Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Bottom Deposits of Stratified, Seepage, Urban Lake (On the Example of Tyrsko Lake, Poland) as a Factor Potentially Shaping Lake Water Quality

Augustyniak R., Neugebauer M., Kowalska J., Szymański D., Wiśniewski G., Filipkowska Z., Grochowska J., Łopata M., Parszuto K., Tandyrak R.

Journal of Ecological Engineering

|

2017

|

Vol. 18, nr 5

55--62

EN

The object of the study was Tyrsko Lake (area 18.6 ha, max. depth 30.4 m), located in the western part of Olsztyn (Olsztyn Lakeland). This lake is one of the clear water lakes in Olsztyn, but the progressive deterioration of water quality has been observed during recent years. The phosphorus concentration in the water-sediment interface, phosphorus fractions quantity and the amount of components which can bind this element was investigated in the upper (0–5 cm) layer of deposits. The aim of study was to analyze the potential influence of bottom sediment on the lake water quality. The obtained results revealed that the bottom sediment of Tyrsko Lake can be classified as mixed, silica-organic type, with a relatively high content of iron (over 4% Fe in d.w.). The total phosphorus content was ca. 3.5 mg P g,-1 d.w. on average. Phosphorus in the bottom sediment was bound mainly with organic matter (NaOH-nrP fraction), which had over 50% share in TP. Highly mobile fractions (NH4-Cl-P and BD-P) together only included ca. 5% to 7% TP. The obtained results show that the bottom sediment of Tyrsko Lake can bind phosphorus quite effectively. The calculated internal mineral phosphorus loading during summer stagnation period was 10.9 kg and it was lower that the assessed annual external phosphorus load (22.6 kg). The assessed annual phosphorus loading from both sources was still lower than the critical load according to Vollenweider criteria. However, due to the fact that the internal loading phenomenon is occurring in the lake, it should be taken into consideration that the lake water quality can deteriorate gradually during the longer time perspective. These findings should be accounted for in the future if the potential protection and restoration procedures will be developed.

2

Observations of selected chemical components of meromictic Lake Zapadłe waters in 1990-1993, 2000-2001 and 2005-2006

Tandyrak R, Teodorowicz M., Grochowska J.

Archives of Environmental Protection

|

2010

|

Vol. 36, no. 3

75-82

EN

Studied was a small (4.6 ha) meromictic lake situated in a deep land hollow surrounded by a high-inclination slope. The lake was made shallower two times (from 20 to 18 m) by collapsed shores. It is fed by underground waters and has relatively constant outflow. Limited water dynamics reduced the epilimnion thickness (from 4 to 2 m) and influenced the monimolimnion setting below 13 m depth with a characteristic small (0.2°C) temperature increase in the vertical profile and a permanent deoxygenation of the water below 7–11 m depth. The relationship between the organic matter parameters BOD5 and COD-Mn before the shore collapse revealed the dominance of matter produced in the reservoir. In the final period the situation was opposite. In the monimolimnion allochthonous matter accumulated which due to anaerobic decomposition generated large amounts of ammonium. Observed in the same water layer was also a decrease of the conductivity.

PL

Badaniami objęto niewielkie (4,6 ha) jezioro meromiktyczne, położone w silnym zagłębieniu terenu i otoczone skarpą o znacznym nachyleniu. Na skutek zawalenia się brzegów zbiornik ten dwukrotnie uległ spłyceniu (z 20 do 18 m). Jest on zasilany wodami podziemnymi, posiada także stosunkowo stały odpływ. Ograniczona dynamika wód skutkowała spłyceniem warstwy epilimnionu (z 4 do 2 m), wytworzeniem monimolimnionu poniżej 13 m głębokości z charakterystycznym niewielkim (0,2° C) wzrostem temperatury w profilu pionowym oraz stałym odtlenieniem wód poniżej 7–11 m. Stosunek wskaźników materii organicznej (BZT5 i ChZT-Mn) przed zawaleniem brzegów jeziora świadczy przewadze materii produkowanej w zbiorniku, w ostatnim okresie obserwowano sytuację odwrotną. W monimolimnionie nastąpiło nagromadzenie materii allochtonicznej, a jej beztlenowy rozkład powodował powstawanie znacznych ilości amoniaku. Stwierdzono także spadek wartości przewodnictwa elektrolitycznego w tej partii wód.

3

Hydrochemical properties, bacterioplankton abundance and biomass in the meromictic Lake Starodworskie in 2004

Tandyrak R, Parszuto K., Górniak D., Kośnik P.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2009

|

Vol. 38, No.4

127-133

EN

Physicochemical and microbiological examinations were conducted on the meromictic Lake Starodworskie located in Olsztyn. The temperature profile revealed a characteristic, small increase in temperature at a depth between 13 and 14 m, and permanent anaerobic conditions in the deeper water layers. Accumulation of dissolved mineral substances enhanced the thermal stability of the lake waters; electrolytic conductivity values in the water deeper than 15 m oscillated within the range of 533 - 568 μS cm^-1.

4

Qualitative and quantitative characteristics of organic matter in the water of a small reservoir

Parszuto K., Tandyrak R, Galik J.

Archives of Environmental Protection

|

2009

|

Vol. 35, no. 3

59-71

EN

The aim of this study was to determine the qualitative and quantitative characteristics of organic matter in water of a small reservoir Modrzewiowy Pond using a SUVA indicator, paniculate organic carbon (POC) and dissolved organic carbon (DOC). The concentrations of total organic carbon (TOC) and DOC were determined using a Shimadzu TOC-5000 analyzer. The POC value was obtained from the difference of TOC and DOC. High average TOC concentration (32.20 mg Cdm^-3), resulting mainly from high POC (21.03 mg Cdm^-3) in TOC, maximum SUVA parameter (30.87 dm^3cm^-1(g C)^-1) and chlorophyll concentrations (75.60 mgm^-3) and pheophytin (94.39 mg-m^-3), was observed in the over sediments waters of the pond. The high value of the SUVA indicator in the water of Modrzewiowy Pond, prove high-molecular organic compounds resistant to biodegrada-tion in the DOC pool. The examinations showed a significant influence of the primary and secondary production on the quality and the amount of organic matter in the examined reservoir.

PL

Celem badań była jakościowa i ilościowa charakterystyka materii organicznej w wodzie małego zbiornika, Modrzewiowego Stawu, za pomocą wskaźnika SUVA oraz form cząsteczkowego (POC) i rozpuszczonego węgla organicznego (DOC). Stężenie całkowitego węgla organicznego (TOC) i DOC ustalono za pomocą analizatora Shimadzu TOC-5000. Frakcję POC otrzymano z różnicy między TOC i DOC. W wodzie naddennej zbiornika zaobserwowano wysoką średnią koncentrację TOC (32,20 mg C-dm^-3), wynikającą głównie z dużego udziału POC (21,03 mg C-dm^-3) w TOC, wysokie wartości parametru SUVA (30,87 dm^3cm^-1(g C)^-1) oraz stężenia chlorofilu a (75,60 mg-m^-3) i feofityny a (94,39 mgm^-3). Wysokie wartości wskaźnika SUVA świadczyły o dużym udziale trudno rozkładalnych związków w puli DOC. Wykazano istotny wpływ produkcji pierwotnej oraz wtórnej na jakość i ilość materii organicznej w badanym zbiorniku.

5

Nitrogen and phosphorus compounds in Lake Pluszne

Grochowska J., Tandyrak R

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 33, no. 1

59-66

EN

The studies were carried out in Lake Pluszne which is one of the largest (903.3 ha) and deepest (52 m) lakes in the Olsztyńskie Lakeland. The lake can be found approximately 6 km east of the town of Olsztynek, at 53"35'9"N and 20"24'5"E, in the drainage basin of the Marózka - Łyna - Pregoła Rivers. Total phosphorus content in the waters of Lake Pluszne ranged from 0.014 mg P/dm3 to 0.488 mg P/dm3. Higher concentrations of total phosphorus were noted in the near bottom waters. In the whole study, the dominant form of total phosphorus was organic, which was measured in the range from 0.006 to 0.256 mg P/dm3. Such phenomenon is typical for eutrophic lakes. Total nitrogen in Lake Pluszne waters oscillated between 0.83 mg N/dm3 and 3.73 mg N/dm3. The dominant organic form accounted for 60 to 99% (0.35 mg N/dm3 to 2.79 mg N/dm3) of the total nitrogen. The mineral nitrogen concentrations varied between 0.058 mg N/dm3 and 0.837 mg N/dm3 and for most of the year the highest content revealed the nitrate nitrogen(V). The reason for the ongoing eutrophication is the excessive recreation, annual growth of the number of tourists and swimmers, development of the leisure centers on the lake shores as well as of Pluski and Zielonawo villages. The unique landscape and richness of the natural environment in the lake's vicinity are the reasons for its protection that would prevent the water (quality) from further deterioration.

PL

Badaniami objęto Jezioro Pluszne, jeden z największych (903,3 ha) i najgłębszych (52 m) zbiorników Pojezierza Olsztyńskiego. Jezioro to znajduje się około 6 km na wschód od Olsztynka, na 53°35'9"N i 20°24'5"E w dorzeczu Marózka - Łyna - Pregoła. W wodach Jeziora Plusznego fosfor ogólny zawierał się w przedziale od 0,014 mg P/dm3 do 0,488 mg P/dm!. Wyższe jego wartości notowano w naddennych warstwach wód. W strukturze fosforu ogólnego przez większą część okresu badawczego przeważała forma organiczna (występująca w wodach zbiornika w zakresie od 0,006 do 0,256 mg P/dm3), co jest zjawiskiem typowym dla jezior eutroficznych. Zawartość azotu ogólnego w wodach Jeziora Plusznego wahała się w zakresie od 0,83 mg N/dm3 do 3,73 mg N/dm3. O ogólnej ilości związków azotowych w całej masie wód jeziora decydowała głównie forma organiczna stanowiąca od 60 do 99% jego składu (0,35 mg N/dm3 do 2,79 mg N/dm3). Koncentracje azotu mineralnego w tym akwenie zmieniały się od 0,058 mg N/dm3 do 0,837 mg N/dm3. Spośród mineralnych form azotu przez większą część roku najwyższe wartości osiągał azot azotanowy(V). Powodem postępującej eutrofizacji tego jeziora jest nadmierna rekreacja, coroczny wzrost liczby turystów i kąpiących się w jego wodach, rozwój ośrodków turystycznych na jego obrzeżach, a także wsi Pluski i Zielonawo. Ze względu na niepowtarzalne walory krajobrazowe i bogactwo przyrodnicze powinno ono podlegać ochronie, aby ingerencja człowieka nie wpływała na dalsze pogarszanie się stanu czystości jego wód.

6

Multi-year investigations of organic matter in the waters of Lake Starodworskie, after phosphorus inactivation

Tandyrak R, Parszuto K.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2006

|

Vol. 32, no. 3

29-40

EN

The investigations regarded a small (6 ha) but deep (23.3 m) Lake Starodworskie, located in Olsztyn. In 1994 and 1995 the lake experienced a two-phase phosphorus inactivation with aluminium sulphate. The favorable effects of the treatment were observed for approximately three years. The examinations of 1997-2004 revealed a tendency to increase all observed indexes of organic matter. The surface water was dominated by the allochthonous matter (biochemical oxygen demand (BOD)/chcmical oxygen demand (CODMn) - 0.5) and the conditions were favorable for bluc-grccn algae blooms (low N/P ratio). The correlations between dissolved organic carbon (DOC) and CODMn, alike between particulatc organic carbon (POC) and CODMn, were significant (r = 0.696 and r = 0.637,"respectively, p < 0.01). The correlations between BOD and chlorophyll a content (r = 0.4317, p < 0.05), POC and chlorophyll a, and BOD and DOC (r = 0.4622, r = 0.5100, r = 0.5000, respectively, p < 0.01) indicate that not only the phytoplankton was a source of organic matter in the surface water layer of Lake Starodworskic but that an important role was played also by primary production and the rate as well as direction of the dead organic matter transformations. Concentrations of BOD, CODMn, and organic phosphorus increased along with the depth which was especially evident in the water below 15 m. Simultaneously, due to the anaerobic conditions, organic nitrogen was low or close to zero. The study also revealed that the ratio between POC and DOC increased, especially at 1 m and 5 m depths, and that deeper down the increase was smaller.

PL

Obserwacje prowadzono na niewielkim (6 ha), lecz głębokim (23,3 m) Jeziorze Starodworskim w Olsztynie. W latach 1994 i 1995, w dwóch etapach, przeprowadzono zabieg inaktywacji fosforu w użyciem siarczanu glinu. Po około trzyletnim okresie utrzymywania się korzystnych zmian wywołanych tym działaniem, badania przeprowadzone w latach 1997-2004 wykazały tendencję wzrostową zawartości wszystkich analizowanych wskaźników materii organicznej. W powierzchniowej warstwie wód dominowała materia allochtoniczna (BOD/CODMo ok. 0,5) i istniały sprzyjające warunki do rozwoju zakwitów sinicowych (niski stosunek N/P). Stwierdzono wysoce istotne korelacje DOC i CODMn oraz POC i CODMo (odpowiednio: r = 0,696, r = 0,637, p < 0,01). Korelacje między BOD i chlorofilem a (r = 0,4317, p < 0,0°5) oraz między POC a stężeniem chlorofilu a, BOD i DOC (odpowiednio: r = 0,4622, r = 0,5100, r = 0,5000, p < 0,01) sugerują, że źródłem materii organicznej w powierzchniowej warstwie wód jeziora Starodworskicgo był nie tylko fitoplankton, ale ważną rolę odgrywała również produkcja wtórna oraz tempo i kierunek przemian martwej materii organicznej. Stężenia BOD, CODMn i fosforu organicznego wzrastały wraz z głębokością, co było szczególnie widoczne w wodach poniżej 15 m. Jednocześnie stwierdzano niewielką, bądź zerową ilość azotu organicznego, o czym decydowały występujące tam warunki beztlenowe. W okresie badawczym zaobserwowano wzrost udziału POC w stosunku do DOC - wyraźnie zaznaczony na głębokości 1 i 5 m oraz bardziej łagodny w głębszych partiach wód jeziora.

7

Wpływ zagospodarowania terenu na parametry hydrochemiczne wód i osadów dennych małych zbiorników wodnych dzielnicy Kortowo w Olsztynie

Tandyrak R., Grochowska J., Dunalska J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Nr 13

190-191