Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Evolution of Early Pleistocene fluvial systems in central Poland prior to the first ice sheet advance – a case study from the Bełchatów lignite mine

Goździk J., Zieliński T.

Geologos

|

2017

|

Vol. 23, No. 2

89--107

EN

Deposits formed between the Neogene/Pleistocene transition and into the Early Pleistocene have been studied, mainly on the basis of drillings and at rare, small outcrops in the lowland part of Polish territory. At the Bełchatów lignite mine (Kleszczów Graben, central Poland), one of the largest opencast pits in Europe, strata of this age have long been exposed in extensive outcrops. The present paper is based on our field studies and laboratory analyses, as well as on research data presented by other authors. For that reason, it can be seen as an overview of current knowledge of lowermost Pleistocene deposits at Bełchatów, where exploitation of the Quaternary overburden has just been completed. The results of cartographic work, sedimentological, mineralogical and palynological analyses as well as assessment of sand grain morphology have been considered. All of these studies have allowed the distinction of three Lower Pleistocene series, i.e., the Łękińsko, Faustynów and Krzaki series. These were laid down in fluvial environments between the end of the Pliocene up to the advance of the first Scandinavian ice sheet on central Poland. The following environmental features have been interpreted: phases of river incision and aggradation, changes of river channel patterns, source sediments for alluvia, rates of aeolian supply to rivers and roles of fluvial systems in morphological and geological development of the area. The two older series studied, i.e., Łękińsko and Faustynów, share common characteristics. They were formed by sinuous rivers in boreal forest and open forest environments. The Neogene substratum was the source of the alluvium. The younger series (Krzaki) formed mainly in a braided river setting, under conditions of progressive climatic cooling. Over time, a gradual increase of aeolian supply to the fluvial system can be noted; initially, silt and sand were laid down, followed by sand only during cold desert conditions. These fluvio-periglacial conditions are identified in the foreground of the advance of the oldest ice sheet into this part of central Poland. The series studied have been compared with other fluvial successions which accumulated in the Kleszczów Graben during subsequent glaciations so as to document general changes in fluvial systems as reactions to climatic evolution. Thus, a palaeoenvironmental scenario has emerged which could be considered to be characteristic of central Poland during the Early Pleistocene.

2

Zmiany kształtu ziaren kwarcowych oraz składu mineralnego piaszczystych osadów miocenu, pliocenu i niższego czwartorzędu w rowie Kleszczowa

Goździk J., Kenig K., Skórzak A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 438

33--50

PL

W osadach pobranych z kopalni węgla brunatnego Bełchatów zbadano skład minerałów ciężkich i lekkich oraz kształt ziaren kwarcu osadów należących do miocenu, pliocenu i przykrywających je osadów niższego czwartorzędu. Badane osady miocenu–pliocenu należą do jednostek litostratygraficznych nazwanych kompleksami: podwęglowym, węglowym, ilasto-węglowym oraz najmłodszym ilasto-piaszczystym. Osady niższego czwartorzędu wykształcone są w postaci serii aluwialnych. W składzie mineralnym trzech dolnych kompleksów osadów mioceńskich dominują przezroczyste minerały odporne: turmalin i dysten, czasem występujące przemiennie, oraz staurolit. Znacznie mniejsze zawartości osiąga rutyl i cyrkon. Charakterystyczną cechą tego zespołu mineralnego jest minimalny udział granatów oraz brak minerałów nieodpornych. Natomiast odmienny skład minerałów ciężkich obserwuje się w osadach należących do kompleksu ilasto-piaszczystego, gdzie następuje nagły wzrost udziału granatów, przy dalszej dominacji turmalinu i większej niż poprzednio, ilości staurolitu. Wśród minerałów nieprzezroczystych w osadach mioceńsko-plioceńskich powszechny jest ilmenit i hematyt. Skład minerałów ciężkich w osadach czwartorzędowych zalegających powyżej utworów plioceńskich jest podobny do obserwowanego w tych ostatnich, przy większej zawartości granatów. We frakcji lekkiej wszystkich badanych kompleksów osadów miocenu–pliocenu przeważają ziarna kwarcu ze zmienną zawartością minerałów siarczanowych, agregatów ilasto-żelazistych oraz okruchów węgla brunatnego. Kompleksy osadów wykazują wyraźną odrębność mineralną. Minerały siarczanowe licznie obecne są jedynie w dwóch dolnych kompleksach. Kształt ziaren kwarcowych z osadów miocenu–pliocenu jest mało zróżnicowany w profilu pionowym, o czym świadczy niski stopień ich zaokrąglenia wyrażony w skali Krumbeina. Natomiast mikrorzeźba powierzchni ziaren kwarcu z tych osadów odznacza się wyraźną zmiennością. W dolnej i górnej części zbadanych osadów występują w ogromnej przewadze ziarna typu EL (obtoczone błyszczące). W części środkowej następuje spadek zawartości ziaren EL a wzrost udziału ziaren ET (przejściowe). Można sądzić, że pierwotna powierzchnia ziaren zaokrąglonych błyszczących w wyniku trawienia chemicznego uległa znacznemu zniszczeniu. W osadach preglacjalnych należących do najniższego czwartorzędu i spoczywających bezpośrednio na utworach plioceńskich, pojawia się wyraźna domieszka ziaren RM (okrągłych matowych), których liczba wzrasta systematycznie, aż do wyraźnej ich dominacji w części stropowej. Jest to ważne kryterium ułatwiające postawienie granicy pomiędzy osadami górnego neogenu (pliocenu) a sedymentacją plejstoceńską. Natomiast skład mineralny aluwiów preglacjalnych oraz najniższej części aluwiów wyżej leżących jest podobny do obserwowanego w osadach plioceńskich. Dopiero powyżej pojawiają się skalenie, a ich udział zwiększa się ku stropowi aluwiów. Źródłem tego minerału były osady glacjalne.

EN

Samples of Miocene, Pliocene and overlying Lower Pleistocene deposits collected from the Bełchatów brown coal mine were analysed for the composition of heavy and light minerals and the shape of quartz grains. The Miocene–Pliocene deposits represent lithostratigraphic units called the subcoal unit, coal unit, clayey-coal unit and the youngest clayey-sandy unit. The Lower Pleistocene deposits are represented by alluvial series. Mineral composition of the three lowest Miocene units is dominated by transparent resistant minerals. They are represented by tourmaline and disthene, which occasionally occur alternately, and staurolite. Rutile and zircon contents are much lower. The characteristic feature of this mineral assemblage is a very low content of garnets and lack of non-resistant minerals. However, a different composition of heavy minerals is observed in deposits representing the clayey-sandy unit. An abrupt increase in the amount of garnets is observed here, again with the dominance of tourmaline and a greater content of staurolite. Opaque minerals are represented in the Miocene-Pliocene deposits by common ilmenite and hematite. The heavy minerals composition of the Pleistocene deposits is similar to that observed in the underlying Pliocene series, however the content of garnets is higher. The light fraction of all the Miocene–Pliocene units is dominated by variable amounts of quartz grains, proportional to the contents of the remaining constituents represented by sulphate minerals, clayey-ferruginous aggregates and lignite fragments. The individual lithological units exhibit distinct, specific mineral characteristics. Sulphate minerals are abundant in the lower two units. Quartz grains from the Miocene-Pliocene deposits show low shape variability in the vertical section. Microrelief of quartz grains from these deposits is conspicuous by pronounced variability. In the lower and upper parts of the deposits, EL-type (blunt shining) grains are definitely prevalent. In the middle part, the amount of EL grains decreases with the increase in ET grains (transitional). It allows suggesting that the original surface of rounded polished grains was largely destroyed by chemical etching. The preglacial deposits, included in the lowermost Quaternary and immediately overlying the Pliocene series, contain a considerable admixture of RM grains (round matt). Their amount constantly increases to become dominant at the top. This is a very important criterion facilitating placing the boundary between the Upper Neogene deposits (Pliocene) and the Pleistocene succession. Mineral composition of the preglacial alluvial deposits and the overlying alluvial series is similar to that observed in the Pliocene deposits. Feldspars appear only above and their content increases upwards in the alluvial deposits. They were derived from glacial deposits.

3

Charakterystyka i geneza deformacji osadów plejstoceńskich w strefie brzeżnej plateau kemowego Czubatej Góry (kopalnia Bełchatów)

Goździk J., Krysiak Z.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

T. 194

35--48

PL

W artykule przedstawiono zespoły struktur deformacyjnych z południowo-zachodniej części plateau kemowego (zlodowacenie warty) odsłoniętych w kopalni Bełchatów. W obrębie formy kemowej utworzyły się pionowe diapiry zbudowane z gliny podścielającej kem. W części brzeżnej kemu powstał złożony system deformacji o wysokości ok. 20 m, wykazujący pewien porządek przestrzenny. W kierunku południowym, tj. w kierunku nachylenia stoku kemu, można wyróżnić zespół uskoków normalnych w osadach piaszczysto-żwirowych, wkraczający także w położony dalej, pochylony ku południowi diapir gliny, którego górna część uczestniczy w rozległym i złożonym zespole struktur fałdowych. Na podstawie analizy cech strukturalnych deformacji i rekonstrukcji kierunków nacisku, można sądzić, że powstały one w wyniku zaniku podparcia lodowego w strefie ice-contact slope. Na opisanych zdeformowanych osadach zalegają niezgodnie utwory gliniaste, związane z wkroczeniem lądolodu zlodowacenia warty. Na granicy obydwu osadów powstały struktury o niewielkich rozmiarach, związane z naciskiem wkraczającego lądolodu. Brak zaburzeń w podłożu kemu i jego otoczenia pozwala wykluczyć udział procesów tektonicznych w kształtowaniu omówionych struktur deformacyjnych.

EN

This paper presents sets of deformational structures in the southwestern part of a kame plateau (Wartanian Glaciation), which outcrop in the Bełchatów mine. Within the main kame, vertical diapirs were formed. They are composed of the lower till underlying the kame. At the kame’s margin, a complicated deformational system was formed, about 20 m high and well ordered in space. Southwards, i.e. towards the kame slope, deformational sets are possible to be distinguished. This is a set of normal faults in sandy-gravel sediments, which is also observed further southwards, cutting an inclined diapir of the lower till. The upper part of the tilted diapiris involved into multiple fold structures. The character of de-formational structures and reconstruction of compression direction allow the assumption that these structures formed as a result of loss of ice-support at the ice-contact slope zone. The deformed sediments mentioned above are discordantly covered by tills related to ice sheet re-advance. Lack of deformation beneath the kame and around suggests that no tectonic factors contributed to the formation of the deformation.

4

Rozwój osuwiska 22S w najgłębszej części kopalni Bełchatów

Czarnecki L., Goździk J.

Przegląd Geologiczny

|

2008

|

Vol. 56, nr 2

150-157

EN

The open-cast mine at Bełchatów is one of the deepest in the Central Europe. Landslides are there the main geotechnical hazard. The principal factors causing landslides in the mine are: complicated tectonic setting in the Kleszczów Graben, high lithological variability and the considerable depth of the excavation (over 200m). Landslide 22S is one of the biggest in the mine. It is situated at the SE corner of the so-called "second-order graben", where seam exploitation reaches 280m in depth. In this corner there are a set of faults forming a step-like pattern and alluvial sandy cone splitting the brown coal seam. The result is that layers are inclined to the open-cast central axis. There is a clay layer near the bottom of the brown coal seam inclined in the same direction Analyses of these factors enabled the landslide hazard zone to be established. In September 2003 slope movement monitoring began. During the first year slow horizontal displacement was recorded (1.4-5.0mm/day). In July 2004 the tempo of the displacement doubled and one of the inclinometers was truncated at the depths ca 20m. A simulating calculation showed that in order to prevent a slide a widening of a bench ca 400m is necessary, and in consequence restrict brown coal exploitation. It was decided not to widen a bench, but to intensify the monitoring and control process. On 17.02.2005 the speed of displacement rate exceeded 30mm/day. From the experiences with earlier landslides such a value was regarded as critical. The landslide hazard zone was closed and equipment was evacuated. On 2.03.2005 the tempo displacement attained 66mm/day (the alarm value of 50mm/day was crossed). On 15.03.2005 rapid mass movement occurred and the landslide 22S was formed; more exactly it was end of first stage of its development. The volume of the landslide was estimated to be 650 000m3. Protection works were undertaken to restrain landslide progress. However an increase in the depth of an excavation may result in the possibility of a landslide, and an intensive monitoring of a displacement in the hazard zone was ordered. During the first half-year after the first stage of the landslide 22S, no displacement was recorded. In July 2005 initiation of movement and fissures formation were observed. Per analogiam to the investigations of the development of the earlier landslides in the mine, a reactivation of the landslide 22S was expected at the end of 2005. On 4.12.2005 the second stage of the landslide occurred. After two stages the landslide volume reached ca 1 million m3. Site-specific geological conditions and the great depth of the Bełchatów mine excavation result in the landslide development having some peculiar features, and an investigation of them provided important pointers for prognosis hazard of the slope instability.

5

Geneza misy jeziornej i warunki środowiskowe akumulacji limniczno-bagiennej w interglacjale mazowieckim w rowie Kleszczowa (środkowa Polska)

Balwierz Z., Goździk J., Marciniak B.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 428

3-21

PL

W długiej sekwencji zdarzeń plejstoceńskich zapisanych w osadach rowu Kleszczowa ważne ogniwo stanowią utwory jeziorne interglacjału mazowieckiego. Utwory tego wieku stwierdzono w stanowisku Folwark 93K. W rejonie Folwarku osady jeziorne występowały w nieckowatym obniżeniu, utworzonym przez lądolód w stropie gliny moreny dennej. Bezpośrednio na glinie spoczywały piaski z okresu deglacjacji. Po ich akumulacji na początku interglacjału rozpoczęła się sedymentacja jeziorna. Zapisany w osadach ciąg zdarzeń wskazuje, że interglacjał mazowiecki poprzedzony był zlodowaceniem środkowej Polski. Przeczy to poglądowi, że ten okres ciepły od poprzedniego interglacjału oddzielał okres zimny z panującymi wyłącznie warunkami peryglacjalnymi. Osady organiczne wypełniające zagłębienie w stanowisku Folwark 93K zostały opracowane metodą analizy pyłkowej i okrzemkowej. Wyniki obu analiz wskazują, że akumulacja osadów zachodziła w interglacjale mazowieckim. Na podstawie zmian składu gatunkowego i relatywnej frekwencji (udziału procentowego) okrzemek, w badanych osadach wyróżniono siedem lokalnych poziomów okrzemkowych. Poziomy te reprezentują sukcesję okrzemek, na podstawie której scharakteryzowano cztery główne stadia rozwoju kopalnego jeziora w Folwarku, w nawiązaniu do wyników badań palinologicznych opisanych w sześciu lokalnych poziomach pyłkowych interglacjału mazowieckiego. Stadia rozwoju jeziora w stanowisku Folwark 93K porównano ze stadiami rozwoju równowiekowego jeziora w Adamówce (Kotlina Sandomierska) oraz wykazano ich podobieństwo do rozwoju jezior interglacjału lichwińskiego w Rosji oraz interglacjału aleksandryjskiego na Białorusi.

EN

In the long sequence of Pleistocene events recorded in the Kleszczów Graben deposits, lacustrine sediments of the Mazovian Interglacial constitute an important member. Mazovian deposits were encountered in the Folwark 93K site. In the Folwark area, lacustrine sediments occurred in a syncline formed by an ice-sheet in a basal moraine till. The till was overlain by a sand layer deposited during a deglaciation period. Later, lacustrine accumulation was initiated at the beginning of the interglacial. The sequence of events recorded in the deposits indicates that the area of Central Poland already was glaciated before the Mazovian Interglacial. This conclusion contradicts the opinion that the warm period was separated from the previous interglacial by a cool period with an exclusively periglacial environment. Organic deposits, infilling the depression at the Folwark 93K site, were investigated by a pollen and diatom analysis. The results of the both the analyses indicate that accumulation of these deposits took place during the Mazovian Interglacial. According to changes in diatom composition and relative diatom frequency (percentage contribution of diatoms), seven local diatom assemblage zones were distinguished. These zones represent the diatom succession being the basis for characterisation of four main evolutionary phases of the ancient lake at Folwark, supported by the results of palynological investigations. The evolutionary phases of the Folwark lake were compared with development phases of the Adamówka lake (Sandomierz Basin), which is of the same age. The study also proved similarities in the development of these lakes to the lakes of the Likhvinian Interglacial in Russia and Alexandrian Interglacial in Belarus.

6

Palinologiczne i diatomologiczne badania osadów interglacjału mazowieckiego z odsłonięcia w kopalni Bełchatów

Balwierz Z., Goździk J., Marciniak B.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 1

61-67

EN

The thickness of Pleistocene deposits in the Kleszczów Graben reach 300 m. Data from these deposits are important for stratigraphic schemes of the Pleistocene of Poland. However, up to now the Mazovian Interglacial deposits were recognized from boreholes only, not from the exposures in the open-cast mine and they comprise incomplete interglacial successions. The present analysis of organic deposits from closed depression exposed on the escarpment of the mine,reveals almost the full pollen succession of the Mazovian Interglacial. The succession started with dominance of birch forest followed by birch-pine and afterwards birch-pine forest with increasing share of alder, spruce and thermophilous trees that led to development of mixed forest which corresponded to climatic interglacial optimum. First there were forests with share of yew which later were replaced by hornbeam and fir. The fir-hornbeam phase closed the climatic optimum. The distinctly colder pine phase following fir-hornbeam phase ended the interglacial succesion of plants in Folwark 93K site. On the basis of changes in diatom composition and relative (percentage) diatom frequency in this site it was determined that the fossil lake sediments represent the diatom succession of the Mazovian Interglacial. The diatom succession from Folwark has been divided into 7 local diatom assemblage zones (LDAZ Fd 1–Fd7). These zones represent four stages of paleolake development and correspond to the local and regional pollen assemblage zones of the Mazovian Interglacial. The Mazovian Interglacial age of the organic deposits from the site Folwark 93K implies the revision of the stratigraphical position of some lithostratigraphic units from the Middle Pleistocene in the Kleszczów Graben. The obtained results indicate also that at least some intensive deformations of the Lower Pleistocene deposits were completed before the Mazovian Interglacial.

7

Zakłócenia obrazu w badaniach tomografii komputerowej (TK) i tomografii rezonansu magnetycznego (MR)

Świątkowski J., Jarkiewicz-Kochman E., Pacholec E., Benke G., Gołębiowski M., Błażewicz S., Wojciechowski A., Goździk J.

Inżynieria Biomateriałów

|

2005

|

R. 8, nr 47-53

65--66

PL

W miarę rozwoju technik operacyjnych, w obrazowaniu diagnostycznym spotykamy coraz częściej wprowadzone biomateriały zbudowane z metalu lub produktów kompozytowych. Są to protezy naczyniowe, stenty, spirale odszczepialne, klipsy naczyniowe, szwy metalowe, protezy stawów, materiały służące do zespoleń w ortopedii. Wszystkie te produkty powodują zakłócenia obrazu, które ograniczają wartość diagnostyczną nowoczesnych badań obrazowych. Dotyczy to przede wszystkim obrazowania MR i TK. Określenie stopnia zakłócenia obrazu oraz przeciwdziałanie jest tematem badań wielu ośrodków na świecie. W naszej prezentacji podjęliśmy próbę zdefiniowania artefaktów ograniczających wartość diagnostyczną metod obrazowych oraz możliwości ich zredukowania. Od końca XIX wieku podstawową metodą obrazowania były dwupłaszczyznowe zdjęcia rentgenowskie rozszerzone o badania kontrastowe. Przeszkody w ocenie wyników tych badań były jedynie skutkiem mniejszego lub większego stopnia pochłaniania promieni rentgenowskich, co utrudniało pełną ocenę. Wprowadzone w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia nowe techniki diagnostyki obrazowej jak tomografia komputerowa (TK) i tomografia rezonsu magnetycznego (MR) rozszerzyły znacznie możliwości rozpoznania, jednak równocześnie pojawiły się nowe przeszkody w interpretacji uzyskanych obrazów. W Tomografii Komputerowej spotykamy artefakty związane z utwardzeniem wiązki (beam hardening), całkowitym pochłanianiem fotonów (photon starving), artefakty linijne (streak artefacts), zniekształcenia obrazu badanych przedmiotów związane z rekonstrukcją obrazu otrzymywanego w technice spiralnej oraz efekt uśredniania (partial volume effect). Rezonans Magnetyczny w przeciwieństwie do grafiki komputerowej obarczony jest większą ilością parametrów wpływających na jakość obrazowania. Badane obiekty umieszczane są w silnym stałym polu magnetycznym (15 000 Gy, dla porównana siła przyciągania ziemskiego ma wartość ok. 0,6 Gy) z nałożonym zmiennym polem w trzech kierunkach (X,Y, Z). Obraz jest tworzony przez odpowiedź obiektu na wygenerowaną falę elektromagnetyczną o częstotliwościach radiowych (16-64 kHz). Zakłócenia obrazu wynikają z: niejednorodności pola magnetycznego, zakłóceń zewnętrznych fal wpływających na częstotliwości radiowe i wprowadzonych biomateriałów, oraz biologicznych czynników organizmów (oddech, przepływ krwi, tętnienie naczyń) i składu biochemicznego (woda - tłuszcz) tkanek. W przypadkach wszczepów metalowych brak informacji o składzie chemicznym stopu może doprowadzić do uszkodzeń tkanek w silnym polu magnetycznym. Z kolei wzrost temperatury tkanek i biowszczepów może być przyczyną reakcji zapalnej.

EN

With the widespread use of modern operational techniques in clinical diagnostic imaging we often encounter the problem of metal and composite build biomaterials such as vascular prosthesis, stents, vascular clips, metal sutures, joint prosthesis and materials used in osteosynthesis. All those materials can cause the image interference which reduces the diagnostic value of modern imaging modalities, esptcially the computed tomography (CT) and the nuclear magnetic resonance (NMR) examinations. Studies on the image interference and the image depletion prevention are conducted in many centers worldwide. The aim of our presentation was to assess the artifacts that decrease the diagnostic value of different imaging techniques and to evaluate methods of the artifact reduction. Since the end of the 19th century biplane X-ray images and later introduced contrast enhanced studies became the basic imaging modality in everyday clinical practice. In case of those classical examinations different X-ray absorption was the main obstacle hampering reliable image assessment. Introduction of CT and NMR in 1970's improved diagnostic possibilities but also brought new problems to images interpretation. In the CT we often encounter the problems related to the beam hardening and photon starving effects. Streak artifacts and the image distortion due to the partial volume effect are also common. On the contrary to the CT, the NMR requires more parameters which can influence on the image quality. Examined objects are placed in a strong, constant magnetic field (15 000 Gy, by comparison Earth's magnetic field reaches approximately 0,6 Gy) with added field alternating in three dimensions (X, Y, Z). The image is created by objects reply to radiofrequency (16-64 kHz) electromagnetic wave. Image interferences are caused by: magnetic field nonuniformity, interference of external waves influencing on radiofrequency waves, implantation of biomaterials. Image depletion can also be due to biological factors such as respiratory movements, blood flow, arterial pulse and biochemical composition of examined tissues (water-fat). In case of metal implants, lack of information concening alloy composition can lead to tissue damage in strong magnetic field. Magnetic field related increase in biological implants temperature can be a cause of inflammatory reaction.

8

Nowa interpretacja profilu wiercenia Lesiów PIG-1. Przykład dylematów w chronostratygrafii osadów kenozoiku środkowej Polski

Goździk J., Wiatrak M.

Przegląd Geologiczny

|

2001

|

Vol. 49 nr 11

1072-1077

PL

Profil wiercenia Lesiów PIG-1 został uznany za szczególnie ważny dla podziału kenozoiku na obszarze objętym zasięgiem arkusza Radom Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000. Rozszerzenie wachlarza metod analizy litologicznych cech osadów pozwoliło uzyskać nowe istotne dane, które skłoniły do reinterpretacji litostratygraficznej tego profilu. Przesunięto granicę osadów trzeciorzędowych z czwartorzędowymi. Poddano w wątpliwość trzeciorzędowy wiek jednostki litostratygraficznej spoczywającej bezpośrednio na marglach mastrychtu. Problemy które wyłoniły się przy interpretacji profilu wiercenia Lesiów PIG-1, należą do dość często napotykanych w badaniach kenozoiku Polski środkowej, opartych na analizie materiałów z wierceń. Dokładniejsze zbadanie niektórych cech utworów trzeciorzędowych na tym obszarze umożliwiłoby precyzyjniejsze różnicowanie litostratygraficzne osadów kenozoicznych.

EN

The Lesiów PIG-1 profile is regarded as particularly essential for the stratigraphy of Cenozoic deposits in an area covered by sheet Radom (Detailed Geological Map of Poland, scale 1 : 50,000). A broadened scope of methods applied for sediment studies, especially the analysis of quartz grain shape, revealed new important data, which resulted in lithostratigraphic reinterpretation of this profile. The upper portion of deposits previously assigned to the Tertiary, is presently ascribed to the Quaternary. The Tertiary age of the lithostratigraphic unit overlying Mastrichtian marls is questioned. More detailed studies of some lithologic features of Ternary deposits are proposed for the more rigorous lithostratigraphic classification of Cenozoic sediments.

9

Jeziorno-bagienne osady organiczne interstadialu prewarciańskiego w odsłonięciach kopalni "Bełchatów"

Balwierz Z., Goździk J.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 4

320-324

PL

Dokładniej opracowanymi dotychczas utworami organicznymi z Bełchatowa, rozdzielającymi osady kompleksu odrzańskiego i warciańskiego są aluwia nazywane serią Chojny. W aluwiach tych są zaznaczone wyraźne fazy erozji powodujące luki w profilach osadów organicznych. W związku z tym nasuwają się wątpliwości, czy nie uległy erozji osady z optimum klimatycznego. Znalezione niedawno osady jeziorno-bagienne nazwane serią Żłobnicy, występujące w analogicznej sytuacji stratygraficznej, jak seria Chojny cechuje duża ciągłość sedymentacji organicznej dająca lepszą gwarancję uchwycenia optimum klimatycznego. Przeprowadzone badania palinologiczne wykazały, że roślinność panująca w czasie trwania optimum miała charakter interstadialny

EN

Organic material that separates Odrian and Wartian complexes from Bełchatów which until now have been examined in a detailed way comes from fluvial deposits called the Chojny series. In the alluvium significant marks of erosion phases resulting in gaps in the organic sediments profiles are visible, which pose a question whether deposits from the climatic optimum were not removed by the erosion. Recently, lacustrine-boggy deposits called the Żłobnica series that lie in a similar stratigraphic position to the Chojny series have been found. They show features of more continuous organic deposition and could better serve to pinpoint the climate optimum. Palynological analyses of the Żłobnica series have demonstrated that the vegatation indicates an intersiadial character of that optimum.