Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Comparison of Hard Structures for Age Estimation and Chemical Composition Analysis of Otoliths of Perch from Lake Trzesiecko under Reclamation

Lampart-Kałużniacka M., Heese T.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

809--823

EN

The study revealed that the ray of the dorsal fin D was the most readable structure for age estimation in perch from Lake Trzesiecko. Otoliths turned out to be more problematic structures. Age estimation based on otoliths was difficult, and the structures were very brittle, which made it impossible to prepare microscope slides. This was probably related to their crystal structure. Growth rate could only be calculated based on the scale. In the case of older specimens aged 5+ and more, however, it was difficult to identify the mark related to the first year of life due to the low readability of the middle part of the scale. This results in inflated results obtained for group L1. Studies on age of fish should be conducted based on several structures due to the possibility of verification of the obtained results. Performing the analysis of only one selected element results in high variability of the obtained data, and therefore inaccurate conclusions. The recorded presence of iron atoms in the otoliths suggests the accumulation of the metal resulting from the application of chemical compounds by man in living organisms.

PL

Prezentowany Porównanie przydatności struktur twardych do szacowania wieku i analiza składu chemicznego otolitów okonia Perca fluviatilis (L.) pochodzącego z rekultywowanego Jeziora Trzesiecko. Prowadzone badania wskazały, że najbardziej czytelną strukturą do szacowania wieku u okonia pochodzącego z Jeziora Trzeskiecko był promień płetwy grzbietowej D. Otolity okazały się strukturami bardziej problematycznymi. Trudno było na ich podstawie szacować wiek, jednocześnie były bardzo „kruche”, co uniemożliwiło wykonanie na ich podstawie preparatów mikroskopowych. Prawdopodobnie było to związane z ich budową krystaliczną. Tempo wzrostu można było obliczyć tylko na podstawie łuski. Stąd rozsądne wydaje się działanie w którym, szacowanie wieku i wyznaczanie tempa wzrostu prowadzi się w oparciu o kilka elementów. Opieranie badań tylko na jednej wybranym elemencie, skutkuje dużą zmiennością uzyskiwanych wyników. Świadczyć o tym może, chociażby brak zgodności danych, uzyskiwanych w czasie badań, prowadzonych przez różne osoby, które szacowały wiek dla ryb w oparciu o te same struktury twarde. Odnotowanie atomów żelaza w otolitach, może być efektem kumulacji tego metalu w organizmach żywych, a źródłem jego jest związek chemiczny, aplikowany do jeziora w celu poprawy jego stanu ekologicznego.

2

Określenie wieku kozy (Cobitis taenia) i kozy złotawej (Sabanejewia aurata) z wykorzystaniem niektórych struktur twardych

Lampart-Kałużniacka M., Pietraszewski D., Marszał L., Heese T., Przybylski M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2013

|

Tom 15, cz. 2

1041--1052

EN

Age is one of the most important life history variables of fish used to estimate growth rate, mortality rate and production. Age determining is usually carried out by analyzing any of several calcified structures, such as scales, otoliths (more frequently) or fin rays (rather seldom). Scales are easy to collect and this is the reason why this structure has been widely used, but for several reasons annuli may be ambiguous to discern on scales, especially in the loaches. The material was collected in May 2010 in the Pilica River. A total of 29 fish individuals, including 16 spined loach and 13 golden loach, were examined. The range of total length (TL) of the fishes in the sample studied was 43–102 mm in the former and 35 do 70 mm in the latter species, respectively. The precision of ageing using the cross-sections of dorsal, caudal, anal, pectoral and ventral fins rays were compared with age determination on the basis of otoliths. The analysis of the annuli of the investigated structures revealed that individuals aged 2 to 5 years (golden loach) and aged 3 to 7 years (spined loach) occurred in the material (Table 1 and 2, respectively). The obtained results indicate that in natural water bodies older individuals than formerly presumed may occur. Microscopic slides of the cross sections of otoliths and fins are most reliable for ageing such structures. The anal fin (A) it the most reliable structure for ageing, i.e. the age obtained from the fin is least divergent from the age obtained from the otolith. While planning the investigations of the age structure of populations it is necessary to establish the periods of sampling in a way that will be most congruent with the period of annuli formation.

3

Ocena stanu ekologicznego wód rzeki Regi na odcinku w obszarze miasta Gryfice

Lampart-Kałużniacka M., Wojcieszonek A, Pikuła K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2012

|

Tom 14

437--446

EN

Biomonitoring of the Rega River and its affluent - "Gryfice A" Canal, which are passing through Gryfice, was conducted in 2009. For this purpose six sites were chosen. Two of them were situated on the affluent of the river, and the others on the main stream of the river. All of the measurement sites were within the administrative boundary of Gryfice city. Thirty samples were taken overall. Five from each site. The analysis concerned of taxonomic affiliation, quantity and biomass of identified organisms. Based on the research results, the ecological condition of the investigated watercourses was established. In this study indices were used: TBI (Trent Biotic Index), the BMWP-PL index (Biological Monitiring Working Party which has been adapted to the Polish conditions), the EPT index (Ephemeroptera, Plectoptera, Trichoptera). The ecological condition of the watercourses oscillated between very good to satisfactory, depending on the site and indicator which were used. The best water quality, according to the indexes used, appeared on the first and second sites, where the determined state was very good. The worst results appeared at the sixth site. The dominating conditions of water on this site were moderate and poor. The lowest value of EPT index was reached on the sixth site and the highest one on the fourth site. Conducting the constant biomonitoring of the waters is necessary for describing the level of anthropopression. Also, it gives the bases for the water reclamation. It is also very important, because all countries of the European Union are obliged to reach at least good ecological state of surface water by 2015.

4

Ocena stanu ekologicznego cieków Jeziora Trzesiecko na podstawie wskaźników biotycznych

Lampart-Kałużniacka M., Śliwińska A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

1069-1080

PL

Ochrona zasobów wodnych jest szczególnie istotna z uwagi na to, że Polska jest krajem ubogim w wodę, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym [7]. Natomiast Wielkopolska uchodzi za jeden z najbardziej deficytowych w wodę obszarów w Polsce, a co gorsza deficyt ten ulega ciągłemu, systematycznemu pogłębieniu. Cechy klimatu tego regionu - stosunkowo niskie wartości opadów, wysokie wartości parowania terenowego oraz niekorzystny ich rozkład w ciągu roku decydują o szczególnie niekorzystnym kształtowaniu się zasobów wodnych [2]. Należy również dodać, że na niekorzystny bilans wodny istotny wpływ miała działalność człowieka. Ważnym elementem wpływającym na prawidłowe kształtowanie się gospodarki wodnej zlewni odgrywa stopień lesistości. Obszary leśne zajmują około 29,3% powierzchni Polski [4]. Niezwykle istotna rola lasu, z punktu widzenia ochrony i odnowy zasobów wodnych, wynikająca z dużych zdolności retencyjnych niektórych typów siedliskowych lasu, przejawia się głównie w wyrównaniu wielkości odpływu wody w ciekach, co powoduje zmniejszenie groźby powstania powodzi, a także zwiększenie przepływów minimalnych. Elementem decydującym o prawidłowym rozwoju drzewostanów w poszczególnych siedliskach leśnych jest właściwe kształtowanie gospodarki wodnej tych siedlisk. Jednym z podstawowych czynników mających wpływ na gospodarkę wodną zlewni leśnych jest przebieg oraz wahania stanów wód podziemnych i związane z nimi zdolności retencyjne tych siedlisk. Przeprowadzone w latach wcześniejszych na obszarach omawianych zlewni wstępne badania wykazały, że zdolności retencyjne siedlisk leśnych są zasadniczym elementem gospodarki wodnej i odgrywają niezwykle ważną rolę w kształtowaniu się bilansów wodnych zlewni leśnych [3]. Warunki klimatyczne takie jak opady atmosferyczne i temperatury powietrza są głównym czynnikiem wpływającym na głębokość zalegania wód gruntowych i decydującym o wielkości i kształtowaniu się zapasów wody w siedliskach leśnych. Zdaniem Palucha [5] największą dynamiką charakteryzują się płytkie wody gruntowe zwane wodami zaskórnymi, które zalegają pod powierzchnią użytków rolnych i leśnych. Wzrost głębokości zalegania zwierciadła wody gruntowej od powierzchni terenu powoduje, że dynamika ta ulega zmniejszeniu. Poziom wody gruntowej wywiera istotny wpływ na czynną warstwę gleby i zachodzące w niej procesy, a tym samym na rozwój korzeni drzew. Wysoki poziom wody gruntowej ogranicza miąższość czynnej warstwy gleby i strefy korzeniowej. Natomiast niski poziom wody gruntowej umożliwia przewietrzenie gleby i wytworzenie prawidłowego systemu korzeniowego drzew [1]. Celem niniejszej pracy była ocena dynamiki zmian stanów wód gruntowych oraz uwilgotnienia gleb wybranych siedlisk leśnych w zlewni cieku Hutka.

EN

The purpose of the research work was to estimate the dynamics of the water content in soils variation in the drainage catchment of Hutka watercourse to Huta Pusta section in hydrologic year 2008. Considered afforested drainage catchment, size of 0.52 km2, is placed in the central part of Wielkopolska in Puszcza Zielonka. The Hutka catchment is of a typical forest character and presents high retentional capabilities. During the research detailed analyses were made for the dynamics of the groundwater level and water storage in 50 cm, and 100 cm soil layer. Measurements of water level were taken in 13 measuring wells, the water reserves in two measurement profiles. The results of water content in soils, were elaborated by using the ECH2O sounder. The research proved, that the dynamics of the water content in soils variation and ground water level in analyzed drainage catchment is described by similar cyclicity and depends mostly on the course of meteorological conditions, especially on the distribution and dimension of rain-falls. It was confirmed that the low level of groundwater table in the vegetation season does not affect significantly the water reserves of the surface layer of soil. Additional elements affecting the level of groundwater are also: the distance between measurement wells and the watercourse, site type and the layout of the land. The unfavourable distribution of precipitation, high air temperature and high evapotranspiration, which occurred in June resulted in a significant decrease in water supplies in the investigated soil profiles and also in both analyzed layers. During this period, lowest values of water storage below the limit of permanent wilting and changing in a 0.5-meter layer from 8 mm (profile 4) to 19 mm (profile 13), in a 1-meter layer from 11 mm (profile 4) to 25 mm (profile 13) were recorded.

5

Stan ekologiczny wód Kanału Radackiego na podstawie wskaźników i indeksów biotycznych

Lampart-Kałużniacka M., Konieczna M., Pikuła K.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2010

|

Tom 12

393-408

PL

Od momentu przyjęcia przez Parlament Europejski Ramowej Dyrektywy Wodnej, kraje członkowskie zobowiązały się do 2015 roku osiągnąć dobry stan wód. Także Polska od dnia przystąpienia do UE stara się podejmować wszelkie działania wpływające korzystnie na ekosystemy wodne. Jednocześnie zgodnie z wytycznymi niniejszej dyrektywy, badania dotyczące oceny stanu ekologicznego wód w naszym kraju prowadzone są nie tylko z wykorzystaniem parametrów fizyczno-chemiczne lecz także w oparciu o czynnik biotyczny, do których należą: fitoplankton, makrofity, ichtiofauna oraz makrozoobentos [4]. Większość państw Europy Zachodniej stosuje wymienione grupy w celu określania stopnia eutrofizacji, za którą z kolei w większości przypadków odpowiada człowiek [10].

EN

The research was carried out done using benthic organisms in accordance to Frame Water Directive 2000/60/WE of European Parliament and Council from October 23rd 2000. One of its assumptions is to take into consideration abiotic and biotic factors during estimation of ecological state of waters, since only these give the full image of an examined environment. Radacki Channel is located Zachodniopomorskie Province on the area of Protected Landscape of Drawa Lake District. This channel is the one of main tributaries to Trzesiecko Lake which is a tourist attractions in Szczecinek town. The research was carried out from March to September 2006. Four research sites were appointed along the channel. In each of them samples were taken using the benthic net. There were four quantitative samples and one qualitative sample. Obtained organisms were preserved on the site and then determined in the lab in order to classify in accordance with given taxonomic units. In order to estimate Radacki Channel water quality indexes like TBI (Trent Biotic Index), BNWP-PL (Biological Monitoring Working Party, for Poland), were used along with Saprobe Index S and EPT (Ephermeroptera-ephemerid, Plecoptera, Trichoptera). In addition number, density and biomass of ascertain taxons were analyzed. Most of examined sides, on the basis of biotic indexes values, were found as ones in good ecological state. The best results were obtained in the third site, where the biggest biological diversity was found. The worst quality of water was found on site 2, where values of biotic indexes classified the quality of water as moderate. Radacki Channel as a watercourse flowing into Trzesiecko Lake has a big influence on its waters. Determined species along with clean water on sites brings some optimism. But still not the whole watercourse had the good results. An evident decrease of water quality was found near arable fields and meadows. Configuration of the terrain in the area could cause decrease of water quality by runoff of biogenic substances from the surrounding reception basin which possibly affected the ecological state of both the Radacki watercourse and the Trzesiecko Lake. It should be noted that these were the first studies using benthic organisms on Radacki Channel. They do not show changes in the ecosystem. In order to be able to identify those changes long-term studies are necessary.

6

Assessment of quality of various water types based on macrobenthic bioindicators

Lampart-Kałużniacka M., Zdoliński P., Chrzanowski K., Górajek A., Marian P.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

63-74

EN

The introduction of Water Framework Directive [5] imposed regular conduction of water quality assessment through biomonitoring on the institutions connected to aquatic environment. The Directive, at the same time has unified the system for all member states, and required that the research be executed through specific biotic components, such as assemblage of species, number, population pyramid for ichthyofauna, taxonomic classification, number and biomass of zoobenthos, phytoplankton or macrophytes. These are undoubtedly right and beneficial resolutions, hence they allow gathering information not only about the quality of water itself, but about the state of the entire environment [29]. This approach reveals the long-term impact of pollutants on bioindicators, especially harmful impact, and bioindicator reaction to the toxic sub-stances [10]. Benthic organisms, occurring in the environment, are responsible for matter circulation. Making the effort of their observation, as well as gaining insight into their physiological processes and requirements with respect to various factors, enables determining the current state of the environment. It is also crucial to the attempt at understanding the processes taking place in ecosystems, and practical application of these processes in water treatment [8]. Freshwater macrozoobenthos, i.e. benthic bioindicators, are animal organisms adapted to lakebed and riverbed habitat [2]. They constitute a very important element of those ecosystems. The organisms consume both, the accumulated matter, made by producers and the one originating from human activity [13]. They often play the role of filter-feeders and constitute prey for fish and birds [3].

PL

Niniejsze badania prowadzono w 2006 i 2007 roku. Objęto nimi: rzeki: Pysznicę, Dzierżęcinkę oraz Wogrę, wraz ze zbiornikiem zaporowy w Połczynie Zdroju. Każdorazowo pobrano cztery próby ilościowe i jedną próbę jakościową, za pomocą siatki ręcznej, co zgodne jest z normą PN-EN 27828:2001. Do oszacowania składu taksonomicznego wykorzystano stosowne klucze i przewodniki. Na podstawie zaklasyfikowanych organizmów obliczono ich zróżnicowanie i zagęszczenie oraz indeksy biotyczne: TBI (ang. Trent Biotic Index), BMWP-PL (ang. Biological Monitoring Working Party), przystosowany do warunków polskich, wskaźnik saprobowy S, wskaźnik EPT - stosunek liczby taksonów jętek (Ephemeroptera), widelnic (Plecoptera) i chruścików (Trichoptera) do liczby wszystkich taksonów w próbie. Na tej podstawie wnioskowano o stanie ekologicznym badanych wód. Najkorzystniejszy stan ekologiczny stwierdzono na rzece Pysznicy, która odprowadza wody ze zrenaturyzowanego terenu "Mokradło Pyszka". Jest to obszar oddany do eksploatacji w 2004 roku. na którym m.in. usypano wyspy z gruntów organicznych. Spowodowało to zmianę morfologii koryta, co zaskutkowało wzrostem obfitości nowych mikrosiedlisk i pojawieniem się większej przestrzeni życiowej dla organizmów wodnych. Opisane zabiegi techniczne wpłynęły korzystnie na bioróżnorodność populacji, co spowodowało poprawę stanu ekologicznego wód. W analizowanych badania najmniej korzystne wartości indeksów odnotowano w przypadku zbiornika zaporowego w Połczynie Zdroju. Fakt ten można tłumaczyć, młodym jego wiekiem, dlatego nie zdążyły się tutaj wytworzyć jeszcze typowe dla jezior, siedliska bytowania makrofauny, co niekorzystnie wpłynęło na stan wód. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że metody biologiczne oparte na makrobezkręgowcach (popularne i szeroko stosowane w wielu krajach Europy Zachodniej i nie tylko) charakteryzują się wystarczającą czułością i są wspólnie z badaniami fizyczno-chemicznymi oraz morfologicznymi, odpowiednie do oceny stanu ekologicznego wód.

7

Biomonitoring miejskiego odcinka Dzierżęcinki z wykorzystaniem makrozoobentosu w celu renaturyzacji koryta rzeki

Lampart-Kałużniacka M., Celińska-Spodar A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2008

|

Tom 10

457-471

EN

Biomonitoring of the Dzierżęcinka river, a natural watercourse passing through Koszalin, was conducted in 2006. Three sites were selected, at which macrozoobenthos was three times extracted using 0.5mm mesh benthic net. 45 samples were taken. 5 qualitative and quantitative samples from each site, 4 of the former and 1 of the latter type. Analysis consisted of taxonomic affiliation, number and biomass of extracted organisms. Basing on the research results the ecological condition of the investigated parts of the Dzierżęcinka river was determined with the use of the following indices: TBI (Trent Biotic Index), Saprobe Index S, BMWP-PL index (Biological Monitiring Working Party which has been adapter to the Polish conditions), the EPT index (Ephemeroptera to Plectoptera to Trichoptera) First site was situated at the spout point of the Dzierżęcinka river to Koszalin, at 4-Marca street. The ecological condition of the waters oscillated between average for BMWP-PL to good for TBI and the Saprobe Index S. At the same time the EPT index reached low values, which signifies small number of desirable insect larvae sensitive to pollutants. The reason for this mediocre watercourse condition at this site may be a busy street adjacent to the research site, which is the source of partial contamination of water with pollutants from petroleum incineration, waterdrain collectors, which may introduce certain pollutants into the river and waters coming through drainage ditches between Bonin and Koszalin. Second site was situated in the center of the city near the mill. It has the lowest grade in all ecological indices. The lowest number of organisms, in addition to the minimal number of taxons was observed here. The cause of such a poor state may be the closeness of the city center and the Młyńska street (one of the busiest streets in Koszalin) , waterdrains, numerous water birds in the nearby pond whose droppings undoubtedly negatively influence the functioning of water flow. Third site, situated in the vicinity of the bridge, shows satisfactory BMWP-PL, TBI and S indices. Despite these values, the site was characterized by the greatest biodiversity during all dates of research. The reason for this is the sandy and pebbly riverbed, which provides proper ecological niches for a greater number of macrozoobenthic species. Thus it seems, that in order to broaden biodiversity of benthic organisms, actions toward diversifying their environment should be taken. For that reason renaturalization of the Dzierżęcinka riverbed should be based on introduction of varied habitat elements such as: rocks, pebbles, gravel slide-offs, fallen tree-trunks, washed root systems and branches, which create proper conditions for feeding, rest and hiding from predators. Recreation of those elements in respect of bottom morphology parts of the Dzierżęcinka river, will enrich the river in greater number of zoobenthic species, which will influence the self-purification process of the water and the circulation of matter in the ecosystem.