Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Dewońska seria węglanowa w otworze wiertniczym Trojanowice 2

Tomaś A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2014

|

nr 459

167--168

PL

Dewońską serię węglanową badano w otworze wiertniczym Trojanowice 2, usytuowanym na północny zachód od Krakowa. Jest ona reprezentowana przez dolomity, z nielicznymi poziomami brekcji śródwarstwowych i warstwę wapienia mikrytowego. Dolomity zawierają ślady pierwotnych struktur, ziarn (bioklasty, peloidy, intraklasty, ooidy) oraz relikty substancji mikrytowej. Powstały one w wyniku wczesnej dolomityzacji wapieni mikrytowych, które osadzały się w płytkim, spokojnym, prawdopodobnie izolowanym środowisku morskim. Serię dolomitową z otworu Trojanowice 2 zaliczono do eiflu–żywetu dolnego na podstawie podobieństwa do dolomitów występujących w innych otworach w masywach górnośląskim i małopolskim.

EN

The Devonian carbonate succession was examined in the Trojanowice 2 borehole located northwest of Kraków. It is represented by dolomites with infrequent intrastratal breccias and a micrite limestone layer. The dolomites contain traces of primary structures, grains (bioclasts, peloids, intraclasts and ooids) and relics of micritic matter. They formed as a result of early dolomitization of micrite limestones deposited in a shallow, quiescent and probably isolated marine environment. The dolomite succession from the Trojanowice 2 borehole has been assigned to the Eifelian–Lower Givetian based on the similarity to the dolomites known from other boreholes in the Upper Silesian and Małopolska blocks.

2

The tectonic setting and origin of the Smilno tectonic window (Eastern Slovakia)

Ryłko W., Tomaś A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 449

185--193

EN

The Smilno tectonic window is located in eastern Slovakia between Smilno in the west and Nižný Mirošov in the east. Geologically, the Smilno tectonic window occurs in the Magura Unit, within the Racza Subunit. In this area, deposits of the Grybów and Dukla units crop out from under the Magura Unit rocks and occur at the surface. The Dukla Unit section is represented by the Submenilite Formation occurring in the northern part of the window. The upper Grybów Unit is represented by the Menilite Formation and the Krosno Beds. The Smilno window developed as a result of a multi-stage formation of flysch masses in this region. In the earliest stage, flysch masses were displaced over the Makovice Ridge from the south into the graben. The graben was filled mostly with deposits of the Silesian and Dukla units, overlain by the Grybów and Magura units. In the next stage, there was a restructuring of the Makovice Ridge, which extended into the overlying deposits of the Silesian and Dukla units. During the later stage, tectonic deformation spread out into the Grybów and Magura units. Not only discontinuous tectonic deformation, but also the beginnings of folding processes, developed as a result of SW-oriented stress, is observed within them. In the next stage, the SW-oriented stress plays a significant role. It resulted in a shift of the Grybów and Magura units and the top part of the Dukla Unit in relation to the Dukla and Silesian units. The last stage included primarily a shortening and thrusting of the Grybów and Magura units and the top portion of the Dukla Unit. Due to this process, the Magura Unit broke up, and the Grybów and Dukla units, today present in the Smilno window, pierced up to the surface along discontinuity planes. In each case described, the occurrence of a tectonic window within flysch deposits was associated with the presence of a resisting element in the consolidated basement of the Carpathians to the south of the window zone; in the case of the Smilno window, it was the Makovice Ridge.

PL

Tektoniczne okno Smilna położone jest na obszarze wschodniej Słowacji, w obrębie jednostki magurskiej. W obrębie okna Smilna mamy do czynienia z profilami dwóch jednostek, jednostki dukielskiej i jednostki grybowskiej. Okno Smilna uformowało się w rowie podłoża pomiędzy grzbietem makowickim na południu a regionalnym skłonem podłoża na północy. Powstało ono w wyniku wieloetapowego formowania się mas fliszowych. W każdym opisanym przypadku pojawienie się okna tektonicznego w obrębie mas fliszowych związane było z wystąpieniem elementu oporowego w skonsolidowanym podłożu Karpat na południe od strefy okiennej. Element ten był przeszkodą dla ruchu mas fliszowych ku północy, wyhamowywał go i w wyniku tego powstawała składowa pionowa sił powodująca wypiętrzenie mas fliszowych z głębi na powierzchnię. W przypadku okna Smilna był to grzbiet makowicki.

3

Perspektywiczne kompleksy do składowania CO2 w podłożu Karpat zewnętrznych i zapadliska przedkarpackiego pomiędzy Krakowem a Rzeszowem

Chowaniec J., Buła Z., Habryn R., Ryłko W., Tomaś A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 448 (1)

57--70

PL

W artykule przedstawiono analizę możliwości składowania dwutlenku węgla na obszarze obejmującym strefę Karpat zewnętrznych i zapadlisko przedkarpackie na obszarze między Krakowem a Rzeszowem. W wyniku przeprowadzonej analizy budowy geologicznej za potencjalne skały zbiornikowe do składowania CO2 uznano występujące na tym obszarze: gruboklastyczne utwory kambru dolnego, węglanowe osady dewonu środkowego i górnego oraz karbonu dolnego, a także permsko-triasowe i środkowojurajskie piaskowce i zlepieńce. Uwzględniając ogólnie przyjęte kryteria przy typowaniu struktur i formacji do geologicznego składowania CO2, wyróżniono cztery rejony występowania skał zbiornikowych. Podobszar A — zbiornik Wadowice–Myślenice o powierzchni około 850 km2, w którym jako potencjalny zbiornik do składowania CO2 wytypowano kompleks dolnokambryjskich skał piaskowcowo-zlepieńcowych. Podobszar B — zbiornik Gdów o powierzchni 765,5 km2, skałę zbiornikową stanowią tu piaskowce i zlepieńce permo-triasu i jury środkowej. Podobszar C — zbiornik Niepołomice o powierzchni 268,9 km2, skałę zbiornikową stanowią dewońskie wapienie i dolomity. Podobszar D — zbiornik Grobla. Obszar proponowanego zbiornika obejmuje 422,4 km2, skałę zbiornikową stanowią dewońsko-dolnokarbońskie wapienie i dolomity. Poziom uszczelniający dla skał zbiornikowych w wymienionych rejonach stanowią utwory mioceńskie zapadliska przedkarpackiego, tworzące na analizowanym obszarze zwartą pokrywę, o zróżnicowanej miąższości przekraczającej 100 m. W części południowej obszaru na te utwory są nasunięte jednostki fliszowe Karpat.

EN

The paper deals with the possibility of carbon dioxide storage in the Outer Carpathians and the Carpathian Foredeep between Kraków and Rzeszów. The analysis of the geological structure has revealed the following potential reservoir rocks for CO2 storage: coarse-clastic Cambrian rocks, Middle and Upper Devonian and Lower Carboniferous carbonates, and Permian-Triassic and Middle Jurassic sandstones and conglomerates. Four sub-areas of reservoir rocks have been indicated for the geological storage of CO2: (1) Sub-area A – the Wadowice–Myślenice reservoir with a surface area of about 850 km2 as a potential reservoir for CO2 represented by a Lower Cambrian sandstone-conglomerate rock complex; (2) Sub-area B – the Gdów reservoir with a surface area of 765.5 km2, where the reservoir rocks are Permian-Triassic and Middle Jurassic sandstones and conglomerates; (3) Sub-area C – the Niepołomice reservoir with a surface area of 268.9 km2, with the reservoir rocks composed by Devonian carbonates and dolomites; (4) Sub-area D – the Grobla reservoir with a surface area of 422.4 km2, represented by Devonian–Lower Carboniferous carbonates and dolomites. The cap rocks for the reservoir rocks in these areas are the Miocene formations of the Carpathian Foredeep, forming a compact cover with a variable thickness exceeding 100 m. In the southern part of the area, these formations are overthrust by the Flysch formations of the Outer Carpathians.

4

Kompleks węglanowy - źródło kamieni łamanych i blocznych w rejonie Dębnika k.Krzeszowic (wschodnie obrzeżenie GZW)

Tomaś A., Tomaś A., Zdanowski A.

Przegląd Górniczy

|

2011

|

T. 67, nr 3-4

84-89

PL

W obszarze zawartym między miejscowościami: Dębnik, Racławice, Szklary i Dubie w rejonie Krzeszowic i Jerzmanowic już w połowie XV wieku rozpoczęto eksploatację wapieni dewońskich i karbońskich. Początkowo były one wykorzystywane jako kamień budowlany, a po oszlifowaniu jako kamień ozdobny. Wartość ozdobną wapieni wykorzystali budowniczowie wielu obiektów sakralnych głównie w Krakowie, ale także w okolicach Krakowa i Częstochowie. W latach 70. ubiegłego wieku przeprowadzono inwentaryzację 32 kamieniołomów. Zebrany materiał skalny został opracowany pod względem mikrofaunistycznym w płytkach cienkich. Występujące w wapieniach struktury biogeniczne decydują o ozdobnych walorach tych skał węglanowych. Zespół mikroorganizmów wskazuje na późnodewoński i wczesnokarboński wiek tych osadów. Aktualnie skały te są eksploatowane w kilku miejscach, a urobek wykorzystywany jako kamienie łamane i bloczne, m.in. do produkcji betonów, mas bitumicznych, budowli drogowych, kolejowych, a najdrobniejsze frakcje mogą być stosowane jako wapniowo- magnezowe nawozy mineralne.

EN

In the area comprised between the localities: Dębnik, Racławice, Szklary, and Dubie in the region of Krzeszowice and Jerzmanowice already in the half of the 15th century exploitation of Devonian and Carboniferous limestones was started. Initially they were used as building stones, and after polishing as decorative stones. Of the decorative value of limestones took advantage the builders of many sacral objects, mainly in Cracow, but also in the neighbourhood of Cracow and Częstochowa. In the seventies of the past century inventorying of 32 quarries was carried out. The collected rock material was elaborated in the microfaunistic respect in thin plates. The biogenic structures occurring in the limestones decide about the decorative advantages of these carbonate rocks. The complex of microorganisms indicates the Late Devonian and Early Carboniferous period age of these deposits. Currently these rocks are exploited in several places and the mined rock is used as broken and block stones, among others for the production of concretes and bituminous masses, for road and railway structures, and the finest fractions can be used as calcium-magnesium mineral fertilizers.

5

Skonsolidowane podłoże regionu krakowskiego w świetle badań magnetotellurycznych – główne rysy tektoniczne

Ryłko W., Tomaś A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 443

81--94

PL

W artykule przedstawiono główne rysy tektoniczne skonsolidowanego podłoża regionu krakowskiego. Autorzy do interpretacji wykorzystali osiem profili magnetotellurycznych, na których widoczne są ciała o zróżnicowanej, zazwyczaj dużej oporności, występujące na ogół na głębokościach większych niż 5 km. Ciała te powiązano z krami skonsolidowanego podłoża bloku górnośląskiego. Wyróżniono kry: Čadcy, cieszyńską, górnośląską oraz Rzeszotar. Kry te są rozdzielone rozłamami i strefami nieciągłości różnego wieku i o różnym stopniu znaczenia. Najprawdopodobniej rozłamy swoje najstarsze założenia mają w neoproterozoiku. Były one aktywne również w kilku młodszych cyklach orogenicznych, do alpejskiego włącznie.

EN

The study deals with the main tectonic features of consolidated basement in Kraków region. The authors used eight magnetotelluric profiles for the interpretation. The rock bodies of differentiated, usually high resistance, visible in the magnetotelluric profiles and occurring deeper than 5 km, were linked to the consolidated basement blocks of the Upper Silesian Block. Starting from the southeast the following blocks were identified: the Čadca and Cieszyn blocks, the Upper Silesian Block which encloses the former ones from the north and east, and finally the easternmost Rzeszotary Block. These slabs are separated by faults and discontinuity zones differing as to their significance and age. The dislocations likely developed on pre-existing Neoproterozoic faults. They were also subsequently active during a number of youngre orogenic cycles, including the Alpine one.

6

Stratygrafia otwornicowa dolnokarbońskich wapieni allodapicznych w północno-wschodnim obrzeżeniu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (Bolesław-1, Sosnowiec IG-1)

Paszkowski M., Tomaś A.

Nafta-Gaz

|

2006

|

R. 62, nr 9

430-440

PL

W zróżnicowanym litofacjalnie profilu podfliszowej części karbonu dolnego, z wierceń Bolesław-1 i Sosnowiec IG-1 (północno-wschodnie obrzeżenie Górnośląskiego Zagłębia Węglowego), znaczny udział mają wapienie allodapiczne. Materiał ziarnisty wapieni pochodzący z bloku Krakowa, segmentu morawsko-małopolskiej platformy węglanowej, został zdeponowany w głębszych obszarach basenu. Wapienie detrytyczne z obu wierceń mają podobny charakter mikrofacjalny i obejmują kilka wspólnych poziomów otwornicowych. Dokumentują one obecność: niższej części famenu górnego (poziom Quasiendothyra communis-Q. regularis), turneju (poziomy: otwornic jednokomorowych, Chernyshinella glomiformis, Tournayella-Paraendothyra, Eotextularia diversa-Tetrataxis), wizenu niższego (poziom Eoparastaffella simplex) oraz wizenu najwyższego (poziom Neoarchaediscus).

EN

The allodapic limestones from the Bolesław-1 and Sosnowiec IG-1 boreholes (north-eastern border of the Upper Silesian Coal Basin) make up the considerable part among the litofacially variable preflysch Lower Carboniferous deposits. Detritial material of the limestones originated from the Kraków block - of the segment of the Moravo-Malopolska carbonate platform was deposited in the deeper parts of the basin. The detritial limestones demonstrate the great microfacial similarities and consist of the several common foraminiferal zones in the both boreholes. They evidence the presence: lower part of the Upper Famennian (Quasiendothyra communis-Q. regularis zone), the Tournaisian (unilocular foraminifers zone, Chernyshinella glomiformis zone, Tournayella-Paraendothyra zone, Eotextularia diversa-Tetrataxis zone), Lower Visean (Uralodiscus rotundus-Eoparastaffella simplex zone) and Uppermost Visean (Neoarchaediscus zone).

7

Kształt powierzchni nasunięcia karpackiego i jego związki z tektoniką podkarpackiego podłoża skonsolidowanego

Tomaś A.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 2

159--162

PL

W pracy przedstawiono analizę morfologii powierzchni nasunięcia karpackiego oraz jej związek z kształtem podłoża skonsolidowanego Karpat uformowanego w trakcie neogeńskiej przebudowy obszaru południowo-wschodniej Polski. Powierzchnię nasunięcia aproksymowano różnymi metodami przy wykorzystaniu programu Surfer. Wykorzystano metodę krigingu liniowego oraz funkcji promieniowych. Uzyskany metodą krigingu liniowego obraz powierzchni nasunięcia nie odbiega od obrazu uzyskanego wcześniej przez Wdowiarza (1976), czy Oszczypkę i Tomasia (1985). Wykonana analiza odchyłek wartości krigingu liniowego od wartości rzeczywistych głębokości powierzchni nasunięcia oraz jej aproksymacja multikwadratową funkcją promieniową pozwoliły wysnuć wniosek o niejednorodności tej powierzchni. W efekcie wykonanych analiz stwierdzono, że ze względu na stopień regularności powierzchnia ta rozdziela się na trzy sektory. Sektor zachodni zawierający się pomiędzy zachodnią granicą państwa i linią dyslokacyjną A-A, gdzie ona jest najbardziej zaburzona, sektor centralny zawarty pomiędzy liniami dyslokacyjnymi A-A i B-B, gdzie powierzchnia ta cechuje się średnią nieregularnością, oraz sektor wschodni pomiędzy linią B-B i wschodnią granicą państwa o najbardziej regularnej powierzchni nasunięcia. Widoczna jest wyraźna korelacja stopnia nieregularności z miąższością utworów fliszowych, a także co jest szczególnie istotne ze zmiennością tektoniczną skonsolidowanego podłoża Karpat. Powierzchnia ta formowała się wraz z neogeńską przebudową skonsolidowanego podłoża. Były to procesy prawie równowiekowe, proces formowania się powierzchni nasunięcia mógł być tylko niewiele późniejszy od procesu przebudowy podłoża skonsolidowanego Karpat.

EN

Present paper am analysis of the morphology of the Carpathian overthrust surface and its connection with the form of the Carpathian consolidated basement, formed during the Neogene reconstruction of the south-eastern Poland. Various methods, using Surfer software, were applied to the overthrust surface approximation. Among them the method ofkriging linear and radial basic functions. The picture of the overthrust surface established by the method ofkriging does not differ from these obtained established by Wdowiarz (1976), Oszczypko and Tomaś (1985). The analysis of the differences between the value ofkriging and the value of actual depths of the overthrust surface and its approximation done by multiquadric radial basic function suggest that this surface is not homogeneous. These analyses have proved that, considering the degree of regularity of the surface, three zones may be distinguished. The first zone, with the lowest level of regularity, is situated between western border of Poland and a dislocation zone A-A, the second, of intermediary regularity, between dislocation zones A-A and B-B, and the most regular zone between zone B-B and the eastern border of Poland. There is an evident correlation between degree of regularity and the thickness offlych sediments, and what 's more, between the degree of regularity and the tectonic variability of the Carpathian consolidated basement. That surface had been formed during the Neogene reconstruction of the consolidated basement. These two processes were almost simultaneous, the formation of the overthrust surface had began shortly after the of reconstruction of the Carpathian consolidated basement.

8

Tektonika skonsolidowanego Podłoża Karpat w świetle badań magnetotellurycznych

Ryłko W., Tomaś A.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2001

|

R. 4, Nr 12 (44)

9-13

9

Stratygrafia dewońsko-karbońskiej serii węglanowej w rejonie Rajbrotu i Tarnawy

Matyja H., Tomaś A., Lipiec M., Turnau E.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

T. 174

33--60

PL

Zintegrowane badania biostratygraficzne, polegające na równoczesnym badaniu tych samych profilów przy pomocy konodontów, otwornic i palinomorf, aczkolwiek nie dały w pełni satysfakcjonujących wyników, pozwoliły na datowanie granic jednostek litostratygraficznych wyróżnionych przez Narkiewicza (2001), na dość wiarygodną wzajemną korelację profilów, przynajmniej na poziomie chronostratygraficznym, na oszacowanie rozmiaru lokalnych luk erozyjnych, a w przyszłości stać się mogą podstawą do szerszych korelacji na skalę regionalną. Początek sedymentacji węglanowych osadów dewońskich przypada w analizowanym obszarze na przełom wczesnego i środkowego dewonu, na pogranicze emsu i eiflu. W obrębie serii węglanowej stwierdzono obecność niewielkiej miąższości osadów środkowego dewonu, prawdopodobnie franu (jego obecności można się jedynie domyślać na podstawie położenia w profilach, brak jest natomiast, jak na razie, datowań biostratygraficznych), relatywnie dużej miąższości datowanych osadów famenu oraz turneju i wizenu: hastaru i iworu, prawdopodobnie również czadu i arundu, a także dobrze datowanego holkeru. Granica między dewonem a karbonem przebiega w obrębie jednej jednostki litostratygraficznej, kompleksu wapieni gruzłowych i ziarnistych, ale jej natura — ciągłość sedymentacji między dewonem a karbonem z objawami spłycenia, jak to ma miejsce w części profilów na świecie, czy też luka erozyjna — pozostaje nadal nieznana. Sedymentacja osadów węglanowych karbonu trwała w badanym obszarze od końca emsu lub początku eiflu aż do wizenu, co najmniej po holker, natomiast sedymentacja osadów klastycznych rozpoczęła się być może już w asbie, a na pewno w namurze, prawdopodobnie w arnsbergu—w dobie triangulus-knoxi (TK), jak wynika z badań Trzepierczyńskiej (2001). Obserwowana luka o tektoniczno-erozyjnym charakterze obejmuje więc późny wizen, asb i brigant. W żadnym z badanych trzech profilów nie znaleziono osadów tego wieku, natomiast w najwyższych partiach serii węglanowej w profilu Tarnawa 1, wydatowanych na podstawie otwornic jako wyższy turnej — iwor, zona Tournayella (Cf2), znalezione zostały w odwróconym porządku stratygraficznym, w niewielkim stopniu wymieszane, zespoły miospor identyfikujące wspomniane brakujące piętra najwyższej części wizenu, niżej miospory dolnej części brigantu (zona VF), wyżej asbu (zony TC i NM). W dolnych partiach osadów klastycznych w profilu Tarnawa 1, datowanych jako namur (prawdopodobnie arnsberg), notowane są również liczne i zróżnicowane taksonomicznie miospory, reprezentujące poziomy TC i NM asbu oraz poziom VF brigantu. Taki zapis stratygraficzny na pograniczu serii węglanowej i klastycznej w profilu Tarnawa 1 sugeruje dość skomplikowany scenariusz procesów i zdarzeń geologicznych, jakie mogły mieć miejsce w tym niewielkim obszarze pod koniec wizenu i na początku namuru: (1) depozycję osadów węglanowych prawdopodobnie aż po holker; (2) śródwizeński epizod tektoniczno-erozyjny, w wyniku którego usuwane mogły być węglanowe osady holkeru, arundu, czadu i części iworu; (3) prawdopodobnie depozycję niewielkiej miąższości klastycznych osadów asbu, brigantu i pendleju; (4) późnowizeński epizod tektoniczno-erozyjny, w wyniku którego usuwane być mogły sukcesywnie klastyczne osady pendleju, brigantu i asbu i (5)uruchomienie sedymentacji w namurze - prawdopodobnie w Arnsbergu.

EN

The subdivision in lithostratigraphical units presently used (Narkiewicz 2001) is schematically shown on Figure 4. Biostratigraphy of the Devonian and Carboniferous in the Tarnawa-Rajbrot area has been established using conodonts and foraminifers and palynomorphs. The three microfossil groups used in conjunction can facilitate better precision in dating and correlating of sequences. Unfortunately, for most of the Devonian and Lower Carboniferous limestone succession, the miospores recovered tend to be too much oxidized and poorly preserved to be useful. They are routinely used in the siliciclastic part of the sequence. Unfortunately, the biostratigraphic evidence is too much incomplete to firmly establish the boundary between the lithostratigraphic units as well as between the Devonian and Carboniferous successions (see Figure 4). Marly dolostones and limestones with bioturbations (DWMB) spans the Middle Devonian, limestones, dolomicrites and dolosparites (WDD) include part of the Middle Devonian, probably Frasnian and part of the Famennian. Nodular and grained limestones unit (WGZ) include the uppermost part of Famennian and part of the Tournaisian (up to the isosticha-Upper crenulata conodont Zone). The Devonian-Carboniferous boundary runs within this lithostratigraphic units but its nature remains unknown. Marly horizon (PM) spans the uppermost isosticha-Upper crenulata-Lower typicus conodont zones (Tournaisian - Ivorian), grained limestones (WZ) include upper part of the Tournaisian (Ivorian to Arundian), and upper limestones and marls unit (WGM) belong to the Viséan (Holkerian, Cf5 foraminifer Zone). Using the integrated results of conodont, foraminifer and palinomorph studies it is possible to conclude that the limestone succession spans the Middle and Upper Devonian, Tournaisian and much of the Viséan, up to the Holkerian. The siliciclastic sedimentation starts certainly at the begining of the Namurian (see Trzepierczyńska, 2001), maybe earlier (during the ?Asbian). There is a significant hiatus at the erosional boundary between the carbonate and clastic sequences which may span the late Asbian and Brigantian. Deposits of this age have been found in none of the three borehole sections. The uppermost t parts of the carbonate series of the Tarnawa 1 borehole, dated by foraminifers as the Upper Tournaisian Ivorian, Tournayella Zone, yielded miospore assemblages, which point to the above-mentioned missing stages of the uppermost Viséan, but occurring in a reverse stratigraphic order (lower in the sections younger miospores of the Brigantian VF zone, above in the section older miospores of the Asbian TC and NM zones). In the lower parts of the clastic sequence of the Tarnawa 1 borehole, dated as the Namurian (probably Arnsbergian), abundant and taxonomically diverse miospores representing the Asbian TC and NM, as well as Brigantian VF Zone, were also found. Such a stratigraphic record of the carbonate/clastic transition zone from the Tarnawa 1 borehole section suggests a fairly complicated succession of events, that may have taken place over this small area at the end of Viséan and beginning of the Namurian: (1) carbonate sedimentation, probably until the Holkerian (by analogy to the Rajbrot 2 borehole section); (2) Mid-Viséantectonic-erosional event that may have caused the removal of the Holkerian, Arundian, Chadian and a part of Ivorian deposits; (3) probable deposition of small thickness Asbian, Brigantian and Pendleian clastics; (4) Late-Viséan tectonic-erosional event which might have resulted in the removal of Pendleian, Brigantian and Asbian clastics; (5) renewal of deposition in the Namurian, probably Arnsbergian. Ivorian to Arundian), and upper limestones and marls unit (WGM) belong to the Viséan (Holkerian, Cf5 foraminifer Zone). Using the integrated results of conodont, foraminifer and palinomorph studies it is possible to conclude that the limestone succession spans the Middle and Upper Devonian, Tournaisian and much of the Viséan, up to the Holkerian. The siliciclastic sedimentation starts certainly at the begining of the Namurian (see Trzepierczyńska, 2001), maybe earlier (during the ?Asbian). There is a significant hiatus at the erosional boundary between the carbonate and clastic sequences which may span the late Asbian and Brigantian. Deposits of this age have been found in none of the three borehole sections. The uppermost tparts of the carbonate series of theTarnawa 1 borehole, dated by foraminifers as the Upper Tournaisian Ivorian, Tournayella Zone, yielded miospore assemblages, which point to the above-mentioned missing stages of the uppermost Viséan, but occurring in a reverse stratigraphic order (lower in the sections younger miospores of the Brigantian VF zone, above in the section older miospores of the Asbian TC and NM zones). In the lower parts of the clastic sequence of the Tarnawa 1 borehole, dated as the Namurian (probably Arnsbergian), abundant and taxonomically diverse miospores representing the Asbian TC and NM, as well as Brigantian VF Zone, were also found. Such a stratigraphic record of the carbonate/clastic transition zone from the Tarnawa 1 borehole section suggests a fairly complicated succession of events, that may have taken place over this small area at the end of Viséan and beginning of the Namurian: (1) carbonate sedimentation, probably until the Holkerian (by analogy to the Rajbrot 2 borehole section); (2) Mid-Viséantectonic-erosional event that may have caused the removal of the Holkerian, Arundian, Chadian and a part of Ivorian deposits; (3) probable deposition of small thickness Asbian, Brigantian and Pendleian clastics; (4) Late-Viséan tectonic-erosional event which might have resulted in the removal of Pendleian, Brigantian and Asbian clastics; (5) renewal of deposition in the Namurian, probably Arnsbergian.

10

Klaster obliczeniowy Politechniki Częstochowskiej i jego zastosowanie do modelowania zagadnień krzepnięcia odlewów

Wyrzykowski R., Karczewski K., Tomaś A., Lamch D.

Informatyka Teoretyczna i Stosowana

|

2001

|

R. 1, nr 1

17-30

PL

Przedstawiono szczegóły budowy eksperymentalnego klastra obliczeniowego Politechniki Częstochowskiej. Jego pierwsza wersja zawiera 18 procesorów Pentium III 750 MHz, tworzących 9 węzłów SMP. Węzły te zostały połączone za pomocą specjalizowanej wysoko wydajnej sieci MYRINET. Zaprezentowano rezultaty testów wydajnościowych klastra, wykorzystując do tego celu oprogramowanie typu public-domain. Zademonstrowano możliwości, jakie daje zastosowanie klastra i przetwarzania równoległego do modelowania krzepnięcia odlewów na podstawie metody elementów skończonych.

11

The biostratigraphic importance of the calcareous foraminifers in the Upper Famennian and Lower Carboniferous in Poland

Tomaś A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

nr 396

154-155

12

Neogeńska przebudowa podłoża polskich Karpat i jej reperkusje

Ryłko W., Tomaś A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

nr 395

1-60

PL

Na podstawie sondowań magnetotellurycznych przeprowadzono analizę morfologii powierzchni skonsolidowanego podłoża Karpat oraz wykonano szkic przebiegu głównych elementów tektonicznych. Zarówno analiza morfologii, jak i wykonany szkic oraz przekroje pozwoliły określić ramy stylu tektonicznego skonsolidowanego podłoża tej części Karpat. Morfologia powierzchni skonsolidowanego podłoża Karpat jest bardzo zróżnicowana. Głębokość do stropu podłoża waha się od kilkuset metrów w zachodniej części do około 20 km w obszarze południowo-wschodnim. Generalnie jego powierzchnia obniża się z północnego zachodu ku południowemu wschodowi. Obniżanie podłoża ma charakter blokowy. W obrazie tektonicznym skonsolidowanego podłoża Karpat na terenie Polski obserwujemy trzy główne elementy tektoniczne. Są to dwie poprzeczne, transwersalne strefy tektoniczne o generalnym przebiegu SW-NE, zrzucające systematycznie podłoże ku wschodowi. Trzecim elementem jest, porównywalna z nimi pod względem znaczenia, podłużna strefa skłonu podłoża ku południowi - "regionalny skłon podłoża". Strefy dyslokacyjne poprzeczne dzielą obszar skonsolidowanego podłoża polskiej części Karpat na trzy sektory: zachodni, centralny oraz wschodni. Uformowany w neogenie charakter podłoża miał istotny wpływ na obecny kształt mas fliszowych. Szereg okien tektonicznych występujących w utworach fliszowych jest genetycznie związany z określonym układem skonsolidowanego podłoża w ich otoczeniu, a szczególnie na ich południowym zapleczu. Na wydzielonych strefach dyslokacyjnych A-A i B-B następuje zmiana kierunków pasm fliszowych. Przedstawiony zarys budowy tektonicznej skonsolidowanego podłoża polskiej części Karpat ukształtował się ostatecznie w neogenie.

EN

Based on the results of magnetotelluric soundings, morphology of the consolidated basement of the Carpathians has been analysed and a sketch of the main tectonic elements has been drawn. The analysis, the sketch and the cross-sections as well allowed for developing a concept about major tectonic pattern of the consolidated basement in this part of the Carpathians. Morphology of this consolidated basement is very diversified. Depth to the top of the basement varies from several hundred metres in the western part of the Carpathians to around 20 km in the southeastern part. Generally, the surface drops from the north-west toward the south-east. The drop is not uniform, and it has a discontinuous character. In the tectonics of the consolidated basement of the Carpathians in the territory of Poland three major elements influencing its structure are distinguished. These are two transverse, generally SW-NE oriented fault zones where the basement is dipping eastward. The third element of a comparable meaning to the other two is a longitudinal zone of the basement dipping southward - "regional basement slope". The transverse dislocation zones divide the consolidated basement of the Polish Carpathians into three sectors: western, central and eastern ones. The character of the basement that had developed in the Neogene had a significant influence on the current shape of the flysch masses. A number of tectonic windows occurring in the flysch deposits is genetically associated with a given pattern of the consolidated basement in their surrounding, an in their southern hinterland in particular. In the determined dislocation zones A-A and B-B there is a change in directions of flysch structures. The presented outline of tectonics of the consolidated basement of the Polish Carpathians is the present-day status that had finally developed in the Neogene.

13

Tectonics of the consolidated basement of the Polish Carpathians

Ryłko W., Tomaś A.

Przegląd Geologiczny

|

1998

|

Vol. 46, nr 8/2

758-762

EN

Based on the results ofmagnetotelluric soundings a sketch of the main tectonic elements of the consolidated basement of the Polish Flysch Carpathians and a number of longitudinal profiles and cross-sections have been drawn. The sketch as well as the sections allowed for developing a concept about major tectonic pattern of the consolidated basement in this part of the Carpathians. Morphology of the consolidated basement surface of the Carpathians is very diversified. Depth to the top of the basement surface varies from several hundred meters in the western part of the Carpathians to around 20 km in the south-eastern part. Generally, the surface drops from the north-west toward the south-east. The drop is not uniform, and it has a discontinuous character. In the tectonics of the consolidated basement of the Carpathians, in the territory of Poland, three major elements influencing its structure are distinguished. These are two transverse, generally SW-NE oriented fault zones (A-A and B-B), where the basement is dipping eastward. The third element, of a comparable meaning to the other two, is a longitudinal zone of the basement dipping southward - " regional basement slope ". The first of these large fault zones, the transverse and western-most one (A-A), runs from Babia Góra to the region ofRzeszotary. The dislocated area lying to south-east of the fault zone is lowered by about 8.5 km in its southern part and about 2 km in its northern part. The second, transverse B-B fault zone follows the Wysowa-Sedziszów Małopolski line. The dislocated area lying to the east of this fault zone is lowered by several kilometers to maximum of 12 km in the southern part. The entire eastern block is moved along the fault 40 km to the north. The B-B zone separates the central block from the eastern one. The third major tectonic element is the described earlier zone of the regional basement slope (Fig. 2). It is a longitudinal element which remodels the consolidated basement of the Carpathians in the southern direction. Along this zone, there is an abrupt block-wise lowering of the consolidated basement to the south. The two transverse dislocation zone A-A and B-B, discussed earlier, divide the consolidated basement of the Polish Carpathians into three regions. The western region located to the west of the A-A zone, the central region between the A-A and B-B zones, and eastern region located to the east of the last zone (B-B). The consolidated basement of the western region is relatively shallow, at the depth from one to four kilometers. This region is technically calm. The central and eastern blocks are two-fold, separated by the regional basement slope into the elevated northern part and lowered southern part. An outlined general framework of the tectonics of the consolidated basement of the Polish Carpathians is a present-day representation, yet it was finally formed in the Neogene. We can assume that in the Early Neogene (probably at the turn of the Oligocene and Miocene) the northern plate collided with the Carpathian block. In the Lower Miocene, along the boundary between the northern plate and the Carpathian block, the latter was dropped from a few kilometers in the west to several kilometers in the east. After the lower Miocene, probably at the Middle/Upper Miocene interface, the Carpathian block started to disjoin. It was fractured along the A-A zone and, in its eastern part, rotationally shifted by about 40 km to the north-east. In the west, the western block was formed. The eastern part, apart from being shifted and rotated, was additionally lowered by a few kilometers towards the south. In the Upper Miocene a fracture along the B-B zone took place, and, as in the previous stage, the eastern part was rotationally transferred by ca 40 km to the north-east. Thus, the net shift, along the A-A and B-B line was about 80 km. The eastern part was divided along the B-B line into the central and eastern blocks. The eastern block, moreover, is lowered by a few kilometers to the south. This process is accompanied by a development of a set of oblique slip faults of various directions.