Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 22

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W przemyśle motoryzacyjnym coraz częściej konwencjonalne metody spajania, takie jak zgrzewanie oporowe czy spawanie MIG/MAG, zastępowane są technologiami laserowymi. Artykuł prezentuje przykłady zastosowania nowoczesnych technologii laserowych do produkcji nowego Volkswagena Craftera we Wrześni. Omówione w nim zostały budowa i podstawy działania laserów włóknowych, rozróżnienie laserów emitujących wiązkę pojedynczą i potrójną, a także charakterystyka procesów spawania i lutospawania laserowego. Przedstawione zostały również rezultaty wykorzystania opisanych technologii do spajania blach karoseryjnych.
EN
Nowadays more and more conventional jointing methods used in an automotive industry like a resistance welding or MIG/MAG welding are replaced by laser techniques. This article presents some examples of modern laser technology used during production of the new model of Volkswagen’s Crafter in the factory located in Września. In the above article construction and theoretical background of an action of fiber lasers as well as characteristics of laser welding and braze welding processes were discussed. Also the results of mentioned techniques used during the bonding of body sheets were presented.
EN
The process of projection welding is widely used in the automotive industry, e.g. when welding nuts or joining thin car body sheets. The article presents the possible replacement of projection resistance welding with two-sided spot resistance welding performed using an electrode having a smaller work area than that of electrodes used in projection welding. The comparative study involved the performance of technological tests involving both welding methods. Elements subjected to welding were front door frames of a Volkswagen Cratfer (i.e. a light commercial van) manufactured by the Volkswagen factory in Września, Poland. The joints obtained in the technological tests were subsequently subjected to visual and destructive tests.
PL
Proces zgrzewania garbowego jest szeroko wykorzystywany w przemyśle motoryzacyjnym do przygrzewania nakrętek, a także do spajania cienkich blach karoseryjnych. W artykule przedstawiono możliwość zastąpienia zgrzewania rezystancyjnego garbowego zgrzewaniem punktowym dwustronnym elektrodą o mniejszej powierzchni roboczej (w porównaniu do zgrzewania garbowego). Badania porównawcze polegały na przeprowadzeniu technologicznych prób zgrzewania dla obu metod zgrzewania. Jako elementy zgrzewane wykorzystano ramkę drzwi przednich samochodu użytkowego Crafter, produkowanego w fabryce firmy Volkswagen we Wrześni. Uzyskane połączenia poddano ocenie wizualnej, a także przeprowadzono badania niszczące.
PL
W artykule przedstawiono szczególną lokalizację Kopalni Wapienia „Czatkowice” sp. z o.o. względem obszarów chronionych, w tym Natura 2000, utworzonych dla ochrony siedlisk i gatunków nietoperzy. Opisano działania prewencyjne, które wykonano przed rozpoczęciem eksploatacji wapienia w obszarze nowej koncesji, i te podejmowane na bieżąco w celu ochrony chiropterofauny. Dokonano porównania wyników monitoringu liczebności populacji nietoperzy dla uchwycenia ewentualnego wpływu na nią odkrywkowej eksploatacji górniczej. Przedstawiono wyniki dodatkowych niż wymagane badań monitoringowych, prowadzonych we wczesnej fazie realizacji inwestycji.
EN
Kopalnia Wapienia „Czatkowice” sp. z o.o. carries out concession activities in protected areas and in the vicinity of Natura 2000 areas that were created for the protection of bats. Monitoring carried out by a chiropterologist on behalf of the company indicates that the number of hibernating bats in nearby caves has been increasing. Also, no deterioration in any of the state parameters of wintering areas has been observed. The monitoring results of the reproductive colonies and summer hiding-places show no decline in number or deterioration in the quality of habitats. Additionally, in relation to the implementation of investment projects in woodlands, in order to compensate for loss of summer feeding grounds and migration corridors, the company has created a wide forest belt. Previous studies have shown no negative impact of mining activities in Czatkowice on the bat fauna. The studies will be continued in order to identify possible, adverse changes in the size of population and the condition of bat habitats, and to take corrective action.
PL
Osoby dojeżdżające do pracy generują codziennie dużą liczbę podróży, w tym realizowanych samochodem, przyczyniając się do powstawania zatłoczenia komunikacyjnego. Negatywne następstwa użytkowania samochodów rozważać należy również pod kątem problemów odczuwanych przez pracowników, pracodawców oraz społeczności lokalne, funkcjonujące w sąsiedztwie zakładów pracy. Komisja Europejska wskazuje na konieczność realizacji działań zorientowanych na zmianę zachowań komunikacyjnych osób podróżujących do pracy. W Zielonej Księdze oraz „Planie działania na rzecz mobilności w miastach” podkreślono istotną rolę przedsiębiorstw oraz jednostek publicznych, których promobilnościowa strategia może kształtować zachowania komunikacyjne pracowników. Istnieje zatem potrzeba organizacji w miastach działań edukacyjnych i marketingowych skierowanych do osób pracujących oraz zachęcania przedsiębiorstw do tworzenia tzw. planów mobilności. W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących skuteczności planów mobilności dla miejsc pracy oraz opisano działania realizowane przez zagraniczne władze lokalne, regionalne i krajowe, zachęcające pracodawców lub wymuszające na nich obowiązek realizacji projektów zrównoważonej mobilności. Ponadto przedstawiono wyniki kampanii „Do pracy jadę rowerem”, promującej ruch rowerowy w dojazdach do pracy w Gdyni.
EN
Commuters generate a large number of trips, including those realized by car, contributing with the increase of traffic congestion. The negative consequences of car use must be considered also in terms of inconveniences experienced by employees, employers and local communities of the neighboring areas. The European Commission notes the need to implement activities aimed at commuters’ behavior change. In the “Green Paper” and the “Action Plan on Urban Mobility” the important role of enterprises and public entities has been highlighted, since their mobility strategy can shape the employees’ travel behaviors. There is a need for organization of educational and marketing activities addressed to the commuters and for encouragement of business to create so-called mobility plans. The article presents the results of research on the effectiveness of mobility plans for work places and describes the activities carried out by foreign local, regional and national authorities to encourage employers or force them to implement the sustainable mobility projects. In addition, the results of the campaign “I go to work by bike”, promoting cycling among commuters in Gdynia, are presented.
PL
Występowanie złóż na obszarach chronionych, tj. w parku krajobrazowym czy leżących w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu przyrody i obszarów Natura 2000, nie wyklucza prowadzenia eksploatacji, pod warunkiem utrzymania w należytym stanie występujących w nich cennych elementów przyrody. Przykładem jest tu KW Czatkowice.
6
Content available remote Wybrane aspekty świadczenia usługi powszechnej na rynku energii elektrycznej
PL
Na wstępie należy zauważyć, że w ustawie − Prawo energetyczne nie funkcjonuje pojęcie usług powszechnych. Znają je natomiast zarówno Prawo telekomunikacyjne, jak i Prawo pocztowe. Nie jest więc pojęciem charakterystycznym tylko dla jednego, określonego sektora.
PL
W artykule przedstawiono analizę wpływu zmiany polskiej normy PN-V-87000:2011 na polski rynek kamizelek kuloodpornych. Stwierdzono, że pozytywne wyniki testu dla klasy K1A wymagają za każdym razem innej liczby warstw pakietu balistycznego, w zależności od producenta pocisku stosowanego do badań. Wyniki pokazują, że trudno jest porównać wyniki uzyskane w różnych akredytowanych laboratoriach balistycznych.
8
Content available remote Analysis of water intake screen’s performance under various conditions
EN
The article presents the problem of ichthyofauna protection in aquatic ecosystems. One of the possible solutions to protect the fish and fry in the water intakes is the use of properly designed water intake screens. The article presents the results of numerical calculations performed in Autodesk Simulation CFD software considering the performance of water intake screen under various conditions.
PL
W artykule przedstawiono problem ochrony ichtiofauny w ekosystemach wodnych. Jednym z możliwych rozwiązań stosowanych w celu ochrony ryb i narybku w ujęciach wodnych jest wykorzystanie odpowiednio zaprojektowanej czerpni. W artykule zamieszczono wyniki obliczeń numerycznych wykonanych w programie Autodesk Simulation CFD uwzględniające pracę czerpni w różnych warunkach.
9
Content available remote Służebność przesyłu. Nowe orzecznictwo
PL
Nowelizacją z 30 maja 2008 r. wprowadzono do Kodeksu cywilnego (dalej KC) trzeci rodzaj służebności – służebność przesyłu, uregulowaną w rozdziale III działu III (art. 3051 – 3054 KC).
10
Content available remote Projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku
PL
W sierpniu 2014 r. Ministerstwo Gospodarki opublikowało Projekt Polityki energetycznej Polski do 2050 roku (wersja 0.1) (dalej: PEP2050). Wraz z tym dokumentem upubliczniono także ocenę realizacji Polityki energetycznej Polski do 2030 r. oraz wnioski z analiz prognostycznych na potrzeby Polityki energetycznej Polski do 2050 r.
PL
Cechą charakterystyczną obszarów wiejskich w Polsce jest różnorodność i bogactwo dziedzictwa kulturowego obejmującego takie elementy jak zabytki architektury i budownictwa, tradycje ludowe, rękodzielnicze, kulinarne czy folklor. Treści kulturowe mogą stanowić potencjalny czynnik rozwoju turystyki na danym obszarze. Celem artykułu było wskazanie aktualnych kierunków działań w zakresie wykorzystania dziedzictwa kulturowego w rozwoju oferty turystycznej w gminach wiejskich należących do Lokalnych Grup Działania w województwie małopolskim. Kluczowymi elementarni realizowanych projektów są odpowiednie zagospodarowanie turystyczne oraz zarządzanie lokalnym dziedzictwem kulturowym i jego promocja, co przybierać może charakter strategii dyferencjacji. Podejmowane działania ukierunkowane są na kreowanie i dostarczanie na rynek kompleksowych produktów i usług turystycznych, dostosowanych do zróżnicowanych potrzeb i oczekiwań turystów. Szczególnie aktywne w tym zakresie są cztery Lokalne Grupy Działania: Dolina Karpia, Na Śliwkowym Szlaku, Partnerstwo na Jurze i Podbabiogórze.
EN
The characteristic feature of rural areas in Poland is the diversity and wealth of cultural heritage comprising such components as: architectural monuments, folk traditions, traditional cuisine and handicraft and folklore. The cultural content can constitute a potential tourism development factor in a given area. The objective of this article is to delineate the current directions of activities in the utilisation of cultural heritage to develop tourism offer in urban and rural municipalities belonging to Local Action Groups in Lesser Poland Voivodeship. The realised projects aim for appropriate development, management, and promotion of cultural heritage, which can become a strategy of differentiation. The objective of these activities lies in the creation and delivery of comprehensive tourism products and services to the market adjusted to the diverse needs and expectations of tourists. Four Local Action Groups are especially active in this field: Dolina Karpia (Carp Valley), Na Śliwkowym Szlaku (Plum Trail), Partnerstwo na Jurze (Jura Partnership) and Podbabiogórze (Babia Góra Foothills).
EN
The paper presents a project of a building heating system thermomodernization. Currently, the building is not insulated which results in great heat losses and, consequently, high maintenance costs. The essential calculations performed by the Audytor OZC 4.8 Pro programme enable to estimate the range of a thermomodernization and payback period of thermomodernization. The report contains ecological analysis showing the annual reduction of the pollutants released into the atmosphere.
PL
W artykule przedstawiono projekt termomodernizacji systemu grzewczego budynku. Aktualnie budynek nie jest ocieplany, co wiąże się z dużymi stratami cieplnymi, skutkującymi wysokimi kosztami ogrzewania. Wykorzystanie programu Audytor OZC 4.8 Pro umożliwiło określenie zakresu działań termomodernizacyjnych oraz wyznaczenie prostego okresu zwrotu nakładów inwestycyjnych. Analiza ekologiczna wykazuje roczne zmniejszenie emisji substancji zanieczyszczających.
PL
Nowelizacją z 11 września 2013 r. do ustawy − Prawo energetyczne wprowadzono rozwiązania, które łącznie składają się na system wsparcia odbiorców wrażliwych. Sama idea systemu wsparcia odbiorców wrażliwych nie jest nowa, w niektórych państwach Unii Europejskiej tego typu systemy powstały znacznie wcześniej. W pozostałych krajach – podobnie jak w Polsce – stworzenie systemu było konsekwencją implementacji dyrektyw III pakietu liberalizacyjnego w 2009 r.
PL
W ciągu najbliższych lat wejdzie w życie ustawa o OZE. Czy wprowadzenie nowych przepisów i regulacji odnoszących się do budownictwa mieszkaniowego będzie odpowiedzią na wszechobecny projektowy „Fast food”? W artykule podany został przykład nowego projektu domu ze zintegrowanym systemem energetycznym, który powstał podczas projektu EKOkreatywni – Przedsiębiorczy Projektanci Przyszłości. Celem projektu było stworzenie innowacyjnego, niskoenergetycznego budynku, który ma stać się przykładem domu przyszłości.
EN
In the coming years, will enter into force the Law on RES. Will the introduction of new rules and regulations for housing will be a response to the ever-design “Fast food”? In this paper, the example of the new home design with integrated power system, which was developed during the project EKOkreatywni – Enterprising Designers of the Future. The aim of the project was to create an innovative, low-energy building that has become an example of the future home.
PL
Zagospodarowanie turystyczne dawnych fortyfikacji wymaga odpowiedniej polityki inwestycyjnej oraz zabiegów konserwatorskich i rekonstrukcyjnych. Racjonalne i uzasadnione inwestycje w zakresie zagospodarowania turystycznego mogą przyczynić się do ochrony krajobrazu warownego. Celem artykułu był przegląd kierunków rozwoju zagospodarowania turystycznego w zamkach i dworach obronnych tworzących krajobraz warowny w Polsce i związanych z tym działań konserwatorskich i rekonstrukcyjnych. Szczególną uwagę zwrócono na dwór obronny (kasztel) Gładyszów w Szymbarku, zespół zamkowy w Korzkwi i Zamek Dunajec w Niedzicy w województwie małopolskim. Nadawanie nowych funkcji obiektom fortecznym przy jednoczesnej prawnej ochronie zabytków, krajobrazu i przyrody stwarza możliwość zrównoważonego rozwoju turystyki w krajobrazie warownym. Dawne fortyfikacje współcześnie stają się miejscem rozwoju turystyki kulturowej, a także np. konferencyjnej i biznesowej.
EN
Developing tourism of historic fortifications requires appropriate investment planning along with conservation and restorative work. Sensible and well-planned investments to facilitate tourism can help to preserve historic landscapes. The aim of this article is to review the current situation of how tourism of castles and fortified manor houses is being developedg and how it could be further implemented in Poland to combine it with restoration and reconstruction efforts. Particular attention was paid to the fortified manor house, or castle, formerly of the Gładysz family in Szymbark, the castle in Korzkiew and the Dunajec Castle in Niedzica in the Małopolskie Voivodeship. Giving new purpose to historic fortifications while at the same time providing legal protection of historic sites, landscapes and the environment is an opportunity for sustainable development of tourism at these sites. Historic fortifications are increasingly becoming the focus of cultural tourism, and are being used as attractive sites for conferences and business functions.
EN
The paper presents newly developed slow-burning, warning vest designed for Police officers. All materials forming the vest meet the requirements of PN-EN 471 + Al: 2008, "Clothes-visibility warning for professional use. Test methods and requirements " and PN-EN ISO 15025:2005 determination of resistance to ignition of textiles". Taken a test batch of slow-burning new elaborated vest. Police Headquarters has selected officers from two departments (Prevention and Traffic) for performance tests. Vests with proper dimensions match the dimensions of a sample of officers selected for testing. To facilitate the collection of opinions on the characteristics used jackets designed questionnaire, the results are shown in the chart.
PL
W związku z tendencjami do wprowadzania w krajowej energetyce zawodowej zwiększonej ilości biomasy i innych materiałów do współspalania z węglem, ważnym zagadnieniem staje się zwrócenie uwagi na jakość popiołów lotnych powstających w procesach współspalania, z punktu widzenia wykorzystania ich w budownictwie. W artykule przedstawiono wyniki badań popiołów lotnych uzyskanych z procesów współspalania przy wykorzystaniu większej ilości materiałów do współspalania z węglem niż to zakłada aktualnie obowiązująca norma PN-EN 450-1:2009. Uzyskane wyniki badań pokazują, że stosowanie zwiększonej ilości biomasy lub innych materiałów do współspalania w istotny sposób zmienia właściwości popiołów lotnych, ich skład chemiczny oraz właściwości fizyczne. Wszystkie te zmiany powodują, że popioły ze zwiększoną ilością materiałów w procesie współspalania oddalają się swoimi właściwościami od wymagań normowych.
EN
With reference to the tendency to make the national power industry increased of biomass amount and other materials for co-incineration with coal is an important issue to draw attention to the quality of fly ash released from coincineration processes, in view of its use in building materials production. The article presents the tests results of fly ashes obtained from co-incineration processes where used more materials for co-incineration with coal than is assumed in currently applicable standard PN-EN 450-1:2009. An additional trial of biomass incineration in the laboratory was carried out in order to determine the chemical and phase composition of the various types of biomass and to assess the impact of specific properties of this ash on the quality of received materials with its participation and possibly indicate the appropriate directions for its use. The obtained results show that the use of increased amounts of biomass or other materials to co-incineration significantly changes the properties of fly ashes, its chemical composition, mineralogical and physical properties. All these changes cause that the ashes with increased amount of biomass.
PL
Osady ściekowe są nieodłącznym produktem ubocznym procesów zachodzących w trakcie mechanicznego, chemicznego i biologicznego oczyszczania ścieków. Zgodnie z obowiązującym prawem zaliczane są do jednej z kategorii odpadów [1, 3]. Skład osadów ściekowych zależy od rodzaju oczyszczanych ścieków oraz stosowanych procesów ich oczyszczania [3]. Osady ściekowe charakteryzują się korzystnym składem chemicznym, stąd mogą odgrywać znaczną rolę w procesach glebotwórczych. W związku z powyższym celowe jest ich wykorzystanie w rolnictwie jako nawozu organicznego dostarczającego, podobnie jak pomiot kurzy, obornik, czy gnojowica, cennych i niezbędnych związków zarówno dla roślin, jak i drobnoustrojów zymogennych [14]. Czynnikami limitującymi rolnicze wykorzystanie osadów ściekowych jest zawartość metali ciężkich, szkodliwych związków organicznych, chorobotwórczych drobnoustrojów oraz konsystencja [21]. Osady zawierające dopuszczalne ilości niepożądanych związków chemicznych mogą zostać poddane obróbce biologicznej, w wyniku której zostaną przekształcone w nawóz spełniający wymagania agrotechniczne [21]. Jednym z najstarszych, a zarazem najbardziej powszechnych, sposobów zagospodarowania osadów ściekowych jest ich kompostowanie z dodatkiem materiału roślinnego, np. słomy.
EN
Sewage sludge is a valuable fertilizer, but its agricultural usage may be difficult because of the presence of pathogenic bacteria, viruses and fungi. Fungi present in the sewage sludge may cause fungal infections, allergic reactions and mycotoxin poisoning. Accordingly, the hygienisation of sewage sludge is necessary prior to their application on fields. One of the oldest and most widely used methods is composting of sludge with the addition of the plant material. The aim of the study was to investigate quantitative changes in populations of yeast and mould fungi in composted sewage sludge from municipal sewage treatment plants. The research material was digested sewage sludge from municipal sew-age treatment plant. The experience was carried out in a technical scale. Before starting the composting process, the sewage sludge was mixed with straw and sawdust in proportions of 1.0: 0.7: 0.3. The material prepared this way, was piled in a hall and periodically mechanically mixed for aeration. The experiment was conducted in three research cycles - cycle I (autumn-winter season), cycle II (winter season) and cycle III (spring season). Samples for testing were taken at each cycle from bottom, middle and top part of pile after 7, 16, 20 and 45 days counting from the date of its construction. Three replications were made for each location and each sampling term. Each time the measurement of temperature, humidity and pH in particular parts of the pile was made. Fungi were counted with the plate method using Sabouraud agar with 4% dextrose and Sabouraud agar with chloramphenicol. Yeast were counted after 3 days of incu-bation and mould fungi were counted after 7 days of incubation at 25°C. Obtained results were statistically analyzed with SAS 9.2 PL. Measured temperatures were different depending on the research cycle and part of pile. In autumn-winter season (cycle I) temperature was 22.5-49.4°C, in winter season (cycle II) it ranged from 24.5 to 47.7°C and in spring season (cycle III) it was on the level of 35.3-55.4°C. In cycle I and II the highest temperatures in all sampling terms were noted in top part of pile and in cycle III in the middle part. The pH of the tested material was slightly alkaline, and its value ranged from 7.7 to 8.9. In all cycles and parts of pile pH tended to in-crease, which last up to 20th day of composting. The humidity of pile ranged from 63.9 to 78.0% and was slightly higher than the optimum provided for the composting process. The number of yeast at 7thday of composting ranged from106 to 107 cfu/g and at 45th day was lower and shaped on the level of 102-106 cfu/g. The lowest decrease of these fungi was noted in cycle I, and the highest one in cycle III. In all cycles and sampling terms the most of yeast occurred in the bottom part of pile. The greatest number of mould fungi was also noted in the bottom part of pile. The number of these fungi was on the level of 105-107 cfu/g at 7th day of composting, and it decreased to 102-104 cfu/g at 45th. In cycle I and II, mold fungi were not isolated in the middle part of the pile and in the top part starting from 16th day. In cycle III the decline in the number of these fungi was at the level of 2-4 log. Positive correlation was found between the number of yest and humidi-ty of prism and a negative correlation between the number of mould fungi and the pH of the tested material. Concluding it can be stated that during the research, in most cases, there was no full hygienization effect in composted sewage sludge.
19
Content available remote Disinfection byproducts precursors removal from dam reservoir water
EN
The water of the Wisła-Czarne reservoir is of very low hardness and alkalinity. In spite of high SUVA values it is not susceptible to enhanced coagulation. In order to achieve the assumed results, coagulation with ALS (aluminium sulphate) should be conducted in two optional technological systems – in a conventional system and in "in-bed" coagulation dependently of water quality and its temperature. Effective treatment with ALS is possible, even at low temperature of the water, but at strict technological parameters. However, because of significant variations of water quality, especially after rainstorms, it is very difficult to meet such requirements. Application of pre-hydrolyzed Flokor 1,2A instead of ALS enables to eliminate reagents to the pH adjustment and to apply “in-bed” coagulation when water supplied to the WTP is of low turbidity. To assure stable technological system operation, in aspect of raw water quality changes, some activities were also undertaken, i.e. modernization of rapid filters, which involved a drainage system and exchange of sand bed for anthracite-sand bed. Treatment based on direct filtration results in decrease of reagents usage and, what is especially important, effective DBPs precursors removal.
PL
Wody ujmowane ze zbiornika zaporowego Wisła-Czarne należą do wód miękkich o niskiej zasadowości. Pomimo wysokich wartości SUVA należą do wód trudnopodatnych na oczyszczanie metodą koagulacji. W celu uzyskania założonych efektów uzdatniania proces koagulacji musi być prowadzony w różnych układach technologicznych (koagulacji objętościowej lub powierzchniowej), których wybór zależy od jakości oraz temperatury wody surowej. Skuteczne uzdatnianie badanych wód siarczanem glinu, nawet w okresach bardzo niskich temperatur wody było możliwe przy zachowaniu ściśle ustalonych parametrów technologicznych. Jednak z uwagi na dużą zmienność jakości ujmowanej wody, zwłaszcza w okresie intensywnych opadów atmosferycznych były one trudne do utrzymania. Zmiana rodzaju koagulantu na wstępnie zhydrolizowany koagulant glinowy Flokor 1.2A pozwoliła nie tylko na eliminację środków do korekty pH, ale także umożliwiła zastosowanie koagulacji powierzchniowej w okresach niskiej mętności wody surowej. Dzięki wprowadzeniu koagulacji powierzchniowej w połączeniu z modernizacją filtrów pospiesznych w zakresie konstrukcji drenażu oraz wymiany złoża z piaskowego na antracytowo – piaskowe uzyskano stabilniejszą pracę układu uzdatniania w aspekcie zmian jakości wody surowej, mniejsze zużycie reagentów oraz zapewniono pełne usuwanie prekursorów ubocznych produktów dezynfekcji.
PL
Osady holoceńskie Mierzei Wiślanej są zbudowane w części dolnej z piasków rzecznych wieku preborealno-dolnoatlantyckiego, przykrytych na znacznej przestrzeni cienkim poziomem osadów biogeniczno-mineralnych. W części górnej występuje seria morskich piasków mierzejowych wieku górnoatlantycko-subatlantyckiego. Te piaski morskie mierzejowe zostały poddane analizie granulometrycznej, a następnie analizie taksonomicznej, co pozwoliło na wyodrębnienie trzech litofacji, a w ich obrębie sześciu subfacji: A (A1, A2), B (B1,B2) i C (C1,C2). Na podstawie analizy parametrów Falka i Worda (1957), a także typologii osadów przedstawionej na diagramie C-M (Passega, Byramie, 1964, 1969) dokonano charakterystyki procesów hydrodynamicznych, odpowiedzialnych za powstanie osadów wyróżnionych subfacji. Układ przestrzenny subfacji odzwierciedla długookresowe zmiany hydrodynamiki zbiornika wodnego, kontrolujące procesy sedymentacyjne na całym obszarze dna morskiego, zależne od zmian poziomu wody tego zbiornika. Obserwowane zmiany w układzie przestrzennym opisywanych subfacji pozostają w dobrej zgodności z rozwojem paleogeograficznym Południowego Bałtyku w środkowym i późnym holocenie. Wyniki analizy facjalnej zostały uzupełnione o liczne datowania metodą radiowęglową osadów biogeniczno-mineralnych oraz muszli morskich małży.
EN
Holocene sediments of the Vistula Bar are represented at the bottom by fluvial Preboreal-Early Atlantic sands. They are overlain by a thin layer of biogenic-mineral deposits. The upper part of the Holocene section is represented by barrier marine sediments deposited during the Late Atlantic-Subatlantic period. These barrier marine sediments were subjected to granulometric and cluster analyses in order to distinguish three lithofacies and consistently six subfacies: A (A1, A2), B (B1, B2), and C (C1, C2). Following the parameters of Folk and Ward (1957) and types of deposits (C-M diagram) presented by Passega-Byramie (1964,1969), lithodynamic processes that affected the origin of the subfacies were interpreted. A spatial configuration of these subfacies reflects long-term changes of water reservoir's hydrodynamics, which control depositional processes in each zone of the sea floor due to sea-level variability. The changes in the spatial facies pattern are in good agreement with palaeogeographic development of the Baltic Sea during the Middle and Late Holocene. The subfacies analysis is supported by radiocarbon dating.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.