PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available Koncepcja relokacji zasobów dyspozycyjnych na obszarach bilansowych z uwzględnieniem ekosystemów zależnych od wód podziemnych – przykład zlewni Wisłoki
Olesiuk G., Prażak J., Przytuła E., Freiwald P.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2018
|
nr 471, Hydrogeologia, z. 15
127--135
PL
W latach 2013–2019 PIG-PIB podjął się realizacji zadania obejmującego dokumentowanie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych na potrzeby przeprowadzenia bilansów wodnogospodarczych. Jednym z obszarów bilansowych dokumentowanych bezpośrednio przez PIG-PIB jest zlewnia Wisłoki wraz z częścią zlewni Wielopolki, która obejmuje Karpaty fliszowe. Budowa geologiczno-strukturalna zlewni Wisłoki powoduje zróżnicowanie warunków hydrogeologicznych, a największe zasoby wód podziemnych występują w czwartorzędowych osadach dolin rzecznych. Zasoby dyspozycyjne lokowano w nich ze względu na miąższe (jak na warunki karpackie) pakiety utworów dobrze przepuszczalnych. W sytuacji, gdy część zasobów dyspozycyjnych (obliczona metodą hydrologiczną) nie mogła być wykorzystana w danej zlewni bilansowej, z uwagi na przekroczenie dopuszczalnego obniżenia zwierciadła wód podziemnych na obszarach chronionych, zdecydowano się na przesunięcie niewykorzystanych rezerw do rejonów bilansowych położnych w niższych odcinkach rzek, w sposób niekolidujący z ochroną ich przepływów nienaruszalnych.
EN
In 2013–2019, PGI-NRI carries out a project documenting groundwater disposable resources for conducting water-economic balances. Among the balance areas documented directly by the PGI-NRI is the Wisłoka catchment and part of the Wielopolka catchment covering the Flysch Carpathians. The geological and structural structure of the Wisłoka catchment brings about the diversification of hydrogeological conditions, and the largest amounts of groundwater are found in the Quaternary formations of river valleys. Disposable resources were located within them due to the thick (considering the Carpathian conditions) packages of well-permeable sediments. In a situation when part of disposable resources (calculated by the hydrological method) could not be used in a given drainage basin, due to exceeded permissible groundwater table reduction in protected areas, it was decided to transfer unused reserves to balance areas of midwives in lower sections of rivers in a manner that does not interfere with the protection of their minimum acceptable flows.
2
Content available remote Wody lecznicze doliny Popradu – rejon Milika i Andrzejówki
Chowaniec J., Gągulski T., Gorczyca G., Freiwald P., Operacz T.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2015
|
nr 465
185--194
PL
Obszar badań, o łącznej powierzchni ok. 20 km[sup]2[/sup], prawie w całości znajduje się w granicach GZWP nr 438 – Zbiornik warstw Magura (Nowy Sącz), w obrębie Popradzkiego Parku Krajobrazowego, a także na obszarze Natura 2000 – Ostoja Popradzka (PLH 120019). ­Występują tu dwa złoża wód leczniczych – Milik i Andrzejówka, stanowiące jeden system wodonośny, w którym współwystępują wody zwykłe i lecznicze, związane głównie z piaskowcami z Piwnicznej. Na badanym obszarze wyróżnia się wody lecznicze kwaso­węglowe typu: HCO[sub]3[/sub]– Mg–Na–Ca; HCO[sub]3[/sub]– Ca, Fe i szczawy typu HCO[sub]3[/sub]– Na–Mg–Ca; HCO[sub]3[/sub]– Na–Mg; HCO[sub]3[/sub]– Mg–Ca; HCO[sub]3[/sub]– Mg–Ca, Fe; HCO[sub]3[/sub]–Ca–Mg, Fe; HCO[sub]3[/sub]– Ca–Mg i HCO[sub]3[/sub]– Ca, Fe. Obserwuje się tutaj pionową strefowość hydrochemiczną wyrażoną wzrostem stopnia mineralizacji wód wraz z głębokością. Mineralizacja ogólna wyrażona sumą składników stałych wynosi od 1327,0 do 5529,0 mg/dm[sup]3[/sup]. Na podstawie rezultatów dotychczasowych badań izotopowych wód podziemnych Milika i Andrzejówki wstępnie podzielono je na trzy grupy. Do grupy pierwszej zaliczono wody z dominującym udziałem zasilania w okresie klimatu wyraźnie zimniejszego niż klimat współczesny. W drugiej grupie przeważa udział wód zasilanych w okresach holocenu o klimacie takim jak współczesny. W trzeciej grupie dominuje udział wody holoceńskiej zasilanej w okresie nieco cieplejszego klimatu niż klimat współczesny.
EN
The study area (20 km[sup]2[/sup]) is located almost entirely within the boundaries of MGWB No 438, Magura Beds (Nowy Sącz), within the Poprad Landscape Park and partially within the Natura 2000 area – Ostoja Popradzka. There are two deposits of therapeutic ­waters of Milik and Andrzejówka, forming an interconnected aquifer system, in which therapeutic and fresh waters coexist and occur mainly in the Piwniczna sandstones. The study area hosts therapeutic water of HCO[sub]3[/sub]– Mg–Na–Ca; HCO[sub]3[/sub]– Ca, Fe types and carbonated ­water of HCO[sub]3[/sub]– Na–Mg–Ca; HCO[sub]3[/sub]– Na–Mg; HCO[sub]3[/sub]– Mg–Ca; HCO[sub]3[/sub]– Mg–Ca, Fe; HCO[sub]3[/sub]– Ca–Mg, Fe; HCO[sub]3[/sub]– Ca–Mg and HCO[sub]3[/sub]– Ca, Fe types, all containing carbon dioxide. There is a hydrochemical vertical zonation expressed by increasing mineralization with depth. The ­total mineralization (total dissolved solids) ranges from 1,327.0 to 5,529.0 mg/dm[sup]3[/sup]. Based on the results of isotopic studies the Andrzejówka and Milik therapeutic waters have been tentatively categorised into three groups. The first group includes water originating from recharge in much colder climate than the modern one. In the second group the prevalent water is that supplied during various periods of the Holocene under modern-like climate conditions. The third group is dominated by water originating from recharge taking place under Holocene climate conditions slightly warmer than present-day.
3
Content available remote Historia wykorzystania wód leczniczych występujących w rejonie Krosna i perspektywy ich eksploatacji
Freiwald P., Gągulski T.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2015
|
nr 465
203--212
PL
Od końca XIX w. w rejonie Krosna wykonano wiele odwiertów, w których oprócz węglowodorów stwierdzono obecność wód mineralnych o składzie chemicznym charakterystycznym dla wód występujących w sąsiedztwie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Tuż po II wojnie światowej powstała idea wykorzystania tych wód w celach balneologicznych i przemysłowych. Najbardziej zaawansowane badania prowadzono w obrębie antykliny Potoka, w północnej części Krosna. Wody mineralne towarzyszące złożom ropy naftowej i gazu ziemnego występują najczęściej w obrębie dwóch poziomów piaskowca ciężkowickiego (I i II). Ich mineralizacja jest zróżnicowana i waha się od kilkuset do ponad 40 g/dm3. Przedmiotem eksploatacji były wody podziemne nawiercone w otworach Mac Allan 11 i Mac Allan 4. Woda z otworu Mac Allan 11 była wykorzystywana na początku lat 60. XX w. do produkcji soli jodkwo-bromkowej. W latach 1960–1962 okresowo produkowano i rozprowadzano wodę mineralną „Makalanka” (wcześniejsza nazwa – „Krośnianka 4”), którą eksploatowano z otworu Mac Allan 4. Obszarami perspektywicznymi dla uzyskania wód leczniczych w rejonie Krosna są zlokalizowane w jego północnej części tereny dawnych kopalń bituminów – Turaszówka i Krościenko. Na obszarze Kopalni Turaszówka wody podziemne stwierdzono praktycznie we wszystkich wydzieleniach litostratygraficznych, jednak najbardziej są rozpowszechnione w obrębie dwóch poziomów piaskowca ciężkowickiego (I i II). Najlepiej rozpoznane wody podziemne znajdują się na polu Mac Allan (Kopalnia Krościenko). Jest to obszar potencjalnie najbardziej korzystny do poszukiwań i eksploatacji wód leczniczych.
EN
Since the end of the 19th century, many boreholes have been drilled in the Krosno area, in which beside hydrocarbons also mineral water was detected. The chemistry of the mineral water is influenced by the proximity to petroleum and natural gas deposits. Shortly after the Second World War, an idea was created about the use of these waters for balneological and industrial purposes. The most advanced studies on mineral waters were conducted within the Potok Anticline, in the northern part of Krosno. Mineral waters associated with petroleum and natural gas deposits occur most frequently within the first and second Ciężkowice sandstone. Their mineralization is variable and ranges from a few hundred mg/dm3 to more than 40 g/dm3. The water is extracted by the Mac Allan 11 and Mac Allan 4 wells. Water from the Mac Allan 11 well was used for the production of iodine bromine salt in the early 1960s. In the years 1960–1962, the “Makalanka” mineral water, previously under the name “Krośnianka 4”, was periodically produced and distributed from the Mac Allan 4 well. Prospective areas for therapeutic water in the Krosno region are located in the northern part of the town in the former bitumen mines Turaszówka and Krościenko. In the Turaszówka Mine area, groundwater has been found virtually in all lithostratigraphic units, but it is the most common in the first and second Ciężkowice sandstones beds. The groundwater is best recognized in the Mac Allan field (Krośnianka Mine). This area is potentially the most advantageous for exploration and exploitation of therapeutic waters.
4
Content available Specyfika sieci monitorujących wody podziemne na obszarze Karpat
Freiwald P., Owsiak P., Witek K.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2013
|
nr 456 Hydrogeologia z. 14/1
139--144
PL
Sieć obserwacyjno-badawcza wód podziemnych na obszarze Karpat jest prowadzona przez Oddział Karpacki Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego od 1989 r. Monitoringowi podlegają wahania zwierciadeł wód podziemnych w otworach hydrogeologicznych, studniach kopanych i wydajności źródeł oraz stan chemiczny wód podziemnych. Obecnie (2013 r.), w ramach państwowej służby hydrogeologicznej, obserwacje są prowadzone w 86 punktach badawczych, z czego 48 stanowią studnie wiercone, 34 źródła i 4 studnie kopane. Do specyfiki obszarów górskich, w szczególności Karpat, należy duża gęstość występowania źródeł (nawet powyżej 10 na km2). Ich udział w sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych stanowi 39% wszystkich punktów obserwacyjnych. Wydajność źródeł jest bardzo zmienna i uwarunkowana ich pozycją morfologiczną, litologią warstwy wodonośnej i tektoniką górotworu. Na obszarze Karpat w wielu punktach obserwacyjnych wyraźnie zaznaczają się wieloletnie (około 20 lat), cykliczne zmiany wydajności źródeł i wahań zwierciadła wód podziemnych.
EN
Observation and research network of groundwater in the Carpathian area is carried out by the Carpathian Branch of the Polish Geological Institute – National Research Institute since 1989. The subjects of the monitoring are dynamics and chemical status of groundwater. The Polish Hydrogeological Survey presently (2013) keeps observations in 86 studied points. Among them 48 are drilled wells, 34 springs, and 4 dug wells. High density of spring occurrence is a characteristic feature of mountain areas, particularly for the Carpathians, where even more than 10 springs per km2 are noted. They constitute 39% of all observation points of the groundwater observation and research network. The spring discharge is very variable and depends on the morphological position of the spring, aquifer lithology, and tectonics of the orogen. In the Carpathian region in many observation points long-term (ca. 20 years) cyclic changes in spring discharges and fluctuations of the groundwater table are clearly visible.
5
Content available Możliwość opracowania atlasu hydrogeoróżnorodności strefy przygranicznej Polski i Ukrainy na przykładzie „Atlasu hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego”
Chowaniec J., Freiwald P., Operacz T.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 449
55--63
PL
W artykule przedstawiono różnorodność wód podziemnych w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy. Na szczególną uwagę zasługują szczawy zwykłe i wody kwasowęglowe występujące w pasie przygranicznym zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej. Wody te są wykorzystywane głównie w lecznictwie uzdrowiskowym i rozlewnictwie. W artykule przedstawiono możliwości opracowania atlasu hydrogeoróżnorodności strefy przygranicznej na przykładzie opracowanego już „Atlasu hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego”.
EN
The article presents a diversity of groundwater in the border area of Poland and Ukraine. Of special interest are the regular carbonated and carbon dioxide-containing waters occurring in the border zone on both the Polish and Ukrainian sides. These waters are mainly used for medical purposes in spas and for bottling. The article presents the possibility of developing an atlas of hydrogeodiversity of the border zone similarly to the already published “Atlas of Hydrogeodiversity of the Małopolska Province”.
6
Content available remote Wpływ budowy geologicznej na parametry pęcznienia gruntów ilastych na przykładzie terenów osuwiskowych w rejonie budowanego zbiornika wodnego w Świnnej Porębie na rzece Skawie
Gaszyńska-Freiwald G., Freiwald P.
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne
|
2009
|
Nr 88, z. 144
45-60
PL
Iłołupki pochodzące z rejonu budowanego zbiornika wodnego w Świnnej Porębie należy zaliczyć do gruntów ekspansywnych. Pęcznienie osłabia ich parametry wytrzymałościowe. Zjawisko to ma znaczenie przy powstawaniu awarii budowlanych, osłabia stateczność zboczy i wpływa na powstawanie ruchów osuwiskowych. Podczas badań pęcznienia zauważono wpływ kąta nachylenia lamin iłołupków na wielkość tego parametru, co potwierdziły wyniki badań.
EN
Clay-slates from area of Świnna Poręba water reservoir which is under construction are swelling soils. The swelling weaken strength properties. This phenomenon is important during start the break of building, weaken stability of slope and make landslides carriage. During swell investigation observed that pitch of laminae had influence on swelling size.
7
Content available remote Występowanie, geneza, wiek i zagrożenia antropogeniczne wód leczniczych w województwie małopolskim
Chowaniec J., Freiwald P., Operacz T., Porwisz B., Witek K., Zuber A.
Gaz, Woda i Technika Sanitarna
|
2009
|
Nr 9
16-18
8
Wpływ eksploatacji górnictwa siarki na chemizm wód podziemnych i powierzchniowych w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy
Chowaniec J., Freiwald P., Witek K.
Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska
|
2008
|
z. 285
67-75
PL
W artykule przedstawiono analizę głównych parametrów fizykochemicznych wód powierzchniowych i podziemnych w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy. W rejonie tym, do końca XX. wieku, eksploatowane były złoża siarki rodzimej (po stronie polskiej złoże "Basznia", po stronie ukraińskiej złoża "Jazów" i "Niemirów"). Przeanalizowano wyniki badań fizykochemicznych próbek wód powierzchniowych i podziemnych. W wodach powierzchniowych stwierdzono podwyższone zawartości jonów SO4, NH4, Fe, Mn, natomiast w wodach podziemnych jonów SO4, NO3, NH4, Cl, Mn.
EN
Hydrogeological conditions regarding physical and chemical parameters of the surface and groundwaters in the Polish - Ukrainian transboundary belt are presented. In this area, native sulphur deposits ("Basznia" in Poland, and "Jazów" and "Niemirów" in Ukraine) were explored till the end of the XX century. In the surface water samples increased amount of S04, NH4, Fe, and Mn ions were noted, while in those of groundwater, levels of S04, N03, NH4, CI, and Mn ions increased.
9
Content available remote Zwykłe wody podziemne w zachodniej części polskich Karpat fliszowych
Chowaniec J., Freiwald P., Patorski R., Witek K.
Gaz, Woda i Technika Sanitarna
|
2006
|
Nr 11
14-17
EN
This paper presents the importance of spring areas of the Flysch Carpathians for the management of groundwater resources. Quaternary, Palaeogene, Palaeogene-Cretaceous and Cretaceous groundwater reservoirs have been characterised. Based on the performed studies It is evidenced that the Quaternary groundwater reservoirs of the upper Vistula, Biala, Sola and Skawa rivers. With regards to water quality, the aquifers of theflysch rocks comprising sandstone-shale series of the Godula, Magura, Istebna and Krosno beds are the most excellent.
10
Content available remote Możliwości awaryjnego zaopatrzenia aglomeracji Rzeszowa w wody podziemne w warunkach wystąpienia zdarzeń ekstremalnych
Chowaniec J., Freiwald P., Patorski R., Witek K.
Gaz, Woda i Technika Sanitarna
|
2006
|
Nr 11
11-13
EN
This article presents the state of supply inhabitants of Rzeszów agglomeration in drinking water. The possibilities of supply the population in underground water under circumstances of extreme occurrence have also been analyzed. Aquifers were characterized in regards of the quantity and quality of water and the most perspective areas for hydro-geological boreholes in Rzeszów s agglomeration were also indicated.
11
Content available remote Środowisko wodne w rejonie nieczynnej kopalni siarki "Basznia" w powiecie Lubaczowskim
Freiwald P., Patorski R., Witek K.
Technika Poszukiwań Geologicznych
|
2004
|
R. 43, nr 5-6
41-50
PL
W artykule przedstawiono zarys budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych w rejonie złoża siarki rodzimej „Basznia”. Omówiono wpływ nieczynnego zakładu górniczego na stan środowiska naturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wodno-gruntowego. Scharakteryzowano chemizm wód pięter trzeciorzędowego i czwartorzędowego jako tych, których wody najbardziej narażone są zmianę składu chemicznego wskutek prowadzonej eksploatacji siarki rodzimej metodą otworową. Omówiono stan infrastruktury kopalni i stopień rekultywacji rejonów po zakończeniu eksploatacji, a także określono potencjalne ogniska zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych.
EN
The paper presents the overview of geology and hydrogeological conditions in the region of native sulphur deposit called “Basznia”. An impact of an abandoned mine on the natural environment, with particular emphasis on the influence on groundwater-soil conditions, has been discussed. The Tertiary and Quaternary aquifers, whose waters seem to be most prone to the changes in chemical composition due to sulphur exploitation by borehole method, have been characterized. The mine infrastructure and reclamation of the region after exploitation has been finished as well as potential sources of surface and ground water pollution are discussed.
12
Content available remote Aspekty ochrony środowiska przyrodniczego związane z likwidacją górnictwa siarki w Polsce
Freiwald P., Szlugaj J.
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
|
2003
|
T. 19, z. 3
69-89
PL
W pracy przedstawiono zarys rozwoju produkcji siarki elementarnej w Polsce w latach 1970-2002 na tle ogólnej sytuacji międzynarodowej. Zaprezentowano potencjalne przyczyny upadku górnictwa siarki. Dokonano analizy oddziaływania na środowisko przemysłu wydobywczego oraz zaprezentowano aktualny stan prac nad likwidacją kopalń i rekultywacją terenów pogórniczych.
EN
The paper presents outline of development of elementar sulfur production in Poland in the period of 1970-2002 regarding the international markets condition. The description of potential reasons of sulfur mining decline has been given. Environmental impact assessment of sulfur mining has been given as well present state of mines liquidation and land reclamation of post-mining areas.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.