W pracy przedstawiono wyniki monitoringu drzew pomnikowych występujących na terenie Parku Zamkowego w Żywcu, stanowiącego jedną z najcenniejszych zabytkowych kolekcji dendrologicznych w województwie śląskim. Spośród 27 badanych pomników przyrody większość (76%) jest w zadawalającym stanie zdrowotnym i wymaga jedynie niewielkich zabiegów pielęgnacyjnych. Spośród pozostałej grupy – 13% cechuje stan dobry a w przypadku 11% konieczne jest podjęcie natychmiastowych zabiegów pielęgnacyjnych i/lub leczniczych.
EN
The paper presents results of monitoring of trees monumenst of Park Zamkowy in Żywiec, which is a one of most valuable dendrological collection in the Silesia region. It was found that among the 27 studied monuments of nature, most (76%) is in a satisfactory state of health and requires only care intervention. Of the remaining group 13% presented of good condition and for 11% it is necessary to take immediate treatments.
Na murszejącym drewnie i na wykrociskach w lasach Karkonoszy stwierdzono trzy inwazyjne antropofity, tj.: dwie rośliny naczyniowe – Digitalis purpurea L. i Impatiens parviflora DC. oraz jeden mech – Orthodontium lineare Schwägr. Stanowi to zaledwie 1,9% flory analizowanych siedlisk (1,1% flory mchów, 2,9% flory roślin naczyniowych) i 3,5% kenofitów znanych we florze kwiatowej Sudetów. Gatunki te rosły przeważnie sporadycznie i z niską frekwencją, na 3,5% zbadanych obiektów (na 3,1% murszejących kłód i pniaków oraz na 5,6% elementów składowych wykrocisk), we wszystkich typach zbiorowisk leśnych w granicach Karkonoskiego PN i poza nim. Obecnie inwazyjne kenofity nie zagrażają różnorodności narażonej na wyginięcie flory epiksylicznej. Omawiane siedliska wydają się wykazywać odporność na wnikanie antropofitów.
EN
Three invasive anthropophytes, i.e. two vascular plants Digitalis purpurea L. and Impatiens parviflora DC. as well as one moss Orthodontium lineare Schwägr, were recorded on decaying wood and tree-fall disturbances (pit-mound-root plate complex). It contributes only 1.9% to the flora of analyzed habitats (1.1% of moss flora, 2.9% of vascular plant flora) and 3.5% of neophytes known in Sudeten Mts. They grew, sporadically and with a low frequency, on 3.5% of studied objects (on 3.1% of decaying logs and stumps and 5.6% of tree-fall disturbances) in all types of forest communities in the area of Karkonosze National Park and in the vicinity. Nowadays, invasive neophytes do not pose a threat to diversity of endangered epixylic flora. Described habitats seem to be resistant to penetration by anthropophytes.
Two species of mosses in relation to nitrogen metabolism were examined. This subject is little known in this group of plant. Investigations of nitrate reductase activity in green tissues of Brachythecium rutabulum (Hedw.) Schimp. and Atrichum undulatum (Hedw.) P.Beauv. were performed. The study was conducted in two localities: heavy contaminated waste tip Skalny located in Upper Silesia, and Blonia City Park in Bielsko-Biala which place was chosen as a control area. For both species high activity of the enzyme was detected. The nitrate reductase activity varied between 99 to 9093 nmol per g dry mass per hour for B. rutabulum and 265 to 5135 nmol per g d.m. per hour of nitrite synthesized for A. undulatum respectively on Skalny waste tip. In the control area the results varied between 747 to 1077 for B. rutabulum and 171 to 518 nmol per g d.m. per hour of nitrite synthesized for A. undulatum, respectively. The differences were statistically significant only between the two species but not between habitats probably due to high dispersion and small amount of replications. The levels of nitrate and nitrite in stream water in both areas were also measured. In the Skalny waste tip there were high and reached 1.66 mg dm-3 of nitrite and 65 mg dm-3 of nitrate, respectively. In the control area these amounts were lower and reach zero level for nitrite and 4.5 mg dm-3 of nitrate, respectively.
PL
Dwa gatunki mchów badano pod kątem asymilacji azotu. To zagadnienie jest mało poznane u tej grupy roślin. Przeprowadzono badania aktywności reduktazy azotanowej w zielonych tkankach Brachythecium rutabulum (Hedw.) Schimp. i Atrichum undulatum (Hedw.) P.Beauv. Badania zostały wykonane w dwóch miejscach: na hałdzie powęglowej Skalny na Górnym Śląsku i w parku w dzielnicy Błonia w Bielsku-Białej, które zostało wybrane jako miejsce kontrolne. Dla obu gatunków stwierdzono wysoką aktywność enzymu. Aktywność reduktazy azotanowej wahała się od 99 do 9093 nmol na g suchej masy na godzinę dla B. rutabulum i 265 do 5135 nmol na g suchej masy na godzinę azotynu syntetyzowanego u A. undulatum na hałdzie Skalny. W miejscu kontrolnym wyniki wahały się od 747 do 1077 dla B. rutabulum i 171 do 518 nmol na g sm/h u A. undulatum. Różnice były statystycznie znaczące tylko pomiędzy gatunkami, ale nie pomiędzy typem siedliska prawdopodobnie ze względu na wysoką dyspersję i małą liczbę powtórzeń. Zmierzono także poziom azotanów i azotynów w strumieniu wody w obu miejscach. Na hałdzie Skalny zawartość była wysoka i osiągnęła odpowiednio: 1,66 mg dm-3 azotynu oraz 65 mg dm-3 azotanu. W miejscu kontrolnym wartości te były niższe i osiągnęły odpowiednio poziom zerowy dla azotynów i 4,5 mg dm-3 dla azotanu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.