Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ekonomia zasobów a zrównoważony rozwój

Łojewski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 2a

115-134

PL

Celem tej pracy jest pokazanie, w szerokim kontekście, problematyki zasobów w aspekcie zrównoważonego rozwoju gospodarki i społeczeństwa Polski i Unii Europejskiej. Zwrócono uwagę na potrzebę opracowania, zróżnicowanej dla 12 krajów rozwijających się, w tym Polski, a także 15 krajów wysoko rozwiniętych, średnio- i długookresowej strategii związanej z przekształceniem całej Unii Europejskiej 27 krajów w obszar wysoko rozwinięty gospodarczo. Omówiono znaczenie podejścia zasobowego w analizie i ocenie zmian bogactwa społecznego w obecnych warunkach globalizacji gospodarki światowej. Scharakteryzowano pojęcie i podział zasobów, w tym materialnych i niematerialnych, ze szczególnym uwzględnieniem zasobów kapitału społecznego. Przedstawiono prakseologiczne ujęcie zasobów, będące metodologiczną podstawą koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju, a także aspekty metodyczne proponowanego przez autora rachunku zasobowego ważnego w analizie i ocenie ekonomicznej zasobów w przestrzennych systemach społeczno-gospodarczych na różnych poziomach organizacji.

EN

The study was aimed at indicating, in a broad context, the problem of resources in view of sustainable economic and social development in Poland and in the European Union. Medium and long term diversified strategy for the transformation of the whole European Union into highly developed area should be elaborated with the distinction of 12 developing countries (including Poland) and 15 developed countries. The importance of resource approach was underlined in the analyses and evaluations of social wealth under current global economy. The term and division of resources (including material and immaterial ones) were characterised with particular reference to social capital resources. Praxeological perspectives of resources as a methodological basis for multifunctional development concept were presented. Resource balance proposed by author is important in the analyses and economic assessment of resources in spatial socio-economic systems at various levels of organization. Its methodical aspects are also presented in the paper.

2

Analiza ekonomiczno-przestrzenna i delimitacja obszarów wiejskich rozwijających się i opóźnionych w rozwoju w Polsce

Adamczyk-Łojewska G., Bujarkiewicz A., Łojewski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 1

9-33

PL

Przedstawiono wyniki analizy ekonomiczno-przestrzennej i delimitacji, w ujęciu lokalnym, regionalnym i ogólnokrajowym, obszarów rozwijających się i opóźnionych w rozwoju, ze szczególnym wyróżnieniem obszarów wiejskich. Do tego celu wykorzystano dane komputerowego Banku Danych Regionalnych GUS z lat 1999-2003 oraz technikę GIS. Wyróżniono trzy kategorie obszarów wiejskich: o wysokim stopniu rozwoju, o średnim stopniu rozwoju i opóźnione w rozwoju. Scharakteryzowano zróżnicowanie przestrzenne uwzględnionych w delimitacji czynników społeczno-ekonomicznych oraz wskaźników, charakteryzujących obszary o różnym stopniu rozwoju.

EN

Economic-spatial analysis and delimitation of developing and retarded areas in Poland , including rural areas, are presented in the paper. Regional Database of the Main Statistical Office for the years 1999-2003 and GIS techniques have been used for this purpose. Three categories of rural areas have been distinguished: highly developed, moderately developed and retarded areas. Spatial differentiation of selected socio-economic factors has been characterized and indices have been estimated to specify variable development of rural areas in the country.

3

Problemy zrównważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich

Łojewski S.

Problemy Ekologii

|

2005

|

R. 9, nr 2

96-100

PL

Scharakteryzowano cztery grupy funkcji obszarów wiejskich ważnych dla gospodarki narodowej i społeczeństwa. Funkcje te motywują potrzebę dodatkowego wsparcia finansowego takich obszarów ze środków publicznych. Przedstawiono uwarunkowania i zasady zrównoważonego rozwoju rozumiane jako równoważenie na poszczególnych etapach wielofunkcyjnego rozwoju obszarów problemowych następujących aspektów: ekonomicznych, społecznych, ekologicznych, technologicznych i przestrzennych. Omówiono znaczenie wielofunkcyjnego rozwoju systemów przestrzennych, a w szczególności obszarów problemowych na terenach wiejskich. Scharakteryzowano 7 typów obszarów problemowych niezrównoważonych z punktu widzenia ekonomicznego i społecznego, bądź ekologicznego i technologicznego. Przedstawiono wyniki delimitacji, na poziomie gmin, obszarów rozwijających się i opóźnionych w rozwoju. Scharakteryzowano w szczególności obszary problemowe na terenach wiejskich niezrównoważone z punktu widzenia społeczno-ekonomicznego. Obszary opóźnione w rozwoju obejmowały w końcu lat 90. 81,7% powierzchni kraju i 52% ludności ogółem, w tym 47,7% stanowiła ludności miejska, a 52,3% ludność wiejska. Udział ludności zamieszkałej w obszarach wiejskich opóźnionych w rozwoju wahał się poszczególnych regionach od 14% do 99% ludności wiejskiej. Obszary wiejskie opóźnione w rozwoju obejmowały 1715 gmin (79% gmin wiejskich i miejsko-wiejskich) i występowały na terenach peryferyjnych położonych dalej od miast, zwłaszcza większych, głównie w województwach wschodnich, południowo-wschodnich, północnych i centralnych; obszary te obejmowały 83,5% ogólnej powierzchni terenów wiejskich w kraju i 71,8% ludności wiejskiej. Sformułowano ogólne wnioski ważne dla długofalowej polityki społeczno-gospodarczej i środowiskowej w skali kraju i regionów.

EN

Four functions of rural areas of high importance to the national economy and the society have been characterised. These functions justify the need for an additional financial support of such areas from the public sources. Conditions and principles of sustainable development understood as balancing the economic social, environmental, technological and spatial aspects at individual stages of the multifunctional development of the focus areas have been presented The importance of the multifunctional development of the spatial systems, especially the focus rural areas has been discussed. Seven types of focus areas non-sustainable from the economic and social or environmental or technological viewpoint have been characterized. Results of delimitation have been presented on the level of municipalities, developing and underdeveloped areas. A characteristics of the focus rural areas, especially those recognized as non-sustainable due to social and economic aspects has been carried out. In late 80-ies the underdeveloped areas contributed in 81,7% to the total Poland's territory and in 52% to the total population of the country, in that 47,7% were population of cities and towns and 52,3% population of rural areas. The share of people inhabiting underdeveloped rural areas fluctuated in individual regions from 14% to 99% of the rural population. Underdeveloped rural areas comprised 1715 municipalities (79% of rural and rural-urban municipalities) and occurred on the peripheral areas located further from the towns and especially large cities , mainly in eastern, south-eastern, northern and central voievodeships; these areas covered 83,5% of the total rural areas in Poland and 71,8% of the rural population.

4

Obszary wiejskie rozwijające się i opóźnione w rozwoju w świetle wyników badań ekonomiczno-przestrzennych

Łojewski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. 1

31--47

PL

Przedstawiono wyniki analizy ekonomiczno-przestrzennej w ujęciu ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym, obszarów wiejskich rozwijających się i opóźnionych w rozwoju. Do tego celu wykorzystano Bank Danych Lokalnych GUS i techniki GIS. Wyróżniono trzy kategorie obszarów wiejskich: o wysokim stopniu rozwoju, o średnim stopniu rozwoju, opóźnione w rozwoju. Scharakteryzowano zróżnicowanie przestrzenne wybranych czynników społeczno-ekonomicznych oraz określono wskaźniki charakteryzujące w skali kraju obszary wiejskie o różnym poziomie rozwoju. Porównano również zróżnicowanie przestrzenne obszarów rozwijających się (o wysokim i średnim stopniu rozwoju) oraz obszarów o dużej skali zagrożeń środowiska, głównie obszarów przemysłowych. Wyróżniono obszary przemysłowe, w tym miasta i obszary wiejskie, rozwijające się i opóźnione w rozwoju.

EN

Economic-spatial analysis of developing and non-developing rural areas is presented in the country, regional and local scale. Local Databank of the Main Statistical Office and GIS techniques have been used in the analysis. Three categories of rural areas have been distinguished: highly developed, moderately developed and retarded. Spatial differentiation of selected socio-economic factors has been characterized and indices have been estimated to specify variable degree of development of rural areas in the country. Spatial differentiation of developing areas (high and moderate level) has been compared with that of areas of a high environment al hazard, mostly industrial areas. Developing and retarded industrial areas, including towns and rural areas, have been distinguished.

5

Działalność badawczo-rozwojowa i wdrożeniowa w zakresie kształtowania przestrzennego obszarów wiejskich - sformułowanie problemu i kierunki badań

Kaca E., Łojewski S., Chyłek E.K.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2001

|

T. 1, z. 1

11--30

PL

W artykule przedstawiono próbę sformułowania zakresu przedmiotowego i problemowego oraz kierunków badań dotyczących kształtowania przestrzennego obszarów wiejskich i ochrony środowiska. Istnieje pilna potrzeba stworzenia zaplecza naukowo-badawczego wspierającego, wynikające z ustawy o działach administracji rządowej, działania MRiRW na rzecz zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju wsi i obszarów wiejskich w procesie restrukturyzacji polskiego rolnictwa i jego dostosowywania do integracji z rolnictwem krajów Unii Europejskiej, w szczególności zaś zaplecza zajmującego się prawno-organizacyjnymi, społeczno-ekonomicznymi i przyrodniczo-technicznymi problemami gospodarki zasobowo-przestrzennej w obszarach wiejskich. Przedmiotem działalności badawczo-rozwojowej i wdrożeniowej powinny być przestrzenne systemy przyrodniczo-społeczno-gospodarcze w takich obszarach wiejskich (problemowych), których rozwój społeczno-gospodarczy jest silnie warunkowany dyspozycyjnością zasobów przyrodniczych, w szczególności zaś współwarunkujące się zasoby środowiska przyrodniczego, infrastruktura przyrodniczo-techniczna służąca ochronie, kształtowaniu i użytkowaniu zasobów tego środowiska oraz związane z tymi zasobami kompleksy produkcyjno–technologiczne i społeczne. W pracach tych szczególną uwagę należy poświęcić gospodarowaniu przestrzenią użyteczną obszarów wiejskich oraz gospodarkom pozostałymi zasobami przyrodniczymi, w tym zasobami wodnymi, a także zanieczyszczeniom środowiska wiejskiego, bioróżnorodności, degradacji zasobów, zmianie użytkowania ziemi, fragmentacji itp. Nowa działalność naukowo-badawcza, wdrożeniowa i usługowa powinna mieć multi- i interdyscyplinarny charakter i obejmować pełen cykl prac, poczynając od identyfikacji stanu, problemów i szans, przez identyfikację i uzgadnianie celów, wartości i zainteresowań oraz rozwój realistycznych strategii i scenariuszy, a kończąc na planowaniu, programowaniu i wdrażaniu przedsięwzięć zasobowo-przestrzennych.

EN

The paper presents an attempt to formulate a scope and problems of studies concerning spatial shaping of rural areas and environmental protection with particular consideration of natural resources and space. There is an urgent need of creating a scientific background for the activities of the Ministry of Agriculture and Rural Development (resulting from the act on government competence division) in favour of sustainable and multifunctional development of rural areas in the process of integrating Polish agriculture with that of the European Union. In particular this background should deal with legal, organizational, socio-economic, natural and technical problems of spatial and resources’ management in rural areas. The object of research and development activities and implementation should be spatial, natural-socio-economic systems in rural areas particularly interrelated natural resources, technical and natural infrastructure for the protection, shaping and utilization of these resources and associated productive-technological and social complexes. Special attention in these works should be paid to managing the useful space of rural areas and other natural resources, including water resources, to the pollution of rural environment, to biodiversity, degradation, changes of the type of land use, fragmentation etc. New scientific activity, implementation and services should have a complex and interdisciplinary character and encompass a whole cycle of works from identification of the prezent status, problems and chances to agreements on aims, interests and values, to the development of realistic strategies and scenarios to finally planning, programming and implementing spatial and resources’ undertakings.

6

Determinants of sustainable development of rural areas in Poland - results of an economic-spatial analysis

Łojewski S., Adamczyk-Łojewska G., Bujarkiewicz A.

Journal of Water and Land Development

|

2000

|

no. 4

5-31

EN

In reference to some problems of the development of rural areas in Poland, results have been presented of the economic-spatial analysis related to selected social, economic and ecological factors and their spatial differentiation in the national, regional and local aspect. In the presented problem maps, GIS technique has been applied with the use of computer Local Database (BDL) of the Main Statistical Office (GUS). Determinants of the sustainable development of agriculture and rural areas have been discussed. Spatial differentiation has been characterized according to communes and socio-economic determinants, which included: population density, population associated with agriculture and directly with the farm, people who make a living of agriculture, education degree, population in the working age, the level of economic development. Some ecological-economic determinants have been characterized as well: areas of nature and landscape protection, watersheds, that require a special protection, areas of a large scale environmental hazard and the spatial differentiation of water and sewage management.

PL

Na tle sformułowanych niektórych problemów rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, przedstawiono wyniki analizy ekonomiczno-przestrzennej odniesione do wybranych czynników społeczno-ekonomicznych i ekologicznych oraz ich zróżnicowania przestrzennego w ujęciu ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym. W przedstawionych mapach problemowych zastosowano technikę GIS z wykorzystaniem komputerowych zbiorów Banku Danych Lokalnych GUS. Omówiono uwarunkowania zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Scharakteryzowano zróżnicowanie przestrzenne, wg gmin, uwarunkowań społeczno-ekonomiczych, m.in.: zaludnienia, ludności związanej z rolnictwem, w tym z gospodarstwem rolnym, ludności utrzymującej się z rolnictwa, poziomu wykształcenia, ludności w wieku produkcyjnym, poziomu rozwoju ekonomicznego. Scharakteryzowano również niektóre uwarunkowania ekologiczno-ekonomiczne: obszary ochrony przyrody i krajobrazu, zlewnie wymagające specjalnej ochrony, obszary o dużej skali występowania zagrożeń środowiska oraz zróżnicowanie przestrzenne gospodarki wodno-ściekowej.