We consider a class of abstract control system of parabolic type with observation which the state, input and output spaces are Hilbert spaces. The state space operator is assumed to generate a linear exponentially stable analytic semigroup. An observation and control action are allowed to be described by unbounded operators. It is assumed that the observation operator is admissible but the control operator may be not. Such a system is controlled in a feedback loop by a controller with static characteristic being a globally Lipschitz map from the space of outputs into the space of controls. Our main interest is to obtain a perturbation theorem of the small-gain-type which guarantees that null equilibrium of the closed-loop system will be globally asymptotically stable in Lyapunov's sense.
W niniejszym opracowaniu zilustrowane zostało zagadnienie oceny zmęczeniowego zasobu eksploatacyjnego wybranych węzłów konstrukcyjnych konkretnego obiektu, wieloczerpakowej koparki kołowej KWK 910 w ramach długotrwałej eksploatacji. Przedstawiono problemy z dostępnością lub wiarygodnością danych, które mogą wystąpić w trakcie długotrwałej rejestracji przebiegów obciążeń eksploatacyjnych, a które są podstawą do wyznaczania uszkodzeń zmęczeniowych i dalej do prognozowania pozostającej trwałości węzłów. Zaproponowane metody postępowania w obliczeniach zmęczeniowych w okresach, w których wspomniane problemy z rejestracją występują przedstawiono w części drugiej artykułu.
EN
The scope of the paper is to describe problems during calculating fatigue resource assessments of structural components of bucket-wheel excavator KWK-910, which may often appear during long-lasting exploitation. The considered problems refer to availability and thrustworthiness of loading data acquired during operating of the machine. Those data are basis for fatigue damage calculations as well as for fatigue resource assessments of the structural joints. In the second part of the paper there were also proposed some procedures in order to keep damage calculation in periods when loading data reveals as not useful because of above mentioned problems with load data availability.
W niniejszym opracowaniu zilustrowane zostało zagadnienie oceny zmęczeniowego zasobu eksploatacyjnego wybranych węzłów konstrukcyjnych konkretnego obiektu, wieloczerpakowej koparki kołowej KWK 910 w ramach długotrwałej eksploatacji. W pierwszej części artykułu przedstawiono problemy z dostępnością lub wiarygodnością danych, które mogą wystąpić w trakcie długotrwałej rejestracji przebiegów obciążeń eksploatacyjnych, a które są podstawą do wyznaczania uszkodzeń zmęczeniowych i dalej do prognozowania pozostającej trwałości węzłów. W niniejszej części zaproponowano metody postępowania w obliczeniach zmęczeniowych w okresach, w których wspomniane problemy z rejestracją występują.
EN
The scope of the paper is to describe problems during calculating fatigue resource assessments of structural components of bucket-wheel excavator KWK-910, which may often appear during long-lasting exploitation. The problems considered in the first part of the paper refer to availability and thrustworthiness of loading data acquired during operating of the machine. Those data are basis for fatigue damage calculations as well as for fatigue resource assessments of the structural joints. In this part of the paper there were proposed some procedures in order to keep damage calculation in periods when loading data reveals as not useful because of above mentioned problems with load data availability.
Structural components of construction machinery often contain cracks or crack-like defects initiated at notches under service cycling loading. The notches most exposed to the fatigue degradation process are often welded joints. It is caused by the fact that those joints usually contain initial imperfections (e.g. internal flaws and defects), which may start to grow during the machine’s operation. In many types of machines, those cracks can decide on the process of material destruction and overall operating time. In order to determine the time spent on the stable fatigue growth of such cracks, the crack growth analysis needs to be carried out. The results of such analyses may be very helpful in estimating overall fatigue durability of welded structures. Because of imperfections occurring during a manufacturing process, welded joints are often the locations where multiple cracks may be observed, which means more than one crack growing in one plane. In most cases, for fatigue growth analyses of such cracks, commonly used are the procedures that suggest to replace real crack contours with one substitute contour. Those substitute contours are usually regular shapes (circular, elliptical) that cover the whole considered group of cracks or the major part of their real total area. Furthermore, using such type of a substitute contour allows you to analyze a single crack growth with available methods (e.g. well-known analytical solutions). However, this approach can result in conservative fatigue life assessments. In some cases the level of above mentioned conservatism is very hard to determine, which may result in overdesigning of particular components of the structure (either its dimensions or total weight of the structure), which often is unacceptable from economical point of view. The paper presents selected cases of fatigue growth analyses of multiple cracks, with the usage of method that requires substituting group of cracks with idealized single contour. Some variations of substitute contours are considered. The results are compared to the ones obtained during analyzes of real crack contours. During the assessments of substitute cracks also an attempt to estimate the level of conservatism was taken. The analyses were done for cracks undergoing tensile loading (Mode I) with uniform stress distribution.
PL
Elementy konstrukcji nośnych maszyn roboczych często zawierają pęknięcia lub szczelinopodobne wady inicjujące się w węzłach konstrukcyjnych (karbach) pod działaniem obciążeń eksploatacyjnych. Najbardziej narażone na degradację zmęczeniową węzły konstrukcji nośnych to z reguły połączenia spawane. Jest to spowodowane faktem, że zawierają one po-technologiczne niedoskonałości (wady, niezgodności spawalnicze), które mogą się powiększać w trakcie eksploatacji maszyny. W wielu przypadkach może to decydować o zniszczeniu materiału i całkowitej trwałości elementu. Aby wyznaczyć czas stabilnego wzrostu takich wad, musi być przeprowadzona analiza wzrostu pęknięcia. Wyniki takiej analizy są istotne dla oszacowania całkowitej trwałości zmęczeniowej spawanych konstrukcji nośnych. Niedoskonałości procesów wytwarzania sprzyjają występowaniu wielokrotnych, (czyli więcej niż jednej w tej samej płaszczyźnie) wad czy pęknięć w połączeniach spawanych. Zazwyczaj w takich sytuacjach, przy analizie wzrostu pęknięć zmęczeniowych, stosuje się procedury zastępowania grupy rzeczywistych pęknięć pojedynczą szczeliną zastępczą. Te zastępcze kontury szczelin mają zazwyczaj regularny kształt (kołowy, eliptyczny), który obejmuje całą grupę pęknięć lub zasadniczą część ich sumarycznego pola powierzchni. Zastosowanie szczeliny zastępczej o wyidealizowanym kształcie pozwala na analizę wzrostu pęknięcia z wykorzystaniem dostępnych metod (np. znanych rozwiązań analitycznych). Podejście takie może jednakże prowadzić do istotnego niedoszacowania trwałości zmęczeniowej. W wielu przypadkach poziom tego konserwatyzmu jest niezwykle trudny do określenia, co może skutkować np. przewymiarowaniem elementów konstrukcji nośnej (zarówno w ujęciu wymiarowym, jak i masowym), co najczęściej jest nie do przyjęcia z ekonomicznego punktu widzenia. W pracy przedstawiono wybrane przypadki analiz wzrostu wielokrotnych pęknięć zmęczeniowych, wykonanych metodą zastąpienia pary współpłaszczyznowych pęknięć wyidealizowaną szczeliną zastępczą. Rozpatrzono kilka szczelin zastępczych o różnych kształtach. Wyniki porównano do wyników analizy wzrostu dwóch rzeczywistych pęknięć. W ramach analiz wzrostu dla szczelin o kształtach zastępczych podjęto próbę oszacowania skali konserwatyzmu takiego oszacowania. Analizy przeprowadzono dla pęknięć poddanych działaniu rozciągania przy równomiernym rozkładzie naprężeń (Mode I).
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zbadano wpływ ultradźwięków na produkty transestryfikacji olejów roślinnych. Sprawdzono zmianę takich właściwości fizykochemicznych, jak gęstość i lepkość, oraz możliwość tworzenia się pierwotnych i wtórnych produktów utlenienia, mających wpływ na stabilność oksydacyjną otrzymywanego biodiesla. Dodatkowo zbadano wpływ ultradźwięków na stężenie estrów metylowych w badanym produkcie. Stwierdzono, że zastosowanie ultradźwięków nie wpływa na gęstość, lepkość oraz skład biodiesla, wpływa jednak na pogorszenie stabilności oksydacyjnej, co wynika z powstawania pierwotnych i wtórnych produktów utleniania.
EN
Fatty acid Me ester was treated with ultrasounds at 40°C (energy input 20–100 Wh) and studied for oxidn. stability after 4 and 8 days. The anisidine values of the ester increased with increasing energy input. No substantial changes of the peroxide no., kinematic viscosity and d. were obsd.
Our aim is to present a solution to a general linear-quadratic (LQ) problem as well as to a Kalman-Yacubovich-Popov (KYP) problem for infinite-dimensional systems with bounded operators. The results are then applied, via the reciprocal system approach, to the question of solvability of some Lur'e resolving equations arising in the stability theory of infinite-dimensional systems in factor form with unbounded control and observation operators. To be more precise the Lur’e resolving equations determine a Lyapunov functional candidate for some closed-loop feedback systems on the base of some properties of an uncontrolled (open-loop) system. Our results are illustrated in details by an example of a temperature of a rod stabilization automatic control system.
Structural components of construction machinery are subjected to fatigue degradation, caused mainly by operating conditions. The most sensitive to the phenomenon are welded joints of the structure, where cracks can often initiate. They might be decisive for whole structure’s fatigue resource, so modeling those basing on real operational loading should be considered as an essential part of whole machine’s fatigue resource assessment. In such welded joints may occur more than one two-dimensional crack in a planar section (initiated and propagating of internal flaws after welding process). This paper tries to give the preliminary answer the question about possibility to apply two-dimensional weight function (WF2D) for calculation of stress intensity factors’ values for multiple, coplanar cracks and to model their growth.
PL
Konstrukcje nośne maszyn roboczych, z uwagi na warunki eksploatacji, są narażone na degradację zmęczeniową. Szczególnie wrażliwe na nią są węzły spawane występujące w połączeniach poszczególnych elementów, gdzie często inicjują się pęknięcia zmęczeniowe. To one w dużej mierze decydują o trwałości zmęczeniowej węzłów konstrukcyjnych, a zatem modelowanie ich wzrostu w oparciu o rzeczywiste obciążenia eksploatacyjne stanowi istotny element oceny zasobu eksploatacyjnego maszyny. W rzeczywistych spawanych węzłach konstrukcyjnych, w jednej płaszczyźnie przekroju może występować więcej niż jedno pęknięcie dwuwymiarowe (zainicjowanie pęknięć i ich propagacja może nastąpić np. z występujących w tej płaszczyźnie niezgodności spawalniczych). Niniejsze opracowanie stanowi próbę sprawdzenia możliwości zastosowania metody dwuwymiarowej funkcji wagowej (WF2D) do wyznaczania współczynników intensywności naprężeń dla współpłaszczyznowych pęknięć wielokrotnych i modelowania ich wzrostu.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
A method of calculating stress intensity factors, using point-load weight function, for twodimensional surface cracks subjected to rotary bending, applied to circular objects is described in the paper. The research has regarded planar cracks in finite circular bodies, which may occur e.g. in shaft cross sections of belt-driven machines. This type of drive is widely spread in the technological lines, therefore the research on improving its fatigue durability is crucial for development of this branch of industry. One of a few advantages of the method which has been applied is the possibility to evaluate stress intensity factor (SIF) values precisely in a quick and simple way. The paper shows the computation for various parameters of shape and size of shafts and cracks. The presented method usually yields conservative results compared to reference values obtained for the same configurations with the finite element method, which gives a good perspective to use such calculated SIFs for life assessment. Checking of these possibility is an essential issue of the work described in the paper.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Structural components of open-pit machines are exposed to fatigue degradation caused by operational loading. Those machines are usually manufactured in piece production and their usage is very intensive. This paper presents the procedure based on the exploitation strategy of such machines according to their technical condition in notches (like welded joints, etc.). Loading data were acquired on the real open-pit machine – KWK 910 excavator.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Structural components of construction machinery and open-pit machines often contain cracks or crack-like defects initiated at notches under service cycling loading. Those cracks can decide on the process of material destruction. In order to determine the time spent on the stable fatigue growth of such cracks, the crack growth analysis needs to be carried out. One of the most important issues in the crack growth analysis is acquisition of straining history and preparation of its spectrum for fatigue calculations. However, durability forecasts may substantially differ one from another, depending on the type of applied assumptions and simplifications (i.e. calculations in the loading blocks and their sequence or taking into account the mean stress). The paper presents the selected aspects of the fatigue crack growth analysis carried out with the use of the service loading acquired on the real open-pit machine - KWK 910 excavator.
The general lq-problem with infinite time horizon for well-posed infinite-dimensional systems has been investigated by George Weiss and Martin Weiss and by Olof Staffans with a complement by Kalle Mikkola and Olof Staffans. Our aim in this paper is to present a solution of a general lq-optimal controller synthesis problem for infinite-dimensional systems in factor form. The systems in factor form are an alternative to additive models, used in the theory of well-posed systems, which rely on leading the analysis exclusively within the basic state space. As a result of applying the simplified analysis in terms of the factor systems and an another derivation technique, we obtain an equivalent, however, astonishingly not the same formulae expressing the optimal controller in the time-domain and the method of spectral factorization. The results are illustrated by two examples of the construction of both the optimal control and optimal controller for some standard lq-problems met in literature: a control problem for a class of boundary controlled hyperbolic equations initiated by Chapelon and Xu, to which we give full solution and an example of the synthesis of the optimal control/controller for the standard lq-problem with infinite-time horizon met in the problem of improving a river water quality by artificial aeration, proposed by Zołopa and the author.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy zbadana została efektywność sorpcji oraz desorpcji barwników za pomocą trzech tanich niekonwencjonalnych sorbentów: chitozanu [CHz], trocin immobilizowanych w chitozanie [Tr-CHz] oraz popiołów lotnych immobilizowanych na chitozanie [Pl-CHz]. Doświadczenia zostały przeprowadzone dla pięciu barwników anionowych w tym czterech reaktywnych: (Reactive Yellow 84, Reactive Red 11, Reactive Black 5, Reactive Black 8) i jednego kwasowego (Acid Red 18), jednego zasadowego (Basic Violet 10) oraz jednego bezpośredniego (Direct Black 22). Skuteczność wiązania oraz uwalniania związków barwnych w dużej mierze zależała od charakteru chemicznego sorbentu. Sorpcja barwnika kationowego zachodziła najefektywniej przy wykorzystaniu [Tr-CHz], natomiast barwników anionowych przy użyciu [CHz]. Sorbentem wykazującym najwyższą zdolność do desorpcji okazał się [Pl-CHz]. Desorpcja była najmniej skuteczna dla [Tr-CHz], który wykazywał najsilniejsze powinowactwo do barwników.
EN
The study examined the effectiveness of sorption and desorption of dyes with three low-cost non-conventional sorbents: chitosan [CHz], sawdust immobilized in chitosan [Tr-CHz] and fly ash immobilized on chitosan [Pl-CHz]. Experiments were carried out for five anionic dyes including four, which were reactive (Reactive Yellow 84, Reactive Red 11, Reactive Black 5, Reactive Black 8) and one acidic (Acid Red 18), one basic (Basic Violet 10) and one direct (Direct Black 22). Efficiency of binding and release of colored compounds depended on the chemical nature of sorbent largely. Cationic dye sorption occurred most effectively using [Tr-CHz], whereas the sorption of anionic dyes with [CHz]. [Pl-CHz] turned out to be the sorbent exhibiting the highest capacity of desorption . Desorption was the least effective for [Tr-CHz], which had the strongest affinity for the dyes.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania funkcji produkcji w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Celem artykułu było wskazanie na rosnącą rolę funkcji produkcji z uwagi na postępujące procesy globalizacji i konkurencyjności. Wyzwania te wymagają poszukiwań i stosowania metod, które w wymierny sposób określają podstawowe relacje w procesach produkcji oraz umożliwiają efektywność gospodarowania w przedsiębiorstwie. Za jedną z tych metod można uznać funkcję produkcji, podkreślając, że jej rola w przyszłości będzie coraz bardziej znacząca.
EN
The article presents the possibilities of using the production function in business management. The purpose of this article is to indicate the growing importance of the production function because of the progressive processes of globalization and competitiveness. These challenges require the exploration and use of methods that measurably define the basic relations of production processes and enable effective management of the enterprise. One of these method scan be considered the production function, stressing thatits rolein the futurewill become increasingly significant.
Niniejszy artykuł przedstawia obowiązujący system oceny odziaływania na środowisko w systemach prawnych Polski i Szwecji na przykładzie projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii. Szczególną uwagę poświęcono porównaniu procedur Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) w Polsce i Szwecji z prawnego punktu widzenia. Ocena Oddziaływania na Środowisko jest jednym z istotnych kroków w zagospodarowywaniu przestrzennym wybrzeża. Jest to procedura mająca na celu zidentyfikowanie potencjalnych zagrożeń dla środowiska na przykładach projektów dotyczących odnawialnych źródeł energii. Artykuł porównuje i analizuje projekty dotyczące odnawialnych źródeł energii w procedurze OOŚ w Polsce i w Szwecji. Projekty dotyczące odnawialnych źródeł energii są konsekwencją wprowadzenia pakietów ustaw dotyczących polityki energetycznej UE. Bezpośredni związek między bezpieczeństwem energetycznym i ochroną środowiska wynika również z postanowień zawartych w polityce unijnej i unijnych regulacjach prawnych, między innymi tych wprowadzających nowe instrumenty na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Powyższe kwestie są podstawą dyskusji i oceny zmian w polityce energetycznej proponowanych przez polski system prawny.
A simple procedure using α and γ spectrometry for the determination of natural radionuclides in two Polish geothermal water samples from Mszczonów and Cieplice, as well as in deep well groundwater from the city of Łódź, was described. The 222Rn radionuclide was directly extracted from 10 cm3 water samples to a scintillator solution placed in scintillation vials and determined by an liquid scintillation (LSC) technique with α/β separation. The activity concentrations of three radium nuclides: 228Ra(228Ac), 226Ra(222Rn), 224Ra, as well as 210Pb and 228Th were measured by γ spectrometry with an HPGe detector after their preconcentration on hydrated MnO2. 210Po was deposited on a silver disc from dissolved MnO2 precipitate after γ-spectrometry analysis and measured by α spectrometry. The concentration of 210Pb in the examined samples was below the detection limit of the method (< 6.2 mBq/dm3), whereas activity of its decay product 210Po was in the range 0.35–1.4 mBq/dm3. Higher activities of 228Ra (46.7 mBq/dm3), 226Ra (67.8 mBq/dm3) and 224Ra (22.4 mBq/dm3) were observed for the deep well water in Łódź in comparison to those for geothermal water samples from Cieplice and Mszczonów. However, concentrations of all the measured radionuclides were below World Health Organization (WHO) reference activities (0.1 Bq/dm3 for 228Ra and 1 Bq/dm3 for 226Ra and 226Ra).
Jednym z istotnych czynników wpływających na określenie nośności nawierzchni drogowo-lotniskowych są warunki klimatyczne, jakie panują podczas wykonywania pomiarów. Dotychczas problem ten nie był analizowany, jednak wieloletnie badania poligonowe, związane z badaniem nośności nawierzchni, zwracają uwagę na konieczność uwzględnienia tych czynników.
The final design result of our group was rebuilding empty square, In north part of Old Town in Zamość. The square is on the boarder between old and new part of city so main aim of our workshop was to connect this two parts together. Project of main square was inspired by numerous axis on the square that are visible. By using the axis and Bernardo Morando's axis we created three dimensional and multifunctional square. We wanted to join the old city with amphitheatre that is located very close to the square. Also we supposed to build youth centre, on the west side of the square and on the east side underground car-park and rebuild the vegetables market.
This is the second part of paper [8], where a model of a heavy chain system with a punctual load (tip mass) in the form of a system of partial differential equations was interpreted as an abstract semigroup system and then analysed on a Hilbert state space. In particular, in [8] we have formulated the problem of exponential stabilizability of a heavy chain in a given position. It was also shown that the exponential stability can be achieved by applying a stabilizer of the colocated-type. The proof used the method of Lyapunov functionals. In the present paper, we give other two proofs of the exponential stability, which provides an additional intrinsic insight into the exponential stabilizability mechanism. The first proof makes use of some spectral properties of the system. In the second proof, we employ some relationships between exponential stability and exact observability.
In this paper a dynamical model of propagation of pollutants in a river with M point controls in the form of aerators and K point measurements is being transformed to an abstract model on a suitably chosen Hilbert space. Our model belongs to the class of abstract models of the factor-type. It is shown that the semigroup generated by the state operator A has a property of decaying in a finite-time, the observation operator is admissible, and the system transfer function is in the space H∞ (C+, L(CM, CK)). In the final part we also formulate the LQ problem with infinite-time horizon.
PL
W artykule przekształcany jest model dynamiczny rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w rzece, z punktowymi sterowaniami w postaci M aeratorów i K punktami pomiarowymi, do modelu abstrakcyjnego na odpowiednio dobranej przestrzeni Hilberta. Model abstrakcyjny jest typu sfaktoryzowanego. Pokazano, że półgrupa generowana przez operator stanu A ma własność zanikania w skończonym czasie, operator obserwacji jest dopuszczalny i transmitancja systemu należy do przestrzeni H∞ (C+, L(CM, CK)). W końcowej części pracy formułuje się problem liniowo-kwadratowy z nieskończonym horyzontem czasowym.
Autor artykułu przedstawia strukturę Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Producentów Zabezpieczeń Przeciwpożarowych i Sprzętu Ratowniczego. Omówiono również plany i główne cele działalności Stowarzyszenia. Przedstawiono również wykaz innych instytucji współpracujących ze Stowarzyszeniem.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.