Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

System hydroenergetyczny Cleuson-Dixence w Szwajcarii

Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 5

152--156

PL

W artykule opisano energetykę wodną Szwajcarii, jej największe obiekty - w tym szczegółowo zaporę i zbiornik Grandę Dixence. Scharakteryzowano system zasilania w wodę tego zbiornika wraz z pompowniami, a przede wszystkim elektrownie systemu Cleuson-Dixence: Chandoline, Fionnay, Nendaz i najnowszą elektrownię Bieudron o mocy 1269 MW, pracującą na najwyższym w świecie spadzie statycznym 1883 m. Podkreślono najwyższy poziom zdolności konstruktorskich szwajcarskich inżynierów zajmujących się budownictwem elektrowni wodnych i konstruowaniem turbin wodnych.

EN

The article describes the hydropower industry in Switzerland and its largest facilities - in particular the dam and the Grande Dixence Reservoir. It provides a characteristics of the reservoir's water supply system including pumping stations, focusing on the Cleuson-Dixence scheme hydropower plants: Chandoline, Fionnay, Nendaz and the state-of-the-art Bieudron of the total capacity of 1269 MW and with the highest head of 1883 m. The article stresses the highest level of engineering excellence of the Swiss engineers specializing in construction of hydropower plants and water turbines.

2

Krzywa natężenia przepływu a przepływy ekstremalne

Ozga-Zieliński B., Szkutnicki J., Chudy Ł.

Przegląd Geofizyczny

|

2014

|

Z. 3-4

85--110

PL

Mimo stałego rozwoju metod pomiarowych krzywa natężenia przepływu pozostaje wciąż pod¬stawowym narzędziem wyznaczania wartości przepływów chwilowych. Jej poprawność zależy od dobrze wykonanych jednoczesnych pomiarów przepływu i stanu wody. Chociaż w ostatnich latach nastąpił duży postęp w możliwościach pomiarowych dostępnego sprzętu hydrometrycznego, w wielu stacjach wodowskazowych nie ma danych pomiarowych w zakresie wielkich przepływów. Dotyczy to szczególnie strefy wielkich przepływów w rzekach o rozległych terenach zalewowych i zmieniających się warunkach hydraulicznych oraz w rzekach górskich, w których występują duże prędkości i rwący ruch wody. Brak danych pomiarowych powoduje konieczność ekstrapolacji krzywej przepływu w jej górnym przebiegu. W warunkach Polski ekstrapolacja krzywych przepływu w wielu przypadkach przekracza znacznie normy ISO. Obecnie wzrasta zapotrzebowanie na coraz dokładniejsze określanie charakterystyk przepływów, szczególnie ekstremalnych. Podyktowane jest to rozwojem gospodarczym, intensyfikacją budownictwa wodnego i lądowego, zagospodarowywaniem terenów zalewowych i osłony przeciwpowodziowej. Przepływy maksymalne są podstawą do wyznaczania przepływów o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia, które z kolei wykorzystywane są do projektowania obiektów gospodarki wodnej. Przepływy maksymalne i odpowiadające im stany wody są najważniejszymi charakterystykami do wyznaczania stref zagrożenia powodziowego. Artykuł poświęcony jest przede wszystkim weryfikacji wartości przepływów ekstremalnych na Wiśle, Bugu i Sanie, ale jest on również podsumowaniem wieloletnich badań autorów, prowadzonych w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowym Instytucie Badawczym. W artykule wykazano zaistniałe zmiany zdolności przepustowej koryt rzecznych i ich możliwy wpływ na zakres stref zagrożenia powodziowego. Zaproponowano również rozwiązania natury metodycznej dotyczące wyznaczania krzywych natężenia przepływu.

EN

In spite of continues development of measurement methods, the rating curve is still fundamental tool for determining of instantaneous flows. Its reliability depends on well-done simultaneous measurements of water stages and discharges. Although recently significant development of capabilities of available instruments is observed, there is no data of big flows in many gauging sites, in particular for rivers with large floodplains and mountain rivers with rapid flow. Lack of data is the cause of extrapolation of upper parts of rating curves. Currently there is a growing demand for welldeterminate characteristics of extreme flows. It is dictated by development of economy, intensification of water and land structures building, floodplain-use and flood protection. The maximum flows are basis of maximum flood with T-year return period estimation and in consequences the basis of water management structures designing. The maximum flows and corresponding water stages are crucial characteristics for flood protection zones determination. Krzywa natężenia przepływu a przepływy ekstremalne. In the paper there are methods and examples of rating curves construction and employment. The paper represents long-standing research and experience of authors in construction of rating curves and in estimation of design flows.

3

Elektrownia szczytowo-pompowa Dinorwig w Wielkiej Brytanii

Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2014

|

Nr 2

71--74

PL

W artykule opisano największą europejską elektrownię szczytowo-pompową Dinorwig w Wielkiej Brytanii. Poza celami budowy i funkcjonowania opisano zasady działania obiektu, podkreślając rekordowo krótkie czasy niezbędne do uruchomienia elektrowni tak do pracy turbinowej, jak i pompowej. Szczegółowo opisano konstrukcję elektrowni: górny zbiornik retencyjny, jezioro napiętrzone będące zbiornikiem dolnym i samą podziemną elektrownię o mocy 1728 MW wraz z derywacją ciśnieniową. Na zakończenie podkreślono niezwykle ważną rolę, jaką odgrywa i będzie odgrywała elektrownia Dinorwig w brytyjskim systemie energetycznym.

EN

The article describes the largest European pumped storage water power plant - Dinorwig in Great Britain. Besides the goals of construction of the plant, it describes the principles of its functioning, underlining record times required to launch the power plant in the turbine, as well as the pump mode. The article also describes details of the power plant construction: the upper retention reservoir, the dammed lake constituting the lower reservoir and the underground power plant of the capacity of 1728 MW with pressure derivation. In conclusion, the author underlines the particularly important role that the Dinorwig power plant plays and will play in the British power supply system.

4

Dlaczego zapominamy o powodziach?

Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2013

|

Nr 1

9--12

PL

Artykuł ma charakter polemiczny i jego celem jest przypomnienie powodzi 1997 r., roli wezbrań w zarządzaniu zagospodarowaniem przestrzennym i obiektami gospodarki wodnej. Nie odpowiada wprost na zadane w tytule pytanie, lecz sygnalizuje ważne problemy hydrologiczne, gospodarcze, społeczne i psychologiczne związane z powodziami.

EN

The article is of polemical character and recalls the 1997 flood, the role of flood tides in spatial development management and water management facilities. It does not answer directly the question asked in the title, but signals important hydrological, economic, social and psychological problems related to floods.

5

Elektrownia Szczytowo-Pompowa Goldisthal w Niemczech

Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2011

|

Nr 8

329-331

PL

Uruchomiona w październiku 2004 r. Elektrownia Szczytowo-Pompowa Goldisthal (o mocy 1060 MW) jest największym projektem hydroenergetycznym w Niemczech i jednym z najnowocześniejszych w Europie. Unikatowość ESP Goldisthal, na skalę europejską, polega na zainstalowaniu w niej dwóch spośród czterech pom- poturbin Franęisa, sprzęgniętych z asynchronicznymi generatorami pracującymi ze zmienną prędkością. Takie rozwiązanie daje kilka korzyści: możliwość regulacji mocy podczas pracy pompowej, wzrost sprawności w warunkach częściowego obciążenia i dynamiczną kontrolę wytwarzanej mocy dla stabilizacji systemu energetycznego [1],

EN

The Goldisthal Pumped-Storage Plant (1060 MW) start up in October 2004 is the largest hydro-energy project in Germany and one of the most modern in Europe. The uniqueness of the Goldi- stahl power plant on the European acale is due to installation of two out of four Francis pump-turbines coupled with asynchronic generators working at variable speed. Such solution brings several benefits: possibility to regulate power during the pump work, increase of efficiency on conditions or partial load and dynamic control of produced power for energy system stabilisation.

6

Wisła w Warszawie - wybrane problemy hydrologiczne

Ozga-Zieliński B., Szkutnicki J., Kadłubowski A., Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2010

|

Nr 12

490-493

7

Niżówki i wezbrania górnej Wilgi

Kaznowska E., Chudy Ł.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

175-190

PL

W artykule przedstawiono analizę niżówek i wezbrań górnej Wilgi po profil Oziemkówka w latach 1977-2003 oraz dodatkowo opis wezbrania z 2005 r. W latach 1976-2000 ta rolnicza zlewnia, o powierzchni 232 km², położona na Wysoczyźnie Żelechowskiej, była specjalną zlewnią badawczą IMGW. Obecnie bogaty program pomiarowy został zlikwidowany, jedynie wodowskaz Oziemkówka wraz z przelewem włączono do sieci standardowych posterunków IMGW. Za minimalny czas trwania niżówki przyjęto 10 dni. Parametry niżówek wyznaczono, stosując cztery poziomy odcięcia Q70% (przepływ o prawdopodobieństwie przewyższenia 70%), Q90% (przepływ o prawdopodobieństwie przewyższenia 90%), WNQ (przepływ największy z minimów rocznych) i SNQ (przepływ średni z minimów rocznych). Parametry wezbrań obliczono dla przyjętych - wyznaczonych z hydrogramów przepływu - okresów trwania wezbrań. Objętości szczytów fal wezbraniowych obliczono, "odcinając" szczyty przepływem SWQ (średni z maksimów rocznych). Stosując poziom odcięcia Q70%, stwierdzono że najdłużej - ponad 150 dni - trwały niżówki w latach: 1983, 1989, 1991, 1993 i 2003, a ich deficyty odpływu wynosiły ok. 2 mln m³. Czas trwania najdłuższych niżówek wyznaczonych, za pomocą Q90%, wynosił od 69 do 111 dni, w związku z czym deficyt osiągnął wartość 0,4-0,7 mln m³. Wezbrania górnej Wilgi najczęściej występują w miesiącach wczesnowiosennych i zimowych. Podczas największych wezbrań w latach: 1977, 1979, 1982 i 2005 przepływy maksymalne przekraczały 30 m³·s-¹. Największą objętością odpływu - ponad 30 mln m³ - odznaczało się wezbranie roztopowe w 1979 r. Szczyty największych fal wezbraniowych trwały od 64 do 158 godzin, a ich objętości wynosiły od 1,1 do 5,3 mln m³. W artykule rozważono również możliwość budowy zbiornika retencyjnego na górnej Wildze, gromadzącego ok. 1 mln m³ wody, co umożliwiłoby zwiększenie przepływów niżówkowych do poziomu Q90%. Do zmniejszenia największych wezbrań do SWQ niezbędne jest zapewnienie rezerwy powodziowej, przekraczającej 2,8 mln m³, co wydaje się niemożliwe. Projektowana retencja zbiornikowa powinna być poprzedzona analizą skutków przyrodniczych oraz zmian jakości wody w zbiorniku i w Wildze.

EN

This paper presents an analysis of low flows and floods in the Upper Wilga River to Oziemkówka gauge in the period 1977-2003 and includes the characteristics of the flood in 2005. This agricultural catchment area was a special catchment basin of the Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) in the years 1976-2000. Daily discharge hydrographs and sums of precipitations were the basis of analysis. In authors' opinion, low discharge is when the sequence of daily discharges lower then the threshold discharges of low flow lasts at least 10 days. Parameters of low flows were calculated for 4 selected truncation levels. The largest deficit of water lasting 96 days was noted in 1992. The Upper Wilga floods occur most often in early spring and in winter. Large floods were noted in 1977, 1979, 1982 and 2005, the largest, however, was that in 1979 and it was a snow-melt flood.

8

Małe elektrownie wodne w środowisku i gospodarce

Chudy Ł.

Gospodarka Wodna

|

2004

|

Nr 7

272-277

PL

Rozwój małej energetyki w Polsce, pomimo rosnącej liczby elektrowni wodnych, napotyka na liczne trudności spotęgowane w ostatnim okresie uwarunkowaniami przyrodniczymi. Wejście Polski do Unii Europejskiej oznacza, że będziemy musieli spełniać z jednej strony wymagania co do udziału energii ze źródeł odnawialnych, z drugiej zaś wdrażając Ramową Dyrektywę Wodną - zapewnić dobry stan naszych zasobów wodnych. Przedstawiono uwarunkowania budowy małych elektrowni wodnych na tle środowiskowych i społeczno--gospodarczych aspektów ich funkcjonowania.

EN

Despite the increase in number of hydroelectric power plants the development of electric energy production in Poland encounters numerous difficulties which recently have been intensified by natural conditions. Poland's acession to European Union means that on the one hand we shall be obliged to comply with requirements concerning the part of energy from renewable sources and on the other - while bringing into practice the Water Frame Directive - to secure a good quality of our water resources. In the paper there have been also presented conditions for building the small hydroelectric power stations on the background of environmental, social and economical aspects of their functioning.