Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Współpraca Katedry Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej Gliwice z Grupą Roboczą ds. Petrologii Węgla i Petrologii Organicznej − AKOP, TU Bergakademie Freiberg, Niemcy

Probierz K., Volkmann N., Marcisz M.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 9

46--59

PL

Przedstawiono zarys współpracy Katedry Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej z niemiecką Grupą Roboczą ds. Petrologii Węgla i Petrologii Organicznej (Arbeitsgemeinschaft für Organische Petrologie – AKOP), działającą przy TU Bergakademie Freiberg. W ramach tej współpracy zapoznawano się z budową geologiczną złóż torfu, węgla brunatnego, kamiennego oraz łupków bitumicznych Niemiec, Polski i Francji oraz problemami współczesnej petrologii węgla

EN

This paper describes the cooperation of the Chair of Applied Geology of Silesian University of Technology Gliwice with the Working Group for Coal Petrology and Organic Petrology (AKOP, TU Bergakademie Freiberg, Germany). Within the framework of this cooperation it was possible to get acquainted with the geological structure of peat deposits, lignites, hard coals and bituminous shales of Germany, Poland and France, and the problems of modern petrology of coal.

2

3D representation of geological observations in underground mine workings of the Upper Silesian Coal Basin

Marcisz M., Probierz K., Ostrowska-Łach M.

Journal of Sustainable Mining

|

2018

|

Vol. 17, iss. 1

34--39

EN

The purpose of the paper is to present the possibilities of the three-dimensional representation of geological strata in underground (access) workings in a hard coal deposit in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin, using CAD software and its flagship program AutoCAD. The 3D visualization of the results of underground workings’ mapping is presented and illustrated on two opening out workings (descending galleries). The criteria for choosing these workings were based on their length and the complexity of geological settings observed while they were driven. The described method may be applied in spatial visualization of geological structures observed in other deposits, mines and existing workings (it is not applicable for designing mine workings), also beyond the area of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). The method presented describes the problem of the visualization of underground mine workings in a typical geological aspect, considering (aimed at) detailed visualization of geological settings revealed on the side walls of workings cutting the deposit.

3

Valorization of coal mining waste dumps from the mines of Jastrzębska Spółka Węglowa SA for the needs of recovery of coal and further reclamation and management

Marcisz M., Gawor Ł., Probierz K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2018

|

T. 34, z. 4

97--114

EN

The purpose of the research was mapping, inventorization, and valorization of coal mining waste dumps from the mines of JSW SA company, for the needs of recovery of coal from the dump material as well as the reclamation and management of examined facilities. The valorization of post-mining waste dumps has been carried out using a methodology which considers the problems of reclamation, management, accessibility of the dumps as well as environmental hazards connected with disposing of mining and preparation wastes on the ground surface. An inventorization of 10 coal mining waste dumps coming from 6 mines of JSW SA including in their range 7 deposits: Borynia, Jastrzębie, Zofiówka, Budryk, Knurów, Szczygłowice and Pniówek was carried out. The source material within the localization of particular dumps was obtained from archival materials coming from coal mines and municipalities where the dumps are located. Verified data has been drawn on topographical map, which results in the map of coal mining waste dumps. The results of the valorization of the dumps comprise the defining of: the name of the dump, state of the dump, surface of the dump, accessibility, name of the coal mine from where the wastes come from, type of technical and biological reclamation and possibilities of coal recovery, which have been brought on the drawn map. Basing on collected and elaborated data, an attempt of defining of potential possibilities of recovery of coal from the dumps and connection of coal quality in the deposits of JSW SA and in waste material was made. The results of the research showed that in spite of preliminary information that a majority of the investigated dumps may be considered as potential facilities for coal recovery, ultimately the recovery is economically justified only in several cases (5 facilities).

PL

Badania miały na celu kartowanie, inwentaryzację oraz waloryzację zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego z kopalń JSW SA pod kątem możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz późniejszej rekultywacji i zagospodarowania badanych obiektów. Waloryzacji dokonano z wykorzystaniem autorskiej metodologii, uwzględniającej zagadnienia takie jak: rekultywacja, zagospodarowanie i dostępność, a także zagrożenia dla środowiska, związane z deponowaniem odpadów górniczych i przeróbczych na powierzchni terenu. Dokonano inwentaryzacji 10 zwałowisk odpadów pogórniczych pochodzących z 6 kopalń JSW SA obejmujących swoim zasięgiem 7 złóż: Borynia, Jastrzębie, Zofiówka, Budryk, Knurów, Szczygłowice, Pniówek. Dane źródłowe wraz z miejscami lokalizacji poszczególnych zwałowisk pozyskano z materiałów archiwalnych kopalń i urzędów miast, w granicach których występują te zwałowiska (Jastrzębie Zdrój, Knurów, Mszana, Pawłowice, Suszec). Zweryfikowane dane zostały naniesione na podkład topograficzny, czego rezultatem jest mapa zwałowisk odpadów pogórniczych. Wyniki waloryzacji zwałowisk, obejmujące określenie: jego nazwy, stanu, powierzchni, dostępności, kopalni, z której pochodzą zwałowane odpady, rodzaju rekultywacji technicznej i biologicznej oraz możliwości odzysku węgla, zostały naniesione na wykonaną mapę. Na podstawie zebranych i opracowanych danych podjęto próbę określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz powiązania jakości węgla w złożach eksploatowanych przez kopalnie JSW SA i węgla w materiale odpadowym. Wyniki badań wykazały, iż pomimo wstępnej informacji, że większość badanych zwałowisk stanowi potencjalne obiekty odzysku węgla z materiału odpadowego, ostatecznie tylko w kilku przypadkach (5 obiektów) odzysk ten jest ekonomicznie uzasadniony.

4

Historia i współczesność – kopalnia soli w Berchtesgaden. Komunikat

Probierz K., Jończy I., Gawor Ł.

Wiadomości Górnicze

|

2017

|

R. 68, nr 3

160--164

PL

Alpejskie złoża soli kamiennej należą do formacji solnej rozciągającej się w Niemczech oraz Austrii: od Hall w Tyrolu, przez Berchtesgaden, Bad Reichenhall, Bad Ischl, Altausee, aż po Wiedeń. W artykule przedstawiono zarys budowy geologicznej oraz charakterystykę złoża w Berchtesgaden, zlokalizowanego na terenie Północnych Alp Wapiennych. W rejonie tym, od 1517 roku, nieprzerwanie działa kopalnia, w której sól wydobywa się metodą otworową na zasadzie ługowania złoża. Zwrócono uwagę na rodzaj występującej w Berchtesgaden soli, przedstawiono zarys historii kopalni, jak również sposób eksploatacji złoża.

EN

Alpine rock salt deposits belong to the salt formations stretching from Germany to Austria: from Hall in Tirol, via Berchtesgaden, Bad Reichenhall, Bad Ischl, Altausee as far as close to Vienna. The paper presents an outline of the geological structure and the characteristics of the deposit in Berchtesgaden, located in the Northern Limestone Alps. In this area, since 1517, the mine has been continuously operated, where the salt is being extracted by a bore-hole method using leaching technology. The attention was paid to the type of salt found in Berchtesgaden, an outline of the mine's history was presented, as well as the method of the deposits exploitation.

5

Czyste technologie węglowe – szansą rozwoju sektora górniczego

Marcisz M., Probierz K., Chmielniak T., Sobolewski A.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2017

|

Vol. 6, iss. 3

121--135

PL

Udokumentowane zasoby paliw kopalnych oraz prognozy ich zużycia wskazują, że węgiel, w perspektywie średnio i długoterminowej, będzie miał istotną rolę jako źródło energii i surowiec dla przemysłu chemicznego. Dotyczy to zarówno naszego kraju, jak i gospodarki światowej. Procesy przetwórstwa węgla, w tym zgazowanie i piroliza mogą wykorzystywane być również do wielotonażowej produkcji wodoru, tworząc podstawę do rozwoju nowych kierunków energetycznych w ramach tzw. Gospodarki Wodorowej. W powiązaniu ze wzrostem zapotrzebowania na energię spowoduje to konieczność rozwoju zarówno istniejących, jak i opracowania nowych wysokoefektywnych technologii wykorzystania węgla. Oprócz wymagań wzrostu sprawności wytwarzania energii kluczowym kierunkiem rozwoju technologii węglowych będzie radykalne obniżenie ich uciążliwości dla środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem emisji CO2, uważanej za jedną z podstawowych przyczyn efektu cieplarnianego. W pracy przedstawiono charakterystykę podstawowych kierunków rozwoju Czystych Technologii Węglowych (CTW), obejmujących zarówno procesy przygotowania paliwa, jak również jego przetwórstwa do energii oraz cennych produktów chemicznych w tym paliw płynnych i gazowych. Szczególną uwagę poświęcono metodom obniżenia emisji CO2 oraz technologiom zgazowania jako źródła gazu syntezowego dla zastosowań energetycznych i chemicznych. Przedstawiono podstawy procesu zgazowania węgla oraz stan rozwoju komercyjnych technologii zgazowania na świecie. Omówiono również wyniki badań ukierunkowanych na rozwój własnych, krajowych, rozwiązań technologicznych. Dotyczy to zwłaszcza rozwoju fluidalnej technologii zgazowania wykorzystującej jako surowiec w procesie ditlenek węgla. Ważnym elementem pracy jest również przedstawienie aktualnej sytuacji w obszarze działań administracyjnych oraz komercyjnych ukierunkowanych na wdrożenie pierwszych układów przemysłowych w naszym kraju.

EN

Fossil fuel reserves and forecasts of their consumption indicate that coal, in the medium to long term perspective, will have a significant role as a source of energy and raw materials for the chemical industry. This applies both to Poland and world economy. Coal can also be a valuable source of hydrogen, whose multi-tonnage production is the basis for the development of new energy directions within Hydrogen Economy. The key directions of coal technologies development are related to increase of energy efficiency and radical reduction in environmental impact, with particular emphasis on CO2 emission, which contribute in to global warming and climate change. The paper presents the main directions for the development of Clean Coal Technologies (CTW), which covers both, coal preparation processes and coal processing into energy and valuable chemical products including liquid and gaseous fuels. Particular attention has been paid to CO2 separation processes and coal gasification technology as a source of synthesis gas for energy and chemical applications. The principles of the gasification process and state of development of commercial solutions were shown. The results of national research aimed at the development of in-house, technology were also discussed. An important part of the paper is also presentation of the current situation in the field of activities aimed at the implementation of the first commercial gasification technology in Poland.

6

Trójwymiarowy model złoża węgla kamiennego z zastosowaniem środowiska CAD na przykładzie SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego

Probierz K., Marcisz M., Ignacok D.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2017

|

R. 58, nr 3

84--85

PL

Przedstawiono możliwości trójwymiarowego modelowania wielopokładowego złoża węgla kamiennego z zastosowaniem programu AutoCAD firmy Autodesk. Obiekt badań stanowiło nowo rozpoznawane złoże węgla kamiennego zlokalizowane w SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, dla którego nie opracowano jeszcze jego szczegółowego modelu przestrzennego. Modelowanie oparto na danych z 24 otworów badawczych powierzchniowych zlokalizowanych w obszarze badań i jego sąsiedztwie. Końcowa forma modelu złoża uwzględnia powierzchnie 36 spągów pokładów węgla, nie uwzględniono natomiast ich miąższości jak również rodzaju skał towarzyszących.

EN

The paper presents the possibilities of three–dimensional modeling of a multi–seam coal deposit using the Autodesk Auto-CAD software. The subject of the study was constituted by the newly explored hard coal deposit located in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland) where no detailed dimensional model of the deposit has yet been developed. The modeling was based on data collected from 24 surface exploratory boreholes located in the area of the study and in its vicinity. The final form of the model gives consideration to 36 coal seam floors, while their thickness as well as the type of adjacent rocks have not been incorporated.

7

Waloryzacja zwałowisk odpadów pogórniczych z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A.

Probierz K., Gawor Ł., Jonczy I., Marcisz M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2017

|

T. 33, z. 1

35--50

PL

Na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zinwentaryzowano ponad 220 zwałowisk odpadów po górnictwie węgla kamiennego. Ze względu na znaczne zawartości substancji węglowej w odpadach, obiekty te mogą stanowić perspektywiczne złoża wtórne. W celu określenia możliwości odzysku podjęto próbę powiązania jakości węgla w złożach oraz w materiale odpadowym. Kolejnym istotnym krokiem jest rekultywacja oraz zagospodarowanie zwałowisk po zakończeniu efektywnych procesów odzysku. Badania miały na celu inwentaryzację, skartowanie oraz waloryzację zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. (KHW S.A.), pod kątem rekultywacji i zagospodarowania badanych obiektów oraz określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk. Waloryzacja zwałowisk pogórniczych została wykonana z wykorzystaniem autorskiej metodologii, uwzględniającej zagadnienia rekultywacji, zagospodarowania, dostępności oraz zagrożeń środowiskowych. Określono kierunki rekultywacji technicznej (przykładowo obiekty krajobrazowe, zwałowiska stołowe) i biologicznej (np. kierunek leśny – zadrzewienie), rekultywacja mieszana (zadarnienie i zadrzewienie, zadarnienie, brak rekultywacji), oceniono dostępność w odniesieniu do otwarcia/zamknięcia terenu zwałowiska oraz rodzaju dróg prowadzących do obiektu. Powiązanie jakości węgla w złożach eksploatowanych przez kopalnie KHW S.A. i węgla w materiale odpadowym zwałowisk pozwoliło na ocenę możliwości bardziej efektywnego odzysku z nich węgla.

EN

The cataloging of over 220 coal mining dumping grounds after hard coal mining was carried out on the area of the Upper Silesian Coal B asin (USCB ). Considering the significant content of coal particles in the waste, these object may be perceived as perspective anthropogenic deposits. In order to define the possibilities of recovery, an attempt of linking the quality of coal in the deposit and the in waste material was performed. Another step is the reclamation and use of dumping grounds after completing effective recovery processes. The purpose of the research was the cataloging, mapping and valorization of coal mining waste dumps from Katowicki Holding Węglowy coal mines, for the needs of reclamation and management of examined objects and defining the potential recovery of coal from the dumps. The valorization of the post-mining waste dumps was done with the use of original methodology, considering the problems of: reclamation, management, accessibility of the dumps as well as environmental hazards. The directions of the technical reclamation (e.g. landscape objects, tabular dumps) and biological reclamation (e.g. forest direction, mixed reclamation (grass and tree reclamation), grass cultivation, lack of reclamation) were defined. Accessibility with regard to open access/closing of the dump area and the roads leading towards the object were evaluated. The connection of coal quality in the deposits of KHW S.A. and in waste material enabled the definition and evaluation of the potential possibilities of recovery of coal from the post mining dumping grounds.

8

Archeometria w naukach o Ziemi – wkład profesora dr hab. Janusza Skoczylasa. Recenzja

Probierz K., Jonczy I.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 10

78--79

9

Analysis of disturbances in logistic flows in mining machinery company

Probierz K.

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2015

|

z. 87

27--32

EN

Disturbances that occur in the course of transportation and storage tasks has been identified and analyzed. Disturbances occurring the most frequently in the ongoing processes of transport and storage have been selected. The article also shows possible ways of improvements of occurring disturbances. The article is of a practical nature.

PL

W artykule zidentyfikowano i przeanalizowano zakłócenia, które występują w trakcie realizacji zadań transportowych i magazynowych. Wybrano zakłócenia występujące najcześciej w realizowanych procesach transportowych i magazynowych. W pracy przedstawiono także możliwe sposoby usprawnień występujących zakłóceń. Artykuł ma charakter praktyczny.

10

The analysis of logistical and information flows in the selected enterprise related to the implementation of production processes

Probierz K.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2015

|

z. 82

165--172

EN

The aim of the study presented in this paper is to analyze and evaluate the functioning of the internal transport and warehousing systems, in particular the flows of information in an enterprise and disturbances occurring during their implementation. The method of process mapping was used in order to conduct the study. The paper identifies the main entities (departments) active in the performance of the processes. The paper also presents the map of information flow processes and the dependencies occurring within it and discusses the information flow process map, as well. The solutions for identified problems during map processing were proposed.

PL

Celem przedstawionych w artykule badań jest analiza i ocena funkcjonowania systemów transportów wewnętrznego i magazynowego, a w szczególności realizowanych przepływów informacyjnych zachodzących w przedsiębiorstwie, jak również zakłóceń, które występują w trakcie ich realizacji. Do przeprowadzenia badań wykorzystano metodę mapowania procesów. W artykule zidentyfikowano główne podmioty (działy) występujące w realizacji procesów. W artykule przedstawiono również mapę procesu przepływów informacyjnych i występujące w niej zależności. Omówiono zaprezentowaną mapę procesu przepływów informacyjnych omówiono. Zaproponowano rozwiązanie procesów problemów zidentyfikowanych w trakcie mapowania.

11

Górnictwo węgla kamiennego w Polsce u progu 2015 roku, szanse i zagrożenia

Probierz K.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 4

22--37

PL

W artykule przedstawiono stan obecny oraz perspektywy funkcjonowania polskiego górnictwa węgla kamiennego. Obserwujemy systematyczny spadek wielkości produkcji oraz wzrost kosztów produkcji i importu węgla, co powoduje kryzys finansowy w tej branży. Węgiel jest jednak najtańszym pośród innych nośników energii, zaś jego zasoby, mimo ubytków, mogą Polsce nadal zapewniać niezależność energetyczną. Obecnie 83% energii elektrycznej produkujemy z węgla, w tym 55% z węgla kamiennego. Przyjęcie właściwej i jednoznacznej polityki energetyczno-surowcowej, wspierającej efektywne wykorzystanie rodzimych zasobów węgla, zmiany organizacyjne w branży (część kopalń nie generuje strat, są plany budowy nowych) umożliwiają zachowanie miejsc pracy w naszej gospodarce i zapewnią nam także bezpieczeństwo energetyczne.

EN

This paper presents the current state and perspectives of the Polish coal mining. Systematic decrease in production volume, increase of production costs and coal import have been observed. It results in financial crisis of this industry sector. Coal is still the cheapest energy carrier among all of the available types and its supplies can still guarantee Poland's energetic independence. At present, 83% of electricity is being produced from coal, (including 55% from hard coal). Developing proper and unambiguous energy and mineral resources strategy which supports effective use of indigenous coal resources, reinforced by organizational changes in the sector (currently some of the coal mines do not generate losses and there are plans to build new ones), allowing preservation of jobs in our economy are crucial factors to assure energy supply security.

12

Eksploatacja ropy naftowej metodami górnictwa podziemnego w dawnym złożu Wietze (Niemcy)

Probierz K., Volkmann N., Marcisz M., Hänsel W.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 6

57--63

PL

Na tle zarysu historii rozwoju górnictwa naftowego, począwszy od najstarszej na świecie z 1854 r. kopalni Bóbrka w polskich Karpatach, poprzez Titusville (Pennsylwania), Oil Springs (Ontario), Ploieşti (Rumunia), przedstawiono funkcjonowanie unikalnej kopalni w Wietze, położonej na północ od Hanoweru w Dolnej Saksonii – Niemcy. W Wietze znajduje się obecnie muzeum ropy naftowej, czynne od 1970 r. Zlokalizowane jest ono na obszarze kopalni, funkcjonującej w latach 1859÷1963, w której eksploatowano ropę naftową metodą otworową jak również metodami górnictwa podziemnego (szyby, chodniki). Na złożu zlokalizowanym na wysadzie solnym odwiercono ok. 2000 otworów wiertniczych z których 4/5 było produktywnych. Głównym horyzontem produktywnym złoża były piaski roponośne wealdu (dolna kreda), z których w latach 1918÷1963 wydobyto ok. 1 mln ton ropy naftowej. Scharakteryzowano warunki geologiczne występowania piasków roponośnych oraz własności eksploatowanej ciężkiej ropy naftowej. Opisano system eksploatacji ropy naftowej metodami górnictwa podziemnego: drenaż złoża chodnikami oraz wydobycie piasków roponośnych systemem krótkich ścian. Przedstawiono również metody podsadzania, transportu materiału oraz sposoby termicznej przeróbki kopaliny i odzyskiwania ropy naftowej.

EN

On the background of history development of crude oil mining, beginning from the oldest mine worldwide Bóbrka in Polish Carpathians, through Titusville (Pennsylvania), Oil Springs (Ontario), Ploieşti (Romania), the operation of unique mine in Wietze, situated north from Hannover in the Lower Saxonia, Germany was presented. Nowadays in Wietze there is a museum of crude oil, opened in 1970. It is situated in the area of former mine, operating in the years 1859-1963, where the crude oil was exploited by use of borehole method and other mining methods (shafts, galleries). In the deposit, located on the salt dome, there were 2000 drill-holes drilled, from among which 4/5 were productive. The main productive horizon of the deposit was the oil-bearing sand of weald (Lower Cretaceous), from among which there was ca. 1 million Mg of crude oil produced in the years 1918-1963. Geological conditions of oil-bearing sands occurrence and characteristics of the exploited heavy oil were presented. Methods of underground mining for crude oil exploitation are the following: drainage of the deposit with galleries and exploitation of oil sands in a system of short walls. The methods of backfilling, transport of the material and ways of preparation of the rocks with thermal methods application and crude oil recovery were also presented.

13

The effect of the petrographic composition on the variation of CRI and CSR indices in the Pniówek deposit in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland)

Probierz K., Marcisz M.

Archives of Mining Sciences

|

2015

|

Vol. 60, no. 2

625--644

EN

The characteristics of variation of the CRI (Coke Reactivity Index) and CSR ( Coke Strength after Reaction) indices as well as the variation of the petrographic composition of coking coal in the Pniówek deposit (SW part of the Upper Silesian Coal Basin) have been presented. The area in which the research results have been obtained has a fundamental meaning to the Polish coking coal reserves, which are characterized by high variation both in quality and coalification. So far, no research related to the determination of the CRI and CSR variation in deposits that would be based on pillar samples collected from active workings has been performed for the Polish coking coal deposits. The samples have been obtained from 6 coal seams (Załęże Beds, a part of Mudstone Series-Westphalian A), at depths between –500 and –700 m.a.s.l. The variation of CRI and CSR values has been presented both along the depth of the deposit (vertically) as well as isolines maps (horizontal variations). The relationships between the CRI and CSR index values and the parameters which are fundamental for their values, that is the R vitrinite reflectance and the petrographic composition (content of the Vtmmf vitrinite, Lmmf liptinite, and Immf inertinite macerals) have been analyzed. The examined coking coal of the Pniówek coal mine is characterized by the following values of the analyzed parameters: CRI = 19.9-60.8% (mean of 33.4%), CSR = 24.4-65.3% (mean of 49.5%), R = 0.98-1.14% (mean of 1.08%), Vtmmf = 60-81% (mean of 74%), Lmmf = 4-11% (mean of 7%), Immf = 13-31% (mean of 19%). The analysis of the variation of the coal quality parameters has not indicated evident and distinct vertical variation tendencies. When considered together with the horizontal variation in the E-W direction, in the view of the tectonics of the deposit (strike, dip, course of the main faults), it indicated a relation between the quality parameters and the direction of bed dips. In the deposit of the Pniówek coal mine, presence of coals of various quality has been confirmed. In the east, at greater depths, less coalified coal characterized by lower CRI values and higher CSR values is present. Such coal has a lesser vitrinite content and a high inertinite content. In the western direction (opposite to the dip direction), higher coalified coals, with higher CRI values and lower CSR values occur-these coals have a high content of vitrinite and low part of inertinite. Inversion of coalification has been demonstrated, as the smaller the depth the lower the reflectance of the coal should be, whereas the case in the Pniówek coal mine is the opposite. Such inversion may be related, as it has been demonstrated numerous times, to the occurrence of thermal metamorphism which modified the regional structure of coalification. No evident relationship of CSR and CRI values and the petrographic content of coal has been found, which is exhibited by low values of correlation indices. High content of inertinite in the samples characterized by relatively low values of CRI, relatively high CSR values and the lowest reflectance, however, draws attention. This runs against expectations, as usually the coal with better coking properties is characterized by the lowest content of inertinite macerals. The explanation of this relation requires further research on the inertinite macerals, especially the typically inert macerals (that is fusinite, micrinite and sclerotinite). The found relationship between the CSR and CRI values does not deviate from the data provided in literature from around the world. The correlation of the CSR index and the Pniówek coal mine vitrinite reflectance, however, is only partially consistent with the results relating to other coals. This confirms the difference of the coal in the examined area, which was exhibited many times and which should be connected to a very specific course of the coalification processes, especially the effect of thermal metamorphism.

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian wskaźników koksowniczych CRI (coke reactivity index) i CSR ( coke strength after reaction) oraz składu petrograficznego węgli koksowych w złożu Pniówek (SW część GZW). Wyniki badań uzyskano w obszarze o podstawowym znaczeniu dla polskiej bazy zasobowej węgli koksowych, która charakteryzuje się znaczną zmiennością jakości i uwęglenia. Badania związane z określaniem zmienności wartości wskaźników CRI i CSR w przestrzeni złożowej, na podstawie próbek bruzdowych pobranych z czynnych wyrobisk górniczych, nie były dotychczas podejmowane w polskich złożach węgli koksowych. Próbki do badań pobrano z 6 pokładów warstw załęskich (Westphalian A) wchodzących w skład Serii Mułowcowej GZW, z przedziału głębokościowego od –500 do –700 m npm. Przedstawiono zmiany wartości wskaźników CRI i CSR zarówno z głębokością złoża (wertykalnie) jak i mapy izolinii (zmiany horyzontalne). Przeanalizowano zależności pomiędzy wartościami wskaźników CRI i CSR a zasadniczymi parametrami wpływającymi na ich wartości tj. refleksyjnością witrynitu R oraz składem petrograficznym (zawartość macerałów grupy witrynitu Vtmmf, liptynitu Lmmf i inertynitu Immf). Badane węgle koksowe z KWK „Pniówek” charakteryzują się wartościami analizowanych parametrów: CRI = 19,9-60,8% (śr. 33,4%), CSR = 24,4-65,3% (śr. 49,5%), R = 0,98-1,14% (śr. 1,08%), Vtmmf = 60-81% (śr. 74%), Lmmf = 4-11% (śr. 7%), Immf = 13-31% (śr. 19%). Analiza zmian parametrów jakości węgla nie wykazała wyraźnych wertykalnych tendencji zmian. Rozpatrywana jednakże łącznie z analizą zmian horyzontalnych w kierunku E–W, na tle tektoniki złoża (rozciągłość, upad, przebieg głównych uskoków), wykazała związek parametrów jakościowych z kierunkiem upadu warstw. W złożu KWK „Pniówek” wykazano obecność populacji węgli różniących się jakością. Na wschodzie, na większych głębokościach, występują węgle niżej uwęglone, o niższych wartościach CRI oraz wyższych CSR, charakteryzujące się niską zawartością witrynitu i podwyższonym udziałem inertynitu. W kierunku na zachód (przeciwnym do upadu) pojawiają się węgle wyżej uwęglone, o wyższych wartościach CRI i niższych CSR, wysokowitrynitowe i o niskim udziale inertynitu. Wykazano inwersję uwęglenia bowiem w miarę zmniejszania się głębokości występowania pokładów powinny pojawiać się węgle o niższej refleksyjności, a nie odwrotnie jak to jest w złożu KWK „Pniówek”. Ta inwersja może mieć związek, jak to wielokrotnie wskazywano, z występowaniem metamorfizmu termalnego modyfikującego regionalny obraz uwęglenia. Wykazano brak wyraźnej zależności wskaźników CSR oraz CRI od składu petrograficznego węgli o czym świadczą niskie wartości współczynników korelacji. Zwraca uwagę wysoki udział inertynitu w próbkach charakteryzujących się względnie niskimi wartościami CRI, i względnie wysokimi wartościami CSR oraz najniższą refleksyjnością. Odbiega to od oczekiwań bowiem zazwyczaj węgle o lepszych własnościach koksowniczych charakteryzują się niższą zawartością macerałów grupy inertynitu. Wyjaśnienie tego związku wymaga dalszych badań macerałów grupy inertynitu, szczególnie udziału macerałów typowo inertnych (tj. fuzynitu, mikrynitu i sklerotynitu). Wykazana zależność wartości wskaźnika CSR od CRI nie odbiega od znanych z literatury światowej. Współzależność wartości wskaźnika CSR od zdolności odbicia światła witrynitu węgli z KWK „Pniowek” jest natomiast jedynie częściowo zgodna z wynikami badań innych węgli. Potwierdza to wielokrotnie wykazywaną odmienność węgli z obszaru badań, którą należy wiązać ze specyficznym przebiegiem procesów uwęglenia, szczególnie oddziaływaniem metamorfizmu termalnego.

14

Zmiany wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym (SW część GZW)

Probierz K., Wasilczyk A.

Przegląd Górniczy

|

2014

|

T. 70, nr 12

20--26

PL

Przedstawiono charakterystykę zmian wartości wybranych parametrów jakości węgla koksowego w procesie przeróbczym na przykładzie jednej z kopalń SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). Celem badań było wyjaśnienie zmian wartości wybranych parametrów chemiczno-technologicznych w oparciu o charakterystykę składu petrograficznego. Wykonane analizy mikroskopowe pozwoliły bowiem wskazać, jak zmienia się jakość węgla w trakcie jego wzbogacania w procesie nadawa – węgiel handlowy. Zmiany wartości analizowanych parametrów prześledzono w wytypowanych trzech liniach technologicznych, w wyniku których uzyskuje się jeden produkt finalny, będący węglem handlowym. Linie technologiczne obejmowały wzbogacanie odpowiednio w osadzarkach miałowych, cieczach ciężkich i procesie flotacji. Charakterystyki jakości węgla w procesie przeróbczym dokonano na podstawie skonstruowanych wykresów, przedstawiających opis zmian zawartości popiołu (Ad,%), części lotnych (Vdaf, %), siarki (Std, %), wskaźnika wolnego wydymania (SI, -), wartości dylatacji (b, %), refleksyjności witrynitu (Rr, %) oraz składu petrograficznego (grupy macerałów i mikrolitotypy). Wyniki badań zmienności wartości parametrów jakościowych węgla koksowego w procesie przeróbczym dowiodły, że niektóre parametry wykazały nieznaczne wahania wartości lub wartości stabilne, inne wykazały wyraźną zmienność. W procesie przeróbczym zaobserwowano systematyczny spadek zawartości popiołu, substancji mineralnej, karbominerytu i minerytu, nieznaczny wzrost udziału witrynitu, witrytu, nieregularne zmiany udziału inertynitu, trimacerytu, witrynertytu. W przypadku pozostałych parametrów jakościowych ogólnie nie stwierdzono wyraźnych zmian ich wartości. W świetle uzyskanych wyników badań wydaje się, że tylko zmiany zawartości popiołu można w przekonywujący sposób tłumaczyć wynikami analiz petrograficznych. W przypadku pozostałych parametrów (Vdaf, Std, oraz SI i b) trudno jest, w sposób jednoznaczny, tłumaczyć zmiany ich wartości składem petrograficznym.

EN

Changes of selected quality parameters in the preparation process of coking coal from SW, the part of Upper Silesian Coal Basin (USCB) were analyzed – from raw coal to commercial coal. Explanations of changes of quality chemical-technological parameters through the analysis of characteristics of the petrographic composition were the purpose of this study. Three technological lines of preparation process with the only one final product – commercial coal – were analyzed. All of the technological lines were analyzed. The results of tests were depicted on graphs. The graphs show changes of values of ash content (Ad,%), volatile matter content (Vdaf, %), sulphur content (Std, %), Swelling Index (SI, -), dilatation (b, %), vitrinite reflectance (Rr, %) and petrographic composition (maceral and microlitotype composition). The results of the study on changes of coking coal quality in the preparation process proved that some parameters showed slight fluctuations of values or stable values, different parameters showed clear changeability. A regular decrease of ash contents, mineral matter, carbominerite and minerite, a significant increase of vitrinite content, irregular changes of the contents of inertinite, trimacerite and vitrinertite in individual technological lines was observed. The rest of the parameters show general stability of values. It seems thus, that only the changes of ash content could be convincingly explained with the results of petrographic analyses. In the case of the rest of coal quality parameters (Vdaf, Std, SI and b), it is difficult to explain their changes with petrographic composition unambiguously.

15

PredCoal – nowe narzędzie szacowania jakości węgla kamiennego w złożu i pokładzie

Marcisz M., Probierz K., Micorek T., Smędowski Ł., Sobolewski A.

Karbo

|

2014

|

Nr 3

132--141

PL

Zaprezentowano zarys oraz wstępny obraz możliwości nowoczesnego i nowatorskiego narzędzia do predykcji jakości węgla kamiennego w złożu i pokładzie, będącego jednym z wyników projektu badawczego "Inteligentna koksownia spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki". Program, o roboczej nazwie „PredCoal” zespala ze sobą, funkcjonujące w działach mierniczo–geologicznych kopalń węgla kamiennego GZW, bazy danych dotyczące jakości węgla w złożu, opcje programu AutoCAD oraz opcje programu Surfer. Program PredCoal umożliwia predykcję jakości węgla kamiennego w złożu, w wybranej wiązce pokładów węgla, w pojedynczym pokładzie węgla, a także, z pewnym przybliżeniem, oszacować jakość nadawy kierowanej do wzbogacania w zakładzie przeróbki węgla. Szacowanie to spełnia wymagania, zarówno standardów krajowych (w postaci PN-82/G-97002) jak i międzynarodowych (tj. Międzynarodowego Systemu Kodyfikacji Węgla i Klasyfikacji Węgla w Pokładzie, ECE Genewa). Wizualizacja jakości węgla w złożu/pokładzie obejmuje zarówno jej zmiany horyzontalne, w postaci cyfrowych map poszczególnych parametrów jakościowych oraz obszarów występowania typów węgla według PN, jak i wertykalne, odwzorowane na przekrojach geologicznych wzdłuż wyznaczonej linii przekrojowej. Aplikacja nie ujmuje i nie zamyka wszystkich problemów i zagadnień jakie związane są z geologią górniczą i złożową. Zawarty zestaw opcji ma jedynie za zadanie wspomóc działy mierniczo-geologiczne zakładów wydobywających węgiel kamienny metodami podziemnymi w dziedzinie szacowania jakości kopaliny. Zaproponowane opcje mają w jak największym stopniu zoptymalizować i zautomatyzować prace związane z szacowaniem jakości złóż węgla kamiennego, szczególnie w warunkach wielopokładowych złóż węgla kamiennego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz specyficznych warunkach eksploatacji podziemnej.

EN

An outline and a preliminary overview of the modern and innovative tool for predicting the quality of coal in the bed and seam, which is one of the results of the research project "Smart coke plant fulfilling requirements of best available techniques ". The program, with the working title “PredCoal”, brings together coal bed quality database, already present in surveying and geological department of the coal mine, AutoCAD and Surfer program options. The PredCoal program allows to predict the quality of coal in the bed, in a single and selected multiple coal seam, and, with a certain approximation, to estimate the quality of the feed directed to enrichment in a coal preparation plant. That estimation meets the requirements of national standard (PN-82/G-97002) and international (International Codification System for Coal and In Seam Coal Classification, ECE Geneva). Visualization of the coal quality in bed/seam includes both its horizontal change, in the form of digital map of various quality parameters and areas of coal type’s occurrence according to PN, and vertical, in form of geological cross-section along a predetermined line. The application does not include and does not close all the problems and issues that are connected with mining and reservoir geology. Provided set of options is only meant to support geological surveying plants departments of underground coal mines in the field of estimating the quality of minerals. The proposed options are supposed to, as far as possible, optimize and automate the work related to estimation of the coal bed quality, especially in conditions of multi-seam coal deposits of Upper Silesian Coal Basin and the specific underground operating conditions.

16

Changes of coal rank and petrographic composition of coals from the drillhole BD 57 deposit of "Bzie-Dębina" in the Jastrzębie area (SW part of the Upper Silesian Coal Basin)

Probierz K., Kwaśny M.

Geology, Geophysics and Environment

|

2014

|

Vol. 40, no. 1

66--74

EN

The aim of the work was to characterize in coalification parameters (moisture content Wa, volatile matter Vdaf and random reflectance of vitrinite R) and changes in petrographical composition of coal from the Bzie Dębina drillhole (BD 57). The object of examination were representative coal seams from the BD 57 drillhole. It was found increase of coal rank is expressed by a reduction of moisture content and volatile matter and the increase reflectance with depth. In petrographic composition vitrinite group macerals (Vtmmf= 65.8-91.0%) dominate over the inertinite group (Immf = 6.2-28.4). Participatiof liptinite maceral group is low (Lmmf = 1.9-5.8%). Inertinite macerals group participation does not increase with coal rank, unlike in the Zofiówka monocline.

17

Quantitative analysis of repairs actions occurring in industrial trucks in selected company

Probierz K.

Transport Problems

|

2013

|

T. 8, z. 1

73--78

EN

Knowledge about the failures occurring during life cycle of technical objects, enables to take appropriate action, in order to avoid costs in the enterprise. In the paper, the quantitative analysis of failures occurring in forklift truck in specific enterprise is presented. The percentage of various types of actions being taken is presented. Paper presents the number of action being taken per different systems of fork lift truck. Percentage of specific action in different subsystem, in relation to specific action in all subsystems is also analyzed. Furthermore number of subsystem replacements actions in relation to other action is illustrated on the chart.

PL

Znajomość awarii zachodzących w trakcie użytkowania obiektów technicznych umożliwia podjęcie odpowiednich działań, które pozwolą na uniknięcie strat w przedsiębiorstwie. W artykule zawarto analizę ilościową uszkodzeń powstających w wózkach jezdniowych wybranego przedsiębiorstwa oraz analizę ilościową powstających uszkodzeń. Przedstawione zostały procentowe udziały rodzajów obsług podejmowanych w stosunku do wózków jezdniowych oraz procentowy udział obsług naprawczych przypadających na poszczególne układy. Przeanalizowany został również udział obsług w poszczególnych układach w stosunku do obsług danego rodzaju we wszystkich układach. Uwzględniono też stosunek wymian podsystemów do innych działań naprawczych w tych układach.

18

Świat minerałów - Terra Mineralia, wystawa we Freibergu (Saksonia)

Probierz K.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 10

102--105

PL

Scharakteryzowno nową wystawę minerałów Terra Mineralia zorganizowaną we Freibergu (Saksonia). Wystawę zorganizował tamtejszy uniwersytet TU-Bergakademie, najstarsza nadal funkcjonująca uczelnia górnicza na świecie założona w 1765 roku. Oddane w wieczyste użytkowanie uczelni okazy (ponad 3500) były gromadzone przez okres około 50 lat przez kolekcjonerkę i miłośniczkę minerałów, mecenasa sztuki Panią dr E. Pohl-Ströher. Efektowna ekspozycja umożliwia zapoznanie się z pięknem świata kryształów i minerałów, zróżnicowaniem ich barw, rozmiarów i kształtów. W kolekcji zgromadzono okazy pochodzące z wszystkich kontynentów. Omówiono ponadto zarys budowy geologicznej obszaru występowania srebronośnych złóż rud Zn-Pb, historię górnictwa rejonu oraz miasta założonego w XII wieku a także uczelni TU-Bergakademie Freiberg.

EN

This paper presents a new-found mineral exhibition Terra Mineralia, which took place in Freiberg, Saxony. It was organized by TU-Bergakademie, the first, still operating mining university in the world, founded in 1765. The university has been granted the right of perpetual usufruct of the pieces of art (above 3500) which have been gathered for around 50 years by the collector and lover of minerals, the patron of art Mrs. Ph.D. E. Pohl – Ströher. The glamorous exhibition enables one to get familiar with the beauty of the world of crystals and minerals, their differentiation of colour, size and shape. The collection consists of pieces from all continents. Besides, this paper describes the outline of geological structure in the area of argentiferous ore deposits Zn-Pb, the history of local mining industry, the city founded in the 17th century as well as the TU-Bergakademie University. .

19

Las Médulas (Hiszpania), dawna kopalnia złota

Probierz K.

Przegląd Geologiczny

|

2012

|

Vol. 60, nr 9

480–-484

EN

In NW Spain, on the border of Galicia, Asturias and Castile and Leon, in the Rio Sil River, the exploitation of gold placer deposits tooks place. Gold from alluvium was exploited by the Celts, but the Romans developed large-scale exploitation. The paper describes the attractive landscape, which is a relict ofa Roman gold mine. This mine was probably the largest in the Roman Empire. Gold occurs in the Neogene alluvium (~20 Ma years). The deposit is probably a weathering product of gold-bearing quartz veins. Three deposit series have been distinguished. They are composed of conglomerates with intercalations of finer-grained material - sand and clay. The top series, Las Medulas, has the thickness of >100 m, the middle series, Santalla, has the thickness of 0-30 m, and the most gold-bearing (20-100 mg/m3, at the base even 60-300 mg/m3) and intensely red gangue Orellan series found at the base is 0-25 m thick. The basement is represented by Devonian and Silurian limestones, shales and quartzites, Ordovician limestones, dolomites and shales, and Cambrian quartzites with slates at the top. The deposit is cut by numerous faults, which form blocks, and are the cause of variations in the level of the deposit series. The mining technique used by the Romans is also characterized. In the mine, where mining works were carried out on the surface of1228 ha, about 1626 tons of gold were exploited during the periodfrom ~25 BC to the early third century AD,. A technique ofruina montium was usedfor gold exploitation. It consists of drilling in excavations ofpoorly compacted rocks - tunnels, adits, shafts (up to a depth of 100 m). Through these excavations, the waterfallingfrom above was transferred. Water under pressure has burst and washed out the deposit. Presently, the remains of the Las Medulas deposit series are represented by the characteristic red rocks, which are poorly compacted. They create morphology of the mining landscape, which is inscribed on the UNESCO World Heritage Site list.

20

Terra mineralia we Freibergu

Probierz K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2012

|

Nr 4

86-88

PL

Miasto Freiberg kojarzy się nam z górnictwem rud cynku i ołowiu oraz pozyskiwaniem srebra. Niestety, teraz to jedynie historia, bowiem kopalnie tego rejonu zakończyły wydobywanie cennych kruszców u schyłku lat 60. XX w. Akademia Górnicza we Freibergu, słynna Bergakademie, jest natomiast w dalszym ciągu chlubą tego 40-tysięcznego miasta, położonego w Saksonii u podnóża Gór Kruszcowych, czyli Rudaw, i odległego od polskiej granicy w Zgorzelcu jedynie o ok. 1,5 godziny jazdy samochodem.