Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Celowość i znaczenie budowy magazynów surowców wtórnych jako złóż antropogenicznych na przykładzie gipsu syntetycznego

Uberman R., Naworyta W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 106

211--223

PL

W artykule poruszono problem podaży produktu ubocznego, jakim jest gips syntetyczny powstający w wyniku odsiarczania spalin w elektrowniach konwencjonalnych. Przedstawiono stan produkcji oraz prognozę na przyszłość. obecnie gips syntetyczny niemal w całości wykorzystywany jest jako surowiec w zakładach produktów gipsowych ulokowanych w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni. od połowy lat dziewięćdziesiątych XX w. w Polsce obserwuje się wzrost produkcji gipsu syntetycznego związany z budową instalacji odsiarczania spalin w polskich elektrowniach konwencjonalnych. W najbliższym czasie tendencja wzrostowa utrzyma się w związku z budową nowych bloków węglowych w elektrowniach. Na rynku pojawią się spore nadwyżki tego surowca, które nie będą na bieżąco wykorzystane w produkcji elementów gipsowych. Należy mieć jednak na uwadze, że ze względu na restrykcyjną politykę UE wobec energetyki opartej na węglu kamiennym i brunatnym w przeciągu kilku najbliższych dekad udział elektrowni konwencjonalnych w produkcji energii będzie ulegał stopniowemu obniżeniu. W konsekwencji podaż gipsu syntetycznego również ulegnie stopniowemu zmniejszeniu. Celowe jest zatem odpowiednie składowanie nadwyżek tego surowca, aby mógł być wykorzystany w przyszłości. biorąc to pod uwagę, należy już dzisiaj przygotować sposoby magazynowania spodziewanych nadwyżek gipsu syntetycznego. Do tego celu świetnie nadają się wyrobiska pogórnicze, szczególnie w kopalniach surowców skalnych. W artykule zaproponowano ścieżkę prawną umożliwiającą przekształcenie wyrobiska poeksploatacyjnego w magazyn gipsu.

EN

The article discusses the problem of the supply of a by-product, which is synthetic gypsum produced as a re- sult of flue gas desulphurization in conventional power plants. the state of production and forecast for the future are presented. Currently, synthetic gypsum is almost entirely used as a raw material in the gypsum products plant located in the immediate vicinity of the power plant. Since the mid-1990s, in Poland, an increase in the production of synthetic gypsum associated with the construction of a flue gas desulphurization installation in Polish conventional power plants has been observed. In the near future, the upward trend will continue in connection with the construction of new coal units in power plants. Significant surpluses of this raw material will appear on the market, which will not be used on an ongoing basis in the production of gypsum components. However, due to the EU’s restrictive policy towards energy based on coal and lignite, within the next few decades, the share of conventional power plants in energy production will be gradually reduced. As a consequence, the supply of synthetic gypsum will also gradually decrease. therefore, it is advisable to properly store the surplus of this raw material so that it can be used in the future. taking this into account, it is already necessary to prepare methods for storing the expected surpluses of synthetic gypsum. For this purpose, post-mining open pits are particularly suitable, especially in mines of rock raw materials. the article proposes a legal path enabling the post-mining open pits to be transformed into a anthropogenic gypsum deposit.

2

10 lat stosowania Kodeksu POLVAL – wnioski metodyczne

Uberman R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

nr 106

199--209

PL

Prezentowany artykuł zawiera analizę wyzwań metodologicznych wynikających z praktyki wycen Aktywów Geologiczno-Górniczych (AGG) wykonywanych przez Taksatorów Złóż Kopalin (TZK). Opiera się on na bazie danych zawierających charakterystykę ponad 100 wycen wykonanych w latach 2008–2015. Omówiono w nim przede wszystkim problemy wynikające z preferencji wielu uregulowań na rzecz stosowania podejścia porównawczego wskazując, że zachęcają one do dokonywania nieakceptowalnych kompromisów przy wyborze bazy danych transakcji referencyjnych. W przypadku podejścia dochodowego omówiono zagadnienia związane z koniecznością stosowania szacunków oraz przyjmowania arbitralnych założeń. Wskazano, że sama ta okoliczność nie może stanowić argumentu do podważenia wyniku z wyceny, o ile konstrukcja tych szacunków i założeń stanowi spójną całość, a możliwy błąd znalazł odniesienie w stopie dyskonta. Odrębnie omówiono rekomendowane przez autora kierunki zmian w przyszłości. Na zakończenie wskazano na ogromną, pozytywną rolę wprowadzenia Kodeksu POLVAL dla ustrukturyzowania procesu wycen i podniesienia ich jakości.

EN

The presented article contains an analysis resulting from 10 years’ experience in the implementation of the POLVAL Code to mineral assets valuations carried out by Competent Valuators. It had been based on data of more than 100 performed valuations. First and foremost, challenges resulting from preferences given by various relevant regulations to the application of a market-based approach were identified. It was underlined that they prompt Valuators to compromise the quality of the database containing reference transactions. In the case of an income based approach, issues resulting from the adoption of estimates and subjective assumptions were discussed. It was indicated that this fact alone cannot create a valid argument to reject the results of such a valuation providing that they have been implemented in a coherent manner and uncertainty was reflected in the value of the applied discount rate. Separately recommended changes to the present version of the POLVAL Code were presented. In conclusion, a significant, positive role of the introduction of the POLVAL Code for the structuring processes of mineral asset valuation was indicated.

3

Przyczyny i skutki pozostawiania w złożach niewykorzystanych zasobów kopalin

Nieć M., Uberman R., Naworyta W., Uberman R.

Przegląd Geologiczny

|

2018

|

Vol. 66, nr 3

166--169

EN

Mineral raw materials are necessary for economic activity and wealth of every country. They are sourced primary from mineral deposits that are, with few exceptions, non-renewable. Their resources, suitable for economic exploitation, are limited and exhaustible. This is the reason for rational and careful utilization of mineral deposits and best possible recovery of explored resources.It should be guaranteed by the state legal regulations. However, the mining is often ceased before the deposit resources are exhausted, resulting from various reasons: due to human-independent factors, such as catastrophic events, natural threats to mining, and loss of economic profitability, or due to administrative decisions of mining authorities. The closing of a mine followed by reclamation and new utilization of the abandoned mining area before the exhaustion of total reserves may preclude the possibility of mining of their remaining portions, resulting in their loss. The decision of mine closing should be preceded by the careful analysis of the future fate of the unrecovered resources, by valuating the possibility of their future exploitation, or considering them as lost. The above problems are presented based on case histories of some deposits. The mode ofpreventing abandonment of unrecovered resources is suggested.

4

Cele harmonizacji klasyfikacji zasobów złóż kopalin stałych

Saługa P. W., Uberman R., Mazurek S.

Przegląd Geologiczny

|

2018

|

Vol. 66, nr 6

353--360

EN

There are a few substantially different regulations regarding reporting ofmineral resources, which shall be followed as a result of law in force or recommendations issued by a recognized professional association. Some of them have already undergone a successful harmonization process while the remaining is subjected to intensive efforts. Majority of published papers are based on implicated assumption that harmonization is a legitimate goal on its own and does not require any justification. This article is dedicated to fulfil this gap by identifying goals of harmonization of selected mineral resources reporting systems to be applied in areas of financial markets and national accounts. In addition, a few issues, not addressed by any of existing classifications but important for their proper application, are pointed out. The intent was to contribute to the body of harmonization efforts by indicating specific objectives, especially those that could be applied in legal regulations.

5

Okruchowe (antropogeniczne) złoża kopalin

Nieć M., Uberman R., Galos K.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 3

31--37

PL

W zwałach i osadnikach pozostawianych po robotach górniczych znajduje się często materiał skalny posiadający cechy kopaliny, różniącej się od występującej w złożu tylko tym, że występuje ona w stanie rozdrobnionym lub jest zubożona w niektóre składniki mineralne. Stanowić one mogą źródło surowców, takich samych jak w złożu naturalnym lub w niewielkim stopniu zmienionych. Zasoby zwałów rud oraz produktów ich hutniczego przetwarzania były dokumentowane do 1975 r., a zwałów kopalin wapiennych w latach 1994-2001, na podstawie obowiązujących wówczas przepisów prawa geologicznego i górniczego i były one wykazywane w krajowym bilansie zasobów. Nagromadzenia kopalin w zwałach i osadnikach powstałe w holocenie i antropocenie stają się składnikiem środowiska naturalnego jako produkt geologicznej działalności ludzkiej i powinny być traktowane jako antropogeniczne okruchowe złoża osadowe. Proponuje się odpowiednie zmodyfikowanie definicji złoża kopaliny w prawie geologicznym i górniczym, oraz systematyczne ich dokumentowanie i ewidencjonowanie.

EN

The dumps formed due to mineral deposits mining contain often the rock material of the same composition as occurring in parent deposit, or depleted in some mineral compounds due to the beneficiation. They may be the source of valuable mineral raw materials. The ore resources in dumps were systematically reported up to the year 1975 and of crushed limestones since 1994 to 2001. The mineral materials accumulated in dumps during the late Holocene and Anthropocene becomes the compounds of environment as a product of human activity. They should be considered as the clastic sedimentary anthropogenic deposits. The appropriate modification of legal definition of mineral deposit in Geological and Mining Law is proposed, as well as systematical reporting of anthropogenic mineral resources.

6

Problemy ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze

Uberman R., Uberman R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 100

265--277

PL

Przedmiotem artykułu są problemy dotyczące zasad i sposobów ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze. Przeanalizowano obecnie obowiązujące przepisy prawa, regulującego zawieranie umów o użytkowanie górnicze złóż będących własnością Skarbu Państwa (stanowiących tzw. własność górniczą). Scharakteryzowano zasady i sposoby (algorytmy) stosowane przez właściciela złóż dla ustalenia wynagrodzenia za przekazanie tych złóż w użytkowanie górnicze. Wskazano, że kluczowe, stosowane w praktyce wzory nie wynikają wprost z zapisów prawa co budzi szereg uzasadnionych wątpliwości i niesie przedstawione w skrócie zagrożenia. Ponadto wskazano, że istnieje druga kategoria złóż będących własnością Skarbu Państwa, jednak nie jako własność górnicza ale konsekwencja posiadania przez niego szeregu nieruchomości, z prawem do złóż kopalin wynikającym pierwotnie z Kodeksu Cywilnego. Przeprowadzono ich analizę porównawczą zasad i algorytmów ustalania opłat za ustanowienie użytkowania górniczego z jednej strony oraz opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych położonych na złożach kopalin należących do Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego. Przedstawiono argumenty przemawiające za daleko posuniętą harmonizacją obu analizowanych opłat. Oznacza to, że punktem wyjścia dla ich wyznaczenia powinna być wartość rynkowa złoża, a nie nawet najbardziej skomplikowany wzór o charakterze uniwersalnym. Wycena złóż kopalin jest procesem złożonym wymagającym kompetencji w kilku dziedzinach: geologii, górnictwa i finansów. W konsekwencji powinny mieć zastosowanie wytyczne Polskiego Kodeksu Wyceny Złóż Kopalin (POLVAL), które definiują zarówno sam pro- ces przeprowadzania wycen jak i osoby kompetentne do ich przeprowadzania. Końcowym wynikiem analizy są propozycje nowelizacji przepisów i oparcia ustalania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze na podstawie wartości rynkowej złoża kopaliny. W podsumowaniu sformułowano wnioski i postulaty.

EN

The article discusses problems related to rules and regulations determining compensations for the mining usufruct of mineral deposits covered by the so called “state mining ownership”. Specific acts of law framing agreements on mining usufruct between government and mining enterprises were analyzed. Rules and algorithms applied to calculate an appropriate compensation are evaluated leading to several conclusions, including the one about lack of a direct legal grounding for them. Such a situation creates disputes and may be risky for all involved. It was also indicated that, in parallel, the State lets another class of mineral deposits, namely the ones owned as a result of real estate ownership and the related Civil Code regulations confirmed by the mining law. In such cases, a mining entrepreneur gets usufruct of a real estate, but only the one with mineral rights. Subsequently a comparison of the rules and algorithms established for determining compensation for mining usufruct and for usufruct of real-estates comprising rights for mineral assets was performed. Arguments for a far going harmonization between these two were put forward. This implies that a starting point for determining any compensation has to be a valuation of a relevant mineral deposit market value as opposed to any universal, however complicated, prescribed algebraic formula. Such a process is complicated and demands competences in geology, mining and finance. Consequently, regulations set in the Polish Mineral Asset Valuation Code shall be applied to both a running a valuation process and indicating competent persons. As a result, recommendations leading to correlate rules applied in both cases are put forward including the adoption of mineral asset valuation as a fundament to determine the level of compensation for the mining usufruct. The closing section contains recommendations regarding necessary changes in the legal framework.

7

Kopaliny towarzyszące ze złóż węgla brunatnego znaczącym źródłem surowców mineralnych

Ratajczak T., Uberman R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 100

205--220

PL

W artykule, w syntetycznym ujęciu, scharakteryzowano występujące w polskich złożach węgla brunatnego utwory geologiczne posiadające właściwości surowcowe, czyli kopaliny towarzyszące, podając ich lokalizację, charakterystyki jakościowe, szacunkowe zasoby i możliwości zastosowań. Zwrócono też uwagę na przydatność gospodarczą np. w robotach infrastrukturalnych i dla rekultywacji wielu utworów geologicznych występujących w nadkładzie, kwalifikowanych jako tzw. masy ziemne lub skalne. Wykazano przyczyny niezadawalającego dotychczas stopnia wykorzystania kopalin towarzyszących. Opisano stosowane w kopalniach sposoby eksploatacji i przeróbki kopalin towarzyszących, a także obowiązujące w Polsce podstawy prawne dla wydobywania tych kopalin oraz uwarunkowania ekonomiczno-finansowe. Zaakcentowano potrzebę zabezpieczenia wydobywanych, a nie wykorzystanych kopalin towarzyszących przez budowę złóż antropogenicznych. Działalność ta wymaga przede wszystkim uregulowania statusu prawnego tych złóż oraz opracowania i stosowania systemu ekonomiczno-finansowego, stymulującego gospodarkę tymi kopalinami. W podsumowaniu wypunktowano niezbędne działania dla zwiększenia stopnia wykorzystania kopalin towarzyszących i ich udziału w bilansie surowców mineralnych kraju.

EN

The article characterizes geological formations occurring in the Polish lignite deposits having the characteristics of raw materials, i.e. accompanying minerals, giving their location, quality characteristics, estimated resources and potential applications. Attention has also been paid to the economic suitability, e.g. in infrastructure works and for the reclamation of many geological formations found in the overburden, classified as so-called earth or rock mass. There are also raw materials of sorption properties representing a huge potential source of minerals valuable for the economy and environmental protection. This refers to e.g.: beidellite clays from Bełchatów, Poznań clays from the region of Konin and Adamów, lacustrine chalk from Bełchatów, as well as Mesozoic limestone from the lignite bedding in Bełchatów. The reasons for the unsatisfactory use of accompanying minerals have been given. The authors described the methods used in the mining operation and processing of associated minerals, also applicable in Poland, as the legal basis for the extraction of these minerals and the economic and financial conditions. They stressed the need to protect mined not associated minerals used by the construction of anthropogenic deposits. This activity primarily requires regulating the legal status of these deposits and the development and application of an economic and financial system that stimulates the economy of these minerals. In summary, the necessary actions were taken to increase the use of the accompanying minerals and their contribution to the balance of mineral resources in the country.

8

Wycena złóż kopalin skalnych. Nowy standard wyceny nieruchomości gruntowych ze złożami kopalin przyjęty przez PFSRM w 2016 roku

Galos K., Pietkiewicz P., Uberman R.

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2017

|

Nr 3

67--73

PL

W odniesieniu do nieruchomości gruntowych ze złożami kopalin w latach 2014-2016 Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych wraz z Polskim Stowarzyszeniem Wyceny Złóż Kopalin przygotowały projekt Krajowego Standardu Wyceny Specjalistycznego Wycena nieruchomości gruntowych ze złożami kopalin objętymi własnością nieruchomości gruntowej.

EN

According to the new geological and mining law, mineral deposits are covered by land property rights, and therefore are treated as part of this land and valuated together. With regard to land with mineral deposits, in 2014-2016 the Polish Federation of Asset Valuators Associations (PFSRM) together with the Polish Association of Mineral Asset Valuators prepared a draft of the Specialist National Valuation Standard Valuation of land with mineral deposits covered by land property rights. It was accepted by the National Council of PFSRM on 12 December 2016 and recommended to be applied from 1 January 2017. The standard is a significant step in order to ensure the comparability and transparency of the valuation of such properties.

9

Wybrane problemy wyceny nieruchomości z prawem do złóż kopalin dla potrzeb ustalenia opłaty za użytkowanie wieczyste

Uberman R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 96

311--321

PL

Prezentowany artykuł zawiera identyfikację największych problemów występujących podczas przygotowywania wycen nieruchomości ze złożami kopalin będących przedmiotem użytkowania wieczystego. Na wstępie przeprowadzono krótką analizę tych różnic pomiędzy pełnym prawem własności a użytkowaniem wieczystym, które mogą mieć wpływ na wartość aktywów geologiczno-górniczych. Następnie przeanalizowano możliwe do wykorzystania metody wyceny. Wykazano, że w niektórych przypadkach praktyka stosowania regulacji prawnych uniemożliwia stosowanie tych z nich, które z punktu widzenia metodologicznego byłby najwłaściwsze.

EN

The article presents an identification of challenges in the valuation process of properties with mineral assets held in perpetual usufruct. A short analyses of differences between full ownership and perpetual usufruct has been performed in order to isolate the ones having a material impact on the valuation. Than available methodical issues are analyzed with a purpose to develop practical recommendations regarding valuation processes in the cases considered. This discussion has led to identify legal obstacles to apply the most appropriate solutions.

10

Potrzeba i możliwości prognozowania zapotrzebowania polskiej gospodarki na surowce mineralne

Uberman R., Kulczycka J., Cholewa M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 96

323--343

PL

Prognozy zapotrzebowania na surowce mineralne są niezbędne dla formułowania polityki surowcowej i strategii rozwoju gospodarczego państwa. Na podstawie analizy dokumentów urzędowych określających stan i kierunki rozwoju gospodarczego kraju uzasadniono celowość prowadzenia prac nad metodologią oraz sporządzaniem prognoz zapotrzebowania na surowce mineralne zarówno krótkookresowych, jak i w dalszej perspektywie czasu. W tym celu podjęto próby wykorzystania metod opartych na modelach ekonometrycznych, w szczególności trendu klasycznego, trendu pełzającego i związków przyczynowo-skutkowych. W tych ostatnich modelach sprawdzono możliwość prognozowania zapotrzebowania na surowce mineralne w zależności od wybranych wskaźników makroekonomicznych. Dla wybranych 23 surowców mineralnych sporządzono prognozy do 2020 i 2030 roku i określono dla ustalonego poziomu wiarygodności zakres ich kształtowania się. Wyniki prac podsumowano, postulując konieczność kontynuowania i doskonalenia metodologii oraz weryfikacji i korekty sporządzonych prognoz.

EN

Forecasts of the demand for mineral raw materials are necessary for the formulation of mineral policy and the economic development strategy of State. The purpose for working on the methodology and forecast of the demand forecasts for mineral raw materials, both in the short-term and the long term was indicated based on the analysis of official documents defining the status and trends of the economic development of the country. The proposed methods were based on econometric models, in particular the classic and creeping trends and the cause-effect relation. In the latter, the possibility of forecasting the demand for raw materials based on relation with selected macroeconomic indicators was tested. For the selected group of 23 mineral raw materials demand forecasts for 2020 and 2030 with the level of credibility were presented. The final conclusion indicated the need to continue and improve the methodology and verification and adjustments of forecast for the demand of raw minerals.

11

Podatki i opłaty w polskim górnictwie

Kulczycka J., Uberman R.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 5

47--53

PL

Przedmiotem artykułu są podatki i opłaty z tytułu działalności górniczej. Na tle innej działalności przemysłu przedstawiono znaczenie polskiego górnictwa dla rozwoju gospodarki. Scharakteryzowano system prawo-finansowy obowiązujący obecnie w górnictwie. Omówiono poszczególne rodzaje podatków i opłat oraz pozostałe, typowe dla górnictwa instrumenty jak: zabezpieczenia, gwarancje i fundusz (likwidacji zakładu górniczego). Zwrócono uwagę na zbyt dużą liczbę aktów prawa i rodzajów świadczeń finansowych w działalności górniczej. Ich liczbę i wysokość opłat przedstawiono szczegółowo na wybranych przykładach zakładów górniczych. Podkreślono konieczność uwzględnienia w systemie prawno-finansowym górnictwa funkcji motywujących i prorozwojowych.

EN

This paper presents the role of taxes and fees related to mining activities. It shows the importance of mining industry for the Polish economy development in comparison with other industry branches. Current fiscal and financial system in the mining industry has been discussed in detail, including various types of taxes and fees, and other typical mining tools, such as financial guarantees and funds (mine closure). Attention was paid to the large number of acts and the types of financial fees connected with the mining activity. Their number and value were described in detail based on the examples of the selected mining companies. It was emphasized that the pro-development incentives and functions in legal and financial system should be taken into account.

12

Niektóre problemy prawne i finansowe likwidacji kopalń odkrywkowych

Uberman R.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 5

34--38

PL

Przedmiotem artykułu są przegląd i analiza przepisów prawa odnoszących się do likwidacji kopalń odkrywkowych i rekultywacji terenów po działalności górniczej. Przepisy wprowadzone przed kilkunastu laty, nie są satysfakcjonujące i mimo późniejszych nowelizacji wymagają doprecyzowania zarówno w warstwie formalnoprawnej; jak i co do sposobu zapewnienia środków finansowych na likwidację kopalń. Szczególną uwagę zwrócono na proces projektowania koncepcji likwidacji oraz na wybór kierunku i sposobu rekultywacji. Przeprowadzono analizę czynników wpływających na koszty likwidacji, podano sposób ich szacowania. Ocenie poddano zasady gwarancji środków finansowych na realizację przedsięwzięć likwidacyjnych. Przeanalizowano szczegółowo zasady obowiązującego obecnie funduszu likwidacji zakładu górniczego. Wynikiem prac są wnioski i postulaty ukierunkowane na usprawnienie procesu likwidacji kopalń odkrywkowych.

EN

This paper presents a review and analyses of legal regulations regarding closure of open-pit mines and recovery of land used previously for mining activities. Regulations introduced a dozen or so years ago cannot be considered satisfactory, even if subsequent amendments are taken into account. They require both more precision in some formal acts as well as clarity regarding sources of financing for closure expenditures. A special focus is given to processes of identification of closure general concept and to the one of selecting the final function of the reclaimed land. This is supplemented by a review of key factors determining closure costs and appropriate estimation methods. Finally, rules for providing financial coverage of these costs are given. Here the regulations regarding a mine closures sinking fund are scrutinized. This paper is concluded by recommendations aiming at making the process considered more capable.

13

Zabezpieczenia prawno-finansowe dla naprawy skutków działalności górniczej w środowisku

Uberman R., Naworyta W.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2015

|

nr 91

217--226

PL

Górnictwo mimo, że dostarcza gospodarce i społeczeństwu niezbędne surowce mineralne warunkujące rozwój gospodarczy i cywilizacyjny postrzegane jest głównie przez pryzmat negatywnych oddziaływań, szczególnie na środowisko. Nie bierze się pod uwagę, że jak żadna gałąź przemysłu w Polsce, działalność górnicza obwarowana jest systemem prawno-finansowym gwarantującym naprawę i rekompensatę skutków eksploatacji złóż kopalin. W referacie poruszono problem zabezpieczeń prawno-finansowych, jakie ustawodawca przewidział dla naprawy ewentualnych skutków działalności górniczej. Omówiono zagadnienia związane z zajmowaniem terenów pod działalność górniczą oraz rekompensaty za zmianę sposobu użytkowania gruntów, a także obowiązki rekultywacyjne przedsiębiorstw górniczych. Przedstawiono zabezpieczenia, fundusze i gwarancje finansowe na zlikwidowanie negatywnych skutków eksploatacji złóż kopalin, zabezpieczenie roszczeń mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej koncesją oraz zabezpieczenie na przypadek niewykonania lub nienależytego wykonania warunków koncesji. Omówiono zmiany wprowadzone 11 lipca 2014 r. nowelizacją Prawa geologicznego i górniczego odnoszące się do zakresu koncesji dotyczącej poszukiwania i rozpoznawania złóż węglowodorów. Przedstawiono zagadnienie tworzenia funduszu likwidacji zakładu górniczego. Obok zagadnień typowo górniczych poruszono również problem tworzenia gwarancji finansowych na pokrycie kosztów funkcjonowania, zamknięcia oraz rekultywacji obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych kategorii A. Omówione w artykule formy zabezpieczeń i gwarancji finansowych zapewniają środki na naprawę skutków działalności górniczej, w tym również środki rekompensujące szkody nawet w sytuacji niewypłacalności przedsiębiorców, np. wskutek utraty rentowności zakładu. Liczne przykłady z górnictwa podziemnego, odkrywkowego i otworowego potwierdzają, że polskie górnictwo wywiązuje się z obowiązków nie tylko naprawy skutków, ale tworzy też nowe wartości użytkowe na oddawanych terenach.

EN

Mining provides the essential minerals determining the development of the economy and civilization. Despite this, mining is primarily seen as an activity causing damage to the environment. Most people do not know that - unlike any other branch of industry in Poland - mining has a system of legal and financial guarantees to repair and compensate for its negative impact on the environment. The paper addresses the problems of financial and legal security provided by the legislators for the repair of potential effects of mining activities. The issues related to the acquisition of land for mining activities, compensation of the change of land use and reclamation obligations of mining companies were discussed. The hedge funds and financial guarantees to eliminate the negative effects of the operation as well as warranty of claims which could arise as a result of mining activities and financial warranty in case of derogation from the mining permit have been presented. The changes introduced with amendment to the Geological and Mining Law on July 11 2014 relating to the scope of the mining permit concerning exploration and prospecting of hydrocarbons have been discussed. The problems connected to creation of mine closure funds have been described. In addition to typical mining problems the issue of creating financial guarantees to cover the costs of the operation, closure and reclamation of mining waste facilities have been raised. Numerous examples from underground, surface and borehole mining confirm that Polish mining industry complies well with responsibilities not only to repair the negative effects of its operations, but it also creates new values in post-mining areas.

14

Ryzyko fazy inwestycyjnej projektu górniczego a wycena wartości złoża

Uberman R.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2015

|

nr 91

203--215

PL

Prezentowany artykuł zawiera analizę adekwatności standardowych metodologii oceny ryzyka projektów wypracowanych w nauce finansów do oceny ryzyka fazy inwestycyjnej projektu górniczego i wptyw ich stosowania na wartość wyceny złóż kopalin. Wskazuje, że w przypadku zagospodarowywania złoża faza inwestycyjna obejmuje kilka lat i charakteryzuje się nie tylko innymi czynnikami ryzyka niż faza operacyjna, ale wręcz inną fundamentalną jego charakterystyką. Jest ona zbliżona do stosowanej w ubezpieczeniach definicji ryzyka, gdzie jest ono rozumiane jako prawdopodobieństwa szkody, a nie zmienności oczekiwanych wyników. W konsekwencji stosowanie narzędzi zakładających pierwsze rozumienie pojęcia ryzyka jest błędne i prowadzi do zasadniczego wypaczenia otrzymanych wyników wyceny.

EN

The article presented here contains an analysis of widely used methods of risk valuation which have been developed within the science of finance in order to assess the risk of mineral deposits in the development stage. It has been indicated that a development stage typically spans several years and is not only characterized by risks factors different than the ones pertinent to an operational stage but also has different fundamentals. As actual results deviate almost exclusively in a negative way from investors' expectations, it represents more an insurable than financial risk. Consequently, application of valuation tools developed for the assessment of financial risk leads to substantially alternate valuation results.

15

System prawno-podatkowy i jego wpływ na możliwości rozwoju wydobycia węglowodorów w Polsce

Gawlik L., Uberman R.

Polityka Energetyczna

|

2015

|

T. 18, z. 3

99--114

PL

Tematem artykułu są zagadnienia podatków, opłat i zabezpieczeń finansowych stosowanych w górnictwie, ze szczególnym odniesieniem do górnictwa węglowodorów. Omówione zosta- ły czynniki charakteryzujące odrębność systemu prawno-podatkowego górnictwa w porównaniu do innych działów gospodarki. Zwrócono uwagę na specyficzne cechy górnictwa, które należy uwzględniać w kreowaniu podatków i opłat, a zwłaszcza ich funkcji, struktury i stawek. Przeprowadzono analizę obowiązującego w Polsce systemu prawno-podatkowego stosowanego do górnictwa węglowodorów. Oceniono funkcjonujące obecnie rozwiązania w kontekście do stosowanych za granicą. Podniesiono znaczenie podatków i opłat dla kształtowania opłacalności i konkurencyjno- ści wydobycia węglowodorów. W podsumowaniu zestawiono uwagi krytyczne i ważniejsze postulaty zmierzające do usprawnienia systemu podatkowego w polskim górnictwie węglowodorów, tak by w większym stopniu spełniał trzy podstawowe funkcje: fiskalną, dystrybucyjną i motywacyjną.

EN

The subject of the article is the issue of taxes, fees, and financial guarantees applied in mining, with special reference to hydrocarbon extraction. The factors which characterize the dissimilarities of the legal and tax system in the mining industry compared to other sectors of the economy have been discussed. Attention was drawn to the specific features of mining that should be taken into account when imposing taxes and fees, especially in regards to their structure and rates, keeping the role they should play in mind. An analysis of the current Polish system of taxation when applied to the exploration and exploitation of hydrocarbon is given. Currently operating solutions have been shown in the contrast of the ones applied abroad. The importance of taxes and fees for shaping the profitability and competitiveness for the production of hydrocarbon is pointed out. The summary lists any criticisms and points to the direction of needed changes in the Polish taxation system for hydrocarbon exploitation so that it better meets three basic functions: fiscal, redistribution of income from taxes, and motivation for development.

16

Podatki, opłaty i zabezpieczenia finansowe w polskim górnictwie, w tym w górnictwie surowców energetycznych

Uberman R., Uberman R.

Polityka Energetyczna

|

2015

|

T. 18, z. 2

99--110

PL

W artykule omówiono genezę i specyfikę podatków oraz opłat i innych świadczeń stosowanych w górnictwie. Wymieniono cechy górnictwa wpływające na kreowanie systemów podatkowych. Wymieniono cechy charakteryzujące optymalny system podatkowy dla górnictwa. Przeprowadzono analizę systemu prawno-finansowego obowiązującego w polskim górnictwie i obejmują- cego podatki, opłaty oraz zabezpieczenia finansowe. Oceniono wpływ uregulowań podatkowych na opłacalność wydobycia kopalin, warunki inwestowania i konkurencyjność międzynarodową górnictwa. W podsumowaniu zestawiono ważniejsze wnioski i postulaty dla usprawnienia systemu podatkowego w polskim górnictwie.

EN

The article presents origins and uniqueness of taxes as well as levies and other duties applied to the mining industry. Reasons for somehow unique treatment of this industry were enumerated followed by typical determinants of an optimal system in this respect. Based on the above stipulated premises present Polish regulatory system has been comprehensively analyzed as to its influence on industry profitability, investment environment and international competitiveness. In summary recommended changes were put forward aimed at higher efficiency of tax system in the Polish mining industry.

17

The impact of mining on the environment in Poland – myths and reality

Pietrzyk-Sokulska E., Uberman R., Kulczycka J.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2015

|

T. 31, z. 1

45--63

EN

Mining is always connected with interference in the environment, especially with the landscape, hydrosphere and atmosphere. The increasing requirements of environmental standards in Europe influence actions taken by the mining industry, which leads to minimization of impact during exploration, exploitation, processing and use of raw materials and waste.Moreover,mining companies often compensate the environment transformations via the processes of reclamation and adequately chosen directions of further adaptation. New post-mining areas are characterized, in many cases, by higher values than before the commencement of mining works. The problem is still the depletion of non-renewable raw materials. This can be minimized by rational resource management and also by the effective use, recovery, recycling and substituting of minerals. These actions will have an impact not only on the extension of the operation of existing plants, but will also diminish the areas needed for extraction of new deposits. In the paper, the transformations taking place in the mining industry in Poland, as well as myths and threats connected with its further development were pointed out. The actions by this industrial branch which lead to minimization of the pressure on the environment and the applied reclamation were also shown.

PL

Górnictwo wiąże się zawsze z ingerencją w środowisko, zwłaszcza w krajobraz, hydrosferę i atmosferę. Wzrost w ostatnich latach wymogów, dotyczących standardów jego jakości, miał wpływ na podejmowanie przez górnictwo szeregu działań zmierzających do minimalizacji wpływu eksploracji, eksploatacji, jak i wstępnego przetwarzania oraz wykorzystania wydobytych kopalin i odpadów. Ponadto przedsiębiorstwa górnicze, często poprzez procesy rekultywacji, a następnie odpowiednio wybrane kierunki adaptacji terenów zajętych pod wyrobiska i towarzyszącą im infrastrukturę, rekompensują dokonane w środowisku przekształcenia. Powstałe w ten sposób nowe tereny cechują, w wielu przypadkach, wyższe walory niż te sprzed rozpoczęcia działalności górniczej. Problemem pozostaje sczerpywanie nieodnawialnych zasobów kopalin, które można minimalizować dzięki prowadzeniu racjonalnej gospodarki zasobami, ale także efektywnym zużyciem, odzyskiem i recyklingiem oraz stosowaniem substytutów surowców mineralnych. Będzie to miało wpływ nie tylko na przedłużenie żywotności działających zakładów wydobywczych, ale ograniczy także powierzchnię terenów zajmowanych pod eksploatację nowych złóż, wpływając w konsekwencji na poprawę jakości środowiska. W artykule zwrócono uwagę na zmiany zachodzące w branży górniczej, wskazano szanse i zagrożenia wynikające z dalszego jej rozwoju w Polsce. Pokazano także działania branży dla minimalizacji presji na środowisko oraz stosowane metody naprawy nieuniknionych przekształceń komponentów środowiska.

18

The basic problems of mineral resources valuation methodologies within the framework of System of Integrated Environmental and Economic Accounts

Galos K., Nieć M., Saługa P. W., Uberman R.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2015

|

T. 31, z. 4

5--20

EN

Growing awareness of limits set by exhaustibility of natural resources has led to a conclusion that only through their valuation in monetary terms one may assess a comprehensive economic impact of their use. Thus mineral resources have been included from the beginning to almost all studies regarding natural resources assessments. The first result, widely recognized by international community, of researches came in the 1993 – edition of the “Handbook of National Accounting: Integrated Environmental and Economic Accounting”. One of the key outcomes of these works was a conclusion that measuring value of mineral resources for mineral raw materials production, alongside with physical flows of these materials, environment related transactions and measuring impact of the economy on the environment, should make basic pillars of this newly designed system, later named as the System of Integrated Environmental and Economic Accounts (SEEA). As implementation of SEEA is still in a primary stage, many methodological issues remain unsolved. This article attempts to enumerate achievements made so far and indicate issues in need for further development. [...]

PL

Rosnąca świadomość ograniczeń wynikających z faktu wyczerpywalności niektórych zasobów naturalnych spowodowała, że potrzeba monetarnej wyceny ich wartości jako sposobu odzwierciedlenia ekonomicznego wpływu ich użytkowania stała się bardzo istotna. Zasoby kopalin były od samego początku uwzględniane w prawie wszystkich studiach dotyczących wyceny zasobów naturalnych. Pierwszym, szeroko uznanym efektem tych prac było opublikowanie 1993 roku podręcznika „Handbook of National Accounting: Integrated Environmental and Economic Accounting”. Jednym z głównych rezultatów tych prac była konkluzja, że podstawowe znaczenie dla planowanego Systemu Zintegrowanych Środowiskowych i Ekonomicznych Rachunków Narodowych (skrót ang. SEEA) ma określenie wartości kopalin użytkowanych do produkcji surowców mineralnych, wraz z rejestracją ich przepływów fizycznych oraz związanych z tym transakcji, z uwzględnieniem wpływu związanej z tym działalności gospodarczej na środowisko. Wdrożenie SEEA znajduje się wciąż w fazie początkowej, a wiele problemów metodologicznych nie zostało rozwiązanych. Niniejszy artykuł dokonuje inwentaryzacji dotychczasowych osiągnięć oraz wskazuje kierunki dalszych niezbędnych prac w tym obszarze. [...]

19

Określić właściwy kierunek : analiza zapotrzebowania i możliwości produkcji kruszyw żwirowo-piaskowych w trzech województwach północno-zachodniej części Polski. Cz. 2

Gawlik L., Kryzia D., Uberman R.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2014

|

nr 1

58-61

20

Dura lex, sed lex… Dyskusja na temat podatków lokalnych od gruntów poeksploatacyjnych poddanych rekultywacji

Uberman R., Naworyta W.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2014

|

nr 2

72-76