The article indicates the possibilities of using the crankshaft driving signals as diagnostic signals of the battery, starter and internal combustion engine. The signals recorded during the cranking of the engine crankshaft by the starter are discussed. The test results of voltage measured at the terminals of a loaded battery under constant load conditions have been presented. The principles of electric acid battery models building and various possibilities of its description are presented. The principles of processing the results for the purpose of determining and describing the battery model are characterized. The possibilities of description of the characteristics under stationary and non-stationary conditions by means of glued functions, linear combination of exponential functions and determination of electrical parameters of the battery as components of the circuit, i.e. its electromotive force, resistance and capacity are indicated.
W artykule przedstawiono wyniki zależności napięcia mierzonego na zaciskach obciążonego akumulatora w warunkach badań rozruchowych silników o zapłonie iskrowym oraz samoczynnym. Analizie poddano wartość minimalną, maksymalną oraz średnią napięcia w funkcji minimalnej, maksymalnej oraz średniej wartości natężenia prądu oraz temperatury, w której realizowano próby rozruchowe. Przedstawiono jedno oraz dwuczynnikowe zależności opisujące wpływ zmiennych niezależnych na zmienną zależną zarówno dla silnika o zapłonie iskrowym jak i samoczynnym. Przedstawiono zależności pozwalające wyznaczyć wartość napięcia w funkcji parametrów je określających, także przy zmiennych oporach ruchu walu korbowego. Wykazano adekwatność wyznaczonych zależności oraz statystycznie stwierdzono brak istotności wpływu temperatury, jako zmiennej niezależnej na wartość napięcia określanego za pomocą modelu.
EN
The results of the voltage dependence on the terminals of the loaded battery under the starting conditions tests of spark and selfignition engines were presented. The minimum, maximum and average values of the voltage as a function of the minimum, maximum and average values of the current and the temperature at which the starting tests were performed were analyzed. One and two-factorial relationships describing the influence of independent variables on dependent variable in both spark and selfignition engines were presented. The dependencies that determine the value of the voltage in the function of the defining parameters are also presented, also in case of variable crank movement resistance. The adequacy of the determined relationships was found and statistically significant lack of temperature influence on the independent variable of the voltage determined by the model.
W artykule dokonano opisu siły elektromotorycznej polaryzacji akumulatora kwasowo-ołowiowego za pomocą wartości początkowej amplitudy oraz stałej czasowej. Przedstawiono sposób wyznaczania obu wielkości oraz omówiono ich zmiany w funkcji temperatury i natężenia prądu wyładowania podczas pracy akumulatora. Wykazano wpływ zarówno temperatury jak i natężenia prądu obciążenia na wartość początkową SEM polaryzacji oraz stałą czasową. Wykazano również zależność wartości poszczególnych składników SEM polaryzacji od czasu pracy. Opracowano zależności pozwalające wyznaczyć wartość stałej czasowej oraz wartość początkową siły elektromotorycznej polaryzacji w funkcji rozpatrywanych wielkości. Opracowano zależności pozwalające wyznaczyć wartość SEM polaryzacji dla stałych wartości temperatury oraz natężenia prądu obciążenia. Wskazano również kierunek dalszych prac mających na celu poznanie charakteru zmian SEM polaryzacji.
EN
The article describes the electromotive force of polarization of the acid battery with the initial value of the amplitude and the time constant. The method of determining both sizes is presented and their changes in the function of temperature and discharge current during the operation of the lead acid battery are discussed. The influence of both temperature and load current on the initial SEM of the polarization and the time constant were shown. The dependence of the values of individual SEM components on the polarity of the work time was also shown. Interrelations have been elaborated to determine the value of the time constant and the initial value of the electromotive force of the polarization as a function of the magnitudes in question. The relationships have been elaborated to determine the SEM value of polarization for constant temperature values and load currents. The direction of further work aimed at understanding the nature of SEM polarization changes was also indicated.
W artykule omówiono sygnały rejestrowane podczas napędzania wału korbowego silnika przez rozrusznik oraz opisano wpływ wartości temperatury i mocy układu rozruchowego na rejestrowane sygnały. Przedstawiono stanowisko oraz metodykę badań rozruchu silnika spalinowego. Wskazano źródła oporów w silniku spalinowym oraz omówiono czynniki mające na niego wpływ, wskazano jego składowe oraz zależności pozwalające na jego wyznaczenie. Wykazano, że szczelność przestrzeni nadtłokowej ma istotny wpływ na wartość oporów silnika spalinowego, a przez to na wartość rejestrowanych podczas napędzania wału korbowego sygnałów.
EN
This article discusses the signals recorded during the engine crankshaft driving by the electric starter and describes the effect of the temperature and power of the starter on the recorded signals. The test stand and methodology of the start-up testing of an internal combustion engine are presented. The sources of resistance moment in the internal combustion engine were mentioned and the factors influencing it were discussed, its components and dependencies allowing calculate it are pointed. It has been shown that the piston space tightness has a significant effect on the resistance of the internal combustion engine and hence on the value of the signals recorded during the crankshaft propulsion.
W artykule poddano analizie wpływ pojemności rzeczywistej oraz natężenia prądu wyładowania na wartość napięcia obciążonego akumulatora kwasowo-ołowiowego. W tym celu zaplanowano i przeprowadzono eksperymenty, przy pomocy których w pierwszej kolejności sprawdzono istotność poszczególnych zmiennych, a następnie opracowano liniową strukturę matematycznego modelu opisującego ilościowy wpływ poszczególnych zmiennych niezależnych na zmienną zależną. Opisano tok postępowania podczas wyznaczania współczynników modelu, sprawdzania ich istotności oraz adekwatności równania, a także poddano weryfikacji otrzymaną zależność. Weryfikacja polegała na porównaniu otrzymanego modelu z wyznaczonym na drodze analizy regresji modelem opisującym związki tych samych zmiennych. Wykazano, że poprawnie zaplanowany eksperyment pozwala znacznie ograniczyć pracochłonność badań przy zachowaniu wiarygodności prowadzonej analizy i oceny.
EN
In the article the impact of the capacity and the actual intensity of the discharge current on the loaded lead-acid battery voltage is analysed. For this purpose, there were planned and carried out experiments at which were tested the significance of individual variables, and then there was developed a linear structure of a mathematical model describing the quantitative effect of each independent variable on the dependent variable. There is described the course of action during determining the coefficients of the model, checking their relevance and adequacy of the equation, and the received dependence was verified. The model verification consisted on the comparison of the obtained model to the regression analysis model describing compounds of the same variables. It has been shown that properly planned experiment can significantly reduce the workload tests without affecting the results.
W pracy przedstawiono wyniki badań sygnałów drganiowych zarejestrowanych na kadłubie przelotowej przekładni mostowej kołowego pojazdu czteroosiowego przeprowadzonych na stanowisku dynamometrycznym z tłokowym silnikiem spalinowym jako źródłem napędu oraz na stanowisku badawczym z silnikiem elektrycznym jako źródłem napędu elementów tej przekładni. Badania te przeprowadzono pod kątem oceny przydatności danego stanowiska badawczego do opracowania metody wibroakustycznego diagnozowania przekładni mostowych tego pojazdu. Opisano stanowiska badawcze, w tym ich konfigurację, przyjęty sposób sterowania oraz konfigurację toru rejestracji i analizy sygnałów drganiowych. Przeprowadzono analizę zjawisk dynamicznych związanych z pracą stanowisk badawczych, będących źródłem drgań. Przedstawiono i przeanalizowano widma amplitudowo-częstotliwościowe sygnałów drganiowych zarejestrowanych w wybranych punktach na kadłubach badanej przekładni mostowej pracującej z wybranymi prędkościami obrotowymi silników napędzających. Wskazano, że stanowisko badawcze z silnikiem elektrycznym jest bardziej przydatne do opracowania prostej metody wibroakustycznego diagnozowania przekładni mostowych. Wskazano kierunki ewentualnych dalszych badań mogących pozwolić na opracowanie takiej metody.
EN
The paper presents the results of vibration signals recorded on the hull of drive axis of cruising transmission of eight wheeled vehicle performed on the dynamometer stand with reciprocating internal combustion engine as a power source and on the test bench with an electric motor as the power source of the transmission. These studies were conducted in order to evaluate the suitability of the test bench to develop a method of vibroacoustic diagnosing of drive axle of the vehicle. Described test benches, including their configuration, method of controlling and configuration of the track record and analysis of vibration signals. Performed analysis of dynamic effects related to the work of test stands, which are a source of vibration. Presented and analyzed spectral amplitude-frequency vibration signals recorded at selected points on the hulls of driving axis, working with selected engines speeds. It was pointed out that test stand with the electric motor is more useful to develop a simple method of drive axis vibroacoustic diagnosis. The directions of optional further research that would allow to develop such a method are presented.
Przedstawiono wyniki badań i oceny trwałości (odporności na zużycie) zmodyfikowanych laserowo elementów układu tłokowo-korbowego i rozrządu silnika 126A1 w próbie rozruchów w temperaturze otoczenia –10°C. Dokonano wyboru pośredniej metody badawczej oceniającej stan techniczny podczas rozruchu silnika w niskiej temperaturze otoczenia. Scharakteryzowano stanowisko badawcze oraz warunki realizacji pomiarów, przedstawiono wybrane wyniki badań i wynikające z nich wnioski.
EN
The results of research and evaluation of durability (resistance to wear) of laser modified 126A1 engine components: piston-cylinder system, crankshaft and camshaft in the “cold start” test at ambient temperature of –10°C are presented. The choice of indirect method of assessing the condition of the engine components under starting tests at low ambient temperature was made. There is characterized the research stand and conditions for the implementation of measurements, the selected results of test and resulting conclusions are presented.
Opisano metodykę weryfikacji stanu technicznego sześciu przekładni mostowych pochodzących z pojazdów opancerzonych poddanych silnemu impulsowi ciśnienia. Przedstawiono warsztatowe metody oceny stanu technicznego przekładni mostowych, możliwe do zastosowania w warunkach polowych. Opisano warunki i metodykę przeprowadzonych badań przekładni, które obejmowały: pomiary luzu międzyzębnego (obwodowego) dla różnych współpracujących kół zębatych, pomiary śladu przylegania i wyznaczenie oporów wewnętrznych przekładni. Wyników badań przeanalizowano w aspekcie wykorzystania zastosowanych metod do oceny przydatności przekładni mostowych w warunkach eksploatacyjnych.
EN
Article describes Technical condition for verification methodology of six driving axles from armored vehicle exposed to strong pressure pulse are described in this article. Simply workshop methods for assessing the technical condition of the driving axle are presented, possible to use in field conditions. The conditions and methodology of the gears research are described, including backlash measurements (peripheral) for different gears mating, measurements and determination of gears trace adhesion and gears internal resistance. Test results were analyzed in terms of the use of the method to assess the suitability of the driving axle in operational conditions.
W artykule przedstawiono cechy akumulatora kwasowo-ołowiowego mające wpływ na wartość napięcia na jego zaciskach w warunkach obciążenia prądowego. Wykazano, że zależności napięcia od każdego z determinujących je czynników: natężenia prądu rozładowania, temperatury i stopnia naładowania mogą być opisywane funkcjami liniowymi w szerokim zakresie zmienności tych czynników. W przypadku zależności napięcia od stanu naładowania akumulatora zastosowano także funkcję logarytmiczną. Zbudowano także matematyczne modele regresyjne (funkcje napięcia akumulatora) dwu- i trójwymiarowe. Dokonano oceny statystycznej poprawności opisu napięcia funkcją liniową w ograniczonym zakresie zmienności, przede wszystkim stopnia naładowania akumulatora (do około 0,5). Ograniczenia przyjęte dla funkcji liniowej nie pozwoliły na uwzględnienie jako zmiennej w modelu pojemności znamionowej akumulatora. Opracowana funkcja będzie (po jej uogólnieniu) wykorzystywana w opracowywanej metodzie diagnozowania silnika i układu rozruchowego.
EN
The article presents the features of lead-acid battery having an impact on the value of the voltage at the terminals under the current discharging. It was shown that the dependences of the voltage on each of the factors that determine them: discharge current, temperature and charge level may be described using linear functions at a wide range of variation of these factors. In the case of the voltage depending on the battery status logarithmic function was used. There were also built two- and three-dimensional mathematical regression models (functions of the battery voltage). There was worked out a statistical evaluation of the accuracy of the description using a linear function of voltage in a limited range of variation, in particular the degree of battery charge (till about 0,5). Assumptions adopted for the linear function did not allowed to take as a variable in the model of the rated capacity of the battery. Developed function will (after its generalization) be used in the method being developed to diagnose the engine and the starter.
W artykule przedstawiono dwuwymiarowe modele regresji wyjaśniające związki między napięciem oraz grupami zmiennych niezależnych: temperatury i natężenia prądu oraz stopnia naładowania i natężenia prądu dla akumulatorów o pojemnościach 50 Ah, 54 Ah, 110 Ah, 170 Ah. Pierwsza część zawiera analizę modeli dla zależności napięcia od temperatury i natężenia prądu, druga natomiast zależność napięcia od stopnia naładowania i natężenia prądu. Przedstawiono ilościowy wpływ poszczególnych zmiennych niezależnych na wartość napięcia akumulatora kwasowego.
EN
The article describes the two-dimensional regression models explaining the relationship between voltage and groups of independent variables: temperature and current, and state of charge and current for batteries with a capacity of 50 Ah, 54 Ah, 110 Ah, 170 Ah. The first part contains an analysis of models for the voltage dependence of the temperature and current, and the second – voltage to the state of charge and current. There is shown the quantitative effect of each independent variable on the value of the acid battery voltage.
Przedstawiono budowane dwustopniowo modele regresyjne napięcia akumulatora kwasowego pojemności znamionowej 54 Ah dla dwu grup zmiennych niezależnych: natężenia prądu i temperatury oraz natężenia prądu i stanu naładowania. W przypadku każdej pary zmiennych pozostałe parametry określające cechy akumulatora pozostawały niezmienne. Pierwszy etap budowy modelu dotyczył jednowymiarowej funkcji regresji liniowej dla napięcia akumulatora. W każdym rozpatrywanym przypadku współczynniki równania regresji wykazywały zależność od drugiej zmiennej niezależnej. Te zależności współczynników modelu regresyjnego(współczynnik kierunkowy i wyraz wolny) od zmiennej niezależnej również zostały opisane liniowymi równaniami. W efekcie uzyskano złożone funkcje opisujące zależności napięcia rozpatrywanego akumulatora od dwóch zmiennych niezależnych. Wyniki analizy otrzymanych zależności zostaną wykorzystane przy opracowaniu funkcji opisującej zależność napięcia akumulatora kwasowego od wielu zmiennych.
EN
The paper presents two-stage regression models for acid battery voltage with rated capacity 54 Ah for the two groups of independent variables: current and temperature and current and state of charge. For each pair of variables other parameters defining the characteristics of the battery remained unchanged. The first phase of construction of the model concerned the one-dimensional linear regression function of the battery voltage. In each case under consideration the coefficients of the regression equation showed the dependence on the second independent variable. These coefficients dependences of the regression model on the independent variable are also described using linear equations. The result is a complex function describing the dependence of the battery voltage on two independent variables. The results of the obtained dependences analysis will be used in the development of the function describing the dependence of voltage battery acid on many variables.
W pracy przedstawiono wyniki badań stanowiskowych wybranych przekładni mostowych czteroosiowego pojazdu napędzanych silnikiem elektrycznym. Badania te przeprowadzono w celu opracowania metody wibroakustycznego diagnozowania przekładni. Opisano stanowisko badawcze, w tym jego konfigurację, konfigurację toru rejestracji i analizy sygnałów drganiowych i rodzaje badanych przekładni mostowych. Przeprowadzono analizę zjawisk dynamicznych będących źródłem drgań stanowiska badawczego. Przedstawiono i przeanalizowano widma amplitudowo-częstotliwościowe drgań zarejestrowanych w wybranych punktach kadłubów badanych przekładni pracujących z różnymi wartościami prędkości obrotowej silnika. Wskazano, że postać zarejestrowanych sygnałów drganiowych na obecnym etapie badań daje potencjalną możliwość opracowania prostej metody wibroakustycznego diagnozowania przekładni na stanowisku badawczym. Wskazano kierunki dalszych badań mogących pozwolić na opracowanie dokładniejszej metody diagnostycznej.
EN
In Paper show results of selected gear transmission testing of four axis vehicle, propelled by electric engine at test stand. Research were held to determine vibroacoustic method of transmission examination. Described test stand, its configuration control method, configuration of signal registration, measuring circuit, signals analysis and types of measured transmissions. Analysis of dynamic effects as a source of vibrations, caused by test stand operation was held. Pointed out that registered vibroacoustic signal at present stage give potential possibility of simple method of transmission diagnosis at test bench. Further course of research, enabling to elaborate accurate diagnostic method was indicated.
W artykule przedstawiono metody badań mostów napędowych pojazdów mechanicznych. Sformułowano założenia do budowy stanowiska badawczego mostów napędowych KTO Rosomak wykorzystującego wyposażenie hamowni silnikowej. Podano proponowaną konfigurację stanowiska badawczego, metodykę i zakres badań mostów napędowych tego pojazdu.
EN
There are presented the methods of motor vehicle’s driving axle testing. Assumptions were formulated for construction the test stand of wheeled armored vehicle Rosomak’s driving axle, using equipment of an engine test bench. There are given proposed configuration of test stand, method and range of this vehicle driving axles research.
W artykule opisano przydatność hamownianego stanowiska badawczego do badania zjawisk wibroakustycznych towarzyszących pracy mostów napędowych KTO Rosomak. Podano sposób wykorzystania dostępnej aparatury pomiarowo-analitycznej. Przedstawiono widma amplitudowo-częstotliwościowe sygnałów drganiowych zarejestrowanych przez akcelerometr mocowany w różny sposób w kilku punktach pomiarowych na kadłubach badanych mostów napędowych. Sformułowano wnioski i zalecenia dotyczące dalszych badań.
EN
It has been assessed engine test bench usefulness for vibroacoustic process’s studies which accompany to AMV Rosomak driving axle’s operating. The way of available measurement and analysis equipment utilization has been given. There are presented the amplitude-frequency spectrum of vibration signals registered by accelerometer which is mounted in various ways in a few measuring points on driving axle’s body. The conclusions and recommendations regarding of further studies has been formed.
W artykule przedstawiono budowę oraz zasadę działania akumulatora kwasowo-ołowiowego. Siła elektromotoryczna oraz prawa elektrolizy wskazują, że ilość ładunku i energii elektrycznej uzyskanej z akumulatora jest zależna od ilości masy czynnej płyt i elektrolitu. Cechy te determinują stan techniczny oraz stan naładowania akumulatora. W procesie eksploatacji stan, a zatem i podstawowe właściwości oraz charakterystyki użyteczne akumulatora ulegają pogorszeniu. Scharakteryzowano diagnostyczne metody oceny stanu akumulatorów oraz przedstawiono przykłady wyników badań ilustrujące zasady działania urządzeń diagnostycznych. Przedstawione wyniki zostaną wykorzystane do opracowania metody diagnostycznej silnika i elektrycznego układu rozruchowego.
EN
In the paper construction and operating principle of lead-acid battery are presented. Electromotive force and electrolysis Faraday’s principles indicate that the quantity of electric charge and energy obtained from battery depend on the quantity of battery plates and electrolyte mass. These features determine battery technical state and its charging state. In the exploitation process, the battery state and its basic properties or using characteristic as well, get worse. The diagnostic methods of battery state evaluation are characterised and tests results examples illustrating diagnostic devices operating are presented. The obtained results will be used in working out the method of engine and its electric start system diagnostic.
Zrealizowano badania charakterystyk akumulatorów kwasowo-ołowiowych o różnym stanie technicznym i różnym stopniu naładowania. Badania zrealizowano w zmiennych warunkach temperatury oraz przy zmiennym obciążeniu akumulatora rezystancją zewnętrzną. Przedstawiono wpływ stanu akumulatora i temperatury na zmianę właściwości elektrolitu oraz takich parametrów jak napięcie, natężenie prądu oraz rezystancję wewnętrzną akumulatora. Przedstawiono przebieg charakterystyk w warunkach obciążenia zmiennego rezystancją zewnętrzną determinującą wartość natężenia pobieranego z akumulatora prądu.
EN
The tests of lead-acid batteries characteristics of different technical state and loading state were carried out. The research was carried out at various temperature conditions and at changeable loading of battery with an external resistance. There is presented the battery state and temperature influence on electrolyte properties change and such parameters as: voltage, current intensity and battery internal resistance. The characteristic course at the conditions of changeable loading by external resistance determining the current taken from the battery is presented.
W artykule przedstawiono wyniki badań cech i charakterystyk akumulatorów kwasowoołowiowych. Zbudowano stanowisko na bazie komory niskiej temperatury pozwalające na zmianę warunków termicznych badania i zmianę obciążenia prądowego akumulatora. Przedstawiono zależności natężenia prądu i napięcia a także rezystancji wewnętrznej akumulatora od temperatury i wartości rezystancji stanowiącej obciążenie akumulatora.
EN
There are presented the test results of acid-lead batteries features and characteristics. There was constructed using low temperature chamber a test stand allowing on temperature conditions and battery loading resistance change. There were tested batteries at different capacity and technical state. The dependencies of current intensity, voltage and internal battery resistance on the temperature value and battery loading external resistance are presented.
The methodology of measuring the vibration signal recorded on the casing of wheeled armoured vehicle ROSOMAK driving axis is presented. The study was performed on a test bench for different transmission conditions. A preliminary analysis of the frequency spectra vibration signals recorded. The test stand allows investigation of the differential axle gears under load similar to load during duty operation. It was possible by using the combustion engine and gearboxes and load transmission by using the dynamometer break. Have been described. Three methods of attaching acceleration sensors to differential gears: using screws, magnetic washers and probe handle. The results of comparisons of measurement results obtained using these methods. Finally, the sensors was mount by using the screw connections. Selected positions and points of temperature and vibration measures were described. Values of characteristic frequencies of differential axle gears vibration by moving the drive torque through these boxes were calculated. The spectra of the vibration signal determined during testing gearboxes were shown. It was state that of amplitude-frequency vibration spectra of signals recorded at selected points of differential axle gears casing are clearly visible characteristic frequencies but the vibration the bridge gear unit bridges distorted by vibration of the internal combustion engine and gearboxes. In a further stage of research should be included much larger number of the driving axis differentials investigated in various states of well-known technical conditions and should be lead accord to requirements of the active diagnostic experiment.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.