Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Eksploatacja zasobów wody podziemnej w Lublinie w latach 1955-2015

Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Sposób J.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1344--1349

EN

The paper presents issues related to the changes of groundwater with drawal in Lublin in the 20th and 21st centuries and their consequences. The research has been based on the analysis of published and archival materials of the Department of Hydrology, Maria Curie Skłodowska University in Lublin, and the Municipal Water and Sewerage Company in Lublin. The collected data have allowed for the preparation of groundwater contour maps for several hydrodynamic situations in 1955-2015. Assessment of the range and depth of the depression cone in zones of water intakes and in the city in the last 70 years was determined by comparison of the present-day groundwater contour map and the map for 1955. High water withdrawal in the 1980-ties has resulted in lowering of the groundwater table. In the last decades, after the marketization of water prices and economic changes, decrease of water withdrawal took place, which in the case of higher precipitation resulted in increased groundwater levels.

2

Monitoringowe badania źródeł Wyżyny Lubelskiej i Roztocza

Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Zielińska B.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

935--939

EN

Next to the Tatra Mountains, the Lublin Upland and Roztocze Region are areas featuring the occurrence of the most efficient springs in Poland. They are particularly fed from the Cretaceous aquifer, only in the north-western part of the region also by waters circulating in the sediments of the Palaeocene, and in the boundary zone of Roztocze and Lublin Upland – Neogene. The earlier determination of occurrence of springs commenced in 1998, involving systematic measurements of approximately 70 selected springs. Monitoring measurements covered springs distributed in all of the physico-geographic regions with yield of more than 10 dm3/s. Measurements of the yield and physicochemical properties of water were performed annually in late spring. Data concerning 60 springs were compared for the period 1998–2014. The collected hydrometric materials permit the comparison of the dynamics of the yield and properties of water quality in both temporal and spatial terms. The mean spring yield amounted to 81.2 dm3/s. The mean value from the minimum yield decreased to 59.2 dm3/s, and from maximum increased to 132.7 dm3/s. The coefficient of yield irregularity varied from 1.6 to 5.9 for 90% of the analysed springs. Spring waters were distinguished by moderate mineralisation, reaction approximate to neutral, dominance of HCO3–Ca ions, and very high quality.

3

Dynamika stanu wód podziemnych w strefie pogranicza Roztocza Zachodniego i Wyżyny Lubelskiej w 2014 r.

Chabudziński Ł., Michalczyk Z.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/1

639--644

EN

The paper presents the dynamics of the groundwater levels characterised in 2014 for 12 dug wells located in the border zone of Western Roztocze and the Lublin Upland. Data showing groundwater level fluctuations were obtained using automated pressure water level recorders installed in wells dug in 2013. Data used for characterisation of the meteorological conditions were provided by the weather station in Janów Lubelski; they comprised daily precipitation values, mean daily values of air temperature at a height of 2.0 m above the ground level, and mean daily values of soil temperature at a 0 m level. The analysis was based on the characteristics of each well in terms of their location and groundwater level fluctuations. The collected material was used in an attempt at verification and completion of assumptions presented by Malinowski (1974) and Janiec (1984) concerning the types of dynamics of groundwater levels characteristic for this region.

4

Zmiany wydajności źródeł w Wierzchowiskach w latach 1970–2012 (Roztocze Zachodnie)

Michalczyk Z., Chabudziński Ł.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2013

|

nr 456 Hydrogeologia z. 14/2

405--411

PL

W opracowaniu przedstawiono zmiany wydajności dwu zespołów źródeł w Wierzchowiskach, położonych na obszarze Roztocza Zachodniego, dających początek górnej Sannie. Podstawą opracowania były własne pomiary wydajności wykonywane od 1970 r., uzupełnione danymi publikowanymi. Średnia wydajność, obliczona z ponad 190 pomiarów wykonanych w latach 1959–2012, wynosiła w źródłach Dworskich 48,0 dm3• s–1, a w Stokach 128,7 dm3• s–1. Zmiany wydajności obu źródeł były zbliżone, z dominacją rytmu wieloletniego. Reakcja źródeł na zasilanie, podobnie jak i stanów wód podziemnych poziomu roztoczańskiego, następuje po dłuższym okresie występowania wysokich lub niskich opadów atmosferycznych. W ujęciu miesięcznym, nie stwierdzono bezpośrednich relacji między zasilaniem i wydajnością źródeł. Jest to efekt powolnego przepływu wody opadowej przez grubą strefę aeracji, w której część stropową tworzą osady lessu eolicznego.

EN

The paper presents changes in the discharge rate of two spring complexes in Wierzchowiska, Western Roztocze, which give rise to the upper Sanna River. The study was based on own measurements of discharge carried out since 1970 and complemented with published data. The mean discharge rate calculated for over 190 measurements performed in 1959–2012 was 48.0 dm3• s–1 in the Dworskie springs and 128.7 dm3• s–1 in the Stoki spring. The changes in the discharge rate of both types of springs were comparable, with the dominance of a long-term rhythm. The reaction of the springs to recharge, likewise in the case of groundwater table in Roztocze, occurs after a long-term period of high or low atmospheric precipitation levels. On a monthly basis, no direct correlations were found between recharge and discharge of the springs. This was related to the slow rate of precipitation water flow through the thick aeration zone, the top part of which is represented by aeolian loess sediments.

5

Hydrochemical characteristics of a spring snowmelt flood in the Upper Wieprz River basin (Roztocze region) in year 2006

Chmiel S., Maciejewska E., Michalczyk Z.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13b

57-67

EN

In order to help develop a better understanding of relevant catchment processes, this paper presents the changes in physico-chemical features of the Wieprz River water during the spring snowmelt flood of 2006. The obtained results showed that the groundwater sampled from the springs and the water sampled from the river had a similar and quite stable composition of the basic physico-chemical features in the period of solely groundwater feeding (the river is fed only with the water coming from underground sources). The physico-chemical composition of river water during snowmelt depended on the contribution of surface runoff in total outflow and the flood phase. The correlation coefficients between the discharge in the Wieprz River and the concentrations in the studied indices were significantly negative: pH, SEC, HCO3, Ca, Mg, Na, Sr, SiO2, Cl, SO4, F. Significantly positive correlations associated with an increase in discharge were observed in the case of: K, NO3, NO2, total organic carbon, chemical oxygen demand and biochemical oxygen demand. Step and bidi-rectional responses were noted during the snowmelt flood in the case of the content of NH4 and PO4.

PL

W pracy przedstawiono zmiany cech fizyczno-chemicznych wody rzeki Wieprz w Guciowie (SE Polska) w czasie wiosennego wezbrania roztopowego 2006 roku. Wyniki badań wykazały, że wody gruntowe pobrane ze źródeł oraz wody pobrane z koryta rzeki Wieprz w okresie wyłącznego zasilania podziemnego, miały zbliżony i stabilny skład podstawowych wskaźników fizyczno-chemicznych. Podczas roztopów wartości parametrów fizyczno-chemicznych wody w rzece były uzależnione od stopnia przemarznięcia pokrywy glebowej, udziału spływu powierzchniowego w odpływie całkowitym oraz fazy wezbrania. Współczynniki korelacji między przepływem wody w rzece Wieprz a stężeniem badanego wskaźnika były istotne ujemne w przypadku: pH -0,78, SEC -0,92, TH -0,92, HCO3 -0,93, Ca -0,89, Mg -0,88, Na -0,81, Sr -0,87, SiO2 -0,81, Cl -0,87, SO4 -0,83, F -0,59. Istotnie dodatnie zależności związane ze zwiększeniem przepływu zanotowano w przypadku: K 0,73, NO3 0,71, NO2 0,58, TOC 0,62, COD 0,63 i BOD 0,62. Skokową i różnokierunkową reakcję podczas wezbrania roztopowego notowano w przypadku: NH4 0,34 i PO4 0,13.

6

Evaluation of the hydrological role of wetlands in the Włodawka River catchment (Polesie Lubelskie)

Turczyński M., Michalczyk Z., Chmiel S., Mięsiak-Wójcik K., Głowacki S.

Journal of Water and Land Development

|

2009

|

no. 13b

109-123

EN

The Włodawka River catchment of an area of 725 km² covers the central and eastern part of the Łęczna-Włodawa Lake District. Evaluation of the role of hydrogenic areas in runoff creation was based on materials of the Department of Hydrography and the Institute of Meteorology and Water Management data. The analysis was conducted for selected catchments in which additional hydrometric measurements and water quality tests were done. Such parameters as: the share of hydrogenic surfaces in total catchment area, types of wetlands, their hypsometric location and position with reference to drainage streams were taken into consideration for evaluation. The degree of anthropogenic transformation of the marshland was expressed in terms of density and depth of the drainage ditches that dissect it. It was found that the drained gyttja of Krowie Bagno plays a considerable role in increasing the minimum discharge. Wetlands in the Włodawka River catchment influence the conditions of the runoff and water quality, which is noticeable, primarily, in the concentration of organic carbon, and of nitrogen and phosphorus compounds.

PL

Zlewnia Włodawki o powierzchni 725 km² została uformowana przede wszystkim przez połączenie wielu podmokłych obszarów bezodpływowych w spójny hydrologicznie system. Składa się on z 13 zlewni cząstkowych. Obszary podmokłe zajmują 31% zlewni, a w zlewniach cząstkowych ich udział wynosi od 12 do 56%. Niektóre z nich stanowią cenne przyrodniczo fragmenty Poleskiego Parku Narodowego, jego otuliny oraz Sobiborskiego Parku Krajobrazowego, tworzących Międzynarodowy Rezerwat Biosfery. Ich morfometria, budowa geologiczna oraz użytkowanie ziemi wykazują duże zróżnicowanie, co przejawia się złożonym obiegiem wody. Badane zlewnie na znacznych przestrzeniach porozcinane są siecią rowów melioracyjnych, których średnia gęstość wynosi 2 km·km-², osiągając w zlewniach cząstkowych wartość około 5 km·km-², a w obrębie obszarów podmokłych nawet 8,5 km·km-² (Krowie Bagno). Średni odpływ jednostkowy w zlewni Włodawki w latach 1984-2008 wynosił 3,33 dm³ ·s-¹ km-². Chwilowe odpływy jednostkowe w okresach letnich na terenie niektórych zlewni zmniejszają się do 0,1 dm³ ·s-¹ ·km-². Trwały odpływ zarejestrowano wówczas z obszarów podmokłych. W wodach rzeki Włodawka i jej dopływów stwierdzono dużą zawartość węgla organicznego (8-36 mg·dm-³). Ze zlewni Włodawki odprowadzane było w latach 2007-2008 przeciętnie 2436 t·rok-¹ DOC, z czego ponad 90% pochodzi z obszarów organogenicznych. Średni odpływ azotu w latach 2007-2008 wynosił 237 t·rok-¹, a fosforu 21,6 t·rok-¹. Wyniki badań wskazują na złożony system krążenia wody w zlewni Włodawki oraz na decydujący wpływ obszarów podmokłych w kształtowaniu jej ilości i jakości. W tej sytuacji racjonalne gospodarowanie wodą wymaga zorganizowania stałej sieci monitoringu hydrologicznego i hydrochemicznego, obejmującego Włodawkę i jej zlewnie cząstkowe, a ewentualne zabiegi hydrotechniczne powinny doprowadzać do spowolnienia odpływu i zatrzymywania wody w zlewni. Jednakże ze względu na znaczny potencjał eutroficzny wód rzecznych budowa dużych zbiorników retencyjnych na badanym obszarze będzie wpływała niekorzystnie na jakość wód.

7

Hydrogeomorfologiczne skutki intensywnych opadów na międzyrzeczu Bystrzycy i Giełczwi (Wyżyna Lubelska)

Michalczyk Z., Janicki G., Rodzik J., Siwek K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 4

30--41

PL

W dniach 31 lipca-6 sierpnia 2005 w okolicy Lublina wystąpiły wysokie, intensywne opady (tab. 1). Największy z nich miał miejsce w nocy z 3/4 sierpnia - w dwu stacjach jego wysokość przekroczyła 100 mm (ryc. 1). Był to opad o zmiennym natężeniu do 1 mm/min., trwający 4-5 godzin. W obszarze ok. 400 km2, objętym izohieta 100 mm, wystąpił intensywny spływ powierzchniowy, o skutkach erozyjnych. Wielkość spływu w terenie rolniczym uwarunkowana była użytkowaniem ziemi, struktura upraw oraz rozłogiem pól i przebiegiem dróg. Dominacja upraw zbożowych determinowała na stokach przewagę spływu rozproszonego oraz niewielkiego spłukiwania. Tylko na niewielkiej powierzchni: dróg, upraw roślin korzeniowych oraz pól o glebie spulchnionej, miała miejsce koncentracja spływu i erozja linijna (ryc. 3). Maksymalna wielkość erozji w skali pola osiągnęła: 200 t/ha materiału przemieszczonego i 70 t/ha materiału odprowadzonego, obniżenie powierzchni pola o 5 mm, a wypukłych fragmentów stoku do 8 cm. Depozycja materiału, w postaci stożków i pokryw proluwialnych, miała miejsce w dnach suchych dolin. Skoncentrowany spływ uformował tu epizodyczne koryta: transportowe i depozycyjne w wyłożonych zbożach oraz erozyjne w uprawach z gleba odsłonięta. Poniżej przecinających je dróg powstały kotły eworsyjne, o objętości do 50 m3, z odsypami wyerodowanego materiału. Większość uruchomionego materiału glebowego pozostała w obrębie suchych dolin, natomiast spływ wody stanowił główne źródło zasilania wezbrań w dolinach rzecznych. Odpływ jednostkowy ze zlewni suchych dolin, o powierzchni do 5 km2, osiągał wielkość 1-2,5 m3/s/km2. W dolinach małych cieków perenialnych, o powierzchni zlewni.

EN

On the 31st July-6th August 2005 in Lublin surroundings, high and intensive rainfalls appeared (Table 1). The highest one took place at night of 3rd-4th August and its level exceeded 100 mm in two stations (Fig. 1). It was the rain of changeable intensity to 1 mm·min-1, lasting 4-5 hours. In the area of 400 square kilometers enclosed with 100 mm isohyet, an intensive runoff with erosional effects appeared. Its size in rural area was conditioned by land use, crop structure, field pattern and road network. Majority of corn fields determined the predominance of dispersed runoff and little rainwash. Concentration of runoff and linear erosion took place only on small area of: roads, fields with root plants and fields of aerated soil (Fig. 3). The maximum of erosion rate in the field scale reached: 200 t·ha-1 of translocated material and 70 t·ha-1 of carried material, field surface lowering by 5 mm and convex parts of slope by 8 cm. Deposition of material, in form of fans and proluvial covers took place in dry valley floors. Concentrated runoff formed here episodic channels: transport and deposition in channels being flat and erosional channels in crops with uncovered soil. Below roads crossing the channels, potholes with the capacity to 50 m3 and bars of eroded material were formed. Most of moved soil material was left within dry valleys whereas water runoff was the main source of flood waters in river valleys. Specific outflow from dry valley catchments, with the area of 5 square km, reached 1-2.5 m3 (s·km2)-1. In valleys of small perennial flows with catchment area less than 50 square km (for instance: Skrzyniczanka, upper Stawek and Sierotka Streams), located in zone of the highest rainfall, local floods appeared. They caused losses in road and hydrotechnical infrastructure. Waves from these catchments, with specific outflow to 0.8 m3 (s·km2)-1, caused relatively smaller flood waters in higher valleys in next days (Fig. 2). Five-times growth of flow in Biskupice on the Giełczew River and seven-times one in Sobianowice on the Bystrzyca river occurred. On 4th-11th August period, about 12 mm of water flowed from these catchments but in the Czerniejówka catchment, level of groundwater raised about 30-70 cm.

8

Changes of springs' yield of Lublin Upland and Roztocze Region in 1998-2008

Michalczyk Z., Chmiel S., Głowacki S., Zielińska B.

Journal of Water and Land Development

|

2008

|

no. 12

113-126

EN

Lublin Upland and Roztocze region are known for the occurrence of a large number of springs of high yield. These springs are fed mainly from Cretaceous or Tertiary water-bearing horizon. In order to determine variability of springs' yield, 61 selected springs were analysed in spring periods of the years 1998-2008. Collected hydrometric materials allowed for comparing average and extreme yield values of springs in various physiographic regions within the period of 11 years. Average value was 76.1 dm³ ·s-¹, while the mean of the minimal yields was 44.7 dm³ ·s-¹ and of the maximal - 132.7 dm³ ·s-¹. Coefficient of irregularity of the springs' yield ranged from 1.5 to 5.0, which may lead to the conclusion that the springs' yield is constant or varies slightly. In some cases the irregularity was higher but it was determined by hydrogeological, meteorological and local factors.

PL

W latach 1998-2008 wykonywano w okresach wiosennych pomiary wydajności 61 charakterystycznych źródeł Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Jest to obszar występowania najwydajniejszych, poza regionem tatrzańskim, źródeł w Polsce. Zebrane materiały hydrometryczne świadczą o istotnym regionalnym zróżnicowaniu warunków zasilania rzek wodami podziemnymi. Tylko pośrednio wskazują na zmienność warunków hydrogeologicznych regionu, którego cechą jest występowanie wydajnych żródeł o wydajności dochodzącej nawet do 400 dm³ ·s-¹. Wydajność źródeł w znacznym stopniu decyduje o zasobności w wodę rzek, które w okresie bezopadowym są zasilane wyłącznie z zasobów podziemnych. Minimalne odpływy jednostkowe ze zlewni rzek wyżynnych praktycznie nie zmniejszają się poniżej 1 dm³ ·s-¹ ·km-², co wskazuje na znaczne zasoby wód podziemnych. Zebrane jednorodne materiały hydrometryczne umożliwiają porównanie wydajności średnich i skrajnych w okresie 11 lat na zróżnicowanym fizjograficznie obszarze Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Średnia wydajność 61 mierzonych źródeł wynosiła 76,1 dm³ ·s-¹, natomiast średnia z minimalnych wydatków zmniejszyła się do 44,7 dm³ ·s-¹, a z maksymalnych zwiększyła do 132,7 dm³ ·s-¹. Zatem średni współczynnik nieregularności wydatku mierzonych źródeł wynosi tylko 3,0. Corocznie mierzone źródła dostarczały łącznie 4600 dm³ ·s-¹ wody. W 2000 r., gdy stany wody podziemnej były wysokie, łączna wydajność osiągnęła 7400 dm³ ·s-¹, a w 2004 r. obniżyła się do 3500 dm³ ·s-¹. W pierwszych latach pomiarów - do 2000 r. - wydajność źródeł się zwiększała. W następnych latach utrzymywała się ona na poziomie wartości średnich z wielolecia. Współczynnik nieregularności wydajności źródeł przyjmował przeważnie wartości w zakresie 1,5-5,0, w związku z czym można zaliczyć badane źródła do grupy wypływów o stałej i mało zmiennej wydajności. W kilku przypadkach nieregularność wydatku źródeł była większa, o czym decydowały warunki hydrogeologiczne i meteorologiczne oraz czynniki lokalne, między innymi związane z gospodarczym wykorzystaniem wody.

9

Hydrologiczne konsekwencje eksploatacji złoża węgla kamiennego w rejonie Bogdanki (LZW)

Michalczyk Z., Chmiel S., Chmielewski J., Turczyński M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2007

|

nr 422

113-125

PL

W konsekwencji robót górniczych, prowadzonych od 1975 r. w południowo-zachodniej części Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego (Polesie Lubelskie), nastąpiła zmiana rzeźby terenu i stosunków wodnych. Działalność górnicza powoduje przesunięcia działów wodnych oraz zmiany układu wód powierzchniowych i podziemnych, a także prowadzi do przekształcania ich jakości. Na obszarze górniczym, w wyniku eksploatacji złóż węgla "na zawał" oraz dużego obniżenia ciśnienia wód naporowych piętra jurajskiego i karbońskiego wytworzyły 4 niecki osiadań (dwie z nich są stale wypełnione wodą) oraz powstała hałda usypana ze skały płonnej. Zmieniają się kierunki przepływu płytkich wód podziemnych, następuje zwiększenie mineralizacji wód podziemnych i powierzchniowych oraz przyspieszenie ich odpływu. Największe zagrożenia dla środowiska wynikają ze zmian stosunków wodnych, zarówno w aspekcie ilościowym jak i jakościowym, zachodzących w sąsiedztwie cennych przyrodniczo ekosystemów Poleskiego Parku Narodowego. Dla ochrony tych obszarów pojezierza konieczne jest utrzymanie na obszarze górniczym zbiorników wodnych w nieckach osiadań, jak również zapobieganie rozprzestrzenianiu się wód nadmiernie zeutrofizowanych i zmineralizowanych.

EN

The mining work has been carried out in the south-western part of the Łęczna-Włodawa Lake District (Lublin Polesie) since 1975. It has caused changes in the ground surface relief and water relations. Mining activities cause shifting of watersheds and changes in the pattern of surface-and ground-waters, including their quality. Four subsidence basins - 2 of them permanently filled with water - and a mine tip of waste rock have formed in the mining area due to caving and a considerable decrease in the pressure of waters in the Jurassic and Carboniferous horizons. The flow directions of shallow-lying groundwater change, mineralization of ground- and surface waters increases and their run-off accelerates. Those quantitative and qualitative changes in the water conditions in the area of the valuable ecosystems of the Polesie National Park pose a serious threat to the environment. In order to protect this part of the Lake District, it is necessary to maintain the water reservoirs in the subsidence basins and to prevent the distribution of the increasingly eutrophic and mineralized waters.

10

Rola obszarów wiejskich w tworzeniu i wykorzystaniu zasobów wodnych w Polsce

Michalczyk Z.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2a

13-24

PL

Za obszary wiejskie przyjęto tereny znajdujące się poza granicami administracyjnymi miast. Są to obszary o bardzo zróżnicowanym stopniu zagospodarowania i zainwestowania, w których tworzą się zasoby wody. O ich wielkości decydują głównie opady atmosferyczne, natomiast jakość i rozdział na poszczególne fazy obiegu wody wynika z cech środowiska oraz ze stanu i charakteru działalności gospodarczej. Celem pracy jest przedstawienie, na tle struktury użytkowania gruntów, stanu wykorzystania wody i jej jakości oraz wskazanie roli obszarów wiejskich w ochronie zasobów wody w Polsce. Sygnałem do pracy było pojawienie się długotrwałej i głębokiej niżówki w okresie lata 2003 r. Podstawę opracowania stanowiły publikowane materiały IMGW oraz dane statystyczne GUS. Dokumentują one stan i poziom wykorzystania zasobów wody i środowiska w pierwszym roku trzeciego tysiąclecia.

EN

Rural areas occupy the majority of the area in Poland . They are the areas of a varying degree of land development and investment, where water resources of the country are formed. The volume of water resources depends mainly on precipitation while their quality and distribution into cycle phases are the resultant of environmental features and of the condition and character of the economy. The use of the environment up to now has not, for the most part, resulted in intense anthropogenic impact. The aim of the study was to present water resources, their quality and management against a background of land use structure and to indicate the significance and tasks of rural areas for environmental protection. The study was prompted by the occurrence of a prolonged and deep low-water period during the summer of 2003. It was based on materials published by IMGW and statistical data by GUS. They document the condition and degree of utilisation of water resources and the environment during the first year of the third millennium.

11

Modernizacja oraz monitorowanie pracy napędów wentylatorów przy szybie Leopold w ZGE Sobieski Jaworzno III

Kocurek J., Zdrzałek J., Hefczyc M., Michalczyk Z.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2001

|

nr 9

96-100

PL

W artykule omówiono modernizację napędów dwóch wentylatorów szybu Leopold w ZGE Sobieski Jaworzno III przez zastosowanie jednego, przełączalnego układu kaskadowego. Przed modernizacją wentylatory napędzane były silnikami synchronicznymi. Do rozruchu, po raz pierwszy dla napędów wentylatorów, zastosowano układ rezystorowo– stycznikowy i samoczynne przełączenie do pracy w układzie kaskady. Silnik każdego wentylatora i przekształtnik kaskady, zasilane są przez jeden wspólny wyłącznik mocy 6 kV. Dla zmniejszenia oddziaływania napędu na sieć zasilającą, zastosowano kompensację mocy biernej.

EN

The article describes modernisation of two fans drives at "Leopold" shaft of SOBIESKI -JAWORZNO III Mining and Power Plant using a single switchable cascade system. Before modernisation fans were driven by synchronous motors. For the first time to start fan drives a resistor - contacting unit and automatic switching to operation in cascade system were used. Motor of each fan and cascade converter are supplied by a single circuit breaker of 6 kV.To reduce drive influence on power supply network the reactive power compensation has been used.

12

Monitoringowe badania stanu jakości wód oraz skażeń radiochemicznych gleb i roślinności Roztocza

Chibowski S., Chmiel S., Michalczyk Z., Solecki J., Szczypa J.

Przegląd Geologiczny

|

1998

|

Vol. 46, nr 9/1

873-880

PL

Na obszarze polskiego i ukraińskiego Roztocza przeprowadzono w letnich miesiącach 1995 i 1996 r. monitoringowe badania jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz poziomu aktywności radiochemicznej gleb i roślinności. Na tej podstawie określono parametry fizykochemiczne wody oraz wskazano na niewielki stopień ich antropogenicznego przekształcenia. Radioaktywność gleb i roślinności jest kształtowana głównie przez obecność potasu-40 i naturalnych izotopów promieniotwórczych. Skażenie gleb cezem 137, głównie pochodzenia czernobylskiego, stanowi ok. l0% wszystkich izotopów promieniotwórczych.