Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Finansowanie gospodarki odpadami w Wielkopolsce

Grunt H.

Recykling

|

2013

|

nr 10

42

PL

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w Poznaniu jako regionalna instytucja finansowania ochrony środowiska wspiera działania samorządów, które, zgodnie z nowelizacją ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, przejęły władztwo nad odpadami i zostały zobowiązane do tworzenia systemów ich zagospodarowania. Finansowanie zadań w tym zakresie odbywa się na podstawie Listy Przedsięwzięć Priorytetowych i jest uwzględnione w jej punkcie C pn. „Ochrona powierzchni ziemi i zagospodarowanie odpadów zgodnie z Planami Gospodarki Odpadami”.

2

Jodometan

Czerczak S., Grunt H.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2008

|

Nr 2 (56)

129--146

PL

Jodometan jest bezbarwną przezroczystą cieczą o eterycznym, słodkawym, ostrym i gryzącym zapachu , która jest naturalnym produktem metabolizmu wielu morskich organizmów wykorzystywanym głównie jako czynnik metylujący w syntezach organicznych. Jodometan znalazł także zastosowanie w technice mikroskopowej i w analityce jako odczynnik oraz jako katalizator w produkcji tetrametylo- i tetraetyloołowiu, a ponadto jest stosowany jako środek do ochrony roślin. Jodometan wchłania się do organizmu z dróg oddechowych, przez skórę oraz z przewodu pokarmowego. Po narażeniu ludzi drogą inhalacyjną na jodometan obserwowano działanie układowe związku na ośrodkowy układ nerwowy oraz działanie drażniące na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, gardła i nosa. Jodometan, podobnie jak bromometan i chlorometan jest związkiem wykazującym opóźnione, ale silne działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy. Natomiast bezpośrednie działanie drażniące jodometanu, które jest związane z działaniem alkilującym, jest stosunkowo słabe. Skażenie dużej powierzchni skóry ciekłą substancją może wywołać objawy podobne jak w zatruciu inhalacyjnym. Po zatruciu jodometanem drogą pokarmową mogą wystąpić: mdłości, wymioty, bóle brzucha i takie objawy, jak w zatruciu inhalacyjnym, a poza tym związek może także działać drażniąco na przewód pokarmowy. Na podstawie wartości medialnych dawek śmiertelnych u zwierząt, jodometan zaklasyfikowano jako toksyczny. Efektem krytycznym u zwierząt po narażeniu na jodometan jest działanie depresyjne zwiazku na ośrodkowy układ nerwowy oraz działanie drażniące na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, oczy i skórę. Związek o dużych stężeniach może być przyczyną padnięcia zwierząt z powodu niewydolności oddechowej. Działanie kancerogenne jodometanu badano niezależnie na myszach i szczurach. Po podaniu badanego związku drogą dootrzewnową i podskórną stwierdzono występowanie u zwierząt nowotworów płuc i mięsaków podskórnych. Wyniki jednak tych badań nie były znamienne statystycznie, a ponieważ zwierząt z grup eksperymentalnych było mało, dlatego wyniki tych doświadczeń nie są miarodajne. Eksperci Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem zaklasyfikowali jodometan do grupy 3., czyli do czynników nieklasyfikowanych pod względem działania rakotwórczego u ludzi. Do wyliczenia wartości NDS jodometanu przyjęto wyznaczoną w 14-tygodniowych badaniach inhalacyjnych na szczurach wartość NOAEL równą 58 mg/m3. Zaproponowano przyjęcie stężenia 7 mg/m3 jodometanu za wartość NDS, a ze względu na działanie drażniące związku zaproponowano przyjęcie stężenia 20 mg/m3 za wartość NDSCh związku. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników narażonych na jodometan przed jego depresyjnym działaniem na ośrodkowy układ nerwowy oraz działaniem drażniącym na drogi oddechowe, oczy i skórę. Ze względu na działanie drażniące jodometanu zaproponowano oznakowanie go literą „I” informującą, że jest to substancja o działaniu drażniącym oraz literami „Sk” informującymi o tym, że wchłania się przez skórę.

EN

Iodomethane is a clear liquid with a characteristic odor. Iodomethane is readily absorbed by all routs of exposure. After inhalation exposure there were neurological disorders and irritation effects to the eyes, nose and throat. The concentration of iodomethane of 56 mg/m3 was accepted as an NOAEL value. The Expert Group for Chemical Agents has recommended MAC of 7 mg/m3 and because of its irritative effect MAC-STEL of 20 mg/m3. Because percutaneous absorption of iodomethane has caused systemic toxicity in laboratory animals, “Sk” notation is considered appropriate; “I” – irritation notation is also recommended.

3

Butan-2-on

Grunt H., Czerczak S.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2007

|

Nr 1 (51)

5--27

PL

Butan-2-on jest bezbarwną, łatwopalną cieczą o przenikliwym słodkawym zapachu, podobnym do ketonu metylowego. Należy do rodziny alkanonów, tzn. nasyconych ketonów alifatycznych. Butan-2-on jest wykorzystywany głównie jako rozpuszczalnik do różnych powłok powierzchniowych, np. winylowych, nitrocelulozowych czy akrylowych. Znalazł również zastosowanie przy odparafinowaniu olejów smarowych oraz przy produkcji: bezbarwnych syntetycznych żywic, sztucznej skóry, gumy, lakierów, klejów i folii aluminiowej. Ponadto jest wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. W naturze butan-2-on występuje w owocach i warzywach. Stosowany jest zwykle w mieszaninie z acetonem, octanem etylu, n-heksanem, toluenem oraz alkoholami. Butan-2-on szybko się wchłania przez drogi oddechowe i skórę. Według Fisherovej-Bergerovej szybkość penetracji butan-2-onu przez skórę wynosi 2,45 mg/cm2/h, związek nie ma zdolności kumulacji w organizmie. Głównym skutkiem działania butan-2-onu u ludzi po narażeniu drogą inhalacyjną jest działanie drażniące na skórę, błony śluzowe oczu, nosa oraz gardła. Próg działania drażniącego dla oczu i nosa u ludzi (50% odpowiedzi) ustalono na poziomie około 590 mg/m3 (200 ppm). Ostry zapach butan-2-onu jest wyczuwany, gdy jego stężenie wynosi poniżej 16 mg/m3 (5,4 ppm), a podrażnienie błon śluzowych nosa powinno być ostrzeżeniem i zapobiegać szkodliwym skutkom działania związku. Podczas przewlekłego narażenia na butan-2-on o dużym stężeniu mogą wystąpić objawy depresyjne ze strony ośrodkowego układu nerwowego, natomiast przedłużony kontakt ze skórą może doprowadzić do stanu zapalnego, objawiającego się zaczerwienieniem, wysuszeniem oraz pękaniem skóry. W NIOSH ustalono, że wartość stężenia butan-2-onu bezpośrednio zagrażająca zdrowiu i życiu (IDLH) wynosi 8820 mg/m3 (3000 ppm). U zwierząt doświadczalnych butan-2-on wykazuje działanie drażniące na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, oczy i skórę, a także działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, natomiast jego duże dawki mogą powodować padnięcie zwierząt z powodu niewydolności oddechowej. Ze względu na wielkości letalne u zwierząt doświadczalnych, butan-2-on nie jest klasyfikowany jako substancja szkodliwa. Stężenie 31 590 mg/m3 butan-2-onu przyjęto za wartość RD50 u myszy. Na podstawie wyników badań na szczurach szczepu F344 – narażanych inhalacyjnie na butan-2-on w ciągu 90 dni 6 h dziennie przez 5 dni w tygodniu – za wartość NOAEL (wartość najwyższego stężenia, które nie powoduje szkodliwych zmian) przyjęto stężenie 7500 mg/m3 (2500 ppm) związku. Nie ma dowodów działania rakotwórczego butan-2-onu na ludzi i zwierzęta. Związek nie wykazywał również działania mutagennego ani uczulającego, natomiast wykazywał słabe działanie fetotoksyczne. Przyjmując za efekt krytyczny działanie układowe butan-2-onu, przede wszystkim na ośrodkowy układ nerwowy i wątrobę, do wyliczenia wartości NDS butan-2-onu zastosowano wyznaczoną w 90-dniowym eksperymencie inhalacyjnym na szczurach wartość NOAEL równą 7500 mg/m3 i przyjęto za wartość NDS stężenie równe około 450 mg/m3. Ustalona wartość NDS jest zgodna z przyjętą zasadą, że wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia substancji ustalona na podstawie ostrego działania drażniącego powinna mieścić się w granicach 1/100 ÷ 1/10 wartości RD50, tj. w przedziale 315 ÷ 3159 mg/m3. Proponowana przez nas wartość NDS butan-2-onu jest mniejsza od wartości NDS obowiązujących w większości państw Unii Europejskiej, które przyjęły wartość TLV równą około 600 mg/m3, ale jest zgodna z wartością NDS w Finlandii, w której obowiązuje wartość 440 mg/m3. Należy zwrócić uwagę, że w Danii i Szwecji obowiązują jeszcze mniejsze, wynoszące około 150 mg/m3, wartości normatywów higienicznych butan-2-onu. W celu zminimalizowania działania drażniącego i ostrego zapachu butan-2-onu proponuje się przyjąć wartość NDSCh związku równą 900 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników narażonych na butan- -2-on przed działaniem drażniącym związku oraz jego potencjalnym działaniem neurotoksycznym. Autorzy dokumentacji proponują przyjąć wartość dopuszczalnego stężenia butan-2-onu w materiale biologicznym (DSB) równą 1,5 mg na litr moczu, a ze względu na jego szybką absorpcję przez skórę proponują także oznaczyć butan-2-on literami „Sk” oznaczającymi substancję wchłaniającą się przez skórę oraz literą „I” oznaczającą substancję o działaniu drażniącym.

EN

2-Butanone is a colourless liquid with a characteristic odour. The nervous system and liver are critical organes in animals’ 90-day exposure to 2-butanone. The MAC (TWA) value was calculate on the basis of the NOAEL value (7500 mg/m3) for systemic effects in rats. A MAC (TWA) value at the level of 450 mg/m3 was established. Because of the irritant effect of of this compound a MAC-STEL value of 900 mg/m3 was suggested. The “I” (irritation substance) notation and “Sk” (substance absorbed through the skin) were proposed. We suggest accepting a BEI value on the level of 1.5 mg of 2-butanone/litre of urine.

4

Izooktan-1-ol – mieszanina izomerów

Grunt H., Czerczak S.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2006

|

Nr 2 (48)

131--141

PL

Izooktan-1-ol jest bezbarwną, łatwopalną cieczą, o łagodnym zapachu. Związek ten jest mieszaniną izomerów pierwszorzędowych nasyconych wyższych alkoholi alifatycznych, tj. alkanoli, które mają heptylowy rodnik i rozgałęziony łańcuch 2-etylo-heksanolu. Najczęściej izooktan-1-ol jest opisywany jako mieszanina dimetyloheksan-1-oli (70-80%) i metyloheptan-1-oli (10-20%) oraz innych homologicznych pierwszorzędowych alkoholi (5-10%). Izooktan-1-ol otrzymuje się syntetycznie w procesie hydroformylowania, nazywanym też procesem oxo. Wykorzystywany jest głównie jako rozpuszczalnik oraz do produkcji plastyfikatorów. Znalazł zastosowanie jako półprodukt do produkcji niejonowych detergentów oraz środków powierzchniowo czynnych, syntetycznych powłok olejowych, cieczy chłodząco-smarujących, olejów smarowych i płynów hydraulicznych. Ponadto jest stosowany jako emulgator i środek przeciwpieniący, a także jako odczynnik wprowadzający grupę izooktylową do innych związków. Izooktan-1-ol może wchłaniać się do organizmu przez drogi oddechowe, skórę i z przewodu pokarmowego. Narządami krytycznymi w przypadku narażenia na izooktan-1-ol są oczy, skóra, układ oddechowy. Pary izooktan-1- olu działają drażniąco na oczy i górne drogi oddechowe. Głównym skutkiem przewlekłego narażenia zawodowego na pary izooktan-1-olu jest działanie drażniące na skórę oraz błony śluzowe oczu, nosa oraz gardła. Podczas przewlekłego narażenia na duże stężenia par izooktan-1-olu stwierdzono objawy depresyjne ze strony ośrodkowego układu nerwowego oraz działanie narkotyczne. Przedłużony kontakt ciekłego izooktan-1-olu ze skórą może prowadzić do stanu zapalnego skóry, objawiającego się wysuszeniem i zaczerwienieniem. Mogą również wystąpić objawy jak przy oparzeniu chemicznym. Wartości LD50 po podaniu drogą pokarmową, według różnych źródeł dla różnych gatunków zwierząt, mieszczą się w granicach od około 1500 mg/kg do 6500 mg/kg. Na podstawie kryteriów klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych należałoby sklasyfikować badaną substancję jako szkodliwą po połknięciu. U zwierząt doświadczalnych izooktan-1-ol wykazuje działanie drażniące na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, oczy i skórę, a także działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, w dużych dawkach może powodować śmierć z powodu niewydolności oddechowej. Brak dowodów działania rakotwórczego izooktan-1-olu u ludzi i zwierząt. Nie wykazywał również działania mutagennego. Nie stwierdzono działania uczulającego. Przyjmując jako efekt krytyczny działanie drażniące izooktan-1-olu, do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) proponuje się zastosowanie wyznaczonej w 13-dniowym eksperymencie inhalacyjnym na zwierzętach wartości NOAEL na poziomie 1064 mg/m3 (200 ppm). Wyliczona na tej podstawie wartość NDS wynosi około 220 mg/m3. W większości państw Unii Europejskiej obowiązuje wartość NDS na poziomie około 270 mg/m3. Tylko w Norwegii obowiązuje wartość niższa, równa 135 mg/m3 . W celu zminimalizowania działania drażniącego proponuje się przyjąć wartość NDSCh równą 440 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników narażonych na izooktan- 1-ol przed działaniem drażniącym oraz potencjalnym działaniem szkodliwym. Ze względu na efekty działania układowego po aplikacji izooktan-1-olu na skórę królika, proponuje się oznakowanie substancji w wykazie NDS symbolem „Sk” (substancja wchłania się przez skórę), natomiast ze względu na działanie drażniące – symbolem „I” (substancja o działaniu drażniącym).

EN

Isooctyl alcohol is a flammable, colorless liquid with a light odor. This chemical is a mixture of isomers, mainly dimethylhexan-1-ol and methylheptan-1-ol. After single or repeated inhalation exposure the main effect is local irritation. Based on the NOAEL value obtained from experiment on rats (1064 mg3) a MAC value of 220 mg/m3 was established. Because of the irritant effect of this compound a MAC-STEL value 440 mg/m3 was suggested. The “I” (irritating substance) notation and “Sk” (substance absorbed through the skin) were proposed.

5

Chlorek chloroacetylu. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Grunt H.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2006

|

Nr 1 (47)

79--96

PL

Chlorek chloroacetylu jest bezbarwną lub żółtawą cieczą o ostrym, gryzącym zapachu. Próg zapachowy dla chlorku chloroacetylu oznaczono na poziomie 0,65 mg/m3 (0,140 ppm). Chlorek chloroacetylu jest wykorzystywany głównie jako półprodukt do produkcji chloroacetofenonu, a także w przemyśle farmaceutycznym. Stosuje się go w produkcji diazepamu i adrenaliny, jest stosowany jako lakrymator, a ponadto jest wykorzystywany również do produkcji herbicydów chloroacetamidowych, m.in. alachloru. Do organizmu chlorek chloroacetylu jest wchłaniany drogą oddechową, przez skórę oraz z przewodu pokarmowego. Związek ma działanie drażniące na drogi oddechowe, oczy i skórę. Pary chlorku chloroacetylu o dużych stężeniach wywołują u ludzi niezwykle silne podrażnienie błon śluzowych oczu (akrymator) oraz układu oddechowego. Skutki ostrego narażenia ludzi na chlorek chloroacetylu obejmują m.in.: rumień, oparzenie chemiczne skóry i silne podrażnienie oczu (z łzawieniem i bolesnym pieczeniem), a także zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz takie skutki ze strony układu oddechowego, jak: duszność, sinica i kaszel. Głównym skutkiem przewlekłego inhalacyjnego narażenia zawodowego na chlorek chloroacetylu jest podrażnienie błon śluzowych dróg oddechowych, oczu oraz skóry. Przedłużony kontakt dermalny z chlorkiem chloroacetylu może wywołać objawy podobne jak w zatruciu inhalacyjnym, a ponadto może doprowadzić do uszkodzenia tkanki skórnej, co mogłoby świadczyć o żrącym działaniu tego związku. Na podstawie wartości medialnych dawek śmiertelnych u zwierząt chlorek chloroacetylu zaklasyfikowano jako szkodliwy po podaniu drogą pokarmową (wartość LD50 dla szczura wynosi 208 mg/kg, a dla myszy 220 mg/kg). Po narażeniu drogą inhalacyjną związek ten jest słabo toksyczny (wartość LC 50 dla szczura wynosi 4620 mg/m3/4 h, a wartość LC50 dla myszy 6006 mg/m3/2 h). Po aplikacji na skórę związek ten jest szkodliwy (wartość LD50 dla królika wynosi 662 mg/kg). Na podstawie wyników badań toksyczności ostrej wykazano, że chlorek chloroacetylu wykazywał silne działanie drażniące na oczy, skórę i błony śluzowe górnych dróg oddechowych zwierząt. W badaniach histopatologicznych u zwierząt, na których badano toksyczność ostrą, stwierdzono przekrwienie płuc. Ze względu na swoje właściwości żrące związek ten ma zwiększone możliwości absorpcji wewnątrzukładowej. Po przewlekłym narażeniu zwierząt na chlorek chloroacetylu stopień nasilenia skutków działania drażniącego na oczy i układ oddechowy był uzależniony od wielkości stężenia: po narażeniu na związek o mniejszych stężeniach objawy działania drażniącego były słabo widoczne (przejściowe podrażnienie nosa, czasowa duszność i łzawienie oczu), natomiast po narażeniu na związek o większych stężeniach dochodziło do niewydolności oddechowej i zapaści. Badaniem mikroskopowym stwierdzono śródmiąższowe zapalenie płuc oraz zmiany krwotoczne w płucach, natomiast w nabłonku oddechowym błony śluzowej nosa wystąpiły zmiany zapalne, hypertrofia, hyperplazja i sporadycznie metaplazja nabłonka wielowarstwowego płaskiego. W dostępnym piśmiennictwie nie ma wystarczających danych na temat działania rakotwórczego chlorku chloroacetylu u ludzi i u zwierząt. Podczas ustalania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chlorku chloroacetylu wzięto pod uwagę wyniki inhalacyjnego badania podprzewlekłego przeprowadzonego na szczurach szczepu Fisher-344, myszach szczepu CD-1 i syryjskich chomikach złocistych. Za podstawę do wyliczenia wartości NDS przyjęto wartość LOAEL, tj. najmniejsze stężenie związku powodujące podrażnienie oczu i górnych dróg oddechowych. Wartość ta wynosiła 2,31 mg/m3. Wyliczona wartość NDS wynosiła 0,2 mg/m3. Ze względu na działanie drażniące chlorku chloroacetylu proponuje się przyjąć wartość NDSCh na poziomie 0,6 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych chlorku chloroacetylu powinny zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym na oczy, drogi oddechowe i skórę. Ze względu na wchłanianie chlorku chloroacetylu przez skórę, proponujemy oznakowanie substancji w wykazie NDS symbolem “Sk” – substancja wchłania się przez skórę, natomiast ze względu na jej działanie drażniące symbolem “I” – substancja drażniąca. Nie ma podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) chlorku chloroacetylu.

EN

Chloroacetyl chloride is a colorless or yellowish liquid with a pungent odor. This substance has been used as an intermediate in the production of chloroacetophenone, as a lacrimator, in pharmaceutics, in the manufacture of diazepam, adrenaline and chloracetamid herbicides. Chloroacetyl chloride is harmful by oral route of administration (LD50 for rats is 208 mg/kg, for mice 220 mg/kg ) and low toxic by inhalation route (LC50 for rats is 4620 mg/m3/4h, LC50 for mice is 6006 mg/m3/2h). The cutaneous LD50 for rabbits is 662 mg/kg. The acute toxicity test proves an intense irritant effect of chloroacetyl chloride on the eyes, skin and mucous membranes of the upper respiratory tract of animals. Prolonged exposure causes respiratory failure and collapse. Exposure at a high concentration of vapor phases in human results in erythema, chemical burns, lacrimation, painful burning sensation of the eyes, dyspnea, cyanosis, cough, stomach and intestinal disorders. Prolonged contact with the skin may cause similar effects and also skin damage, which may indicate a caustic effect. Prolonged inhalation causes irritation of the eyes, skin and the upper respiratory tract. Based on the LOAEL value obtained from experiments on rats and mice (2.31 mg/m3) a MAC-TWA value of 0.2 mg/m3 was established as the ceiling value for chloroacetyl chloride. Because of the irritant effect of this compound, a MAC-STEL value of 0.6 mg/m3 was suggested. These values should prevent irritation of the eyes, skin and the respiratory tract. Because chloroacetyl chloride has been shown to penetrate the skin, an additional determination with the letters “Sk” has been suggested. Moreover irritant “I” notation has been recommended.

6

Nowe prawo, nowe kompetencje. Cz. V

Grunt H., Poślednia K.

Przegląd Komunalny

|

2002

|

nr 5

38-39

PL

Poprzednia część cyklu omawiającego nowe podejście i usytuowanie kompetencji poszczególnych organów w zakresie ochrony środowiska kończyła się krótkim omówieniem dotyczącym uprawnień do przeprowadzania kontroli w tym obszarze. Oczywiście nadal, tak jak w poprzednim stanie prawnym, główne zadania kontrolne zostały przekazane Ustawą z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (DzU Nr 77, poz. 335 ze zmianami) organom Inspekcji Ochrony Środowiska. Najwięcej zmian do tego aktu prawnego zostało zapisanych w Ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (DzU Nr 100, poz. 1085).

7

Nowe prawo, nowe kompetencje. Cz. IV

Grunt H., Poślednia K.

Przegląd Komunalny

|

2002

|

nr 4

38-39

PL

W poprzednim wydaniu omówione zostały pozostałe kompetencje gmin oraz część zadań i obowiązków z zakresu ochrony środowiska spadających na barki organów samorządu powiatowego. Dlatego w numerze bieżącym kontynuujemy omawianie kompetencji powiatów. Przedstawione zostaną także zagadnienia związane z prowadzeniem działalności kontrolnej.

8

Nowe prawo, nowe kompetencje. Cz. II, Gminy

Grunt H., Poślednia K.

Przegląd Komunalny

|

2002

|

nr 2

60-61

PL

Nowe ustawodawstwo w zakresie ochrony środowiska usytuowało kompetencje poszczególnych organów wszystkich szczebli w różnych aktach prawnych w zależności od obszaru, którego mają one dotyczyć. Tym bardziej zebranie ich i określenie dla poszczególnych sfer administracji publicznej, odpowiedzialnych za realizację zadań w zakresie środowiska, będzie jeszcze długo sprawiało określone trudności.

9

Nowe prawo, nowe kompetencje

Grunt H., Poślednia H.

Przegląd Komunalny

|

2002

|

nr 1

59-59

PL

Niniejszy artykuł ma być jedynie wprowadzeniem do cyklu, w którym autorzy będą chcieli przybliżyć poszczególne obszary kompetencji administracji publicznej oraz wymagań i obowiązków przedsiębiorców, ze szczególnym ich podkreśleniem w zakresie obowiązków formalno-prawnych oraz praktycznego ich stosowania.

10

Nowe prawo, nowe kmpetencje. Cz. III

Grunt H., Poślednia K.

Przegląd Komunalny

|

2002

|

nr 3

44-45

PL

Szczególnie odczuwalna zmiana ustawodawstwa w zakresie zadań organów gmin w obszarze ochrony środowiska nastąpiła w Ustawie z 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, które to zadania zostały zapisane w Ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (DzU Nr 100, poz. 1085).

11

Urzędnik to nie zawsze "biurwokrata"

Grunt H.

Przegląd Komunalny

|

2001

|

nr 5

70-71

PL

Z dużym zainteresowaniem, podziwem dla bezkompromisowej odwagi autora, ale także ze zdumieniem przeczytałam dwa artykuły, dotyczące oczyszczalni ścieków w Zajezierzu nad Wisłą, zamieszczone w lutowym ("Milenijny cud nad Wisłą") i marcowym ("No i co z tym cudem") wydaniu "Przeglądu Komunalnego". Muszę ze smutkiem stwierdzić, że zdumienie moje wynikało nie z opisanego stanu przedmiotowej oczyszczalni, ale z powodu braku znajomości przepisów przez oceniającego ten stan, lub może ze świadomej manipulacji czytelnikami zainteresowanymi tym tematem.

12

Pierwszy ruch koła zamachowego

Grunt H.

Przegląd Komunalny

|

2001

|

nr 12

66-66

PL

W październikowym "Przeglądzie Komunalnym" opublikowany został artykuł Zenona Świgonia pt. "Budowa koła zamachowego". W związku z tym, że w treści autor powołuje się także na stanowisko Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu, jako przedstawiciel tej instytucji pozwalam sobie na krótki komentarz dotyczący znaczenia rzeki Noteci dla województwa wielkopolskiego rozumianego przez inspekcję.

13

Octan tert-pentylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

Czerczak S., Grunt H.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

Nr 3 (29)

271--275

PL

Octan tert-pentylu jest bezbarwną cieczą o owocowym zapachu, stosowaną głównie jako rozpuszczalnik nitrocelulozy, żywic i produktów celuloidowych. Związek ten jest izomerem octanu n-pentylu i można przypuszczać, że wykazuje podobne do niego działanie. W Polsce nie ustalono wartości normatywów higienicznych dla octanu tert-pentylu, natomiast w państwach Unii Europejskiej wartość NDS ustalono na poziomie 270 mg/m³, a wartość NDSCh na poziomie dwa razy większym, tj. 540 mg/m³. Ze względu na skąpe dane toksykologiczne, zaproponowano przyjęcie wartości NDS dla octanu tert-pentylu przez analogię do octanu n-pentylu, tj. na poziomie 250 mg/m³. Propozycja ta jest uzasadniona tym, że oba te związki są izomerami położeniowymi, należą do grupy estrów alifatycznych kwasu octowego, których skutki działania drażniącego nasilają się wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej estrów. Ponieważ octan n-pentylu i octan tert-pentylu nie różnią się masą cząsteczkową i mają zbliżone właściwości fizykochemiczne, można przyjąć, że skutki ich działania drażniącego na błony śluzowe górnych dróg oddechowych i oczy są zbliżone. Zaproponowana dla tych związków wartość NDS na poziomie 250 mg/m³ nie różni się zbytnio od wartości przyjętej w Unii Europejskiej, która wynosi 270 mg/m³. Wartość NDSCh proponuje się ustalić na poziomie 500 mg/m³ ze względu na działanie drażniące związku. Ustalone wartości normatywów higienicznych powinny zapobiec podrażnieniu górnych dróg oddechowych i oczu.

EN

tert-Pentyl acetate (CAS Registry No. 625-16-1) is a colourless liquid with a fruity odour. tert-Pentyl acetate is used in the lacquer and varnish industry, manufacturing of artificial leather, silk and textile industry, tert-Pentyl acetate is absorbed from the respiratory tract and through skin, tert-Pentyl acetate is an irritant to the eyes, the respiratory tract and the skin. The Expert Group recommends the MAC of 250 mg/m for tert-Pentyl acetate by analogy to n- Pentyl acetate and because of its irritative effect on the respiratory tract and eyes - the STEL of 500 mg/m3.

14

Octan propylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

Grunt H., Czerczak S.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

Nr 3 (29)

257--270

PL

Octan propylu jest bezbarwną cieczą o przyjemnym, gruszkowym zapachu. Jest stosowany jako rozpuszczalnik estrów celulozowych, lakierów, wosków, naturalnych i syntetycznych barwników, farb drukarskich oraz tworzyw sztucznych. Używany także przy produkcji insektycydów oraz w przemyśle perfumeryjnym, poligraficznym i spożywczym. Otrzymywany jest w reakcji estryfikacji alkoholu n-propylowego kwasem octowym w obecności katalizatora chlorku cynku. Octan propylu w postaci par dobrze wchłania się przez drogi oddechowe, a w stanie ciekłym wchłania się z przewodu pokarmowego oraz przez skórę. Efektem krytycznym przy narażeniu na octan propylu jest działanie drażniące na oczy i błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Związek wykazuje słabe działanie narkotyczne na ośrodkowy układ nerwowy. Narządami krytycznymi w przypadku narażenia na octan propylu są: oczy, skóra, układ oddechowy i ośrodkowy układ nerwowy. Octan propylu stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia (IDLH), gdy jego stężenie wynosi 7106 mg/m³ (1700 ppm). Wśród pracowników narażonych na octan propylu o stężeniu 835 mg/m³ (200 ppm) wystąpiło podrażnienie błon śluzowych oczu, nosa, krtani i gardła. Wśród innych objawów stwierdzono bóle i zawroty głowy, senność, kaszel, płytki oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej oraz objawy depresyjne ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Ze względu na niekompletne dane liczbowe (nieznany czas narażenia; nieznana liczba osób) nie można tych danych brać pod uwagę przy ustalaniu wartości NDS. Przedłużony kontakt octanu propylu ze skórą powoduje jej odtłuszczenie, wysuszenie i pękanie naskórka, a w konsekwencji przewlekłe zapalenie skóry z objawami zaczerwienienia (nie podano wartości stężeń oraz czasu narażenia). Wartości medialnych dawek śmiertelnych u zwierząt, bez względu na drogę podania, były bardzo duże. Na podstawie wyników badań ostrej toksyczności inhalacyjnej na zwierzętach stwierdzono, że siła działania toksycznego octanu propylu jest nieco większa niż octanu izopropylu i octanu etylu, lecz mniejsza niż octanu n-butylu. W dostępnym piśmiennictwie i w przeglądowych toksykologicznych bazach danych nie znaleziono danych liczbowych dotyczących toksyczności przewlekłej u zwierząt. Wartość NDS dla octanu propylu w większości państw została ustalona na poziomie około 840 mg/m³. Przy ustalaniu wartości NDS brano pod uwagę działanie drażniące na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. ACGIH zaleca wartość NDS na poziomie 835 mg/m³ (200 ppm), tj. nieco mniejszą niż dla octanu izopropylu, a wartość NDSCh na poziomie 1040 mg/m³ (250 ppm) w celu zminimalizowania możliwości drażnienia błon śluzowych oczu i górnych dróg oddechowych. Za podstawę ustalenia wartości NDS octanu propylu przyjęto stężenie wyznaczone w badaniach na myszach szczepu Swiss OF1, przy którym częstość oddechów spadła o 50% (RD50). Stężenie to wynosiło 3323 mg/³ (795 ppm). Zgodnie z przyjętymi kryteriami ustalania NDS dla związków o działaniu drażniącym, wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia substancji ustalona na podstawie ostrego działania drażniącego powinna mieścić się w granicach 1/100 ÷ 1/10 wartości RD50, tj. w przedziale 332 ÷ 33 mg/m³. Proponujemy zatem ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia dla octanu propylu na poziomie 200 mg/m³ oraz najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh), w celu zminimalizowania działania drażniącego, na poziomie 400 mg/m³. Octan propylu o tych stężeniach nie powinien działać drażniąco na oczy, gardło i drogi oddechowe oraz wywoływać opóźnionych skutków działania neurotoksycznego. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych dla octanu propylu są zgodne z normatywami dla większości innych octanów o podobnej sile działania drażniącego. Brak jest podstaw do ustalenia wartości DSB.

EN

Propyl acetate (CAS Registry No. 109-60-4) is a colourless liquid with a fruity, pear-like odour. Propyl acetate is used as a solvent for cellulose esters, lacquers, resins, printing inks, and plastic; in flavouring agents and perfumes and in organic syntheses. The main routes in occupational exposure to propyl acetate are the respiratory system and the skin. At concentrations above 835 mg/m3 (200 ppm) Propyl acetate is irritating to the eyes, nose, larynx and throat. Prolonged overexposure may produce irritation of the skin. According to Alarie's studies the RD50 concentration (the concentration which produces a 50% reduction in breath rate in exposed mice) was 3323 mg/m3 (795 ppm). Considering these data, the MAC of 200 mg/m3 is recommended and because of its irritative effect on the respiratory system - the STEL is 400 mg/m3.

15

Octan pentan-2-ylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

Czerczak S., Grunt H.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

Nr 3 (29)

237--250

PL

Octan pentan-2-ylu jest bezbarwną cieczą o łagodnym owocowym zapachu. Stosowany jest jako rozpuszczalnik nitrocelulozy i etylocelulozy, produktów celuloidowych, chlorowanej gumy i farb metalicznych. Znajduje zastosowanie w przemyśle poligraficznym, w lakiernictwie i w garbarstwie. Jest także wykorzystywany przy produkcji sztucznej skóry oraz sztucznych pereł, klisz fotograficznych, linoleum i zmywalnych tapet oraz jako środek zapachowy. Otrzymywany jest na drodze estryfikacji 2-pentanolu kwasem octowym w obecności kwasu siarkowego jako katalizatora. Stężenie octanu pentan-2-ylu, stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia (IDLH), wynosi 5320 mg/m³ (1000 ppm). Octan pentan-2-ylu dobrze wchłania się w postaci par przez drogi oddechowe, a w stanie ciekłym przez skórę i z przewodu pokarmowego. Narządami krytycznymi w przypadku narażenia na octan pentan-2-ylu jest układ oddechowy, oczy, skóra oraz ośrodkowy układ nerwowy. Najważniejszym efektem toksycznym działania octanu pentan-2-ylu jest działanie drażniące na śluzówki oczu i błony śluzowe dróg oddechowych oraz na skórę. Octan pentan-2-ylu o dużym stężeniu wykazuje silne działanie narkotyczne. Krótko trwające narażenie osób na duże stężenie octanu pentan-2-ylu może wywołać podrażnienie błon śluzowych oczu i dróg oddechowych oraz skóry. Przewlekłe narażenie osób na octan pentan-2-ylu może spowodować stan zapalny skóry, ponieważ octan pentan-2-ylu jest czynnikiem odtłuszczającym i wysuszającym. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących odległych efektów działania toksycznego octanu pentan-2-ylu, tj. działania rakotwórczego, mutagennego, embriotoksycznego, teratogennego oraz wpływu na rozrodczość. Drażniące i narkotyczne właściwości estrów octowych wzrastają wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej i temperatury wrzenia. Octan pentan-2-ylu jest mniej toksyczny niż izomery pierwszorzędowe octanu n-pentylu. W Polsce do tej pory nie ustalono wartości normatywów higienicznych dla octanu pentan-2-ylu. Wartość NDS dla octanu pentan-2-ylu w większości państw została ustalona na poziomie około 650 mg/m³. Wartości normatywów higienicznych dla octanu pentan-2-ylu ustalone przez Komisję Europejską wynoszą odpowiednio: NDS na poziomie 270 mg/m³ i NDSCh na poziomie 540 mg/m³. Przy ustalaniu wartości NDS wzięto pod uwagę działanie drażniące na górne drogi oddechowe oraz oczy. Większość danych toksykologicznych dotyczyła mieszanin izomerów octanu n-pentylu, zawierających w swoim składzie m.in. octan pentan-2-ylu. Ze względu na podobną siłę działania drażniącego octanu pentan-2-ylu i octanu n-pentylu sugeruje się przyjęcie takiej wartości NDS octanu pentan-2-ylu, jaka obowiązuje obecnie w Polsce dla octanu n-pentylu, tj. na poziomie 250 mg/m³. Propozycja ta jest uzasadniona tym, że oba te związki są izomerami położeniowymi, należą do grupy estrów alifatycznych kwasu octowego, których skutki działania drażniącego nasilają się wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej estrów. Ponieważ octan n-pentylu i octan pentan-2-ylu nie różnią się masą cząsteczkową i mają zbliżone właściwości fizykochemiczne, można przyjąć, że skutki ich działania drażniącego na błony śluzowe górnych dróg oddechowych i oczy są zbliżone. Zaproponowana dla tych związków wartość NDS na poziomie 250 mg/m³ nie różni się zbytnio od wartości przyjętej przez Komisję Europejską (270 mg/m³). Wartość NDSCh proponuje się ustalić na poziomie 500 mg/m³ (dw razy wartość NDS) ze względu na działanie drażniące związku. Ustalone wartości normatywów higienicznych powinny zapobiec podrażnieniu górnych dróg oddechowych i oczu.

EN

2-Pentanol acetate (CAS Registry No. 626-38-0) is colourless liquid with a fruity odour. 2-Pentanol acetate is used as a solvent for nitrocellulose and ethylcellulose, rubber, in the lacquer and varnish industry. The routes in occupational exposure to 2-pentanol acetate are the respiratory system and the skin. 2-pentanol acetate is an irritant to the eyes, respiratory tract and skin. Overexposure to 2- pentanol acetate may cause narcosis. The MAC value for 2-pentanol acetate - 250 mg/m3 - was determined by analogy to n-Pentyl acetate. Because of the irritant effect of 2-pentanol acetate, the STEL of 500 mg/m3 (2 - MAC) is recommended.

16

Octan metylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

Stetkiewicz J., Grunt H.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

Nr 3 (29)

211--226

PL

Octan metylu jest bardzo lotną bezbarwną cieczą, o dość przyjemnym owocowym zapachu. Stosowany jest jako rozpuszczalnik w przemyśle perfumeryjnym, w wytwórniach lakierów i past do butów, jako rozpuszczalnik mas plastycznych, nitrocelulozy, acetylocelulozy, olejów i tłuszczów oraz w syntezie organicznej. Otrzymywany jest na drodze estryfikacji alkoholu metylowego kwasem octowym w obecności kwasu siarkowego, jak również podczas suchej destylacji drewna. Octan metylu dobrze wchłania się przez drogi oddechowe, przewód pokarmowy oraz przez skórę. Wykazuje działanie drażniące na oczy, skórę i układ oddechowy. Octan metylu o dużych stężeniach wykazuje działanie narkotyczne. Działanie to jest jednak słabsze w porównaniu z takimi jego homologami jak np. octan amylu. Octan metylu o dużych stężeniach wywiera silne działanie drażniące na błony śluzowe oczu i może być przyczyną zaburzeń widzenia, ponadto działa drażniąco na błony śluzowe dróg oddechowych oraz powoduje wzrost wydzielania śliny, a w wyniku połknięcia, wdychania lub kontaktu przez skórę może wywoływać ciężkie zatrucia spowodowane metanolem powstającym w wyniku hydrolizy tego estru. Krótko trwające narażenie na octan metylu o dużym stężeniu jest nieco lepiej tolerowane niż długotrwałe narażenie na ten związek o małym stężeniu. U ludzi 5-minutowe narażenie na pary octanu metylu o stężeniu 15000 mg/m³ wywołuje podrażnienie oczu, nosa, gardła i tchawicy. Nie zaobserwowano zaburzeń układowych w wyniku narażenia pracowników w przemyśle na octan metylu o stężeniu poniżej 610 mg/m³. Nie odnotowano doniesień o przypadkach zatrucia u ludzi czystym octanem metylu w przemyśle. W warunkach przemysłowych znane są wyłącznie przypadki lekkiego zatrucia tym związkiem, objawiające się bólem i zawrotami głowy, ospałością, uciskiem w klatce piersiowej, kołataniem serca, zadyszką, uczuciem pieczenia spojówek i łzawieniem oczu. Octan metylu jest czynnikiem odtłuszczającym i może wywoływać zapalenie skóry. Przedłużony kontakt z ciekłym octanem metylu może powodować suchość, pękanie i podrażnienie skóry. U szczurów, myszy i kotów narażenie inhalacyjne na związek o dużym stężeniu wywołuje działanie narkotyczne i nawet śmierć zwierząt. Octan metylu nie wykazuje działania drażniącego na skórę królika, ale działa drażniąco na jego oczy. Narażenie zwierząt na octan metylu o dużym stężeniu powoduje krwotok do płuc oraz obrzęk płuc. U zwierząt wdychanie octanu metylu w ilościach poniżej granicy poziomu dla działania narkotycznego wywołało ogólne zatrucie i długo utrzymujące się skutki tego zatrucia. Zmiany we krwi u zwierząt polegały głównie na wzroście liczby elementów morfotycznych krwi obwodowej i poziomu hemoglobiny. Wartość LD50 u szczurów po podaniu na skórę jest większa od 2000 mg/kg masy ciała, natomiast u królików większe od 5000 mg/kg masy ciała. W wyniku przewlekłego narażenia zwierząt drogą inhalacyjną na octan metylu stwierdzono obrzęk płuc, cechy uszkodzenia wątroby, nerek i mięśnia sercowego. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących działania rakotwórczego, embriotoksycznego oraz teratogennego octanu metylu. Wyniki testu na działanie mutagenne tego związku były negatywne. W Polsce obowiązuje wartość NDS na poziomie 100 mg/m³. Wartość NDS octanu metylu w większości państw została ustalona na poziomie 610 mg/m³. Przy ustalaniu wartości NDS brano pod uwagę fakt, że takie stężenie octanu metylu nie wywiera działania drażniącego na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych oraz nie wykazuje działania układowego. Biorąc pod uwagę te dane oraz brak nowszych danych toksykologicznych, zaproponowano przyjęcie wartości NDS dla octanu metylu na poziomie 250 mg/m³, natomiast wartości NDSCh na poziomie 600 mg/m³.

EN

Methyl acetate (CAS Registry No. 79-20-9) is a highly volatile, colourless liquid with a rather pleasant odour. Methyl acetate is used in paint removers, as a lacquer solvent, and as a flavoring agent. The main routes in occupational exposure to methyl acetate are the respiratory system and the skin. Methyl acetate is irritating to the eyes and mucous membranes of respiratory passages of animals and exposed workers. It has caused narcosis in animals exposed to high concentrations. Methanol formed by hydrolysis of methyl acetate in the body might be responsible for its toxicity. Methyl acetate may resemble methyl alcohol in producing atrophy of the optic nerve. Prolonged contact with liquid methyl acetate may cause dryness, cracking, and irritation of the skin. Considering these data, the MAC of 250 mg/m3 was determined by analogy to methanol. The STEL is 600 mg/m3 because of its irritative effect on the eyes and the respiratory system. The skin notation (Sk) is recommended.

17

Octan izopropylu : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

Stetkiewicz J., Grunt H.

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

|

2001

|

Nr 3 (29)

197--209

PL

Octan izopropylu jest bezbarwną cieczą o intensywnym owocowym zapachu. Stosowany jest jako rozpuszczalnik nitroceluzozy i innych żywic, tłuszczów, olejów, wosków oraz gumy. Używany jest również w przemyśle perfumeryjnym i poligraficznym oraz jako dodatek do żywności. Otrzymywany jest na drodze estryfikacji alkoholu izopropylowego kwasem octowym w obecności katalizatora. Pary octanu izopropylu dobrze wchłaniają się przez drogi oddechowe, a w stanie ciekłym octan ten dobrze wchłania się przez skórę i z przewodu pokarmowego. Narządami krytycznymi w przypadku narażenia na octan izopropylu są oczy, skóra, układ oddechowy i ośrodkowy układ nerwowy. Octan izopropylu wykazuje działanie drażniące na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych oraz na skórę. Związek ten poza działaniem drażniącym wykazuje słabe działanie narkotyczne. Krótko trwające narażenie osób na większe stężenia octanu izopropylu może powodować podrażnienie błon śluzowych oczu i górnych dróg oddechowych, natomiast długotrwałe narażenie może powodować podrażnienia skóry. Octan izopropylu jest czynnikiem odtłuszczającym i przedłużone narażenie na ten związek może powodować zapalenie skóry. Ponadto następstwem długotrwałego narażenia na octan izopropylu mogą być przewlekle choroby układu oddechowego. Nie stwierdzono objawów działania miejscowo drażniącego i zaburzeń układowych u osób narażonych zawodowo na octan izopropylu o stężeniu 417 mg/m3. Na podstawie wyników badań na zwierzętach wykazano, że związek o większych stężeniach wykazuje działanie drażniące na skórę, oczy i błony śluzowe dróg oddechowych. U myszy narażanych przez 5 min na octan izopropylu wyznaczono RD50 na poziomie 17785 mg/m3 (4265 ppm). W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących działania rakotwórczego octanu izopropylu. Nie wykazano też działania mutagennego tego związku.W przypadku estrów propylowych kwasu octowego, właściwości fizyczne octanu izopropylu są bardziej zbliżone do właściwości octanu etylu niż do octanu n-propylu. Na podstawie wyników badań ostrej toksyczności inhalacyjnej na zwierzętach wydaje się, że siła działania toksycznego octanu izopropylu i octanu etylu jest nieco mniejsza niż octanu n-propylu i octanu n-butylu. Wartość NDS octanu izopropylu w większości państw została ustalona na poziomie około 950 mg/m3. W Polsce nie ustalono wartości normatywów higienicznych dla octanu izopropylu. Przy ustalaniu wartości NDS wzięto pod uwagę fakt, że octan izopropylu działa drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych a jego duże stężenia mogą wykazywać działanie narkotyczne. Wyznaczona w badaniach na myszach wartość RD50 octanu izopropylu wynosiła 17785 mg/m3 (4265 ppm). Wartość NDS ustalona na podstawie ostrego działania drażniącego powinna mieścić się w zakresie od 1/10 do 1/100 wartości RD50, tj. w przedziale 1778 -s-177 mg/m3. Przyjmując, do ustalenia wartości NDS, zalecaną przez higienistów amerykańskich wartość 1/30 RD50, wartość NDS powinna wynosić 593 mg/m3. Zaproponowano ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia octanu izopropylu jako średnią ważoną dla 8-godzinnego dnia pracy na poziomie 600 mg/m3 oraz najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego na poziomie 1000 mg/m3. Octan izopropylu o tych stężeniach nie powinien działać drażniąco na oczy, gardło i drogi oddechowe. Brak jest podstaw do ustalenia wartości DSB.

EN

Isopropyl acetate (CAS Registry No. 108-21-4) is a colourless liquid with a fruity odour. Iso-propyl acetate is employed as a solvent for nitrocellulose and other resins, fats, oils, waxes, and gums. It is used in synthetic perfumes and food flavourings. Isopropyl acetate is irritating to the eyes and mucous membranes of respiratory passages, and skin of animals and exposed workers. According to Alaries studies the RD50 concentration (the concentration which produces a 50% reduction in breath rate in exposed mice) was 17785 mg/m3 (4265 ppm).Considering these data, the MAC of 600 mg/m3 is recommended and the STEL is 1000 mg/m3 beacuase of its irritative effect on the eyes and throat, and the respiratory system.