minimization on buildings in the vicinity of mines. Selecting the right millisecond delay should be based primarily on the seismograms recorded during the firing of singular blasthole and the analysis of the vibrations frequency structure. The article presents the procedure of computer-based optimization of millisecond delay, with today's modern, electronic initiation systems, is based on data derived from firing a singular blasthole. This approach allows to verify, by means of real measurements, the simulation model (predicted values) of the multi-row blasting patterns accepted by the designer. It should be noted that both the variability of the geological and mining conditions of the mine as well as the number of factors influencing the effect of the blast works make it necessary to build a broad database of information for the computer program. It was also indicated as an important effect of the design procedure, the possibility of minimizing the impact of vibration induced during blasting, to the level of negligible vibrations in the impact assessment on the building. In addition, the ability to flexibly design the millisecond delay in electronic initiation systems with the help of computer programs is also a great potential for optimizing and controlling the effects of blast works to achieve the desired granulation of the output.
Stosowanie, do odpalania ładunków MW, nowoczesnych systemów inicjowania, wiąże się niewątpliwie z poszerzeniem zakresu doboru właściwych opóźnień milisekundowych oraz uzyskania jak największej precyzji zadawania czasu odpalania. Stwarza to szerokie możliwości dla masowego urabiania skał metodą długich otworów. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że odpalanie milisekundowe jest źródłem sygnałów sejsmicznych wzbudzanych kolejno w określonych odstępach czasu, co powoduje zmiany przebiegów falowych, wpływając tym samym na strukturę częstotliwościową drgań. Z uwagi na to, że w kopalniach ładunki MW odpalane są bardzo często w kilku surowcach o różnych właściwościach sprężystych, wzbudzany detonacją sygnał sejsmiczny dochodzący do stanowiska pomiarowego (obiektu chronionego) może być modyfikowany w wyniku przechodzenia przez różne warstwy. Tym samym, zmienia się jego intensywność i struktura częstotliwościowa. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie charakterystyki drgań podłoża poprzez odpalanie pojedynczych ładunków MW. Wzbudzone w wyniku tego sygnały nie są zakłócone detonacjami innych ładunków, co pozwala na rozpoznanie dominujących w sygnale częstotliwości charakterystycznych dla miejsc odbioru drgań. Dzięki temu, projektując odpalanie milisekundowe siatek wielootworowych, można w znacznym stopniu uniknąć wyboru opóźnienia, które może być przyczyną wzmocnienia intensywności drgań właśnie w zakresie częstotliwości dominujących.
EN
The use of state-of-the-art initiation systems to initiate explosive charges is unmistakably expanding the range of choice of milliseconds delayed and firing times as accurately as possible. This creates wide possibilities for mass-mining of rocks by long holes method. However, it is important to realize that millisecond blasting technique is a source of seismic signals that are triggered sequentially at specific intervals, resulting in changes in waveforms, thereby affecting the frequency structure of vibrations. Due to the fact that in mines explosive loads are detonated very often in several raw materials with different elastic properties, the induced seismic signal coming to the measuring station (protected object) can be modified as a result of passing through different layers. Thus, its intensity and frequency structure changes. It is therefore important to recognize the vibration characteristics of the substrate by firing individual explosive charges. The resulting signals are not disturbed by the detonations of other charges, which allows to recognize the dominant frequences in signals specific to the vibration reception sites. Thus, by designing the millisecond firing of multi-hole patterns, the choice of delay can be largely avoided, which can cause vibration intensities to be just within the dominant frequency range.
Podstawowym problemem dobrego wykorzystania nowoczesnych systemów odpalania ładunków MW jest świadomy wybór opóźnienia milisekundowego – taką tezę należy postawić, podejmując próbę zaprojektowania robót strzałowych z zapewnieniem oczekiwanej granulacji urobku jak i minimalizacji oddziaływania na zabudowania w otoczeniu. Jako studium przypadku, w artykule przedstawiono wyniki analiz drgań zarejestrowanych w czasie wykonywania robót strzałowych w kopalni wapienia, w roku 1996, z zastosowaniem zapalarki elektronicznej EXPLO 201, skonstruowanej w Instytucie Górnictwa Odkrywkowego AGH. Przeprowadzone badania wykazały zasadność odpalania pojedynczych ładunków MW, jako podstawowego źródła informacji o możliwych zmianach w podłożu, w otoczeniu kopalni, jak również o strukturze częstotliwościowej indukowanych drgań. Ponadto badania te potwierdziły konieczność jednoczesnego wykonywania pomiarów drgań w podłożu i na fundamentach budynków oraz, co należy podkreślić, brak możliwości przeprowadzania oceny oddziaływania drgań wzbudzanych w czasie robót strzałowych, tylko na podstawie wyników pomiarów podłoża.
EN
The basic problem of good use of modern explosive charge firing systems is the deliberate choice of millisecond delay – this is the thesis that should be put forward by attempting to design blasting with the expected granularity of the excavated material and minimizing impact on buildings in the vicinity of mines. As a case study, the paper presents the results of vibration analysis recorded during the execution of blast works in the limestone mine in 1996, using the EXPLO 201 electronic blasting machine, constructed at the Institute of Opencast Mining AGH. The research has shown the relevance of firing individual explosive charges as the primary source of information about possible changes in the ground, in surrounded by mine, as well as the frequency structure of induced vibrations. In addition, these studies have confirmed the need for simultaneous measurements of vibrations in the ground and foundations of buildings and, as should be emphasized, the no ability to assess the impact of vibrations induced during blasting, based only on the results of the ground measurements.
W ostatnim kwartale 2015 roku, stacje monitorujące oddziaływanie robót strzałowych w kopalniach odkrywkowych w rejonie Chrzanowa, zarejestrowały zdarzenia związane z robotami górniczymi prowadzonymi w kopalniach podziemnych. Dokonane rejestracje drgań pozwoliły na przeprowadzenie analizy ich struktury częstotliwościowej z zastosowaniem filtrowania tercjowego i algorytmu Matching Pursuit. Porównano również ocenę oddziaływania z zastosowaniem skal SWD i GSI. Przeprowadzone analizy wskazują na zdecydowanie wyższą intensywność i energię drgań indukowanych robotami górniczymi w kopalni podziemnej, mimo że odległość zdarzeń od miejsca pomiaru była ponad 10-krotnie większa.
EN
In the last quarter of 2015, stations monitoring the impact of blasting in opencast mines in the area of Chrzanów, recorded events associated with the mining works carried out in underground mines. The conducted analysis shows significantly higher intensity and the energy of vibrations induced by mining works in the underground mine, even though the distance of events from the point of measurement was more than 10 times higher. Acquired vibration registrations have allowed to perform the analysis of their frequency structure using one-third octave filtering and Matching Pursuit algorithm. The impact assessment of vibrations has also been compared with the use of SWD and GSI scales.
W okresie od września do listopada 2015 roku w kopalni Janina wystąpiły silne wstrząsy, które zostały zarejestrowane przez stacje KSMD monitorujące oddziaływanie robót strzałowych wykonywanych w kopalni odkrywkowej w rejonie Chrzanowa. Dokonane rejestracje oraz przeprowadzone analizy intensywności i struktury częstotliwościowej drgań, pozwoliły na porównanie oddziaływania drgań wzbudzonych w dwóch różnych źródłach - roboty strzałowe w kopalni odkrywkowej i wstrząs w kopalni podziemnej. Obliczenia i analizy przeprowadzono zgodnie z procedurami przewidzianymi dla skal SWD i GSI.
Realizowane prace badawcze pozwoliły na opracowanie oryginalnej metodyki dokumentowania oddziaływania robót strzałowych na otoczenie kopalń odkrywkowych. Efektem prac było również zbudowanie komputerowych systemów pomiarowo-analitycznych, które znalazły zastosowanie w kopalniach, jako Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań KSMD. Modernizację systemu przeprowadzono w 2012 r., co skłania do podsumowania jego dwuletniej pracy. Podsumowanie to zawiera informacje o liczbie wykonanych pomiarów, intensywności zarejestrowanych drgań oraz ocenę oddziaływania drgań na obiekty budowlane, dowodząc, że roboty strzałowe wykonywane w kopalniach odkrywkowych, tam gdzie prowadzona jest świadoma działalność profilaktyczna, nie są szkodliwe dla zabudowań w otoczeniu.
EN
Implemented at the Department of Surface Mining research led to the development of the original methodology for documenting the impact on the environment open pit mines of blasting works. The result of the works was also the construction of computer systems for measurement and analysis, which have been used in the mines, as Mine Vibration Monitoring Station (KSMD). The system modernization was made in 2012, which led the authors to make a summarization of its two year’s work. This summary contains information about the number of measurements taken, the intensity and the impact of the ground vibration recorded on housing structures and also proofs that blasting works performed in open-pit mines, where the preventive activity was implemented, are not harmful to the housing structure which are in close proximity to the open pit mine.
W artykule przedstawiono rezultaty wstępnych badań, mających na celu ocenę możliwości zastosowania fotogrametrycznej metody Structure-from-Motion w celu tworzenia przestrzennych modeli ścian eksploatacyjnych w górnictwie odkrywkowym i ich inżynierskiego wykorzystania w procesie projektowania robót strzałowych. W wyniku przeprowadzonych analiz, na podstawie dokumentacji fotograficznej sporządzonej w Kopalni Dolomitu „Dubie”, wykonano model przestrzenny, a następnie zweryfikowano poziom dokładności jego reprezentacji poprzez porównanie z chmurą punktów uzyskaną w trakcie skanowania 3D skarpy skalnej.
EN
This paper presents the preliminary studies in subject of the assessment of the possibility of the implementation of The Structure-from-Motion photogrammetric method in the purpose to create three-dimensional exploitation slope models in opencast mines as well as the engineering use of this method in blasting design process. The photographic documentation which was used in the analysis was taken in The Dolomite Open Strip Mine “Dubie”. As the result of the analysis the spatial model was performed. The model’s verification by the comparison of the design model and the obtained point-cloud throughout the 3D laser scanning of the rock slope was included.
W wyniku prac badawczych prowadzonych w Katedrze Górnictwa Odkrywkowego opracowano oryginalną metodykę dokumentowania oddziaływania robót strzałowych w otoczeniu kopalń odkrywkowych. Jednym z elementów tych prac było zbudowanie komputerowego systemu monitorowania drgań, który znalazł zastosowanie w kopalniach jako Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań KSMD. Modernizację systemu przeprowadzono w 2012 roku, co skłoniło Autorów do podsumowania jego dwuletniej pracy. Podsumowanie to zawiera informacje o liczbie wykonanych pomiarów, intensywności zarejestrowanych drgań oraz ocenę oddziaływania drgań na obiekty budowlane, dowodząc, że roboty strzałowe wykonywane w kopalniach odkrywkowych, tam gdzie prowadzona jest świadoma działalność profilaktyczna, nie są szkodliwe dla zabudowań w otoczeniu.
EN
As a result of researches conducted at the Department of Opencast Mining the original methodology of the impact of blasting works on the open pit mine’s surrounding was developed. One element of this work was to develop a computer system for ground vibrations monitoring. The developed system is known as The Mine Vibration Monitoring Station (KSMD). The KSMD is widely used in a number of open pit mines. The system was modernized in 2012, which led the authors to make a summary of its two year’s work. This summary contains information about the number of measurements taken, the intensity and the impact of ground vibration recorded on housing structures and also proofs that blasting works performed in open-pit mines, where the preventive activity was implemented, are not harmful to the housing structures which are in close proximity to the open pit mine.
W artykule przedstawiono modułowe programy komputerowe wykorzystywane do modelowania robót wiertniczo-strzałowych wykonywanych w odkrywkowych zakładach górniczych. Zaprezentowano podstawowe funkcje oraz możliwy zakres zastosowania wybranego oprogramowania. Analizę programów przeprowadzono w oparciu o dostępne wersje testowe.
EN
The most popular modular blasting software which can be applied in drilling and blasting operations is presented in this paper. Various modules, basic software options and software possible application are included. The software analysis was performed on the basis of the open-source and trial version of each program.
Roboty strzałowe w górnictwie odkrywkowym charakteryzują się stosowaniem dużych mas MW do jednorazowego odpalania. Serie liczą od kilku do kilkudziesięciu, a nawet kilkuset ładunków umieszczonych w długich otworach. Prace te często prowadzone są w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań mieszkalnych i innych obiektów budowlanych, stąd konieczność ograniczenia oddziaływania drgań ma zasadnicze znaczenie dla kopalń odkrywkowych. W artykule przedstawiono możliwości sterowania efektem sejsmicznym, poprzez stosowanie elektronicznych systemów do odpalania ładunków MW, które dają szerokie możliwości doboru opóźnień milisekundowych. Pozwala to na modyfikowanie struktury wzbudzanych drgań i może przyczynić się do minimalizacji oddziaływania robót strzałowych na otoczenie. Zwrócono również uwagę na konieczność prowadzenia badań efektu sejsmicznego, co pozwala na uniknięcie efektów niepożądanych.
EN
Blasting in opencast mining is characterized by the use of large Massem of explosives for single firing. Series count from several to tens or even hundreds of charge placed in long boreholes.These Works are often held in the immediate vicinity of residential buildings and other buildings, hence the need to reduce the impact of vibration is essential for open pit mines. This paper presents the results of seismic control capabilities through the use of electronic systems for blasting explosives which give wide selection of millisecond delays. This allows you to modify the structure induced vibration and can help to minimize the impact of blasting on the environment. Attention was also drawn to the need to research the seismic effect, thus avoiding side effects.
W artykule przedstawiono wyniki pomiarów drgań parasejsmicznych wykonanych podczas rozbudowy podszybia robotami górniczymi z użyciem materiałów wybuchowych. Wyniki rejestracji drgań na podszybiu i bezpośrednio na rurze szybowej posłużyły do wyznaczenia parametrów robót strzałowych do dalszego urabiania calizny z uwzględnieniem ochrony rury szybowej.
EN
The results of measurements of ground borne vibration are presented in this paper. Vibrations were generated by the blasting works which were conducted in the pit bottom. The ground vibrations were measured in the pit bottom and shaft collar. On the basis of the recorded vibrations, the authors were able to calculate blasting parameters which want cause any minor mining damage to the shaft collar.
W artykule przedstawiono możliwości jakie daje nam wykonywanie robót strzałowych w oparciu o dokumentację na strzelanie doświadczalne. Głównym celem robót strzałowych doświadczalnych było zwiększenie całkowitej masy ładunku MW odpalanego w serii, z uwzględnieniem ochrony obiektów budowlanych. W wyniku przeprowadzonych strzelań określono możliwość zwiększenia ładunku Qc o 50 %, który nie powoduje zwiększenia intensywności oddziaływania.
EN
The issue of conducting blasting works in accordance with the documentation of the experimental blasting is presented in this paper. The main purpose of the performed blasting works was to improve the explosive charge weight in one series. The issue of the protested structures which are situated in the close proximity to the open strip mine was taking into consideration during the analysis. According to the conducted blasting works it was possible to determine that the total explosive charge weight Qc can be increase by 50 %. The increase of explosive mass by 50% will not cause any increase of ground vibration.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.