Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Mineralogy and organic geochemistry of phyllite from the Dewon-Pokrzywna deposit, the Opava Mountains (SW Poland)

Sawicka N., Janeczek J., Fabiańska M., Bahranowski K., Krzykawski T., Matuszewska A.

Geological Quarterly

|

2018

|

Vol. 62, No. 4

817--828

EN

Phyllites from the Dewon-Pokrzywna deposit in the Opava Mts., SW Poland, were investigated by XRD (Rietveld method), XRF, EPMA, SEM, and ATR-FTIR from the perspective of their potential usage as a buffer and/or backfill material in a geological repository of radioactive waste. Organic matter dispersed in the phyllite matrix was analysed by GC-MS. Fine-grained Mg-Fe-muscovite (13 to 29 wt.%), Fe-ripidolite (10 to 25 wt.%), detrital quartz (20 to 46 wt.%), and albite (7 to 28 wt.%) ± microcline, illite or illite/smectite, and kaolinite are major minerals in phyllite samples. The chlorite/muscovite ratio ranges from 0.65 to 1.1. Mg-annite inherited from the precursor rock is a minor constituent. Detrital ilmenite is a dominant accessory mineral. Ancylite-(Ce) occurs in quartz-calcite-ripidolite veins. Two types of phyllite have been distinguished based on the proportion of phyllosilicates to silt fraction: argillaceous (47 to 55 wt.% phyllosilicates) and silt-rich (28 wt.% phyllosilicates). Argillaceous phyllite shows elevated content of alumina and moderate concentration of silica. It is highly enriched in Fe compared to phyllites from other localities worldwide. The BET specific surface area of argillaceous phyllite ranges from 1.73 to 3.64 m2/g. Whole-rock chemical composition, mineral assemblages, chlorite geothermometry, and the occurrence of aliphatic hydrocarbons suggest that argillaceous phyllite originated from a pelagic pelite protolith under low-temperature (260-370°C) greenschist to subgreenschist facies conditions. Persistent biomarkers are indicative of bacterial degradation of planktonic organic matter suspended in a high water column. Enrichment in Fe-rich chlorite and Mg,Fe-muscovite, low volume of interconnected pores with dominant mesopores suggest that argillaceous phyllite from the Dewon-Pokrzywna deposit is a potential candidate for a buffer and/or backfill material.

2

Bentonite from the Central Slovakia Volcanic Field – A prospective raw material for Polish industry

Górniak K., Szydłak T., Gaweł A., Klimek A., Tomczyk A., Motyka J., Bahranowski K.

Mineralogia

|

2017

|

Vol. 48, iss. 1/4

23--38

EN

This paper summarizes information about recently worked bentonite deposits in Slovakia and presents the results of studies on bentonite from the Central Slovakia Volcanic Field (CSVF). The authors compared the mineralogy of commercial bentonites exploited in the Stara Kremnička (Jelšový potok), Kopernica, and Hliník nad Hronom deposits. X-ray diffraction (XRD), chemical analyses and microscopy showed that the main component is montmorillonite (37–88%), followed by opal C/CT (5–25%), clinoptilolite (up to 15%), feldspars (3–12%), quartz (up to 8%), biotite (2–5%), and kaolinite (up to 2%). The microscopic imaging provided information valuable for the technological assessment of bentonites, particularly the evaluation of mineralogy determined by XRD. The low variability of the mineral composition of commercial bentonites exploited in the western CSVF, together with the significant reserves and localization of deposits close to the Polish–Slovak state border prove that this raw material deserves more attention from Polish industry.

3

Middle Jurassic black shales (Skrzypny Shale Formation) - palaeoenvironmental significance of one of the oldest deposits of the Pieniny Klippen Belt

Górniak K., Bahranowski K., Gaweł A., Marynowski L., Szydłak T.

Geoturystyka

|

2008

|

nr 2

19-24

EN

This paper deals with a fragment of geological history of Middle Jurassic black spherosideritic shales outcropping in upper part of the Homole Gorge (Skrzypny Shale Formation, Niedzica succession). These important deposits belong to the Flackenmergel facies, widespread in oceanic Tethyan deposits. This formation represents one of the oldest rocks of the Pieniny Klippen Belt. Dark colour of these rocks (total organic carbon content in them amounts to about 1 wt.%) and the occurrence of siderite concretions indicate reducing conditions of their origin but oxidizing environment of waters above them in sedimentary basin. Oxic conditions of organic matter sedimentation are confirmed by the elevated values of pristine to phytane ratio. Moreover the results based on n-alkanes indicate mixed terrestrial/marine origin of organic matter with prevalence of the last one. These information are slightly obliterated because of advanced thermal maturity of organic matter caused by post-sedimentation processes. Microstructural features of deposits of the Skrzypny Shale Formation and the composition of clay minerals occurring in them indicate late diagenetic conditions. In SEM images we observe one-directional orientation of clay minerals and rotation of mica flakes, often chloritized. Clay minerals are represented by high-illitic illite/smectite, micas, post-biotitic chlorite and subordinately kaolinite. As follows from authors studies, these macroscopically nearly "mute" clay rocks, little interesting in outcrops, particularly when they occur in such attractive geological objects as the Homole Gorge, can be the source of important information concerning the history of sedimentation basins.

PL

Praca przedstawia fragment historii geologicznej środkowojurajskich czarnych łupków sferosyderytowych ukazujących się w niewielkim odsłonięciu w górnej części wąwozu Homole (formacja lupków ze Skrzypnego, sukcesja niedzicka). Te ważne utwory należą do facji Fleckenmergiel szeroko rozpowszechnionej w oceanie Tetydy. Formacja łupków ze Skrzypnego reprezentuje jedne z najstarszych skał pienińskiego pasa skałkowego. Ciemna barwa badanych skał (zawartość całkowitego węgla organicznego około 1% wag.) oraz występowanie w nich konkrecji syderytowych, wskazują na warunki redukcyjne panujące w osadzie, natomiast na obecność natlenionych wód nad osadem w środowisku ich sedymentacji. Sedymentację substancji organicznej w warunkach raczej utleniających potwierdzają badania związków organicznych, tj. wysokie wartości stosunku pristan/fitan. Wyniki tych badań wskazują ponadto na mieszane, lądowo/morskie pochodzenie substancji organicznej z przewagą ostatniej z wymienionych. Informacje te są nieco zatarte z powodu dużej dojrzałości termicznej substancji organicznej spowodowanej procesami postsedymentacyjnymi. Cechy mikrostrukturalne utworów formacji łupków ze Skrzypnego oraz skład występujących w nich minerałów ilastych wskazują na warunki odpowiadające późnej diagenezie. W obrazach elektronomikroskopowych (SEM) widoczna jest bowiem jednokierunkowa orientacja minerałów ilastych i rotacja blaszek mik, często schlorytyzowanych. W składzie minerałów ilastych występuje zaś wysokoillitowy illit/smektyt, miki, pobiotytowy chloryt i podrzędnie kaolinit. Z przeprowadzonych badań wynika, że makroskopowo niemal "nieme" skały ilaste, niepozorne wyglądające w odsłonięciu, szczególnie jeśli występują obok atrakcyjnych obiektów geologicznych jak to ma miejsce w wąwozie Homole, są źródłem ważnych informacji dotyczących historii basenów sedymentacyjnych. Warto więc zwrócić na nie uwagę.

4

The Role of Synthesis Parameters in Preparation of Cu, Cr-Layered Double Hydroxides

Michalik A., Pacuła A., Serwicka E., Bahranowski K., Gaweł A., Dziembaj R., Bielańska E.

Polish Journal of Chemistry

|

2004

|

Vol.78 /nr 11-12

1997-2004

EN

Aseries of Cu,Cr-layered double hydroxides of Cu/Cr ratio equal 2 has been synthesized by co-precipitation at a constant pH, using different preparative conditions. The investigated synthesis parameters included: ageing time, speed of reactants addition, temperature of co-precipitation and pH of synthesis. The dominant product of the synthesis was the nitrate form of Cu,Cr-LDH, containing ca. 10 mol% of carbonate. Modifications of experimental conditions affected chiefly the samples crystallinity. The most obvious effects were associated with changing of pH of the co-precipitation, the most acidic conditions providing a material of the best crystallinity. At the medium synthesis temperature (55°C), a slow addition of the reactants and a long ageing were favourable, but a significant shortening of the ageing time caused only minor deterioration of the sample crystallinity. The latter finding is of practical importance for an upscaling of the process.

5

Rudy darniowe - przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

Ratajczak T., Bahranowski K., Rzepa G.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 3

s.231--235

PL

Rudy darniowe były dotąd kojarzone z procesami uzyskiwania metalicznego żelaza. Poczynając od XIX w. zaczęto je stosować jako surowiec służący oczyszczaniu gazów przemysłowych z połączeń siarki. Ustalenie ich składu fazowego, uziarnienia i cech strukturalno-teksturalnych stało się podstawą do traktowania ich jako sorbentów mineralnych, zwłaszcza w przypadku mediów gazowych a także wody i metali ciężkich. Istnieje przez to szansa i potrzeba wykorzystania ich jako oczyszczaczy celem sorbowania zanieczyszczeń z emisji gazowych do atmosfery. W ten sposób jawi się możliwość ponownego wykorzystania tych kopalin.

EN

Bog ores were traditionally used as a source of metallic iron. Beginning from the 19th century, they have also been utilized as sorbents for removing sulphur compounds from industrial gases. Determinations of phase composition, grain size distributions as well as structural and textural features are essential in assessing characteristics of bog ores as mineral sorbents, especially for gases and also heavy metal ions. The most important for future use are their properties allowing to purify gaseous emissions released into the atmosphere. In this way bog ores can be utilized anew.

6

Catalytic Combustion of Trichloroethylene over Pd-Doped Ti-Pillared Montmorillonites

Bahranowski K., Gaweł A., Janik R., Komorek J., Machej T., Michalik A., Serwicka E., Włodarczyk W.

Polish Journal of Chemistry

|

2003

|

Vol. 77 / nr 5

675-682

EN

Palladium (0.8 wt.%) was introduced onto Ti-pillared montmorillonite samples by means of incipient wetness technique either before or after calcination of the pillared matrix. Combustion of trichloroethylene (TCE) has been chosen to test the catalytic properties of clay catalysts in deep oxidation of chlorinated volatile organics. The results were referred to the performance of a commercial catalyst. Both materials based on pillared clays were more active than the reference sample. The clay sample doped after calcination was better of the two and gave complete combustion of TCE at temperature by 100 K lower than the commercial catalyst. This material showed also the highest selectivity to HCl at maximum TCE conversion. Further improvement of the clay catalyst performance in terms of the HCl yield and suppression of chlorine evolution was achieved by addition of the methanol vapour to the reaction mixture. The results are discussed in terms of textural and acidic properties of the investigated catalysts.

7

Minerały ilaste w różnobarwnych odmianach skał występujących nad pokładem węgla brunatnego w rejonie Konina

Górniak K., Szydłak T., Sikora Wanda, Gaweł A., Bahranowski K., Ratajczak T.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2001

|

R. 43, nr 2-3

129-139

PL

Badano profil utworów występujących w otworach wiertniczych nad pokładem węgla brunatnego w rejonie Konina. Stwierdzono, że należą one do poziomu iłów płomienistych serii poznańskiej. Są to osady piaskowcowo-mułowcowo-iłowcowe występujące w trzech odmianach barwnych: szarej, zielonej i pstrej. Wyróżniono dwa cykle sedymentacyjne o ziarnie malejącym ku górze. Jakościowy skład mineralny w profilu jest monotonny; osady zawierają w różnych proporcjach kwarc, skalenie oraz minerały ilaste: smektyt, kaolinit i minerały z grupy mik, a także minerały żelaza: goethyt, hematyt i piryt. Wśród minerałów ilastych dominuje smektyt typu beidelitu dostarczany z gleb otaczającyh basen serii poznańskiej. Jego charakterystyczną cechą jest niewielka grubość krystalitów obejmująca 3-5 pakietów. Grubość krystalitów smektytu występującego w zielonej odmianie skał jest z reguły większa niż w odmianach szarej i pstrej, co wynika ze zmieniających się warunków w środowisku depozycji smektytu.

EN

The profile of formations appearing in boreholes over lignite deposits in the region of Konin was studied. It was found that the formations belong to the level of red clays of Poznan series. They are sand-mudstone-clay sediments in three colours: grey, green and red. Two sedimentary cycles were distinguished on the basis of grain size becoming smaller upwards. Qualitative mineral composition in the profile is monotonous; thesediments contain, in varied proportionz, quartz, feldspar and silty minerals: smectite, kaolinite and mica minerals as well as iron minerals: goethite, hematite and pyrite. Among silty minerals beidellite-type smectite feature is considerably small thickness of crystallites containing 3-5 packs. The thickness od smectite crystallites appearing in green rocks is usually greater yhan in grey and red variaties, which is caused by changing conditions in smectite deposites.

8

Skład fazowy i chemiczny oraz właściwości sorpcyjne jako kryteria możliwości kompleksowego wykorzystania rud darniowych

Bahranowski K., Rzepa G., Korona W., Ratajczak T.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2000

|

R. 42, nr 2-3

198-210

PL

Nigdy w długiej historii eksploatacji i przetwarzania rud darniowych nie istniały jednolite kryteria służące rozpoznaniu ich nagromadzeń czy ocenie możliwości oraz kierunków wykorzystania. Próby takie w przeszłości czyniono kilkakrotnie. Pod uwagę brano przy tym zarówno parametry geologiczno-górnicze (miąższość i powierzchnię nagromadzeń, zasoby) jak i jakościowe (zazwyczaj zawartości podstawowych składników chemicznych). Miały one na celu ocenę możliwości wykorzystania rud darniowych w dwóch zasadniczych i tradycyjnych kierunkach - metalurgii i do oczyszczania gazów przemysłowych. Przeprowadzone przez autorów badania dotyczyły zróżnicowania odmian rud darniowych. Objęły one określenie: składu fazowego i chemicznego; niektórych właściwości fizyko-chemicznych: powierzchni właściwej, porowatości, pojemności wymiany kationów; sorpcji gazów (SO2, CO), wody oraz kationów metali ciężkich - Cu i Zn. Okazało się, że rudy darniowe bardzo dobrze sorbują: Cu, Zn i SO2. Można je zatem traktować jako naturalne sorbenty mineralne. Kryterium determinującym taki kierunek ich utylizacji są: właściwości sorpcyjne, skład fazowy, chemiczny.

EN

In the long history of turf ores exploitation and processing there have never existed uniform criteria for the identification of their deposits or evaluation of the possibilities and directions of utilization. Such attempts have been made several times. They took into account both mining and geological parameters (porosity and surface of deposits, resources) and qualitative parameters (usualy the content of basic chemical components). They were aimed at the evaluation of the possibilities of turf ores utilization in two basic and traditional directions - for metallurgy and for the purification of industrial gases. The research carried out by the authors focused on the differentiational of turf ores types. It included the definition of: phase and chemical content; some physical and chemical features: specific surface, porosity, capacity of kations exchange; gas (SO2, CO), water and heavy metals (Cu and Zn) sorption. It turned out that turf ores adsorb very well: Cu, Zn and SO2. They can be treated as natural mineral sorbents. The criteria which determine such a direction of their utilization are: sorption characteristics, phase content, chemical content.

9

Skład mineralny skał ilastych z Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów w aspekcie ich surowcowego wykorzystania

Bahranowski K., Gaweł A., Górniak K., Muszyński M., Ratajczak T., Szydłak T., Wyszomirski P.

Górnictwo Odkrywkowe

|

1999

|

Vol. 41, nr 1

93-106

PL

Badano próbki skał ilastych podścielających serię węglonośną (kompleks podwęglowy - P) oraz występujących w nadkładzie serii węglonośnej (kompleks ilasto-piaszczysty - I-P). W kompleksie podwęglowym wyróżniono skały ilaste zasobne w kaolinit, zaś w nadkładzie węgla skały zasobne w smektyt. W artykule przedstawiono charakterystykę kaolinitu i smektytu.0éqţ˙˙Ąđ

EN

Samples of clays underlying the lignite-bearing layer (under lignite complex - P) and clays in the overlay (clay-sand complex - I-P) were analysed. Clay rocks containing considerable amount of kaolinite were found in the under lignite complex, and rocks containing smectite in the overlay. The article discusses the characteristics of kaolinite and smectite.