Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Substancje niebezpieczne jako zagrożenia identyfikowane dzięki spektroskopii ramanowskiej i w podczerwieni

Dmochowska A., Majder-Łopatka M., Salamonowicz Z., Matuszkiewicz R.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2018

|

Nr 68 (tom 4)

33--49

PL

Duże postępy w dziedzinie spektroskopii laserowej pozwalają na szybkie zidentyfikowanie substancji niebezpiecznej. W podjętych badaniach porównano skuteczność działania dwóch spektrometrów − StreetLab Mobile i Mobile-IR. W celu porównania pracy obu urządzeń zestawiono jakość trafień wykonanych przy ich użyciu, wykorzystując do tego 12 substancji. Otrzymano 83% prawidłowych identyfikacji. Jest to wysoki odsetek, dzięki któremu czas podjęcia decyzji dotyczących dalszych działań ratowniczych oraz wprowadzenia odpowiednich procedur ulega skróceniu.

EN

The great advances in the field of the laser spectroscopy allow the quick identification of a dangerous substance. In the undertaken studies, the effectiveness effects of two StreetLab Mobile and the Mobile-IR spectrometers were compared. In order to compare the work of both devices, the quality of hits made with their use was compared, using at the same time 12 substances. This gives 83% correct answers to the question concerning the substance we are dealing with. This is a high percentage, which shortens the decision-making time for the further rescue operations and at the same time the introduction of appropriate procedures.

2

Application of the regression function for the description of sorption process

Polańczyk A., Majder-Łopatka M., Jarosz W., Matuszkiewicz R.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2018

|

Nr 66 (tom 1) (2)

39--48

EN

The number of environmentally dangerous substances which the Fire Department has to face with, is increasing annually. Therefore, the aim of this study was to prepare a mathematical description of the sorption process. The sorption process was performed in the laboratory scale. On the Petrie dish different sorbates with total amount of 100cm3 and exposed to different types of sorbents were analyzed. In this research the diesel oil and the petrol as well as sand and compact were analyzed. The time of sorption process and the changing weight of the sorbate were monitored. Next, the linear and non-linear regression was applied for the description of the sorption process. It was presented that linear approach is not suitable to describe the results of the sorption process for dry sand and compact in the contact with Gasoline and Oil. In the first step of the sorption process a dynamic and prompt increase of the sorbate amount is observed, while at the end of the process the increase is more stable. Therefore, the non-linear regression mimics more accurately the shape of the experimental results compared to the linear approach.

PL

Liczba substancji niebezpiecznych dla środowiska, z którymi musi corocznie zmierzyć się straż pożarna rośnie. Z tego względu dokładne opisanie procesu sorpcji w warunkach laboratoryjnych pozwoli lepiej poznać właściwości sorbentów. Celem niniejszych badań było przygotowanie matematycznego opisu procesu sorpcji i ocena, który z modeli najlepiej opisuje dane uzyskane w laboratorium. Proces sorpcji przeprowadzony był w skali laboratoryjnej. Na szalce Petriego analizowano różne sorbaty o całkowitej objętości wynoszącej 100 cm3 i poddawano działaniu różnego typu sorbentów. W niniejszym badaniu analizowano olej napędowy i benzynę, a także suchy piasek i sorbent compact. Wśród analizowanych parametrów były czas procesu sorpcji i zmiana masy sorbatu. Co więcej, do opisu wyników procesu sorpcji zastosowano regresję liniową i nieliniową. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, iż regresja liniowa nie jest odpowiednia do opisu wyników procesu sorpcji dla suchego piasku i sorbentu compact w kontakcie z benzyną i olejem napędowym. Zarówno dla oleju napędowego jak i benzyny w kontakcie z suchym piaskiem i sorbentem compact w pierwszym etapie procesu sorpcji obserwowano dynamiczny i szybki wzrost objętości sorbatu, podczas gdy na końcu proces sorpcji stabilizował się. Z tego względu regresja nieliniowa odzwierciedlała dokładniej kształt wyników eksperymentalnych w porównaniu do regresji liniowej.

3

Wpływ ciśnienia zasilania spiralnej dyszy wirowej na kąt rozpylenia i gęstość zroszenia strumienia wody

Majder-Łopatka M., Węsierski T., Wąsik W., Binio Ł.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2017

|

Nr 61 (tom 1) (1)

137--151

PL

Rozpylone ciecze stosuje się w wielu gałęziach gospodarki. Mgłę wodną wykorzystuje się między innymi w ochronie przeciwpożarowej w aktywnych systemach zabezpieczeń oraz do absorpcji substancji niebezpiecznych. W zależności od przeznaczenia, producenci dysz rozpylających dążą do uzyskania odpowiedniej makrostruktury i mikrostruktury rozproszonej cieczy. Parametry zewnętrzne strumienia cieczy, takie jak kąt rozpylenia i gęstość zroszenia określają równomierność rozkładu cieczy w strudze kropel i zależą od typu dyszy rozpylającej oraz parametrów przepływu cieczy. W artykule przedstawiono wyniki badań określające wpływ ciśnienia zasilania na rozkład cieczy w strudze kropel i kąt rozproszenia. W badaniach wykorzystano dyszę wirową spiralną TF -6, dla której wyznaczono charakterystykę przepływową p = f(Q). Badania przeprowadzono w sześciennej komorze o wymiarach 1200 mm. Pomiary kąta rozproszenia i gęstości zroszenia dokonano przy ciśnieniu zasilania: 2 bary, 4 bary i 6 barów. Rozkład cieczy w strudze kropel określono dla dwóch odległości od wylotu dyszy: 600 mm i 1000 mm. Przeprowadzone badania wskazują, że ciśnienie zasilania jest istotnym parametrem wpływającym na rozkład cieczy i zasięg strugi kropel. Dla badanej dyszy spiralnej o współczynniku przepływu K = 3,082 [dm3/min·bar0,5] największy kąt rozpylenia wynoszący 610 uzyskano przy ciśnieniu p = 6 bar. Wraz ze wzrostem ciśnienia zasilania i odległości od wylotu dyszy pole powierzchni zraszania ulegało zwiększeniu. Uzyskane rozkłady gęstości zroszenia wskazują, że badana dysza tworzy strugę w kształcie stożka o nierównomiernym rozkładzie kropel. Wraz ze wzrostem ciśnienia zasilania odnotowano większe różnice między średnią wartością gęstości zroszenia a wartością maksymalną.

EN

Sprays are widely used in many industries. A water mist is used for instance in active fire protection systems and to absorb hazardous substances. Manufacturers of spraying nozzles try to obtain appropriate macro- and microstructure of a spray, which depends on specific nozzle applications. External parameters of sprays, such as a dispersion angle or a sprinkling density specify, whether the liquid in a stream is equally distributed. These parameters depend also on a spray nozzle type and the flow parameters. In this paper ,the authors show the impact of supply pressure on the distribution of the liquid and the spray angle. In this study the spiral vortex nozzle type TF-6 was used. For this nozzle, flow characteristics p = f(Q) was established The study was conducted in a cubic chamber. The size of the chamber was 1200 mm. Both, the dispersion angle and the sprinkling density were measured using the supply pressure of 2, 4 and 6 bars. The distribution of the liquid stream was observed for two distances measured from the nozzle head, which were equal to 600 mm and 1000 mm. Conducted studies show that the supply pressure has a strong impact on the liquid distribution and the droplet stream range. For the spiral vortex nozzle with flow parameter of K = 3,082 [dm3/min·bar0,5] the largest spray angle of 61 degrees was observed at the pressure p = 6 bars. Increase in both supply pressure and the distance from the nozzle head widen the spraying area. Obtained distribution of the spraying density indicates that the nozzle creates the cone-shaped stream with an uneven distribution of the droplets. Increase in the supply pressure leads to the larger differences between the average spray density and the maximum value.

4

Likwidacja skażeń przestrzennych amoniaku za pomocą turbinowych pojazdów gaśniczych

Węsierski T., Majder-Łopatka M., Wąsik W.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 5

1080--1084

PL

Badano możliwość wykorzystania samochodów gaśniczych posiadających silniki turbinowe w likwidacji przestrzennej obłoków amoniaku. Skutki niekontrolowanego wypływu amoniaku z ciśnieniowego zbiornika kulistego oszacowano w programie komputerowym ALOHA 5.4.4. Zbadano kinetykę procesu obniżania stężenia amoniaku przez kurtyny wodne w funkcji czasu, wyznaczono średnie średnice powierzchniowe kropel, sporządzono widma rozpylania za pomocą analizatora widma kropel, a także określono parametry techniczne silników wykorzystywanych w pojeździe Turbolöscher II. W przypadku dużej awarii do obniżenia stężenia amoniaku przyczyniają się przede wszystkim gazy spalinowe, które wraz z porywanym powietrzem rozcieńczają pary amo-niaku, zmniejszając ich stężenie aż o 92,2%. Badania kinetyczne w komorze pomiarowej wykazały, że generowane przez pojazd prądy mgłowe są odpowiedzialne za obniżenie stężenia amoniaku teoretycznie tylko o 2,54%.

EN

An uncontrolled release of HN₃ from spherical pressure tank was simulated to study the kinetics of the NH₃ concn. changes in a water curtain as a function of time. The av. water droplet diam. and the spraying spectrum were detd. by using a droplet spectrum analyzer. The tech. characteristics of turbines used in a com. vehicle of the fire brigade were taken into consideration. The largest NH₃ concn. decrease (92.2%) was produced by stream of exhaust gases with the entrained air according to a diln. mechanism. The water spray currents generated by the vehicle were responsible only for 2.54% of the decrease of NH₃ concn.

5

Wpływ typu dyszy rozpylającej na skuteczność absorpcji obłoku amoniaku powstałego w wyniku awarii przemysłowej

Majder-Łopatka M., Węsierski T., Wąsik W.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2016

|

Vol. 42, nr 2

127--134

PL

Wstęp: W przypadku awarii przemysłowej amoniak ze względu na swoje właściwości oraz stopień wykorzystania stwarza poważne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Badania prowadzone w kraju i za granicą wskazują, że absorpcja (proces wymiany masy) jest skutecznym sposobem neutralizacji tej substancji. Cel: W artykule przedstawiono wpływ rodzaju zastosowanych urządzeń rozpylających (dysz) na przebieg procesu absorpcji amoniaku. Metody: Realizacja celu wymagała przeprowadzenia badań określających szybkość zmiany stężenia amoniaku w obszarze zamkniętym w czasie działania dyszy rozpylającej. Badania wykonano na stanowisku, którego głównym elementem była komora badawcza (sześcian wykonany z przezroczystego tworzywa o długości boku 1200 mm) z umieszczoną wewnątrz dyszą rozpylającą. Badania rozpoczynano po ustabilizowaniu się w komorze stężenia NH3. W czasie podawania cieczy z urządzenia rozpylającego dokonywano pomiaru stężenia amoniaku za pomocą detektora fotojonizacyjnego (PID). Dla wybranych parametrów przepływu cieczy oraz stopnia rozdrobnienia kropel wody na podstawie uzyskanych wyników określono pozorną szybkość absorpcji (kp) oraz czas połowicznej redukcji stężenia (t1/2) w zakresie kinetycznym charakteryzującym maksymalną chłonność. W badanych użyto trzech rodzajów dysz: spiralnej, mgłowej i o pełnym stożku zraszania. Wyniki: Przeprowadzone badania wskazują, że parametry przepływu cieczy (ciśnienie i wydajność) oraz średnia średnica powierzchniowa kropel w strumieniu rozproszonym uzależnione są od rodzaju użytego urządzenia rozpylającego. Stwierdzono, że w zależności od zastosowanej dyszy, przy stałej wielkości wydajności wodnej (V=130 dm3/h), stopień rozdrobnienia kropel wody jest znacząco różny. Uzyskano średnie średnice powierzchniowe kropel (Ds) od 185 mm do 600 mm. Wykonane badania wskazują na liniową zależność pomiędzy pozorną szybkością absorpcji i czasem połowicznej redukcji stężenia amoniaku w zakresie kinetycznym, charakteryzującym maksymalną chłonność, a średnicą kropel Ds. W przypadku dyszy o pełnym stożku zraszania stwierdzono, że wraz ze wzrostem ciśnienia (w zakresie 2-8 bar) i wydajności wody od 100 dm3/h do 180 dm3/h maleje wartość t1/2, a wzrasta kp przy niemal stałej wartości Ds. Wnioski: Absorpcja jest powszechną metodą neutralizacji zagrożeń związanych z niekontrolowanym uwolnieniem amoniaku w wyniku awarii przemysłowej. Skuteczność procesu uzależniona jest od charakteru utworzonego strumienia rozproszonego wody, na który znaczny wpływ ma rodzaj zastosowanych dysz rozpylających.

EN

Introduction: Ammonia, due to its properties and degree of use, poses a serious threat to life and health in the event of industrial accidents. Research carried out in Poland and abroad indicates that absorption (the process of exchange of mass) is an effective way to neutralize this substance. Aim: The article shows the influence of used spraying equipment (nozzles) on the ammonia absorption process. Methods: In order to reach the aim it was necessary to carry out tests to determine the rate of change of the concentration of ammonia in a closed area during operation of the nozzle. The tests were performed at a test stand. The main element of the stand was a test chamber made of transparent plastic with a side length of 1200 mm. The nozzle was located in this chamber. The study started when concentrations of NH3 inside the chamber were stabilized. During the leak of liquid from the atomizer, the level of ammonia was measured using a photoionization detector (PID). The apparent speed of absorption (kp) and the half time of the reduction on concentration (t1/2) in kinetic areas with maximum absorbency were determined for the selected liquid parameters and the degree of fragmentation of the drops of water on the basis of the obtained results. Three types of nozzles were used in the tests: spiral, mist and full cone spray. Results: Studies indicate that the liquid flow parameters (pressure and efficiency) and the average surface diameter of water drops in a distributed flow are dependent on the type of device used in the injection. At a constant value of water efficiency (V = 130 dm3/h), the degree of water droplets fragmentation differed depending on the type of nozzle. The average droplet surface diameters varied from 185 mm do 600 mm. A significant influence of the size of water droplets on the rate of absorption of ammonia has been indicated. Studies show a linear relationship between apparent speed of absorption, time of half reduction of the ammonia concentration in kinetic area with maximum absorbency and the diameter of the drop Ds. In case of full nozzle cone misting, it was discovered that with increasing pressure (in the range of 2-8 bar) and water efficiency (100 dm3/h to 180 dm3/h) the value of t1/2 decreases and kp increases at almost constant value of Ds. Conclusions: Absorption is a common method of risk neutralization associated with an uncontrolled release of ammonia as a result of industrial accidents. The efficiency of the process depends on the characteristics of the created diffuse water stream. The type of spraying nozzles affects this diffused water stream.

6

Wykorzystanie turbinowego systemu ratowniczo-gaśniczego do ograniczenia skutków wycieku amoniaku ze zbiorników ciśnieniowych i bezciśnieniowych

Majder-Łopatka M., Węsierski T., Walczak A.

Logistyka

|

2015

|

nr 5

1121--1127, CD1

PL

W artykule scharakteryzowano właściwości amoniaku w aspekcie zagrożeń toksycznych. Opisano sposoby ciśnieniowego i bezciśnieniowego magazynowania. Określono skutki niekontrolowanych uwolnień amoniaku w zależności od sposobu przechowywania oraz warunków meteorologicznych. Przeprowadzone w programie ALOHA 5.4.2.1 symulacje zdarzeń awaryjnych wskazują, że mniejsze zagrożenie generuje magazynowanie amoniaku w zbiornikach bezciśnieniowych. Wyznaczone zasięgi stref zagrożenia przy wypływie z otworu DN100 i prędkości wiatru równej 1m/s były dłuższe o ponad kilometr w symulacjach wycieku ze zbiornika ciśnieniowego. W artykule przedstawiono możliwość ograniczenia skutków zdarzeń awaryjnych poprzez wykorzystanie, w celu zmniejszenia zasięgu strefy niebezpiecznej, turbinowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

EN

The article describes the properties of ammonia in terms of toxic hazards as well as methods of storage in pressurised and non-pressurised tanks. The effects of uncontrolled release of ammonia according to the method of storage and meteorological conditions were determined. Conducted simulations of emergency events with the use of ALOHA 5.4.2.1 program indicate that ammonia stored in non-pressurised tanks generate less risk than ammonia stored in pressurised tanks. The estimated areas of the hazard zone caused by ammonia release through tank outlet DN 100 at a wind speed of 1 m/s were more than one kilometer longer for leakage from pressurised storage tanks than from non-pressurised ones. The article presents the possibility to reduce the effects of emergency events by the use of the turbine rescue and firefighting system in order to decrease the area of the hazard zone.

7

Wpływ opadów atmosferycznych na wymywanie oleju napędowego zasorbowanego na sorbentach używanych w działaniach ratowniczych

Węsierski T., Majder-Łopatka M.

Logistyka

|

2015

|

nr 5

1609--1616, CD1

PL

W artykule zaprezentowano badania wpływu opadów atmosferycznych na wymywanie zasorbowanego oleju napędowego. Wykazano, iż sorbenty mineralne mogą utracić w wyniku intensywnych opadów ponad 50% ropopochodnej a w przypadku sorbentów bazujących na glinokrzemianach wartość ta może dochodzić aż do 62%. Najlepsze parametry użytkowe uzyskano dla sorbentu hydrofobowego wykonanego z włókien polipropylenowych dla którego spadek chłonności wyniósł zaledwie 13,71% (RB). Względnie dobrą odporność na wymywanie podczas opadów atmosferycznych uzyskano dla preparowanego torfu oraz sorbentu bazującego na skale wulkanicznej dla których ilość wymywanej ropopochodnej była ponad dwukrotnie mniejsza niż w przypadku sorbentów mineralnych.

EN

The paper presents a study on the impact of rainfall onto Diesel oil leaching sorbed at sorbents. It has been shown that the mineral sorbents as a result of heavy rainfall may lose over 50% and in the case of sorbed Diesel oil at aluminosilicate-based sorbents this value can reach up to 62%. The best performance characteristics were obtained for the hydrophobic sorbent made of polypropylene fibers which lose only only 13.71% of Diesel oil. The relatively high resistance to leaching during simulated rainfall effects was obtained for the prepared peat-based sorbent and volcanic rock sorbent for which the amount of leached oil products was more than twice less than than in case of mineral sorbents.

8

Analiza zagrożeń generowanych przez pożary powierzchniowe alkoholu metylowego

Majder-Łopatka M., Salamonowicz Z., Dmochowska A., Węsierski T., Jarosz W., Ciuka-Witrylak M., Matuszkiewicz R.

Logistyka

|

2015

|

nr 5

1113--1119, CD1

PL

W artykule porównano właściwości alkoholu metylowego i benzyny w aspekcie zagrożeń pożarowo-wybuchowych. Scharakteryzowano budowę zbiorników magazynowych na metanol oraz przedstawiono sposób ich zabezpieczeń. Określono skutki pożarów metanolu i benzyny w zbiorniku o średnicy 31,4 m oraz rozlewiska o powierzchni 700 m2. Przeprowadzone w programie ALOHA 5.4.2.1 symulacje zdarzeń awaryjnych wskazują, że mniejsze zagrożenie w przypadku pożarów powierzchniowych generuje metanol. Wyznaczone zasięgi stref zagrożenia w przypadku benzyny były co najmniej 2 razy większe.

EN

The article describes the properties of methyl alcohol and gasoline in terms of the fire and explosion hazards. The construction of the methanol storage tanks and methods of their protection had been introduced. The effects of methanol and gasoline fires in tanks with a diameter of 31.4 meter and in spills of 700 m2 had been determined. The simulations of emergency events conducted with the use of ALOHA 5.4.2.1 program indicate that methanol generates a lower risk of liquid surface fires. The estimated radius of hazard zone caused by the gasoline fire was at least 2 times longer than the radius of hazard zone created by the methanol fire.

9

Photoionization Detectors (PID) in the Fire Safety

Majder-Łopatka M., Dmochowska A., Węsierski T., Ilnicki M.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2014

|

Nr 49 (1)

59--66

EN

The proper use of the measuring devices in rescue and firefighting operations is extremely important, it is so, especially in the terms of safety increase in the incidents with an uncontrolled release of hazardous substances. The article describes the scope of the photoionisation detector (PID) use. It is related to the limitations of measuring devices based on the catalytic combustion sensors (explosimeters) by the characteristics of the method sensitivity range. The simulation of the incident involving both flammable and toxic substances indicating the proper use of devices to determine the toxicological and flammable hazard zones have been carried out.

PL

Właściwe wykorzystanie urządzeń pomiarowych jest niezwykle ważne w aspekcie podniesienia bezpieczeństwa działań ratowniczo-gaśniczych podczas zdarzeń związanych z niekontrolowanym uwolnieniem substancji niebezpiecznych. W ramach artykułu określono możliwości wykorzystania detektora fotojonizacyjnego (PID). Odniesiono je do ograniczeń pomiarowych urządzeń bazujących na czujnikach spalania katalitycznego (eksplozymetrach) poprzez charakterystykę zakresu czułości metody. Przeprowadzono także symulację zdarzenia, z udziałem substancji o właściwościach jednocześnie palnych oraz toksycznych, wskazując właściwe wykorzystanie urządzeń do określania stref zagrożenia toksykologicznego oraz palnego.

10

Zagrożenia środowiska naturalnego powodowane przez produkty spalania ropy naftowej

Jarosz W., Dmochowska A., Salamonowicz Z., Majder-Łopatka M., Matuszkiewicz R.

Przemysł Chemiczny

|

2014

|

T. 93, nr 5

686-691

PL

Omówiono tworzenie się produktów spalania ropy naftowej podczas pożarów zbiorników magazynowych oraz ich wpływ na środowisko naturalne. Zaprezentowano katalog substancji niebezpiecznych będących produktami spalania ropy, a także dokonano symulacji wielkości zasięgu dyspersji cząstek dymu i gazowych produktów spalania (PM10, CO, CO2, SO2), stosując program komputerowy ALOFT-FT. Na podstawie wyników tej symulacji sformułowano wnioski dotyczące wpływu czynników zewnętrznych na wielkość zagrożenia środowiska.

EN

Dispersion of smoke and gaseous products of combustion from fires in oil storage tanks (particulate matter below 10 μm, CO, CO2, SO2) was computer simulated to show the potential hazard for environment.

11

Analiza zagrożeń związanych z wykorzystaniem chloru w procesie uzdatniania wody

Majder-Łopatka M., Ciuka-Witrylak M., Dmochowska A.

Logistyka

|

2014

|

nr 5

957--964

PL

W artykule przeanalizowano zagrożenia wynikające z zastosowania chloru w procesie uzdatniania wody. Omówiono, stosowane w chlorowni, techniczne systemy zabezpieczeń służące do wykrywania i ograniczenia propagacji obłoku toksycznego. Stwierdzono, że awaria do której dojdzie wewnątrz budynku chlorowni, ze względu na zastosowane zabezpieczenia, nie będzie stanowić zagrożenia dla pobliskich terenów. W celu określenia skutków uwolnień chloru na terenie otwartym przeprowadzono symulację wycieku przez zawór ¾ cala. W przyjętych scenariuszach zdarzeń awaryjnych uwzględniono zarówno wypływ fazy gazowej jak i wypływ dwufazowy chloru. W każdym z analizowanych przypadków zasięg strefy zagrożenia, w której występujące stężenie chloru powoduje śmierć ludzi po kilku wdechach, wynosił kilkadziesiąt metrów. Obszar, w którym występuje niebezpieczne stężenie substancji uzależniony jest m.in. od parametrów wypływu oraz warunków meteorologicznych. Odnotowano wzrost długości stref w osi wiatru wraz ze wzrostem temperatury i spadkiem prędkości wiatru. Stwierdzono, że zasięg strefy niebezpiecznej w tych samych warunkach jest ponad 2 krotnie większy podczas wypływu dwufazowego niż w przypadku wypływu fazy gazowej.

EN

In the article the risk of chlorine use in water treatment process was analyzed. Also the information about technical security systems used to detection and reduction of toxic cloud propagation was recognized. It was stated that in the case of an accident there will be no danger to surrounding area because of high security systems level. In order to determine the effects of the chlorine release in open space the simulation of the leakage through the ¾ inches valve was made. In the established emergency scenarios the release of gas phase and two-phase flow of chlorine were taken into consideration. In each of the analyzed scenarios, the danger zone for which the possibility of people deaths after a few breaths is possible was at least ten meters. The danger area where an unsafe concentration of substances is present depends on flow parameters and meteorological conditions. The increase of zone size with decreasing of wind speed and increasing of temperature was observed. It was found that the danger zone size in the same weather conditions differ two times for gas phase release and two-phase outflow.

12

Praca strażaka ratownika w chemoodpornym ubraniu gazoszczelnym w aspekcie obciążenia fizycznego organizmu

Dmochowska A., Majder-Łopatka M., Jarosz W.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2013

|

Nr 46 (2)

31--39

PL

W artykule przedstawiono badania, które miały na celu wykazanie, w jaki sposób praca w chemoodpornym ubraniu gazoszczelnym typu 1a wpływa na organizm ratowników. Przeprowadzając badania na ergospirometrze (test wysiłkowy sercowo- płucny), wykazano zmiany obciążenia organizmu ratowników wraz ze wzrostem wysiłku fizycznego w czasie marszu na bieżni w ubraniu izolacyjnym.

EN

The article presents a study that aims at showing how the work in a gas-tight clothes of type 1a affects the rescuer’s body. In conducting research on the ergospirometer (a test of cardiopulmonary stress)there were shown the changes of rescuers body burden with increasing physical activity while walking on the treadmill as well as their mental isolation associated with chemical resistant clothing. The START 2000 ergo device spirometer was connected to a computer with the ERGO 2K software. It enabled a comprehensive analysis of the performed measurements . The study did not include the psychological stress associated with situational stress (fire, accident, loss of life, their own risk), assuming that it might enhance the study.

13

Neutralizacja bromu

Majder-Łopatka M., Jarosz W., Salamonowicz Z., Dmochowska A.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2013

|

Nr 48 (4)

33--39

PL

W artykule opisano wpływ oddziaływania bromu na organizm ludzki. Wskazano sposoby unieszkodliwiania bromu. Przedstawiono wyniki badań określające wpływ rodzaju neutralizatora i jego stężenia na efektywność procesu neutralizacji. Do badań użyto następujących roztworów neutralizujących: NaHCO3 o stężeniu 1,107 mola/dm3, Na2CO3 o stężeniu 1,094 mola/dm3 oraz roztworów NaOH o stężeniach: 0,55 mola/dm3, 1,25 mola/dm3, 2,5 mola/dm3 i 5 mola/dm3. Wyniki badań doświadczalnych wykazały, że najmniej efektywnym neutralizatorem jest nasycony roztwór wodorowęglanu sodu. Stwierdzono, że zastosowanie roztworu Na2CO3 zamiast roztworu NaHCO3 o tym samym stężeniu powoduje neutralizację 3-krotnie większej ilości bromu. Natomiast użycie NaOH o stężeniu 0,55 mol/dm3 pozwala przereagować niemal 2-krotnie większej ilości bromu niż w przypadku zastosowania kwaśnego węglanu sodu. Wodorotlenek sodu o stężeniu 2,5 mol/dm3 unieszkodliwia 6-krotnie większą ilość bromu niż nasycony roztwór NaHCO3. Stosując wodne roztwory NaOH o stężeniach powyżej 1,25 mol/dm3 zaobserwowano liniowy wzrost ilości zneutralizowanego bromu wraz ze wzrostem stężenia NaOH.

EN

The article describes the influence of bromine on human organism. Some ways of rendering the bromine harmless have been indicated. The research results describing the influence of neutralizer and its concentration on the efficiency of neutralizing process have been presented. In the tests the following neutralizing solutions have been used: the NaHCO3 of 1.107 mole/dm3 concentration, the Na2CO3 of 1.094 mole/dm3 concentration and the NaOH solutions of the following concentrations: 0.55 mole/dm3, 1.25 mole/dm3, 2.5 mole/dm3 and 5 mole/dm3. The results of experimental tests showed that the least effective neutralizer was the saturated solution of sodium bicarbonate. It was presented that the use of the Na2CO3 solution instead of the NaHCO3 solution of the same concentration caused the neutralization of 3 times bigger amount of bromine. The use of the NaOH of 0.55 mole/dm3 concentration make over reaction of 3 times bigger amount of bromine possible comparing to acid sodium carbonate use. Sodium hydroxide of 2.5 mole/dm3 concentration makes ineffective 6 times bigger amount of bromine than saturated solution of the NaHCO3. Using the NaOH water solutions of concentrations more than 1.25 mole/dm3 the linear growth of neutralized bromine was observed with the growth of the NaOH concentration.

14

Metody testowania chemoodpornych ubrań gazoszczelnych w aspekcie bezpieczeństwa strażaka ratownika

Dmochowska A., Majder-Łopatka M., Salamonowicz Z., Matuszkiewicz R.

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2013

|

Nr 45 (1)

17--26

PL

W artykule przedstawiono metody testowania ubrań gazoszczelnych, używanych przez ratowników do pracy w strefie bezpośredniego narażenia na kontakt z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, występującymi w różnych stanach skupienia. Szczególną uwagę zwrócono na test szczelności.

EN

Complete tight clothing is a subject to a special test procedure which is done by visual inspection. All the components of the viewfinder; its mechanical strength and distorting vision are checked, as well as the efficiency of ventilation and air supply system necessary to breathe. The resistance, heat resistance and flexural cracking tests are applied. They try to tear the harness , puncture it, penetrate it with chemical compounds and to set it on fire. The gas-tight chemical protective clothing completely prepared to use in the last phase has still to be subjected to positive pressure leak test.

15

Emergency scenarios during accidents involving LPG. BLEVE explosion mechanism

Salamonowicz Z., Majder-Łopatka M.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2013

|

Nr 2

31--39

EN

This article presents potential emergency scenarios during accidents involving Liquefied Petroleum Gas (LPG). In this context it is appropriate to mention incidents such as: gas emissions without ignition, which disperse in the atmosphere, fire of a combustible cloud after delayed ignition, Flash Fire (FF), Vapour Cloud Explosion (VCE) within a confined space, unconfined VCE, Jet Fire (JF), Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion (BLEVE), Fireball (FB) and fragmentation. Furthermore, the article describes a number of industrial accidents in Poland and across the world, involving LPG. These are summarised in a table describing the cause, effect and phenomena observed during such incidents. The article discusses the theories of a BLEVE explosion, describing the mechanism which leads to an explosion and its physical outcome. The summary contains guidelines for the Rescue Operations Commander, when dealing with LPG incidents and provides recognition signs of an approaching BLEVE explosion.

PL

W artykule przedstawiono możliwe scenariusze awaryjne podczas zdarzeń z LPG. Należy tu wymienić zjawiska tj.: emisja gazu bez zapłonu z rozprzestrzenianiem w powietrzu, pożar chmury palnej mieszaniny – Flash Fire – po opóźnionym zapłonie, wybuch chmury par w przestrzeni ograniczonej – Vapour Cloud Explosion – i nieograniczonej Unconfined VCE, pożar strumieniowy – Jet Fire, wybuch rozprężających się par wrzącej cieczy – Boiling Liquid Expanding Vapour Explosion, pożar kulisty – Fire Ball oraz odłamkowanie. Następnie opisano kilka wybranych awarii z udziałem LPG w Polsce i w świecie oraz zestawiono w tabeli zawierającej opis, przyczyny, skutki i zauważone zjawiska podczas przedmiotowych awarii. W artykule omówiono teorie wybuchu fizycznego BLEVE szczegółowo opisując mechanizm prowadzący do wybuchu i jego efektów fizycznych. W podsumowaniu zawarto wskazówki dla Kierującego Działaniem Ratowniczym podczas zdarzeń z LPG oraz oznaki zbliżającego się wybuchu BLEVE.

16

Badanie efektywności kurtyn wodnych przy zwalczaniu par amoniaku podczas jego niekontrolowanego uwolnienia

Węsierski T., Majder-Łopatka M., Matuszkiewicz R., Porowski R.

Przemysł Chemiczny

|

2012

|

T. 91, nr 7

1424-1426

PL

Kurtyny wodne są często stosowanym elementem zabezpieczenia instalacji technologicznych i magazynów, jak również są szeroko wykorzystywane w toku działań ratowniczogaśniczych podczas niekontrolowanego uwolnienia się toksycznych środków przemysłowych. Ich efektywność została wielokrotnie potwierdzona badaniami laboratoryjnymi oraz poligonowymi. W pracy określono wpływ wydajności strumienia wodnego oraz temperatury na efektywność działania kurtyn podczas zdarzeń z udziałem amoniaku.

EN

NH₃ was removed from a test chamber by using a water curtain at 10–40°C, water flow 45–95 L/h and initial NH₃ concn. 150–4950 ppm. A decrease in NH₃ concn. from 4950 ppm down to 70 ppm was achieved after 200 s.

17

Wykolejenie się wagonów kolejowych z chlorem w Białymstoku. Analiza zdarzenia i możliwych scenariuszy

Węsierski T., Majder-Łopatka M.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2012

|

Nr 2

71-80

PL

Chlor ze względu na skalę jego wykorzystania przemysłowego, agresywność chemiczną oraz toksyczność stanowi substancję mogącą potencjalnie spowodować awarie przemysłową o znacznych rozmiarach. 9 marca 1989 r o godz. 2:22 ze stacji Białystok Fabryczny wyruszył pociąg tranzytowy nadany z ZSRR do zakładów "Buna Werke" (NRD). W jego skład wchodziły 32 wagony z których 6 stanowiły cysterny o pojemności 46 m3 zawierających skroplony chlor. O godz. 2:25 na wysokości ul. Poleskiej nastąpiło wykolejenie się składu pociągu w odległości 100 m. za wiaduktem przy ul. Sienkiewicza. W wyniku zdarzenia 3 cysterny z chlorem przewracają się a jedna wypada z szyn, natomiast 2 puste wagony osuwają się w kierunku ul. Poleskiej. W artykule zawarto analizę zagrożeń związanych z uwolnieniem się chloru. Założono scenariusz natychmiastowego uwolnienia się całości medium na skutek urazu mechanicznego podczas wykolejenia się oraz uwolnienie ciągłe o przykładowej intensywności w warunkach częściowej utraty szczelności zaworów wyładowczych. Określone strefy zagrożenia odniesiono do decyzji podejmowanych przez Sztab Akcji.

EN

Chlorine due to the scale of its industrial use, chemical aggressiveness and toxicity might potentially lead to industrial accidents of considerable size. At 2:22, 9-th March 1989 from Białystok Fabryczny station departed transit train from the Soviet Union designed for the "Buna Werke" fatory (GDR). It consisted of 32 wagons of which 6 were tanks with a capacity of 46 m[^3] containing liquefied chlorine. As a result of derailment at height of Poleska Street at 2:25, three chlorine tnaks roll over, one falls out of the rails, while the two empty wagons subside toward the street. The article is the case study analysis of the risks associated with the release of the chlorine. Scenario assumes the immediate release of the whole medium as a result of mechanical damage during the derailment and release of chlorine with constant intensity with assumption of partial loss tightness of the discharge valve. Determined danger zones were related to decisions made by the Staff Action.

18

Zabezpieczenie przeciwpożarowe portów lotniczych

Majder-Łopatka M., Kuczyńska B.

Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej

|

2011

|

R. 52 nr 186A

215--224

PL

Artykuł omawia aktualne przepisy w zakresie przygotowania lotnisk i jednostek przeciwpożarowych i ratowniczych dla stanu wyjątkowego. Przedstawiono kategorię bezpieczeństwa pożarowego w portach lotniczych. Omówiono sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego statku powietrznego. Przedstawiono techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego dworca lotniskowego.

EN

The article elaborates topical regulations in the scope of preparing airports and fire & rescue units for the state of emergency. There are presented categories of fire safety in the airports. There are determined kind and minimal quantities of fire fighting chemicals required to carry out an intervention. The article contains the discussion on the protection of aircraft. There is also added technical security system of airport.

19

Analiza tworzenia się zagrożeń pożarowo-wybuchowych na instalacjach przerobu ropy naftowej, w wyniku samozapalenia się pirosiarczków. /cz. 2/ Zabezpieczenie instalacji przerobu ropy naftowej przed zagrożeniami wynikającymi z obecności pirosiarczków

Pofit-Szczepańska M., Majder-Łopatka M., Salamonowicz Z.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2008

|

Nr 1

131--141

PL

Analiza tworzenia się zagrożeń pożarowo-wybuchowych na instalacjach przerobu ropy naftowej, w wyniku samozapalenia się pirosiarczków. /cz.2. ochrona instalacji/. W drugiej części artykułu omówiono sposoby usuwania siarczkowych warstw piroforycznych z instalacji przerobu ropy naftowej, zwracając szczególną uwagę na chemiczne metody czyszczenia. Podano różne przykłady mieszanin czyszczących i mechanizm ich działania, sposoby użycia oraz wady i zalety poszczególnych środków.

EN

Analysis of the generation fire hazard in the petroleum industry as a result of the spontaneous heating of pyrosulfides. Part 2. Protection of petroleum installation. Methods for cleaning of the installation from pyrosulfides layers: mechanical and chemical are summarized in this paper. Particular attention is paid to the type of cleaning mixture.

20

Analiza tworzenia się zagrożeń pożarowo-wybuchowych na instalacjach przerobu ropy naftowej, w wyniku samozapalenia się pirosiarczków /cz 1/

Pofit-Szczepańska M., Majder-Łopatka M., Salamonowicz Z.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2007

|

Nr 4

125--139

PL

W artykule opisano mechanizm tworzenia się i samonagrzewania (samozapalenia) pirosiarczków w instalacjach przerobu ropy naftowej. Zanalizowano własności pożarowe i wybuchowe siarczków organicznych i nieorganicznych i ich wpływ na powstanie pożaru.

EN

In the context of the relationship between the selfignition of pyrosulfides and the fire in the petroleum installation, the fire scientific problems are discussed. Some comments are made about the mechanism of the generation of the layers of pyrosulfides in the installation and the differences to spontaneous ignition between organic and inorganic sulfides.