Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Toxic elements in carboniferous sedimentary rocks from the Upper Silesian Coal Basin

Kokowska-Pawłowska Magdalena, Krzeszowska Ewa

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

2023

T. 39, z. 1

63--86

Trace elements contained in rocks, especially those classified as potentially toxic elements (PTEs), can be largely harmful. Knowledge of the geochemical composition of waste is of great importance due to the potential possibility of contamination with these elements in the environment. The paper presents the geochemical characteristics of the sedimentary rocks from the Carboniferous coal-bearing series of the USCB. The present study used data for 120 samples from borehole WSx representing Zaleskie layers and Orzeskie layers within the Mudstone Series (Westphalian A, B). Major oxide concentrations (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2, Cr2O3, Ba) were obtained using an X-ray fluorescence spectrometry. The concentration of potentially toxic elements (Be, Sc, V, Cr, Co, Ni, Cu, Zn, As, Rb, Sr, Zr, Mo, Cd, Sn, Sb, Ba, W, Tl, Pb, Bi, Th, and U) was analyzed using inductively-coupled plasma mass spectrometry. As there are no relevant standards for the content of toxic elements in post-mining waste stored in dumps, the concentrations of elements were compared to their share in the Upper Continental Crust. Most elements, such as B, Sc, V, Cr, Ni, Cu, Zn, As, Sb, W, Tl, Pb, Bi, Th, and U had higher mean concentrations than those of the Upper Continental Crust (UC). Concentrations of the analyzed toxic elements in the studied samples did not exceed permissible values for soils, therefore they are not a potential threat to the environment. The results of the Pearson correlation analysis showed differing relationships among the analyzed toxic elements in the studied samples.

Pierwiastki śladowe zawarte w skałach, zwłaszcza te zaliczane do pierwiastków potencjalnie toksycznych (PTE), mogą być w dużej mierze szkodliwe. Znajomość składu geochemicznego odpadów ma duże znaczenie ze względu na potencjalne możliwości zanieczyszczenia środowiska tymi pierwiastkami. W pracy przedstawiono geochemiczną charakterystykę skał osadowych z serii węglonośnej GZW. W niniejszej pracy wykorzystano dane dla 120 próbek z otworu wiertniczego WSx reprezentujące warstwy zaleskie i orzeskie Serii Mułowcowej (westfal A, B). Stężenia głównych tlenków (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2, Cr2O3, Ba) oznaczono metodą fluorescencji rentgenowskiej. Stężenie pierwiastków potencjalnie toksycznych (Be, Sc, V, Cr, Co, Ni, Cu, Zn, As, Rb, Sr, Zr, Mo, Cd, Sn, Sb, Ba, W, Tl, Pb, Bi, Th, i U) analizowano za pomocą spektrometrii mas z plazmą sprzężoną indukcyjnie. Ze względu na brak odpowiednich norm dotyczących zawartości pierwiastków toksycznych w odpadach pogórniczych składowanych na składowiskach porównano stężenia pierwiastków z ich udziałem w górnej części skorupy ziemskiej (UC). Większość pierwiastków, takich jak B, Sc, V, Cr, Ni, Cu, Zn, As, Sb, W, Tl, Pb, Bi, Th i U, miała wyższe średnie koncentracje niż koncentracje w górnej części skorupy ziemskiej Stężenia analizowanych pierwiastków toksycznych w badanych próbkach nie przekraczały wartości dopuszczalnych dla gleb, dlatego nie stanowią potencjalnego zagrożenia dla środowiska. Wyniki analizy korelacji Pearsona wykazały różne zależności między analizowanymi pierwiastkami toksycznymi w badanych próbach.

The role of sample preparation methods in the trace element analysis of westphalian deposits from the Lublin Coal Basin (Poland)

Krzeszowska Ewa, Kokowska-Pawłowska Magdalena, Krzeszowski Światosław

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

2019

T. 35, z. 4

97--112

The geochemistry of sedimentary rocks is increasingly being used in palaeoenvironmental studies, in the identification of marine versus continental stratigraphy and in chemostratigraphic correlation. The selection of an appropriate research methodology, particularly in terms of sample digestion, can have a significant impact on the accuracy of the results obtained. Depending on the type of rock being studied and the aim of the analysis, a suitable mixture of acids should be used. The most commonly used sample digestion methods are based on a mixture of four acids (multi-acid), aqua regia and inverse aqua regia. As opposed to multi-acid whole-rock digestion, the use of aqua regia and inverse aqua regia result in only the partial digestion of sedimentary rocks. Geochemical analyses using these two different methods were carried out on Carboniferous sedimentary rocks from the Lublin Coal Basin from Poland. The elemental concentrations obtained showed essentially different results for some of the elements. A comparison of the elemental concentrations allowed the distinction of three groups of elements: - those that showed small differences between the results from the preparation methods (Co, Mn, Bi, Cu, Zn and Fe), - those where the elemental concentrations were 20–50% lower using aqua regia digestion (i.e. Ni, P, Pb, Mg, Cd, Th, Mo, Sr), - elemental concentrations that were significantly lower (by up to 80%) following aqua regia digestion (U, Cr, Ba, Na, V, Al, Rb, K, Zr).

Badania geochemiczne skał osadowych są coraz częściej wykorzystywane do badań paleośrodowiskowych, identyfikacji horyzontów morskich oraz chemokorelacji. Dobór odpowiedniej metodyki badawczej, w szczególności metod roztwarzania próbek, ma znaczący wpływ na uzyskiwane wyniki. W zależności od rodzaju skał i celu badań stosuje się, do roztwarzania próbek, odpowiednią mieszaninę kwasów. Najczęściej stosowane metody roztwarzania próbek oparte są na mieszaninie czterech kwasów, wodzie królewskiej i odwróconej wodzie królewskiej. Mieszanina czterech kwasów służy do uzyskania pełnej mineralizacji skały, natomiast woda królewska i odwrócona woda królewska są stosowane do częściowego roztwarzania skał osadowych. Analizy geochemiczne przy użyciu dwóch różnych metod roztwarzania próbek przeprowadzono dla osadów karbonu z Lubelskiego Zagłębia Węglowego (Polska). Koncentracje pierwiastków uzyskane przy użyciu dwóch różnych metod roztwarzania (mieszanina czterech kwasów oraz woda królewska) wykazały w niektórych przypadkach zasadniczo różne wartości. Porównanie wyników badań koncentracji pierwiastków uzyskanych za pomocą tych metod pozwala wyróżnić trzy grupy: - pierwiastki, dla których wyniki wykazują małe różnice (Co, Mn, Bi, Cu, Zn i Fe), - pierwiastki, dla których wyniki uzyskane po roztwarzaniu w wodzie królewskiej są niższe o 20–50% (m.in. Ni, P, Pb, Mg, Cd, Th, Mo, Sr), - pierwiastki, dla których wyniki uzyskane po roztwarzaniu w wodzie królewskiej są znacznie niższe (U, Cr, Ba, Na, V, Al, Rb, K, Zr).