Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Skład chemiczny wody w zatopionej odkrywce gipsu „Gacki” (Niecka Nidziańska)

Malata M., Motyka J., d'Obyrn K., Postawa A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 2

43--49

PL

Eksploatacja złoża gipsu „Gacki” w dolinie Nidy (region świętokrzyski) metodą odkrywkową trwała od 1955 do 1985 roku. Kopalnia składała się z trzech odkrywek o różnej wielkości, od 0,8 do 19,88 ha. Po zaprzestaniu eksploatacji podjęto decyzję o rekultywacji w kierunku wodnym i nastąpiło zatopienie odkrywek do naturalnego poziomu wód podziemnych. Powstał w ten sposób zespół trzech akwenów o różnej głębokości. W kwietniu 2008 roku w największym akwenie o głębokości 12 m wykonano badania właściwości fizycznych i składu chemicznego wody w jego profilu. W terenie zmierzono przewodność elektrolityczną właściwą (PEW), temperaturę i pH wody na dziewięciu głębokościach zbiornika, począwszy od jego powierzchni. Stwierdzono, że temperatura i pH zmniejszają się wraz z głębokością, a PEW i stężenie makroskładników i większości badanych mikroelementów jest prawie wyrównane w profilu akwenu. Mineralizacja ogólna wody sięga około 2100 mg/dm3 i jest to woda typu Ca-SO4 , co wynika z charakteru skał otaczających (gipsów).

EN

Exploitation of the „Gacki” gypsum deposit in the Nida valley (Świętokrzyskie region, SE Poland), by the opencast method lasted from 1955 till 1985. The mine consisted of three open pits of various sizes, from 0.8 to 19.88 ha. After the exploitation ceased, a decision was made to recultivate the area in order to recreate the natural groundwater levels. In this way three artificial lakes of different depths were formed. In April 2008, the largest lake, with a depth of 12 m, was tested and the chemical properties of water in the vertical profile was investigated. The field measurements of the electrolytic conductivity (CEC), temperature and pH of the water at nine depths levels, starting from its surface were made. It has been found that the temperature and pH decrease with depth and CEC and the concentration of macroelements and most of the examined microelements are almost uniform in the water profile. The total dissolved solids (TDS) reaches about 2100 mg/dm3 and it is Ca-SO4 type water, which results from the nature of the surrounding rocks (gypsum).

2

Cechy fizykochemiczne i skład jonowy wód górnej Soły

Malata M., Motyka J., Postawa A., Byrski B.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2017

|

Vol. 26, No. 1

38--54

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań jakości wód w górnym odcinku Soły (od Rajczy do zapory Tresna). W składzie chemicznym wody dominowały jony Ca2+ i HCO3–, a ze związków biogennych NO32–. Wody charakteryzowały się niskim poziomem mineralizacji w zakresie od 195,6 do 246,3 mg·dm–3. W terenie zmierzono wartość pH oraz PEW wody. W laboratorium HGI AGH oznaczono metodami ICP-OES: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, SO42–, PO43–, oraz ICP-MS: Ag, Al, As, Be, Bi, Br, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Ga, Hg, I, Mn, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Te, Ti, Tl, U, V, W, Y, Sr, Zn, Zr. Stężenia HCO3– oraz Cl– oznaczono wolumetrycznie oraz argentometrycznie (metodą Mohra). Do oznaczenia stężenia NO32– wykorzystano spektrofotometr DR 2800 fi rmy HACH Lange. W pracy dokonano próby powiązania składu fizykochemicznego z cechami środowiska geograficznego zlewni.

EN

In the article the authors present the results of water quality in the upper section of the Soła (from Rajczy to the dam Tresna). The chemical composition of water dominated by Ca2+ and HCO3–, and the biogenic compounds NO32–. Water characterized by low mineral content in the range of 195.6 to 246.3 mg·dm–3. In the field, the pH measured, and EC water were measured. In the laboratory HGI AGH determined by methods ICP-OES: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, Fe2+, SO42–, PO43–, and ICP-MS: Ag, Al, As, Be, Bi, Br, Cd, Co, Cr, Cs, Cu, Ga, Hg, I, Mn, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Te, Ti, Tl, U, V, W, Y, Sr, Zn, Zr. Concentrations of HCO3– and Cl– were determined volumetrically and argentometrycznie (Mohr’s method). To determine the concentration of NO32– used the DR 2800 spectrophotometer HACH Lange. The paper attempts ties physico-chemical composition of the characteristics of the geographical environment catchment.

3

Skład chemiczny wód podziemnych i powierzchniowych w zlewni Świerszcza (Roztoczański Park Narodowy)

Malata M., Motyka J., Radliński B., Rogala A., Sokołowski A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1319--1328

EN

The aim of the study was to evaluate the status of the aquatic environment in the Świerszcz Basin in the Roztocze National Park. Within the framework of the measuring programs (conducted in 2011-2015) we performed F2 groundwater and H1 river and indicator studies conducted in 2014-2015, chemical analyses of major cations, anions, micronutrients, and analyses ofselected physical characteristics of groundwater and surface waters. Due to the exceedances of NO3, PO4, Tl, Se, Mo and Al concentrations in the water from springs and wells during the indicator surveys, it was assessed to require purification. The high levels o NO3 and PO4 testify to the effect of anthropoprotection, while the high content of the remaining components is most probably due to natural geochemical processes.

4

Sezonowa zmienność fizyko-chemiczna źródeł Babiogórskiego Parku Narodowego

Malata M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 1

26--39

PL

Celem niniejszej pracy była ocena sezonowej zmienności składu fizyko-chemicznego oraz wpływu działalności człowieka na wody pięciu źródeł w północnej części Babiogórskiego Parku Narodowego. Podczas prac terenowych zmierzono podstawowe cechy fizyczne wody (pH, temperaturę, EC25°C), a w laboratorium HGI AGH oznaczono metodami ICP-OES (jony główne) oraz ICP-MS (związki biogenne, mikroelementy). Obszar badań cechują duże zasoby czystej wody o małej mineralizacji (62,64–210,25 mg·dm–3 ). Pod względem składu chemicznego dominują wody HCO3––Ca2+–Mg2+ ze znacznym udziałem jonu siarczanowego. Stwierdzono wyraźny wpływ budowy geologicznej (występowaniem twardych, opornych na wietrznie i mało zasobnych w składniki alkaliczne piaskowców na obszarze alimentacyjnym) na skład chemiczny badanych wód oraz zmienność ich chemizmu w ciągu roku. O wpływie warunków meteorologicznych na wody świadczą małe wartości jonów Ca2+, Mg2+, HCO3– w porach wiosennej i letniej (opady deszczu i topnienie pokrywy śnieżnej) w porównaniu z sezonami jesiennym i zimowym. Kolejno stężenia jonów Na+ , K+ , SO42– (wiosna) wskazują na wpływ opadów atmosferycznych oraz dostawę jonów z pokryw zwietrzelinowo-glebowych. Wpływ roślinności oraz człowieka na skład chemiczny wód źródeł babiogórskich jest niewielki, świadczą o tym niskie stężenia związków biogennych, m.in. NO3–.

EN

The aim of this study was to assess the seasonal changes of the physico-chemical composition and human impact on the water of five springs in the north part of Babiogórski National Park. During the field work, the basic physical characteristics of water (pH, temperature, EC25°C) were measured. The ion concentration determined by means of ICP-OES (major ions) and ICP-MS (nutrients, trace elements) were marked in the hydro-chemical laboratory in the HGI AGH. The study area is characterized by large reserves of clean water with low mineralization (62.64–210.25 mg·dm–3 ). Classification these waters belongs to the HCO3––Ca2+–Mg2+with a significant share of sulfate ion type. It was a distinct influence of the geological structure (presence of hard, resistant to aeration and not very rich in alkaline components of sandstones in the area of alimony) on the studied chemical composition and variability of water chemistry throughout the year. The influence of meteorological conditions on the water provide lower values of Ca2+, Mg2+, HCO3– in the time of spring and summer (rainfall and snow melting) compared to autumn and winter season. In turn, concentrations of Na+ , K+ , SO42– (spring) indicate the influence of rainfall and the supply of ions from the soil. The human impact and influence of vegetation on the chemical composition of water springs Babia Góra is insignificant, testified by the low concentration biogenic compounds, for example NO3–.

5

Chemizm wód źródeł w zlewni Markowego Potoku, Babiogórski Park Narodowy

Malata M., Motyka J.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 10/2

912--918

EN

The purpose of this paper is to describe the variability of the chemical characteristics of springwater in the Marków Potok catchment. Five springs were selected for research purposes. The research was performed in spring and summer 2013 and 2014. Ca was found as the most common cation, HCO3 was the most common anion and NO3 was dominated in the biogenic compounds in the analysed springwater. Comparing the period of spring and summer the highest values of most of the chemical characteristics of water occurred in the summer, the lowest in the spring. It was found that chemical properies of water springs were shaped by the diverse geological structure of the catchment area, climatic conditions, the process of dilution and the biological activity of the basin.