Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących turystyki wiejskiej jako formy spędzania czasu wolnego wśród mieszkańców obwodu sumskiego. Badania, z wykorzystaniem techniki ankiety, przeprowadzono w czerwcu 2013 r. na próbie 228 mieszkańców tego regionu. W opracowaniu scharakteryzowano infrastrukturę noclegową obwodu, a także dokonano charakterystyki ruchu turystycznego na jego terenie. Przeprowadzone badania umożliwiły zaprezentowanie skojarzeń respondentów z terminem „turystyka wiejska" oraz ich doświadczeń związanych z wypoczynkiem na wsi. Omówiono również preferencje respondentów związane z wypoczynkiem w środowisku wiejskim – rozważania te poszerzono o analizy czynników warunkujących te preferencje, którymi były wiek oraz miejsce zamieszkania badanych. Zaprezentowano ponadto opinie respondentów na temat atrakcyjności wybranych elementów turystyki wiejskiej.
EN
The article presents the results of research on rural tourism as a form of leisure activity among the residents of the Sumy region. Research using survey technique, carried out in June 2013 on a sample of 228 residents of Sumy region. In the paper was made characteristic of accommodation infrastructure of the region, as well as tourist traffic on its territory. Research allowed to present associations of respondents with the term „rural tourism" and their experiences with the rest in rural areas. It also discusses the preferences of the respondents associated with recreation in rural areas - these considerations was extended to the analysis of the determinants of these preferences, which were age and place of residence of the respondents. Also presented the preferences of the respondents associated with recreation in rural areas - these considerations was extended to the analysis of the determinants of these preferences, which were age and place of residence of the respondents. Further shown respondents' opinions about the attractiveness of selected elements of rural tourism.
PL
W artykule dokonano oceny jakości pracy urządzeń wchodzących w skład linii technologicznej w firmie SAATBAU Sp. z o.o. w Środzie Śląskiej. Badaniom poddano następujące urządzenia: zespół oczyszczania kolb, suszarnię komorową, zespół omłotowy, czyszczalnię, kalibratory cylindryczne, selektor wagowy i workownicę. Kolby opuszczające zespoły oddzielające liście okrywowe były oczyszczone w ok. 95%. Wilgotność kolb po zakończonym suszeniu nie przekraczała 14%. Jakość pracy zespołu omłotowego była na bardzo wysokim poziomie. Niewielkie wahania jakości pracy występowały w przypadku kalibratorów cylindrycznych. Selektor wagowy charakteryzował się wysokim stopniem selekcji. W przypadku pracy workownicy ustalona odchyłka nigdy nie została przekroczona.
EN
The article presents the assessment of the quality of operation of devices, which comprise a processing line in SAATNAU Sp. z o.o. in Środa Śląska. The following devices were researched: the unit for cleaning cobs, a chamber drier, a threshing unit, a cleaner, cylinder calibrators, a weight selector and a bagging machine. Cobs leaving the units, which separate covering leaves, were clean in approx. 95%. Moisture of cobs upon drying did not exceed 14%. The quality of operation of the threshing unit was at a very high level. Slight fluctuations of the quality of operation occurred in case of cylinder calibrators. The weight selector was of high degree of selection. In case of the bagging machine operation, declination was never exceeded.
PL
Publikacja ma charakter doświadczalny i dotyczy ważnego problemu określania mocy kruszenia i mocy napędu maszyn rozdrabniających. Pojęcia te są szczególnie istotne dla maszyn o działaniu cyklicznym, a więc kruszarek szczękowych jedno- i dwurozporowych. Na nowoczesnym stanowisku "Laboratoryjna kruszarka szczękowa Blake'a" dokonano serii badan z użyciem płyt rozdrabniających gładkich i profilowanych oraz dwóch rodzajów skal krajowych. Wyznaczono efektywną energię kruszenia, moc kruszenia i moc napędu. Wartości te porównano z danymi wynikającymi z różnych hipotez energetycznych. Sformułowano wnioski, w których znalazły się nowe elementy mechaniki procesu kruszenia.
EN
The paper addresses to experimental studies of crushing and driving power necessary to operate rock comminuting machines. The problem demands a special attention in regard to cyclically operating machines, such as single or double toggle jaw crushers. A modern experimental stand "Laboratory Blake jaw crusher" was used for test series of two domestic rocks, processed by smooth and profiled crushing plates. The test results forwarded the possibility to estimate the effective crushing energy, crushing power and driving power. The obtained values were compared to the results predicted on the base of different energy hypothesis. Formulated conclusions contain new elements of mechanics of crushing process.
PL
Dotychczasowy opis mechaniki procesu kruszenia w kruszarkach dźwigniowych, przedstawiany w literaturze i wykorzystywany w praktyce, jest na ogól opisem przybliżonym. Obszerne badania przeprowadzone na nowoczesnym stanowisku badawczym, których fragmenty przytaczamy w niniejszej pracy, zweryfikowały niektóre poglądy na tę mechanikę. Dotyczy to w szczególności: rozkładu obciążeń normalnych i stycznych działających na płyty rozdrabniające, punktów przyłożenia wypadkowych sił kruszenia, interpretacji efektu tarcia na tych płytach i innych zagadnień.
EN
The available literature models of the mechanics of crushing processes in toggle crushers being used in practice, are approximations, in general. Extensive experimental studies, carried out at with the help of modern test facilities, partially described below, had verified certain aspects of the phenomenon. It relates in particular to the analysis of the normal and tangent loads over crushing plates, the location points of resultant forces, and the interpretation of the friction effect between plates and the material being crushed.
PL
Problem określania energii należy do jednych z głównych i nierozwiązanym w pełni problemem mechaniki kruszenia. Jest to konsekwencją wielkiej złożoności procesów rozdrabniania (kruszenia i mielenia). W tej sytuacji wiarygodną metodą wyznaczania tej wielkości pozostają badania doświadczalne procesów elementarnych i maszynowych. Przedmiotem pracy jest wyznaczanie energii globalnej i jej składowych - energii nieodwracalnej i sprężystej - w procesach kruszenia dwóch skał krajowych w kruszarce dźwigniowej Blake'a. Podstawę obliczeń stanowiły zależności: siła w przedniej płycie rozporowej i jej przemieszczenie, tzw. pętle pola pracy. Otrzymano nieznane dotąd wyniki o istotnym znaczeniu poznawczym i praktycznym.
EN
Determination of energy consumption is the main and unsolved problem of the crushing mechanics. The fact comes as the consequence of great complications of comminution processes (crushing, milling). For this reason the experimental studies of the elementary and machine processes appear as the approved methods for definition of the crushing energy. The present work is addressed to estimation of the global energy as well as its components - dissipation and elastic energy - necessary for crushing two domestic rocks in Blake lever crusher. The following values were assumed as the calculation base: force acting upon the front toggle plate and its displacement, represented by energy loops. New data for scientific and engineering applications were obtained.
EN
In the literature the effectiveness of crushing processes is discussed mainly in relation to technological conditions. The present paper addresses the problem in the context of mechanics. The factors corresponding to mechanics of crushing processes play an important role in optimal construction of crushers. The studies of effectiveness of crushing processes mostly correspond to studies of physical objects. On the base of model experiments, the paper proves such approach. For this reason the modeling of machine processes is widely discussed, including detailed description of "the cube model". An important part of the work refers to discussion on the quantity relating to effectiveness factors, used to compare different processes. The example referring to experimental studies of effectiveness curried out at the laboratory crusher armed with new crushing plates was also demonstrated. Finally, the conclusions were formulated.
PL
W literaturze wydajność procesu kruszenia jest omawiana głównie w ujęciu technologicznym. W niniejszym artykule problem ten został przedstawiony w kontekście mechaniki. Parametry związane z mechaniką procesu kruszenia spełniają ważna rolę w optymalizacji konstrukcji kruszarek. W artykule zostało szeroko omówione modelowanie procesu kruszenia przy użyciu kruszarek, włącznie z dokładnym opisem "modelu kostki". Istotny fragment pracy dotyczy omówienia ilościowych zależności współczynników wydajności użytych do porównania różnych procesów. Przykładowe badania eksperymentalne wydajności procesu kruszenia zostały wykonane przy użyciu kruszarki laboratoryjnej wyposażonej w nowe płyty udarowe.
PL
W artykule podjęto próbę oceny nośności granicznej bloku skalnego obciążanego współosiowymi stemplami w warunkach płaskiego stanu odkształcenia. Problem rozpatrywano posługując się metodą elementów skończonych dla różnych gęstości podziału analizowanego obszaru. Zmiany zagęszczenia siatki odnoszą się głównie do strefy materiału sąsiadującego ze stemplem wywołującym obciążenie zewnętrzne. Porównanie wyników symulacji numerycznych z wynikami badań doświadczalnych wskazuje dobrą zgodność uzyskanych wartości obciążeń granicznych oraz energii kruszenia.
EN
In the paper an attempt has been made to define limit load of rock block compressed by fiat punches in two-dimensional strain state. The problem was studied for different finite element meshes with fine elements zones adjacent to loading punches. The results of numerical simulations (FEM) and experimental data show good convergence of the obtained values of limit loads and crushing energy.
PL
Różni badacze weryfikowali hipotezy energetyczne, głównie P. Rittingera, F. Kicka, F. Bonda, choć w stopniu niewystarczającym do wysunięcia jednoznacznych wniosków. Trudnością w uzyskaniu miarodajnych wyników były także niedoskonałe metody pomiarowe. Przedmiotem niniejszej pracy jest weryfikacja wspomnianych hipotez, a oprócz tego hipotezy wielokrotności pracy kruszenia I. Bracha, na podstawie badań na modelowej kruszarce dźwigniowej Blake'a. To nowoczesne stanowisko doświadczalne umożliwia dokładne badania mechaniki procesów kruszenia, między innymi wydatkowanej energii w poszczególnych cyklach roboczych. W pracy przedstawiono wyniki 8 serii badań (każda seria od 6 do 9 prób) z użyciem marmuru średniokrystalicznego jako surowca (nadawy). Okazało się, że energochłonność procesów najlepiej przewiduje hipoteza wielokrotności pracy kruszenia, a nie - jak zwykle uznaje się - hipoteza Bonda.
EN
Many attempts have been made to verify different approaches to estimate crushing energy consumed in rock disintegration processes. Mainly, the hypotheses formulated by P. Rittinger, F. Kick, F. Bond have been tested. However, the available results did not bring to unique conclusions. The reason focused on precision of measurement methods. The present work addresses to verification of the above mentioned hypotheses and Brach hypothesis of the crushing work multiplicity, based on experiments carried out on model lever Blake jaw crusher. The modern experimental stand creates the opportunity to make precise investigations of mechanics of crushing processes, including energy consumed during consecutive working cycles. The results of eight measurement series (containing from 6 to 9 tests) made for middle grain marble are presented in the work. In conclusion, it should be stated, on the base of the experiment results, that application of the hypothesis of the crushing work multiplicity presents the best predictions of the crushing energy consumption, which are more precise comparing to the generally obtained by Bond hypothesis.
EN
Experimental studies focus on measurements of limit loads (crushing forces) were carried out on a model lever crusher (used as an object for investigations of mechanics of crushing processes), described previously in work [3]. A method for calculations of such loads, based on the modified sphere model, was proposed. Some verification studies concerning applicability of the model are presented.
PL
Dotychczasowy opis mechaniki procesu kruszenia w kruszarkach dwurozporowych, przedstawiany w literaturze i wykorzystywany w praktyce, jest na ogół opisem przybliżonym. Obszerne badania wykonane na nowoczesnym stanowisku badawczym zweryfikowały dotychczasowe poglądy na tę mechanikę.
EN
The available description of mechanics of crushing process in double toggle Blake crushers, presented in literature and applied in practice, in general, is an approximated description which usually needs verification. Wide experimental studies were carried out at a modern test stand including model crusher of Blake type, measuring and control-register system. The results enabled to formulate new approach to mechanics of crushing processes, mainly focused on: load distribution in working space, friction conditions in working space, crushing energy and verification of energy hypotheses, deformation of toggle mechanism components. The results obtained in the studies formulate the base for theoretical analysis of the mechanics of the process.
PL
W pracy przedstawiono przykład analizy numerycznej jednego z ważnych zagadnień brzegowych, a mianowicie obciążania bloku współosiowymi stemplami płaskimi. W ustaleniu algorytmu zagadnienia wykorzystano jedną ze znanych metod teorii stanów granicznych, tzn. metodę charakterystyk równań różniczkowych równowagi granicznej.
EN
An example of the numerical analysis of one of the important boundary problems - loading block with the flat coaxial punches, is presented. For determining the problem solution algorithm, one of the well-known methods based on Limit Load Carrying Capacity theory, i.e. the method of characteristics for limit equilibrium differential equations, was applied.
PL
Przedstawiono genezę powstania systemóow blokad metanometrycznych, omówiono ich funkcje, przedstawiono zmiany w urządzeniach po wejściu do Unii Europejskiej oraz omówiono problem w zakresie zasilania akumulatorowego wymagający przeróbek urządzeń zainstalowanych w podziemiach kopalń.
EN
The history of development of interlocking methane monitoring systems has been presented in the paper. Their functions and changes after entry into the European Union have been discussed. The problem of battery supply requiring modification of the equipment being just installed in the underground areas of mines has been discussed as well.
PL
W pracy przedstawiono przykład analizy numeryczne jednego z ważnych zagadnień brzegowych, a mianowicie obciążania bloku współosiowymi stemplami płaskimi. W ustaleniu algorytmu zagadnienia wykorzystano jedną ze znanych metod teorii stanów granicznych, tzn. metodę charakterystyk równań różniczkowych równowagi granicznej.
EN
An example of the numerical analysis off one of the important boundary problems - loading block with the flat coaxial punches, is presented. For determining the problem solution algorithm, one of the well-known methods based on Limit Load Carrying Capacity theory, i.e. the method of characteristics for limit equilibrium differential equations, was applied.
PL
W pracy przedstawiono założenia i podstawowe zależności numerycznej metody elementów kontaktowych. Zastosowanie tej metody w mechanice procesów rozdrabniania powinno przynieść wartościowe rezultaty. Umożliwia ona bowiem analizowania rozdrabniania jako procesu sekwencyjnego, a nie tylko ostatniej fazy tego procesu, tj. osiągnięcia stanu granicznego (tak jak w teorii stanów granicznych).
EN
The paper presents the assumptions and fundamental relations of the numerical contact element methd. Application of the method in the mechanics of grinding processes should lead to valuable results since this method allows for analyzing the grinding process as process instead of analyzing only the final stage of that process, i.e. attaining the limit state (as in Limit States Theory).
PL
W rozwijaniu podstaw mechaniki kruszenia ważną rolę odgrywają badania procesów elementarnych, z których składają się rzeczywiste procesy w różnych maszynach. W pracy przedstawiono badania procesów obciążania jednej ze skał krajowych z zastosowaniem różnych stempli. Procesy te przebiegały w warunkach płaskiej, osiowo-symetrycznej i przestrzennej deformacji.
EN
Studies on elementary processes, which are the part of actual processes in various machinery, play an important rate in development of fundamental crushing mechanics. The paper presents the results of studies load processes with various punches on are of the domestic rocks. These processes ran under twoo-dimensional, axis-symetrical or theree-dimensional deformation.
17
Content available remote Jakość mas formierskich i rdzeniowych a ich szkodliwość dla otoczenia
PL
Szeroko stosowane w odlewnictwie masy ze spoiwami organicznymi, mające w swoim składzie wyjściowym zazwyczaj jeszcze inne dodatki (będące często również związkami organicznymi), z jednej strony zapewniają dobrą jakość odlewów, a z drugiej, niestety, negatywnie oddziałują na środowisko. Substancje o większej szkodliwości mogą być również wydzielane z mas ze spoiwami nieorganicznymi (ekologicznie bezpiecznymi), gdyż zawarte w nich często dodatki, niezbędne ze względów technologicznych, są źródłem substancji toksycznych. [...]
18
Content available remote Rock crushing by punches at various velocities of load application
EN
The paper is the continuation of the analysis on crushing mechanics foundations presented by the author in his previous works. In the paper there is presented the experimental analysis of two domestic rocks crushing by flat punches at various load application velocities within the range of 0.005-1000 [mm/s]. The solution scheme based on limit state theory was shown. The studies results were discussed: mechanical characteristics, limit pressures and crushing energy corresponding to different load parameters. The cognitive and practical conclusions were formulated in the paper.
PL
Jednym z ważniejszych procesów elementarnych modelujących proces kruszenia w maszynach jest ściskanie bloku stemplami płaskimi realizowane w warunkach zbliżonych do płaskiego odkształcenia (rys. la, b). Analiza tego procesu (i innych procesów modelowych przebiegających z małymi prędkościami), opierająca się na teorii stanów granicznych, została szczegółowo przeprowadzona w pracach autora (Zawada 1976, 1995). Weryfikacja doświadczalna rozwiązań teoretycznych dla kilku skał krajowych wykazała przydatność tej teorii do określania obciążeń powodujących pękanie bloków skał i do przewidywania postaci pękania. Nie wiadomo jednak, czy istnieje możliwość stosowania uzyskanych rozwiązań do obliczania procesów, w których prędkości obciążania rosną, a więc rosną także siły bezwładności. W teorii stanów granicznych nie są znane efektywne metody rozwiązywania zagadnień dynamicznych, nawet dla wypadków płaskiej czy osiowo-symetrycznej deformacji. Jednym z głównych celów tej pracy była więc próba odpowiedzi na tę kwestię. Sformułowano również inne cele. W teoretycznej części pracy przedstawiono szkic analizy zagadnienia kruszenia bloku dwoma współosiowymi stemplami płaskimi i jednym stemplem płaskim (gdy blok spoczywa na sztywnej podstawie) (rys. 1). Przyjęto następujące założenia: 1. proces przebiega w płaskim stanie odkształcenia. 2. ośrodek skalny jest ciągły, jednorodny, izotropowy i nieważki, 3. modelem ośrodka jest model sztywno-plastyczny, 4. warunkiem stanu granicznego jest liniowy warunek Coulomba oraz bardziej realistycznie opisujący właściwości skał w strefie rozciągania zmodyfikowany warunek Coulomba, 5. prawem fizycznym jest prawo stowarzyszone z warunkiem stanu granicznego. Układ równań zawierający warunki równowagi i warunek stanu granicznego, tzw. układ równań statycznych, pozwala określić nieznany stan naprężenia (stan graniczny), a układ równań kinematycznych zawierający związki między tensorem prędkości odkształcania a gradientem funkcji stanu granicznego, spełniającej rolę potencjału, pozwala określić pole prędkości przemieszczania ośrodka. Układy równań statycznych i kinematycznych rozwiązujemy metodą charakterystyk quasi-liniowych cząstkowych równań różniczkowych (Zawada, 1995). Na rys. 3 i 4 pokazano rozwiązania jednego z wymienionych zagadnień, tj. obciążanie bloku spoczywającego na podstawie jednym stemplem płaskim. Rozwiązania obejmują siatki charakterystyk naprężeń i prędkości, i plany prędkości przemieszczania punktów ośrodka (hodografy) przy przyjęciu warunku Coulomba i warunku zmodyfikowanego. Druga część pracy opisuje badania doświadczalne. Polegały one na obciążeniu próbek prostopadłościennych o wymiarach h = 30 mm, 2s = 50 mm, 2g = 10 mm wg schematu z rys.1b. Objęły one dwa rodzaje skał krajowych: marmur (z okolic Stronia Śl.) i wapień (z okolic Kielc), których obwiednie stanu granicznego wyznaczono wcześniej. Szerokość 2a naciskających stempli wynosiła: 0,5; 1,0; 2,2; 4,0; 10 [mm]. Prędkość v0 przemieszczania stempla osiągała wartości 0,005; 0,5; 5,0; 50 mm/s — marmur, v0 = 0,005; 0,5; 5,0; 100 mm/s wapień. Doświadczenia przeprowadzono na maszynie wytrzymałościowej „Instron" (model 1251). Najważniejsze wyniki doświadczeń przedstawiono w tablicach 1 i 2 i w postaci wykresów. Tablica 1 zawiera dane marmuru — wartości sił maksymalnych, jakie występują w procesie obciążania oraz wartości energii kruszenia, tabela 2 zawiera dane wapienia. Wykresy zaś przedstawiają: 1. przykłady charakterystyk mechanicznych, tzn. zależność siły obciążającej P od przesunięcia [delta]l stempla przy różnych szerokościach 2a stempla i różnych prędkościach v0 (rys. 5 i 6), 2. naciski graniczne p w funkcji stosunku h/a przy różnych prędkościach v0 (rys. 7) 3. energię pękania EK w funkcji h/a przy różnych prędkościach v0 (rys. 8), 4. energię pękania EK w funkcji v0 przy różnych wartościach h/a (rys. 9). Istotnym elementem pracy jest analiza wyników doświadczeń. Interesujących spostrzeżeń dostarcza analiza charakterystyk mechanicznych. I tak przy wzrastających prędkościach obciążania marmur zachowuje się tak jak większość skał, tzn. obserwujemy tu zjawisko wzrostu oporu tego ośrodka przy odkształcaniu. Znacznie trudniej interpretować charakterystyki wapienia, pojawia się tu bowiem dziwny efekt obniżania wartości siły granicznej przy największej prędkości obciążania v0. Przebieg krzywych P = f([delta]l) przy różnych prędkościach v0 odbiega również od przebiegu typowego dla skał. Naciski graniczne p, co przewiduje teoria stanów granicznych, rosną przy zwiększających się wartościach h/a, a więc są największe dla stempli wąskich (rys. 7). Zaznacza się dość silny wpływ prędkości v0, szczególnie w zakresie od 0,005mm/s do 5mm/s. Dalszy wzrost prędkości v0 poza wartość 5mm/s nie ma już tak dużego wpływu na wielkość nacisków. Porównując naciski graniczne wyznaczone teoretycznie i naciski wyznaczone doświadczalnie (na rys. 10 i 11 naniesiono dodatkowo linie teoretyczne Am Bm, otrzymane przy założeniu warunku stanu granicznego Mohra), dochodzimy do następujących wniosków. Doświadczalne naciski graniczne marmuru tylko w małym zakresie h/a(h/a<30) i przy prędkościach v0 = 0,005 i 0,5mm/s odpowiadają w pewnym przybliżeniu naciskom teoretycznym (rys. 10). Przy narastających wartościach h/a rozbieżność wyników doświadczalnych i obliczeniowych jest już znaczna, zwłaszcza przy większych prędkościach v0. Gdy chodzi natomiast o wapień, wpływ wzrastającej prędkości v0 nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w wypadku marmuru (rys. 11). Energia kruszenia obu skał jest największa przy stemplach szerokich, a prędkość odgrywa podobną rolę na wzrost tej energii, jak na wzrost nacisków, co jest widoczne na rys. 8. W znacznym zakresie wartości h/a dla ustalonych prędkości v0, energia pozostaje prawie niezmienna. Interesujące są wykresy energii w funkcji prędkości obciążania v0 dla różnych h/a (rys. 9). Otóż mają one maksimum przy prędkości v0 [w przybliżeniu] 8mm/s - marmur i przy v0 = 0,5mm/s — wapień. Pracę kończą rozważania o znaczeniu praktycznym.
PL
W artykule wykazano wpływ zawartości wilgoci (wody) w masie z bentonitem i pyłem węgla kamiennego na ilość i jakość wydzielanych: gazów, pyłów oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), w tym bardzo szkodliwego benzo(a)pirenu (BaP).
EN
In the article the effect of the moisture content (water) in a moulding sand with bentonite and coal dust on the quantity and qyality of the emitted gases, dust and polycyclic aromatic hydrocarbons, including very harmful benzo(a)pyrene (BaP) has been indicated.
PL
Praca stanowi kontynuację badań przedstawionych w artykule [1], traktującym o koncepcjach modelowania maszynowych procesów kruszenia. Jej cele to: opis koncepcji tzw. modelu kulowego II, zastosowanie go do obliczania procesu kruszenia w kruszarce dwurozporowej 40.15 (MAKRUM) oraz weryfikacja niektórych uzyskanych wyników.
EN
The work is a continuation of the research which was presented in the paper [1] on the conceptions of modeling of the machine crushing processes. The main aims of present work are: description of the sphere model II, application this model for analysis of the crushing processes (crushing forces, crushing energy, efficiency etc.) in a double toggle jaw crusher 40.15 MAKRUM and experimental verification of results.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.