Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The power station of Elektrizitätswerk Schlesien AG in Siechnice. An industrial plant in the 20th century – a work of an engineer and an architect-artist

Gryglewska Agnieszka, Rabiega Mateusz

Architectus

|

2022

|

Nr 1 (69)

53--65

EN

The subject of the article is the architecture of the Tschechnitz Power Plant (currently Czechnica CHP Plant) in Siechnice near Wrocław. The plant, built during the period of intensive development of the power industry in Lower Silesia at the beginning of the 20th century, was the result of cooperation between an engineer and an architect-artist, postulated by architects associated with Deutscher Werkbund. The aim of this article is to present the history of the construction and development of the power plant as well as artistic shaping of the urban layout, façades, representative interiors of the machine rooms, mechanical workshops as well as facilities with an advertising function. The analysis of the history and the present condition of the complex was possible thanks to field research carried out by the authors, a query of source materials and texts in the professional press as well as iconography from the years 1910–2019. The conducted research is the basis for defining the scope of monument protection and for revitalizing the power plant, which will be closed in 2024 with regard to the policy of decommissioning coal-fired power plants in Poland.

PL

Tematem artykułu jest architektura elektrowni Tschechnitz (obecnie Elektrociepłownia Czechnica) w Siechnicach pod Wrocławiem. Obiekt budowany w okresie intensywnego rozwoju przemysłu elektroenergetycznego na Dolnym Śląsku na początku XX w. był efektem postulowanej przez twórców związanych z Deutscher Werkbund współpracy inżyniera i architekta-artysty. Celem pracy jest prezentacja historii i przekształceń elektrowni, artystycznego kształtowania jej układu urbanistycznego, elewacji, reprezentacyjnych wnętrz maszynowni, warsztatów mechanicznych i obiektów o funkcji reklamy. Analiza historii i stanu obecnego kompleksu była możliwa dzięki przeprowadzonym przez autorów badaniom terenowym, kwerendzie materiałów źródłowych, tekstów w prasie fachowej oraz ikonografii z lat 1910–2019. Przeprowadzone badania stanowią podstawę dla określenia zakresu ochrony konserwatorskiej oraz rewitalizacji tego zakładu po jego planowanym zamknięciu w 2024 r. wskutek polityki likwidacji elektrowni węglowych w Polsce.

2

Kinsberg House, a place fit for a prince to live in... Grodno Castle in modern times (16th and 18th centuries) in the light of historiographic sources and field research

Gryglewska Agnieszka

Architectus

|

2021

|

Nr 4 (68)

49--62

EN

The subject of the article is the early modern remodeling and extensions of the medieval Grodno Castle (Kinsberg) at the time when it was the seat of the von Logau family, i.e. Matthäus, Kaspar and Georg, in the years 1545-1595, and its subsequent transformations until 1823. Purchased then by Johann Gustav Gottlieb Büsching, the castle was secured and turned into a romantic ruin. The studies were based on the analysis of German historical research, mainly from the 19th and the beginning of the 20th century, using the sources which were either incomplete or lost in 1945. Historical descriptions of buildings and an attempt at interpreting them were presented. Preserved iconographic materials and the field research, which was conducted in the years 2019-2021 by a team of scientists from the Department of History of Architecture, Art and Technology of Wrocław University of Science and Technology, were also taken into consideration. The aim of the article was to present the architecture of the castle in its heyday. The discussed early modern phase of its remodeling turned out to be a consistently implemented and completed concept of rebuilding the late-gothic castle from the beginning of the 16th century into an elegant Renaissance residence which consisted of a three-winged body of the upper castle closed with a curtain wall, crowned with a high roof surrounded by an attic, with an internal courtyard and a tower; then the middle castle, outer bailey and lower castle. In terms of the quality of architecture and its design, Grodno Castle could compete with Silesian princely residences at the end of the 16th century.

PL

Tematem artykułu są nowożytne przebudowy i rozbudowy średniowiecznego zamku Grodno (Kinsberg) w czasach, gdy był siedzibą rodziny von Logau, Matthäusa, Kaspara i Georga, w latach 1545-1595, oraz jego późniejsze przemiany – do 1823 r. Zakupiony wówczas przez Johanna Gustava Gottlieba Büschinga zamek został zabezpieczony i przekształcony w romantyczną ruinę. Studia zostały oparte na analizie niemieckich opracowań historycznych, przede wszystkim z XIX i początku XX w., wykorzystujących obecnie niekompletne lub zaginione w 1945 r. źródła. Zaprezentowano historyczne opisy budowli oraz próbę ich interpretacji z uwzględnieniem zachowanych materiałów ikonograficznych oraz badań terenowych, prowadzonych w latach 2019-2021 przez zespół naukowców z Katedry Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej. Celem artykułu było przedstawienie architektury zamku w okresie jego największej świetności. Omówiona nowożytna faza jego przebudowy okazała się konsekwentnie realizowaną i skończoną koncepcją przebudowy późnogotyckiego zamku z początku XVI w. w wytworną renesansową rezydencję, składającą się z trójskrzydłowej bryły zamku górnego zamkniętej ścianą kurtynową, zwieńczonej wysokim dachem otoczonym attyką, z wewnętrznym dziedzińcem, wieżą i przedbramiem; średniego zamku, międzymurza i dolnego zamku. Pod względem jakości architektury i jej wystroju zamek Grodno mógł w końcu XVI w. rywalizować ze śląskimi rezydencjami książęcymi.

3

Między „koszarami czynszowymi” a blokami mieszkalnymi. Architektura domów urzędniczych spółdzielni mieszkaniowych we Wrocławiu na początku XX w.

Gryglewska Agnieszka

Architectus

|

2020

|

Nr 1 (61)

81--98

PL

Tematem artykułu jest architektura domów Towarzystwa Mieszkaniowego Urzędników (Beamten-Wohnungsverein zu Breslau eGmbH) oraz Towarzystwa Mieszkaniowego Miejskich Urzędników i Nauczycieli (Wohnungsverein städtischer Beamten und Lehrer zu Breslau eGmbH) – najstarszych i największych we Wrocławiu przed I wojną światową spółdzielni, których celem było dostarczenie zdrowych, solidnie wykonanych, nowocześnie wyposażonych mieszkań, o czynszach konkurencyjnych dla budownictwa komercyjnego. Zbadanie zachowanej dokumentacji archiwalnej pozwoliło na rozpoznanie uwarunkowań prawnych ich powstania oraz działalności inwestycyjnej, jak wybór i zakup terenu, finansowanie przedsięwzięcia, sposób wykonania projektów, ich autorstwo i organizacja budowy. W opracowaniu została omówiona architektura ośmiu zespołów budynków spółdzielczych wraz z ich otoczeniem, kameralnymi ogrodami i placami zabaw na dziedzińcach. Domy wznoszone w tradycyjnej zabudowie obrzeżnej wyróżniały się spośród sąsiednich kamienic czynszowych prostotą bryły i dekoracji elewacji. Już wtedy można było dostrzec tendencję do ujednolicania planu i elewacji długich budynków z kilkoma klatkami schodowymi, co prowadziło do powstania pierwszych domów typu „bloków mieszkalnych”. W artykule przeanalizowano sposób kształtowania mieszkań, ich rozplanowania, podziału funkcjonalnego, wielkości, udogodnień technicznych oraz wspólnego zaplecza gospodarczego, odpowiadających wymaganiom spółdzielców i współczesnym tendencjom reformatorskim, które znajdą swoją kontynuację w budownictwie mieszkaniowym w czasach Republiki Weimarskiej.

EN

The subject of the article is the architecture of the houses of the Housing Association of Civil Servants (Beamten-Wohnungsverein zu Breslau eGmbH) and the Housing Association of Municipal Civil Servants and Teachers (Wohnungsverein städtischer Beamten und Lehrer zu Breslau eGmbH) – the oldest and biggest cooperatives in Wrocław before World War I, the purpose of which was the construction of healthy, solid and modernly equipped apartments with rents competitive for commercial construction. Examination of the preserved archival documentation made it possible to identify the legal conditions of their establishment and investment activities such as land selection and purchase, project financing, project implementation, their authorship and organization of construction. The study discusses the architecture of eight complexes of cooperative buildings along with their surroundings, intimate gardens and playgrounds in the courtyards. The houses built in traditional perimeter development stood out from the neighbouring tenement houses by the simplicity of their shape and façade decorations. Already at that time a tendency to unify the plan and façade of long buildings with several staircases could be seen, which led to the creation of the first houses of the "residential blocks" type. The article analyzes the way apartments were shaped, their layout, functional division, size, technical facilities and common economic facilities, which met the requirements of cooperatives and modern reform tendencies, which would find their continuation in housing construction in the times of the Weimar Republic.

4

Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu. Proces przekształceń zespołu budynków od końca XIX wieku – rozbudowa o Nowe Archiwum Książęco-Biskupie i Bibliotekę Katedralną

Gryglewska Agnieszka

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 58

48--59

PL

Częścią zespołu obecnego Muzeum Archidiecezjalnego, Archiwum Archidiecezjalnego i Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu jest zbudowany w 1896 r. według projektu architekta diecezjalnego Josepha Ebersa neogotycki budynek dawnego Nowego Archiwum Książęco-Biskupiego i Biblioteki Katedralnej przy ul. Kanonii 12–14. Jest on reprezentatywnym przykładem neogotyku szkoły hanowerskiej, stylu ukształtowanego w II połowie XIX w. w oparciu o formy północnoniemieckiego gotyku ceglanego i zasadę zgodności formy z funkcją, konstrukcją i właściwościami materiału. Budynek jest jednym z kilku zachowanych we Wrocławiu przykładów tzw. bibliotek magazynowych. Jego dużą część stanowi ogromny magazyn książek i archiwaliów, o konstrukcji przypominającej przemysłowe magazyny. Jest przykładem architektury rzeczowej, bez dekoracji, ukazującej w końcu XIX w. nowoczesne oblicze historyzmu.

EN

The neo-Gothic building of the former New Ducal-Bishop Archives and the Cathedral Library at 12–14 Kanonia Str. in Wrocław, designed by a diocese architect Joseph Ebers in 1896, is part of the complex of the present Archdiocese Museum, Archdiocese Archives and Capitulary Library. It is a representative example of the neo-Gothic of the Hanover school of architecture, a style shaped in the second half of the 19ᵗʰ century on the background of north German brick gothic and compatibility rule of form that resulted from function, structure and material properties. The building is one of the few preserved examples of the so-called storage libraries in Wrocław. Its big part consists of an enormous book and archive storerooms whose structure resembles industrial warehouses. It is an example of an objectivity architecture without any decorations expressing modern face of the historicism at the end of the 19ᵗʰ century.