Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ekologia gleby

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2009

|

R. 13, nr 1

25-30

PL

Ekologia gleb to podstawowe procesy zachodzące pomiędzy biocenozą, a środowiskiem glebowym w zakresie przepływie energii i obiegu materii. Podstawową funkcję w tym układzie odgrywają rośliny, które dostarczają materii organicznej i zawartej w niej energii. Glebę więc tworzą rośliny dla roślin i na tej podstawie należy ją klasyfikować. Procesy glebotwórcze w naszych warunkach zachodzą pod wpływem roślinności leśnej i trawiastej (stepowej). Gleby bielicowe powstająpod wpływem roślinności borowej, a brunatne pod wpływem roślinności gradowej (lasów dębowo-grabowych), natomiast gleby hydromorficzne powstają pod wpływem lasów łęgowych. Gleby uprawne to gleby uformowane głównie przez lasy gradowe. Roślinność rolnicza nie jest roślinnością glebotwórczą, dlatego gleby należy klasyfikować na podstawie dzisiejszej naturalnej roślinności potencjalnej. Systematyka taka pozwala na stworzeniejednolitego systemu typologii gleb zarówno dla gleb leśnych, łąkowych jak i dla gleb uprawnych. Dzisiejsza naturalna roślinność potencjalna pozwala na szeroki zakres informacji zarówno co do charakteru pochodzenia gleby, jej zasobów eda-ficznych, jak i zdolności produkcyjnej oraz wartości gospodarczej. Należy zaznaczyć, że istnieje już mapa takiej roślinności dla terenów Polski w skali 1:300 000, a roboczy jej zakres obejmuje skalę 1:100 000. Informację tę możemy już dziś wykorzystywać dla różnych celów. Wykorzystanie tych materiałów mogłoby przyśpieszyć stworzenie jednolitej klasyfikacji gleb opartej na podstawach genetycznych. Pojęcie dzisiejszej roślinności potencjalnej jest znane i wykorzystywane w wielu krajach europejskich jak również i na innych kontynentach. Mogłoby więc ono stanowić fundament do klasyfikacji opartej na mocnych podstawach wszystkich gleb w układzie globalnym.

EN

Ecology of soil means basic processes occurring between bioceonosis and soil environment as regards flow of energy and matter. Plants fulfill basic function providing organic matter and energy. Soil is created by plants for plants and it should be classified on this base. Soil-forming processes occur under the influence of forest and meadow vegetation in our natural conditions. Podsolic soils are formed under the influence coniferous forest vegetation, brown soils under oak-hornbeam forest vegetation and hydromorphic soils under riverside carrs. Arable soils are formed mainly by oak-hornbeam forests. Crop vegetation is not soil-forming vegetation and for that reason soils should be classified on the base of today's natural potential vegetation. Such systematics allows creating uniform system of soil typology for forest, meadow and arable soils. Today's natural potential vegetation provides wide range of information as regards origin character, edaphic abundance, production possibilities as well as farming values. It is necessary to remind the map of natural potential vegetation of Poland has been worked out in the scale 1:300000 (the field scale 1:100000). This information can be used for different needs. Wider appliance of this map could be very useful for creating uniform soil classification worked out on genetic bases. The term of today's natural potential vegetation is known and applied in many European countries as well as on different continents. Today's natural potential vegetation could be a real base for global soil classification grounded on solid ecological directions.

2

Zdrowy i szczęśliwy dom

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2008

|

R. 12, nr 4

200-206

PL

Szczęśliwy dom to zdrowy dom, to pomieszczenie, w którym czujemy się dobrze, w którym nic nas nie denerwuje, jego wystrój wpływa na nas uspakajająco. Zjawisko to jest związane z wieloma czynnikami: z posadowieniem budynku, jego otoczeniem, materiałami z których został zbudowany i wykończony, wysokości pomieszczeń oraz wystroju wewnętrznego. Nie bez znaczenia jest światło dzienne jego dostęp do przestrzeni użytkowej. Okazuje się, że pod tym względem nasi architekci odbiegająod normatywów. Zdarzają się dość często w pomieszczeniach mieszkalnych "ślepe" kuchnie, a w biurach i salach wykładowych również całkowity brak okien. Zapewnienie szczęścia w naszych mieszkaniach możemy tylko przy współdziałaniu wielu specjalistów z różnych dziedzin: psychologów, neurobiologów, architektów i architektów wnętrz oraz ekologów wnętrz. Zagadnienie szczęścia jest zjawiskiem złożonym. W wielu krajach powstały organizacje, które wspomagają współpracę w dziedzinie zdrowej architektury. W stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, w Wielkiej Brytanii istnieją instytuty skupiające różnych specjalistów w dziedzinie budowy domów szczęśliwych i zdrowych. Okazuje się, że szczęście wyzwala się na skutek licznych bodźców zewnętrznych, które powodują produkcję przez nasz mózg endorfiny - hormonów szczęścia, oksytocyny -hormonu miłości oraz serotoniny związanej z uczuciem odprężenia i zadowolenia. Uważa się, że powinniśmy tak projektować i urządzać nasze domy, aby mózg produkował jak najwięcej hormonów szczęścia. Do szerokiego zrozumienia tych zagadnień niezbędna jest edukacja społeczeństwa od najwcześniejszych lat do późnego okresu życia.

EN

Happy house is a healthy house - the place where we feel comfortably, are not disturbed and furnishings make us peaceful. Comfort of house is connected with many factors as: the place of building localization, its vicinity, building materials, height of rooms and inside furnishings. The day-light and good access to usable space is also very important. Architects do not often apply these principles. Such elements as blind kitchens and office rooms, halls and lecture rooms without windows in employment places and schools are not very rare. Happiness in our houses could be assured by cooperation of many specialists: psychologists, neurobiologists, architects, inside architects and inside ecologists. Theme of happiness is a very complex phenomenon. There are special organisations conducting activities and cooperation in the field of healthy architecture in many countries. In the United States and the United Kingdom there are institutes with interdisciplinary specialists in the range of happy houses building. Feeling of happiness is created by many external stimuluses which cause production of endorphins - hormones of happiness as well as hormones of love and stimulating feeling of satisfaction in brain. Houses should be projected, built and furnished in the way to stimulate our brains to produce a lot of happiness hormones. Society education from childhood to senior age is necessary to understand widely these issues.

3

Rośliny w naszych domach i ich funkcje w ekologii wnętrz

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2008

|

R. 12, nr 6

312-325

PL

Rośliny w naszych domach odgrywają wiele pożytecznych funkcji: dekoracyjnych, fizjologicznych i zdrowotnych. Zapewniają nam piękno wystroju wnętrz, bogatą kolorystykę, lepsze warunki mikroklimatyczne, przyjazną joniząję, a w szczególności czyste powietrze pozbawione licznych lotnych związków chemicznych. Do niedawna niedocenialiśmy tych walarów. W wielu pomieszczeniach zamiast żywych roślin wprowadzano atrapy, które nie poprawiały, ale nawet pogarszały warunki w pomieszczeniach. W ostatnich czasach odkryto wielkie zalety roślin pokojowych w zakresie oczyszczania powietrza z licznych związków chemicznych (formaldechydu, acetonu, toluenu, alkoholi i wielu związków z dymu papierosowego). Proces ten jest spełniany przez rośliny dzięki współpracy z mikroorganizmami strefy korzeniowej. Doceniajmy więc rolę roślin w naszych pomieszczeniach i wspomagajmy je w tym tak ważnym procesie działania. A naszym hasłem aby w każdym pomieszczeniu były żywe rośliny.

EN

Plants play a number of important roles e.g. decorative, physiological and heath in our homes. They ensure the beauty of our interior, rich coloureness, better microclimatic conditions, favourable ionization and espcially clean air - free from volatile chemical compounds. These values have been underestimated until recetly. In rnany places, instead of natural, artificial plants were used which even deteriorated the local conditions. Presently, beneficial impact of natural plants has been highly valued especially in cleaning ambient air from chemical substances such as (formaldechyde, acetone, toluene, alcohols and many others originating from cigarette somke). The cleanup process takes place thanks to a combined activity of plants and microorganisms from the rhysosphere. Therefore we should welcome plants in our interiors and support them in their beneficial activities. Let the statement: living plants in each interior space become a motto for us.

4

Co zagraża naszemu zdrowiu w domach, miejscach pracy i wypoczynku

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2007

|

R. 11, nr 4

207-211

PL

Nieświadomi konsekwencji przebywania w pomieszczeniach zamkniętych, uważamy je za w pełni bezpieczne, gdyż chronią nas one przed negatywnymi skutkami środowiska takimi, jak zmienność klimatu (temperatura, opady, wiatr). Pracujemy i przebywamy w pomieszczeniach zamkniętych, pokojach, szkołach, przedszkolach, uczelniach i innych miejscach spędzając w nich około 80-90% naszego życia codziennego. Mimo to raczej nie zdajemy sobie sprawy z nagromadzenia szkodliwych substancji organicznych i nieorganicznych zawartych w materiałach budowlanych i wykończeniowych oraz instalacjach. Narażenie na te substancje często powoduje choroby dróg oddechowych, czy skóry, a nawet choroby nowotworowe. Równie niebezpieczne są organizmy żywe; mikroorganizmy, roztocza i grzyby, odchody niektórych owadów, związki chemiczne (organiczne i nieorganiczne), cząsteczki kurzu oraz mikroaerozole. Można znacznie obniżyć ryzyko narażenia na te czynniki poprzez włączenie do współpracy firm odpowiedzialnych za prace budowlane, instalatorskie oraz wykończeniowe, jak również poprzez szeroko rozumiane utrzymywanie czystości w pomieszczeniach zamkniętych. Rozwiązanie problemu ryzyka w pomieszczeniach zamkniętych będzie znacznie łatwiejsze przy odpowiedniej edukacji społeczeństwa w tym zakresie.

EN

Unaware of the consequences of dwelling in the interiors we consider them the safest place as they protect us from negative factors of external environment including the variability of climate (temperature, precipitations and wind). Time spent in the interiors, rooms, kindergartens, schools, universities and other places that we work in amounts to 80-90 % of our everyday life. Despite that fact we are usually unaware of the accumulation of toxicorganic and inorganic substances contained in construction, finishing and installation materials and stocks. Exposure to the mentioned factors is a frequent cause of respiratory tract and skin diseasesand even the cancer. Equally dangerous are living organisms, microbes, actinomycetes and fungi, excrements of some insect speciesas well as chemical compounds (organic and inorganic), particles of dust and microaerosoles. The threats could be reduced at a more intensive cooperation of construction, installatory and finishing in stitutions as well as a proper exploitation and keeping of cleanness in the interiors. Solving the risk issue would be much easier if the public were more educated in the ecology of interiors.

5

Bioremediacja

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2004

|

R. 8, nr 4

201--206

PL

Bioremediacja jest procesem biologicznym prowadzącym do detoksykacji środowiska przyrodniczego. Do tego celu wykorzystuje się mikroorganizmy i rośliny naczyniowe (gatunki rodzime jak i obce). Dla aktywacji procesów remediacji stosuje się odmiany transgeniczne wyspecjalizowane w pobieraniu i akumulowaniu dużej ilości związków chemicznych. Procesy remediacji znajdują coraz większe zainteresowanie i są wykorzystywane do odkażania wód powierzchniowych i gleb.

EN

Bioremediation is a biological process aimed at detoxicating the natural environment. For that purpose microoganisms as vascular plants (indigenous and native species) are used. Transgenic varieties capable to uptake and cumulate high amounts of chemical compounds are applied to activate remediation processes. Remediation processes find more and more interest and are used to cleanup surface waters and soils.

6

Zieleń użytkowa a zdrowie mieszkańców

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2002

|

R. 6, nr 4

166-176

PL

Omówiono na przykładzie Warszawy różne formy zieleni występującej w miastach. Przedstawiono wpływ zieleni na warunki mikroklimatyczne miasta, jej rolę w zakresie tłumienia hałasu i ochronie czystości powietrza atmosferycznego. Ponadto omówiono strukturę jonową środowiska oraz oddziaływanie związków chemicznych i biologicznych na organizm ludzki.

EN

Various forms of green, which occur in cities, have been presented on the example of Warsaw. Impact of green areas on the climatic conditions of a city has been described as well as their role in reducing noise and protecting cleanness of the atmospheric air. In addition, ion structure of the environment has been discussed along with the impact of chemical and biological compounds on human organism.

7

Renaturalizacja a fitomelioracja

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2002

|

R. 6, nr 6

270-278

PL

Przez wiele dziesiątków lat niszczona była sieć hydrologiczna Polski. Żywe ekosystemy wodne zamieniano na rynny do odprowadzania wód powierzchniowych, w których nie pozostawiono minimum warunków dla życia i bioróżnorodności biologicznej. Prześcigano się w technice upraszczania systemów wód płynących. Działalność ta doprowadziła do zwiększenia procesów degradujących i niemal całkowitego samooczyszczania wód. Rzadko kto rzeki i strumienie kojarzył ze środowiskiem życia. Zniszczenia objęły większość naszych cieków nizinnych i znaczny procent odcinków rzek górskich. W latach 80-tych ubiegłego stulecia nastąpił zwrot w mentalności techników z zakresu melioracji i regulacji rzek. Rozpoczął się proces naprawiania zniszczonych mechanizmów ekologicznych wód płynących. Proces ten określa się mianem renaturalizacji, odtwarzania naturalnego charakteru rzek, strumieni wraz z odbudową ważniejszych ekosystemów dolin. Proces ten jest zjawiskiem postępującym. Znamy już, nie tylko projekty takich zabiegów, ale również wykonane prace z zakresu renaturalizacji koryt i dolin rzecznych. Fitomelioracja - zajmuje się poprawą warunków siedliskowych w określonych ekosystemach. Dotyczy ona poprawy warunków wilgotnościowych gleb, warunków edaficznych, przeprowadzanych przy pomocy określonych gatunków roślin naczyniowych. Jest to pojęcie znacznie wcześniejsze od renaturalizacji, która pojawia się dopiero w końcu XX wieku. Proces renaturalizacji, jak i fitomelioracji możemy sprowadzić do zabiegów określanych mianem rewitalizacji - przywracania życia na obszarach zniszczonych lub zdegradowanych.

EN

The hydrological network of Poland has been destroyed for years. Living water ecosystems have been tumed to gutters for draining surface waters which did not secure even minimum conditions for preserving life and biodiversity. Efforts were made to make the technique of flowing water systems simpler and simpler. Such course of action lead to an intensification of degrading processes and nearly complete eutrophication of waters. Rivers and streams were seldom recognized as living environments. Destruction considers majority of our Iow-land courses and a significant percentage of mountain rivers sections. During the 80's of the last century, there was a tum in the mentality of engineers dealing with melioration and regulation of rivers. A process was initiated to repair the destructed ecological mechanisms of flowing waters. This process is described as renaturalization, reconstructing the natural character of rivers, streams along with rebuilding some important ecosystems of river valleys. This process is ongoing. We not only know the projects of such efforts, but there are some works already performed concerning renaturalization of river-beds and valleys. Phytomelioration deals with improving the habitat conditions in specific ecosystems. It allows improving soil moisture and edafic conditions using certain species of vascular plants. Phytomelioration is a much earlier term than renaturalization which appeared only at the end of 20th century. Both processes of renaturalization and phytomelioration may be described as revitalization measures i.e. recovering life in destroyed and degraded areas.

8

Bioróżnorodność obszarów dużych aglomeracji

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2002

|

R. 6, nr 3

123-132

PL

Bioróżnorodność terenów dużych aglomeracji miejskich jest stosunkowo bogata i zróżnicowana. Szczególnie jest bogata flora roślin naczyniowych. W jej składzie występują bowiem oprócz gatunków rodzimych liczne gatunki, odmiany i ich mieszańce z grupy antropofitów. Ogólnie szacuje się, że w dużych aglomeracjach miejskich występuje ponad 1500 gatunków roślin naczyniowych, z czego od 30 do 70% to gatunki obce. Stosunkowo dużo gatunków obcych spotykamy w dendroflorze, zarówno w obrębie gatunków drzewiastych jak i krzewów. Różnorodność roślinności zielnej szacuje się w granicach od kilkudziesięciu do ponad stu gatunków. Są to również głównie gatunki z grupy antropofitów. Z innych grup systematycznych występuje około 50 gatunków mchów, 160 gatunków porostów i około 500 gatunków grzybów makroskopowych. Fauna w mieście składa się z bardzo bogatego układu gatunkowego bezkręgowców. Stwierdzono ich około 1300 gatunków. Występuje także około 200 gatunków ptaków. Najmniej jest ssaków,jest ich około 50 gatunków. Miasta rozbudowują się, działalność ta odbywa się często kosztem terenów zieleni i równocześnie kosztem bioróżnorodności. Dla roślin i zwierząt potrzebna jest przestrzeń, zwarte duże kompleksy i wzajemna sieć powiązań między nimi. Potrzebne są również warunki dla ich egzystencji i o tym należy pamiętać.

EN

Biodiversity of large urban agglomerations is relatively rich and diversified. Especially abundant is the flora of vascular plants. Beside indigenous plant species, a large number of varieties and hybrids of anthropophytes occur in its composition. Generally, over 1500 vascular plant species are assessed to occur in large urban agglomerations, 30-70% of which are alien species. A relatively large number of alien species is observed in dendroflora, both among tree and bush species. The biodiversity of herbaceous plants is assessed on the level of several tens to over a hundred of species. These are mainly species from anthropophytes group. About 50 moss species, 160 lichen species and approximately 500 species of fungi represent other systematic groups. Fauna in cities is composed of a very rich system of invertebrates species. Their number was assessed approximately 1300. Urban areas are also rich in bird species - about 200 species. The fewest are mammals, about 50 species. The cities develop; this activity frequently takes place simultaneously affecting green areas and biodiviersity. Plants and animals need space, compact large complexes and a system of mutual interrelations. They also need conditions for existence and one should remember about it.

9

Bioróżnorodność biosfery

Zimny H.

Problemy Ekologii

|

2001

|

R. 5, nr 6

242-251

PL

Zaprezentowano bogactwo gatunków żyjących obecnie na Ziemi, metody mierzenia i szacowania bioróżnorodności, geograficzny czynnik zróżnicowania i czynniki warunkujące powstanie bioróżnorodności. Wskazano też na wartość bogactwa gatunkowego biosfery.

EN

Abundance of species living presently on the Earth has been described along with the methods of measurement and assessment of biodiversity, geographical coefficient of diversity and factors conditioning biodiversity development. The value of abundance of species has been addressed as well.