Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Historyczne i współczesne warunki przepływu wód wielkich Wisły w Warszawie. Część II

Magnuszewski A., Gutry-Korycka M., Mikulski Z.

Gospodarka Wodna

|

2012

|

Nr 2

58-63

PL

Podjęto próbę rekonstrukcji przebiegu historycznych fal powodziowych oraz współczesnych warunków przepływu. Jako metodę badawczą przyjęto analizę danych przestrzennych w systemie GIS (program ILWIS), połączoną z modelowaniem za pomocą dwuwymiarowego modelu hydrodynamicznego o nazwie CCHE2D. Model CCHE2D opracowano w National Center for Computational Hydroscience and Engineering na Uniwersytecie stanu Mississippi w USA. Model wykorzystuje uśrednione w pionie równania Naviera-Stokesa, których rozwiązanie dostarcza danych o prędkości średniej w pionach i rzędnej poziomu wody. W modelu do rozwiązania równań zastosowano zmodyfikowaną metodę elementów skończonych, wykorzystujących technikę komórek kontrolnych. Szczegółowy opis teoretycznych założeń modelu przedstawili Jia i in. (2002), Altinakar i in. (2005). Podstawą obliczeń za pomocą modeli hydrodynamicznych jest właściwie opisana geometria koryta i doliny rzecznej. Jako podstawowy układ współrzędnych w opracowaniach kartograficznych i modelach hydraulicznych przyjęto płaski jednostrefowy układ PUWG 1992, rzędne podawane są w m n.p.m. Kr 86. Do określenia rzędnych terenu w węzłach Rys. 8. Przepływ wielkiej wody Q 0,1% = 9830 m3/s przez nieobwałowaną dolinę Wisły w rejonie Warszawy, przy zachowaniu geometrii współczesnego koryta rzeki, uzyskany za pomocą modelu hydrodynamicznego CCHE2D Gospodarka Wodna nr 2/2012 59 siatki obliczeniowej modelu CCHE2D wykorzystano dane z cyfrowego modelu terenu, do którego powstania posłużyły następujące źródła: □ sondowanie koryta Wisły wykonane w profilach poprzecznych przez Zakład Budownictwa Wodnego i Hydrauliki Politechniki Warszawskiej (Stałość pionowego układu..., 1999) udostępnione przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (RZGW) w Warszawie, zamienione przez odręczną interpolację na plan batymetryczny; □ model terenu dołączony do Mapy numerycznej sytuacyjno-wysokościowej dla celów projektowych w skali

2

Historyczne i współczesne warunki przepływu wód wielkich Wisły w Warszawie. Część I

Magnuszewski A., Gutry-Korycka M., Mikulski Z.

Gospodarka Wodna

|

2012

|

Nr 1

9-18

PL

W artykule przedstawiono warunki hydrauliczne przepływu wód wielkich w odcinku Wisły w Warszawie (500-521 km) w okresie przed obwałowaniem i regulacją, a także obecnie. Za pomocą dwuwymiarowego modelu hydrodynamicznego CCHE2D odtworzono wielkość przepływu powodzi katastrofalnych z 1813 i 1844 r. upamiętnionych znakami wielkiej wody. Omówiono proces kształtowania się koryta Wisły w wyniku obwałowania i regulacji, a także zmiany kształtu krzywej natężenia przepływu w okresie 1919-2010. Obniżenie dna Wisły w rejonie wodowskazu Port Praski wynosi 205 cm; tak duża zmiana zaznacza się także w przebiegu górnej gałęzi krzywej przepływu. Przedstawiono problem utrzymania odpowiedniej przepustowości hydraulicznej obecnego koryta w tzw. gorsecie warszawskim. Wykonano obliczenia przepustowości koryta dla warunku przepływu Q1% i Q0,1% i różnego zagospodarowania międzywala. Powódź w maju i czerwcu 2010 r. ponownie przypomniała mieszkańcom Warszawy o tym, że miasto leży nad Wisłą, a w strefie potencjalnego zagrożenia powodziowego znajduje się ok. 23% jego powierzchni. Warszawa, choć położona w środkowym biegu Wisły, jest narażona na powodzie opadowe powstające w górnej części dorzecza, a także powodzie roztopowe i zatorowe. Wezbrania Wisły w Warszawie na odcinku obejmującym km 509-515 nie są widowiskowe, ponieważ objawiają się tylko zwiększonym poziomem wody i prędkością przepływu. Specyfika przejścia fali powodziowej Wisły przez odcinek miejski wynika z bardzo zwężonego koryta i międzywala nazywanego "gorsetem warszawskim". Jest Rys. 1. Ukształtowanie doliny Wisły w Warszawie i okolicach na podstawie danych SRTM (Shuttle Radar Topography Mission) - dzięki uprzejmości Global Land Cover Facility, University of Maryland to swojego rodzaju dziedzictwo zagospodarowania doliny rzecznej, sięgające XIX w. Trwa jednocześnie dyskusja o renaturyzacji koryta i doliny Wisły w Warszawie, zaliczonych do obszarów objętych programem "Natu[...]

EN

The article presents hydraulic conditions of high water flows in the Warsaw section of Vistula (500-521 km) in the period before embankments construction and river regulation and at present. Using two-dimensional hydrodynamic model, CCHE2D, the authors reconstructed the course of catastrophic floods of 1813 and 1844, commemorated with high level markers. The article discusses the process of the Vistula riverbed formation, resulting from construction of embankments and regulation, as well as changes in the flow intensity curve in the period 1919-1920. The river bottom in the area of the Port Praski water gauge deepened by 205 cm; another such important change took place in the course of the upper branch of the flow curve. The authors present the problem of maintaining the appropriate hydraulic capacity of the present riverbed in the so-called Warsaw corset. They calculated the capacity for Q1% and Q1% flow conditions and for different development of the interembankment zone.

3

Hydrologiczno-techniczne podstawy zabezpieczenia Pruszkowa przed wylewami Utraty

Dąbkowski S. L., Ciepielowski A., Gutry-Korycka M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2004

|

T. 4, z. 2b

303-318

PL

W pracy przedstawiono cechy naturalnego ustroju hydrologicznego (zwłaszcza formowania się wezbrań) Utraty na tle warunków fizycznogeograficznych zlewni. Szczególną uwagę zwrócono na zmiany odpływu w wyniku urbanizacji, spowodowane szybkim odprowadzaniem wód opadowych i roztopowych za pomocą kanalizacji deszczowej oraz odprowadzaniem ścieków sanitarnych, zmniejszających rezerwę pojemności korytowej rzeki. Oba zjawiska przyczyniają się do wzrastającego zagrożenia powodzią doliny rzeki, w wyniku którego dochodzi do zalewania znacznej części Pruszkowa. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości ochrony miasta przed wylewami Utraty za pomocą dwóch suchych zbiorników (polderów). Skuteczność ich działania oceniono na podstawie teoretycznych hydrogramów wezbrania odpowiadającego przepływowi maksymalnemu o prawdopodobieństwie wystąpienia 1%. Planowany zbiornik "Komorów" zmniejszy kulminację wezbrania z 18,9 do 17,1 m³·s-¹ i opóźni jej wystąpienie o 27 godzin. Zbiornik "Malichy", u ujścia Raszynki i Utraty, zredukuje przepływ maksymalny z 28,6 do 20,0 m³·s-¹ i opóźni kulminację o 54 godziny. Koszt budowy zbiorników jest mniejszy od kosztu budowy obwałowań, poszerzenia rzeki lub budowy kanału ulgi wzdłuż biegu Utraty na jej odcinku wylotowym z obszaru miasta.

EN

Features of the natural hydrologic system (particularly formation of floods) of the Utrata are presented in this paper together with physical and geographic conditions of its catchment. Special attention was paid to changes in the outflow associated with urbanisation and resulting in rapid discharge of precipitation and runoff waters through storm sewerage and with the discharge of domestic sewage which decreases volumetric reserve of the river channel. Both phenomena contribute to increasing risk of flood in the river valley resulting in the inundation of large parts of Pruszków. This paper was aimed at presenting how to protect Pruszków from flooding with the use of two dry reservoirs (polders). Their efficiency was estimated from theoretical flood hydrographs of the maximum flow with the 1 % probability of occurrence. Planned reservoir "Komorów" would decrease flood culmination from 18.8 to 17.1 m³·s-¹ and delay its passage by 27 hours. Reservoir "Malichy" at the confluence of the Raszynka to the Utrata would reduce maximum flow from 28.6 to 20.0 m³·s-¹ and delay its culmination by 54 hours. The cost of construction of two reservoirs is lower than that of the embankment construction, river widening or construction of the relief channel along the Utrata at its outlet stretch from the town.

4

Długookresowe tendencje obiegu wody w Kampinoskim Parku Narodowym

Gutry-Korycka M.

Przegląd Geofizyczny

|

2002

|

Z. 3-4

211-223

EN

On the basis of trends analysis concerning river flow, phreatic water states and climate elements, the problem of intensifying water deficit in the Lasica River basin is described. Receiving two scenarios of global climate changes: pessimistic GFDL and moderately optimistic GISS an estimation of effect future changes in air temperature and precipitation on percolation and runoff from the catchment is made. The basin of the Lasica River (a tributary of the Bzura) is one of the lowland regions in Poland that is particularly threatened by water deficits in different seasons and years. This is the result of relatively low annual precipitation, as well as of human activity including deforestration, drainage, intensive abstraction of groundwater and intensive development of agriculture and urban agglomerations. Water deficit can be confirmed hydrologically in long term negative trends of runoff in the Lasica and Utrata River and for phreatic groundwater at several observation points (piezometer and wells). In analysis was made an annual trends for elements of the climate precipitation and air temperature, at the stations representing the lowland Lasica basin. In estimating future changes in elements of water circulation (groundwater, evapotranspiration, retention and runoff) was made of the GFDL and GISS scenarios for global climate change. Negative trends were noted for vertical feeding of groundwater in the cases of both the pessimistic GFDL and the moderately pessimistic GISS scenario. The anticipated unfavourable conditions for the supply and renewability of groundwater coincide with significant changes (reduction) already noted in subsurface storage and the flow of the Lasica River.

5

Prognozowanie ustroju hydrologicznego w różnych skalach geograficznych

Gutry-Korycka M., Soczyńska U.

Przegląd Geofizyczny

|

2000

|

Z. 3-4

239-250

EN

Selection of the proper hydrological model depends on how much we know a priori about catch-ment system internal structure, and what is a purpose of our modeling. Additional very important criterium of the model selection is spatial scale of the examined natural system. The small scale research requires detailed measurements. Gradual increase of the spatial scale results also in a growth of the environment heterogeneity. This demands application of the simpler models with ag-gregated parameters. In the paper have been discussed the results of foreign authors as well as the research projects of Warsaw University, Hydrology Department performed in co-operation with other scientific institutions.