Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w glebach w pobliżu ciągów komunikacyjnych

Kozielska B.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2017

|

Vol. 19, nr 1

1--10

EN

The paper presents results of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) measurements in soil samples collected in Gliwice. Points of measurement were located along the roads of varying traffic. PAHs were determined with use of gas chromatography. The average content of the 16 PAHs sum in a distance of 1 m from the edge of the road, ranged from 1.2 to 6.3 mg/kg (dry weight). The highest accumulation of PAHs were noted at a depth of 15 cm, with increasing distance from the street, concentrations become higher. The fluoranthene and chrysene were found generally as dominant compounds in the soil but in the areas of heavy traffic (over 30 thousand cars/day) four-rings PAHs have been identified as dominant (67-78% of 16 PAHs).

PL

W pracy zaprezentowano wyniki pomiarów zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w próbkach gleby zebranych na terenie Gliwic. Punkty pomiarowe usytuowane były przy drogach o różnym natężeniu ruchu samochodowego. WWA oznaczano techniką chromatografii gazowej. Średnia zawartość sumy 16 WWA w odległości 1 m od krawędzi jezdni mieściła się w przedziale od 1,2 do 6,3 mg/kg suchej masy. Wyższe stężenia odnotowano w punktach bardziej oddalonych od ulicy, natomiast na głębokości 15 cm miała miejsce najwyższa kumulacja WWA. Dominującymi indywiduami w glebie były chryzen i fluoranten. W punktach o dużym natężeniu ruchu (ponad 30 tys. samochodów/dobę) największą zawartość w sumie WWA stanowiły czteropierścieniowe węglowodory (67-78%).

2

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w różnych frakcjach pyłu zawieszonego w powietrzu obszarów zdominowanych emisją komunikacyjną

Kozielska B., Rogula-Kozłowska W., Rogula-Kopiec P, Jureczko I.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 49

25--32

PL

W pracy zaprezentowano wyniki badań 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) związanych z czterema frakcjami pyłu zawieszonego (PM, PM10, PM2,5 i PM1; frakcje cząstek, których średnica aerodynamiczna mieści się w przedziałach od 30 nm do odpowiednio: 100; 10; 2,5 i 1 μm) prowadzonych w punktach zlokalizowanych na poboczu autostrady i przy ruchliwym skrzyżowaniu w Katowicach. Badania przy autostradzie prowadzono wiosną, a przy skrzyżowaniu latem 2012 roku. Próbki pobierano niskociśnieniowym impaktorem firmy DEKATI. Analizę WWA w próbkach pyłu wykonano metodą chromatografii gazowej. Średnie stężenie sumy 16 WWA związanych z PM, wiosną wynoszące 14,6 ng/m3, było dwa razy wyższe niż latem. Stężenie to było kilku, a nawet kilkunastokrotnie niższe niż stężenia notowane wcześniej w miastach Polski Południowej w zimie. Tymczasem wskaźniki toksyczności, mutagenności i kancerogenności obliczone dla WWA przy autostradzie i skrzyżowaniu były wysokie. Świadczy to o dużym zagrożeniu zdrowotnym generowanym obecnością WWA w powietrzu Katowic także w okresie wiosenno-letnim. Wartości wskaźników diagnostycznych, wskazujące z grubsza na pochodzenie WWA związanych z PM, potwierdziły, że w okresie badań komunikacja była głównym źródłem WWA w obu punktach Katowic.

EN

The paper presents the results of the research of 16 polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) associated with four fractions of particulate matter (PM, PM10, PM2,5 and PM1; fractions of particles whose aerodynamic diameter ranges from 30 nm to respectively: 100, 10, 2.5 and 1 μm) conducted at points located on the side of a highway and at a busy crossroads in Katowice. The highway research was carried out in the spring, and the crossroads research in the summer of 2012. Samples were taken by low pressure impactor DEKATI. The analysis of PAHs in ambient particulate matter samples was performed by gas chromatography. The average concentration of the sum of 16 PAH associated with PM, which amounted to 14.6 ng/m3 in the spring, was two times higher than in the summer. This concentration was a few or even several times lower than the levels recorded earlier in the cities of southern Poland in the winter. Meanwhile, indicators of toxicity, mutagenicity and carcinogenicity calculated for PAH at the highway and the crossroads were high. This indicates high health risk generated by the presence of PAHs in the Katowice air also in spring and summer time. The values of diagnostic ratio, roughly showing the origin of PAHs associated with the PM, confirmed that during the period of the research transportation was the main source of PAHs in both points of Katowice.

3

Badanie zanieczyszczeń powietrza oddziałujących na dzieci w przedszkolu miejskim zlokalizowanym przy drodze o dużym natężeniu ruchu

Mainka A., Zajusz-Zubek E., Kozielska B., Brągoszewska E.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 1

119--133

PL

Przedstawiono wyniki pomiarów stężeń lotnych związków organicznych (LZO), pyłu całkowitego (TSP), frakcji PM10, PM2,5 i PM1 oraz bioaerozoli. Wykonywano również pomiary stężenia CO2 jako wskaźnika skuteczności systemu wentylacji. Pomiary przeprowadzono w okresie grzewczym w dwóch salach opiekuńczych (dzieci w wieku 3-6 lat) oraz na zewnątrz budynku przedszkola położonego w centrum Gliwic (Górny Śląsk) przy drodze o dużym natężeniu ruchu. Wyniki badań wskazują na gorsze warunki co do jakości powietrza wewnątrz. Dla sumy 16 LZO stosunki stężeń wewnątrz i na zewnątrz budynku (I/O) w zależności od sali wahały się od 2 do 5, dla pyłu PM10 sięgały 4, a dla PM2,5 wynosiły około 2. W przypadku bioaerozoli grzybowych średni wskaźnik I/O sięgał 2, natomiast dla aerozoli bakteryjnych przekraczał 8. Jednocześnie ciągłe pomiary stężeń CO2 wykazały dominujący udział niskiej jakości powietrza podczas przebywania dzieci w obu salach przedszkola. Wyniki wskazują na niewystarczającą skuteczność systemu wentylacji, co może negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie dzieci.

EN

Children are particularly sensitive to pollutants. The reason for this is that, according to body weight, they breathe in more air than adults. Moreover, due to rapid growth, their immature immune system is more vulnerable to damage than already mature organisms. Children aged 3 to 6 spend large amounts of time indoors, so there is a necessity to evaluate the quality of air in nursery schools. This study investigated the concentrations of volatile organic compounds (VOCs), particulate matter (TSP, PM10, PM2.5 and PM1) and bioaerosols. The concentration of CO2 was monitored as the indicator of ventilation efficiency. The measurements were performed during winter, in two classrooms and outside the nursery school building located in the centre of Gliwice (Upper Silesia), near a road with high traffic. Outdoor concentrations were lower than those indoors for each inspected classroom. For the sum of 16 VOCs, the I/O ratio, depending on classroom, varied from 2 to 5, PM10 reached 4 and for PM2.5, the ratio was about 2. For fungi bioaerosols, the average I/O ratio was about 2, while for bacteria, aerosols exceeded 8. The evaluation of indoor air quality (IAQ) based on CO2 concentration differed from averaging time. Taking into consideration the 24 hour distribution of CO2 concentration in both classrooms dominated the first category of indoor air quality (WEW1), we can expect that children stayed in the environment with high air quality, however, this was not the case. During children’s nursery school attendance for the duration of the working day and throughout five-hour elementary nursery care, the air inside classrooms was mostly 65 to 72% of poor quality (WEW4). In the case of certain pollutants, significant differences in air quality were found between the classrooms of older (I) and younger (II) children. For fungal bioaerosols, the concentration was twice as high in the classroom of younger children (II) compared to the classroom of older children (I). However, in the case of particulate matter, for all studied fractions (TSP, PM10, PM2.5 and PM1), concentrations were about twice as high in classroom I compared to classroom II. This confirms the important role of particulate matter resuspension in classroom I as a result of the intensive activity of older children. Compared to the classroom of older children (I), in the classroom of younger children (II) there were more absorbent materials; hence, we expected higher concentrations of VOCs associated with secondary sources. However, concentrations of VOCs did not confirm this relationship. In the case of bacterial bioaerosols, no significant differences were observed between the classrooms. Continuous measurements of CO2 concentrations showed that in the classroom of older children (I), the air was negligibly worse than in the classroom of younger children (II); this may have been due to the lower efficiency of the natural ventilation system on the first floor of the investigated building.

4

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w pyle zawieszonym w miastach Górnego Śląska

Kozielska B., Rogula-Kozłowska W.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2014

|

Vol. 16, nr 2

75--84

PL

Z uwagi na swoje właściwości mutagenne i kancerogenne wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) są najszerzej badanymi trwałymi połączeniami organicznymi związanymi z aerozolem atmosferycznym. W pracy zaprezentowano i przeanalizowano historyczne, sięgające lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku i dostępne z ostatnich lat, dane o ich stężeniach w całkowitym pyle zawieszonym na terenie Aglomeracji Górnośląskiej. Po ogromnej redukcji zanieczyszczenia powietrza, jaka miała miejsce na przełomie XX i XXI wieku, zmniejszył się znacząco poziom stężeń, zarówno pyłu zawieszonego jak i związanych z nim WWA. O ile pod koniec lat 90-tych średnioroczne stężenie sumy WWA osiągały wartości z przedziału od 260 do 590 ng/m3, to po roku 2000 w zimie nie przekracza wartości 160 ng/m3 a latem 10 ng/m3. W odróżnieniu od innych regionów, na Górnym Śląsku, wciąż emisje przemysłowe, a w szczególności, emisja komunalna odpowiedzialne są za kształtowanie stężeń WWA w powietrzu.

EN

Due to their mutagenic and carcinogenic properties, polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are the most widely researched persistent organic compounds linked with the particulate matter (PM). The following paper presents the analysis of the historical data embracing the period since 1970s. It concerns the information on the PAH concentrations in the total PM in the Upper Silesia urban area. As the air pollution was largely reduced at the turn of the 20th and 21st centuries, the concentrations of PM and the related PAHs also considerably decreased. In the late-1990s, the mean yearly concentration of the PAHs sum ranged between 260 and 590 ng/m3. The winter and summer values obtained after the year 2000 have not exceeded 160 ng/m3 and 10 ng/m3, respectively. When compared to other regions, the PAH concentrations in the air in Upper Silesia are still affected by industrial and, particularly, municipal emissions.

5

Poziomy stężeń benzenu i jego alkilowych pochodnych w powietrzu atmosferycznym w Gliwicach

Kozielska B.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2013

|

Vol. 15, nr 3

81--88

EN

This paper presents the results of measurements of concentrations of benzene and its alkyl derivatives such as: toluene, ethylbenzene and xylenes (BTEX) in the air, which are considered as indicators of human exposure to VOCs. Research were carried out in Gliwice (Upper Silesia, Poland), in November and December 2009, in the peak traffic period (2400-2800 cars per hour). The measurements were done at the background point as well as at two points oriented at communicational sources. Active sampling method with enrichment on solid sorbent tubes, was used, after which thermal desorption (TD) and direct determination by gas chromatography (GC-FID) were applied. Average concentrations for the points representing communication and the background, were found respectively for benzene - 10.09 and 6.08 μg/m3, toluene - 12.80 and 3.49 μg/m3, ethylbenzene - 2.77 and 0.58 μg/m3, total xylenes - 4.78 μg/m3 and 1.11 μg/m3. During the measurement period reference values of the test compounds were not exceeded.

PL

Poziomy stężeń benzenu i jego alkilowych pochodnych w powietrzu atmosferycznym w Gliwicach W pracy zaprezentowano wyniki pomiarów stężeń benzenu i jego alkilopochodnych tj.: toluenu, etylobenzenu i ksylenów (BTEX), uznawanych za wskaźniki stopnia narażenia człowieka na działanie LZO, w powietrzu atmosferycznym. Badania prowadzono w Gliwicach w listopadzie i grudniu 2009 roku, w tzw. okresie szczytu komunikacyjnego (2400-2800 samochodów na godzinę). Punkty pomiarowe były zlokalizowane na skrzyżowaniu ruchliwych ulic oraz w punkcie tła. Do poboru próbek wykorzystano metodę aspiracyjną ze wzbogacaniem na stałym złożu, a następnie desorpcję termiczną (TD) i bezpośrednie oznaczenie metodą chromatografii gazowej (GC-FID). Średnie stężenia, dla punktów komunikacyjnych i tła wynosiły odpowiednio dla benzenu 10.09 i 6.08 μg/m3, toluenu 12.80 i 3.49 μg/m3, etylobenzenu 2.77 i 0.58 μg/m3 oraz ksylenów 4.78 i 1.11 μg/m3. W okresie pomiarowym nie odnotowano przekroczeń wartości odniesienia dla badanych związków.

6

Hazardous Compounds in Urban Pm in the Central Part of Upper Silesia (Poland) in Winter

Rogula-Kozłowska W., Kozielska B., Klejnowski K.

Archives of Environmental Protection

|

2013

|

Vol. 39, no. 1

53-65

EN

Thirteen fractions of ambient dust were investigated in Zabrze, a typical urban area in the central part of Upper Silesia (Poland), during a heating season. Fifteen PAH and Cr, Mn, Co, Ni, As, Se, Cd, Pb contents of each fraction were determined. The dust was sampled with use of a cascade impactor and chemically analyzed with an energy dispersive X-ray fl uorescence spectrometer (PANalytical Epsilon 5) and a gas chromatograph with a fl ame ionisation detector (Perkin Elmer Clarus 500). The concentrations of PM1 and the PM1-related PAH and elements were much higher than the ones of the coarse dust (PM2.5-10) and the substances contained in it. The concentrations of total PAH and carcinogenic PAH were very high (the concentrations of PM1-, PM2.5-, and PM10-related BaP were 16.08, 19.19, 19.32 ng m-3, respectively). The municipal emission, resulted mainly from hard coal combustion processes, appeared to be the main factor affecting the air quality in Zabrze in winter.

PL

Próbki trzynastu frakcji pyłu zawieszonego były pobierane w Zabrzu w okresie grzewczym (centralna część Górnego Śląska, Polska). Punkt poboru jest charakterystyczny dla obszaru miejskiego. Zbadano zawartość 15 WWA oraz Cr, Mn, Co, Ni, As, Se, Cd, Pb w każdej frakcji pyłu. Do poboru pyłu zastosowano impaktor kaskadowy, a do analizy chemicznej – spektrometr fl uorescencji rentgenowskiej z dyspersją energii (PANalytical Epsilon 5) oraz chromatograf gazowy z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym (Perkin Elmer Clarus 500). Zarówno stężenia pyłu PM1 jak i stężenia związanych z nim WWA i pierwiastków były znacznie wyższe niż stężenia pyłu grubego (PM2.5-10) i związanych z nim substancji. Stężenia sumy WWA, a w szczególności kancerogennych związków tej grupy były bardzo wysokie (np. stężenia dla BaP związanego z PM1- i PM2.5- oraz PM10- wynosiły odpowiednio: 16.08, 19.19, 19.32 ng m-3). Na podstawie uzyskanych wyników badań dla ww. zanieczyszczeń stwierdzono, że za stan jakości powietrza w Zabrzu, w zimie, odpowiedzialna jest emisja komunalna – stacjonarne źródła spalania, głównie spalanie węgla.

7

Problemy w ocenie jakości środowiska wewnętrznego na przykładzie mieszkańców narażonych na podwyższone stężenia lotnych związków organicznych w mieszkaniach

Wolany J., Kozielska B., Pastuszka J. S.

Ochrona Powietrza i Problemy Odpadów

|

2010

|

Vol. 44 nr 2

62-72

PL

W artykule omówiono dwa podejścia możliwe do zastosowania przy ocenie jakości powietrza wewnętrznego. Pierwszy z nich to ocena formalno-prawna, która sprowadza się do porównania otrzymanych wyników stężeń zanieczyszczeń z wartościami dopuszczalnymi lub innymi wartościami, określonymi przez odpowiednie normy lub inne akty prawne. Drugim sposobem jest podejście naukowo-merytoryczne (eksperckie), gdzie oceny dokonuje się m.in. w oparciu o wielkość dawki lub szacowanie ryzyka (dla substancji bezprogowych), analizę stosunku stężeń wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia (tzw. stosunku I/O), występowania dodatkowych zanieczyszczeń w badanym pomieszczeniu i możliwości ich wzmożonego oddziaływania, a także przy uwzględnieniu wyników badań przeprowadzonych dla innych pomieszczeń. Na podstawie własnych badań autorów przeprowadzonych dla 11 zanieczyszczeń z grupy lotnych związków organicznych (LZO), dokonano formalno-prawnej i merytoryczno-naukowej oceny jakości powietrza w 17 mieszkaniach o podwyższonych stężeniach tych zanieczyszczeń. Pokazano, że mimo braku występowania istotnych przekroczeń poziomów dopuszczalnych oraz pozytywnej oceny w metodzie formalno-prawnej, jakość powietrza wewnętrznego może być oceniana negatywnie przy zastosowaniu podejścia naukowo-merytorycznego i uwzględnieniu w ocenie kilku dodatkowych parametrów.

EN

Two possible approaches to the indoor air quality assessment are presented in the paper. First one is the so-called "formal-legal" method in which the obtained concentration data is compared with permissible levels set in the standards or other legal acts. The other method is based on professional expertise. Here, the air quality assessment includes not only the concentration levels but also the dose of a compound and the risk of illness, Indoor/Outdoor ratio (I/O), occurrence of other compounds due to the additive or synergie interactions and results of similar measurements done in other rooms. Based on the authors' measurement results of 11 VOC compounds, the "formal-legal" method and the professional expertise approach were applied to assess indoor air quality of 17 domestic environments. It was proved that despite a lack of serious exceedances of VOC permissible concentration levels and an overall positive assessment based on the "formal-legal" method the quality of the indoor air may still be assessed negatively when using the professional expertise based approach in which additional aspects and other relevant factors were taken into account.

8

Właściwości fizykochemiczne mieszanki odpadów z grupy poliolefin

Czop M., Kozielska B.

Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska

|

2010

|

Vol. 12, nr 1

47-56

PL

W artykule zaprezentowano instalacje do przekształcania odpadów z tworzyw sztucznych w regranulat. Uzyskiwany produkt jest mieszaniną odpadów z grupy poliolefin. Odpady z tworzyw sztucznych pozyskiwane są głównie z sortowni odpadów komunalnych i selektywnej zbiórki od ludności oraz w niewielkim procencie są to również odpady poprodukcyjne. Produktem finalnym jest rozdrobniona mieszanina tworzyw sztucznych z grupy poliolefin, która służy jako dodatek do procesów produkcyjnych. W artykule zaprezentowano wyniki badań otrzymywanej mieszanki odpadów z tworzyw sztucznych. Przeprowadzane analizy podzielono na grupy dotyczące: właściwości fizycznych, termicznych oraz chemicznych. Analizowane próbki odpadów zostały pobrane do badań z firmy Ekopartner - Silesia Sp. z o.o.

EN

The article presents installations for the transformation of plastics waste into regranulated product. Obtained product is a mix of polyolefines group wastes. Plastic wastes are acquired maliny from the municipal waste storting plant and individual collecting from the people. A minor percentage consists of the post-production wastes. Final product is a desintegrated mix of plastics of the polyolefines group, which serves as an additive to the production processes. The article presents test results of the obtained plastics waste. The performed analyses were divided into groups regarding: physical, thermal and chemical properties. Analysed Samales of waste were taken for tests from company Ekopartner - Silesia Sp. z o.o.

9

Polycyclic aromatic hydrocarbons in PM1, PM2.5, PM10 and tsp in the Upper Silesian agglomeration, Poland {commun.]

Klejnowski K., Kozielska B., Krasa A., Rogula-Kozłowska W.

Archives of Environmental Protection

|

2010

|

Vol. 36, no. 2

65-72

EN

Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are persistent organic pollutants, ubiquitous in the whole environment. They are relatively well known and are still of interest due to their well documented carcinogenic and mutagenic properties. In ambient air of urban regions they mostly occur as adsorbed to particles of suspended dust. The richest in these compounds and therefore most hazardous to humans, fraction of dust is the fraction of the finest particles. The paper presents results of investigations of dust sampled with use of an impactor Dekati PM10 in Zabrze, a site typical of Upper Silesian conditions. While sampling, the impactor segregates sampled particles into four fractions by their aerodynamic diameters. Sixteen PAHs were determined in each fraction chromatographically. PAH content in the fraction of the finest particles, i.e. in PM1, was of particular interest.

PL

Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) należą do grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych obecnych we wszystkich elementach środowiska. Są licznie reprezentowane i stosunkowo dobrze poznane, a ich udokumentowane własności mutagenne i kancerogenne sprawiają, że nadal są w centrum zainteresowań. W powietrzu atmosferycznym obszarów zurbanizowanych najczęściej występują w postaci zaadsorbowanej na cząstkach pyłu zawieszonego. Najbogatszą w te związki, i stąd najniebezpieczniejszą, jest frakcja cząstek najdrobniejszych. Przedmiotem badań był pył zawieszony pobrany impaktorem Dekati PM10 w punkcie charakterystycznym dla Aglomeracji Górnośląskiej w Zabrzu. Impaktor umożliwia rozdział pyłu zawieszonego na cztery frakcje, każda o cząstkach mających średnice aerodynamiczne w innym z czterech przyległych rozłącznych przedziałów. W każdej z frakcji oznaczono zawartość szesnastu WWA metodą chromatograficzną. Uzyskane wyniki umożliwiły ocenę zawartości WWA, a za szczególnie interesujące uznano wyniki zawartości WWA w pyle PM1.

10

Przestrzeń publiczna współczesnego miasta - rozważania o dystopii i zaniku centrum

Kozielska B.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2007

|

z. 41

133-142

PL

Celem niniejszej pracy jest próba pokazania zmiany charakteru współczesnej przestrzeni miast, w których dochodzi do zaniku przestrzeni publicznej. W procesie swoistej restrukturyzacji przestrzeni wykształca się heterotopia, dystonia, „nie-miejsce". Celem autorki była także analiza procesów prowadzących do fragmentacji miasta, a w jego wyniku zaniku jednego miejskiego centrum.

EN

This thesis is an attempt to characterize the contemporary urban space in which we observe disappearance of public space. In this process of a very peculiar restructuring of space, heterotopy, dystopia as well as "no-space" are being developed. The objective of an author was also the analysis of processes that lead to city fragmentation resulting in disappearance of a single city center.

11

Air contamination with nitrogen dioxide in the vicinity of Gliwice transport routes before opening the A4 motorway fragment Kleszczów - Gliwice

Żak M., Loster A., Kozielska B., Melaniuk-Wolny E.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2007

|

Vol. 33, no. 4

3-15

EN

Results of testing air quality in the vicinity of Gliwice transport routes arc presented in the paper. Assessment of air contamination with nitrogen dioxide from motor transport, for typical conditions dominating in big cities of high transit movement without any ring roads was the studies objective. Presented results will be used in the future to determine the impact of opening the ring road on air quality in the city. In the studies, the passive method of sampling, with further application of speetrophotometrie technique to determine nitrogen dioxide concentration, was used. Average annual nitrogen dioxide concentrations were based on average daily concentrations measured from July 2004 to June 2005 at 16 measuring points. As they meet conditions for random distribution of measuring days and cover the measuring time, they were treated as average concentrations of nitrogen dioxide in a calendar year and were compared with a permissible concentration to make an assessment of air quality.

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań jakości powietrza atmosferycznego w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków komunikacyjnych Gliwic. Celem badań była ocena stanu zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem azotu pochodzenia motoryzacyjnego w warunkach typowych dla miast o dużym natężeniu ruchu tranzytowego nie posiadających obwodnic miejskich. Zaprezentowane wyniki wykorzystane zostaną w przyszłości do określenia wpływu uruchomienia obwodnicy na stan zanieczyszczenia powietrza w mieście. W badaniach wykorzystywano pasywną metodę pobierania próbek powietrza z późniejszym zastosowaniem techniki spektrofotometrycznej do oznaczania stężeń dwutlenku azotu. W oparciu o stężenia średniodobowe dwutlenku azotu zmierzone w okresie od lipca 2004 do czerwca 2005 r. w 16 punktach pomiarowych obliczone zostały średnic wartości stężeń średniodobowych w tych punktach. Ze względu na spełnienie warunków o losowym rozkładzie dni pomiarowych i pokryciu czasu pomiarowego, potraktowano je jako średnic stężenia dwutlenku azotu w roku kalendarzowym i porównano ze stężeniem dopuszczalnym w celu dokonania oceny jakości powietrza.

12

Elektryczny napęd kolei transportowej ze sterowaniem radiowym

Kozielska B., Wachowicz B.

Maszyny Górnicze

|

1999

|

R. 17, nr 4

42-43

PL

Artykuł zawiera opis napędu i sterowania kolei transportowej, przeznaczonej do pracy w podziemnych wyrobiskach górniczych. Napęd kolei stanowi kołowrót elektryczny trójbiegowy KET-15/30 zdalnie sterowany z mikroprocesorowego sterownika, z funkcją radiowej transmisji. Rozwiązanie umożliwia komunikację foniczną i tekstową między obsługującym znajdującym sią na trasie, a stanowiskiem przy napędzie. Nadajniki są wyposażone w okienka tekstowe, na których ukazuje się przesyłana informacja. Takie rozwiązanie sterowania ruchem kolejki umożliwia obsługę transportu nawet przez jednego operatora, a ponadto umożliwia zdalną kontrolę pracy, działania zabezpieczeń i diagnostykę napędu.

EN

This paper contains the specification of the drive and controlling system for transport railway designed for operation in underground workings. The drive is composed of three-run electric winch KET-15/30 remotely controlled by microprocessor controller with a function of radio-waves transmission. The solution enables sound and text communication between the operator and the drive stand. The emitters are equipped with text windows, which can show the text of transmitted information. Such a solution enables to run the railway only by one operator and the remote control of the railway operation, safety locks functioning and the drive diagnosis.