Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rekonstrukcja dynamiki procesów eolicznych i czasu ich trwania na podstawie wybranych cech teksturalnych osadów wydmy w Cięciwie

Mycielska-Dowgiałło E.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 2

163-167

PL

Badania cech teksturalnych osadów wydmy w Cięciwie oparto na analizie minerałów ciężkich, uziarnieniu oraz obtoczeniu ziarn kwarcowych dwóch frakcji (0,8-1,0 mm i 0,4--,63 mm). Na podstawie wyników analizy minerałów ciężkich i wartości wskaźnika wietrzeniowego określono położenie gleby kopalnej allerödzkiej (tab.l) rozdzielającej dwie serie wydmowe ze starszego i młodszego dryasu (ryc. 2). Analiza lamin o różnej wielkości ziarna pozwoliła wydzielić laminy grubo- i drobnoziarniste. Rozróżnia je średnia średnica ziarna (Mz) o wartości 1,7 phi (0,3 mm) (ryc. 3). Na podstawie wartości średniej średnicy ziarna i stopnia wysortowania określono dynamikę i prędkość wiatru przeważającego w czasie starszego i młodszego dryasu oraz holocenu. W czasie starszego dryasu przeważał wiatr o dużej zmienności (5–10 m/sek), gdy tymczasem w czasie młodszego dryasu i holocenu warunki były bardziej ustabilizowane (5-6 m/sek). Różny stopień obtoczenia ziarn kwarcowych we frakcji 0,8-1,0 mm i 0,4-0,63 mm w obrębie lamin grubo- i drobnoziarnistych (ryc. 4, 5) wskazuje, że były one w różny sposób transportowane, przy różnych prędkościach wiatru (tab. 2) i ulegały niejednorodnej obróbce. W celach porównawczych analogiczne badania przeprowadzono dla osadów budujących zmarszczki eoliczne w okolicach Khargi w Egipcie.

EN

The investigations of textural features of the deposits of the dune at Cięciwa were grounded on the analysis of heavy minerals, as well as on the grain size distribution of deposits and on the rounding of quartz grains in two fractions, 8-1.0 mm and 0.4-0.63 mm. Allowing for the composition of heavy minerals and the value of weathering index, the position of the Allerod fossil soil was established (Table I), separating two dune series, from older and younger Dry as (Fig. 2). The examination of laminae built of grains of various size enabled to distinguish coarse and fine grain laminae. These laminae were distinguished on the basis of the limiting value of average grain diameter 1.7 phi (0.3 mm) (Fig. 3). Regarding the average grain size and the sorting degree, the dynamics and velocity of wind was defined that prevailed during the older and younger Dryas and the Holocene. During the older Dryas the wind of high variability (5-10 ml sec) prevailed, whereas during the younger Dryas and the Holocene the conditions were more stable (5-6 m/sec). The degree of rounding of quartz grains differed in the fractions 0.8-1.0 mm and 0.4-0.63 mm, in coarse and fine grain laminae (Fig. 4, 5); thus pointing to a different way of their transportation at various wind velocities (Table 2) so that their abrasion was not uniform. For the sake of comparison, analogical examinations were carried out concerning deposits that form aeolian ripplemarks in the region ofKharga, Egypt.

2

Sedimentological analysis of sandy - gravel accumulations, Serra da Estrela plateaux (Portugal)

Vieira G.T., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Landform Analysis

|

2003

|

Vol. 4

99--107

EN

Sandy-gravel accumulations are frequent features on the plateaux of the Serra da Estrela II and other granitic mountains in Portugal. Their genesis has been attributed to both eolian and water processes and a detailed sedimentological study is needed to better understand the mechanisms involved. The present paper provides results obtained from the heavy mineral analysis and optical and scanning electron microscope study of samples from two sandy-gravel accumulations from the Serra da Estrela. The results indicate that the finer fractions of the original sediment have been illuviated. A well-sorted surface layer and poorly sorted subsurface of the accumulation have resulted from this process. A very short duration of eolian processes is evident from the analysis. Although wind seems to have been the responsible for the morphology of the accumulation, its action was not enough to produce significant abrasion in the surface of quartz grains.

3

Profil osadów plejstoceńskich w Niksowiźnie na Równinie Kurpiowskiej - wyniki badań litologicznych i ich interpretacja (artykuł metodyczno-dyskusyjny)

Bałuk A., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Przegląd Geologiczny

|

2002

|

Vol. 50, nr 5

447-451

PL

W profilu otworu badawczego w Niksowiźnie na Równinie Kurpiowskiej, stwierdzono plejstoceńskie utwory piaszczyste o wyjątkowo dużej miąższości 229,0 m. Na podstawie analizy wybranych cech teksturalnych osadów piaszczystych i w oparciu o materiały geofizyczne (grawimetria) można sądzić, że większość piaszczystych utworów z otworu Niksowizna (ok. 175 m.) stanowi wypełnienie głębokiej kopalnej rynny, utworzonej u schyłku zlodowaceń południowopolskich. Wyżej występują rzeczne osady, w których ziarna kwarcu mają ślady obróbki eolicznej. Były one akumulowane w okresie poprzedzającym zlodowacenia środkowopolskie, odry lub warty. Górna część profilu obejmuje piaski sandru kurpiowskiego pochodzące ze schyłku ostatniego zlodowacenia przeobrażone w warunkach peryglacjalnych i zwydmione na powierzchni.

EN

In the profile of borehole Niksowizna on the Kurpiowska Plain, Pleistocene sand deposits of unusual overall thickness reaching 229 m were found. Based on the selected textural features of sand deposits and on geophysical (gravimetric) data), the conclusion can be drawn that the majority of sand deposits of Niksowizna (ca 175 m) constitute the filler of deep fossil gully formed during the late South-Polish Glaciations. Above this series, alluvial deposits containing quartz grains with traces of eolian abrasion occur. They were deposited during the period preceding Middle-Polish Glaciations: Odra or Warta. The upper part of this profile encompasses sands of the Kurpiowski outwash that formed during the late Last Glaciation, then was transformed in periglacial conditions and turned into dunes on surface.

4

Nowe spojrzenie na stratygrafię czwartorzędu w otworze Olszewo Węgorzewskie oparte na analizie wybranych cech teksturalnych i mineralno-petrograficznych osadów

Pochocka-Szwarc K., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 11

1078-1082

PL

Otwór wiertniczy Olszewo Węgorzewskie znajduje się w Polsce północno-wschodniej i został wykonany w ramach kartowania arkusza Budry Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000. Opracowanie podziału stratygraficznego osadów czwartorzędowych zostało wykonane w oparciu o wybrane cechy teksturalne osadów, takie jak obtoczenie i zmatowienie ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej (1,0-0,8 mm), udział procentowy kwarcu, skład minerałów ciężkich i analiza petrograficzna frakcji 5-10 mm z glin morenowych. Stopień obtoczenia i zmatowienia ziarn kwarcowych jest w badanych osadach nieporównywalnie niższy niż w osadach leżących na południe od maksymalnego zasięgu ostatniego zlodowacenia. Jest to wynikiem krótszego czasu, w którym mogły przebiegać procesy eoliczne na obszarach dłużej pokrytych lądolodem. Uzyskane wyniki wzajemnie się uzupełniając pozwoliły na wyróżnienie odrębnych poziomów glin morenowych z pięciu zlodowaceń i miąższej serii interglacjału mazowieckiego (i/lub interglacjału lubelskiego).

EN

Borehole Olszewo Węgorzewskie is situated in northeastern Poland. It was drilled during cartographic work for the Budry sheet of Detailed geological map of Poland, scale 1:50 000. The critical analysis of the stratigraphic classification of Quaternary deposits was performed on the basis of selected textural features, i.e. rounding and frosting ofpsammitic quartz grains (fraction 1.0-0.8 mm), share of quartz grains, heavy mineral composition, as well as petrographic analysis of fraction 5-10 mm derived from glacial tills. The rounding and frosting degree of quartz grains in the deposits examined is considerably lower than that in the deposits located south of the Last Glaciation range. This is an effect of shorter time during which the eolian processes may have taken place in the region covered longer by the glacier. The results obtained with different methods turned out to be complementary and enabled to distinguish separate levels of glacial tills ascribed to five glaciations and a thick series ofMazovian interglacial (and/or Lubelski inter-glacial).

5

Interpretacja stratygraficzna osadów z otworu Kozły K-1 z wykorzystaniem stopnia ich eolizacji

Brud S., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 8

683-687

PL

Interpretacja stratygraficzna osadów z otworu Kozły K-1, zlokalizowanego na arkuszu Bielsk Podlaski (1 : 50 000), została wykonana z wykorzystaniem oznaczeń ich cech litologiczno-petrograficznych, datowań 14C i TL, oraz analiz wybranych cech teksturalnych. Wyniki badań wskazują na stopień ich eolizacji (obtoczenie i zmatowienie ziaren kwarcowych frakcji piaszczystej, zawartość kwarcu, skład minerałów ciężkich). Uzyskane wyniki pozwoliły wyróżnić serię osadową, akumulowaną w czasie schyłku interglacjału mazowieckiego, która charakteryzuje się wysokim stopniem eolizacji osadów. Wskazuje to na wyjątkowo intensywne procesy eoliczne w okresie bezpośrednio poprzedzającym zlodowacenie Odry na badanym obszarze.

EN

Stratigraphic interpretation of deposits from borehole Kozły K-1 (Bielsk Podlaski map sheet, scale 1:50,000) includet determinations oflithologic and petrologic features, 14-C and TL datings, and analyses of selected textural features. The results obtained indicated eolization degree, which is evidenced by rounding and frosting of psammitic quartz grains,content of quartz grains,and heavy mineral composition. These enabled to distinguish a sedimentary series laid down in the late Mazowiecki interglacial. This series is highlighted by a high eolization degree of deposits. This indicates extremely intensive eolian processes that occurred in tin. study area prior to the Odra glaciation.

6

Wybrane cechy sedymentologiczne osadów ułatwiające ich podział stratygraficzny, na przykładzie otworu Galumin 1

Kotarbiński J., Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 11

1030-1034

PL

W interpretacji genetycznej osadów czwartorzędowych istotne znaczenie ma obtoczenie i zmatowienie powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej, skład minerałów ciężkich oraz zawartość kwarcu we frakcji piaszczystej. Wykonanie tych analiz dla osadów z otworu Galumin 1 (zlokalizowanego na Wzniesieniach Mławskich) pozwoliło na wyróżnienie serii o szczególnie wysokiej eolizacji. Analiza stratygraficzna profilu pozwala sądzić, że seria ta podściela glinę zakumulowaną przez lądolód najstarszego ze zlodowaceń środkowopolskich.

EN

The textural features are very important for genetical interpretation of Quaternary deposits, for example: degree of rounding and frosting of quartz grains in sandfraction, composition of heavy minerals and quartz content. Results of analysis of deposits from borehole Galumin 1 (Mlawskie Upland) allowed to distinguish the series of a particularly high aeolisation. Stratigraphical analysis of borehole material allows to admit, that this series underlies the glacial till, which was accumulated by the oldest ice sheet of Riss glaciation.

7

Analiza obtoczenia i zmatowienia ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej i jej wartość interpretacyjna

Mycielska-Dowgiałło E., Woronko B.

Przegląd Geologiczny

|

1998

|

Vol. 46, nr 12

1275-1281

PL

Analiza obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych frakcji piaszczystej ma duże znaczenie przy rekonstrukcji środowisk sedymentacji, dynamiki i długości transportu oraz warunków klimatycznych. Najbardziej wszechstronną analizę można przeprowadzić stosując mikroskop optyczny a w przypadkach wątpliwych skaningowy mikroskop elektronowy (SEM). Wykorzystując podział obtoczenia ziarn według Krumbeina (1941) oraz klasyfikację stopnia obtoczenia i zmatowienia powierzchni ziarn kwarcowych według Cailleuxa (1942) autorki proponują siedem grup ziarn: nieobrobione, matowe okrągłe, błyszczące okrągłe, matowe pośrednie, błyszczące pośrednie, pęknięte oraz inne.